میـړنۍ تـر میـړنــو کـمی نه دی
دشهیدی شیرین جانی په یاد
د زبیر شیرزاد لیکنه
زمونږ دګران هیواد افغانستان تاریخ د دی خاوری او ملی نوامیسو دساتلو لپاره زمونږ دزړورو خلکو که نر دی اوکه ښځی دنه ستړی کیدونکو مبارزو، هڅو اوهاند ځلانده تاریخ دی. دلته دغلیم اویرغلګرو په وړاندی نه یوازی نارینه وو بلکه ښځو هم غزا کړی او د شهادت جامونه یی پورته کړی. دلته نر اوښځو یو ځای او اوږه پر اوږه د آزادی، خپلواکی، ترقی، ټولنیز عدالت او دیوی سوکاله او بسیا ټولنی دجوړیدو لپاره مبارزه کړی. په دی لیکنه کی زه دهغو ټولو غازیانو او ملی اتلانو، ویاړلو میرمنو لکه رابعه بلخی، ملالی، نازو انا، مخفی بدخشی، سلطان راضیه، عایشه درانۍ او ډیرو نورو غیرتمنو ښځو کارنامی نه را اخلم چی له نن نه ډیرپخوا یی زموږ په ملی تاریخ کی غوره ځای نیولی دی.
دا د دریو لسیزو وړاندی دیوی افغانی زړَوری میر منی او دوهغه وخت د خلک دموکراتیک ګوند دیوی مبارزی غړی اروا ښادی شرین جانی له ویاړه نه دډک تلین یاد دی. مونږ باید خپل اتلان هیر نکړو. داځکه چی ټول ملتونه په خپل تاریخ ویاړی او ویاړلی اولسونه بیا هغه دی چی خپل تاریخی اوملی ارزښتونه، دود او د خپلو اتلانو یاد ژوندی ساتی او درناوی یی کوی.
سړی جګړی لکه څنګه چی یی نړی په دوو متضادو قطبونه سره جلا کړه، زمونږ تولنه یی هم وویشله. د لته هم د انسانی، هوسا او بسیا ټولنی د جوړیدو لپاره غږ پورته شو. زمونږ زړَورو خویندو او میندو چی د منځنیو پیړیو په شان یی زور زیاتی او ظلمونه ګاللی وو، دی مبارزی ته ور ودانګل. اروا ښاده شرین جانه یوه له دغو غیرتی اودرنو ښځو نه وه. هو، دا میړنۍ خور او مور شیرین جان نومیده. دا دکابل په زړه او لویو ښارو کی نه ، بلکه د کا بل نه ډیر لری دلوګرلام په خـټین کلی کی چیرته چه کلیوالی دود اوکلتورمزبوط وه ، یو خوا یی دبلور لویه ویاله او بلی خواته یی دعلینګار او علیشنګ د لوی سیند څپی له ورایه ښکاریدی، په یوه غریبه او مظلومه کورنی کی زیږیدلی وه. مکتب یی ونه ولوست دا ځکه چی هلته مکتب نه وه. هغه کارګره نه شوه دا ځکه چی هلته کارخانی نه وی جوړی شوی. ملا هم نشوه ځکه چی هلته مدرسه نه وه . هلته یوازی دکلی جومات وو. شرین جانه د کلی دنورو نجونو سره جومات ته ولاړه اوقرآن پاک یی زده کړ. خپل پنځه وخته لمنځونه یی کول، هم یی ځان ته اوهم یی مور او پلار اود هر څه وړاندی دخپل ځان په شان مظلوم او بی وزلی ولس ته دښه ژوند دوا ( دعا) کوله. شرین جانه د نورو بی وزلوپه شان په خوارۍ او غریبۍ کی لویه شوه. کله چی پیغله شوه نو دیو روڼ اندی او پر وطن مین مبارز ارواښاد شریف جان سره یی واده وکړ، د پنځو ماشوما نو مور شوه چی دری یی لوڼی او دوه یی بیا زامن وه. شرین جانی او شریف جان د بی وزلی سره سره د خوښی نه ډک ژوند در لود. دوی یو پر بل مینان وو. په نیمه او وچه ډوډی یی تل قناعت کاوه او غوښتل یی چی د خوږ عمر تر پایه ګډ ژوند وکړی، غم او خوښی سره وویشی، خو " تقدیر" بل څه وکړل. دشرین جانی میړه او دژوند شریک یی چی هغه هم د خلک دموکرتیک ګوند غړی وو دعدالت او انصاف غوښتنی په لارکی شهید شو. شرین جانه کونډه شوه د خپل ژوند د ملګری مرګ ډیره خواشینی او په غوسه کړه او فولادین هوډ یی وکړ چی دخپل میړه لاره خپله کړی. دمبارزی ډګر ته یی را ودانګل او قربانی ته یی ځان چمتو کړه ، دځان او کلی نه ددفاع په خاطر یی وسلی ته لاس واچاوه ، په پټه توګه یی دوسلی کارول زده کړل او هره ورځ دیوی ملی مبارزی په څیر ځلیده او نور مظلومان یی هم خپل کلی اوکور نه ددفاع تر شعارلاندی را ټولول. سره له دی چی شیرین جانه دقوی هیکل خاونده نه وه خو دوطن اوآزادی سره مینی شرین جانه دیوه قوی عظم څیښتنه کړه، په خپل کلی کی یی یوه کلیوالی وسله واله ډلګی جوړه کړه. له هغو ښځو نه چی خپل میړونه یی د وطن په لار کی شهیدان شوی وو ، همیشه پا لنه کوله. شرین جانی دهغو کونډو خیال هم ساته دکومو میړونه چی ددولت سره په جګړه کی مړه شوی وو. شرین جانی هغوی ته تل دا ویل چه که ستاسو خاوندانو غلطه کړی تاسو باید غلط نه کړی اوپه رښتیا او وطن دوستی پوه شی. تاسو هم دلته اوسی ددی کلی ساتل په تاسو هم فرض دی، راځی چه سره په ګډه ددی کلی او ولس نه ملاتړ وکړو اوپری نږدو چی څو پنجابی ملایان او وطنی مزدوران زمونږ دا کلی او دا وطن وران او ویجاړ کړی. ددی په خبرو کی دومره قوت او تاثیر وه چه دورځی په تیریدو اودکم سواد په لرلو سره یی بیا هم په یوی لویی مبلغی بدله شوه. ، پنجابی نوکرانو دشرین جانی کړنی و نشوی زغملی، په شپو ، شپو یی ورسره جګړه وکړه. کلونه تیرشو دلباس په تغیر به له یو ځایه بل ځای ته تله او دشپی له خوا به خپل سنګر ګی د یوی زمرۍ په شان حاضریده او جنګیده. هغه کال کی سخت ژمی وه چه د یخنی له امله شیرین جان سخته رنځوره شوه او توری ټوخلی ونیوله، مرض یی دوامدارشو په میاشتو، میاشتو ناروغه پاته شوه. تر کابله هم لاړه خو جوړه نه شو. نه یونانی دارو او نه هم تابلیتونو پری تاثیر و کړ، سپرلی وه، اوړی شو اود منی موسم هم ورباندی تیرشو، خو دا به تل ټوخید له ، چا به دیو مرض نوم پری کیښوده او چا به بیا دبل مرض نوم ، خو کله چه بیا د ژمی موسم راغی په داسی حال کی چه ټوله شپه یی جګړه کړی وه او ډیره خسته او خوبولی هم ښکاریده خو هیڅوخت اوهیچاته یی شکایت ونه کړ. داشپه ګنی د شرین جانی د رغیدو شپه وه. مازدیکر چه شو ټولو میرمنو ته یی وویل تاسی پو هیږی دجګړی نه وروسته تبه نلرم او ټوخی می هم ورک شو زه نه پوهیږم چه دا ولی ؟ په دوا جوړه نشوم خو بیګانی جګړی روغه کړم . ټول ورته حیران پاته شول. دا نوره هیڅکله ناروغه نه شو او خپل تبلیغی کار لمن یی په ډیره او پراخه حوصله او قوی اراده یوازی دښځو په منځ کی نه، بلکه نارینه وو ته هم وغزوله . بل ژمی هم تیرشو، سپرلی شو سره ګلان وغوړیده ټوله ځمکه شنه شوه اوبیا داوړی موسم راغی او دسرطان میاشت وه چی له بده مرغه یی زوم ( دلور میړه) ملګری سیداجان چه یو کړیدلی او مظلوم ګوندی وه او دخپل ژوند ۲۲ کاله یی لا نه وه پوره کړی، په یو مخامخ جګړه کی چی د خپل ژوند تر وروستۍ شیبی د زمری په شان وجنګیده او په خپل مرګ یی دښمنان شاتګ ته اړکړل، شهید شو. دزوم شهادت دشرین جانی هوډ او عظم نورلا هم ټینګ کړ. شهید سیداجان خپل ټول ملګری وژړول. دی تر تورو خاورو لاندی شو خو دده خاطری تر اوسه لا هم ژوندی او تلپاتی هم دی.، د شهید سیداجان له مرګه پوره دوه میاشتی وروسته، میرمنی ته یی خدای زوی ورکړ چی شهید سید جان یی د لیدو او روزنی آرمان در لود خو نا ولو لاسونو دهفه خوب رښتیا نه کړ. دسیداجان غیرتی میرمنی دیو نارینه په شان کار ته شروع وکړه، خپل زوی یی مکتب کی شامل کړ، لیسه یی پری ولوستله، په کانکور امتحان کی دکابل طب پوهنځی ته کامیاب شو. د طب په فاکوته کی یی زده کړی سرته ورسولی او اوس د کابل دښار په یوه روغتون کی دپلار په شان په صداقت په کاربوخت دی. هو، دسیدا جان شهادت په میرمن شیرین جانی هم ډیر بد تاثیر وکړ او ډیره یی غمجنه کړه . دسیداجان دشهادت په دوهمه میاشت هلته لری په پاکستان کی ددی دوژلو حکم صادر شو او دمعراج په نوم وحشی صفته انسان ددی غیرتی ښځی دشهادت دنده په غاړه واخیسته. معراج هره شپه له لری ډزی کولی او میړنی شیرین جان هم په مقابل کی خپل همت ورته ښوده. معراج ددی مرمی شمیرلی. شیرین جانه ډیر وخت ولسوالی ته نه وه تللی. مر می یی کمی وی چه معراج یو اوږد جنګ له هری خوا شروع کړ خو شرین جانی له جنګ نه لاس په سر نشوه. ټوله شپه یی جګړه وکړه. شپه سهار شوه، دی غوښتل چه ولسوالی ته لاړه شی او نوری مرمی راوړی خو خبره نه وه چه معراج ورته کمین نیولی دی. شرین جانه په تش لاس دمعراج په لومه کی ولویده، هلته لری دسیند غاړی ته یی، چیری چه دعلینګار او علیشنګ سیندونه یو شوی دی، بوتله او په ډیره بی رحمی یی شهیده کړه. معراج انسانی کرامت هیر او تر پښو لانده کړ او شیرین جانه یی په داسی حال کی چی په سرو وینو کی ډوبه وه سیند ته لاهو کړه چی دسیند څپی یی تکی سری او مستی کړی. سیند وشرمید خو معراج او دهغه ډارنه او مزدوری ډلی حیا اوغیرت نه درلود. داتلی شرین جانی جسد پیدا نشو دسیند څپی ورته کفن شوی او ددی دجسدعفت اوعزت یی وساته چی څوګ یی بی حجابه ونه وینی. سیند دشرین جانی همت ته په خپلو مستو څپو درناوی وکړ، ټوله سیمه ولټول شوه خو د شهیدی شیرین جانی مړی پیدا نشو. د شرین له مرګ نه وروسته ډیر ژر وحشی معراج او دشیرین جانی نور قاتلین په خپل منځی اختلافونو کی ګیر او ټول مړه شول. دهغوی په مړینه د کلی د اوسیدونکو زړونه یخ او خوشعاله شول. د شیرین جان له مرګه پوره۳۲ کله تیر شوی خو دکلی خلک دا نشی منلی چه ګنی هغه مړه شویده. دهغه سیمی اوسیدونکی تر اوسه دشیرجانی را تلو ته انتظارباسی او سترګی په لاردی. دوی فکر کوی چه شیرین جان ولسوالی ته تللی دمرمیو حساب، کتاب ورکوی. افسوس چه زړوره مور شیرین جان بیرته نه راځی خو دهغی خاطری دولس په زړونو کی لا ژوندی دی. له همغی ورځی دهر چا په کور کی چه لور پیدا شوی نوم یی پری شیرین جان ایښودلی. شیرین جان په ویاړلی مرګ شهیده شوه او اوس په حماسی بدله شوی.دشهید سیداجان زوی او دشهیدی شیرجانی لمسی اوس دهغو دهیلو دپوره کولو دپاره دهغه کلی داوسیدونکی په رایګانه توګه هم وقایه اوهم تداوی کوی دغه ځوان داکتر په دی له ویاړه ډک کار د خپل شهید پلار سیداجان او شهیدی انا شیرین جانی روح خوښ ساتی پرون که هغو کلیوالو په پلاراو نیا یی خو نن یی بیا په ځوی او مور یی افتخار کوی او دمور تربیه او روزنه یی دقدر وړګڼی .
دشهیدی او زړوری شرین جان روح د ی تل ښاد او یاد دی تلپاتی وی! .
صدای مهاجران افغانستان درایران
ما آمده ایم بخاطرکار، نه برای چوبه دار
نوشته : عبدالو کیل کوچی
سی سال واندی از استقرار دولت اسلامی در ایران میگذرد. مردم افغانستان با توجه به گذشته های دوستی با همسایگان از جمله با جمهوری اسلامی ایران روابط نیک داشته وآنرا به دیده قدرنگریستند .ولی متاسفانه برخورد
دوگانه برخی ازمنابع مسوول جمهوری اسلامی ایران فضای دوستانه و همزیستی برادرانه رامکدرمیسازند .چنانچه از رفتار اسفبار و تهدید آمیز مقامات امنیتی جمهوری اسلامی ایران با مهاجران افغانستان معلوم میشود که آتش انتقام وکینه توزی آنها در برابر مهاجران افغانستان تا هنوز زبانه میکشد که حتاعقده هاوکینه های دیرینه شان را هم نمیتوانند پنهان نگهدارند .
برخی از شخصیت های ایرانی ، گاه گاهی ارزشهای فرهنگی وطن ما را مورد هجوم خویش قرار داده تلاش مینمایند تا بگونه یی میراث های فرهنگی وثروت های معنوی بجا مانده از علما ، دانشمندان ، نوابغ ، فلاسفه و نمادهای افتخارات تمدن باستانی این سرزمین را به خود نسبت بدهند . که بگونه مثال در بعضی موارد حتا کلمه « افغانی » را در پسوند نام سید جمال الدین افغان ، این نابغه بی مانند وفیلسوف شهیر افغانستان برنمی تابند و بر تابش جاودانه خورشید علوم وفلسفه کشور باستانی ما همچون مولانای بزرگ جلال الدین محمد بلخی ، وهموندان آن ابن سینای بلخی ، ابوریحان البیرونی ، امام فخر رازی ، حضرت سلطان العلما پیر انصار ودیگران چشم ایشان خیره میشود .
زمانی هم اهداف سود جویانه خود را با استفاده ازشرایط دشوار وتحمیل شده بر مردم افغانستان ، به شیوه های گوناگون دنبال میکرده اند که جنگ تحمیلی سی ساله افغانستان گواه زنده آنست . آنگاه که در افغانستان قرا وقصبات زیر تهدید جنگ قرارداشت ، پل ها منهدم میگردید ،مکاتب به آتش کشیده میشد وزیر ساختارهای اقتصادی کشور ما در معرض نابودی قرار گرفته بود برخورد آنها نسبت به قضایای افغانستان طور دیگری بود .
وموضع گیری آنها در قبال تحولات ودگرگونی های سیاسی در دوره های مختلف وحکومت های وقت در کشور ما و پیشرفت های وسیع سازندگی در عرصه های گوناگون ، بخصوص در رابطه به مسایل آب وبند وانهار ، راه و مواصلات ،خطوط انتقال ، موضوعات اقتصادی وفرهنگی نیز از ویژگی هاییست که ریشه درین بیشه داشته است .
مادامیکه افغانستان در موجودیت جامعه جهانی ،مسیر صلح ودموکراسی ونوسازی کشور را می آزماید ، آنگاه مهاجران بی دفاع افغانستان مورد غضب ، عصبانیت وبرخورد خشن مقامات امنیتی جمهوری اسلامی قرار گرفته آنها را که بخاطر کار آمده اند ، بجای کار به چوبه دار می آویزند وبه این ترتیب مهاجران افغانستان جانهای شان را از دست میدهند وحتا تسلیمی اجساد قربانیان وشهدای هموطن ما با مشکلات روبرو میگردد. (البته اثبات جرم ازین امر مستثنا میباشد ). ولی اگرمهاجریکه از یک کشورهمزبان ، همدین وهمسایه در یک کشورهمزبان ، همدین وهمسایه نزدیک خود اتهام جرم میشود ودر عین حال از حق داشتن وکیل ، پایواز ، وبنحوی از حق دفاع از خود محروم گردیده وبدون حضور نماینده کشورآبایی خودبطوریکجانبه محاکمه ومجازات میشود آیا این کدام رسم وشیوه همزبانی ،همدینی وهمسایگی است .
با آنکه کشور ایران دارای فرهنگ وتمدن عظیم وتاریخی بوده وملتی بزرگ وبشر دوست ، ولی متاسفانه برخورد خشونت آمیز مسوولین امور مربوطه در جمهوری اسلامی است که فرق جوانان مهاجر افغانستان وقلب فامیل های داغدیده هموطنان ما را میشکنند .
مسله مهاجرت هموطنان ما در خارج از کشور آبایی ما، ریشه در گذشته تاریخ کشور ما دارد که از زمان امیر عبدالرحمن جابر شروع گردیده ودر راستای این ستمگری ها ، زمانی که خاندان آل یحیی در ازا تعهدات شان بخاطر انتقام گیری از غازیان آزادی خواه وفاتحان جنگ استقلال کشور مان با کمک بیگانگان به قدرت رسیدند .آزادی خواهان را با غداری تمام وبیسابقه سرکوب نمودند که تاریخ افغانستان گواه زنده آنست . آنان در مطابقت به تعهدات قبلی با ولینعمتان استعماری خویش به این هم بسنده نکرده یک دوره تاریخی افغانستان را از کاروان پیشرفت وترقی عقب نگهداشتند . این اعلی حضرتان، والا حضرتان ،این واجب الاحترامان غیر مسوول ، پانزده میلیون نفوس کشور را در سر زمینی که دارای منابع سرشار طبیعی ، معادن غنی ، زمین حاصلخیز ،با آب فراوان ،مردم مستعد بکار ودنیایی از ثروت های خداداد میباشد، د ه ها سال باشکم گرسنه بیکار وبی روزگار ،فقیر، مریض ومسکین نگه داشتند . وگذشته از آن اکثریت عظیم مردم افغانستان در زمان زمامداری المتوکلین حتا از داشتن سواد عادی محروم بود ه اند واز جهان خارج بی خبر. اکثریت خاموش کشور تحت شدید ترین نو ع ظلم واستبداد با فقر گرسنگی ، جهل ومرض دست وپنجه نرم کرده اند .
خاندان حکمران ، کشور را درسطحی ازعقب ماندگی نگهداشتند که افغانستان با هیچ یکی از کشور های جهان قابل مقایسه نبوده است .کشوریکه درعصر کیهان ،اکثریت عظیم مردمش از ابتدایی ترین حقوق معشیتی برخوردار نبوده و در آن تا هنوز مسله نان حل نگردیده است، مردمش به برق وخدمات اقتصادی واجتماعی سرتاسری دسترسی نداشته ، خط آهن ندارد ،نود وپنج فیصد از نفوس آن محروم از سواد بوده و در گرداب نفاق و بیکاری وبی روزگاری بی سرنوشتی وبیداد گری دست وپا میزنند ،این همه تاثیرات بجا مانده از میراث شوم حکمروایی آن خاندان است که همچو مصیبتی در سر راه مردم تا هنوز در کشور باقی مانده است.این خاندان نازل شده در کشور ما که بیش از نیم قرن بر مردم افغانستان حکمروایی داشتند کشور ما را همچون زندان ی سربسته ومنزوی از جامعه جهانی نگهداشتند. مزید بر آن آتش جنگ کینه ونفاق ملی ، قومی، سمتی وزبانی را با سیاست تفرقه انداز وحکومت کن همواره دامن زده اند که وحدت ملی کشور را صدمه زده وفقر همگانی ،جهل ومرض از میراث شوم دوره سیاه زمامداری آنها میباشد . کشوری که در طول تاریخ مهد پرورش اقوام وملیت های باهم برادر وباهم برابر بوده ومردمش با وحدت خود جوش مردمی در دامانش پرورش یافته اند آنرا به تفرقه جویی مواجه ساختند .
این خاندان حکمران و دست پرورده های شان با استفاده از عقب ماندگی های سیاسی و اجتماعی کشور، بار ها جنبش ها ونهضت های ترقی خواهانه را بنام ها وبهانه های گوناگون به چالش وخطر های مهلک روبرو ساخته وبه این ترتیب سد راه ترقی وتعالی وسعادت مردم گردیده اند که نمونه های شوم میراث بجا مانده از دوره های سیاه حکمروایی آنها وزمینه سازی اصلی مداخله وجنگ های تحمیلی واعلان ناشده ازآنسوی مرزها را درجنگ سی ساله اخیرافغانستان بخوبی میتوان مشاهده کرد. زیرا آنچه در نظام دموکراتیک ومردمی که مردم افغانستان بدست خود ساخته بودند تخریب گردید. زراعت پیشرفته نابودشد ودستگاهای صنعتی وزیر ساختار های اقتصادی منهدم . که درنتیجه آن پرابلم های گوناگون از جمله فقر ومرض ، بیکاری وبی سرنوشتی ومصیبت جنگ دامنگیر ملت آزاده ومظلوم افغانستان گردید.
تحت اینگونه شرایط نا مساعد جوانان وزحمتکشان هموطن برای بدست آوردن لقمه نانی مجبور شدند تا در کشور های همسایه بالخاصه ایران به مهاجرت رو آورند . ومهاجرین افغانستان در ایران علی الرغم برخورد های غیر دوستانه کارفرمایان ایرانی وبا تحمل زجر ، تهدید وتوهین متحمل کارهای شاقه وطاقت فرسا گردیدند تا لقمه نانی برای فامیل های شان بدست آورند . در حالیکه روابط تاریخی مردم ایران و ملت معظم افغانستان با توجه به مشترکات فرهنگی ،زبانی ، دینی ، نژادی و وجوهات فراوان تاریخی بر پا یه همزیستی مسالمت آمیز دوستی واحترام متقابل وحسن همجواری استوار بوده است. ولی برخورد های مسوولین اموردرین راستا با مهاجران افغانستان متاسفانه طوردیگریست .
بنا برآن وجدان عنا صر آگاه وطنپرست این را نمی پسندد که خون هموطن بی دفاع ومظلوم شان در کشور همسایه بریزد . وتعداد کثیری از آنها مظلومانه در عقب میله های زندان جمهوری اسلامی با تهدید مرگ روبرو گردد . درین رابطه گزارش های کمیسیون حقوق بشر قابل توجه است . برغم تماس های منابع دیپلوماتیک هردو کشور تا هنوز پس منظر قضایا روشن نگردیده است .
لذا ادامه چنین وضعیت ، هر عنصر بشر دوست را مکلف میسازد که صدای مظلومانه مهاجران دربند کشیده افغانستان درایران را بگوش نهاد های حقوق بشر جهانی ودیگر نهاد های بین المللی وبگوش سایر جهانیان رسانیده تا جان دها وصد ها جوان مهاجر هموطن ما را از مرگ نجات داده مانع کشتار مهاجرین افغانستان در ایران گردند .
مردم افغانستان شور بختانه که در گرداب جنگ ومداخلات گیر مانده اند وبا پرابلم های گوناگون دست وپنجه نرم میکنند . تا وقتی که مردم افغانستان بالخاصه روشنفکران مترقی واندیشمندان مسوول ومتعهد با توجه به خرد جمعی ومشارکت عمومی مردم افغانستان ، براه حل های واقعی وعملی دسترسی پیدا نکنند؛ تا وقتی که بیداری ملی وسراسری بوجود نیآید ، تا وقتی که وحدت ملی تحکیم نیابد وتاوقتی که منافع ملی بر منافع شخصی غلبه نکند ، تا وقتی که فرهنگ گذشت ، دوستی وهمکاری به معنای واقعی آن بطور گسترده وهمه جانبه در وطن ما بوجود نیاید ، تا وقتی که مسایل ملی با مشارکت ملی حل نشود واندیشه های وطنپرستانه ،نظریات وتفکرات سالم نجاتبخش وطن یکی نشود ،تاوقتی که اتحاد وهمبسته گی ملی وبسیج نیرو های متعهد ومسوول ورسالتمند تحقق نیابد ، تا وقتی که فرهنگ اتحاد واتفاق رشد نیابد ، مشکل است کبوتر صلح در فضای کشور ما به پروازآید وخورشید سعادت بر در وبام مردم گرم بتابد وافغانستان به پای خود ایستاده شود .
به باور این قلم راه نجات از جنگ وخونریزی ، همانا وحدت آهنین مردم ومبارزه مشترک ومتحدانه مردم افغانستان در برابر جنگ های تحمیلی ای است که از آنسوی مرز ها می آید . مبارزه متحدانه وپایدار در مقابل هجوم فرهنگی بیگانه گان ،مبارزه بخاطر تامین وتحکیم وحدت ملی وهمبسته گی وطنپرستانه در مقابل نفاق ملی ،تعصبات قومی ، بلاخره مبارزه روشنفکران مسوول ومتعهد وطنپرست وداد خواهان رسالتمند وتشکل آنان به دور حزب مردمی شان وبسیج آنان در یک جبه وسیع مردمی بخصوص جوانان کشور، مستلزم تلاش خستگی ناپذیری این نیرو ها میباشد تا نیرویی بوجود آید که بر بنیاد آن صلح بر جنک پیروز گردد . مردم در فضای امن ودوستی زنده گی کرده بتوانند و کار نوسازی ودوباره سازی وطن را موفقانه انجام دهند ، تا بر بنیاد آن فقر ریشه کن گردد . درتمام خانه های افغانستان چراغ صلح ودوستی ،چراغ سعادت ورفاه روشنتروفروزانتر گردد ، آرامانهای والای انسانی تحقق یابد وجامعه در سطح شگوفایی قرار بگیرد وهرکه نان از وطن خویش خورد تا جوانی بیکار وبی روزگاری نباشد که مجبور به ترک وطن ومهاجرت گردد .
گل یکرنگی
مبـــارک بـــاد نــــوروز خجستــــــه
که سرما از قدومش رخـــت بستـــــه
چودیبا سبـــز پوش است کوهساران
زباد جان فضـــای مشــک رستــــــه
بهـــار آمـــد بــیا تــا گل فشـــــا نیــم
سرود صلــح و یک رنگی بخوانیـــم
بیا که مشعل و حــــدت فــــرو زیـــم
که از فیضش شبی ظلمـت بــرا نیـــم
بیـــــا د روز نــو با یــــــد شگفتـــن
چــو آهــو در تـــلا ش صلح جستـــن
ز فرصــت بهرهء بسیـــــار با یـــــد
غبــــار کا هـــلی از خویش شستـــن
گلی یکرنگـــــی و الفـــت بکــار یـم
به کــار مردمی همـــت گمــــار یــم
دهیـــم دســـت بــرادر وار بـــا هـــم
بنای گلـــشن و حــــدت گــــذاریــــم
صـــبـا آورد بـــوی نـــــو بـــهـــاری
شمیم و عطـــر گــل از لا لــه زا ری
خو شــا فصـل بهــاروتازه گی هـاش
که فصل جنبش است و کـــاروبـاری
ببــارد همچو در, بــــاران رحمـــــت
که گـــردد باغ وبستـان پــر زنعمـــت
بچیــنـــد, دامــن و یــرانـــگــــری را
زگــیــتی دایـمــا, آن دســــت قـــدرت
تـــرا بـــا شــــد زرو امــوال بسـیـــار
بگــیـــر دســت یـتیـم و پیـــــر بیمـــار
چو بــوی کل شــو و دل شــاد گردان
که بـاشی ســرفــراز دیــن و هــم دار
الهــــی ملک مــــا آبـــــاد گـــــردا ن
دل افســــرده گا نش شــاد گـــــردا ن
کشیـــــده اهــل میهــــن رنج بسیــــار
زبنـــــد غــــم هــمـــه آزاد گـــــردان
عزیزه عنایت
پیام نوروزی
انجمن حقوقدانان افغان در اروپا حلول سال نوهجری شمسی سال 1392 و جشن باستانی نوروز را برای تمام کسانیکه آنرا گرامی میدارد،هموطنان عزیزما ، افغانان مقیم اروپا ، هممسلکان گرامی واعضای انجمن تبریک وشادباش گفته، صحت وسعادت شان رامتمنی است.
نگاهی به سالیکه به اتمام میرسد بیانگر این واقعیت تلخ است که ارزشهای مندرج درقانون اساسی وقوانین نافذ که بازتاب اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق های بین المللی ناشی از آن است،بطورخشن پایمال میگردد ومتا سفانه ما در حالی به استقبال سال نومیرویم که حقوق اساسی مردم ودستیابی به صلح و ثبات کماکان به مثابه سراب دست نیافتنی قرار دارد، حق حیات مردم را نه تنها جنگ وانتحاریهای ضدانسانی وضد اسلامی به خطر انداخته Tبلکه جان ومال مردم مورد دستبرد ناقضان زورمند قرارداشته وفجایع ناگوار بدون بازپرس باقی مانده ویا درتاروپود سیستم فاسد قضایی کتمان میگردد.
غضب حقوق ملکیت مردم،تعرض به حیثت وناموس آنان،آدم ربایی وحوادث هولناک سنگسار وزنده بگورساختن زنان توسط ناقضان بی آزرم حقوق بشر انجام می یابد. فقدان حاکمیت قانون،ضعف ارگانهای حراست حقوق وسیستم فاسد قضایی باعث گردیده که متجاوزین برحقوق مردم گستاخانه تر عمل نمایند. افزدوبرآنچه تذکاریافت جنگ خانمانسوز وعواقب دهشتبار آن افغانستان را در منجلاب خطرناک کشانیده وهست وبود آنرا مداخله پاکستان، دسایس ایران و سیاستهای دوپهلوی امریکا ـ انگلیس درمعرض خطرقرار داده است. بنیادگرایی برخاسته ازدیوبند، قم وارعابیون عرب به مثابه تهدید جدی دربرابر گذار افغانستان به شاهراه بازسازی وترقی عرض وجود کرده است. بدینرو انجمن به مثابه نهاد مستقل مسلکی وغیروابسته به احزاب وسازمانهای سیاسی رسالت خود میداند تا ازحقوق مردم وهست وبود افغانستان دفاع وناقضان ودشمنان را قاطعانه افشاء نماید. بسیارضروراست تا در رابطه به سال نو ونوروز ازمحیط زیست وحقوق مردم در رابطه که بسیار بی رحمانه پایمال گردیده یاد دهانی نمایم وازسلامت محیط زیست، سرسبزی وشادابی افغانستان دفاع نماییم .
به هرحال با تمام غبارهای تاریک واحوال ناگوار، به اساس عنعنه خجسته نیاکان به استقبال نوروز این جشن باستانی خود میرویم وقدوم سال نو را گرامی میداریم و استدعا مینماییم که :
ازین فرخنده فروردین وفرخ پیک نوروزی
نصیب ملت افغان سعادت باد و پیروزی
بااحترام
پوهاند دکتورغلام سخی مصئون
رییس انجمن حقوقدانان افغان در اروپا
جشنهای باستانی نماینگر همبسته گی اقوام وملیتهای تمدن اریایی
نوشته : علی رستمی
جشنهای باستان پیوند عمیق با پیروزی انسان برای دفاع ازخود وهمنوع خویش علیه نیروهای طبیعی وغیر طبیعی دارد. مراحل ابتدایی انسانها که هنوزبه رمز واسرار طبیعت ونیروهای مافوق خویش پی نبرده بودندوازان هراس داشتند.اهسته اهسته درمراحل بعدی تاریخ ، اسرارانهارا درک کرده و بالای نیروهای قهرامیزانها غالب میشدند.این موافقیت بزرگ باعث احساس شادمانی شده ،انرا جشن پیروزی میگرفتند. به مرور زمان این جشنها به روح وروانی انهاتاثیر گذاشته ،به سنت وعادات مردم تبدیل گردید. باپیدایش تمدنهای محتلف در سیر تاریخ در وجود شاهان وسلاطین ورهبران دینی ومذهبی هرکدام برای زنده گی بهتر برای پیروان خویش که براساس تغیر،تحولات موسمی درطبیعیت بوجود می امدو برای مردم پیام اور زند ه گی نو،بهروزی وسعادت میشد؛ ازفرارسیدن وی در سالهای بعدی با شادمانی وپایکوبی ها محلی جشن برپا مینمودند، که این جشنهادر سیر تاریخ نسلی به نسل تا امروزانتقال یافته و انرا بمثابه میراث پر غنای نیاکان خویش دانسته وازان تجلیل بعمل می اورند. این دستاوردهای باستانی جزو فرهنگ وهویت ملی مشترک ،اقوام ، قبایل وملیتها مختلف اریایی، از جمله درکشو رما افغانستان محسوب می شود.
کشور ما افغانستان با قدامت تاریخی در گذشته ها بنامهای" اریانا ویاایریانا" با حفظ تمدن پر عظمت خویش، از دریای اموشروع الی رودسند امتداد داشت که برزگترین شهرها ووادی های تاریخی شامل قلمرو ان میگردید. این قلمرو بزرگ باستانی دارای قبایل اقوام مختلف با زبان ها وگویشهای مختلف امادارای خاستگای مشتر ک هستند که همیشه باشند گان این مرزوبوم انرا به افتخار یاد نموده و هویت ملی خویش میدانند. سرزمین ما افغانستان ؛ از لحاط تاریخی به حوزه بزرگی تمدنی تعلق دارد. شاهد سه تمدن جهانی از قبیل مذهب زردشت ،مانی وبودا می باشدکه درقلمرواریانا بزرگ تولد ویا پرورش یافته است که بقایای ان تا هنوز درافغانستان وهمسایه های ان زنده است که درسیرتکامل تاریخ باعث نیک نامی،سرفرازی وافتخارات باشند ه گان این مرزوبوم گردیده است.این تمدنهااز خود سنتها ،قوانین وجشنهای بخصو ص داشته که برای ما بمیراث مانده است، ازجمله این چشنها که تا امروزاز شهرت وشناخت بین المللی برخورد دارا مبیباشد،چشن باستانی نوروزاست. در نزد سازمان ملل متحد بمثابه جشنهای بزرگ تاریخی ثبت می باشد. همچنان جشنهای دیگری مانند، مهرگان وسده بود که هرکدام دارای فلسفه های معین را دارا می باشد. ودر فصول مختلف تجلیل وبرگزار میشده است.متاسفانه دو جشن اخیر نسبت تعصب وخصومتهای دینی ومذهبی تجلیل نمیگردد.
جشن نوروز یکی از جشنهای بزرگ ملی ما بوده که نه تنها درکشور ما بلکه در (12) کشورهای جهان بمثابه روز باستانی با اجرای ایین های محلی، تجلیل واستقبال میشودو این روز بمثابه جشن بزرگی تاریخی به تاریخ23فبروری سال 2010 از طر ف سازمان ملل متحد بمثابه جشن بزرگ تاریخی که بوسیله "300ملیون" باشندگان کشور های جهان استقبال می شود برسمیت شناخته ودر تقویم خود شامل نمود.
در مصر قدیم فصل بهار را، ازدواج زمین واسمان دانسته ،که ثمره انرا باران وسر سبزی وحاصلات فراوان را، در سال جاری پیشگویی می گرداند.
جشن نوروز با سرودها ،پای کوبی ــ رقصها واتنهای ملی در افغانستان از سالیان درازی از طرف مردم ما در نقاط مختلف با مراسم جداگانه محلی تجلیل شده، وازوی پذیرایی باشکوه مینمایند.
سنتهای وقواعد این جشن باستانی قبل از فرارسیدن وبعد از ان با مراسم خاصی محلی اجرا میگرددکه بعضی ازاین مراسم راچنین نام گذاری نموده اند : اخرین چهارشنبه اخیر سال بنام" چهارشنبه سوری" یاد نموده از طرف شب مردم اتش برافروخته واز بالای ان میگذرند. این مراسم پیوند دارد به گذشته های دور که مردم به اتش احترام داشته که روشنای وصفایی را بوجوداورده وعنصر مضره رااز بین می برد.
"میرنوروزی" ویا پادشاه نوروزی یاد میشود.این مراسم پیش از نوروز اجراء میشود که یک نفر بنام پادشاه با مراسم خاص محیطی از جانب سران قومی وبزرگان محل انتخاب ویا انتصاب میشود، این شخص الی پایان نورورز پادشاه بوده. دراین مدت از همه احکام وصلاحیتهای امرانه برخودار بود وهر امر را که حکم نمایدقابل اجرا است.
مراسم دیگری ،عبارت ازمحفل پختن سمنک است :که بوسیله دختران وزنان در شب نوروزصورت میگرد . دختران جوان با خانوادهاواقارب خویش ،دور هم جمع شده ،با مراسم خاص انر از جوانه گندم که قبلأتهیه شده پخته میکنند. دروقت پختن ان سرود ذیل رایکجا میخوانند: سمنک دردیگ ما کفچه زنیم دیگران درخواب ما دپچه زنیم
همچنان در شب نوروز خانواده ها غذا های لذیز شیرین مانند: کلچه نوروزی ،هفت میوه تهیه نموده در شب نوروز ویافردای ان که " نوروز" میباشدنوش جان مینمایند. غذاهای دیگر ی که دراین شب ازجانب اکثریت ازخانواده ها تهیه می شوندعبارت از: ماهی جلبی ، سبزی چلوبا مرغ سفید میباشد.
قبل از نوروز مردم لباس نوتهیه نموده و"خانه تکانی" مینمایند .تا دراین روز خجسته بالباسها ی جدید ومنازل پاک "جشن نوروز" راتجلیل واستقبال نمایند.
همچنان دراین روز مراسم محلی از قبیل بزکشی، پهلوانی، اسپ دوانی، چوب بازی، توب دندنه ،اتن ـ رقصهای وسرودهای محلی با خوشی وسُررور بر پا میگردد.
در ولایت بلخ شهر مزارشریف ازاین روز بنام" میله گل سرخ" و بلند نمودن "جنده سخی" تجلیل بعمل میاورند .
دیگر ازسنتهای این جشن نوروزی، روزی بنام "سیزده بدر" است که در روز سیزدهم نوروز بانوان دختران جوان ونوجوانان یکجا با پسران به بیرون شهر در پارکها وباغها رفته بالای سبزهای نورسیده گشت وگذارنموده وانرفال نیک گرفته تا درسال نودرزندگی به ارزوها وشادمانی های بیشتری نایل ایند.
از جملهءدیگر جشنهای تاریخی جشن مهرگان است:اینهم یکی از جشنهای قدیم سرزمین ارایایی بوده که درفصل خزان واغاز زمستان تجلیل میکردد. واین روز را بنام روز" مهر" که دراول ماه مهرداد نطر به تقویم اریایی وهم بنام اغاز ظهر"مهر پرستی" یا ظهور "میتر"امیدانند . در این روز بنابر روایت شهناماه فردوسی که:در همین روز فریدون یکی از پادشاهان پیشدادان بلخ به سلطنت رسیده وتاج شاهی بسر گذاشته است . استقلال کشور خراسان را از زیر سلطه ضحاک تازی کرفته واستقلال انرا اعلام نموده است طوریکه فردوسی بزرگ فرموده است:
بروز خجسته سرمهر ماه ــ بسربرنهاد ان کیانی کلا
دل از داوری ها بپرداختند ــ بایین یکی جشن نوساختند
بعدن فریدون این روز را درپهلوی جشن سده ونوروز،"اغاز ماه مهر راجشن مهرگان" خطاب ونام گذاری نمود. از این روز سایر علمای کشور ازجمله:ابوریحان البیرونی دراثار الباقیه ،ابن بلخی در فارسنامه، مسعودی درمروج الذهب وعبدالحی گردیزی در زین الخباروفردوسی در شهنامه ازاین جشن بمثابه جشن ملی سرزمین بلخ یاد نموده اند.
جشن سده:این جشن از طرف شاه بلخ هوشنگ پیشدادی ،برای اولین بار بر پایی گردیده است. برای اینکه هوشنگ اولین باراتش را از اصطکاک دوسنگ کشف نمود وانرا هدیه خداوندی دانسته وان روز را جشن گرفت.
طوریکه فردوسی بزرگ گوید:
یکی جشن کرد ان شب وباده خورد – سده نام ان جشن فرخنده کرد
زهوشنگ ماند این سده یادگــــــــار ــ بسی باد چون اودگر شهریــــار
این روز مصادف است در برج دلو فصل زمستان که برابر به روزهای اغاز" چله کوچک" که با افروختن اتش پیش از اسلام در سرزمین خراسان(افغانستان امروزی) تجلیل بعمل می امد.مردم در دور اتش در شبهای دراز چله گردهم امده به سرود وقصه خوانی واشعارحماسی می پرداختند.
باشنده گان اریانا از قدیم الایام اتش را عنصر پاک دانسته که عناصر مضره را پاک نموده واز نور وروشنایی ان همه جا روشن می شود. ودر مذهب زردشت اتش بمثابه پاکترین ومقدس ترین عنصر بشمار می رود.
طوریکه درمتون اثار تاریخی کشورتحریر شده است:" ملک الشعرادربار محمودغزنوی، ابوالقاسم حسن بن احمد عنصری بلخی، سلطان محمود ،برعلاوه ایکه تعصب" اشعری "مذهب داشت، از این جشن تجلیل بعمل می اورد".
این دوجشن اخیر برعلاوه قدامت بزرگ تاریخی وبا مفاهیم اخلاقی واجتماعی بعداز ظهور اسلام تجلیل ان در سر زمین ما منع شد. اگر کسی به این امر دست میزد بنامهای زندیق وملحدــ کافر از بین برده میشد.
اما نوروز نسب مفاهیم والای مادی ومعنوی وقدامت بزرک تاریخی وحقانیت فلسفه اجتماعی ان برعلاوه تاخت وتاز های بی شرمانه گروپها ونظامهای ضد اجتماعی وتاریخی ملی که علیه هویت ملی و تاریخی مردمان سرزمین ما با ابزار ووسایل مختلف کشورماقرار میگرفتند، زنده وجاوید مانده است .چون نورورز فضایل ونعمات مادی ومعنوی برای شادمانی امرین وسلاطین مادی پرست، به ارمغان داشت.
با سپری شده هزارها سال از امروز ما شاهد هستیم که هنوز جشنهای باستانی بمثابه دستاورد بزرگ فرهنگی تمام باشندگان که به این حوزه تمدنی تعلق دارند وبالخصوص کشور ما افغانستان با داشتن تیره وتبار با زبانهای مختلف از این روز با شکوهمندی تجلیل بعمل میاورند. در کشورما تمام خلقای ساکن اعم :از تاجک ، پشتون، هزاره ،ازبک،پشه ایی ،قزل باش،ایماق ترکمن ونورستانی وغیره با وحدت ویکپارچکی در پهلوی هم با رسم ومناسبات مختلفی محیطی از این جشنها تجلیل مینمایند، که این خود نماینکر انست که ما دارای فرهنگ وتمدن مشترک تاریخی که هویت ملی ماراتشکیل میدهد، میباشیم.
خصوصیات فرهنگی را علمای جامعه شناسی چنین باز گو میمایند:"فرهنگ مجموعهء پیچیدهای است که در برگیرندهء دانستنیها ،اعتقادات، هنرها، اخلاقیات ،قوانین،عادات وهرگونه توانایی دیگری که انسان به عنوان عضوی از جامعه درمی یابد وپرورش ویاد میگرد ."
اقوام وملیتهای:پشتون ، تاجک، ازبک وهزاره وسایر اقوام دیگر از اعصار قدیم در سرزمین اریانا بزرگ ، خراسان وافغانستان در مناطق مختلفی بنامهای: زابلستان، سیستان، قندهار ، هزاره جات، کابلستان ، ترکستان،افغانستان، خراسان، بخاراسمرقند واصفهان، نیشاپور الی رود سند باهم زنده گی نموده وبنام اقوام ارایایی نامیده شده اند. اما باحضور قدرتهای بزرگ جهانی مانند فرانسه ،انگلستان وروسیه تزاری برای تامین منافع خود به زوراین خطئه باستانی را به کشورها مختلفی تجزیه نموده وتحت اداره وتسلط خوداورداند. با تسلط مستقیم وغیر مستقیم خویش اختلافات قومی ومذهبی را سازماندهی وچاق نمودند. اغازگر این توطئه ها درکشور ما، عبدالرحمن این شاه دست نشانده و سفاک انگلیس بود. ازهیچ نوع ظلم واستبداد تاریخی بالای اقوام کشور بالخصوص مردم هزاره ،نورستان وسایر باشندگان کشور ماد ریغ نه ورزید . بر علاوه گشتار ،زندانی وبرده ساختن غرض نفاق وتفرقه بیشتروتفوق نژادی بنام قوم ومذهب اقدام به غضب زمین هاوچراگاهای مواشی یک قوم برای قوم دیگرنمود که به اثر این کردار جبارانه خود عقده های قومی رامیان باشنده گان کشوربوجوداورده وگسترش داد،که تا امروزعقده ها ی ان در نزد عدهء از اقوام کشور باقی مانده است .مرحله دوم دروقت زمامداری محمد نادر"غدارملتانی اصل" پادشاه خونخواروددمنش افغانستان با همکاری اعضای حکومتی خود محمدهاشم، شاه محمود و گل محمد خان مهمند تحت نامهای گوناگون واژه سازی اختلافات زبانی وقومی رامانند اجداد خویش اغاز وانرا گسترش داد، هزاران وطنپرست روشنفکررا، به بهانه های گوناگون غرض مخالفت برضد این عمل جبارانه خود؛ با زنجیرو زولانه درگنج زندان حبس نموده ویا به دهن توب بسته و به شهادت رسانید. ا
که این حرکات اثرات ناگواری درروندوحدت ووفاق ملی میان اقوام مختلف کشوردرمسیرتاریخ بجا مانده است.
مرجله سوم زمانی است که مردم کشورما بعد ازسه ده جنگ خانمانسوزاماده هستند تا بعد از خروج قطعات نظامی کشور های غربی دفاع مستقلانه از وطن رابدوش خود بگیرند. اما دشمن مکاردوباره میخواهد بمانند دوران حاکمیت تنظیمهای جهادی که بعد از سقوط دولت جمهوری دموکراتیک خلق افغانستان ، در شهرکابل جنگهای قومی وزبانی را کوچه به گوچه اغازنمودند،تکرارشود. بااین جنگ خانمانسوز، هزاران انسان بی دفاع به شهادت رسیده ویا به کشورهای خارجی مهاجر شده اند. حتی در کانتینر های بنام لسان قوم مذهب افرادمخالف همدیگر را جمع نموده وانهارا به اتش سوختانده اند؛بنأ بازهم دوباره می خواهند برای تداوم قدرت خویش، بافیصله های بی مسوولانه وخاینانه اختلافات قومی را بنام استفاده ازواژهای خارجی وبیگانه ، مشتعل ساخته یکبار دیگر جنگ برادر کشی را اغاز وبه جهانیان نمایش دهند که درافغانستان بدون عساکر جامعه بین المللی نمیتواند، ثبات وصلح تامین گردد. تا توانسته باشندبا حضور انها قدرت مافیایی خودرا حفط نمایند.براین اساس رییس جمهور افغانستان اقای کرزی بوسیله دستهء مخصوص خود برای بقایای نظام خود تفرقه میان اقوام باشنده گان کشوررااغاز نموده و دست به توطئه وتخریب هویت فرهنگی عده از اقوام کشورکه گویا واژه های بیگانه را در نشرات رسانه هاازقبیل:مصاحبه ها ،نوشتارهای ادبی وشفاعی بکار برده می شود ،جایز ندانسته؛ ممنوعیت استفاده انهارا تصویب وبه رسانه ها غرض کنترول ابلاغ ها داشته است.این عمل باعث تشنج وتشتت فکری عده از مردم کشور ماگردیده است . طوریکه تاریخ شاهد است، هرزمان که نیروهای ملی ومترقی ونمایندگان اقوام قبایل کشور بسوی وحدت ملی ووفاق ملی گام میگذارند، دشمن سیاه وحیله گرمکاراعمال خودرا غیر مستقیم بوسیله حامیان فرمان به گوش خود با خلق نمودن حوادثهای نابهنجار از ان جلوگیری وسدراه انها قرارمی گیرند. زمانیکه مردم ما اعم از پشتون ، تاجک ، هزاره ، ازبک وترکمن ،قزل باش وایماق دریک جبهه واحد برضد اشغال کشور توسط انگلیس علیه وی برای استقلال کشور قیام نمودند دسیسه مذهبی را بنام شعیه وسنی دامن زده که تا از موج خروشان قیامهای مردم علیه خویش ممانعت کرده وانرا سرکوب نماید .اما اتحاد وهمبستگی مردم ما از هم نه پاشیده بلکه تمام دسایس وتوطئه ان تحت جبهه واحد خنثی وپند تاریخی برایش داده شد.
این بار میخواهدیکبار دیگر باتفرقه زبانی اختلافات قومی را تشدیدنموده وکشور را بسوی بحران جبران ناپذیرسوق دهید. هرنوع عمل تشدید امیز برای تسریع این روند خاینانه وارتجاعی بوده وبه نفع دشمنان کمین نشستهء طالبانی ، پاکستانی و ایرانی خواهد بود.
طوریکه متون تاریخی گواه این امراست که فارسی ودری خاستگاه مشترک وزبان واحد بوده وهیچ گونه بیگانکی باهم ندارد. قبایل عرب وحامیان انهابود که بعد از سیطره دین اسلام این اختلاف را بمیان اورده و انرا بنام زبان"دری وزبان عامیانه"تقسیم نمودند.حالانکه واژه های دری ـ فارسی که امروز اسکان رهبری دولت انرا بیگانه میداند .در تمام اسناد تاریخی وادبی از جانب شعرا ونویسنده گان ماکار برد داشته، جزو افتخارات فرهنگی اقوام باشنده گان کشور ما محسوب میشود.ممنوعیت وتغیرواژه به صلاحیت واختیار فردویاگروپی که خارج از حوزه فرهنگی باشد ،نیست. تصمیم گیری دراین مورد بعدازپژوهش تاریخی ادبی وعلمی از جانب نهادهای فرهنگی یا"اداره فرهنگستان ویا اکادمی علوم" ممکن است ودرغیر ان هیچ ارگان دیگری عهده داراین صلاحیت نیست. فارسی- دری وسایر گویشهای زبانی تیروتبارکشورما خاستگاه مشترک داشته و ازیک ریشه بمانند درخت اب خورده رشدو تکامل یافته است. تنها کوچ کشیها ومهاجرتهای ضروری وجبری باعث شده که تا نظر به محل ومنطقه لهجه های مختلف بوجود اید.
نماینگر هویت ملی همه تیره وتبارها ی افغانستان،شاهدان جشنهای باستانی است که در درازنای تاریخ از نیاکان خویش بمیرا ث گرفته و انرا یکجا با علاقمندی وسر شار از روحیه میهن پرستی وملی همه ساله دوش به دوش هم تجلیل مینمایند.
مستحکم باد وحدت ملی خلقهای افغانستان.
ماخذ:
افغانستان در مسیر تاریخ ،اثر زنده یاد غلام محمد غبار
نام وننگ ، اثر نویسنده فرهیخته وطن سلیمان راوش