در ادامه یک سنت پرافتخار

دکتر اسد محسن زاده

نزدهمین فستیوال جهانی جوانان و دانشجویان منحیث سنت پرارزش جنبش جوانان جهان درمبارزه به خاطر صلح، دوستی و همبسته گی  جهانی به روز ۱۵ اکتوبر سال روان ترسایی در شهر سوچی ( جمهوری فدراتیف روسیه ) ، با شرکت نزدیک به ۳۰۰۰۰ جوان از ۱۸۳ کشور از سراسر جهان  ضمن مراسم باشکوه گشایش یافت . پس از سال های ۱۹۵۷ و ۱۹۸۵  ( اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی ) این سومین باریست که جشنواره  جهانی دراین کشور برپا می گردد.

فستیوال های جهانی جوانان و دانشجویان یکی از ابتکارات بزرگ فدراسیون جهانی جوانان دموکرات بود که  در ۱۰ نوامبر ۱۹۴۵ ترسایی برخاکستر جنگ دوم جهانی اساسگذاری شده ؛ و درتشکل و بسیج جنبش جوانان جهان  بدور آرمان های صلح ، دوستی ، همبسته گی و مبارزه علیه جنگ و مسابقه تسلیحاتی  خدمات برازنده ایی را انجام داده است.

دروقت تصمیم گیری برای راه اندازی فستیوال جهانی جوانان ، این اماج ها برای جشنواره تعین شده بود: « ... این گردهمایی باید دوستی و تفاهم بین الملی جوانان کشورهای مختلف را رشد و تقویت نموده ؛ و درراه حفظ صلح و اعمارمجدد جهان سهم ارزشمندی را ایفا ؛ و با همه وسایل زنده گی ، و تلاشهای جوانان درکشورهای مختلف جهان را بازتاب دهـد. »

ازهمان روزهای نخست و اولین فستیوال درشهر زیبای پراگ در سال ۱۹۴۷ ترسایی که با شرکت ۱۷۰۰۰ جوان از ۷۱ کشور جهان  راه اندازی شد ، همین روحیه وخواست دردستوربرنامه کاری فدراسیون جهانی جوانان دموکرات قرار دارد. در فستیوال های جهانی جوانان و دانشجویان با حضور در نشست ها ، به تبادل اندوخته های سیاسی و فرهنگی باهم پرداخته و مبرم ترین مسایل جهانی ، منطقه ایی و ملی را به گفتمان میگیرند. 

بر بنیاد گزارش منابع خبری روسی در جشنواره امسال در سوچی  نزدیک به ۳۰۰۰۰ جوان و دانشجو از ۱۸۳ کشر جهان شرکت نموده اند. ( در ششمین جشنواره درسال ۱۹۵۷ ترسایی  ۳۴۰۰۰  جوان از ۱۳۱ کشور ؛ و در دوازدهمین فستیوال در سال ۱۹۸۵ در مسکو  ۲۶۰۰۰ جوان از ۱۵۷ کشور جهان شرکت نموده بودند. )  

سازماندهنده گان این جشنواره ، از جمله فدراسیون جهانی جوانان دموکرات به این باور اند که این جشنواره  از نظر خصلت خود دارای تفاوت های با فستیوال های  پرتوریا (افریقایی جنوبی ) وکیتو(اکوادور ) می باشد که در آنها فدراسیون جهانی جوانان دموکرات ، اتحادیه بین المللی دانشجویان و  کمیته های ملی فستیوال نقش برازنده تری داشتند. در فستیوال حاضر درکنار فدراسیون جهانی جوانان دموکرات ، شورای جوانان روسیه ؛و گروپی در نزدیکی با موسسات دولتی روسیه « اداره روسی »  نقش برازنده دارند. شماری از کمیته های ملی تدارک فستیوال با نگرانی یاد آورشده اند که باید هوشیار بود تا روحیه انترناسیونالیستی واصول ضد امپریالیستی جنبش ؛ و اندوخته های فستیوال های جهانی جوانان و دانشجویان مورد سواستفاد قرارنگیرند. این ها می گویند که : « روسیه معادل اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی نیست !» همین تشویش در روز گشایش رسمی جشنواره درمجتمع ورزش های زمستانی درشهرسوچی برجسته گردید. این مراسم  شباهت های بیشتر به گشایش مراسم دولتی مسابقات المپیای سوچی در سال ۲۰۱۴ ترسایی داشتتتا گشایش فستیوال سال ۱۹۸۵در مسکو. درسوچی بیشتربه شعر، موسیقی و تخنیک جا داده شده است تا به مبارزه ضد امپریالیستی .

اما مراسم روزشنبه ۱۴ اکتوبر درمسکو، که با رژه جوان ازسراسرجهان و شعارهای صلح خواهی ، همبسته گی بین المللی ، مبارزه ضد امپریالیستی و دفاع از خواست ها و حقوق جوانان و دانشجویان بر پا گردیده بود روح  جشنواره های گذشته درمسکو را تازه می نمود. دراین مراسم هیات های شرکت کننده لاری های کهنه نظامی را به رنگ پرچم کشورهای شان تزیین، و با پخش سرودهای انقلابی و مردمی ؛ و دادن شعارهای همبسته گی و دادخواهی از خیابان های مسکو گذشتند.

درمراسم گشایش فستیوال نیکولاس پاپا دیمیتریو (Nicolas Papademitriou ) رییس فدراسیون جهانی جوانان دموکرات با اختصار صحبت؛ و درسخن رانی خود گفت : « ... امسال این جشنواره در کشوری برپا می گردد که مردمان آن با راه اندازی انقلاب اکتوبر صد سال پیش تر، و پیروزی بر فاشیزم درجنگ دوم جهانی  تاریخ بشریت را تغیر دادند.»  او درادامه گفت که : « امروز نیز سوال مبارزه دربرابر امپریالیزم ، دفاع از صلح وعدالت اجتماعی در برابر ما قرار دارد.»

سپس ولادیمیر پوتین رییس جمهور، جهوری فدراتیف روسیه با سخن رانی  کوتاه  نزدهمین فستیوال جهانی جوانان را رسماْ افتاح نمود . این جشنواره از تاریخ ۱۵ الی ۲۱ اکتوبر سال روان در سوچی ادامه می یابد.

ولادیمیر پوتین دربخشی از سخن رانی اش گفت : « جشنواره جوانان و دانشجویان درسوچی، از پراستقبال ترین جشنواره در تاریخ خود بوده ، و نزدیک به ۳۰۰۰۰ جوان از بیش از ۱۸۳ کشور جهان ، ازهمه ایی قاره ها برای صلح در اینجا ، دراین شهر گردهم آمده اند ...من به همه ایی شما که به روسیه و به نزدهمین جشنواره جهانی  جوانان و دانشجویان آمده اید خوش آمد می گویم. این فستیوال بیشترین شرکت کننده را در تاریخ خود در اینجا درسوچی گردهم آورده است.»

وی افزود: « دوستی ما را متحد و نزدیک می سازد...متیقن هستم که تمام شما ارزش ها مشترک و دید مشترک دارید. کارکنید، زحمت بکشید و به اهداف خود برسد. آینده از شما است و به همه شما در همه عرصه ها موفقیت آرزو میکنم .نسل جوان همیشه مفکوره جدید دارد و به شکل دیگرمی اندیشد.آینده شما به دست خودتان است.  فقط سعی ورزید و به پیش بروید. بگذارتمام آرزوهای تان برآورده گردد».

 ولادیمیر پوتین در پایان سخنرانی اش فستیوال را گشوده ؛ و به شرکت کننده گان فستیوال جهانی جوانان و دانشجویان آرزوی پیروزی نمود. در جریان نزدهمین فستیوال جهانی در سوچی قرار است گروه های کاری دربخش های : « سیاست های جهانی : چگونه می توان از صلح مواظبت کرد » ، « آینده تکنالوژی »، «  بهداشت و حفظ محیط زیست »، « آینده تکنالوژی و آموزش و پرورش جهانی»، « اقتصاد برای انکشاف فردا » ، « رسانه های جدید » و... ایجاد و  به برسی مسایل یادشده بپردازند. علاوتاً قرار است دراین جریان گفت و گوهایی نیزبا شخصیت های سیاسی و اجتماعی از جمله لاوروف وزیر خارجه روسیه ، فریدریک بیگ بیدر ـ نویسنده ، کلود لیلوخ ـ  دایرکتر فیلم ،چند وزیرکابینه روسیه ، اورشکین ، منتورف  و نیکوفورف ...نیز راه اندازی شود.

این برنامه ها که بیشتر توسط « اداره روسی »  در پروگرام کاری فستیوال شامل شده است با ناسازگاری شمار زیادی از سازمان های جوانان روبرو شده؛ و این سازمان ها تلاش دارند تا در یاری با نماینده سندیکاهای کارگری و جنبش های صلح  برنامه های جداگانه ایی را تدوین و روح مبارزه ، وخواست های  بنیادی فدراسیون جهانی جوانان دموکرات را زنده نگهدارند. وقتی فدراسیون جهانی جوانان دموکرات به روز دهم نوامبر ۱۹۴۵ ترسایی درشهر لندن اساسگذاری شد؛ درآن وقت تصمیم اتخاذ شد تا پسران و دختران جوان وابسته به باورهای مختلف دینی و سیاسی در مبارزه به خاطر صلح ، دموکراسی ، رهایی از یوغ استعمار و دستیابی به استقلال ملی ، مبارزه در برابر فاشیزم ، راسیزم و امپریالیزم ؛ و برابری سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی جوانان درهمه کشورها بکوشند.    

درخوریاد است که نماینده گان جوانان افغانستان ؛ س د ج ا منحیث عضو فعال جنبش جهانی جوانان ،عضو فدراسیون جهانی جوانان دموکرات واتحادیه بین المللی دانشجویان درسال های : ۱۹۷۸ ترسایی ( یازدهمین فستیوال ) درهاوانا ، ۱۹۸۵ ( دوازدهمین فستیوال) درمسکو و ، ۱۹۸۹ ( سیزدهمین فستیوال ) درپینگیانگ شرکت فعال داشته ؛ و درگفتمان های سازنده ازخواست ها برحق جوانان برای دستیابی به صلح ، تحصیل ، کار و آموزش ؛ و مبارزه در برابراستعمار و بهره کشی ، جنایات بی مانند دربرابرمردم افغانستان و جهان ؛ و به خاطربرپایی یک جهان بهتر و به دور ازجنگ و جنایت دفاع نمودند.

درسال روان نیزهیات افغانی متشکل از حدود ۵۰ جوان افغان درفستیوال سوچی شرکت نموده است. درترکیب هیات افغانی دكتورمحمد تميم اخلاص، ریيس انجمن همكارى با جوانان افغانستان ، سيد كمال حيدرى رييس موسسه تحصيلى «هيله »، و معاون انجمن همكارى با جوانان افغانستان، شاه سلطان عاكفى، آتشه فرهنگى سفارت کبرای افغان در مسکوافغانستان نیز شرکت دارند. ریاست هیات افغانی را كمال سادات ختک معين امور جوانان در وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان به عهده دارد.

آنهایی که مایل اند گزارشات و رخدادهای مربوط به این فستیوال را به زبانهای المانی ، روسی و انگلیسی دنبال نمایند، می توانند به نشانی های زیر روآورند:

http://weltfestspiele.de/category/2017/

http://russia2017.com/en/

http://russia2017.com/

  بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۱۷ـ ۱۷۱۰

معلم به مثابه معمار جامعه

عبدالو کیل کوچی

این وظیفه عظیم وسازنده یک معلم است که شاگردان خود را ازاحساسات وطنپرستی عشق بمردم وعشق بوطن وعشق به انسانیت واحترام بمقام انسانی واحساسات بشر دوستی را در وجود جوانان کشور تقویه کند .

زیبا یی جهان   بنام   معلم  است                            

فوق فلک سریر مقام  معلم  است

خورشیدهرکجاکه بتابیده پرفروغ

تا بید نش زگوشه بام  معلم  است

 معلم آموزگاریست که با آموزه های خردمندانه خود سعادت بشریت را تضمین میکند. استاد بمثابه معمار جامعه مدنیت را ایجاد وشگوفا میسازد وبشریت را از چاه ظلمت رهایی بخشیده به بلندای سرافرازی وقله های آرزوی انسانی وسپیده دم تاریخ میرساند عشق به انسان واحترام بمقام انسانی شعارجاودانه معلم است . معلم خورشیدی است که با مهرش جهانی را گرم و روشن میسازد .معلم مسیحای زنده گی،  آموزنده کارو حرکت ،تلاش ومبارزه ، جنبش وانقلاب است ، زیرا آموزش وخردمندی ، خادمی و رهبری ، صحت وسلامتی ، رفاه وآسایش ،ترقی وپیشرفت ،کار وتولید ، زحمتکشی ومحصولات ، معشیت و شخصیت بلاخره رشد وبالنده گی ،آفرینش وسازنده گی وغیره وغیره ممیزه های هستی فنا ناپذیر راه آورد وارشادات مقام عظیم الشان معلم است .

قول معروف است که سعادت کشورها نه مربوط به میزان درآمد واستحکام آنهاست ؛ و نه مربوط به عظمت و زیبایی بنا های آنها بلکه سعادت وعظمت یک کشور به میزان سطح دانش ،آفرینش ها و فرآورده های علمی ،ترقی خواهی ،وطنپرستی ، آزاده گی و احساس غرور و نواندیشی ، و ارزشهای فرهنگی وتاریخی آن جامعه بسته گی دارد که بسیاری از کشور ها را به قله های بلند افتخارات میرساند.

 کسانیکه انسانرا یاد میدهند سزاوار احترام بیشتر نسبت به کسانیکه کودکان را بوجود می آورند میباشند . یک گروه به کودکان زنده گی میبخشند یک گروه دیگر به کودکان هنر زنده گی کردن را می آموزند . بقول ابن سینای بلخی معلم بهترین الگوی مورد اعتماد واحترام دانش آموزبشمار میرود. امام غزالی میگوید شریف ترین شغل وبرترین هنر زیست انسانی معلم است .که بوسیله علم ودانش خود در قلب وروح انسان رسوخ ونفوذ میکند .واین معلم است که سینه اش ملهم از مهر ومحبت و رهنمایی  ، چیزفهمی ،عامل بودن وخود گذری را می آموزاند . ابن خلدودن میگوید معلم هنر آموزش مهارت ها ،بروز احساسات ،جذابیت وتشخصات درسی ، را می آموزاند .

 ژان ژاک رسو شناخت مردم و جامعه شناسی را هنر معلم نسبت میدهد . ویکتور هو گو می گوید معلم چراغ جامعه است و اگر درب مدرسه باز شود درب زندان بسته خواهد شد  به همین ترتیب البرت انشتین معتقد بود که تداخل یا دیگری بینی تحصیلاتم هست .ارسطو چنین معتقد بود که ریشه های دانش تلخ است ومحصولات آن شیرین . گاندی فرموده بود طوری زنده گی کنید که انگار فردا قرار است بمیرید وطوری یاد بگیرید که انگار بطور همیشه زنده خواهید بود معلم معمار جامعه است و هشدار دهنده برای پیشگیری از اشتباهات است . بقول معروف اگر معماری درکار ساختمانی اشتباه کند یک دستگاه ساختمانی را خراب خواهد کرد ویا اگر مهندسی اشتباه کند در ساختمان پل یا جاده ی اشتباه میکند واگر یک داکتر طب غلط کند صحت مریضها ی تحت درمانش را برهم خواهد زد و اگر یک معلم اشتباه کند بدون شک جامعه را مریض ودچار آشفتگی میسازد . به همین دلیل بود که در سطح جهان  به این موجود زنده گی ساز ، بر بنیاد ارجگذاری مردم و به پیشنهاد یونسکو روز پنج اکتوبر را بعنوان روز جهانی معلم نامگذاری کرده اند . با اینحال برخی از کشور ها ی جهان در روزهای متفاوتی از روز جهانی معلم تجلیل بعمل می آورند .

بطور مثال در ایران درماه اردیبهشت روز شهادت یکتن از معلمان . در افغانستان سوم جوزا و پس از آن سوم میزان وهر کشوری از جهان بنا به وقایع تاریخی مختلف این روز را در تاریخ فرهنگی کشور خود ثبت نموده اند . روز پنجم اکتوبر بعنوان روز جهانی معلم زمانی ثبت تاریخ گردید که سالها قبل از آن در ختم جنگ دوم جهانی در سال ۱۹۴۵ترسایی سازمان آموزشی علمی وفرهنگی ملل متحد که به اختصار کلمه یونسکو نوشته میشود با این تحلیل که جنگ ها نخست در ذهن انسان شکل میگیرد پس دفاع از صلح نیز باید از ذهن بشر شروع شود شکل گرفت .

 یونسکو بشمول افغانستان کمابیش از  ۱۹۰ کشور اعضا دارد ودر سال ۱۹۹۴ در چهل وچهارمین اجلاس خود با شرکت ۱۳۵ کشور جهان پنجم ماه اکتوبر بنام « روز معلم  » بتصویب رسید که از سال ۱۹۹۵ به بعد روز ۵ اکتوبر که مصادف است بروز ۱۳ میزان تجلیل میشود .

آریانای باستان خراسان سده های میانه وافغانستان کنونی از قرنها وسالها قبل مهد علم ودانش بوده است وبه گواهی تاریخ رسم الخط این سرزمین باستان از قرن بیستم تا حدود قرن سوم وچهارم قبل از میلاد را در برمیگیرد وتعلم وتربیت توسط آیین ویدیا در مدنیت اوسطایی صورت میگرفت .پس از آن آیین زردشتی نیز مروج بود .منطق،  فلسفه ،علم نجوم ، طب یونانی نیز تدریس میشده است .محل تعلیم وتدریس آن زمان در دربار پادشاهان وتفرجگاه ها بود .

با نشر دین مبین اسلام مساجد ومدارس بهترین کانون تعلیمی در اطراف واکناف کشور محسوب می شد ودر هر منطقه کتابی بزبان مادری تدریس میشد .رفته رفته در خراسان نیز در قرن چهارم مدارس بزرگ وکتابخانه ها تاسیس گردید .واز دوره های ساسانیان گرفته تا دوره های غزنویان ، غوریان ، خوارزمشاهیان ، سلجوقیان ، کورگانیان و هوتکیان ، هزاران عالم وفاضل ودانشمند را در دامان خود پرورانده است که بزرگترین آنها بصورت اختصار مولانای بلخ ، سید جمال الدین افغان ،  ابن سینای بلخی ، ابوریحان البیرونی ، امام فخر رازی ، فردوسی  انصاری ،  سنایی ، نظامی گنجوی ، پیر روشان ، عبدالحمید مومند ، بیهقی ، ناصر خسرو بلخی  وآنچه از داده های تاریخ بر می آید افغانستان تا اواخر قرن نزدهم از نظر تعلیم وتربیت دارای یک نظام مشخص آموزشی نبود این کار بصورت سنتی در مراکز فرهنگی واموزشی که میراث صدها سال بود مانند مسجد ومکتب خانه ومنزل ودر علمیه ها انجام می شد واما در زمان امیر شیر علیخان که امیر موصوف با سید رابطه خوب داشت وبه همینگونه تحت تاثیر گفته ها وارشادات ایشان قرار داشت بر بنیاد آن اقدامات فرهنگی را رویدست گرفت .که تاثیر زیادی بر تحولات بعدی کشور گذاشت .

سید جمال الدین افغان بروحیه امیر چنان تاثیر وارد کرد که نخستین جریده در کشور بنام شمس النهار بنشر رسید .وبر بنیاد افکار ونظریات سید ، اساسات فرهنگ مکتبی عصری در افغانستان رویدست گرفته شد و در زمان امیر حبیب اله خان دو باب مکتب یکی لیسه حبیبیه در سال ۱۲۸۲ ومکتب عسکری در سال ۱۲۹۱ ودیگری  مکتب مسلکی در شهر کابل تاسیس گردید و تاثیرات خود را در کل کشور بجا گذاشت .

 آن وقتی که غازی امان اله خان در سال ۱۲۹۸ بقدرت رسید در سال ۱۳۰۰ همزمان ۲۲ باب مکتب تنها در شهر کابل تاسیس گردید تعداد ۳۲۲ باب مکتب در سطح کل کشور اساس گذاشته شد یعنی مکاتب استقلال ، غازی ، امانیه ، لیسه دخترانه مستورات تاسیس  وتعدادی از جوانان بخاطر تحصیل بکشور ترکیه نیز اعزام گردیدند باید گفت که محمود طرزی در طرح وایجاد مکاتب و مدارس ورشد تعلیم وتربیه عصری مطبوعات ونشرات نقش اساسی داشت که از بنیادین واساس معارف درین دوره برشد معارف ومطبوعات توجه خاصی صورت گرفته وخدمات محمود طرزی در سطح کشور ماندگار است .

 پس از یک دوره رکود فرهنگی تا اینکه در زمان نادرخان مع الوصف خصلت های ضد فرهنگی خاندان نادری ،علم وفرهنگ دوباره وبطور نسبی رونق گرفت فاکولته طب کابل وبعضی مکاتب در مرکز ولایات تاسیس گردید .

در زمان محمد ظاهر چندین دانشکده تاسیس گردید ودرسال ۱۹۴۶ افغانستان عضویت یونسکو را حاصل کرد .در همین دوره تعلیم وتربیت در قانون اساسی کشور مسجل گردید ودر ولایات کشور تعداد زیادی از دارالمعلمین ها مکاتب مسلکی دانشکده ننگرهار وده ها وصدها مکاتب ابتدایه ولیسه تاسیس گردید .در زمان صدارت شاه محمود ۶۲۷ مکتب و۳۴۴۱ معلم ویکصدو دوازده هزار شاگرد مصروف تعلیم وتحصیل بود .

وبعدها با رشد معارف تعداد مکاتب دهاتی وابتدایی ولیسه ها به ۱۴۶۰باب  وتعداد شاگردان ذکورودخترانه به ۸۷۲ هزار و در مکاتب مسلکی ودارالمعلمینها به بیست ویک هزار شاگرد میرسید .با آنهم بمقیاس نفوس کشور ۹۷ فیصد را بیسواد تشکیل میداد ودر زمان جمهوری محمد داود خان نیز بر تعداد مکاتب در کشور افزوده شد .

در زمان حاکمیت حزب دموکراتیک خلق افغانستان مطابق به پالیسی ترقی خواهانه حزب ودولت جمهوری دموکراتیک افغانستان پس از تصویب قانون اساسی سال ۱۳۵۹ مطایق به ماده ۲۴ و۲۶ قانون اساسی که به معارف اختصاص داشت مطابق به آن اساسنامه معارف  مصوب سال ۱۳۶۰ شورای وزیران ج د ا اهداف این اساسنامه تعلیم وتربیت جوانان با روحیه عالی انقلابی وطنپرستی واشتراک فعال و آگاهانه در تحولات وآماد گی دفاع از میهن و پرورش سالم کودکان ، رشد سطح آگاهی جوانان بصورت متوازن ودموکراتیک وفعالیت های اجتماعی وسیاسی ، احترام بموازین اخلاقی وحدت ملی وطنپرستی  وفاداری به آیده های پیشرفت اجتماعی وهمبستگی بین المللی ومشخص ساختن وظایف معلم را در امر مجهز نمودن شاگردان با مبادی مستحکم علوم تشکیل جهانبینی علمی ،  رشد مفید اجتماعی ولیاقت شاگردان ، بلند بردن سطح کیفیت تدریس،  تشریح ودفاع از حقوق معلمان کشور واعطای امتیازات به معلمان ،  فعالیت گسترش متوازن معارف ایجاد مکاتب ، شیرخوارگاهها وپرورشگاه ها در مرکز ومحلات وتدریس علوم بزبانهای مادری در تمام ولایات ، رشد تحصیلات عمومی ومسلکی ،  توجه بتحصیلات عالی مسلکی وتربیت تشخیص کادر ها از پالیسی های ترقیخواهانه دولت بود که در قوانین واساسنامه معارف تدوین وتصویب شده بود وبشدت عملی وتطبیق میگردید .

واما در زمان جنگ ، مدعیان اسلام بخاطر محروم ساختن کودکان وجوانان از نعمت سواد علم ودانش تعلیم وتربیه مطابق خواست دشمنان افغانستان تمام مکاتب محلات افغانستان را به آتش کشید ند. بگونه مثال نخستین بار در سال ۱۳۵۹ لیسه غازی میرمسجدی خان کوهستانی همراه با تمام کتب ودینیات آن توسط حزب اسلامی این مدعیان اسلام به آتش کشیده شد .

غازی میرمسجدی خان کوهستانی ازغازیان و پیشوایان جبهه جنگ با استعماریون انگریزی بود . پس از آن لیسه  محمد عثمانخان غازی را به آتش کشیدند غازی عثمانخان پروانی یکی از برجسته ترین مجاهد ضداستعماری ویکی از آزادی خواهان سر سپرده دوران مشروطیت بود که در زمان امیر حبیب اله بجرم مشروطه خواهی به اعدام محکوم شده بود این مجاهد کبیر ریخته شده از فولاد ناب با غرور وسربلندی قبل از اعدام دربرابر امیر عضبناک  با منطق کوبنده فریاد کنان گفت « شکنجه مرگ ما چند لحظه ی بیش نیست ولی محاسبه ملت با شما شکنجه ایست  ابدی »

ولی خرابکاران سیه دل دشمنان تعلیم وتربیه ومدعیان اسلام  بر ضد اسلام باردیگر از قیام ملت  و مبارزه آزادی خواهانه این غازی مردان در برابر انگریز انتقام گرفتند وبا سوختاندن صدها مکاتب در ولایات کشور ومحروم ساختن میلیونها جوان از نعمت سواد برخلاف اساسات دین وشریعت غرای محمدی وکشتن هزاران مکتبی را بجرم مکتب خواندن وکشاندن کودکان را جبراً بصفوف جنگ وآغشته به مواد مخدره وبه مهاجرت کشاندن جوانان ، خدمت بزرگی به پاکستانی ها انجام داده و روح رهبران آی اس آی را شاد ساختند . این نمونه ادعای شان برای آزادی وطن وخدمت برای اسلام بود تنها در یکی صدها شاگرد مکتب بجرم فراگیری تعلیم وتحصیل کشته شدند وده ها نفر بجرم معلم بودن شهید شدند.

 آنهایی که مکاتب را در افغانستان به آتش کشیدند  فرزندان شان در کشور های اروپایی و امریکایی به مصرف خون ملت افغانستان تحصیل کردند این است عملکرد سرسپردگان رهبران جهادی . در حالیکه این آتش سوزی ها به بهانه اسلام  ادامه همان تخریباتی بود که چندین سال قبل در زمان غازی امان اله خان دروازه های مکاتب را بروی انسان این وطن بسته کرده و روح ملا های لنگ ونورالمشایخ وشمس المشایخ ها را شاد ساخته بودند وبر طبق عادت گذشته این باردوم بود که مدعیان اسلام راه اسلاف خود را درپیش گرفته پروسه استعداد کشی زمانه های تاریک را بر مردم بی دفاع افغانستان تحمیل کردند .

در زمان حکومت موجود وقبل از آن  بار دیگر دغدغه معارف با لاف وگزاف تیم مداح ومنفعت جو بالا گرفت که در نتیجه آن در کنار کارهای نیم بند ونو سازی مکاتب ومعارف ودانشگاه ها وپوهنتونهایی در مرکز ومحلات  گفته میشود که ده ها مکاتب خیالی نیزاعمار وتاسیس گردیده است که میلیون ها میلیون دالر از بودجه عمرانی ومعاش معلم بنام مکاتب « اصلاًناموجود » بجیب مسوولین ریخته و به بانک های خارجی انتقال یافته است که این مدعیان اسلام بابی شرمی تمام نام افغانستان را در سرلوحه فساد جهانی ثبت تاریخ کردند . وبرای معلمین در ازاُ کار وزحمت تنها با برگزاری نمادین وفریبنده روزی را بنام والای معلم به تجلیل گرفته  ولی در عمل  حقوق ومعاش معلمان که فقیر ترین قشر جامعه را تشکیل میدهد تامین نمیگردد .

 این معلم است که برحکم وجدان وایمان خویش در شرایط فقر مریضی بی خانگی وقرضداری واحتیاجی بازهم خاک تباشیر می خورد ولی پرچم تعلیم وتربیه اولاد معارف را بلند نگهمیدارد .

درود به استادان ومعلمان گرامی !

در حال حاضر که ارتجاع وگروه های تروریستی در کشور بیداد می کنند وچرخ اموربه میل ومنفعت گروه های خاص می چرخد، برنسل جوان کشور تعلق دارد که با خرد جمعی و آگاهی سیاسی ونیروی اتحاد وهمبسته گی بتوانند وطن را از شر دزدان وقاچاقبران مواد مخدره  وسازشکاران با دشمنان سوگند خورده افغانستان رهایی بخشیده تا معلم ومتعلم در کمال آسایش زنده گی  کنند .

استادان گرامی ومعلمان محترم صدای تان رسا وقلم تان تواناترباد !

  بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۴/ ۱۷ـ ۰۵۱۰

نور گهربار

دوش رفتم  بدر  میکده  خواب  آلوده

گفت ساقی سخن لطف و عتاب  آلوده

چشم بکشا چنین آتش سوز ن  را بین

کشته سوخته وزخمی جوانان  را بین

پیکر غرقه بخو نهای شهیدان را بین

شور و فریاد  اسفبار یتیمان   را بین

جنگ کفار به عنوان مسلمان  را بین

این جنایات جنون آور انسان  را بین

ما نبودیم چنین عاجز و بیچاره و زار

که  بغرد  به در  خانه ی  ما  استکبار

تا که  بودیم  بهر جبهه  بجنگ  اغیار

پوزدشمن به زمین مالیده  میشد  هربار

آن زما نی که همه همدل همراه  بودیم

ملت ی  واحـد  آزاد و  توانا    بودیم

قلب  آسیا و شکوهمند وطن ها   بودیم

سر نوشت همه خیر شر  دنیا   بودیم

پس چه شد آنهمه نیرو و  توانایی  ما

قدرت وعزت  میراث   نیا کانی   ما

جوشش همدلی و غیرت   افغانی  ما

افتخارات   بزرگان    خرآسا نی  ما

چه  شد  اسلامیت و  باور  ایمانی ما

هیبت  نعره   تکبیر و  مسلمانی  ما

که چنین فاجعه هند وبه مسلمان نکرد

هیچ ملای  پدرسوخته به ایران نکرد

تیکه داران مذاهب به پاکستان  نکرد

بسمچی هم بحریم  تاجیکستان  نکرد

اینقدروحشت حیوان به حیوان  نکرد

مثل شان گرگ به آهوی بیابان نکرد

این چنین  بود که حالا نگرانیم  همی

در میان  خون و آتش به   فغایم همی

سخت محتاج  بیک  لفمه  نانیم  همی

چونکه زیر اثرو هرسو  روانیم همی

هرچه شد ،  بازبه هم آمده همیارشویم

مگر ازخواب  گران رسته بیدارشویم

بیش  ازین عاقل  فـرزانه هشیارشویم

تا که آزاد و زبردست مانده گارشویم

در  افق های وطن نورگهر بار شویم

( عبدالو کیل کوچی )

 بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۱۷ـ ۱۶۱۰

د ښونکي ورځ

محمداقا کوچی

د ښونکي مقام تر بل هر چا لوی اود درنښت وړ دی. هغه کوشنې ماشوم چې نوی دخبرو کولو چانس تر لا:سه کړي اود زده کړو له پاره ښونځي ته مخه کړي لو مړنې شخص چی دده کوشني ماشوم د روزنې دنده سرته رسولو ته ملاتړي هغه ته ښونکې وايي ښونکې لارښود رهنما معنوي پلار استاد او نور ورته ويل کيږي.

کله چې کوشنۍ ټولگې ته داخل شي استاد ورته په لومړي کې زده کونکو ته د مور او پلار درناوی دسلام اچول دکاليو پاک ساتل د ښونځي يو لړ ساده قوانين ورزده کوي، او کله چې زده کونکې قلم کتاب او کتابچه تر لاسه کړي اول دالف توری زده کوي چې الف ډېری ما ناوی لري بيا نور توري زده او جملې کلېمې تری جوړوي لوی ليکوال، اديب، هنرمند، شاعر، سياستوال، اينجنر، پيلوټ ( هواباز» بڼوال،کښتگر،د ، حيواناتوروزونکې، ډاکتر،کهانورد،لوی نظامي افسر،د وطن پالونکو روزنه اونوری زده کړي سرته رسوي چې ددی مقامونو روزونکې ښونکې دی اوبس.

خود په وروسته پاته ټولنو کې د ښونکې د درناوي او حرمت لپاره کمې کړنې سرته رسيږي .که دافغانستان د ښونکو اوسني حالت ته و گورو ، زموږ په هيواد کې ښونکې تر بل هر چا ډېری ستونزی لري معاشونه کم د اوسيدو لپاره مناسب چاپيريال نه موجوديت دژوند له ټولو وسايلو نه محروم قشر همدا ښونکي دي.

د يوه باتجربه ښونکې  مياشتنې معاش تر ۱۳زره افغانيو زيات نه دی دا معاش که محاسبه شي که يو ښونکې يوه ميرمن دری بچيان ولري د پلازمېنی کابل په يوه ناحيه کې دنده سره ورسوي دده ميرمن هم د کور ښځه وي يانی کارونه لري دا ۱۳زره افغاني پر مياشت وويشل شي يانې د کور کرايه ۷زره افغانې د بريښنا بيل ۵سوه افغانې د موټر هرورځ کرايه ۶۰۰ افغانی،د غرمې وچه يوه ډوډې ۲۰ افغانې ۵۰۰ افغانې،پاته شوی ۴۴۰۰افغانۍ  په دی ۴۴۰۰ روپيو د مياشتی ټوله کورنۍ وچه ډوډی لرگيغوړي کالي، دوا ،چای، بوره اخستې شي؟

نه خير هيڅکله :

چارواکو ته دا څو کرښې وليکل شوی حامد کرزي او داکتر غني ښونکو ته تغهد سپارلی وو .چې دوی به ښونکو ته يوه نمره ځمکه د کورونو لپاره ور کړي دا کا ونه شو دوی هم ملامت نه دي ځکه ځمکې ټولی غاصبينوغصب کړي  ځمکه نه ده پاته ټولې ځمکې استاد سياف او دده سړو، استاد رباني اودده مشرانو، استاد خليلي اودده ورونو، حامدکرزي او دده خپلوانو، د پير صاحب زامنو ، او لويو قومندا نانو چور کړی ښونکې ته کومه ځمکه وويشي؟ د ښونکو معاش له کومه مدرکه ور کړي يا زيات کړي ځکه ډالر خود سلاکارانو بهرنيو کارمندانو ، او چارواکو له پاره کفايت نه کوي دوی خو د مياشتی په لکونو ډالر مصارف لري ټول ملي پوليس د چارواکو باډي گاردان دي جنگ ته بيوزله او غريبان استول کيږي د واسطه لرونکو زامن گاردان دي د هر وکيل ، سناتور، وزير، والي جنرال، جهادي ټوپکمار سره تر ۶۰ تنو گاردان وي اوردو او پوليس دلته ويشل شوي په نظامي گارنيزون يا امنيتي پوستو کې تل د فرسونل د کموالي غږ پورته کيږي.

د سراعلاقومندان او اجرايه مشر او نورو چارواکو د توجو وړ: د ښونکې ورځ دی ددی ملت رښتينو خلکو او ښونکو ته مبارک وي.

  بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۱۷ـ ۰۵۱۰