امروز فقط پاکستان برنده صحنه افغانستان است
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر، روز پنجشنبه میهمان تهران بود. سفری که مقصد اولش واشنگتن، مقصد سوم و چهارمش اسلام‌آباد و نهایتا ترکیه بوده است. تهران که در این میانه قرارمی‌گیرد، اندکی از هدف و محتوای سفر هویدا می شود، مساله افغانستان. افغانستانی که در دو ماه گذشته تحولات شگرف و عجیبی را به چشم دیده است و طالبان بدون کمترین مقاومتی از سوی دولت مرکزی، ولایات افغانستان را یک به یک تصرف کرده‌اند و حالا تنها یک ولایت باقی مانده است، پنجشیر.
قطر که در دو سال گذشته میزبان مذاکرات واشنگتن و طالبان بوده، حالا می خواهد نقش جدیدی ایفا کند تا شاید طالبان را به شرایط مسالمت آمیزی سوق دهـد. واشنگتن، ایران و پاکستان نیز در این بین نقش دارند و باید دید دستاورد عبدالرحمن آل ثانی از سفر به ایران و پاکستان و ترکیه چه خواهد بود. آیا طالبان با ابتکار عمل قطری تغییری در دولت خود خواهند داد و افغانستان شاهد دولتی فراگیر خواهد بود یا جنگ در افغانستان ادامه خواهد داشت؟ درحالی که متن خبرهای رسمی از ملاقات حسین امیرعبداللهیان و ابراهیم رییسی وزیر خارجه و رییس جمهوری ایران با معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قطر، حاوی جملاتی تکراری و کلیشه ای از چنین ملاقات‌هایی است، با محمدعلی سبحانی سفیر پیشین ایران در قطر درباره این سفر و مذاکراتش گفت وگو کردیم. ،زینب اسماعیلی سیویری
پرسش : درباره سفر وزیر خارجه قطر که معاون نخست وزیر هم هستند، شاید بهتر است اول به جایگاه این فرد در سیستمی که او از آن می‌آید، بپردازیم و بعد به محتوای سفر. جایگاه سیاسی آقای محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، در ساختار حکومت قطر کجاست؟
محمدعلی سبحانی : ایشان در جایگاه معاون نخست وزیر و وزیر خارجه قطر از افراد هم نسل و نزدیک به امیر قطر حساب می شود. شخصیت خیلی باثبات، کم حرف و تاثیرگذاری دارد. در سیاست خارجی قطر بعد از امیر قطر، حرف آخر را او می زند. طبیعتا نخست وزیر در قطر بیشتر به امور اقتصادی داخلی و مسایل غیرسیاسی دولت می پردازد، بنابراین چهره بعد از امیر قطر در سیاست خارجی ایشان است، پس برنامه ریزی سیاست خارجی قطر به شکل واقعی در اختیار ایشان است و دستگاه‌های پشت صحنه کاملا پشتیبان ایشان هستند. باید بگویم یکی از دلایل موفقیت سیاست خارجی قطر همین است که توانسته تمرکز کاملی در فعالیت سیاسی در سطح منطقه ای و جهانی داشته باشد و به نظر من او توانسته از عهده کار خودش بر‌بیاید.
پرسش : پس ما با این مقدمه می توانیم بگوییم که این سفر و آمدن ایشان سفر مهمی است.
محمدعلی سبحانی : به نظرم بسیار مهم است.
پرسش :ایشان قبل از آمدن به تهران در واشنگتن با وزیر خارجه امریکا دیدار داشتند و بعد از تهران هم به پاکستان رفتند. این قطاری که در این چند مقصد ایشان سوارش است از واشنگتن به تهران و بعد به اسلام‌آباد، برنامه و هدفش چیست؟
محمدعلی سبحانی : مسیر آقای محمد بن عبدالرحمن کاملا نشان می دهد که در حال دنبال کردن موضوع خاصی است و آن مساله افغانستان است. قطر هم به دلیل هوش سیاسی رهبرانش و هم به دلیل توانایی های مالی بسیار درخورتوجه و با توجه به اینکه درون شورای همکاری خلیج دچار یک مشکل جدی شد، در سیاست خارجی، هدف گذاری های جدید انجام داد. ازجمله هدف گذاری های جدید این بود که در مسایل منطقه ای، بیشتر در جهت ایفای نقش مثبت، در کنار امریکا و کشورهای منطقه غیر از عربستان سعودی فعالیت خود را داشته باشد، پس در قضیه افغانستان که دفتر طالبان در قطر بود و یک فرصت برای قطری ها به حساب می آمد، ورود کرد و ابتکار عملی را به دست گرفت که این ابتکار عمل به گفت وگوی بین امریکا و طالبان منجر شد و بعد به چندین جلسه که در بعضی از آنها بنده به عنوان دیپلومات در قطر حضور پیدا می کردم و کم وبیش فضای تلاش را می دیدیم.
قطری‌ها در این کارها دخالت مستقیم و اجرایی نمی کردند، ولی به عنوان میزبان و هماهنگ کننده تلاش خیلی زیادی کردند تا این اتفاقات بیفتد. هم امریکایی ها، هم قطری ها، هم طالبان و هم حتا پاکستانی‌ها و کشورهایی که درگیر بودند، حاضر بودند. از ایران خیلی تقاضا کردند که ایران هم مشارکت کند. ایران به عنوان ناظر در سطوحی شرکت کرد که در آخرین جلسه که وزیر خارجه امریکا و همین گروهی که الان حاکم اند (گروه طالبان ) در قطر بودند، من به عنوان ناظر حضور داشتم، اما در مذاکرات و در داخل صحنه، ایران حاضر نشد، چرا که از اول به رفتار امریکایی‌ها و به حرف هایی که امریکایی‌ها می زدند و تلاشی که می کردند بدبین بود. ما می فهمیدیم که امریکایی ها بیشتر به دنبال این هستند که با طالبان توافق کنند و زمینه خروج خود شان از افغانستان را فراهم کنند. دنبال یک طرح ملی برای کل افغانستان نبودند.
بنابراین قطر الان یک بازیگر است و طبیعی است اکنون که مشکلی به وجود آمده و طالبان به وعده های خودش عمل نکرد و دولت یکدستی از بین خودشان اعلام کرد، اینها همه نگران هستند که آن سازوکار و آن ابتکار از بین برود. قطری ها دارند سعی خود شان را می کنند تا آن سازوکار را برگردانند.
پرسش :مسیری که فرمودید در دوحه، آیا آن مسیر، منجر به نشست آقای ظریف با گروه طالبان شد یا به نظر شما آن ملاقات از کانال و مسیر دیگری رخ داد؟
محمدعلی سبحانی : طالبان یکی از نیروهای موجود در افغانستان است که با امریکا در حال مبارزه ۲۰ساله بوده است. طالبان یک گروه مرتجع یا هرچه هست، اگر دنبال این است که مشارکت و دموکراسی به وجود بیاید و می خواهد ثبات داشته باشد، باید همه گروه‌ها را مد‌نظر داشته باشد، بنابراین اگر روزی در موضع کمک به دموکراسی و صلح و امنیت در افغانستان هستید، اشکالی ندارد که نیروی طالبان در جایگاه خودش و به اندازه رایی که دارد و قدرتی که دارد و در چارچوب یک دولت فراگیر، مورد صحبت قرارگیرد. اگر صحبت نکنید چطور می خواهید میانجی گری کنید. الان مشخص شده است کاری که آقای ظریف کرد، کار اشتباهی نبود. الان طالبان در افغانستان حاکم است و امریکا او را حاکم کرده، با زور و توان و قدرت و توطیه ای که همراه پاکستانی‌ها داشتند، این شرایط را فراهم آوردند. ما الان همسایه ای داریم که این وضعیت اش است. ما باید دنبال همسایه ای باشیم که در آن دموکراسی، صلح، ثبات و حقوق بشر برقرار باشد، به ویژه افغانستان که ما مرزهای فرهنگی مشترک داریم. نظیر زبان فارسی و شیعیانی که آنجا هستند، بنابراین به نظرم آقای ظریف و کلا ارتباط ایران با طالبان با مساله ابتکار امریکا و دوحه ارتباطی ندارد.
در لابه‌لای فرمایش تان گفتید که ایران با طرح امریکا در دوحه موافق نبوده. به‌خاطر‌همین در سطح ناظر فقط شرکت می‌کردید... .
آن هم به اصرار دولت افغانستان.
پرسش : اما در ادامه مسیر، ایران در شرایطی قرار می گیرد که به دلیل همسایگی، به دلیل ارتباط با گروه‌های مختلف در افغانستان و اقتضایات دیپلوماسی با طالبان در سطح وزیر و معاون وزیر خارجه مذاکره می کند. این مساله، این گزاره را به ذهن متبادر می کند که ما هر جا که مخالف استراتیژی امریکا هستیم، در یک نشست و یک حرکت دیپلوماتیک، اگرچه مخالفیم و در آن نشست شرکت نمی کنیم یا در سطح پایین شرکت می کنیم، اما مجبور هستیم آن کار و آن مسیر را ادامه بدهیم، یعنی این اگر خواست ایران هم نبود، ایران مجبور بود که با گروه طالبان مذاکره کند، ولی این بازی و این صحنه بازی را واشنگتن چیده بود نه ایران. آیا با این گزاره موافقید؟
محمدعلی سبحانی : من مخالفتی با این حرف به طور کلی ندارم ( به هر حال سیاست دولت یک چیز است و دیدگاه‌های شخصی هم یک بحث دیگر است ) من معتقدم این غلط است که ما سیاست‌های مان را در منطقه و هر کجا بر‌اساس دشمنی با امریکا طراحی کنیم. ما با امریکا یک پرونده جدا داریم که این پرونده در مسایل منطقه ای هم تاثیر دارد و اشکالی هم ندارد. با بقیه کشورها هم همین طور هستیم، انگلیس، روسیه و چین. با همه کشورها یک سیاست مخصوص با آن کشور داریم. من به عنوان یک کارشناس به مقامات کشور و به همه گفته ام و باز هم می گویم و اعتقاد کارشناسی ام این است که از قبل بیاییم سیاست خارجی خودمان را بر‌اساس دشمنی با امریکا طراحی و تنظیم کنیم، منطقی نیست. (تصمیم که با امثال بنده نیست) می گویم که ما باید سیاست‌های مستقل با تک تک کشورها داشته باشیم و بر‌اساس دشمنی با امریکا، سیاست‌های مان را با سایر کشورها تنظیم نکنیم، بنابراین گزاره‌ای هم که شما گفتید، وقتی این دیدگاه من واردش بشود تناقضی ندارد، اما به نظرم آقای ظریف و اصلا سیاست ایران، در اینکه مراقب طالبان باشد و گفت وگو داشته باشد، صحیح بوده است. الان که واضح است. در موضوع همسایه، شما برای حفظ امنیت و برای هزاران مساله، بالاخره به امر واقع باید توجه کنید. البته این مفهومش این نیست که ابتکاری نداشته باشید. برعکس باید ابتکارهای تان را افزایش دهید، برای اینکه اتفاقی در افغانستان بیفتد که منافع و مصالح ایران در آن باشد. امروز فقط پاکستان برنده این صحنه است. امریکا هم برنده نیست. اتفاقا بازنده اصلی است. قطر هم در این مساله بازنده است. این وضعیتی که الان پیش می آید که اگر چاره نشود، منجر به جنگ داخلی و شکل گیری مقاومت خواهد شد. این برای امریکا و قطر یا برای غربی ها به طور کلی مطلوب نیست. سفیر سویدن در موضوع افغانستان به دیدار من می آمد در قطر، شنیدم که سفارت شان را اشغال کرده‌اند. این اتفاقی که افتاد و این وعده خلاف طالبان به هر حال به شکلی به پاکستان مربوط است. ارتباطات طالبان با پاکستان به گونه ای است که اسلام آباد می تواند کنترول اش کند. اینها همه سوالاتی است که امروز وجود دارد و این طور نیست که بگوییم افغانستان تمام شد و رفت. شکل گیری قدرت، فعالیت های مدنی و دولت و فرهنگ دموکراتیک در افغانستان، اتفاقاتی است که باید رخ دهد. طالبان بخشی از افغانستان است با یک طرز فکر ارتجاعی. ما درهمه کشورها داریم و در خود ایران هم هستند، آدم هایی که معتقد هستند باید سر کلاس های دانشگاه‌ها چادر بکشند. مگر نبود؟ مگر در ایران نیست و نبود؟ اتفاقا اینکه آقای ذوالنوری و آقای شریعتمداری این روزها گفتند اصلاح طلبان به افغانستان و پنجشیر بروند، این حرف سخیفی است که آنها برای برهم زدن ذهن مردم می زنند تا خودشان پاسخ گو نباشند.
پرسش :اساسا نظر آقای شریعتمداری، فروکاستن یک مساله مهم ملی و دیپلوماتیک به یک مساله داخلی است و اتفاقا به نظر می رسد یکی از نشانه های پررنگ این است که آقای ظریف می گفت هشت سال سیاست خارجی را با مسایل داخلی به هم مرتبط کرده‌اید.
محمدعلی سبحانی : همین طور است. به‌هر‌صورت می‌خواهم بگویم اینکه شما با یک گروهی مذاکره می کنید یا حتا با یک کشوری، به مفهوم قبول داشتن طرف مقابل نیست. کلا سیاست خارجی گذشته ما که با این مجموعه مذاکره کرده، منجر به این شده که در حوزه تمدنی و در حوزه مشترک فرهنگی مان الان کمترین لطمات و آسیب‌ها را دیدیم و شنیدم یکی از کارشناسان پیشنهاد خیلی خوبی کرده است که ایران با طالبان مذاکره کند که مثلا پنجشیر را از درگیری و محاصره خارج کند. ما اکنون به این گونه کنش‌ها نیاز داریم. جنگ سالاری و درگیری‌ها در صورتی است که طالبان بخواهد تا آخر خط خودش را برود. ما ایران هستیم که چندین‌میلیون افغان در اینجا ساکن هستند و این مسایل خاصی دارد. اگر کنار ما در یک کشوری قرار باشد اتفاقاتی بیفتد که منجر به جنگ داخلی شود، وظیفه ماست که در آن حضور فعال و جدی داشته باشید. حالا کیفیت این حضور بحث دیگری است. حتما نباید کاری کنیم که منجر به درگیری‌های مرزی شود. حتما نباید کاری کنیم که مردم افغانستان ساحت های مدنی و وحدت شان به هم بخورد و جنگ داخلی ایجاد شود. تلاش مان باید در این جهت باشد. اتفاقا کاری که الان اصلاح طلبان در دفاع از جامعه مدنی افغانستان می کنند، کاری بس عظیم است و می تواند مکمل کاری باشد که دولت دارد می کند. دولت دارد سعی می کند که امنیت حفظ شود، درگیری نشود و مشکلات به وجود نیاید. خصوصا این شکی که ما در مورد امریکایی ها داشتیم این بود که امریکایی ها طالبان ضد امریکایی را رها کنند در افغانستان و خود شان را بکشند کنار و امتیازاتی به آنها بدهند. ما هنوز نمی دانیم در آن توافق نامه بین طالبان و امریکا چه توافقاتی شده است. نگرانی این وجود داشت که این طالبان با آن ویژه گی، خصوصیت و جهت گیری‌اش بشود ضد ایران. ما دنبال این هستیم که جهت گیری طالبان به سمت دولت وحدت ملی برود و به سمت اینکه مرزهای ما ناامن نشود و اگر در افغانستان دولت فراگیر به وجود نیاید، این امکان وجود ندارد که امنیت به افغانستان برگردد. برای ایران امنیت و حفظ ذخیره‌های فرهنگ مشترک ایرانشهری از همه چیز مهم تر است.
به مبحث سفر وزیر خارجه قطر بازگردیم. قطر در این سفر و در کل در رایزنی‌های دیپلوماتیک فعلی دنبال چیست؟ شما فرمودید با ماجرای تحریم قطر توسط عربستان، سیاست دوحه از ریاض متمایز شد. در این فقره به نظر می رسد سیاست قطر با عربستان مشابهت هایی دارد. چه از نظر میزبانی دفتر سیاسی طالبان در دوحه و بعد میزبانی مذاکرات طالبان و واشنگتن. به نظر می رسد بر سر طالبان نقطه اشتراک و هم سویی بین ریاض و دوحه رخ داده است.
اختلافات عربستان و قطر به مسایل جدی برمی گردد و خیلی زیاد است. اما در مباحث فرهنگی این حرف شما می تواند درست باشد، چون طالبان می تواند در حوزه فرهنگی وهابیت تعریف شود و از این جهت می تواند زمینه ای باشد که منجر به نزدیکی بیشتر عربستان و قطر شود اما بستگی به شرایط منطقه و مسایل دیگری هم دارد. در این مورد البته در‌واقع هنوز نمی‌توان قضاوت قطعی کرد اما حوزه فرهنگی طالبان در حوزه فرهنگی قطر هم تا حدودی قابل تامل است اگرچه در حوزه عربستان خیلی بیشتر نزدیکی وجود دارد. اما موضوع ابتکار عمل قطر یک موضوع سیاسی است. قطر به دنبال این است که مشکلات منطقه کاهش یابد و بستر آن رابطه خوب ایران و قطر و دیدگاه خوب قطر نسبت به ایران است. همین وزیر خارجه قطر بارها اعلام کرده که ما دنبال حل مشکل ایران با کشورهای منطقه و دنبال حل مشکل ایران و امریکا هستیم. یقینا در این سفر هم موضوع روابط دوجانبه و هم موضوع ایران و امریکا مطرح شده است. آنها همیشه مایل به کاهش تنش بین ایران و امریکا هستند. چون شریک استراتژیک امریکایی ها هستند و رفیق و دوست ایران که رابطه بسیار خوبی با کشور ما دارند. قطر هم تعهداتی با شورای همکاری خلیج دارد و نامناسب بودن رابطه ایران با اعضای شورای همکاری خلیج منجر به ضرر‌دیدن قطر می شود، همان طور‌که نامناسب بودن روابط بین کشورها به دیگران نیز آسیب می رساند. قطر به دلیل جایگاه بین‌المللی و شرایطی که دارد، این تلاش‌ها را می کند تا بهره ببرد. همان طور‌که تا الان هم بابت نقشی که در میزبانی مذاکرات طالبان و امریکا ایفا کرده، این بهره را برده است. الان هم کسی بابت اتفاقاتی که در افغانستان رخ داده به قطر ایرادی نمی گیرد. او طرف حساب هیچ گروهی در افغانستان نیست، هم سفارت افغانستان در قطر هست و هم طالبان در قطر دفتر دارد.
پرسش :طرح قطر برای افغانستان چیست؟
محمدعلی سبحانی : قطر طرحی نداشت، ابتکار داشت.
پرسش :یعنی فقط می خواهد نقش میانجی ایفا کند؟
محمدعلی سبحانی : بله، قطر فرصتی ایجاد کرد. ابتکار داشتند، سفر کردند و بحث کردند و با همه طرفین صحبت کردند تا نقطه اشتراکی ایجاد کنند که امریکا و طالبان و پاکستان به رایزنی با هم بپردازند. پاکستان هم توان کنترول طالبان را دارد. ایران باید با پاکستان گفت وگوهای جدی کند تا از خطرات عدم کنترول رفتار طالبان آگاه شوند. نقطه ارتباطی قطر همیشه در رابطه با پرونده های منطقه ای و روابط دوجانبه با ایران است. حتا اکنون عمان را به این فعالی نمی بینيم. قبلا این نقش‌ها را بیشتر عمان بازی می کرد.
پرسش :بله سوال بعدی من هم این بود که آیا قطر دارد جای عمان را در این عرصه می گیرد؟ بعد از تغییرات پادشاهی در عمان، نقش مسقط در این گونه معادلات کم رنگ شده است.
محمدعلی سبحانی : هیچ مانعی برای ابتکارات عمان وجود ندارد. به نظر می رسد بعد از مرگ سلطان قابوس و تغییراتی که رخ داد، کمی زمان نیاز دارند تا به پختگی پیشین بازگردند و ابتکاراتی داشته باشند. من هیچ تضادی برای ابتکارات عمان و قطر نمی بینم و معتقد هستم که بسیار مثبت است که تعداد بیشتری از کشورها از راهبرد عربستان که راهبرد غیرمنطقی در سال های اخیر بوده است، فاصله گرفته و راهبرد گفت وگو را پی بگیرند. چند سال پیش آقای روحانی طرح صلح هرمز را مطرح کردند که همه کشورهای حاشیه خلیج کنار هم جمع شوند تا همه با هم در زمینه های اقتصادی، سیاسی، فنی و امنیتی با هم کار کنند. در نهایت کار هیچ دولتی در ایران نیست که به همین نتیجه ای که آقای روحانی گفت و قبل اش هم گفته شده بود، نرسد. علت حضور خارجی ها در منطقه را این می دانیم که ما با هم اختلاف داریم و اگر اختلاف ها حل شود، نیازی به حضور آنها نیست. در شرایط رخ داده فعلی است که مسابقه تسلیحاتی و نظامی رخ می دهد. در این شرایط ما باید از هر ابتکار عمل دیپلو ماتیکی که به دنبال صلح و آرامش در منطقه است، استقبال کنیم.
پرسش :مساله باز سالهای زیاد ایران و امریکا، بحث هسته‌ای ایران است و الان با تغییر دولت در ایران و متوقف ماندن مذاکرات بر سر احیای برجام، بسیاری کشورها به ویژه اعضای 1+5 ابراز نگرانی می کنند. شما فکر می کنید قطر با توجه به اینکه مقصد اولش واشنگتن بوده، درباره این موضوع هم با ایران صحبت کرده و اصلا می تواند میانجی احیای برجام شود؟
محمدعلی سبحانی : من اطلاعی ندارم که صحبت کرده یا نکرده، ولی در موضوع برجام و در زمینه گفت وگوهای ایران و امریکا و حل این مشکلات، یکی از اولویت‌های جدی قطر همین است که رابطه بین ایران و امریکا بهبود پیدا کند تا قطر بتواند با فراغت بال بهتری موضوع بازی های جام جهانی را دنبال کند و توسعه کشورش و بندرهای آزادی که پیش بینی کرده و افزایش تجارت و قدرت اقتصادی‌اش در منطقه را پی بگیرد. بنابراین دنبال بهبود رابطه ایران و امریکا بوده و خواهد بود.
در این شکی وجود ندارد. اما درباره خود ما هم من این روزها می شنوم که بعضی مقامات دولتی مطرح می کنند که دولت امریکا سه ماه طول کشید تا وقتی که وارد مذاکرات شد و حرف هایی از این قبیل. به این دوستان عزیز، محترم و بسیار دوست‌داشتنی که همه‌شان را دوست داریم و هم‌وطن ما هستند، تأکید و یادآوری می‌کنم مگر مقام معظم رهبری نفرمودند حتا یک ساعت نباید در موضوع رفع تحریم صبر کنید یا تأخیر بیندازید. این حرف بسیار‌بسیار درستی است در هر دولتی، چه دولت قبل و چه دولت فعلی. الان دیگر وقت بازی با کلمات که ما به دنبال رفع تحریم هستیم و دوستان به دنبال مذاکره بودند، نیست. الان کشور شرایط خوبی ندارد. حال مردم خوب نیست. این بدحالی مردم به دولت هم حال بد خواهد داد. اگر می خواهیم از این وضعیت عبور کنیم، راهش این است که با کلمات بازی نکنیم. چه فرقی است بین رفع تحریم با گفت وگوی برجام؟ مگر راه دیگری دارید برای رفع تحریم؟ مگر غیر از گفت وگو راه دیگری وجود دارد برای رفع تحریم؟ مگر نمی دانید و در سالهای گذشته تجربه نکردید؟ حتا چین که با ایران قرارداد ۲۵ساله امضا کرد، زمانی می تواند این قرارداد ۲۵ساله را اجرایی کند که امریکایی ها و اعضای برجام تحریم ها را از روی ایران بردارند. همان چیزی که سال‌ها برایش زحمت کشیده شد که از داخل آن تلاش ها این قرارداد درآمد. پس خواهش می کنیم بازی با کلمات را کنار بگذارید و الان بپردازید به این موضوع. مثلا من در یک یادداشت در سایت جماران هم خیلی کوتاه خطاب به آقای رییسی گفتم که حرف شما بسیار درست است که اولویت مساله کروناست و تحریم‌ها. طبیعتا تحریم‌ها اولویت باید باشد و کرونا هم جز همین است. این اولویت ها یک پیش فرض دارد و آن گفت وگوست، حالا به روش خودتان و به هر شکلی که می خواهید، با هر تیمی که می خواهید. به نظر من پیش درآمد رفع تحریم‌ها چیزی جز گفت وگو نیست، بنابراین انشاالله به زودی حال بهتر مردم را ببینیم. الان گفتند واکسن رسیده. بالاخره راه هدیه کشورها و خرید از کشورها خوشبختانه باز شده است و می بینیم که چه تأثیر سریعی می گذارد که مشکلی حل شود. در بحث‌ها و گفت وگوها هم همین طور است. در گفت وگو برکات زیادی هست. حالا این گفت وگو با شان و با خصوصیت و احترام کامل طرفینی باشد و اصول گفت وگو در آن رعایت شود، اینها همه چیزهایی است که بنده شخصا با توجه به سابقه کاری‌ام مشخص است که اعتقاد جدی به آن دارم که ما باید با حفظ شیونات کشور و ملت ایران و قدرت ایران وارد هر گفت وگویی شویم. ولی گفت وگو همیشه دوجانبه است. ما نباید فکر کنیم که آن طرف مقابل از شعارهای ما می ترسد و می رود زیر میز. نه! او هم قدرت دارد. وقتی شما پشت یک میز نشستی، نباید فکر کنی کسی که روبه روی تو نشسته آدم نادانی است و اطلاع ندارد. نه او هم مثل شما دیپلومات است، اطلاع دارد، اطلاعات اش هم از منابع مختلف است. مذاکره برابر در جهان پاسخ گوست. آقای ظریف به‌عنوان یک دانشمند علوم سیاسی روی برد- برد تأکید داشت. مذاکره برد ـ برد باشد و همان طور که رهبری گفتند یک روز هم نباید تاخیر داشته باشد تا زودتر حال مردم خوب شود و دولت هم افتخار کند که موفق شده مشکلات مردم را حل کرده و ما هم خوشحال می شویم. بالاخره دولت مقداری هم نیاز جدی دارد به اینکه وضعیت مردمی خودش را بهبود ببخشد، چون انتخابات جور خاصی برگزار شد، تا انشاالله این دولت هم بتواند یک حمایت فراگیر ملی داشته باشد و مردم از این وضعیت فلاکت بار دربیایند./شرق
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۴/ ۲۱ـ ۲۰۰۹
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021
پناهجویان افغان ابزار چانه زنی ترکیه با اروپا
سباستیان کورتس، صدراعظم اتریش، اوایل تابستان امسال به چند دولت اروپایی دیگر پیشنهاد داد ترکیه مناسب ترین پناه گاه برای پناه جویان افغان است که از طالبان فرار می کنند. مخاطب اصلی او نه ترکیه بود و نه خود افغان ها.
به نوشته اکونومیست، در پاسخ به این نظر، رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، هفته گذشته اعلام کرد ترکیه « انبار پناهنده گان اروپا » نخواهد بود، مساله ایی که اکثر ترک ها با آن موافق اند. در کشوری که در آن بیش از چهار میلیون مهاجر و پناهنده ازجمله ۲۰۰ تا ۶۰۰ هزار تبعه افغانستان زنده گی می کنند، خشم از مهاجران تازه وارد افزایش یافته است. اما موضوع ناامید کننده برای ترکیه این است که این کشور رسما نامزد عضویت در اتحادیه اروپاست و موضوعات اخیر به سدی در برابر پیشبرد این روند تبدیل شده اند.
تا سال‌ها توصیف عملکرد سیاسی مذاکرات عضویت بین ترکیه و اتحادیه اروپا، تداعی کننده یک جوک قدیمی در شوروی بود: « ما تظاهر به مذاکره می کنیم و آنها تظاهر به اصلاحات ». اما امروز دیگر تظاهرکردن فایده‌ای ندارد. روند الحاق ترکیه به اتحادیه اروپا مرده است. در عوض، توافقی که اتحادیه اروپا با آقای اردوغان منعقد کرد تا مهاجران و پناهنده گان را از اروپا دور نگه دارد، محور اصلی این روابط است، موضوعی که حالا آن هم زیر فشار قرار گرفته است. از نظر تیوری، تنها کاری که برای رفع این مشکل باید انجام شود، این است که بگویند ترکیه دموکراتیک، خلاف دولت پولیسی که اردوغان رهبر آن است، می تواند انتظار داشته باشد که پس از اصلاحات، در اتحادیه اروپا جایی داشته باشد.
به نوشته اکونومیست، رییس جمهور ترکیه مخالفان کُرد خود را زندانی و جریان اصلی مخالفان خود را آزار و اذیت کرده است. او مطبوعات و دادگاه ها را هم عقیم کرده و در شرق مدیترانه شرقی با یونان، قبرس و فرانسه درگیر شده است. همان طور که یک وزیر خارجه المان چند سال پیش گفت اتحادیه اروپا تا زمانی که اردوغان در قدرت باشد، ترکیه را از این اتحادیه دور نگه می دارد. با این حال، حقیقت این است که احتمالا بدون توجه به اینکه چه کسی در ترکیه رییس است، چنین موضعی ادامه خواهد یافت.
درحال حاضر، هم اتحادیه اروپا و هم ترکیه به این نتیجه رسیده‌اند که بهترین کار مسکوت گذاشتن موضوع است. اروپا مجبور نیست فرآیندی را که به آن اعتقاد ندارد پیش ببرد و اردوغان مجبور نیست اصلاحاتی را که کنترول او بر بخش هایی از اقتصاد ترکیه و نهادهای آن را تضعیف می کند، اجرا کند.
نتیجه این استراتیژی توافقی است که دو طرف در سال ۲۰۱۶ ترسایی پس از رسیدن نزدیک به یک میلیون مهاجر و پناهنده به یونان، انجام دادند. در ازای شش میلیارد دلار کمک به پناهنده گان سوری و وعده مبهم سفر بدون نیاز به روادید ترک ها به اروپا، دولت اردوغان شبکه های قاچاق انسان را مهار کرد. در سال گذشته، تعداد پناهنده گانی که از خاک ترکیه رد شدند، به کمتر از ۱۰ هزار مورد کاهش یافته است، درحالی که در سال ۲۰۱۵ ترسایی این رقم تا ۸۵۰ هزار مورد رسیده بود. اکنون برخی در اروپا پیشنهاد می کنند مفاد این توافق نامه پناه جویان افغان را نیز شامل شود.
این توافق نحوه تجارت اتحادیه اروپا و ترکیه را هم تغییر داده است. مایکل لی، یکی از مقام های سابق اتحادیه اروپا، می گوید دولت‌های اروپایی، به ویژه المان، اکنون بسیار محتاط هستند. اهرم فشار اتحادیه اروپا بر رهبر ترکیه در حال ازبین رفتن است. این اتحادیه هرازگاهی درباره حقوق بشر، دموکراسی و نیاز به یافتن راه حل در قبرس، مسایلی را مطرح می کند و اردوغان هم آنها را نادیده میگیرد. توافق مهاجرت اگرچه به مهار واکنش‌های پوپولیستی در اروپا یاری رسانده اما به جرقه‌خوردن آنها در ترکیه کمک کرده است. نارضایتی از پناهنده گان که به دلیل بحران اقتصادی افزایش یافته است، حالا گهگاه به خشونت هم کشیده می شود. در اوایل ماه جاری و پس از مرگ یک نوجوان ترک در درگیری مردم محلی و پناهنده گان، گروهی در انقره خانه و مغازه های سوری‌ها را تخریب کردند. چنین حوادثی با توجه به حجم جمعیت پناهنده گان درخورتوجه است اما تنش ها همچنان بیشتر می شود، زیرا ده‌ها هزار تازه وارد ازطریق ایران به ترکیه وارد می شوند، البته این بار از افغانستان.
اکونومیست در بخش دیگری از مقاله نوشته تا همین اواخر، مهاجرت در سیاست ترکیه موضوع مهمی نبود، اما این نیز در حال تغییر است و مخالفان از احساسات ضدپناهنده گی استفاده کرده‌اند. کمال قلیچدار اوغلو، رهبر بزرگ ترین حزب اپوزیسیون ترکیه، اخیرا متعهد شده است که اگر حزب اش قدرت را در دست بگیرد، همه پناهنده گان سوری را به خانه می فرستد. به نظر می رسد این قبیل اظهارات تا زمان برگزاری انتخابات ۲۰۲۳ ترسایی بیشتر شود و از توافق با اتحادیه اروپا مطمینا انتقاد خواهد شد. برخی از دیپلومات های ترک پیشنهاد می کنند که روابط با اتحادیه اروپا از طریق مانورهای ظاهرا تکنوکراتیک ازجمله ارتقای قوانین گمرکی این اتحادیه با ترکیه، آزاد سازی روادید و همکاری در سیاست خارجی اصلاح شود، اما حتا این هم ناممکن به نظر می رسد. ترکیه نمی خواهد با اقدام هایی ازجمله بازنگری در قوانین تروریزم، امتیازات لازم را به دست آورد و اتحادیه اروپا هم نمی خواهد به‌عنوان پاداش آنها به اردوغان امتیاز دهد./ایندیپندنت
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۱ـ ۰۱۰۹
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021
خانم گودرون هاریر یکی از ژورنالیست های کارشناس اتریشی در امور کشورهای اسلامی است که رویداد های سیاسی و دیپلوماتیک را به ارزیابی می گیرد. او امروز، دهم ماه اگست ۲۰۲۱ میلادی با طرح پرسش و پاسخی طالبان را چنین معرفی مینماید :
پرسش : طالبان در اصل کی ها اند ، منشا آنها کجاست ، نام آنها به چه معنا ست ؟
پاسخ : طالبان افغانی حرکت مهاجرین پشتون ـ افغان است که در نتیجه جنگ در سالهای ۱۹۹۰ میلادی ایجاد و در سیمینارهای دینی در پاکستان تربیت شده اند . طالب معنای شاگرد و محصل را دارد . در اسلام خالص و شدید آنها سنت های قومی محافظه کارانه شدید پشتون نیز جاگرفته است . طالبان در اواسط سالهای ۱۹۹۰ میلادی افغانستان را تسخیر نمودند ، اما پایتخت کشور ، کابل در سپتامبر ۱۹۹۶ م تحت سلطه آنها درآمد. سازمان تروریستی اسامه بن لادن در« امارت اسلامی افغانستان » پناهگاه امنی را بدست آورد. پس از حملات تروریستی القاعده بر نیویارک و واشنگتن در سپتامبر ۲۰۰۱ م ایالات متحده امریکا و متحدینش برافغانستان حمله نموده و طالبان را سقوط دادند .
پرسش : در نتیجه کدام جنگ طالبان بعدی از افغانستان فرار کردند ، آنها در زمان تسخیر کشور در سال ۱۹۹۶ م کی ها را شکست دادند ؟
پاسخ : قطعات اتحاد شوروی در سال ۱۹۷۹ م وارد افغانستان شدند و در سال ۱۹۸۹م بدون آنکه موفق به تامین صلح شوند برگشت نمودند . جنگ سالاران اسلامیست که از سوی عربستان سعودی ، پاکستان و ایالات متحده امریکا حمایت میشدند در برابر آنها می جنگیدند. پس از خروج شوروی ها و ناکامی حکومت وابسته به آنها ، جنگ سالاران که بیشتر از گروه های اتنیکی ( پشتون ، ازبیک ، تاجیک ) نماینده گی مینمودند بجان هم افتادند. ازهمین رو طالبان در نخست بمثابه آورنده گان ثبات تلقی میشدند .
پرسش : نیروی نظامی طالبان از کجا سر چشمه میگیرد ؟
پاسخ : طالبان را سازمان استخبارات نظامی پاکستان ، آی اس آی تسلیح و تجهیز نمود و از آنها حمایت کرد .این سازمان خواهان آن بود تا در افغانستان رژیم متحد با خود را بوجود بیآورد . همچنان طالبان از نگاه ایدیالوژیک دارای متحد ینی در پا کستان بودند . سازمان مادر برای آنها «٬ جمعیت العلمای اسلام » بود که خود ریشه در حرکت بیداری اسلامی « دیوبند » دارد . دیو
بند در نیمه دوم سده نزدهم میلادی تاسیس شد .
پرسش : آمر طالبان کی بود ؟
پاسخ : ملا محمد عمر ( درگذشت ۲۰۱۳ م ) خود را امیر مومنین میخواند .تنها پاکستان ، عربستان سعودی و امارات متحده عربی « امارت اسلامی افغانستان » ( ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ م ) را برسمیت شناختند . رژیم طالبان اسلامی و خود کامه بود و تصورات آنها ازشریعت که زنان به خصوص از آن رنج می بردند با ابزار خشن تطبیق میگردید .
پرسش : طالبان پس از شکست خود در سال ۲۰۰۱ م چه کردند ، آمر شان امروز کی است ؟
پاسخ : چهره های برجسته آنها در خفا بودند و « شورای رهبری » آنها در کویته پاکستان اقامت داشت . در سالهای اول چنان معلوم میشد که قیام آنها نتیجه ایرا ببار نخواهد آورد . اما برگشت آنها در برابر چشمان ایالات متحده امریکا و ناتو که عملیات را در سال ۲۰۰۳ م بدست گرفت در سالهای پیشین بدرستی صورت گرفت . رهبر امروزی شان مولوی هیبت الله اخوند زاده است . سلف وی ملا اختر محمد منصور را که پس از ملا عمر رویکار آمد ، ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۱۶ م به قتل رسانید .
پرسش : نیرومندی طالبان و تمویل آنها چگونه است ؟
پاسخ : حدسیات خیلی از همدیگر متفاوت است . تعداد جنگجویان آنها را میان ۵۸ تا ۱۰۰ هزار نفر تخمین میکنند . پول آنها در سرزمین تریاک یعنی افغانستان در اصل از تجارت مواد مخدر و قاچاق آن سرچشمه میگیرد. طالبان از راه جمع آوری حق الحفاظت و باج گیری در مناطق تحت کنترول شان هم تقویت میشوند . همچنان از راه اختطاف نیز پول بدست می آورند .
پرسش : سازماندهی سیاسی آنها چگونه است ؟
پاسخ : رهبری طالبان متشکل از آخوند زاده و سه معاون وی است که هر کدام آنها مسوولیت معین را به عهده دارد . ملا محمد یعقوب بخش ایدیالوژی و دین ، سراج الدین حقانی عرصه نظامی و ملا عبدالغنی برادر امور سیاسی را به پیش می برند . این ریاست « شورای رهبری » را اداره مینماید و کمیسیون های مختص به موضوعات مختلف همچو وزارتخانه ها زیر نظر شورای رهبری کار می کنند . در ولایات افغانستان والی های احتیاطی و قوماندان ها ی نظامی بکار گماشته شده اند . حقانی همزمان شبکه حقانی فرامرزی افغانستان ـ پاکستان را رهبری می نماید . ملا برادر رییس مذاکرات با ایالات متحده امریکا بود .
پرسش : مذاکرات با ایالات متحده چگونه بوجود آمد و دستآورد آن چه بود ؟
پاسخ : زمانیکه ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۱ م به افغانستان حمله کرد ، آنها طالبان را بمثابه بخشی از سازمان ترور جهادی بین المللی القاعده می دیدند . به هر پیمانه ایکه پس از دو دهه آرزومندی برای ترک افغانستان شدیدتر گردید به هما ن اندازه ایالات متحده امریکا حاضر گردید تا این تصور را تصحیح نماید . ازاین رو آنها طالبان را حرکت ملی پشتون ـ افغانی خواندند که در قیام اند و می خواهند در قدرت سهیم شوند . افغانستان از نگاه نظامی قابل کنترول نبود ، حکومت مورد حمایت ایالات متحده و ناتو در کابل ناتوان و فساد پیشه بود و طالبان دوباره نیرو گرفتند . بر این بنیاد رییس جمهور پیشین ایالات متحده امریکا دونالد ترامپ مذاکرات را با آنها آغاز کرد . در ماه فبروری ۲۰۲۰ م قرار دادی به امضا رسید که در آن طالبان در برابر خروج ایالات متحده امریکا از افغانستان خود را مکلف به مذاکراه با حکومت افغانستان در مورد تقسیم قدرت و عدم اجازه دادن مجدد سازمان های تروریستی در خاک افغانستان نمودند. با احتمال که نکته اول ( مذاکره با دولت ـ مترجم ) در این تعهد اکنون حذف گردیده است .
برگرفته از روز نامه لیبرال استاندارد، مورخ دهم اگست ۲۰۲۱ م
برگزارنده : عمر محسن زاده
یادداشت بامـداد :
این معلومات تنها بخاطر شناخت برخی از دیدگاه های بیرونی پیرامون رویداد های داغ کشور به نشر رسید . البته ارزیابی کارشناسان افغانی و پژوهشگران وارد به قضایای منطقه ما ، به ویژه در باره نقش پاکستان و متحدین آن در ادامه و مشتعل ساختن بیشتر آتش جنگ در افغانستان بر فاکت های انکارناپذیر و تحلیل های ژرفتراستوار است که ریشه های پرابلم ها را به خوبی نمایان میسازد . سلسله نشر آنها را ادامه خواهیم داد .
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۱۰۸
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021
دیدگاه دیگران در باره تحولات افغانستان
روسیه از طرف های افغان خواست که از خشونت پرهیز کنند
وزارت خارجه روسیه با انتشار بیانیه ای از طرف های افغان خواست که خویشتنداری و از هرگونه خشونت پرهیز کنند.
به گزارش ایرنا، وزارت خارجه روسیه روز دوشنبه در بیانیه خود نوشت: به دقت تحولات افغانستان را پس از روی کار آمدن گروه طالبان و عدم مقاومت کامل ارتش افغانستان را که از سوی امریکا و متحدانش آموزش و تجهیز شده است ، زیرنظر داریم.
در بیانیه آمده است: بر اساس اطلاعات موجود، اوضاع کابل و افغانستان تثبیت می یابد. گروه طالبان شروع به برقراری نظم عمومی در جامعه کرده و بر تضمین امنیت ساکنان افغانستان و مراکز دیپلماتیک خارجی تاکید کردند.
وزارت خارجه روسیه، در ادامه بیانیه خود همه طرف های افغان را به خویشتنداری ، خودداری از خشونت و کمک به حل و فصل اوضاع از راههای صلح آمیز فراخوانده است.
در بیانیه خاطرنشان شده است که سفارت روسیه در کابل به فعالیت عادی خود ادامه می دهد. روابط کاری با دولت جدید افغانستان به منظور تامین امنیت مرکز دیپلماتیک روسیه در کابل برقرار شده است.
خبرگزاری تاس روز دوشنبه به نقل از ضمیر کابلوف نماینده ویژه دولت روسیه در امور افغانستان اعلام کرد دیمیتری ژیرنوف سفیر این کشور در کابل فردا با نماینده ای از طالبان ملاقات خواهد کرد.
به گزارش ایرنا، کابلوف روز دوشنبه در گفت و گو با رادیو روسی اکو مسکو گفت: تصرف کابل توسط گروه طالبان، انتقال قدرت در افغانستان با توافق معین نیست بلکه نتیجه شکست سیاست های امریکا در افغانستان است.
ضمیر کابلوف گفت: تصرف کابل توسط گروه طالبان پیامد شکست امریکا در افغانستان است. روسیه در به رسمیت شناختن دولت جدید افغانستان عجله نمی کند.
وی با اشاره به اخبار برخی رسانه ها مبنی بر اینکه انتقال قدرت در افغانستان نتیجه توافق بوده است، افزود: مولفان اینگونه اخبار واهی قصد دارند شکست سیاست های امریکا در افغانستان را به گونه ای توجیه کرده و آن را اقدام برنامه ریزی شده قلمداد کنند.
نماینده رئیس جمهوری روسیه در افغانستان خاطرنشان کرد که تصرف کابل توسط طالبان تا اندازه ای غیرمنتظره بود زیرا ما فکر می کردیم که ارتش افغانستان در هر صورت تا مدتی مقاومت می کرد.
به گفته کابولوف، روسیه بخشی از کارکنان سفارت خود در افغانستان را تخلیه می کند.
رئیس اداره دوم آسیای وزارت خارجه روسیه خاطرنشان کرد: در زمان حاضر حدود ۱۰۰ نفر در سفارت روسیه در کابل کار می کنند که شماری از آنها به مرخصی اعزام و شماری نیز از این کشور تخلیه خواهند شد.
وی افزود: به این ترتیب سعی خواهد شد تا در ساختمان سفارت روسیه، شمار زیادی حضور نداشته باشند.
***
طالبان: هیچ کس اجازه آزار و اذیت مقامات پیشین افغانستان را ندارد
ذبیح الله مجاهد سخنگوی گروه طالبان روز دوشنبه در پیامی توییتری نوشت: وضعیت در کابل تحت کنترل است، افرادی که در تخلفات دست داشته اند دستگیر شده اند.
مجاهد در ادامه افزود: هیچ کس اجازه ورود به خانه های مقامات پیشین ، مصادره موترها و تهدید آنها را ندارد.
سخنگوی طالبان همچنین متذکر شد که در صورت رعایت نکردن دستورات با افراد برخورد جدی خواهد شد.
همزمان با استقرار طالبان در کابل و ترک پایتخت از سوی محمد اشرف غنی، خلا قدرت در کابل حاکم شد و در نتیجه هرج و مرج شهر را فراگرفت و در پی آن رسانه‌های افغانستان نیز انتشارات عادی خود را متوقف کرده اند.
شب گذشته هزاران شهروند پایتخت به میدان هوایی بین المللی کابل سرازیر شدند تا در صورت امکان حتا بدون داشتن تذکره و پاسپورت سوار هواپیما شده و از کشور خارج شوند. اما میدان هوایی غیرنظامی کابل بطور عملی فلج است و همه کارمندان مسولان امنیتی و غیر نظامی این میدان محل کارهای خود را ترک کرده و کسی در سیستم مدیریتی میدان هوایی حضور ندارند.
پیشتر شاهدان عینی گفته بودند که هزاران نفر در میدان هوایی کابل سرگردان هستند و حتا داخل برخی هواپیماهای سوار شده اند که خدمه و یا خلبانی در آن نیست.
***
روسیه از امریکا به دلیل خودداری از نجات جان هزاران افغان انتقاد کرد
ماریا زاخارووا سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه از خودداری امریکا برای نجات جان هزاران افغان که در طول حضور نیروهای امریکایی در افغانستان با آنها همکاری کرده اند، انتقاد کرد.
به گزارش ایرنا، زاخارووا روز دوشنبه در کانال تلگرام درباره وضعیت میدان هوای کابل نوشت: کاخ سفید وضعیت کنونی میدان هوای کابل را چگونه ارزیابی می کند؟
وی افزود: امریکا هیچ واکنشی به وضعیت میدان هوای کابل نشان نمی دهد.
دیپلومات ارشد روس نوشت: افغانها به هواپیماها هجوم می برند و از واشنگتن می خواهند بخاطر سال ها همکاری با امریکا، آنها را نجات دهند.
وی ادامه داد: اما امریکا که در هر موردی بطور شبانه روزی و بدون وقفه بیانیه صادر می کنند، در شرایط کنونی سکوت اختیار کرده اند.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه در ادامه مطلب خود به کنایه نوشت: دستگاه پرینتر امریکا خراب شده یا اینکه در جست وجوی افراد مسوول و مقصر هستند؟
وضعیت میدان هوای کابل همچنان ملتهب گزارش می شود.
خبرگزاری فرانسه روز دوشنبه گزارش داد که بسیاری از مردم که برای فرار به میدان هوای هجوم آورده اند، تلاش می کنند تا سوار هواپیماهای امریکایی شوند و نظامیان امریکا نیز برای جلوگیری از هجوم مردم، تیراندازی کرده اند.
به گزارش ایرنا به نقل از شبکه تلویزیونی الجزیره، یک مقام امریکایی گفت که نظامیان این کشور «مجبور شدند» که برای جلوگیری از ورود افغان ها به هواپیماهای نظامی، «شلیک هوایی» کنند.
این مقام امریکایی افزود: پروازهای نظامی از کابل، فقط مخصوص انتقال دیپلومات ها و کارکنان سفارت امریکاست.
در همین حال برخی رسانه های محلی نیز گزارش کرده اند که در جریان تیراندازی نظامیان امریکا در میدان هوای کابل چند نفر کشته شدند.
خبرگزاری اسپوتنیک روسیه نیز از کشته شدن چند نفر در اثر تیراندازی نظامیان امریکایی خبر داد.
تارنمای روزنامه وال استریت ژورنال امریکا تعداد کشته شده گان را سه نفر عنوان کرد و خبرگزاری رویترز به نقل از شاهدان عینی خبر داد که پنج نفر کشته شده اند.
***
فرزند احمد شاه مسعود افغانستان را ترک کرد
خبرگزاری اسپوتنیک گزارش داد احمد مسعود فرزند فرمانده فقید افغان یعنی احمد شاه مسعود با یک بالگرد نظامی به همراه تنی از شخصیت‌ها ولایت پنجشیر در شمال کابل را ترک کرد.
به نقل از این خبرگزاری، تصاویر ویدیویی منتشر شده نشان دادند، احمد مسعود در حال انتقال با یک بالگرد نظامی به همراه تعدادی از نیروهایش از ولایت پنجشیر است.
به گفته منابع، احمد مسعود شخصا از همه افراد مقیم و ولایت پنجشیر خواست در رسانه‌های منطقه‌ای مقصد او را فاش نکنند.
این در حالی است که پیشتر گفته شده بود، احمد مسعود، فرزند احمد شاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان به پنجشیر رفته است و می‌گوید حاضر است به خاطر صلح در افغانستان خون پدرش را فراموش کند و در مقابل، ثبات و امنیت را در کشورش ببیند.
ولایت پنجشیر همچنان تنها ولایتی است که طالبان وارد آن نشده‌اند و احتمال شکل گیری مقاومت در برابر طالبان در این ولایت مطرح شده است.
***
نماینده دایمی امریکا در سازمان ملل متحد از همسایگان افغانستان خواست که پناهنده گان را از این کشور بپذیرند.
به گزارش اسپوتنیک، توماس گرینفیلد نماینده دایمی امریکا در سازمان ملل متحد گفت: « امریکا از جامعه بین الملل از جمله همسایگان افغنستان می خواهد که پناهنده گان این کشور را بپذیرند و از طالبان خواست که امکان خروج آنها را مهیا کنند.
وی در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت: « ما از همسایگان افغانستان و سایر کشورهای منطقه و دور از مرزهای این کشور می خواهیم که پناهنده گی موقت یا دایمی مردم افغانستان را بپذیرند.»
این دیپلومات افزود: « بسیار مهم است که شهروندان افغانستان و خارجی، کسانی که می خواهند از کشور خارج شوند در امنیت این کار را انجام دهند.»
امریکا هزاران نظامی به میدان هوایی کابل برای تخلیه شهروندان و متحدین خود که دنبال نجات از دست طالبان بودند، ارسال کرد.
***
کشته شدن ۷ افغان در جریان حادثه میدان هوایی کابل/ ۲ نفر به ضرب گلوله نظامیان امریکایی به قتل رسیدند
منابع مطلع امریکایی به خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کردند که در جریان ازدحام صبح امروز در میدان هوایی کابل، ۷ شهروند این کشور جان خود را از دست دادند.
بر پایه این گزارش، هزاران افغان امروز (دوشنبه) و در پی آنکه طالبان کنترل کشور را به دست گرفت، به میدان هوایی کابل یورش بردند که در پی هرج و مرج و ازدحام ایجاد شده، دست کم هفت نفر جان خود را از دست دادند.
طبق گزارش آسوشیتد پرس، یورش به سمت میدان هوایی در حالی انجام شده که طالبان قوانین خود را بر بخش گسترده تری از پایتخت افغانستان اعمال کرده است. این در حالی است که پیشروی برق آسای این کشور تنها یک هفته برای سرنگون کردن دولت این کشور به طول انجامید.
از سوی دیگر، نشریه والت استریت ژورنال به نقل از یک مقام امریکایی گزارش داد: دست کم دو فرد مسلح به نیروهای ما که در میدان هوایی کابل به منظور تخلیه غیرنظامیان مستقر شده بودند، یورش بردند.
این مقام امریکایی مدعی شد: نیروهای امریکایی دو فرد مسلح را با شلیک تیر در میدان هوایی کابل به قتل رساندند.
***
جلسه فوری شورای امنیت برای بررسی تحولات افغانستان
به گزارش روزپلاس به نقل از الجزیره، ،آنتونیو گوترش سرمنشی سازمان ملل متحد در جلسه شورای امنیت که با موضوع افغانستان برگزار شده است، گفت: رویا‌های یک نسل کامل در افغانستان اکنون در حال محک خوردن است.
او در ادامه گفت: از طالبان می خواهیم خویشتنداری کند، همه طرف‌ها باید از غیرنظامیان محافظت کرده و از رسیدن کمک ها به آن ها اطمینان حاصل کنند.
گوترش افزود: من از طالبان و همه طرف ها در افغانستان می‌خواهم به قوانین بین المللی احترام بگذارند و جامعه بین المللی نیز باید متحد شود و از طالبان بخواهد که افغانستان دیگر مامن تروریست‌ها نشود.
سرمنشی سازمان ملل متحد در انتها اضافه کرد: کارکنان سازمان ملل در افغانستان تهدید نشده اند.
نماینده افغانستان: باید مانع بروز جنگ داخلی شویم
نماینده افغانستان در سازمان ملل نیز در این جلسه گفت: من از طرف میلیون‌ها افغان صحبت می کنم که با سرنوشت نامعلوم روبرو هستند. جان افغانها در خطر است و وضعیت کابل نگران کننده و میدان هوایی کابل از کنترول خارج شده است.
او افزود: طالبان به وعده‌هایی که در مذاکرات دوحه قول شان را داده بود، عمل نکرد. افراد زیادی برای فرار از خشونت طالبان به سمت کابل رفته و آواره شده‌اند. ما باید مانع بروز جنگ داخلی در افغانستان شویم. جامعه بین‌المللی باید از طالبان بخواهد به فرمان عفو عمومی صادر شده پایبند باشد و حقوق بشر را در این کشور تضمین کند.
او در انتهای اظهاراتش گفت: ما از همسایگان افغانستان می خواهیم مرزهای خود را برای اطمینان از ورود کالا و کمک های بشردوستانه باز نگه دارند.
امریکا: طالبان امنیت غیرنظامیان را فراهم کند
نماینده امریکا در این نشست اعلام کرد: باید حملات علیه غیرنظامیان در افغانستان متوقف شود. طالبان باید تضمین دهد که امنیت غیرنظامیان را در افغانستان حفظ می کند. طالبان باید اجازه رسیدن کمک ها به غیرنظامیان را در افغانستان بدهد. ما از همسایگان افغانستان و کشورهای دیگر می خواهیم تا پناهگاهی برای افغان هایی که تمایل دارند کشور را ترک کنند، فراهم نمایند.
انگلیس: یک تراژدی در افغانستان در حال رخ دادن است
نماینده انگلیس هم گفت: آنچه در افغانستان در حال رخ دادن است، یک تراژدی بزرگ است. طالبان باید تمامی اقدامات خصمانه و نظامی را در افغانستان متوقف کند. طالبان باید به حمایت از حقوق اقلیت ها پایبند باشد.
فرانسه: کمک های بشردوستانه باید به افغانستان برسد
نماینده فرانسه در این نشست تاکید کرد: باید از پیشرفت دموکراتیک در افغانستان حمایت کرد. باید کمک های بشردوستانه را به همگان در افغانستان برسانیم.
چین: وضعیت کنونی افغانستان حاصل خروج سریع نیروهای خارجی است
نماینده چین در شورای امنیت نیز گفت: ما خواهان آن هستیم که طالبان با تمامی طرف ها و گروه‌های نژدای در افغانستان متحد شود. هرج و مرج در افغانستان به شکلی مستقیم با خروج سریع نیروهای خارجی در ارتباط است.
ابراز نگرانی نماینده روسیه از تحولات افغانستان
نماینده روسیه هم گفت: ما اطلاعات نگران کننده ای در خصوص افزایش خشونت و افزایش شمار قربانیان در افغانستان دریافت کرده‌ایم.
هند: اوضاع افغانستان شکننده است
نماینده هند در شورای امنیت تصریح کرد: اوضاع امنیتی در افغانستان شکننده است. اوضاع کنونی افغانستان سبب نگرانی هند شده است. امیدواریم ثبات بزودی به افغانستان بازگردد و راه حل جامع در افغانستان با حضور تمامی گروه‌های جامعه وجود داشته باشد. زمان آن رسیده است که جامعه بین المللی برای حمایت از افغانستان متحد شود.
پاکستان: جامعه جهانی برای تحقق صلح در افغانستان تلاش کند
نماینده پاکستان در شورای امنیت هم گفت: زمان آن رسیده که جامعه جهانی تلاش‌هایی را برای تحقق صلح در افغانستان بکار بندد. سفارتخانه ما در کابل به تسهیل اقدامات دیپلوماتیک ادامه خواهد داد. ما از تمامی طرف‌های افغان از جمله طالبان می خواهیم تا امنیت غیرنظامیان را حفظ کنند و کمک رسانی بشردوستانه به غیرنظامیان را تضمین کنند.
طالبان روز یکشنبه، بیش از دو هفته قبل از مهلت خروج ارتش امریکا در ۳۱ اگست، کنترول کابل را در دست گرفت. اشرف غنی، رییس جمهور این کشور نیز متواری شد و اعتراف کرد که طالبان در درگیری ۲۰ ساله برنده شده اند. او لحظاتی قبل از ورود نیروهای طالبان به کابل، افغانستان را به مقصد تاجیکستان ترک و در پیامی اعلام کرد برای جلوگیری از خونریزی کشور را ترک می کند.
***
واکنش سخنگوی وزارت خارجه چین به شناخت دولت افغانستان تحت رهبری طالبان
هوا چون یینگ سخنگوی وزارت خارجه چین روز16 اگست در كنفرانس مطبوعاتی خود در پاسخ به سوالی درباره این که آيا چین دولت افغانستان تحت حکومت طالبان را به رسميت می شناسد يا تحت چه شرايطی آن را به رسميت می شناسد، گفت، کشورش بر اساس احترام کامل به حق حاکمیت افغانستان و تمایل گروه های مختلف داخلی این کشور، تماس و ارتباط خود را با طالبان افغانستان و سایرین حفظ کرده است و نقش سازنده ای برای پیشبرد حل سیاسی مسایل افغانستان ایفا می کند.
وی افزود: همان طور که همه می دانند، روز 28 جون وانگ یی عضو شورای دولتی چین با رییس کمیته سیاسی طالبان افغانستان و همراهانش در شهر تیان جین دیدار کرد. ما امیدواریم که طالبان افغانستان با همبستگی با احزاب، گروه ها و اقوام مختلف یک چارچوب سیاسی فراگیر و گسترده که با وضعیت کشورشان هماهنگ باشد ایجاد کند تا پایه ای برای تحقق صلح پایدار افغانستان ایجاد شود./ مجله هفته
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۷۰۸
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021
من قاتل را معرفى مينمايم
میرعبدالواحد سادات
يکى از ابعاد مصيبت جانکاه ما اين نقيصه تاريخى است که در بررسى « زخم خونين » خود ، به علت اساسى ( علت العلل و مادرعلت ها ) کمتر توجه مينماييم .
مردم مظلوم افغانستان که تراژيدى خونبار شان محصول و معلول مداخله و تجاوز خارجى است ، بعد از تحمل چهل و پنج سال جنگ تحميلى و حضور دو دهه دکانداران حقوق بشر ، کماکان سلاخى مى شوند و کشور شان به حمام خون مبدل گرديده است .
افغانستان در دور جديد « بازيهاى بزرگ » و در کشمکش کلان جيوپولوتيک جهانى و منطقوى ، اماج دور نوبتى تجاوز گسترده ( G H Q ) و عمال اى اس اى پاکستان قرار گرفته و به کانون جنايات جنگى و ضد بشرى ، کشتار اهالى ملکى و سيل از بيجا شده گان داخلى در احوال افت کرونا و طاعون فقر و ده ها مصيبت جانکاه ديگر ، فاجعه حقوق بشر را در کشور مستولى ساخته است .
بحکم وجدان و نداى نعش آغشته بخون مادر وطن بايد اين سوال را رک و راست مطرح نماييم که :
چرا ؟ و بايد ! بقتل برسيم ! و
قاتل اصلى ما کى است ؟
به بحث هاى تاريخى و اينکه ، چگونه در وراى دوکتورين برژينسکى افغانستان به نطع جنگ سرد و مرکز تصفيه حساب قدرت هاى رقيب مبدل گرديد ، و چرا بنيادگرايان سراسر جهان در مرکز تروريزم ( پاکستان ) آورده شدند ، تا در افغانستان فريضه « جهاد » را در مدار مثلث ( جنرال کيسى ، جنرال ضياالحق و سعود الفيصل ) بجا آورند و يا اينکه بر اساس اعتراف خانم کلينتن طالبان بر اساس فکر انگليس ، پول سعودى و کمپنى هاى بريداس و يونيکال برهبرى امريکا ، توسط اى اس اى ايجاد گرديد و درين دو دهه ريشه هاى تروريزم در پاکستان آبيارى و
در افغانستان به قيمت خون افغانان شاخ برى صورت گرفته است ، نمى پردازيم .
رييس جمهور قبلى امريکا ( زنگى مست ) بعد از استعمال مادر بمب ها در شرق افغانستان ،پروسه صلح را در سطح يک پروژه و در خدمت اهداف انتخاباتى خود تنزيل داد و با راه اندازى سريال قطر ، قرارداد دوحه را با کنار گذاشتن دولت افغانستان عقد نمود که تمام جوانب آن بشمول بخش هاى مخفى آن در کتاب « قرارداد دوحه ، صلح و يا سراب » ازاين قلم افشأ و بررسى گرديده است .
اقاى جوبايدن با رسيدن در کأخ سپيد از موضع منتقد اين قرارداد ، اعلام نمود که ، موضوع را بازنگرى مينمايد . اما در عمل رييس جمهور امريکا بدون صحبت از بازگرى که وعده نموده بود ، سفيهانه تر ازسلف خود ، به صورت يکجانبه و کاملآ غيرمسولانه تاريخ قطعى بيرون رفت قواى نظامى خود را اعلام نمود .
اظهر من الشمس است که :
بخش مخفى موافقتنامه دوحه ( که تا سطح کنگره امريکا و وزارت خارجه انکشور ، بدان اعتراف نموده اند ) و تعهدات در ( G H Q ) با جنرالان پاکستان و اين اعلام غيرمسولانه بيرون رفت نظاميان ، تب طالبان و حاميان منطقوى و بويژه پاکستان را بلند برده و فقط به پيروزى قريب الوقوع مى انديشند و پلان گذارى مينمايند .
هيهات و صد افسوس !
اکنون سکانداران قصر سپيد از « نوش دارو » بذل کمک و بمبارد هاى هوايى اطمينان ميدهند !
از نام مردم مظلوم و به عزا نشسته به اقاى بايدن ميگويم که :
به ما طياره ندهيد و افغانستان را بمبارد نکنيد !
تراژيدى خونبار ما محصول سياست هاى کجدار و مريز شما است که همانا :
آبيارى ريشه تروريزم در پاکستان و شاخ برى به قيمت تباهى افغانستان در کشورما .
اقاى رييس جمهور جوبايدن :
اگر واقعا از ديده اين همه قتل و کشتار و بيچاره و آواره ، احساس شرم بشما دست ميدهد ، بحق حيات افغانان که اولين حق بشرى و انسانى ابناى بشر است احترام نماييد . ساده ترين راه ختم مصيبت جنگ افغانستان ، بستن عقبه طالبان درپاکستان است ، بدوستان بى آزرم پاکستانى تان بگوييد که :
بحق گذار افغانستان بشاهراه صلح که خواست برحق مردم مظلوم ما است ، احترام نمايد . درغيرآن ، اقاى رييس جمهوربايدن بياد داشته باشيد که :
خون ناحق افغانان دامن امپراطورى شما را رها نخواهد کرد و ما بخود حق ميدهيم تا در برابر قاتل خود اقامه دعوى نماييم و اينجانب بمثابه شاگرد حقوق بمثابه مدعى العموم ( څارنوال ) مردم به عزا نشسته و به پاسخ به نداى نعش آغشته بخون مادر وطن ، در هر تريبون جهانى که ميسرگردد ، عليه شما و امپراطورى شما که براى ما شرارت آفريده و حمام خون برپا نموده ايد ، دادخواهى نمایيم و به جهانيان و محکمه وجدان بشريت مراجعه و بگويیم که :
چگونه ، بزرگترين امپراطورى نظامى و اقتصادى جهان در برابر فقيرترين کشور جهان که مسوليت اخلاقى آن در برابر تراژيدى خونبار آن از کفر ابليس معروفتر است ، خيانت عظيم را مرتکب شده است .
دراين جهان « هاپسى » (توماس هاپس ) که از جنگل قانون به جنگل بدون قانون روان هستيم ، شايد محکمه وجود نداشته باشد که صداى مظلومترين خلق خدا را بازتاب دهد و اما :
در تاريخ ، شکست اخلاقى امريکا و عدم تعهد انکشور به مسوليت هاى حقوقى و مکلفيت هاى اخلاقى آن ، به خط درشت ثبت ميگردد .بى نياز از تذکار است که مصيبت افغانستان راه حل نظامى ندارد و جنگ راه حل نمى باشد ،
البته جنگيدن بخاطر صلح با عزت ، واقعى و پايدار ، رسالت تاريخى و ملى است که قواى مسلح شجاع افغانستان آنرا به پيش ميبرد .
معرفى قاتل به معناى چشم پوشى به ضعف جانب افغانى نمى باشد ، که پاشنه اشيل آن :
فقدان دولت مقتدرملى قانون محور و عدالت گستر ، فقدان دو حاکميت قانون و عقل است و مصداق حال ما ، کلام حضرت فردوسى است که :
به يزدان اگر ما خرد داشتيم
کجا اين سرانجام بد داشيم .
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۰۰۸
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021