ذلگی۱۲ساله گفت : « طالبان در بازوی‌ام پیچکاری کردند تا انتحاری بکنم ! »
امان ریاضت
تصور می کردند که در محکمه حاضر شده اند، هراسان و اما محتاط ، بریالی چشم های سبز دارد و روی سفید و مایل به سرخ؛ هوس کردم که ای کاش چشم ها و رخ اش از من بود.
خبرنگاران المانی و یکی هندی آمده اند که با این پرسش، گفت و گو را آغاز کنند. بله، « چرا این جا هستند؟ ». از این رو، « بریالی، حمیدالله و ذلگی » را برای انجام گفت و گو با خبرنگاران، آوردند.
بریالی وابسته به داعشیان؛ و حمیدالله وابسته به طالبان گفته می شوند. اینان، در میان ۱۵ و ۱۸ ساله به نظر می رسند. ذلگی ۱۲ ساله هم یکی از کسانی گفته می شود که پیش از انتحارخودش را تسلیم دولت کرده است.
هندی و اما تلاش می کرد که کارت شناسایی اش را به بریالی بدهـد؛ فارسی و یا پشتو نمی فهمد و اما چشم و دست، پایین و بالا می زند تا شماره روی کارت اش را به این بچه نشان می دهد، یک و دو بار از فیسبوک هم نام گرفتند؛ متوجه شدم و بی درنگ که خلاف تعهدهای ما و هندی بود؛ کمی هم شرمید و آنی گفت: He is very Pilot ( او بسیار با ادب است )، لبخند ناراضی زدم و گفتم: Yeah (بله)، بریالی گفت که فیسبوک استفاده می کند. فرصت را دیده و خواستم تا آن کارت را به من بدهد، بی هیچ درد سری، دست به جیب روی سینه اش برد و کارت را واپس داد.
پیراهن و تنبان به تن داشتند؛ نگذاشتم تا هویت شان به تصویر کشیده شود.
خبرنگاران المانی و اما توسط ترجمانی که به زبان های پارسی، پشتو و انگلیسی مسلط است، گفت و گو را آغاز کردند.
شخصی که وابسته به داعش گفته می شود ( بریالی )، خیلی زرنگ به نظر می رسید، حاضر نشد هیچ پیوندی با این گروه‌ها را بپذیرد؛ انگار با څارنوال گپ می زند. در پایان گفت و گو، سر و روی اش را آب گرفته بود و دیدم که خبرنگار المانی با نگاهی، این حالت اش را یادداشت کرد. بریالی نزدیک به من نشست و گفت: گپ هایم خوب بود؟
در حالی که گفتم خوب بود و اما از بدی‌ها و آفت‌های تروریستان آغاز کردم و از راه کجی که به منظور رسیدن به آرامی، دنبال می کند. احساس می کردم که گپ هایم خوب به دل اش می نشیند.
حمیدالله و اما تسلط بر گفت و گو را از دست می داد، در حالی که نمی خواست متهم باشد؛ ولی اصرار می کرد که هیچ گروهی خوب نیست. تکرار می کرد که خارجیان باید افغانستان را ترک کنند . به گفته او، ۱۴ سال است که برای صلح آمده اند و اما هنوز هم جنگ است و نه صلح. گفته ها تا این جا و اما هیچ نوع پیوندی با طالبان را نمی پذیرفت. می گفت: به کابل آمده بودند، با چند تن از رفیقان و ماما‌یش در هوتل نان می خوردند؛ نیروهای امنیت ملی ایشان را دستگیر کرده اند و در حالی که هیچ گناهی ندارند، ماما‌یش را در بگرام برده اند و خودش را در این جا آورده اند.
ذلگی با آن که ۱۲ سال دارد، بسیار شجاع و با جراات به نظر می رسید. خیلی آرزوی دیدار و گفت و گو با این طوری منطق ها را دارم، من اما عاطفی شدم و پیش از همه به سوی اش رفتم و او را در آغوش گرفتم؛ از لحاظ فزیکی پرو به اصطلاح دَبَل، به نظر می رسید.
تربیت گاه شان بسیار خوب بود. دیوارهای رنگ کریمی، میز و چوکی های خیلی بهتر برای آموزش و حتا وقتی نگاه می کردم، Air Condition هم روی دیوار دیدم؛ خبرها تا این جا و اما منظورم این است که ذلگی در آموزش گاه « حلال و حرام »، انتحاری را حرام می گوید.
خبرنگار: چرا این جا هستی؟
ذلگی: طالبان من را از کابل فرار داده اند و مولوی صاحب درمدرسه مرا تا ۸ ماه آموزش داده است. طالبان در بازوی ام پیچ کاری کرده اند تا انتحاری بکنم و وقتی آمدم که انتحاری بکنم، دیدم که مردم نمازمی خوانند و به دولت تسلیم شدم.
- چرا طالبان انتحاری می کنند و چرا از اطفال استفاده می کنند؟
- انتحاری حرام است. چون طالبان را خارجیان پیچ کاری کرده اند که توسط اطفال انتحاری کنند.
- خارجیان کی انتحاری می کنند طالبان انتحاری می کنند. روزهای طفلی ات و گذشته را به یاد داری که چی می کردی؟
- بله، مکتب می رفتم و درس می خواندم.
- آیا دلت می خواهد که برگردی و با کودکان فوتبال بازی کنی؟
- نه، من می خواهم که این وطن آرام شود و دگر جنگ و انتحاری نباشد. وقتی در وطن جنگ و نارامی باشد، فوتبال را خوش ندارم و نمی کنم، هر وقت این وطن آرام شد، آن وقت فوتبال می کنم.
- در باره خارجیان چی نظر داری؟
- خارجیان در وطن ما چی می کنند، آنان کافران استند، چرا صلح را نمی آورند. دولت، خارجیان را از این وطن بیرون کند، اول به رضا و اما اگر به رضا نشد، به زور بیرون کند. افغانان باید یک جا شوند و به زور خارجیان را بیرون کنند. اگر ما زور نداریم و زور ما نمی رسد، زور خدا می رسد.
فقط محتوا و مهم ترین‌های این گفت و گو را به یاد دارم و کلنجار می روم، ماموریتم خبرنگاری نبود.
این جای قصه به یادم آمد که ذلگی می گفت: طالبان برایم می گفتند، انتحاری که کردی، به بهشت می روی.
ذلگی را به بیرون از اتاق بردم و در راه گفتم من را می شناسی؟
بالا دید و گفت څارنوال استی. خنده تلخی زدم و گفتم نه،
گفت: وکیل‌ام استی. ( تاسف می کردم و نارام بودم. ماندم که چی بگویم )، گفتم: رفیق ات استم رفیق ات.
گفتم اگر از این جا بیرون شوی، چی می کنی؟
گفت: خانه می روم. ( در حالی که برایش تسلی می دادم) گفتم: این جا نسبت به بیرون خوب است، مکتب، میدان فوتبال و یک شهر در همین محوطه، جای داده شده است. مه که در بیرون استم چی کرده ام، هیچ تفاوتی نداره که این جا باشی یا بیرون، همه جای یک رقم است.
ذلگی گفت: بزرگ که شدم، « ملی اردو» می روم و از این وطن دفاع می کنم.
بامداد ـ فرهنگی واجتماعی ـ ۴ /۱۶ ـ ۰۳۰۸
یادی از رفیق آرا فــاروق غنی
بادرد و دریغ کاروان مرگ این بار رفیق پرتلاش و مبارز زن جسور، بانو آرا فاروق غنی را با خود برد. تارنمای بامداد در سال ۲۰۱۱ ترسایی گفت و گوی دلپذیر و ارزشمندی را در باره اندیشه ها و اندوخته های این رفیق داد خواه و ترفی پسند انجام داد که در « برگ ویژه هشتم مارچ » آنسال به نشر رسید . پسانتر این گفت و گو در نشریه « زنان ، خواست ها و مبارزه » منحیث ضمیمه بامداد بار دیگر اقبال چاپ یافت. اینک به مناسبت درگذشت این بانوی مبارز و آزادی خواه وطن این گفت و گو را بار دیگر به نشر می رسانیم . بامداد
به بهانه هشتم مارچ سراغ بانوی فرهیخته و پیکارجو، رفیق آرا فــاروق را گرفتیم تا باشد رهروان راه آزادی و برابری زن با کارنامه های زنان پیکارجو و دادخواه افغان بیشتر آشنا گردند. خانم آرا فاروق قریب نو وهفت سال قبل از امروز در سال ۱۲۹۳ خورشیدی در قریه کمری ( ولسوالی بگرامی ـ ولایت کابل ) دیده به جهان گشود. پدرش مرزا حمد هاشم در دوره پادشاهی عبدالرحمن خان و حبیب اله خان وظیفه دیوانی داشت. با بهره از رهنمای ها و اندوخته های پدر خواندن و نوشتن آموخت و با رسیدن به سن جوانی با پسر کاکایش زنده یاد غــلام فــاروق خان کارشناس امور تلگراف و تیلفون که در هند بریتانوی آموزش مسلکی دیده بود، پیوند همسری بست. رفیق آرا فاروق منحیث زن مبارز و آگاه در زنده گی پربار خود تلاش های ارزشمندی را به خاطر برابری و سرفرازی زن افغان انجام داده است که در اینباره از زبان خودشان میشنویم .
در سال ۲۰۰۰ ترسایی مجبور به ترک وطن شده و به جمهوری اتریش پناه آورد.وی دارای سه فرزند هریک محترم احمد شاه فاروق ، محترم رابعه فاروق و محترم تیمور شاه فاروق میباشند.
گفت وگو از عمر محسن زاده
پرسش : محترم خانم آرا فاروق زنده گی شما با فراز و فرود ها و بحران های سیاسی بی مانند در تاریخ چند دهه گذشته کشورهمراه بوده است. دوره تجدد طلبی امانی ، عقب گرایی حبیب الله کلکانی ، ستم و اختناق نادر شاهی و....
از مبارزات زنان در دوره امانی چیزهای یاد تان است ؟
پاسخ : در دوره درخشان امانی من هنوز تازه جوانی بیش نبودم ولی خاطرات خوش آن دوره را بیاد دارم . در آن زمان خانوده ام و بخصوص پدر مرحومم میرزا محمد هاشم خان که برایم خواندن و نوشتن را آموختانده بود از اصلاحات و معارف دوره امانی پشتیبانی می کرد. بعداً شوهرم غلام فاروق خان که خود از مردان آزادی خواه و وطن پرست کشورما بود مرا در امر روشنگری و رهایی زن افغان یاری میرساند.
زنان شهر و دیار ما هم خواهان آزادی نسوان بودند و تلاش های حکومت امانی را به دیده قدر می نگریستند. خاطره ای که هیچ وقت نمی توان آنرا فراموش کرد، اعزام بیست دختر افغان برای تحصیل به کشور اسلامی ترکیه بود که بعداً با تعدادی ار آن ها آشنا شدم . من در آن زمان به درس و تعلیم علاقه زیاد داشتم . موهای خود را قیچی میکردم . با نظافت و سلیقه لباس می پوشیدم. با رعایت سترچادری مکتبی بسر می گذاشتم و به آموزش می رفتم. در همین محیط درسی بود که چند بار ملکه مهربان و منور، ملکه ثریا را از نزدیک دیدم.
در دوره غتشاش زمان ازدواج من فرارسیده بود. برایم لباس عروسی تنه دراز ولی فراخی تهیه نموده بودند. شوهرم با دیدن آن خندید و به شوخی گفت :
چه می خواهید ؟ آیا این لباس را برای کندوایی درست کرده اید؟
سپس مشوره هایی برای تجدید دوخت آن ارایه کرد و آن لباس را به شکل عصری مهیا ساختند.
پرسش : نام خانواده شما با مبارزات داد خواهی مردم افغانستان پیوند تنگاتنگ دارد. نقش شما و شوهر تجدد طلب و دادخواه تان ، زنده یاد فاروق خان معروف به تلگراف چی در مبارزات سیاسی کشور در خور یاد و پیوسته موردستایش قرارگرفته است. شما در پیدایش و باروری جنبش زنان در افغانستان سهم داشته اید .به صورت فشرده از این خاطرات برای خواننده گان تارنمای بامــداد و هواداران جنبش ترقی و پیشرفت درافغانستان حکایت کنید.
پاسخ : چنانچه گفتم خانواده من کانون آگاه و پر مهر بود. آزادی ، استقلال، پیشرفت و تمدن را دوست می داشتند. شوهـرم از دیر باز با مشروطه خواهان و مبارزین راه آزادی پیمان همرزمی و همدلی ریخته بود. او از نظریات آزادی خواهانه و مترقی نهضت امانی پیروی میکرد و در مبارزات ضد استعمار انگلیس نقش فعال و عملی داشت .
غلام فاروق خان در دوره زمامداری شاه امان الله منتظم ، مدیر تلگراف و تیلفون در سرحدات شرقی و شهر کابل بود و نسبت به وطن و مردم خود عشق زیاد می ورزید.
پس از آنکه نقشه ها و پلان های استعمار انگلیس و ارتجاع داخلی در برانداختن نظام امانی کامیاب شد و مرد ساده دلی چون حبیب الله کلکانی جهت برآورده سازی امیال انگلیس سرکار آورده شد، شوهرم بازهم برای اعاده نظم امانی و از سر گیری برنامه های مترقی آن رژیم مبارزه می کرد.آنگاهی که حاکمیت سقاوی سقوط کرد او اولین کسی بود که یکجا با دوستش شیر محمد خان از طریق تیلفون با شاه امان الله تماس گرفته سقوط حبیب الله را گزارش داد. البته وی از شاه تقاضا نمود تا هر چه زود تر به وطن برگشت نماید، زیرا مردم در انتظارش بودند. از این مکالمه نادر خان اگاهی یافت و با افروخته گی بی مانند بر جلاد معروف خود طره بازخان امر کرد تا شوهرم و رفیقش را دستگیر و زندانی کند. این حادثه زمانی رخداد که تازه سه روز از عروسی ما می گذشت. دوره وحشتناک زندان که با انواع شکنجه های جسمی و روحی و محرومیت های فراوان همراه بود شانزده سال دوام کرد.
بیاد دارم که روزی به امر طره باز شوهرم را چهار صد بار چوب زدند و فشار آوردند تا « توبه » کند. مگر او با متانت پایداری کرد و بر رژیم استبدادی نفرین می گفت. تا اینکه از هوش برفت. همه فکرمی کردند که جان داده است. در نیمه های شب و در تاریکی یاران زندانی وی به خصوص زندانیان خانواده با عزت چرخی به سراغش آمدند .پیکر خونین لمش را که بر روی زمین تر ونمناک افتیده بود بلند کردند.آنها متوجه شدند که هنوز در پیکراش رمقی است . با محبت پرسیدند که آیا او زنده است . شوهرم پاسخ داد که آری ، چنان خفته بودم که گویا در بستر پرقو قرار دارم .درمانگری یاران همدل ماه ها دوام کرد تا زخم ها التیام یافتند. من در سال های نخست اجازه نداشتم تا از همسرخود دیدن نمایم . پس از چند سالی این اجازه را برایم دادند و من با خواهر شوهرم یک جا به زندان میرفتیم. اکثراً در این دیدار ها شادروان ببرک کارمل که در آنسال جوان نو رسیده بود ، ما را همراهی میکرد ودر برگشت از زندان به سوی خانه ما را تسلی می داد و از شهامت و دلیری آن مرد مبارز سخن می گفت. بیاد دارم که حکومت مطلقه آن زمان به شیوه شیطانی خاص خود به زندانیان سیاسی فتوای را پیش کش کرده بود مبتنی بر این که چون آنها در زندان بسر میبرند و آینده شان نیز نامعلوم است پس به مکلفیت های شرعی خود در قبال زنان و خانواده های خود رسیده نمی توانند. لازم است تا آن ها چاره ای بسنجند. شوهرم که مرد با ایمان بود این مساله را با من در میان گذاشت و من در پاسخ گفتم : ... در این رابطه اندیشه مکن ! تو زنده هستی .اگر زنده باشی شوهرم استی و اگر بمیری بازهم شوهرم خواهی بود.
بدینترتیب اگر فشرده بسازم دوره حاکمیت مطلقه نادرشاه و برادرانش که مردم بر حق آنرا « اقنوم ثــلاثــه » می نامیدند دوره استبدادی و سیاهی بود که لبه تیزاش متوجه زنان بود. این رژیم تاریک مدرسه های زنانه و انجمن نسوان کابل را بست و نشر ارشاد نسوان را متوقف ساخت. دختران محصل را جبراً از ترکیه فراخواند و همه را چادری پوش ساخت، معارف کشور را شدیداً متضرر ساخت و تعداد شاگردان مکاتب را تقلیل داد. جمعیت العلما نادری همواره برای هر اقدام زن ستیزانه رژیم فتوا می داد و عملاً زنان افغانستان را در بند نگه می داشتند. من هم در این سال ها درخانه بودم و از کوچک ترین اقدامی که در راه آزادی زن صورت می گرفت صمیمانه استقبال می کردم و تا جای که ممکن بود در برآورده شدن آن سعی می نمودم.
زمانیکه در دهه شصت سده پیشین میلادی « روی لــچــی » اعلام گردید من از جمله نخستین زنانی بودم که چــادری را بدور انداخته و در محفل رسمی بدین مناسبت اشتراک و از این رویداد استقبال نمودم. در دهه بعدی نیز به ویژه در دوره یازده ام و دوازده ام انتخابات شورا ملی کوشش نمودم تا در میان زنان شهر کابل به کار وسیعی روشنگری پرداخته و در بسیج آنان تلاش نمایم. من در آن سال ها به دیدن زنان درخانه های دوستان می رفتم . در محلات کوچه قاضی ، خرابات ، شانه سازس ، شور بازار ، تخته پل ، انداربی و ... در باره انتخابات سخن می گفتم و سعی می نمودم تا نماینده گان انتخابی زنان در شورا راه یابند. یاشنده گان کابل قدیم مردم خیلی با پاس و صادق بودند.زنان این شهر صمیمی ، مهربان و علاقمند به مسایل اجتماعی وسیاسی بودند. آنها به من و سایر زنان روشنفکر و مبارز یاری می رسانیدند و به حرف های ما گوش می دادند.
پرسش :ح د خ ا و سازمان دموکراتیک زنان افغانستان به رهبری دوکتور اناهیتا راتب زاد هشتم مارچ ، روز همبسته گی زنان در مبارزه بخاطر رهایی ، صلح و برابری اجتماعی را برای اولین بار در کشور برگزار نموده و در راه تشکل و سهمدهی زنان در مبارزات سیاسی و اجتماعی تلاش های بزرگی نمود. شما اولین هشتم مارچ را چه گونه و در کجا جشن گرفتید؟
پاسخ : همانطوریکه اشاره کردم زنانی که در مبارزات انتخابی دوره های یازده ام و دوازده ام پارلمان سهم گرفته بودم با کمک ح د خ ا به اساسگذاری سازمان دموکراتیک زنان افغانستان پرداختند و در آن گرد آمدند. تجلیل هشتم مارچ را به یاد دارم که در شرایط مخفی دایر شد . در آن سال ( ۱۹۷۰ و یا ۱۹۷۱ ) زنان پیشگام که تعداد شان به بیست الی سی تن می رسید در تعمیر دو منزله ای واقع در دو راهی پغمان گردهم آمده بودند تا این روز با اهمیت را گرامی بدارند و از مبارزات برحق زنان در سراسر جهان یاد نمایند.
چنان تجویز گرفته شده بودند که اشتراک کننده گان در گروپ های سه ، چهار نفری و در فاصله های زمانی متفاوت به آن خانه بیایند. من با نسیمه جان غیاثی ، دلجان آرش ، حافظه جان و کامله جان همراه بودم. حین پایین شدن از بس ، دوستی ما را به آن آدرس رهنمایی کرد.زنان اشتراک کننده همه غذا های متنوع با خود آورده بودند.محفل در منزل پاینی دایر شد تا صدا در بیرون شنیده نشود.در این بزرگداشت داکتر صاحب اناهیتا راتب زاد وعده ای از فعالین به سخن رانی پرداخته و اشعار زیبا را به خوانش گرفتند.گردهمایی تا عصر دوام یافت واشتراک کننده گان بازهم به نوبه و دسته دسته آنجا را ترک کردند. در این سال مردان به طور جداگانه نیز از این مناسبت تجلیل نمودند.
پرسش : شما عضو حزب واحــد ( حزب مردم افغانستان ـ بامداد ) بوده و فعالانه در مبارزات سیاسی ـ اجتماعی زنان افغان در راه صلح ، آزادی ، برابری و پیشرفت سهم می گیرید. با درنظر داشت شرایط دشوار و ناهنجار کنونی کشور و جهان انتظار تان از فعالان سیاسی از جمله زنان عضو حزب واحــد ( حزب مردم افغانستان ـ بامداد) و سازمان های سیاسی چپ چیست ؟
پاسخ : وضع زنان افغان در شرایط کنونی مرا به یاد پسگردی می اندازد که بعد از سقوط دوره نهضت امانی رونما گردیده بود. برای شکل گیری و نضج جنبش برحق زنان پس ازاین سال ها تقریباً پنج دهه لازم بود تا زنان افغان در مبارزات دشوار به آزادی های نسبی و کسب اندک حقوق مدنی نایل گردند.
در سال های هشتاد سده پیشین ترسایی زنان به دستاورد های معینی دست یافته و با استفاده از امکانات موجود به تبارز شخصیت ، استعداد و توانایی خود در جامعه پرداخته بودند. بیاد دارم که در این سال ها زنان و دختران حصارهای سنتی را شکستند و با فراگیری دانش و تجربه نقش شایسته اجتماعی را ایفا کردند. آموزش و تحصلی ده ها هزار زن و دختر افغان در درون و بیرون کشور، اشتراک فعالانه آنان در پیشبرد امور دولتی و اجتماعی چانس ارتقا نقش زن را در حیات سیاسی و اجتماعی کشور بالا برده بودند.
متاسفانه با سقوط جمهوری افغانستان و تشدید جنگ های خونین ، آزادی ها و امکانات زنان در کشورما به محدودیت های زیادی مواجه شد.خاصتاً طرزدید افراطی و اقدامات معمول که نمونه های آنرا در بینی بریدن ها ، بکار گرفتن قوه فزیکی و خشونت در برابر زنان ، خود سوزی زنان ، مظالم و بی عدالتی های بی شمار و در نهاد های نهایت عقب مانده می بینم ، جایگاه زن را در جامعه افغانی شدیداً متضرر ساخته و مانع گوناگونی را در برآمد آزادوار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی آنان بودجود آورده است. با وجود ادعا دموکراسی و رعایت حقوق بشر در افغانستان خطر جدی متوجه زنان است. من ازهمه زنان رسالتمند به ویژه فعالان سیاسی و مدنی از جمله زنان عضو حزب واحـد و سازمان های مترقی دیگر تقاضا می کنم تا با فشرده گی سازمانی ـ سیاسی و برنامه عمل اگاهانه و همدفمند خود نتنها نگذارند تا دستاورد های مبارزات تقریباً صد ساله زنان و مردان افغان در امر رهایی زن که به خاطر آن این همه قربانی و فداکاری را متقبل شده اند برباد گردد، بلکه هوشیارانه و خردمندی گام های استواری را در راه ترقی و عدالت اجتماعی بشمول آزادی و برابر و رفع هر گونه ستم بردارند.
زنان امروزی که زیادتر متوجه خود اند باید هر چه بیشتر به مردم ، جامعه و آینده نسل بعدی بیندیشند.زنان عضو حزب باید بیشتر در فعالیت های سیاسی و حزبی سهم گرفته و ابتکارات دفاع از حقوق خویش را بدست خود گیرند.
پرسش : شما که از سال های چند بدینسو ، درمهاجرت دراتریش بسرمیبرید وضع زنان افغان درمهاجرت را چه گونه بررسی مینماید؟ مهاجرت خود چه وظایف تازه ای را در برابر زن افغان قرار داده است ؟
پاسخ : سرزمین غربت دیار نا آشنایی با فرهنگ دیگران و دوری از وطن است. زنده گی در محیط دیگر با دشواری های معین همراه است ولی چانس های خوبی را با خود دارد و افق های نوی را می گشاید. زنان افغان در مهاجرت با قیودات و تعزیرات اجتماعی درون کشور مواجه نیستند و تا اندازه زیادی ازحقوق و آزادی های فردی بهره مند استند.
از این امکانات باید نه تنها برای ارتقا سطح مادی و فرهنگی و کسب دانش ، گسترش روابط اجتماعی ، تربیت و آموزش کودکان استفاده اعظمی صورت گیرد، بلکه با نصراف از هرگونه عصبیت های ممکن به نفع وطن عزیز و به خصوص امر زنان افغان در درون کشور توجه دلسوزانه و مساعی همه جانبه مبذول گردد. صدای اعتراض و همبسته گی جهانی با زنان افغانستان می تواند در بهبودی وضع زن مفید واقع شود و چالش های فراوانی را برطرف سازد. زنان درمهاجرت باید هواداران صلح وعدالت در کشور باشند و اولاد های خود را با روحیه وطنپرستی ، وحدت ملی و عدالت خواهی تربیت نمایند. آنها نباید اجازه دهند که ارزش ها و سنت های نیکوی ما در فرهنگ بیگانه ناپدید گردد و ما فریفته اخلاقیات و رسوم نا پسند گردیم.
پرسش : پیام تان منحیث زن مبارز، مادر و فعال سیاسی به مناسبت هشتم مارچ چیست ؟
پاسخ : اولتر از همه تبریکات گرم خود را بدین مناسبت خجسته به همه زنان با وقار افغان تقدیم می دارم. آرزو دارم که همه زنان جهان و به ویژه زنان ستمدیده افغانستان با الهام از این روز تاریخی در کارزار نبرد اجتماعی به خاطر آزادی ، دموکراسی ، عدالت و برابری حقوق خدشه ناپذیر بشری خود بدستاورد های هر چه بیشتر نایل گردند.بایست سنت پرافتخار هشتم مارچ را زنده نگهداشت و بخاطر تحقق آرمان ها و اهداف آن رزمید. در این مبارزه برحق پیروزی همه زنان را تمنا میکنم.
عمرمحسن زاده : خانم آرا فاروق از اینکه این گفت وگو را با ما انجام دادید جهانی سپاس . برایتان سلامتی و عمر دراز آرزو می کنم.
بامداد ـ فرهنگی واجتماعی ـ ۳ /۱۶ ـ ۲۷۰۷
لیـــونـی شپـــه
څه نیشه لیونی شپه ده چی نیشی پکی ماتیږی
ستا د سپینی خولی زکات ده چی توبی پکی ماتیږی
د توبو لیونی ګوری نن یی سل توبی ایستلی
د همدی توبو له پاڅه پیمانی پکی ماتیږی
د دي هری توبی شاته د زاهد د ریا شمیر ده
هر شپه د تنکی حورو خزانی پکی ماتیږی
د حیاه بي بي سر توره حوري کونډی شوی حرم کی
په غلیم د اختر شپه ده چی روژي پکی ماتیږی
غلام ستړی په توبو شو اوس یی بل گناهکار وموند
څه د ګفر فیصلی دي چی قبلي پکی ماتیږی
د شیخانو په لاسو کی غاړکي دي(سنګرواله )
سپینی سپینی ملغلري یا تسبحي پکی ماتیږی
بامداد ـ فرهنگی واجتماعی ـ ۳ /۱۶ ـ ۲۵۰۷
تقبیح جنایت هولناک
انجمن حقوقدانان افغان در اروپا با شدید ترین الفاظ جنایت هولناک و حمله وحشیانه برمسافران قطار درشهرورسبورگ جرمنی را که توسط یک جوان پاکستانی انجام یافت ، محکوم می نماید . این جنایت تکاندهنده یکباردیگر واضع ساخت که درذهن و روان کسانی که با زهر تفکر« تکفیری» و بنیادگرایانه « جهادی » مسموم می گردند، ارزش های انسانی ، حیات مدنی واندرزهای متعالی اخلاق دینی، جایش رابه قساوت ، توحش وبربریت می دهد.
این دهشت به تعقیب حوادث هولناک تروریستی درپاریس،بروکسل، نیس و ... پیام خوفناک را تکرار می نمایدکه: اروپا آماج عملیات وحملات شرارت، تروریستان قراردارد، ذهنیت «تکفیری» بنیادگرایان شرارت پیشه « اسلامی »،عقول وقلوب جوانان نگون بخت وجنون زده ای روانی را شکار می نماید. مقابله با این « سونامی » تباه کن مسوولیت دولت ها ، نهادهای مدنی و اجتماعی وشهروندان اروپا است. درگام نخست دولت های اروپایی باید با معیار های دوگانه برخورد با تروریزم وسازش وکرنش با دولت های حامی تروریزم اعم از امریکایی ، پاکستانی ، سعودی و...و داعش ومبارزه صادقانه را برعلیه مراکزاصلی پرورش ، تجهیز وتسلیح تروریزم سازماندهی وبه خاطر ختم جنگ وآلام مردم از افغانستان ، تا عراق ، سوریه وفلسطین تلاش نمایند و درغیرآن شهروندان اروپا به قیمت خون و جان شان کفاره تداوم سیاست دولت های شانرا میپردازند.
اظهرمن الشمس است که هر مهاجرتروریست نیست ونباید این حوادث بهانه تشدید حملات محافل راست گرای اروپا برمهاجران ومسلمانان گردد ، برعکس این حوادث دردناک باید باعث تشدید مواظبت ازحال واحوال مهاجران به خصوص در کمپ ها گردد.
این تراژیدی باردیگرازجامعه اروپایی مقیم اروپا « اقلیت » افغان میخواهد تا به خاطر سلامت اطفال وجوانان در جلوگیری از ویروس ذهنیت تکفیری داعشی وبنیادگرایانه جهادی مساعی شانرا تشدید نمایند.
انجمن حقوقدانان افغان در اروپا با نگرانی خاطر نشان می نماید که طی سالیان متمادی و به خصوص درموج عظیم مهاجران طی یک سال اخیر، تعداد زیاد پاکستانی وایرانی به خاطر قبولی بنام افغان ثبت گردیده اند و تثبیت آن مستلزم کار مشترک نهادهای اجتماعی افغانان در اروپا می باشد ، درین عرصه ضروراست تا سفارتخانه های افغانی مقیم اروپا نیز به رفع مسوولیت های شان اقدام نمایند.
با احترام
هیات اجراییه انجمن حقوقدانان افغان در اروپا
بامداد ـ فرهنگی واجتماعی ـ ۴ /۱۶ ـ ۲۵۰۷
اهدا به رفیق شفیق الله توده ای
ستاره فروزان
پس از سال ها حیات پربار و مبارزه پرافتخار
ازمیان امید ها وآرزوها
واز آن شهر های دوردست
ره کشیدی وبستی رخت
همه به یادت گریستیم
همه برایت گریستیم
همه به آغوشت کشیدیم
وترا برای واپسین بار بوسیدیم
تو درمیان اشک ها واندوه های مان
برای همیشه رفتی وآرمیدی
تودیگر ستاره شدی
تودیگر ازآن کرانه های دورخواهی درخشید
آرزو ها وامید ها را خواهی خواند
وپیروزی را بشارت خواهی داد
توبا فردا ها خواهی زیست
درکنار نسل ها وتوده ها
با کار ها وتلاشها واندیشه ها
وهم درمیان سرود ها وترانه ها
توهر شب باستاره ها
ازآن فراز های دور
با لبخند های عاشقانه
بسوی کوچه با غهای آزادی خواهی دید
وبه رهروان آن
درود خواهی گفت
وطلوع خورشید را
درین تاریکستان فرورفته درکام شب
نوید خواهی داد
توده ها می روند ومی رسند
رزم توده ها ادامه دارد
رزم توده ها شور عاشقانه دارد
سرود توده ها نوای فرزانه دارد
تو دیگر ستاره فروزانی
اشکم به مزارت هدیه باد
سرودم برایت گلدسته باد
وبرای سرودها وترانه ها
بهترین عنوانی.
( روزبه )
بامداد ـ فرهنگی واجتماعی ـ ۴ /۱۶ ـ ۲۳۰۷