بیانیه اساسی تظاهرات افغانان مقیم بریتانیا درخصوص تقبیح گشایش دفتر طالبان درقطر

مورخ هفتم جولای ۲۰۱۳

دوستان وهموطنان عزیز، افغانهای وطندوست ودور ازمیهن درود برشما !

افتخار داریم که درین غربت سرا، درد مشترک واستخوان سوز وطن ، درد افغانستان عزیز،خانه مشترک همه مان ، وسرنوشت غم انگیز وخونین میهن داغدیده و رنجدیده مان،سبب شده است تا با عشق سوزان میهنی ، با تبارز روحیه همبسته گی ملی ، بخاطر نجات افغانستان واحد وتجزیه ناپذیر ازفرورفتن دربحر بیکران دسیسه، خیانت ،معامله وتبانی ،درینجا ودربرابر نماینده گی بزرگترین قدرت جهان ومبتکر وحامی شماره یک پروسه صلح با طالبان، جمع شده ایم تا صدای اعتراض ملت به خون نشسته افغانستان را درخصوص چگونگی فرایند مصالحه وگفتگوی صلح با طالبان به حیث ناقضین اصلی حقوق بشر وبه مثابه افزارسیاسی بیگانه ،وگشایش دفتر آنها درقطر به منظور استفاده ابزاری وتجدید حیات مجدد انها،که هنوز کارنامه های خونین انها ازذهنیت ها زدوده نشده است ،به گوش انها وجهانیان برسانیم .

جلالتماب محترم، جناب سفیرامریکا دربریتانیا!

بدینوسیله مامعترضین وتظاهرکننده گان جامعه افغانان مقیم بریتانیا، دولت عالیه ایالات متحده امریکا را مورد خطاب قرارداده وخاطرنشان میداریم که:

 حدود دوازده سال، از تهاجم کشورشما وشرکا درافغانستان سپری میگردد،برنامه این جنگ،ظاهرا نابودی "طالبان "و"تروریسم" را درافغانستان،درسرلوح اهداف خود قرارداده بود،اما برحکم داوری تاریخ و محک زمان ، دراصل اهداف واستراتیژی معینی،شامل ایجاد پایگاه های دایمی امریکا درافغانستان،اهداف جیوپولیتیک ،جیواستراتیژیک ،جیوایکانومیک ودست یابی به اهداف منطقه وی وکنترول مسیرومنابع نفت وگاز،بکار رفته بود تا درنهایت افغانستان به یک سرزمین بحران وشکارگاه مبدل شده،تابا تحمل بزرگ خسارات مالی وجانی،ثقلت این جنگ خانمانسوز را بدوش کشیده وچنین اهداف بزرگ را محقق سازد. سازش وتبانی امریکا با پاکستان به حیث خلاق وحامی شماره یک، ترویسم جهانی ،تداوم نبردهای ریاکارانه وسازشکارانه  با طالبان، واحیای مجدد مصنوعی این عنصر تبهکار ،باعث شده است تا انها مجدداْ ازگورستان تاریخ سربیرون نموده وافغانستان را به یک جویبارخون وکتله آتش مبدل وملت افغانستان را درین بازی که اهرم ان بدست بیگانه است به قربانی کشیده وبا اهداف تجزیه کشور ،مجدا دعوا امارت نمایند.این ملت افغانستان است که تاکنون درین بازی،هزینه های بزرگ وجبران ناپذیر جانی ومالی را متحل شده وبا سپردن ده ها هزارقربانی، زنده گی وهستی شان نابود ومیهن دوست داشتنی شان به ویرانه مبدل گردیده ومیگردد.

ایالات متحده امریکا وحامیان تروریسم منطقوی باید درک نمایند که ملت پرغرور افغانستان ،رمز شکست بلند پروازی های پاکستان وتجربه دفاع مستقلانه را درگذشته ،موفقانه پشت سرگذاشته،وهرگاه حمایت قدرت های بزرگ ومساعی کشورهای منطقه بویژه پاکستان درخلقت بنیاد گرائی نبود، امروز پدیده مرگباری بنام طالب وتروریسم درسرزمین مردخیز افغانستان وجود نمیداشت.  

تاریخ گواهست که دستان مرموز وقدرت های بزرگ،درست پس ازسقوط نظام طالبان،پروسه برگشت و احیا سازی آنها را دردستور برنامه های اسرارانگیزخویش قرارداد عدم ایجاد اداره ونظام سالم وکارا درافغانستان  ، تضعیف روزافزون مشروعیت سیاسی نظام، تشدید فساد درارکان دولت،عدم ایجاد ارتش نیرومند ومجهزملی درافغانستان،ورواداشت امتیازات هنگفت سیاسی برای طالبان ،چون قطع عملیات شبانه ،قطع حملات هوایی با لای لانه های طالبان ،انتقال واسکان مرموزومجدد طالبان درولایات همجوار، رهایی زندانیان سیاسی طالب ،حذف سران نام طالب ازلیست سیاه ملل متحد، گشایش دفترقطروبلند شدن بیرق طالبان وتابانیدن نام امارات منسوخ آن درقطر،ازجمله شگرد های میباشد که بوسیله امریکا ونقش معین و مستقیم ان، با ترفند های متنوع تحقق یافت .

گشایش دفترطالبان درقطر، که با مساعی و ابتکار ایالات متحده امریکا ودولت تروریست پرورپاکستان به مثابه تیوریسن پروژه خلقت طالبان ،بخاطر جستجوی راهکار های فشار بردولت افغانستان ،وحصول توافقنامه امنیتی  با ایالات متحده امریکا وتثبیت جایگاه سیاسی پاکستان،ومرکزی ساختن قطربه حیث قبله همیشه گی مالی ونظامی طالبان ،درغیاب اراده ملت افغانستان، صورت گرفت، در اصل تداوم یک بازی شیطنت آمیز ودسیسه جویانه بوده، که راساْ موجودیت افغانستان واحد وتجزیه ناپذیر ،اراده وسرنوشت ملت ، آزادی واستقلال افغانستان را به نشانه بسته وهویت کاذب وضد انسانی طالبان را برمیتابد.

ایالات متحده امریکا، اکنون درنظر دارد تا خرمن  کِشت شده محصولات دوازده ساله خویش را دروجود طالبان ودراستانه خروج نیروهای نظامی جامعه جهانی ازافغانستان ،اکنون بردارد، درصدد است تا یکجا با پاکستان، نیروی نیابتی را دروجود طالبان برای تداوم بازی های بزرگ سیاسی ،برسرزمین مان چیره سازد؛ باید درک نماید ،که افغانستان چندان سرزمین ارزان وبی صاحب نیست تا دربرابرکمک های ناچیز جامعه جهانی به این کشور،برای دشمنانش درراس پاکستان،چنین مفُت وارزان بفروش رسانیده شده ویا با نابودی شیرازه های ملی، اجتماعی واداری اش، به سرزمینی ملک التوایفی مبدل گردد.

درلحظات کنونی و اوج بازیهای خونین سیاسی وفاجعه بار، ملت افغانستان درشرایطی قرارگرفته است ،که حال کارد به استخوان رسیده وناگزیریم تا همه به میدان امده وصدای رسای خویش را به گوش جهانیان برسانیم تا دستان مداخله وتعرض را از افغانستان کوتاه ساخته وبگذارند تا ملت سلحشورافغانستان با اتکا به بازوی توانی خویش سرنوشت میهن خویش را بدست گرفته ودردفاع از افغانستان واحد وتجزیه ناپذیر، با تامین میکانیزم پروسه گفتمان صلح مشروع وقانونی وسکاندار اصلی نظام سیاسی ،وبا تبارز نیروی اصلی قدرت،وبا اجتناب ازدیپلوماسی تضرع ، ازین غایله سرفرازبیرون شوند.

بنا بران با توجه به مسایل فوق ، ما تظاهر کننده گان جامعه افغانان مقیم بریتانیا متکی بر اراده ملت سلحشور افغانستان چنین فیصله میداریم:

۱- با توجه به شواهد تاریخی،قطر پیوسته از حامیان اصلی سیاسی مالی ونظامی طالبان بوده ویکجا با ایالات متحده امریکا ،در کاربرددسیه گشایش دفترطالبان و ارایه امتیازات بی لزوم سیاسی،چون برافرازی بیرق طالبان تحت نام امارت اسلامی ، درهنگام گشایش دفتر برای طالبان واستمراربازی های حیله گرانه واسرار امیز،به نفع کشورهای بزرگ جهانی ومنطقه وی بویژه پاکستان نقش معین داشته  بنا بران ما،با محکوم ساختن چنین تعاملات ،انسداد وتحریم این دفتررا تمنا نموده واز مقامات ایالات متحده امریکا تقاضا مینماییم تا با استفاده ازنفوذ دیپلوماتیک خویش درقطر، به چنین بازی های فاجعه بار اختتام بخشد.

۲  - به جهانیان بویژه ایالات متحده امریکا وهمه همپیمانانش اعلام میداریم که ملت افغانستان،صاحب اصلی واجتناب ناپذیر سرزمین خویش بوده، درغیاب مردم افغانستان،هرگونه مداخله ودخالت را تحت عنوان گفتمان صلح با طالبان، مداخله درامورداخلی افغانستان تلقی نموده، وهرگونه مصالحه را درغیاب ملت افغانستان ، با طالبان مردود میشماریم.

۳ -  ایالات متحده امریکا، با توجه به اصل ماموریت سیاسی ونظامی خویش درافغانستان  باید درقبال طالبان ، استراتیژی روشن اتخاذ نموده وازگزینش سیاست های دوگانه " یک بام ودوهوا" بپرهیزد.ایالات متحده امریکا هرگاه واقعا علیه تروریسم وبنیاد گرای وخشونت درافغانستان مبارزه مینماید،باید منابع اصلی وکارخانه های طالب سازی وتروریستی پاکستان  را درخاک انکشور هدف قرارداده وتضعیقات لازم،تحریم ها وتدابیر شدید سیاسی ونظامی علیه پاکستان به حیث حامی شماره یک طالبان وتروریسم جهانی اتخاذ نماید.

۴- ایالات متحده امریکا درآستانه خروج خویش وتا سال ۲۰۱۴میلادی ، با توجه به علاقمندی امضای "موافقتنامه امنیتی با افغانستان " باید راه کارهای اصلی استقرار وتحکیم پایدار صلح را درافغانستان،یکجا باجامعه جهانی با احترام براراده ومنافع علیای افغانستان ، برنامه ریزی نموده به ارتقای قابلیت های مسلکی ورزمی نیروی مسلح کشوروتجهیزات نظامی آنها بذل توجه نموده واز اقدامات که منجر به فروپاشی نظام سیاسی افغانستان وتضعیف صلح و احیای مجدد پدیده طالبان به حیث جنایتکارترین گروه ،افزاربیگانه و ناقضین اصلی حقوق بشرگردد،اجتناب نماید.

اجتماعی ـ بامداد۱۳/۲ ـ ۰۹۰۷

جنبش کوپراتیفی درافغانستان

نوشته: کریم پوپل

تعریف:  کوپراتیف عبارت ازانجمن اجتماعی تعدادی است که بر بنیاد تقویه اقتصادی بنا شده باشد. این انجمن روی علایق مشترک، اهداف مشترک مساعی مشترک سهمگیری مشترک وضرورت مشترک استوار باشد .هدف غایه مشترکین کوپراتیف رسیدن به یک وضع اقتصادی بهتر که متکی براساسات اداره دموکراسی وسهم گیری مساویانه درتامین سرمایه مورد نیازومتقبل شدن نفع وضرر مشترک باشد ویا : « کوپراتیف انجمنی است که افراد آن به روی علایق واهداف معین متکی بر اساسات اداره مشترک به منظورنایل شدن به یک وضع بهتراقتصادی واجتماعی تشکیل میشود. کوپراتیف ها واتحادیه های آن سازمانهای اجتماعی واقتصادی دهقانان، کسبه کاران وسایرزحمتکشان میباشد که داوطلبانه جهت تحقق اهداف خویش متحد شده اند.»

تاریخچه

برای نخستین بار در سال ۱۳۳۳ کوپراتیف های کشاورزی در افغانستان  ایجاد گردید. در ابتدا  به تعداد ۱۱۳کوپراتیف زراعتی توسط مولدین پوست قره قل وکرم پیله تشکیل گردید.روند توسعه  کوپراتیفها  با تاسیس نظام جمهوری درافغانستان  ارتقا یافت. درر سال ۱۳۵۲ در قانون کوپراتیفها تعدیلات بوجود آمد که بنفع کشاورزان تمام شد. متعاقباً در سال ۱۳۶۰  قانون جدید کوپراتیف ها در کشور نافذ و  امتیازات بیش تری برای کوپراتیف ها در نظر گرفته شد. در دوره سلطنت محمد ظاهرشاه موضوع تشکیل وانکشاف کوپراتیفها دردهات در پلان سوم انکشافی دولت گنجانیده شد. و هم برای تطبیق  تاسیس وپیشبرد کار کوپراتیفها دولت  مساعدت  موسسه کاروکارگرجهانی (ILO) را جلب نمود. این موسسه با موجودیت سه کارشناس فعالیت خویش راآغازنمود وموفق به تشکیل  ۵ انجمن کوپراتیفی گردید. درسال ۱۳۴۲  کوپراتیفها استهلاکی تحت سرپرستی ورهنمایی ریاست انکشاف دهات درولایات لوگر فعالیت خویشرا آغاز نمود .( درپایان سال ۱۳۴۸ریاست انکشاف دهات منحل وامورسرپرستی ریاست انکشاف کوپراتیفهای مذکوربه دوش وزارت زراعت سپرده شد که متاسفانه به این کارتیم کاروکارگر(ILO) همکاری خود راقطع ودرپهلوی آن موسسه دیگربه نام پروژه کریدیت وکوپراتیفهای زراعتی برای افغانستان (PACCA) به کمک مالی کشورسویدن ازطریق (FAO) یاموسسه خوراکه و زراعتی جهانی به منظورایجاد وگسترش نهضت های کوپراتیفی درافغانستان دست به کارشدند). در سال ۱۳۴۹ ریاست بنام ریاست کوپراتیف های زراعتی در چوکات وزارت زراعت تاسیس گردید. فعالیت این ریاست در چوکات سازمان غذایی وزراعت جهانی  به امداد مالی حکومت سویدن (SIDA) بپیش برده میشد.  این اداره  کوپراتیفها را در تهیه قرضه زراعتی ، مواد زراعتی، فروش وعرضه محصولات زراعتی وغیره مسایل کوپراتیفی، همکاری می نمود.  پروژه متذکره دارای دومرکزانکشافی بود که یکی آن درکوهدامن ودیگرآن دربغلان فعالیت می نمود ودارای یک مرکزتربیوی نیزبود که دربادام باغ موقعیت داشت، که دراین کوپراتیفها تقریباً ۱۸۳هزارتن عضویت داشتند وتولیدات کوپراتیفهای زراعتی را میوه جات، سبزیجات، پنبه، لبلبو تشکیل میداد. کوپراتیف های زراعتی مذکوردرحدود ۶۰۰۰ تن ازمحصولات مازاد خود را دربازارهای داخلی،۱۳۰۰تن انار،۲۰۰۰تن کشمش،۷۹تن کنجد،۳۲۵ تن پسته را درمارکیتهای خارجی به قیمت مناسب به فروش رسانیدند که دربلندبردن سطح زندگی وحیات اقتصادی اعضای کوپراتیف تأثیرمفید اقتصادی به جا گذاشت. بعداًباگذشت زمان درسال ۱۳۵۲به تاریخ ۲قوس قانون کوپراتیف ها نافذ و الی سال ۱۳۵۷در۱۲ولایت کشوربه فعالیت آغازنمود.در ایام که قانون کوپراتیف هانافذ شد چنین تجویزبه عمل آمدتا درسال یک ولایت تحت ساحه فعالیت های کوپراتیفی درآورده شود. تا برج حمل ۱۳۵۷، تعداد۱۳۵انجمن کوپراتیفی در۱۱ولایات کشور تاسیس گردیده بودکه ازآن جمله ۱۲۴کوپراتیف ابتدایی زراعتی،۶کوپراتیف صنعتی ۴کوپراتیف استهلاکی و۱کوپراتیف زنبورداری عملاً فعال  بود.ازسال ۱۳۵۷به بعد پروگرام عاجل تاسیس کوپراتیفهای زراعتی عملی گردید چنانچه دراخیرسال ۱۳۵۸به تعداد  ۱۲۱۰ باب کوپراتیف های زراعتی تاسیس شده بودند.درتاسیس کوپراتیف های مذکور مسایل زیادی از ابعاد مختلف مدنظر گرفته نشد بدینوسیله  نتوانست رشد نماید. وهم کیفیت ومثمریت کوپراتیف های تاسیس شده راخیلی پایین آورده وبالاخره بالاثر عوامل متعدد اقتصادی ـ سیاسی امنیتی دولتی بانکی پرسونل  فعالیت کوپراتیفها در کشور روبه  نزول قرار گرفت . اگر چه الی سال ۱۳۷۳ ریاست کوپراتیفهای زراعتی در بادام باغ فعال بود ولی پس از سال ۱۳۶۰ بنا بر عوامل سیاسی و جنگ  نتوانست کوپراتیفها توسعه یابد.

 اهداف دولتهای افغانستان بمنظور ایجاد کوپراتیف ها

دولتهای سابق افغانستان  کوشش داشت تا مردم را غرض انکشاف جامعه  رشد تولید  به شکل از اشکال منسجم وآماده خدمت همکاری با دولت سازند. بدین ترتیب کارکنان دولت، پیشه وران صنعت کاران و دهاقین را در اتحادیه‌ها کوپراتیفها سازمانها وانجمن ها متحد نموده بود. تا مردم در تطبیق پلانهای خیراندیشانه دولت بی تفاوت باقی نمانده خود سهم گیرند.  سهمگیری مردم در تطبیق پلانهای دولت  خیلی با ارزش بوده برای دولت ارزان ، باکفیت، سهل تمام میشود. ثانیاً دولت  با سهمگیری مردم دارای یک احصاییه قوی میشود. در کشور های پیشرفته ۳ فیصد غلطی در احصاییه را صد فیصد میدانند.در افغانستان احصایه گیری از روی نمونه است .که میتواند ۵۰ فیصد غلطی را در خود داشته باشد. دولت بدون احصاییه یک دولت کور است که نمی داند چه کند. علت عدم سهمگیری   ذهنیت خراب مردم ،  تلقین غلط ، فقدان دانش باعث شده    که  مردم در احصاییه وفعالیت های دولتی  سهم نمی گیرند در حالیکه هرفعالیت خیر اندیشانه دولت بنفع مردم است.  کوپراتیفها و اتحادیه ها در حقیقت تضمین کننده وراحت ساختن زنده گی بشری است .  دولت وقت چندین کارمند فنی زراعت را توظیف نموده بود تا از طریق کوپراتیفها برنامه‌های دولت را به دهقانان واز دهقانان را به دولت برساند. هکذا در چوکات دولت بانک انکشاف زراعتی، ریاست تخم‌های اصلاح شده، ریاست کود کیماوی، ریاست مالداری، ریاست تبلیغ و ترویج زراعتی، مدیریت های خاکشناسی، لابراتوارها، امراض وآفات زراعتی، فابریکه کودکیماوی، ریاست میکانیزه وماشینری، مدیریتهای احصاییه، کلینیک های حیوانی ومدیریت های واکسین سازی را تاسیس  نمود تا کار کوپراتیف ها به هیچ مشکل برنخورد. در هر قریه کوپراتیف ها یک نام خاص خود را داشت. دولت وقت غرض تقویه بنیه مالی کوپراتیف ها قرضه‌های طویل المدت رااز طریق بانک انکشاف زراعتی غرض خرید تخم‌های اصلاح شده، ماشینهای کشاورزی و تجهیزات کشاورزی را برای عرضه خدمات بانکی باز گذاشت. غرض فروش وعرضه محصولات دهقانی بازارهای خارجی و داخلی جستجو گردید. دولت در جنب کوپراتیف های زراعتی کوپراتیف مامورین را ایجاد نمود وهمه ساله محصولات زراعتی را از کوپراتیف ها خریده پس از پروسس در فابریکه‌ها بالای کارمندان دولت از طریق توزیع کوپون به نرخ ارزان بفروش می رسانید. بدین طریق زنجیر اقتصادی کشور خیلی محکم بسته شده بود. درسالهای ۱۳۵۰ افغانستان سالانه حدود ۳۳ میلیون دالر صرف از درک فروش گوسفند بالای کشور ایران بدست می‌آورد.  پس از سال ۱۳۴۵  ساحه کشت تمام نباتات  در افغانستان تثبیت گردید. نسلهای اصلاح شده مروج گردید. تولیدات گندم بیشتراز نفوس گردید. بلاخره افغانستان از لحاظ زراعتی یک کشور خود کفا گردید. نظام کوپراتیفی پس از سال ۱۳۶۷به وخامت گرایید. در سال ۱۳۶۰ محصولات زراعتی در حالت نزول قرار گرفت دولت غرض پر نمودن خلا ،کوپراتیفهای دهقانی را ایجاد نمود. و همه اتحادیه های  خودرا دریک کوپراتیف منسجم نمود.و در شهرها ومحلات مغازه های فروش محصولات زراعتی را ایجاد نمود. تا در فروش محصولات سرعت بخرچ داده شود.. از اینکه تولیدات داخلی در حال ضعیف شدن بود کشورهای خارجی همکاری خودرا باکوپراتیف ها اعلان نمودند وبه ملیونها تن مال به افغانستان سرازیر شد. هکذا دولت وقت  غرض حفظ کوپراتیف مامورین  در جنب تولیداد داخلی یک تعداد مواد خوراکه را از خارج کشور خریداری نموده به کارمندان خود به عوض افزایش معاش   طور رایگان توزیع ‌مینمود. تا آنکه در سال ۱۳۹۳مالها وگدامهای کوپراتیفها ومغازه های تعاونی مورد چور و چپاول تفنگداران بی مسولیت  قرار گرفته از بین رفت. پس از سال ۲۰۰۲ م  دولت افغانستان  تلاش دارد تا کوپراتیفها را دوباره احیا وتوسعه دهد. ولی بنسبت ضعف مسولین و عدم بودیجه وسازماندهی منظم ، کار کوپراتیفها الی سال ۱۳۸۸ خیلی ها بکندی پیش میرفت. پس از سال مذکور وزارت زراعت تلاش نموده است تا کوپراتیف ها را توسعه  و انکشاف دهد تا جلوگیری از ورود  محصولات زراعتی بی کیفیت را نمایند. گویند انگور از چین ویکنوع ناک وتربوز از ترکیه  وارد می گردد. در حالیکه افغانستان گدام میوه جات است . 

اتحادیه کوپراتیف های دهقانی

در حقیقت کوپراتیفها اتحادیه های  کشاورزی هستند که کشاورزان برای همکاری بیشتر با همدیگر و تسلط بر بازار محصولات کشاورزی شان تاسیس می‌نمایند.  با  ازدیاد نفوس کم شدن زمین زراعتی  پیشرفت و تکنالوجی و  رقابت ،دهقانان مجبور میشوند بالای زمین خود غرض بدست آوردن محصول پرکیفیت مصارف و  کار زیاد نمایند. باتقبل چنین مصارف در جستجو مارکیتنگ ، گدام ذخیره ، سرد خانه ، وسایل و لوازم کشاورزی  میشوند. در چنین حالت باید حاصل او بفروش رسد، منفعت نماید ، حاصل اوبیمه شود. و هم سهولت غرض بدست آوردن قرضه برای او مساعد شود. درین صورت دهقان حتماً بدولت مراجعه می نماید. دولت باید بانک وقوانین داشته باشد تا محصولات وطن خود را حفظ نماید اولین  ‎‎کنگره‎ی اتحادیه کوپراتیف های دهقانان   افغانستان در ماه قوس سال ۱۳۵۹ درشهر  کابل برگزار شد، ومتعاقباً در سال۱۳۶۰ قانون کوپراتیف‏ ها نافذ گردید. دولت وقت  به صفت ناظر سهولت های را مساعد ساخت تا بتواند در رشد این اتحادیه ها مساعدت نماید. بدین منظور در هر گوشه وکنار مغازه های  مواد ارتزاقی واستهلاکی  ایجاد گردید.  هکذا غرض فروش  اجناس  کمکهای بلاعوض  کشورهای  خارج مغازه های تعاونی وتجارتی را  در چوکات ریاست تعاونی وتجارتی ایجاد و روابط بین این دو را باهم نزدیک ساخت.

وظایف اتحادیه‎  کوپراتیف‏ های دهقانان افغانستان  جمع آوری تنظیم و فروش  محصولات  کوپراتیف‏ های کشاورزی و صنعتی بود.   

کوپراتیفهای تولیدی عبارت بودند از : کوپراتیف‏های صنایع دستی، کوپراتیف‏های تهیه و تولید مواد ساختمانی، کوپراتیفهای صنایع کوچک ، کوپراتیف‏های تهیه و فروش محصولات کشاورزی و کوپراتیف‏های ساختمانی. کوپراتیف های دهقانی در مراحل اول هزار دهقان عضو داشت که این اعضا در ۲۴ اتحادیه‏ ولایتی و شهری و۳۰ اتحادیه‏ ولسوالی و علاقداری فعالیت داشتند.  این اتحادیه که در سال ۱۳۶۹، دو هزار و سی و هفت عضو و مبلغ ۶۵۶۰۷۳۶۳۰۰ افغانی سرمایه داشت عضو اتحادیه ‏ بین‏ المللی کوپراتیف‏ ها بود .

کوپراتیف ها پس از سال ۲۰۰۲

با بوجود آمدن نظام جدید در افغانستان  دولت کوشش نمود تا کوپراتیفها را  احیا و توسعه دهد. بالاثر این تلاش افزونی  بر کمیت و کیفیت محصولات وطنی  وارد گردیده است. در ماه جدی سال ۱۳۸۶، قانون کوپراتیف ها در ۶ فصل و ۳۱ ماده، در ولسی جرگه به تصویب رسیده . این قانون زمینه رشد وفعالیت دهقانان  مولدین وصنعتگران  را خیلها مساعد نموده است. هکذا در ماده ۱۳ و ۱۴ قانون اساسی نیز دولت همکاری خود را با بنیاد های اجتماعی اعلام داشته است. ولی با وجود چنین سهولت کهالتهای وجود داشت که نتوانسته است کوپراتیفها را طورلازم رشد دهد. که نا شی از عدم توجه مسولین ، نبودن پلان  و عدم بودیجه بوده است. پس از سال ۱۳۸۸ وضع کوپراتیفها به خود حالت بهتر را گرفت.طبق گزرش وزارت زراعت  بیش از ۱۵۰۰ میلیون افغانی را از طریق کوپراتیفها به صورت قرضه و کمک برای  کشاورزان داده است.‎ عبدالغنی غوریانی معین مسلکی این وزارت که در مراسم تجلیل از هشتاد و هشتمین سالروز جهانی کوپراتیف صحبت می‎کرد گفت: « در سال ۲۰۱۱   به تعداد ۵۵۳ کوپراتیف ثبت شده است و تعداد کوپراتیفهای افغانستان فعلاً  به ۲۹۷۱ رسیده است . از شروع سال جاری  ۸۰۰ هزار دالر به کوپراتیف های ولایت بامیان توزیع شده است و توزیع بیش از ۱۵ میلیون دالر کمکهای مختلف برای کشاورزان ولایت هلمند جریان دارد و تفاهمنامه‎  توزیع سه میلیون دالر قرضه نیز برای کشاورزان این ولایت به امضا رسیده است.‎‎ قرار است ۳٫۶ میلیون دالر کمکهای وزارت زراعت، مالداری و آبیاری برای کشاورزان ولایت کندهار نیز توزیع شود.‎ هکذا ده ها عراده تراکتور به کوپراتیفها در ولایات مختلف توزیع شده است که عمده‎ترین آن، توزیع ۴۶ عراده تراکتور در ولایت بامیان و توزیع تراکتور در بغلان، لوگر وننگرهار می‎باشد. درسال ۱۳۸۹دولت فرانسه بمنظور  ارتقای ظرفیت در فعالیت های زراعتی افغانستان و به ویژه تقویت بخش کوپراتیف ها کمک خود را به ارزش ۶ میلیون و پنجصد هزار یورو به وزارت زراعت، آبیاری و مالداری کشور اعلان نمود . وزارت زراعت افغانستان گفته است  با بودن چنین پول  نخست ضروریات ظرفیتی ۴۰ کوپراتیف تعیین شده، و سپس با این کوپراتیف ها در تهیه طرح کسب و کار، آموزش به اعضای آن و ایجاد صندوق قرضه کار صورت خواهد گرفت.

روز بین المللی کوپراتیف ها

تاریخ ۳ جولای یا ۱۲ سرطان  روز جهانی کوپراتیف ها در جهان میباشد که همه ساله از طرف دولتها و کوپراتیف های جهان تجلیل می گردد.سال ۲۰۱۲ هشتادوهشتمین روز جهانی کوپراتیف ها در جهان تجلیل میگردید.

قوانین کوپراتیف های افغانستان

قانون کوپراتیف های افغانستان ۴ بار تعدیل گردیده است. برای  آخرین بار این قانون در ۱۳ جوزا سال ۱۳۸۷ در ۶ فصل و ۳۱ ماده از طرف پارالمان افغانستان بصویب رسید.

اجتماعی ـ بامداد۱۳/۲ ـ ۰۸۰۷

راه اندازی تظاهرات نهادهای مدنی

جامعه افغانان در برابرسفارت ایالات متحده امریکا

درلندن ، به مناسبت گشایش دفترطالبان درقطر

نهاد های  مدنی جامعه افغانان در بریتانیا،در برابر سفارت ایالات متحده امریکا درلندن  ، تظاهرات صلح آمیزی را درخصوص نقش ایالات متحده امریکا درراستای  گشایش دفتر طالبان درقطر،وسیاست های دوگانه قصر سفید درین مورد،راه اندازی نمود تا صدای مخالفت ونگرانی عمیق شانرا درخصوص انکشافات اخیر پروسه صلح با طالبان درقطر بیان نمایند.

تظاهر کننده گان در چهارچوب نهاد هایی مدنی در بریتانیا، تا کید نمودند، تا نباید موجودیت افغانستان واحد وتجزیه ناپذیر ودست اورد های یک دهه اخیر درازای تحقق برنامه  صلح با طالبان به قربانی سپرده شود .لذا با توجه به اهمیت سرنوشت سازاین پروسه اظهار گردید،تاهرگونه پروسه گفتمان صلح با طالبان بوسیله خود افغان هادنبال گردد.درین گرد همایی از ایالات متحده امریکا تقاضا شد، تا با استفاده از نفوذ بین المللی خویش بر پاکستان فشاروارد نموده ، تا از حمایت تروریسم وطالبان دست بردارد.

درآغاز این تظاهرات ،اهداف این برنامه برای حضار تشریح گردیده وبیانیه اساسی این گردهمایی بو سیله اقای فرید مل رییس انجمن پیوند قرایت گردید که با کف زدنهای ممتد تظاهرکننده گان استقبال گردید. در بیانیه پیرامون  تمامی رویکرد ها وبرنامه های مهندسی شده گشایش دفتر طالبان درقطروچگونگی مقابله به آن روشنی انداخته شد. سپس شعارهای ملی ومیهنی به زبان های پشتو – دری و انگلیسی به سرایش کشانیده شد که بطور دسته جمعی  توسط شرکت کننده گان ،همراهی گردید.

سپس به نماینده گی جامعه مدنی ،دوشیزه  پیمانه  به سخنرانی پرداخته وپیرامون ارزش های مدنی ، اجتماعی واقتصادی جامعه افغانستان ،وحفظ وحراست ازآن درقبال برنامه های صلح با طالبان صحبت نمود که مورد توجه حضار قرارگرفته وبا کف زدنهای ممتد وسرایش شعار ها استقبال گردید.گفتنیست که از آغاز تا انجام، این گردهمایی  با شعارهای میهنی همراه بود.دراخیرقطعنامه گردهمایی از سوی نمایندگان جامعه مدنی به تصویب رسیده وهیئتی موظف شد تا آنرا برای سفارت ایا لات متحده امریکا تسلیم نماید.

اجتماعی ـ بامداد۱۳/۱ ـ ۰۹۰۷

             آرزو                                                                                                

طفلکی بیش نبودم که ز سودای لب نـان
سحرگاهــان به سرکوچــه ارمان دویدم
لرزان افتــاده وخیزان با نگاه مــوعــود
به درنعمت دونان اشک حسرت بباریدم
پای درکندوی خاک ، تن دراشوب فلـک
لرزه درباطن طفـلی لقمــه نانی طــلبیدم
سفـــره خـانه ومـــادرزشب هنگـام  اذل
بـــوده تهی ومــدامش پــرزانعـام نـدید م
ان طرف در ته صندل پدرزارو مریض
خواهروبرادرومادر گهی ارام نخسپــیدم
اندک اندک  زهیولای ســــردی دورا ن
تن ضعیف باتکه پــــاره غربت پوشانیدم
 با خود گفتم ،فکرکردم که چــــراجبرفلک
کسی را داد و زکس اینهمه هستی بگرفت؟  
سرکوچه شه ظلمت سازمستی وترنم مـیزد
لیک درکلبه خــود نیستی وظلمـت دیـــــدم.
فکرکردم باخود اندیشه نمودم که چــــــرا؟
خـــدای نعمت خـــوانــم بی تکلــف دیــدم!
روهییا زجــر مکش شکوه مـکن،  آه مگـو

کـــه در نبــود سلامــت تــرا سراب دیدم
                                                                                           
ح. کرنزی

 فبروری ۲۰۱۱  

فرهنگی ـ بامداد۱۳/۴ ـ ۰۲۰۷