استراتیژیست های امریکا نگران هستند
گفت وگو با دکتر کیهان برزگر، استاد روابط بین المللی در باره سفر ابراهیم رییسی رییس جمهوری اسلامی ایران به جمهوری فدراتیف روسیه
از سوالاتی که همیشه مخاطبان ایرانی درباره روسیه با آن مواجه‌اند، این است که اساسا رابطه ایران و روسیه در چه سطحی قرار دارد؟ از مفاهیمی مانند «اتحاد استراتیژیک» تا « همکاری راهبردی» یا «مشارکت راهبردی» در این رابطه یاد می شود. شما از چه عنوانی برای این رابطه استفاده می کنید؟
به نظرم هیچ‌کدام. از یک نگاه واقع‌گریانه، منطق روابط دو کشور را باید در قالب «همکاری همه جانبه» تعریف کرد که اصطلاح مناسب تری است؛ به ویژه که با ویژگی های جغرافیایی، تاریخی و سایز قدرت جاری در روابط دو کشور بیشتر سازگار است. به واقع، صحبت از «اتحاد استراتیژیک» با روسیه که بیشتر یک اتحاد نظامی را در ادبیات روابط بین‌الملل به ذهن متبادر می‌کند، با اصل قدرتمند و خاص سیاست خارجی «نه شرقی، نه غربی» در تضاد است که ایران را یک قدرت مستقل منطقه ای تعریف می کند. ضمن اینکه عصر اتحادها و ایتلاف های استراتیژیک به معنای سنتی آن در جهان کنونی گذشته و کشورها دیگر مثل دوران جنگ سرد در قالب بلوک بندی های سیاسی، نظامی و حتا اقتصادی جایگاه خود را در سیاست بین‌المللی تعریف نمی کنند. استفاده از اصطلاح «مشارکت راهبردی» نیز در روابط ایران و روسیه چندان واقع گرایانه نیست، چون ما اکنون در عصر « دولت محوری» در سیاست بین‌الملل هستیم و به نوعی جهان در حال منطقه ای‌شدن است. در این دوران، تقویت روابط دوجانبه یا چند جانبه بین کشور ها در یک منطقه خاص با توجه به اتصالات جغرافیایی و تاریخی در قالب تامین منافع ژیوپولیتیک کشورها در صحنه سیاست منطقه‌ای و جهانی، اهمیت بیشتری می یابد. علت هم این است که مفاهیمی همچون «ایدیولوژی»، «حکمرانی»، «جنگ»، «امنیت» و... در ادبیات روابط بین‌المللی تغییر کرده و برخلاف گذشته، اکنون بیشتر در خدمت دولت محوری و افزایش عیار قدرت ملی کشورها تعریف می‌شوند. از این نگاه، سازمان‌هایی همچون اتحادیه اروپا، سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه بریکس، حتا ناتو و... بیشتر در قالب تامین تقاضاهای ملی و منافع فردی کشور ها تعریف می شوند که بر قدرت کشور های عضو بیفزایند، تا اینکه انتظار بر حمایت نظامی، سیاسی یا حتا اقتصادی صرف از یکدیگر در شرایط بحرانی داشته باشند. برای نمونه، نگاه تک تک کشورهای عضو در سازمان های یادشده به مسایل منطقه‌ای و جهانی، ازجمله مذاکرات هسته‌ای ایران، پدیده مهاجرت، استراتیژی‌های ضد تروریزم، مواجهه با طالبان و سایر بحران های منطقه‌ای، مسایل اقلیمی، موضوعات مربوط به خلع سلاح، حقوق بشر و زنان و... متفاوت و بیشتر متمرکز بر درک حکمرانان این کشور ها در مواجهه با این پدیده‌ها در قالب تامین منافع دولت هایشان است. یک نمونه آشکار شکاف بین اغلب کشورهای اروپایی (به ویژه رویکرد المان که روابط سنتی با روسیه دارد با رویکرد انگلیس و فرانسه) و امریکا در مواجهه با بحران اوکرایین و چگونگی برخورد با روسیه در قالب نقش آفرینی ناتو است. بسیاری از کشورهای اروپایی ورود نکردن به بحران سوریه از سوی دولت اوباما را منجر به توسعه نفوذ روسیه و ضعف معادله غرب در میدان های شرق اروپا و به ویژه ضعف امریکا در مقابله با روسیه در شرایط کنونی در نظر می گیرند.
به موازات تلاش مقامات کشور در برقراری رابطه خوب با روسیه، در بین مردم بدبینی شدیدی به روسیه وجود دارد که برخی از آنها از اتفاق های تاریخی نشات گرفته و برخی نیز منشعب از اطلاعات غلط است. همراه با این انگاره منفی، می توان گفت رابطه بین کشورها را نمی توان در یک دسته بندی همیشه گی قرار داد و طبیعتا هر کشوری دنبال منافع خود است؟ در این مورد صحبت کنیم که اکنون منافع ایران و روسیه چقدر متناظر با هم و چقدر متفاوت از یکدیگر است.
تجربه تاریخی به ما می‌آموزد که نزدیکی به قدرت های بزرگ، حال روسیه، چین، امریکا یا حتا کشور های قدرتمند اروپایی، همیشه در افکار عمومی ایران تأثیر نگران کننده و حتا منفی داشته است. اما اصل این است که مخاطب ایرانی آگاه باشد هر توافق و رابطه ای که منجر به گسترش و تعادل در دیپلوماسی، افزایش ارزش استراتیژیک و تقویت بنیه اقتصادی کشو رمان شود، به نفع ایران است. تقویت روابط با روسیه نیز از این قاعده مستثنا نیست. توجه به چند اصل می تواند شاقول تعیین و تشخیص درجه روابط ایران و روسیه برای مخاطبان ایرانی باشد.
نخست اینکه دو کشور حس ناامنی استراتیژیک و تهدید نظامی (از آن نوعی که نسبت به امریکا دارند) از یکدیگر ندارند.
دوم، آنها در یک سری از مسایل سیاسی-امنیتی منطقه ای و جهانی، ازجمله مواجهه با گسترش نفوذ امریکا و غرب در مناطق نفوذ سنتی و تاریخی خود، اشتراک نظر دارند.
سوم، مجاورت جغرافیایی و اتصال ترانزیتی بر هم‌افزایی و بنیه اقتصادی این دو کشور می افزاید. البته طبیعی است که هر کشوری به دنبال منافع خود باشد. وجود انگاره های منفی تاریخی بین ملت های ایران و روسیه به دلایل متفاوت نیز یک امر طبیعی بوده و تاریخ روابط بین‌الملل هم پر است از این بدبینی های تاریخی. مثلا بدبینی‌های موجود بین روس ها و چینی ها، بین هندی ها و پاکستانی ها، بین المان‌ها و پولندی‌ها، بین انگلیس ها و فرانسوی ها، بین اعراب و ترک ها، حتا بین امریکایی ها و انگلیس ها که این قدر دم از نزدیکی افکار و روابط می زنند و... بر نوع روابط آنها تأثیر می گذارد، اما واقعیت‌ها و ضرورت های وجود و تداوم تعاملات اقتصادی و سیاسی در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی، آنها را به سمت نوعی مصالحه و مدیریت روابط هدایت می کند.
اما مخاطب ایرانی دو نکته مهم را نباید فراموش کند: یکی اینکه این ایران بود که در زمان رژیم شاه بانی اصلی روابط نزدیک با شوروی آن زمان برای ایجاد تعادل در روابط خود با غرب شد. دومی اینکه ایده نزدیکی استراتیژیک بین دو کشور نخست از سوی روسیه و به ویژه شخص پوتین بعد از انعقاد برجام در سال ۲۰۱۵ ترسایی و احتمال گرایش بیش از اندازه ایران به غرب مطرح شد. برخلاف بعضی از دیدگاه ها، روسیه خواهان تداوم تنش در روابط ایران و غرب نیست اما مایل هم نیست که ایران نقطه ورود نفوذ غرب در محیط ژیواستراتیژیک خود در منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) باشد. اتفاقا روسیه خواهان حضور یک ایران قوی و مستقل در مرز های جنوبی خود است تا گرانیگاه ثبات و امنیت منطقه ای باشد. جبر تاریخی، ایران و روسیه (و ترکیه) به‌عنوان دولت های ملی-تاریخی قوی را به سمتی سوق می‌دهد که شأن و سطح روابط با یکدیگر را درک کنند و به طور طبیعی از منافع یکدیگر در برابر حضور بیگانه گان دفاع کنند. از این لحاظ، ترکیه هم مخالف سرسخت حضور پررنگ امریکا در منطقه است، چون فضا را برای بازی این کشور در میدان های نفوذ سنتی خود تنگ می‌کند. از این نگاه، گسترش روابط همه جانبه بین ایران و روسیه یک «نیاز متقابل استراتیژیک» است که در سال های گذشته به دلیل همین فضای بدبینی افکار عمومی و البته سیاست حساب شده غربی ها در فاصله انداختن بین دو کشور از آن غفلت شده است. جای تعجب است که با تمام ظرفیت های بالقوه اقتصادی، اتصال جغرافیایی و امتیازات ژیوپولیتیک در حوزه اتصال ترانزیتی و... حجم تبادلات اقتصادی دو کشور تا همین چند سال گذشته کمتر از دو، سه میلیارد دلار بود؟ کافی است که کریدور شمال- جنوب که از شهر های تاریخی منطقه قفقاز می‌گذرد و به خلیج فارس و هند می رسد، در روابط دو کشور فعال شود تا حجم تبادلات اقتصادی دو کشور در حوزه ترانزیت کالاها، انرژی، توریزم و... به بالای صد میلیارد دلار در سال برسد.
در‌حالی که دولت سیزدهم منتسب به نگاه تمایل به شرق است، شرق از جمله روسیه و چین معادلات منطقه‌ای و بین المللی خاص خود را دارند. شاید بتوان گفت شرایطی که اکنون روسیه در تعامل با غرب به ویژه بر سر اوکرایین از سر می گذراند، تا حدود زیادی از دهه گذشته متفاوت است. این زورآزمایی روسیه و تعامل این کشور با اروپا و امریکا، اکنون می تواند در صحنه بین المللی به نفع ایران باشد یا ایران را در خود حل می کند و به نوعی تهران در اردوگاه مسکو تعریف می شود؟
ببینید تمایل به شرق یا غرب در حوزه روشنفکری و سیاست گذاری کشور مان یک افسانه است و به نظرم مصرف سیاسی داخلی داشته و بیشتر در حوزه نخبه گان و رسانه ها مطرح می شود. دولت ها بنا به تقاضا های اقتصادی و محدودیت های استراتیژیک سیاست های عمل‌گرایانه خود را دنبال میکنند. در روند تکامل « دولت ایرانی»، شرق‌گرایی بیشتر مساوی با منطقه گرایی و جبر تاریخی ضرورت تولید قدرت در منطقه، به دلیل تنهایی استراتیژیک در یک محیط ناامن در نظر گرفته شده است. بر همین مبنا، تهران هیچ وقت در اردوگاه مسکو (یا پکن) تعریف نمی شود، چون ایران خود یک قدرت منطقه‌ای و با اعتماد به نفس است. از این نگاه، گسترش روابط کشور مان با روسیه (و چین ) که منطق تقویت چند جانبه گرایی منطقه ای دارد، قطعا بر ارزش استراتیژیک کشو رمان در معادلات منطقه ای و جهانی می‌افزاید. همین الان هم غربی ها از ایجاد مثلث آسیایی ایران ـ روسیه - چین نگران هستند و استراتیژیست های آنها از جمله هنری کیسینجر در مواردی به صراحت به آن اشاره کرده‌اند.
هم زمان باید به این نکته مهم توجه کنیم که نگاه به شرق در ادبیات روابط بین‌الملل بیشتر با رشد اقتصادی و انتقال تکنولوژی گره خورده و بیشتر هم مربوط به چرخش قدرت اقتصادی جهان به سمت آسیا با محوریت چین می شود. خود غربی ها، البته با نگاه متفاوت اروپایی ها و امریکایی ها، تمایل به گسترش روابط با شرق در چارچوب رشد اقتصادی معقول دارند. بدیهی است که در این معادله هر کشوری به دنبال حداکثری‌کردن منافع خود باشد. اما در مورد کشور مان، اتفاقا تبادلات و گرایش به شرق در دولت آقای روحانی تقویت شد ولی موضوع برجام و تحریم های امریکا به نوعی بر تقویت روابط ایران با شرق سایه افکنده بود. اکنون در دولت آقای رییسی تداوم آن سیاست در قالب یک «اصل» مهم در پیشبرد سیاست خارجی ایران نهادینه، سندسازی ( امضای سندهای همکاری ۲۵ساله ایران و چین و ۲۰ ساله ایران و روسیه) و عملیاتی می شود.
اما از نگاه دوم، روسیه الزاما در معادله شرق تعریف نمی شود بلکه یک قدرت بزرگ اورآسیایی است که همچنان خواهان تاثیر‌گذاری بر مسایل جهانی و منطقه‌ای در چارچوب منافع ملی خود، البته با یک نگاه جدید است. اکنون نوع جدیدی از « واقع گرایی سیاسی » در رویکرد سیاست خارجی روسیه تقویت می شود که مبنای آن تمرکز بر ایجاد ساز و‌کار های جدید سیاسی-امنیتی به عنوان یک ضرورت برای نهادینه‌کردن یک دنیای متوازن است که در آن « معادله غرب» نقش هژمون در روندهای جاری سیاسی- امنیتی جهان را نداشته باشد. سیاست فعلی روسیه در مواجهه با بحران اوکرایین هم به نوعی در قالب جلوگیری از گسترش نقش و نفوذ غرب در حوزه نفوذ سنتی خود در اروپا می شود. البته این نوع نگاه، الزاما خواهان حذف یا تضعیف نقش غرب، به ویژه اروپا، از صحنه سیاست جهانی نیست. بر این مبنا، روسیه سعی دارد تا از ابزار «امنیت سازی» و ارایه «راهکار های واقع‌گرایانه سیاسی» برای حل مشکلات منطقه‌ای و جهانی و در قالب ایفای نقش به عنوان پل اقتصادی - سیاسی بین شرق و غرب عمل کند. (نوع مواجهه روسیه با ظهور طالبان در افغانستان و بحران‌های سوریه و لیبیا نمونه هایی در این زمینه هستند). اما در مورد نگاه روسیه به کشورمان، در بالا هم گفتم که نگاه روس ها به ایران توام با احترام و بها‌دادن به شان تاریخی به یک دولت باسابقه و قوی ملی است، پس ما هیچ وقت نباید نگران غلتیدن در اردوگاه مسکو باشیم، بهتر است از این نگاه تدافعی خارج و قدرت و ظرفیت های گسترش روابط با روسیه را در راستای تامین منافع ملی خود مدیریت کنیم. یک قدرت منطقه‌ای مانند ایران برای افزایش عیار قدرت منطقه‌ای، باید جایگاه خود در صحنه معادلات جهانی را قوی‌تر و با اعتمادبه‌نفس بالاتر تعریف کند.
بدون شک یکی از مهم ترین زمینه‌های همکاری فعلی ایران و روسیه، موضوع برجام است. بسیاری در فضای رسانه‌ای حتا به نقش نماینده روسیه در مذاکرات برجام که به نوعی سخنگویی مذاکرات را در دست گرفته، ابراز بدبینی کرده‌اند. این وضعیت درحالیکه ایران و امریکا مذاکره مستقیمی نیز با یکدیگر ندارند، شکل حاد تری به خود گرفته است. نقش روسیه را در برجام چگونه می بینید؟ چقدر روسیه علاقه مند به احیای برجام است؟ برخی معتقدند احیا یا عدم احیای برجام، هر دو برای روسیه یکسان است و در هر حالت روسیه می تواند با ایران همکاری خود را داشته باشد. علاوه براین روسیه چندان علاقه مند به بهبود رابطه ایران و غرب نیست. تحلیل شما در این زمینه چیست؟
شاید این تصویر سازی از نماینده روسیه به دلایل شخصی حضور نمایشی ایشان در رسانه ها و علاقه زیاد به توییت کردن باشد. البته نمی توان انکار کرد که روسیه عنصر قدرتمند در مذاکرات هسته ای پیش رو است و دیدگاه های روسیه به طور اجتناب ناپذیر به دلیل وزن بالای این کشور در معادلات استراتیژیک و خلع سلاحی جهانی و حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل متحد بر دیدگاه ایران تاثیر می‌گذارد، اما قطعا روسیه خواهان احیای برجام به دلایل متفاوت است.
نخست و از یک نگاه خلع سلاحی و استراتیژیک، احیای برجام منجر به تقویت نظام عدم اشاعه هسته‌ای یا ان پی تی میشود که روسیه خود یکی از طرفداران جدی آن است.
دوم، احیای برجام و رفع تحریم ها منجر به گسترش تبادلات تجاری-فناوری، تسلیحاتی و همکاری های هسته‌ای روسیه با ایران می شود. در خبر ها آمده که یکی از دستورکار های اصلی سفر آقای رییسی امضای قرارداد فروش تسلیحات پیشرفته روسی و فناوری ماهواره‌ای و... به ایران است.
سوم، احیای برجام تنش ایران و غرب را مدیریت می‌کند و مانع از بروز یک جنگ احتمالی می شود که روس ها به هیچ‌گونه خواهان آن نیستند. هرگونه بی‌ثباتی و بحران جدید در منطقه به ویژه یک منازعه مستقیم بین ایران و رژیم اسراییل به ضرر منافع روسیه است. در یک نگاه کلی، به نظرم روسیه تلاش می‌کند تا از اهرم های نقش سازی خود در سطح جهانی از جمله در شورای امنیت سازمان ملل متحد و به ویژه بهره برداری از «حق وتو» سیاست جهانی را به نفع منافع خود تنظیم کند و رویکرد روسیه در مذاکرات هسته‌ای جاری بین ایران و قدرت های بزرگ حاکی از این نوع نقش است؛ یعنی روسیه از خواسته های ایران در رفع تحریم، توسعه فعالیت های موشکی و نقش منطقه‌ای ایران حمایت می‌کند، اما هم زمان مخالف حرکت ایران به سمت «ژیوپولیتیک هسته‌ای» (دستیابی احتمالی به سلاح هسته‌ای) با افزایش غنای اورانیوم بالای 60 درصد، خروج ایران از معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان پی تی) و پروتوکول الحاقی یا تهدید مستقیم ایران نسبت به امنیت اسراییل و عربستان سعودی است. در محیط ضعف فزاینده امریکا در نقش سازی منطقه‌ای، اکنون روسیه خواهان ایفای نقش «آزادانه» خود در سر‌وسامان دادن به بحران های منطقه‌ای با شیوه روسی و با تکیه بر مفهوم «امنیت بین‌الملل» است. این شیوه مبتنی بر به‌کارگیری مکانیزم های حفظ حاکمیت مستقل و تمامیت ارضی کشور ها، عدم مداخله در امور کشور ها، استفاده از ابزار های سازمان ملل، برقراری آتش بس در منازعه و حضور صلح بانان روسی، تکیه بر راه حل‌های ملی، انتخابات عمومی و مذاکرات قدم به قدم و... است. بر این مبنا، روسیه خواهان روابط هم زمان با ایران و رژیم صهیونیستی است و سعی دارد تا جنگ سرد آنها در قالب «موازنه وحشت» به جنگ گرم تبدیل نشود. روسیه خواهان روابط خوب و هم زمان با ایران و اعراب حوزه خلیج فارس و ترکیه است. روسیه از شکاف‌های درون عربی مانند مورد قطر و سعودی و امارات حمایت نمی‌کند. نهایتا و مهم تر در پاسخ به پرسش شما و برخلاف دیدگاه های غالب و همانطور که در بالا اشاره کردم، روسیه (مانند چین) خواهان تداوم تنش فزاینده میان ایران و امریکا نیست، چون این تحول خود می تواند منجر به بازگشت و تمرکز امریکا به مسایل منطقه‌ای شود، بنابراین به نظرم روسیه خواهان حل بحران هسته‌ای بین ایران و غرب، البته در چارچوب تامین منافع خود است.
سفر آقای رییسی به روسیه می تواند سفر مهمی باشد. به نظر شما محمل این سفر بیشتر روابط دوجانبه است یا برجام و مسایلی که دو کشور در حوزه بین‌الملل دارند؟
به نظرم سفر آقای رییسی به روسیه یک نقطه عطف در روابط دو کشور بوده و می تواند روابط مبتنی بر «همکاری های همه جانبه» را که در بالا و در یک قالب کلان مفهوم سازی کردم، تقویت و نهادینه کند. طبیعی است که از درون این روابط کلان، روابط دو جانبه و چند جانبه منطقه‌ای در ابعاد اقتصادی و سیاسی، موضوعات ژیواستراتیژیک مربوط به امنیت بین‌الملل مانند برجام و حل بحران های منطقه‌ای، همکاری در حوزه انرژی و تبادلات تجاری، همکاری‌های فناوری، ماهواره‌ای، صنایع دفاعی و تسلیحاتی، هوش مصنوعی و... ساماندهی بهتری می‌یابند. به نظرم دو ملت با توجه به پویایی های تحولات منطقه‌ای و جهانی به ضرورت تقویت «روابط همه‌جانبه» بیشتر پی برده‌اند. اکنون دو کشور در مرحله‌ای از تاریخ خود هستند که حوزه پیشبرد «سیاست» و «اقتصاد» اشتراکاتی با هم دارند. در حوزه سیاست، نوعی «محافظه‌کاری پیشرو» را به‌عنوان مدل حکمرانی پذیرفته اند که اولویت را به تقویت «امنیت» و «اقتصاد» و به طور کلی تولید قدرت ملی می‌دهد. در حوزه اقتصاد هم دو کشور خواهان رشد و توسعه اقتصادی مبتنی بر تقویت «تولید ملی» و ادغام اقتصادی دو جانبه و چند جانبه منطقه‌ای هستند.
در خبرها آمده که امضای سند ۲۰ساله همکاری الزاما در دستور کار این سفر نیست، چون عناصر و اجزای آن هنوز کامل نشده است.اما به هر حال ایران باید از فرصت نقش جدید و تمایل روسیه در حضور در میدان های شرق و به ویژه در منطقه اوراسیا و غرب آسیا در جهت توسعه روابط اقتصادی، ترانزیتی و به ویژه برای میانجیگری های منطقه‌ای توسعه روابط، به عنوان نمونه با عربستان سعودی و سایر کشور های عربی منطقه، جلوگیری از رشد پان‌ترکیزم به رهبری ترکیه در مرز های شمالی یا حفظ موازنه وحشت با رژیم اسراییل بیشتر استفاده کند. باید توجه داشت که روسیه رقیب اصلی استراتیژیک امریکا (یعنی رقیب راهبردی ایران در کاهش نقش منطقه‌ای کشور مان) بوده و باقی می‌ماند. برخلاف چین که با امریکا منافع اقتصادی داشته و همواره نگران افزایش تضاد با امریکا برای از‌دست دادن رشد اقتصادی خود است و به همین علت روابط محتاطانه تری با ایران دارد، روسیه به دلایل ژیواستراتیژیک و تاریخی هراسی از امریکا ندارد، بنابراین می توان از نقش روسیه برای متعادل‌کردن نقش امریکا و اروپایی ها در منطقه بزرگ تر غرب آسیا در چارچوب تامین منافع و امنیت ملی ایران استفاده کرد.
دوم، احیای برجام و رفع تحریم ها منجر به گسترش تبادلات تجاری - فناوری، تسلیحاتی و همکاری های هسته‌ای روسیه با ایران میشود. در خبرها آمده که یکی از دستورکار های اصلی سفر آقای رییسی امضای قرارداد فروش تسلیحات پیشرفته روسی و فناوری ماهواره‌ای و... به ایران است. سوم، احیای برجام تنش ایران و غرب را مدیریت می‌کند و مانع از بروز یک جنگ احتمالی می شود که روس ها به هیچ‌گونه خواهان آن نیستند. هرگونه بی ثباتی و بحران جدید در منطقه به ویژه یک منازعه مستقیم بین ایران و رژیم اسراییل به ضرر منافع روسیه است. در یک نگاه کلی، به نظرم روسیه تلاش می‌کند تا از اهرم های نقش سازی خود در سطح جهانی از جمله در شورای امنیت سازمان ملل متحد و به ویژه بهره برداری از «حق وتو» سیاست جهانی را به نفع منافع خود تنظیم کند و رویکرد روسیه در مذاکرات هسته‌ای جاری بین ایران و قدرتهای بزرگ حاکی از این نوع نقش است، یعنی روسیه از خواسته های ایران در رفع تحریم، توسعه فعالیت های موشکی و نقش منطقه ای ایران حمایت می‌کند، اما هم زمان مخالف حرکت ایران به سمت «ژیوپولیتیک هسته‌ای» (دستیابی احتمالی به سلاح هسته‌ای) با افزایش غنای اورانیوم بالای ۶۰ درصد، خروج ایران از معاهده منع اشاعه هسته‌ای (ان پی تی) و پروتوکول الحاقی یا تهدید مستقیم ایران نسبت به امنیت اسراییل و عربستان سعودی است. در محیط ضعف فزاینده امریکا در نقش‌سازی منطقه‌ای، اکنون روسیه خواهان ایفای نقش «آزادانه» خود در سر‌وسامان‌دادن به بحران‌های منطقه‌ا ی با شیوه روسی و با تکیه بر مفهوم «امنیت بین‌الملل» است. این شیوه مبتنی بر به‌کارگیری مکانیزم های حفظ حاکمیت مستقل و تمامیت ارضی کشور ها، عدم مداخله در امور کشور ها، استفاده از ابزار های سازمان ملل، برقراری آتش بس در منازعه و حضور صلح‌بانان روسی، تکیه بر راه حل های ملی، انتخابات عمومی و مذاکرات قدم به قدم و... است. بر این مبنا، روسیه خواهان روابط هم زمان با ایران و رژیم صهیونیستی است و سعی دارد تا جنگ سرد آنها در قالب «موازنه وحشت» به جنگ گرم تبدیل نشود. روسیه خواهان روابط خوب و هم زمان با ایران و اعراب حوزه خلیج فارس و ترکیه است. روسیه از شکاف‌های درون‌عربی مانند مورد قطر و سعودی و امارات حمایت نمی‌کند. نهایتا و مهم تر در پاسخ به پرسش شما و برخلاف دیدگاه های غالب و همان طورکه در بالا اشاره کردم، روسیه (مانند چین) خواهان تداوم تنش فزاینده میان ایران و امریکا نیست، چون این تحول خود می تواند منجر به بازگشت و تمرکز امریکا به مسایل منطقه‌ای شود،بنابراین به نظرم روسیه خواهان حل بحران هسته‌ای بین ایران و غرب، البته در چارچوب تامین منافع خود است./شرق
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۲ـ ۱۹۰۱
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2022
دیورند فکتور بی ثباتی و تباهی افغانستان ، راه حل چیست؟
عبدالاحمد فیض
به گواهی تاریخ ازبدوی خلقت تصنعی کشوری درپیرامون افغانستان بنام پاکستان در(١٩٤٧) که وارث استعمارخوانده میشود، اراضی جداشده از بدنه افغانستان دردوران شگوفایی استعماربریتانوی درمحراق پالیسی وسیاست خارجی پاکستان قرارگرفت وطراحان دکتورین سیاست خارجی این کشورکه ازماهیت ایدولوژیک وعظمت طلبانه این مخلوق جدید مایه میگرفت، دیورند را دربسترمعادلات منطقوی خود قرارداده و باعث شد تا داعیه دیورند خواهی افغانستان حتا فزونترنسبت به هند درکانون استراتیژی خرابکارانه اسلام آباد قرارگیرد و انگیزه این طرز رفتار نیزمبرهن است، زیرا هرگاه دیورند بمثابه پدیده نامشروع و استعماری وجود خارجی نداشته باشد، کشوری بنام پاکستان نیز درمعرض اضمحلال قرارخواهد گرفت.
درمورد سابقه تاریخی دیورند بمثابه یک معامله استعماری، تحمیلی ونامشروع دیدگاه ها وتیوری های متعدد موافق ومخالف از بدوی ایجاد درسال (١٨٩٣) ازجانب محققین، مورخین و پژوهشگران داخلی و بین المللی مطرح گردیده است، هکذا نظام های سیاسی ودولت های حاکم درافغانستان حد اقل دریک قرن اخیر، اکثرأ با بازی با جملات و احساسات عامه ، مبنی بردیورند خواهی موقف عملی به منظور رهیابی وحل جامع و حقوقی این معضل تاریخی وخونین اتخاذ ننموده وچنین رویکرد که ازعدم توانایی های سیاسی، ضعف حاکمیت ، نبود دولتهای قدرتمند ملی افغانستان عمدتأ ناشی میگردد، دیورند در امتداد تاریخ و بویژه در چهاردهه پسین به جهنم افغانها و به فکتور دخالت و تجاوز مستمر از آن سوی دیورند مبدل ومسلم است که مردم افغانستان بهای سنگینی را متحمل شده و کماکان کفاره سیاستگذاری های واهی و نادرست زمامداران حاکم را درقبال دیورند خواهی خواهند پرداخت.
بعد ازحاکم شدن امارت اسلامی طالبان که به داشتن مناسبات تنگاتنگ با نهادهای قدرتمند حاکم در پاکستان و بویژه اداره نظامی آنکشورمتهم است، روند حصارکشی در امتداد نوار دیورند که چند سال قبل از سوی اداره استخبارات نظامی پاکستان تحت پوشش ایجاد موانع در برابر عبورو مرورگروه های دهشت افگن بیشترینه در داخل قلمرو افغانستان بنا یافته بود، با سواستفاده از فضای سیاسی بوجود آمده وبحران انسانی ناشی از تحریم اقتصادی افغانستان، دراین مقطع حساس زمانی تسریع گردیده که با واکنش شدید مقامات دولت طالبان و مردم افغانستان قرارگرفته و نظریات متفاوت و متناقضی ازجانب کانون های روشنفکری و صاحب نظران دراین خصوص تعاطی گردیده است، پرسش بنیادی این است که آیا داعیه دیورند خواهی طرفین اسلام آباد- کابل، کدام عادلانه و مشروع است وچه میکانیزم حقوقی درزمینه وجود دارد ودرنهایت راه مداوای این غده سرطانی چگونه است؟
درحقوق بین المللی مدرن هیچ معیاری وجود ندارد که میراث های ننگین بازمانده استعمارکهن را با بازی به سرنوشت وآزادی ملل، مشروعیت دهد، موقفگیری سازمان ملل متحد مبنی بر شناسائی ومشروعیت بخشیدن مرزهای بین المللی جدید بعد از فروپاشی استعمار وشکست فاشیزم به هیچ دلیلی عامل شناسایی کانون های موجود تشنج ناشی از وجود سرزمین های جدا شده از دامان جغرافیای اصلی که باعث جدایی خلق ها میگردد، شده نمیتواند، لذا به پندارم اصل حاکم در اوضاع کنونی دنیای معاصر، اصل حق تعین سرنوشت خواهد بود، بنابر این در پرتو این اصل خدشه ناپذیر بین المللی، خلق های آنطرف دیورند که ترکیبی از قبایل گوناگون بوده واز منظرتاریخی وارثان افغان های است که امضای معاهده استعماری بریتانیا با امیر وقت افغانستان ،عبدالرحمن خان، آنها را از وطن پدری و اقوام منسوب به آنها جدا نموده است، با توجه به معیارهای حقوقی جهانی، این دولت پاکستان نخواهند بود تا خلق های آنطرف دیورند را بمثابه شهروندان درجه دوم ناگزیر بدان سازند تا حاکمیت شانرا بدون خود مختاری و آزادی پذیرفته و یا افغانستان با مطرح نمودن عنعنوی داعیه خلق های پشتون، ساکنان قبایل را متقاعد بدان سازد تا خویش را افغان خوانده ودر راستای الحاق دوباره به خواست کابل لبیک گویند.
طوریکه خاطرنشان گردید، حل بنیادی دیورند با عبور ازیک پروسیدور حقوقی تحت حکمیت ملل متحد ودر روشنای میثاق های بین المللی و بخصوص پرنسیپ حق تعین سرنوشت ممکن خواهد شد، فقط خلق های ساکن در آنسوی دیورند در مناطق قبایلی تحت نظر نهادهای بین المللی حق دارند و باید بتوانند به این مشکلات تاریخی غلبه نمایند ، خلق های ساکن درآنسوی نوار حق دارند که با مراجعه به رفراندوم، نسبت به سرنوشت شان تصمیم گیری نمایند ، که تحت حاکمیت پاکستان کماکان ادامه دهند، بمثابه یک دولت خود مختاربا آزادی های داخلی تبارزنمایند ویا ازتمایل شان برای الحاق مجدد و تاریخی به وطن اجدادی شان اطمینان دهند.
فلهذا ساده لوحانه بوده وخواهد بود که ما در اینجا درکابل برسرموضوع دیورند وسرنوشت مردمان آنسوی دیورند، ازسالیان متمادی به سرهم میکوبیم، اتحاد وهمبستگی داخلی را خدشه دار وبه تداوم سیاست های مغرضانه ودشمنی های کشورهای پیرامون دامن میزنیم، درحالیکه در واقع حقوق حقه مردمان آنطرف دیورند را خود درنظر نگرفته و نیات اصلی کتله های میلیونی را بنام برادران قبایلی بدرستی درک نکرده ایم که آیا دریک برهه سرنوشت ساز واقعاْ خلق های برادر درکنار دولت و مردم افغانستان بمثابه هموطنان اصلی ومیهن آبایی خواهند ایستاد، که بوضوح درهاله ابهام قرار داشته و برگه برنده را به اطمینان نمیتوان در میان این همه بلی و چراها، آنهم با بذل توجه به این واقعیت که حتا زعمای سیاسی خلق های آنطرف هرگز آزادغام صحبت نکرده بلکه بیشترینه روی خودمختاری های داخلی تمرکزنموده اند، دراختیارنه خواهیم داشت.
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۲ـ ۱۱۰۱
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2022
ازچهل وسه سال زنده گی در سیاست و جنگ میتوان چهل وسه فصل وباب تجربه آموخت
محمد ولی
امروز همه تحلیلگران و تجزیه نگاران در سر آغاز بحث وتحلیل افغانستان را محل تمرکز رقابت های جهانی مینامند ، اما کمتر از پیوند این سیاست ها با گذشته نام میبرند زیرا صفحات مجازی و بحث های رادیویی و تلویزیونی برای بحث های مطول تاریخی کافی نمی باشد . توضیح این حالت شاید رساله و کتاب را احتوا کند اما فهرست مختصر آن چنین بوده میتواند :
ـ افغانستان خطه عبور و مرور لشکر کشایان بزرگ از اسکندر کبیر تا امریکا بوده است .
ـ از قرن هجده به بعد از حالت معبر نظامی به وضعیت گره گاه جنگی و سیاسی استحاله یافت .
ـ در بازی بزرگ ( رقابت روس و انگلیس ) بحیث دولت حایل دارای نقش و اثر در سیاست منطقوی و جهانی جا داده شده وتحت الحمایه انگلیس گردید .
ـ با استرداد استقلال در مجامع بین المللی آغاز از کنفرانس پاریس بحیث یک کشور مطرح عرض اندام کرد .
ـ با بروز حوادث بزرگ تاریخی چون جنگ جهانی اول و انقلاب سوسیالیستی در روسیه از چنبر بازی بزرگ خارج شد ولی هنوز از اثرات ان فارغ نگردیده بود که بحیث ماده رقابت مجدد اتحاد شوروی و بریتانیای کبیر قرار گرفت .
ـ بیست سال فاصله میان دو جنگ جهانی حیثیت آتش بس طولانی را داشت ، در جنگ جهانی دوم افغانستان در بازی سه گانه المان هتلری ، اتحاد شوروی و هند برتانوی مطرح سیاست مراکز درگیر جنگ قرار داده شد.
ـ در جنگ سرد با تغیر موقف برخی قدرتهای بزرگ مثل شکست المان ، جانشینی امریکا به جای بریتانیای کبیر و توسعه و استقرار سوسیالیسم در جمهوری های اسیای میانه افغانستان با داشتن سرحد طولانی با اتحاد شوروی در نصب العین نظامی ، سیاسی ، تبلیغاتی و استخباراتی امریکا قرار گرفته با شکست انگلیس در نیم قاره هند و ایجاد دولت پاکستان در سرخط کار امریکا غرض جلوگیری از نفوذ شوروی به جنوب و جنوب شرق اسیا قرار داده شد و امریکا بیشترین کار را در امر تقویت پاکستان و تضعیف افغانستان انجام میداد .
ـ امریکا با تاسیس پکت های نظامی سنتو و سیتو در پی ماین گذاری این سرزمین بر علیه شوروی شد اما سیاست بیطرفی و عدم انسلاک افغانستان مانع گسترش نفوذ نظامی سیاسی امریکا در ابعاد وسیعتر گردید .
سرزمین معبر جهانکشایان ، کشور حایل در بازی بزرگ و خطه گیر مانده در جنگ سرد را نمیشود با بحثهای ژورنالستیک و روزمره زده آن هم در تحت تاثیر مطبوعات صد سر و صد زبان امریکا ساده گرفت و یا روی اوضاع و حوادث ان با ساده گی بحث کرد .
در جریان دو حادثه بزرگ ( بازی بزرگ و جنگ سرد ) هردو کشور سرمایداری انگلیس و امریکا ریزف ها ، امکانات و دسترسی های زیادی از سیاست تا مذهب و از محافل تا چهره های اثرگذار را با خود داشتند ، اما روس ها ان امکانات را در اخیار نداشتند . همه این وسایل و امکانات در جنگ سرد بدسترس امریکا گذاشته شده جانب شوروی بدفاع از جنبش های ترقیخواهانه اکتفا کرده از احزاب چپ در جهان و منجمله در افغانستان حمایت میکرد .
چهل وسه سال قبل از امروز بهترین امکانات را غرب در اختیار پاکستان گذاشت تا بحیث جانشین منطقوی استعمار انگلیس با حمایت امریکا در امور افغانستان برای ناکامی جنبش چپ و سیاست اتحاد شوروی مصروف باشد ، امکانات چند بعدی امریکا در مقایسه با سیاست ایدیولوژیکی شده شوروی مبنی بر مبارزه طبقاتی و اقشار و طبقات زحمتکشان برد بیشتر داشت و توانست تا امروز در بازی ضد شوروی و ضد روسی نقش و دست بلند داشته باشد ، اما اوضاع دیگر از دست امریکا بیرون شده آن امکانات و ابزار با آن ظرفیت های یک جانبه را با خود ندارد .
عمق حوادث پیوند به سیاست های میخورد که بیش از یک قرن سابقه دارد ، تجارب ذیل :
ـ سقوط دولت امانی با همه پیآمد های آن.
ـ به قدرت رسیدن دولت چپ .
ـ بهم افتیده گی جهادی ها .
ـ بقدرت رسیدن طالبان در دور اول .
ـ سقوط طالبان به اثر مداخله نظامی امریکا .
ـ استقرار بیست ساله به اصطلاح دمو کراسی .
ـ سقوط آن دولت و به قدرت رسیدن مجدد طا لبان .
نشانه های بازی های است که قدرت های جهان در این سرزمین کوهبندان اجرا میکنند .
یک تجربه تاریخی باید صراحت داده شود که در کمترین مقاطع قدرت ،افغان ها متکی بخود بوده اند باقی همه وسایل و ابزار بازی دیگران . اگر به این تجربه تعمق شود و نتیجه گیری مختصر بعمل آید یک راه باقی می ماند ؛
بیرون شدن از حیطه ابزار دیگران ، اتکا به مردم ، تقویت روح وطنپرستی با گرایشات ملی و وطنی در بین مردم ، بیدارسازی ملت از طریق تعمیم معارف میان مردان و زنان ، ایجاد و تحکیم روحیه ملی و همگرایی ملی میان اقوام و قبایل و پیروان مذاهب با تقویت روح ملی و صمیمیت وطنپرستی.
در امور خارجی تقویت حسن همجواری با عدم مداخله متقابل با همسایگان ، تعامل نیک با همه جهان ، پابندی به اصول و موازین پذیرفته شده جهانی حقوق بشر و سایر عرصه ها ، سعی در بیرون کشیدن افغانستان از وسیله امریکایی شدن با عین موقف دربرابر دیگران و اعلان سیاست بیطرفی کامل در عرصه جهانی .
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۲ـ ۰۲۰۱
Copyright ©bamdaad 2022
تحریم های جدید امریکا علیه کوبا
به گزارش هاوانا، دولت بایدن با تشدید « سیاست تهاجمی» امریکا علیه کوبا، روز سه شنبه (نهم جدی برابر با سی نوامبر) بار دیگر تحریم های جدیدی را علیه مردم این کشور اعمال کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا، این اقدامات را با « اقدامات رژیم کوبا علیه تظاهرات مسالمت آمیز در ۱۵ نوامبر» توجیه کرد. بلینکن در بیانیه ای اعلام کرد، تحریم ها از جمله محدودیت ویزه برای ۹ مقام غیرمعروف وزارت کشورداخله کوبا و نیروهای مسلح انقلابی، به ادعای دولت امریکا «درگیر تلاش» برای « ساکت کردن صدای مردم کوبا از طریق سرکوب و بازداشت غیر موجه» اعمال شده است. به گزارش خبرگزاری پرنسا لاتینا، وزیر خارجه دولت بایدن از طریق توییتر نیز رسما کوشش دولت امریکا بر تغییر سیستم در کوبا تاکید کرده است.
برونو رودریگز، وزیر امور خارجه کوبا، اقدامات وزارت امور خارجه امریکا علیه مردم کوبا، را « اقدامی خصمانه » اعلام و آنرا مردود ارزیابی کرده است: « امریکا همچنان براین خطا است که گویا دولت ما اجازه خواهد داد تا بی ثباتی اجتماعی به کوبا تحمیل شود.» وی تاکید کرد که حفاظت از حاکمیت این کشور در برابر دخالت های خارجی « حق و وظیفه » کوبا است. امریکا در خطاست اگر تصور کند که با چنین روش های صد بار بی نتیجه توان ایجاد بی ثباتی در کشور و توان تحریک مردم آگاه علیه حزب و رهبری کوبا را دارد. کانال خبری امریکای «لاتین تلسور» همچنین به نقل از پدرو لویز پدروسو، نماینده دایمی هاوانا در سازمان ملل متحد نوشت که کشورش « ارعاب، تحریکات، تهدیدها و بی ثباتی » هیچ قدرتی را نمی پذیرد. ما به سیاست خود برای دفاع از انقلاب ادامه خواهیم داد.» یوهانا تابلادا د لا تور، مسوول روابط امریکا در وزارت امور خارجه کوبا، گفت: تحریم های جدید امریکا « همزمان با کوشش این کشور برای راه اندازی تظاهرات مصنوعی جدیدی در ماه نوامبر، همانطور که خیابان ها شاهدش بودند، توطیه ای بی نتیجه بود. تظاهراتی مصنوعی که امریکا علی رغم عدم حمایت مردمی، کوشید تا به مردم کوبا تحمیل کند» روز تظاهرات اعلام شده و در روز های بعد « خیابان های جزیره آرام بودند، بچه ها دوباره به مدرسه رفتند، کشور مرزهای خود را باز کرد و اقتصاد به لطف کنترول کووید- ۱۹ شروع به بهبودی کرد.»
همچنین رسانه پرنسا لاتینا یادآور شد: چون واشنگتن از این شکست عصبانی است، اکنون «اقدامات جدید مضحکی » را اعمال می کند، تحریم ها و اقدامات « عملاً بی ربط ، اما از نظر سیاسی قابل توجه هستند، چرا که سیاست تهاجمی بایدن رییس جمهور امریکا نسبت به کوبا را مستند می کنند. »
در همين حال عوامل انتی کمونيست عضو حزب بايدن برای تصاعد تحریم ها و فشارهای بيشتر علیه کوبا به این حزب فشار می آورد. رسانه «نویولو هرالد» مستقر در میامی (شهر مرکز تجمع الیگارشی ضد انقلاب کوبا.م) به نقل از اظهارات رابرت منندز سناتور عضو انتی کمونیست حزب دموکرات در جلسه مجلس سنا در مورد سیاست خارجی امریکا علیه نیروهای مترقی در امریکای لاتین نوشت: «اقدامات باز هم بیشتری را باید اعمال کرد و باید تحریم های بیشتری وجود داشته باشد تا مردم بفهمند که آنها نتوانند عقاید خود را اعمال کنند.»
کانال تبلیغاتی دولتی امریکا (رادیو و تلویزیون مارتی) در همان روز یادآور شد که وزارت خزانه داری امریکا «از زمانی که بایدن رییس جمهور شده است » پیش از این « سه دور» تحریم های مشابهی را بر افراد و نهادهای کوبا اعمال کرده است. این قانون که در دسامبر ۲۰۱۶ ترسایی به امضای باراک اوباما رسید، به دولت امریکا اجازه می دهد تا انواع اقدامات تنبیهی علیه شهروندان هر کشوری که امریکا آن را به نقض جدی حقوق بشر یا فساد جدی متهم می کند، تحمیل کند./ر ت
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۲ـ ۰۴۰۱
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021
بلند پـروازی هـای مکـرون
آغاز ریاست دوره‌ای فرانسه بر اتحادیه اروپا در میان چالش‌های داخلی و خارجی
با آغاز سال ۲۰۲۲ ترسایی ریاست دوره‌ای شش ماهه فرانسه بر اتحادیه اروپا نیز با ارایه برنامه ای بلندپروازانه و با هدف شکل گیری اروپای قدرتمندتر و مستقل تر از سوی امانویل مکرون، رییس جمهوری فرانسه شروع شد.
ریاست پاریس بر اتحادیه اروپا زمانی رقم خورده که المان به عنوان مهم ترین قدرت اتحادیه اروپا، اولین روزهای دوران پس از انگلا میرکل، صدراعظم سابق المان را سپری می کند و تمام نگاه ها به اولاف شولتس صدراعظم جدید این کشور و سیاست های جدید برلین است. مکرون هم می خواهد از فرصت خروج قدرتمند ترین زن جهان از کرسی صدراعظمی المان پس از ۱۶ سال استفاده کند و جایگاه پاریس را در اتحادیه اروپا ارتقا بخشد. به همین دلیل دولت مکرون که ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را از سلوونی تحویل گرفته، برنامه‌ای بلند پروازانه برای این دوره شش ماهه آماده کرده است، دوره ای که در آن انتخابات ریاست جمهوری فرانسه برگزار می شود.
مکرون در سخنرانی خود به مناسبت سال نو و این ریاست دوره ای با تاکید بر سه اصل « احیا، قدرت و تعلق » در برنامه خود، گفت: « تصدی ریاست دوره‌ای بر اتحادیه اروپا هر ۱۳ سال یک بار اتفاق می افتد، بنابراین باید آن را به زمان آغاز پیشرفت تبدیل کنیم، زمان پیشرفت در امور دفاعی و کنترول مرزها، مقابله با تغییرات آب و‌‌هوایی، برقراری برابری میان زنان و مردان، ایجاد اتحاد جدید با قاره افریقا، نظارت بر بسترهای اصلی اینترنت و فرهنگ در اروپا».
فرانسه در این مدت نفوذ درخور توجهی برای پیشبرد امور اتحادیه اروپا و یافتن راه های برقراری مصالحه میان ۲۷ کشور عضو آن در امور مورد اختلاف خواهد داشت که اختلاف ها با بریتانیا پس از خروج این کشور از اتحادیه اروپا یکی از مهم ترین موضوعات محسوب می شود.
فرانسه همچنین سه حوزه را در اولویت قرار داده است، تعیین حداقل دستمزدها در سراسر اتحادیه اروپا، تنظیم مقررات فعالیت شرکت های حوزه فناوری و دیجیتال و وضع مالیات بر کربن محصولات وارداتی به اروپا با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی آن. در حالی که کشورهایی مثل ایتالیا و سویدن در نبود یک برنامه مشخص، ترجیح می دهند هر سال درباره افزایش حداقل حقوق مذاکره کنند، دولت جدید المان به تازه گی گام مهمی در این زمینه برداشته و اعلام کرده است قصد دارد حداقل حقوق را از ۹ ایرو و ۶۰ سنت خالص در ساعت به ۱۲ ایرو برساند. این حقوق در فرانسه ۱۰ ایرو و ۵۰ سنت مقرر شده است. مکرون همچنین از اصلاح منطقه شنگن برای « حفاظت بهتر از مرزهای اروپا » در مواجهه با بحران های مهاجرتی حمایت می کند. او همچنین قصد دارد طرحی را برای بازنگری در قوانین بودجه اتحادیه اروپا با هدف جذب سرمایه گذاری و رشد بیشتر اتحادیه اروپا ارایه کند. یکی از مهم ترین برنامه های مورد نظر مکرون، ایجاد ارتش واحد اروپایی است و او با وجود بی میلی برخی از کشورهای عضو همچنان بر اجرای طرح تقویت توان دفاعی اتحادیه اروپا با تشکیل ارتش واحد و مستقل اروپایی اصرار دارد. بدون تردید مکرون سیاست دفاع مشترک اروپایی را در اولویت برنامه هایش قرار خواهد داد و اخیرا هم تاکید کرده است که این سازوکار ابتدا میان فرانسه و المان ایجاد و سپس برای سایر اعضای اتحادیه اروپا قابل اجرا خواهد شد. رییس جمهور فرانسه همچنین می خواهد کشورش به دنبال تعریف « استقلال راهبردی اروپایی » در دوره ریاست بر اتحادیه اروپا باشد و بر همین اساس پیشنهاد کرده که در چارچوب تعریف شده برای بودجه کشورها در پیمان مستریشت تجدید نظر شود.
برنامه هایی که مکرون برای دوره شش ماهه ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا اعلام کرده، کم و‌بیش همان برنامه‌هایی است که او در جریان رقابت برای انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در سال ۲۰۱۷ ترسایی وعده داده بود و پیگیری آنها با وجود صف آرایی متحدان شرقی اتحادیه اروپا در برابر برخی از آنها همچنان ادامه دارد. او در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا از حمایت اولاف شولتس، صدراعظم جدید المان، نیز برخوردار است.
چالش های پاریس
ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا با تحولاتی هم زمان شده است که می تواند بر اجرای برنامه های پاریس اثر منفی بگذارد. انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در اپریل امسال برگزار خواهد شد و نمی توان مکرون را از پیش برنده دانست. از طرف دیگر آغاز موج تازه همه گیری سویه میکرون در اتحادیه اروپا و شدت گرفتن بحران اوکرایین و ماجراجویی‌های روسیه هم می تواند مانع از تحقق اهداف فرانسه باشد.
مکرون بحران در مرز اوکرایین و روسیه و مقابله و جلوگیری از « جنگ های نیابتی » را یکی از اولویت‌های فرانسه به‌عنوان رییس دوره‌ای اتحادیه خوانده است. بر اساس شعار سه گانه تعیین شده، مهم ترین اولویت مکرون « احیا یا بازسازی» عنوان شده است که اجرای طرحی را بر دوش پاریس می اندازد که سال ۲۰۲۱ ترسایی با هزینه ۷۵۰ میلیارد ایرویی در مورد آن تصمیم گیری شد.
در شرایط کنونی، اولویت این طرح موسوم به نسل آینده اتحادیه اروپا، غلبه بر پیآمد های اقتصادی ناشی از همه گیری است و برای نخستین بار در تاریخ اتحادیه اروپا مساله وام مشترک را مطرح می کند. پاریس در مورد کنترول موج مهاجرت قصد دارد از پیمان دوستی با آفریقا که یکی از اهداف آن جلوگیری از خروج‌ها به مقصد اروپاست، دفاع کند. قرار است در ماه فوریه نشستی میان اتحادیه آفریقا و اروپا در بروکسل برگزار شود تا روابط نه چندان مناسب میان دو قاره را بازسازی کند. اروپا در حوزه دفاعی هم به اجرای یک برنامه راهبردی فکر می کند که بتواند استقلال ۲۷ کشور عضو این اتحادیه را تضمین کند. مکرون می خواهد سایر کشورهای عضو را متقاعد کند که هم زمان با میانه روی در ارتباط با امریکا، با تعهدات ناتو سازگار باشند.
مکرون در شرایطی تمام این بلند پرواز‌ی ها را در سر می پروراند که حدود سه ماه دیگر باید به مصاف رقبای محافظه کار و راست گرای خود در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه برود و در صورت افزایش محبوبیت رقبای مکرون تا ماه اپریل و موعد انتخابات، شاید فردی غیر از مکرون در ماه های پایانی ریاست فرانسه بر اتحادیه اروپا ساکن کاخ الیزه باشد.
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۲ـ ۰۲۰۱
Copyright ©bamdaad 2022