د وحشتونـو قـافلـه راغـله
د پوهنتون نه یی هدیره جوړه کړه
لمبه باران او اور باران ووارید
مرګی خونینه هنګامه جوړه کړه
پیغلی او ځوانان خواره واره ولویدل
مرکی یۇ نوی زاویه جوړه کړه
د نجونو قتل ته یی جشن ونیو
د زلمو وینو کی یی دمه جوړه کړه
د علم او پوهی څراغونه یی مړه کړل
تعلیم کدی نه یی مرګ کده جوړه کړه
زما کابله قتل عام کابله
ستا پوهنتون نه یی ویرانه جوړه کړه
زما کابله تاریخی کابله
ستا له ګکرو یی مناره جوړه کړه
ای خلکو جک شی قیام وکوی
ستاسو د ورکو یی نقشه جوړه کړه
زما عسکر (چالاک ) ویده اولسه
جک شی چی ورځ یی درته شپه جوړه کړه.
(عسکر چالاک )
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۱
Copyright © bamdaad 2020
پیام تسلیت سازمان زنان افغانستان به خانواده های قربانیان دانشگاه کابل
کشتار بی رحمانه ۲۲ تن از دانشجویان دانشگاه کابل در روز دوشنبه دوم ماه نوامبر افکارعمومی مردم افغانستان و جهان را شوکه کرد.
براساس گزارش رسانه های افغانستان،۳ تروریست تا دندان مسلح که توانمندی ۶ ساعت جنگ را با حکومت داشتند بالای دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه کابل حمله کرده۲۲ جوان دانشجو را بیرحمانه کشتند و ۴۰ دانشجوی دیگر را زخمی نمودند.
تا حال که دو روز ازسلاخی دانشجویان می گذرد ، هیچ یک ازمسوولان امنیتی درزمینه پاسخ نداده است. اگرحکومتی بیرون ازچهاردیوارارگ وجود می داشت.باید مسولان بی کفایت وزارت داخله ،ریاست امنیت و قومندانی امنیه را دراسرع وقت به پشت میله های زندان می فرستاد. درحالیکه حکومت فاسد و همدست تروریستان اصلاْ توجه ی به ملت ستم دیده خود ندارد وفقط با اطرافین چک چکی خود مصروف مهمانی خوری ها،توظیف مقام ها، اهدای مدال ها، جمع آوری پول ها و قرارداد ها است.
مافیای قدرت این را باید بداند که پاسخگوی قطره قطره خون مردم و تامین کننده امنیت سراسر افغانستان است.
طوریکه درطی سال های پسین دیده شد حکومت درراس آن سرقومندان اعلی کشور دراجرای امورامنیتی موفق نبوده و این ناکامی ها باعث تلفات زیادی انسانی گردیده است.
« سنگی که سنگین است برداشته نمی توانید ببوسید و در جایش بگذارید! » وخود استعفا بدهید.تا فردی با تجربه وآزموش دیده امنیت هم میهنان را به دوش گیرد و از قربانی شدن هایی فرزندان ناچارمردم جلوگیری به عمل آید.
سازمان زنان افغانستان مراتب تاسف عمیق خود را نسبت به این جنایت نابخشودنی و دلخراش اعلام می کند و همدردی و تسلیت صمیمانه خود را به خانوادهها و بازمانده گان همه دانشجویان قربانی دانشگاه کابل و کورس آموزشی کوثر و هم میهنان عزیز تقدیم نموده و برای زخمی ها شفای عاجل آرزو می کنیم.
سازمان زنان افغانستان
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۱
Copyright © bamdaad 2020
اطلاعات سودمند درمسایل پناهنده گی :
پیشنهاد کمیسیون اتحادیه اروپا برای پیمان جدید پیرامون پناهنده گی و مهاجرت
ترجمه از نسیم سحر
انا لیندبلاد (Anna Lindblad ) حقوقدان ارشد مرکز حقوق پناهنده گی(درسویدن ) دیدگاه خود را در این زمینه بیان مینماید:
بتاریخ ۲۳سپتامبر، ایلوا یوهانسون (Ylva Johansson) پیشنهادی برای پیمان جدید مهاجرت ارایه داد.انالیندبلاد(Anna Lindblad ) حقوقدان ارشد مرکز حقوق پناهنده گی نقش اتحادیه اروپا در قانون مهاجرت سویدن را توضیح می دهد ، تأثیرگذارترین پیشنهادات را بررسی می کند و نظر مقدماتی در مورد پیشنهادات را ارایه می نماید. انالیندبلاد آنچه را که برای جایگزینی مقررات دوبلین پیشنهاد شده ، روند غربالگری ها(اسکرین کاری ها) (screeningprocesser ) و عملیات مرزی (gränsförföranden) را دنبال می کند. وی در اظهار نظر خود ، نگرانی هایی را نیز در مورد چگونگی اجرای این پیشنهاد در عمل بیان می کند و اینکه طرز زبان استفاده شده چی عواقبی می تواند داشته باشد.
انا لیندبلاد (Anna Lindblad ) حقوقدان ارشد مرکز حقوق پناهنده گی :
بتاریخ ۲۳ سپتامبر ، یلوا یوهانسون ( Ylva Johansson) کمیشنر اتحادیه اروپا پیشنهادی برای پیمان جدید مهاجرت ارایه داد. ما بهمراه 71 سازمان دیگر بیانیه مشترکی در مورد این پیمان طرح و امضا کرده و یک قسمت از پادکست ( podcast) بنام «مردم و مهاجرت درباره پیشنهادها » را منتشر کرده ایم. در این متن ، من پیش زمینه ای از نقش اتحادیه اروپا در رابطه با قانون مهاجرت سویدن ارایه می دهم ، برخی از تأثیرگذارترین پیشنهادات را مرور می کنم و در مورد تأثیر آن بر مصوونیت حقوقی (rättssäkerheten ) اظهار نظر می کنم.
پیشینه ( بکروند) - نقش اتحادیه اروپا در رابطه با قانون مهاجرت سویدن چیست؟
ایجاد یک سیستم پناهنده گی مشترک اروپا ( به اختصار CEAS) شامل جز وظیفه اتحادیه اروپا میباشد . مرکز حقوقی پناهنده گی در چندین گزارش قبلی در مورد سیستم پناهنده گی مشترک اروپا ( که معمولا بطور مختصر CEAS نوشته می شود ) ابراز نظر نموده و آنرا مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است که شما می توانید درباره آن در اینجا در زیر بخوانید. قسمتهای مهم CEAS عبارتند از:
اساس دایرکتیف ( دستور العمل ) حفاظت ( Skyddsgrundsdirektivet) - براساس کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل متحد بنا یافته است و در آن درمورد اینکه چه کسی حق داشتن وضعیت پناهنده گی و وضعیت حفاظت الترناتیف ( جایگزین ) را دارد و این حمایت شامل چه مواردی میگردد ، بیان میگردد.
دایرکتیف طرزالعمل پناهنده گی ( Asylprocedurdirektivet)ـ در مورد اینکه کشورها چگونه پروسه های پناهنده گی خود برای افرادی که می خواهند در اتحادیه اروپا محافظت شوند( پناهنده گی دریافت کنند ) وضع کنند ، مانند پروسه درخواست پناهنده گی بطور سریع ، ارزیابی تعیین سن توسط معاینات طبی و قوانین ویژه برای گروه های آسیب پذیر .
مقرره دوبلین (Dublinförordningen ) - شامل مقرراتی در مورد اینکه کدام کشور در اروپا مسیول بررسی درخواست پناهنده گی است.
مقرره ایروداک ( Eurodacförordningen )- پایگاه (databasen ) اثر انگشت پناهجویان در اتحادیه اروپا.
دستورالعمل پذیرش ( Mottagandedirektivet ) - در مورد شرایطی است که کشور ها باید برای پذیرش پناهجویان داشته باشند ، مانند نحوه زندگی پناهجویان در طی مراحل پناهنده گی.
دستورالعمل بازگشت (Återvändandedirektivet ) - قوانینی در مورد نحوه اخراج پناهجویانی که حق ماندن در اتحادیه اروپا را ندارند ، توسط اتحادیه اروپا انجام می شود.
دستورالعمل( دایرکتیف) الحاق خانواده ( Familjeåterföreningsdirektivet ) - قوانین مشترک اتحادیه اروپا برای کسانی که حق پیوستن به عضو خانواده (های) خود را دارند که در اتحادیه اروپا پناهنده گی دریافت کرده اند.
علاوه بر این ، بسیاری از قوانین دیگر نیز وجود دارد درباره ویزه برای اتحادیه اروپا ، آنچه برای سرحدات خارجی اتحادیه اروپا و بیروی سرحدی و ساحلی اروپا( Frontex ) ، کارگران فصلی (در سویدن اغلب زمان چیدن توت ها) و محققان (پژوهشگران) اعمال می شود.
حالا چی اتفاقی رخداده است؟
در ۲۳ سپتامبر ، کمیسیون اتحادیه اروپا پیشنهاد جدید خود را در مورد پناهنده گی و مهاجرت به اصطلاح پیمان (pakten ) ارایه داد. این پیمان شامل استراتیژی جدید کمیسیون اروپا برای مهاجرت است. این پیمان یک تلاش جدید بخاطر قانون مشترک اتحادیه اروپا در زمینه پناهنده گی و مهاجرت پس از عدم توافق نهادها و کشورهای اتحادیه اروپا در سالهای اخیر میباشد . کمیسیون میخواهد از طریق این پیمان ، مذاکرات قبلی در مورد قوانین جدید از سر گرفته شود ، اما بزرگترین تغییرات پیشنهادات قانونی جدید در مورد مرزهای خارجی اتحادیه اروپا و تقسیم مجدد ( سهم بندی ) پناهجویان درمیان کشورهای اتحادیه اروپا میباشد.
در زیر برخی از بخش های پیشنهادی این پیمان مطرح میگردد:
هرکسی که بدون اجازه اقامت یا ویزه وارد اتحادیه اروپا می شود باید در سرحدات خارجی اتحادیه اروپا «اسکرین » " (screenas ) شود [ راجستر ، تحقیقات ، بررسی و کنترول بیشتر درمورد پناهجو صورت گیرد]. قوانین یکسان در همه سرحدات ( مرزها) اعمال می شود. در جریان این اسکرین چندین بررسی مانند بررسی هویت ، صحت و امنیت انجام می شود. یک هدف واضح از «اسکرین» جلوگیری از مهاجران نامنظم (irreguljära migranter ) است.
[ نوت: نهاد (ICHR) مهاجر نامنظم را شخصی معرفی می کند که هیچگونه استاتوس قانونی در یک کشور ترانزیتی یا میزبان ندارد. اینها افرادی هستند که بدون اجازه به کشوری وارد شده اند یا به طور قانونی وارد کشور شده و سپس اجازه اقامت خود را از دست داده اند .افرادی که هنوز درخواست پناهنده گی نکرده اند نیز در گروه مهاجران نامنظم قرار می گیرند. پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۹ از کشورهای عضو خواست نمود تا بعوض اصطلاح مهاجرین غیر قانونی(“illegala invandrare” ) اصطلاح مهاجرین نامنظم (irreguljär migrant ) استفاده کنند. مترجم .]
در طی پروسه اسکرین (screeningprocessen ) ، این افراد اجازه ورود به اتحادیه اروپا را نخواهند داشت . این اسکرین (Screeningen ) پنج روز را در بر میگیرد که برای پنج روز دیگر قابل تمدید میباشد . وقتی پروسه اسکن کاری تمام گردد سپس میتوان فهمید که فرد باید اخراج شود یا به روند پناهنده گی ادامه دهد. همچنین این مطلب مورد توجه قرار خواهد گرفت که آیا فرد چانس پناهنده گی کم و یا زیاد دارد. اگر چانس کم باشد (کمتر از 20٪ از همان کشوریکه قبلاً پناهنده گی دریافت کرده باشد) ، فرد به اصطلاح به عملیات مرزی (gränsförfarande ) اعزام می شود. پس از آن ممکن است حداکثر دوازده هفته طول بکشد که این تمام موارد از جمله شکایت ویا درخواست تجدیدنظر ، تصمیم گیری در مورد اعطای پناهنده گی یا تصمیم گیری در مورد اخراج متقاضی شامل این دوازده هفته میگردد.
پس از آن ، فرد باید ظرف دوازده هفته دیگر به کشور خود بازگردد. اگر چانس پناهنده گی بیشتر باشد یا مسیله خانواده های دارای فرزند یا افراد متعلق به گروه های آسیب پذیر در میان باشد ، یک پروسه "عادی" پناهنده گی دنبال میگردد. همچنان عملیات مرزی (Gränsförfarandet ) در مورد افرادی که اسناد هویتی جعلی دارند و افرادی که تهدید امنیتی محسوب میگردند، تطبیق می شود.
آیین نامه( مقرره) دوبلین (Dublinförordningen ) تعویض می شود
آیین نامه( مقرره ) دوبلین (Dublinförordningen ) اغلب به دلیل اینکه در عمل کار نمی کند مورد انتقاد قرار گرفته است. اکنون یک پیشنهاد جدید وجود دارد که آیین نامه دوبلین تعویض گردد. یکی از اهداف این تغییرات این است که متقاضی پناهنده گی نتواند بر اساس اقدامات شخصی خود اینکه کدام کشور درخواست پناهنده گی او را بررسی کند،تاثیر بگذارد . فرصت های بیشتری برای افرادی که در یک کشور خاص دارای عضو خانواده میباشند ، بوجود می آیدتا درخواست پناهنده گی شان در آنجا مورد بررسی و قضاوت قرار گیرد. سایر پیوند ها مانند تحصیل یا کار قبلی در یک کشور عضو اتحادیه اروپا نیز باید کشور پناهنده گی را تعیین کند. خبر مهم در این پیشنهاد ، مسیله تقسیم پناهجویان است. وقتی تعداد پناهجویان زیاد گردد ، پناهجویان باید بتوانند دوباره جابجا شوند.اگر کمیسیون ( اتحادیه اروپا ) تشخیص دهد که کشوری در چنین وضعیتی ( تعداد پناهجو در آن کشور زیاد شده ) قرار دارد ، سایر کشورهای عضو باید به عنوان مثال با پذیرش پناهجویان ( در کشور شان ) و یا گرفتن مسیولیت برگشت ( دیپورتی ) افرادی که هیچ دلیل پناهنده گی به ارتباط کشورهای خود ندارند ، کمک کنند. افرادی که امکان بازگشت ندارند باید توسط کشور کمک کننده پذیرفته شوند. برعلاوه کشورهای کمک کننده می توانند در ایجاد مرکز پذیرش (mottagandecenter ) و در مجادله با وضعیت پناهندگان قایق (båtflyktingsituationer ) مشارکت کنند.
خبر مهم دیگر مربوط به یوروداک (Eurodac ) است. امروز نشان انگشت پناهجویان بالای ۱۴ سال ثبت میگردد. این محدودیت سنی باید به شش سال کاهش یابد و عکس ها و سایر اطلاعات شخصی نیز باید ذخیره شوند.
واضح است که ورود و هجوم زیاد پناهجویان درسال ۲۰۱۵ به اروپا بالای این پیمان ( pakten) تأثیر فراوان گذاشته است. بسیاری از کشورها ، مانند سویدن ، وانمود کردند که مسیولیت بزرگ غیر معقول را برعهده گرفته بودند . اکنون باید یک اصل توزیع ریاضی ارایه شود که براساس عواملی ( فاکتور های) مانند نفوس کشور و تولید ناخالص داخلی ، تعیین شود که هر کشور عضو ( اتحادیه اروپا ) به چی تعداد نفر را باید بپذیرد. در شرایط بحرانی مانند سال 2015 ، تقاضا از کشورهای عضو برای کمک به یکدیگر افزایش می یابد (آنچه که به عنوان همبستگی در این پیمان ذکر شده است).
تأملات اولیه مرکز حقوق پناهنده گی
اولین سوال این است که آیا این هر دو ، نهادهای اتحادیه اروپا و پیشنهادات جدید در عمل کارایی خواهند داشت . مفکوره اصلی این پیشنهادات مبتنی بر این است که افراد بیشتری به کشورهای خود بازگردانده شوند. اتحادیه اروپا می تواند از شیوه های فشار مانند توافق نامه های تجاری ، بندهای سرمایه گذاری( investeringsklausuler) و شرایط ویزه به عنوان وسیله و برعلاوه از طریق کاهش کمک ها استفاده نماید تا دولت ها را به پذیرش اتباع خود وادار نماید .این باید در عمل کار کند تا دیپورتی ها بیشتر گردد که این خود منجر به تعداد کمتر پناهجو می شود واین منجر به تسریع کارایی عملیات مرزی میگردد که می تواند منجر به کار آیی تقسیم مجدد ( سهم بندی )شود. قبلا اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن کشورهای مبدا( متبوع) را تحت فشار قرار داده و در تلاش برای مذاکره بر سر قرارداد پذیرش مجدد (återtagandeavtal ) میباشند، آیا این اقدامات در عمل موفقیت بهتری درقبال خواهد داشت؟
مصیونیت حقوقی ( قانونی) درعملیات مرزی(Rättssäkerheten vid gränsförfarandet )
بسیاری از مسایل مربوط به مصیونیت حقوقی است که به پروسه اسکرین کاری (screeningprocessen) و عملیات مرزی ( gränsförfarandet) مرتبط است. برای اطمینان از حمایت از حقوق بشر ، باید نظارت مستقیمی بر اسکرین کاری ( screeningen) وجود داشته باشد ، ازجمله کشورهای عضو ، افراد را بدون اینکه به آنها فرصتی برای پناهنده گی بدهند برگشتانده نشوند و به اصطلاح باز پس زده و یا رد شده (pushbacks ) نگردند.با این حال می دانیم که متقاضیان پناهنده گی غالباً از حقوق خود به عنوان پناهجو آگاهی محدودی دارند و اطلاع رسانی به پناهجویانی که اخیراً به مصیونیت این حقوق دست یافته اند ، دشوار میباشد . آیا این نظارت و مراقبت در عمل کار مینماید و چگونه می توان از تصمیم درست مسیولان در کار اسکرین کاری ( screeningen) اطمینان حاصل کرد؟ مسیله مهم دیگر این است که چگونه افراد باید در طول مدت کوتاهی که عملیات مرزی در بر میگیرد ، از تصمیمات مقامات شکایت نمایند؟
نگرانی از طرز استعمال زبان
مرکز حقوق پناهنده گی (Asylrättscentrum ) به شدت مخالف استفاده از طرز زبان اتحادیه اروپا در مورد افرادی است که درخواست پناهنده گی کردند و میباییست "اجازه ورودبه اتحادیه اروپا" را دریافت نمایند . از آنجا که درخواست پناهنده گی فقط در خاک اتحادیه اروپا انجام می یابد ، قابل ملاحظه است که اتحادیه اروپا در تلاش است آن را به گونه ای ارایه دهد که گویی این افراد ( پناهجویان ) در اتحادیه اروپا واقعاً به اتحادیه اروپا وارد نشده اند.چنین توصیفی فاقد حمایت در حقوق بین الملل است و تخیل حقوقی را ایجاد می کند جایی که پناهجویان را در تنگنا قرار میدهد . این شیوه رفتار بر اساس همان ساختاری است که باعث شده مردم در جزایر یونان در شرایط نامطلوب برزخ (limbo ) ناشی از توافق نامه ترکیه در بلاتکلیفی به سر ببرند و باعث ایجاد وضعیت بحرانی در موریا ( Moria) شود که رنج زیادی برای گروه آسیب پذیر در حال حاضر ایجاد کرده است. چنین استفاده از طرز زبان همچنین خطراتی را برای ایجاد امکان خارجی سازی (externalisering ) پروسه پناهنده گی می کند که به معنای وخامت جدی برای افراد فراری میباشد.
منبع :
https://sweref.org/eu-kommissionens-forslag-till-ny-migrations-och-asylpakt/
XMA Header Image
EU-kommissionens förslag till ny migrations- och asylpakt | Asylrättscentrum
sweref.org
بامداد ـ ۱/ ۲۰ـ ۲۶۱۰
استفاده ازمطالب بامداد با ذکرماخذ آزاد است.
Copyright ©bamdaad 2020
آیا نظام واژی یا الفبای زبان فارسی۹۰ در صد و نظام واژه گانی یا کلمات زبان فارسی
پنجاه در صد از زبان عربی (تازی) گرفته شده اند؟
دکتر حمیدالله مفید
گفتاورد یک استادبزرگوارپیشین دانشکده ادبیات دانشگاه کابل که در یک گفتمان رادیویی با بی بی سی لندن انجام داده بودند قابل نگرش است ، چه این سخنان شان در اغلب رسانه ها نیز بازتاب گردیده بود.
ایشان چنین فرموده بودند:
« الفبای زبان فارسی (گفتاورد شان دری) ۹۰ درصد از زبان عربی گرفته شده است و ۵۰ درصد کلمات عربی در زبان دری وجود دارد . اگر واژه های عربی از زبان دری کشیده شوند،زبان دری وجود نخواهد داشت.»
درپاسخ این استاد بزرگوار باید نگاشت که:
بدون شک درسالهای پیشین اغلب دانشمندان و زبان شناسان نیز مانند ایشان به این باور بودند،که الفبا یا نظام واژی زبان فارسی به غیر از واک های (پ،چ.ژوگ) از زبان تازی برگرفته شده اند،اگر واژه های زبان تازی را از زبان گویا( از دید ایشان دری ) برکشید ، زبان دری وجود نخواهد داشت.
این دیدگاه ونظریه سالهای درازی در میان ادبیات شناسان گردش می کرد و گویا چکر می زد.
دانشمندان زبانشناسی از آن میان: فرای ، ریچادرنیلسون ،راهیل،مورگن ،نیوبرگ ،بننونیست ،هنینگ زرینکوب،احمد کسروی یحیی ذکآ ،المنجد،جوالیقی،وادی شیر ،پروفیسورجفری آرتور ودیگران با مراجعه با آثار باستانی پس از پویش و جویش وبااستفاده ازاسناد تاریخی و زبانشناسیک به فرآیند دیگری رسیدند و آن اینست:
عرب های پیشین بدوی خط را نمی شناختند،تنها اعراب یمنی از آن میان شاهان سبا با استفاده از دبیره یا خط المسند که نوعی از خط سطرنجلی بود مطالب شان را می نوشتند.
در سده پنجم پسا ترسایی (میلادی) برای نخستین بار سفیان بن امیه خط سطرنجلی، نبطی و سریانی را از شام با خودبه حجاز ومکه آورد .
طی دو دهه از میان این خط ها خط ۲۰ حرفی کوفی یا حیره را ساختند.خط کوفی که از خط المسند وخط سطرنجلی برگرفته شده بود،نقطه و زیر و زبر نداشت ودرست خوانده شده نمی توانست.
پس از رحلت پیامبر اسلام در سال دوم خلافت حضرت ابوبکر صدیق ایشان دستور فرمودند تا آنچه که به پیامبر اسلام وحی شده است ترتیب گردد، در آن زمان عبیدالله ابن کعب و عبدالله ابن مسعود ودیگر حافظان توانستند تا ده رویه از ایات وحی شده را جمع بندی نمایند و با خط کوفی الحیره بنویسند و نام آن رادر آغاز (اللواحه) گذاشتند.
دردوران حضرت عثمان ابن عفان چون با ده برگه نمی شد، تا به دشواری های زمان پاسخ گفت،دستورفرمودند تا حافظان جمع شوند وآیات الهی را جمعبندی نمایند در آن زمان توانستند، تا آیات وحی شده را در سی برگه جمع آوری نمایند ونام ان را (الصحف) گذاشتند.
این وضع تا خلافت عبدالملک ابن مروان ادامه داشت، پس از قیام عبدالله ابن عامرعلیه عبدالملک ابن مروان ، که به کمک برادرش و والی حجاز شهر های مدینه،مکه وحجازرا گرفتند وخلیفه را تا دمشق راندندعبدالملک به نیرنگ دست زد و به کمک عبالرحمان ابن سمره وحجاج بن یوسف الثقفی عبدالله ابن عامر و برادر او را کشتند.
عبدالملک همزمان متوجه شد که باید به امور دینی نیز رویکرد نماید وبه این فرایند رسید،که باید برای مسلمانان نیز مانند مسیحیان و یهودان کتابی را تنظیم کنند.
عبدالملک دستور داد تا نخست خطی بسازند،که در آن هیچ اشتباهی رُخ ندهد او ابوالاسود الدهلی و چند خط شناس دیگر را موظف به ساختن خط عربی نمود.
آنها خط موجود عربی را با استفاده از خطوط : اوستایی، نبطی، سطرنجلی یا سریانی ( که کتاب انجیل با آن نگاشته شده بود) وکوفی ( که از خط المسند،سطرنجلی ومانوی متآثر بود)،خط یا دبیره جدید ۲۸حرفی عربی را ساختند.
این خط پسان ها توسط ابن مقله ، محمد بن سمسانی ومحمد بن اسعد تکامل داده شد و به خط امروزی عربی رسید.
عبدالملک بن مروان به قاریان دستورداد تا با استفاده از (الصحف) که به خط کوفی یا حیره بود ودردوران حضرت عثمان ابن عفان توسط طلحه ، زبیر ، ابوموسی اشعری ،عمرو بن عاص ،زید بن ثابت، عبدالله بن زبیر وسعد بن عاص وعبدالرحمان بن حارث تبویب شده بود، قران امروزی را با استفاده از امکانات حافظان و راویان بنویسند و نام آن را الفرقان و یا القران گذاشتند.که همین قران امروزی است.
دانشمندان خط شناسی به این فرایند رسیدند که پنجاه درصد حروف الفبای عربی یا تازی از الفبای دین دبیره مانوی گرفته شده است. مانند حروف (خ.ف.د.ه و دیگران ) سی درصد آن از الفبای اوستایی گرفته شده است ، مانند: حروف (ب.ر،ز،غ ودیگران )، دوازده درصد آن از الفبای زبان المسند یمنی و حیره یا کوفی که شامل حروف (ع.ط وی ) می شود وهشت درصد آن را از خطوط سطرنجلی و سوریانی گرفتند و خط یا دبیره عربی را ساختند.
پسان ها به کمک خواجه ابوالمال با افزودی واک های (چ.پ.ژ و گ) الفبای موجود فارسی را ساختند و آثار امروزی با این حروف آفریده شد.
در پایان به این فرایند می رسیم ، که خط فارسی امروزی ادامه خط یا دبیره مانوی وخط اوستایی است نه خط عربی یا تازی ، زیرا در زمانی که آثار اوستایی ، مانوی ، سغدی ، سکایی ،پارتی (اشکانی)،باختری نوشته می شدند ، خط عربی وجود نداشت.
واژه خط هم از واژه (کت) مانوی واوستایی گرفته شده واز آن کتب را ساخته اند ، که در آثار باستانی به گونه ای کت وخط نیز به کار رفته است.
پس فرموده دکتر بزرگوارکه خط فارسی برگرفته از خط یا دبیره عربی است ، نادرست می باشد.
در باره مساله دوم: که استاد فرموده اند:
در زبان فارسی ۵۰ در صد واژگان تازی یا عربی وجود دارد ، که اگر آنها را بردارند ، زبان فارسی از میان می رود.
در اینمورد باید خاظر نشان ساخت :
همانگونه که داد و ستد کالا ها در تجارت یک امر ساده است ، داد و ستد واژه ها هم در زبانها یک امر گیتایی و نورمال است.
هیچ زبانی در جهان نیست که از دیگر زبانها واژه گان وام نگرفته باشد،همه زبانها ازدیکدیگرتآثیر وتآثر پذیرفته اند زبانهای که از زبانهای دیگروام نگرفته باشند،زبانهای مرده اند به هر اندازه که زبانها از همدیگر واژه گان وام گرفته باشند ، زبان زنده تر شده اند. وامگیری واژه گان نقص ونارسایی در زبان شمرده نمی شود، رویکرد فرمایید:
زبان انگلیسی که ایدون دارای نظام واژگانی تا دومیلیون واژه است، ۷۵ درصد نظام واژه گانی خود را از زبانهای المانی، لاتین وانگلو وام گرفته است.از زبان فارسی نزدیک به هفتصد واژه چون: درویش،بلبل،شال،شکر،جوان،یاسمین،شاه،لیمو،کلید،گاو،گیتی،شکر،رخشانه،کماندار،ناو،توفان،نام،گام،لنگ،آبرو،لب،روزcaw,suger,check,cash,burak,Data,navy,Star,Paradise,best,bad,rose،
orang divan,,me,penta,mummy
به زبانهای اروپایی و حتی مالیزیایی وام رفته اند.
به همین گونه نام های توپولوژیکی چون بغدداد، الانبار ، عمان(هومان) بصره( پس راه) شیرقان(پشاپورگان) رود(دن) و(دانیوب )نیز از زبان فارسی به دیگر زبان ها رفته اند.
این داد ستد چرا جریان دارد؟
دانش ریشه شناسی واژگان یا اتیمولوژی(Etymology)ودانش زبانشناسی یا (Linguistics) در جهان یک دانش جدید می باشد، این دانش به ریشه یابی واژه ها و اصل و نصب آنها می پردازد.
در آن زمانهای که دانشمندان ، زبان فارسی را متاثر از زبان عربی می دانستند، به ریشه شناسی واژه ها دسترسی نداشتند.دانشمندان امروزی دریافتند و به این باور رسیده اند،که با آمدن دین اسلام اغلب واژه های عربی داخل زبان فارسی شد، مگر دانشمندان دانش زبانشناسیک ایدون دریافتند ، که بسیاری این واژه ها عربی نی بلکه فارسی و یا اوستای و یا پهلوی اند، که از زبان فارسی به زبان عربی رفته اند و در فرایند ، هویت اصلی آن ها دستخوش تغییرات شده اند ودو باره به زبان فارسی آمده اند.
نخستین کسی که دریافت که واژه های فارسی در زبان عربی رفته وتغییر خورده است پروفیسور جفری آرتور انگلیسی (۱۸۹۲ تا ۱۹۵۱) بود که نزدیک به ۲۷ واژه عربی را که تنها در قران آمده است اصل فارسی پنداشت چون : سجیل، اباریق ، میسک ، کورت (تاریک شدن) تقالید،بیع زنجبیل ،ورده(پرده کل) سندس،کافور... وغیره .
سپس النمجد نزدیک به ۳۲۱ کلمه فارسی را در زبان عربی شناسایی کرد که اصل آن فارسی است مگر در زبان عربی تغییر خورده اند.
پس از او (وادی شیر) در کتاب الکلمات الفارسی فی اللغه العربیه(۱۰۷۰) واژه عربی را ریشه فارسی دانست .
ژان پری و نویسنده کتاب « الکلمات الفارسیه فی المعاجم العربیه » پس از بررسی دریافت که نزدیک به ۳ هزار کلمه از جمله ۲۵ هزار واژه مروج در زبان عربی از زبانهای فارسی و پهلوی در زبان عربی رفته اند.
در این پسین سالها دانشمندان دانش ریشه شناسی واژه ها، نزدیک به ۵ هزار واژه فارسی ، اوستایی وپهلوی را در زبان عربی دریافته اند،که اصل آنها فارسی قدیم بوده ودر زبان تازی یا عربی وام شده اند. مانند جن،( اصل آن چند اوستایی) ، جص ( اصل آن گچ فارسی) ،نور، رجس ( نجس) باکره ( پاکیزه) ، رباط ( رهپاد) ، دین ( دینویه) ، مسجد( مزگت)، ابریق( ابریز)،تنور، مرجان ، کورت( کور شدن و تاریک شدن ، تاریخ ( از واژه تاریک ) ،سجیل( سنگ وگل)زنجبیل، سرادق ( سراپرده) جناح ( گناه) ،کنز ( گنج) سراج از چراغ اسطوره از استوری نهی از نی فارسی ...وغیره وام شده اند و در زبان تازی یاعربی با تغییر به کار می روند و اغلب دو باره به زبان فارسی با هویت عربی آمده اند.
بنگرید نزدیک به سی درصد وامواژه های فارسی در زبان عربی کاربرد دارند ، که از آن میان اغلب آن ها در سروده های شاعران به نام عربی ثبت شده اند.
آنچه که پیداست ، دانشمندان دریافته اند که در شاهنامه فردوسی تنها پنج درصد از واژه ها تازی استفاده شده است ، که اگر آنها را بیرون بکشیم ، در شعر فارسی هیچ تغییری روی نخواهد داد.
افزون بر آنها نزدیک به ۱۵ دانشمند و زبان شناس زبان فارسی در تشکل زبان عربی نقش داشته اند چون : ابن سبویه، استخری ،خلیل فراهینی ،منصور الثعالبی، ابو بشیر عمرو الحارثی ،ابو سعید بن عبدالله المرزبانی السیرافی، عسکر بن الحسین الخنشی خراسانی ،طبری ...وغیره ،که از حوصله این دریچه بیرون است.
اما سخن پایانی در مورد نظام واژگانی زبان فارسی و زبان عربی :
زبان عربی که از زبانهای خانواده سامی است سیستم واژگانی آن با صرف ۲۵ هزار واژه انجام می شود ، که همین توانایی این زبان را می سازد.
مگر زبان فارسی که از خانواده زبانهای هندو اروپایی است با داشتن ۱۵۰۰ریشه یا (Suffixe)
ودر حدود ۶۰۰ پسوندیا(Prefixe) ونزدیک به ۲۵۰ پیشوند که با ترکیب شدن با اصل ریشه نزدیک به ۲۲۵۰۰۰۰۰۰ دوصد وبیست و پنج میلیون واژه را می تواند بسازد. به عظمت این زبان افزوده است. رویکرد فرمایید:
دوصد وبیست وپنج میلیون واژه با ۲۵ هزار واژه قابل مقایسه نیست واژه های ترکیبی که در زبان فارسی ساخته می شوند رویکرد فرمایید مانند: از واژه (رو) می توان واژه های پیشرو ،پس رفته ، رویدار ،بی روی ، روبرو ، روی گیر ، روی گردان ،، رونده ، روال ، روبرو ، رویه ، روک ، روک و راست ،پای روک و دیگران را ساخت ، که این توانایی در زبان تازی یا عربی وجود ندارد.
در پایان اگر بخواهیم زبان فارسی را با دیگر زبان ها مقایسه کنیم همینقدر کافی است ، که این زبان را زبان شناسان جهان در میان چهار زبان زنده جهان: چون سنسکرت ، لاتین و یونانی پنداشته اند ،آثاری که به این زبان آفریده شده است ، با هیچ ربان ملی و منطقوی ما قابل مقایسه نمی باشد.
پس در فرجام استاد بزرگوار !
زبان فارسی به پهلوانی می ماند که نمی تواند با آن هیچ چوچه بچه ای که تاریخ تشکل و پیدایش آن از دو صد سال افزون نمی شود ، کشتی گیری نماید، بهتر است،تا شوله خود را بخوریم و پرده خود را بکنیم. بجای فارسی ستیزی که با آن خود تان آثار تان را نگاشته اید ، به فارسی دوستی روی آورید و بگذارید تا در مورد آثار تان فارسیوانان جهان نیز افتخار کنند.
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۶/ ۲۰ـ ۰۲۱۱
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright © bamdaad 2020
پیــونــد
ما زنده ایم و ولی سخت خسته ایم
پیوند ما کجاست چرا دل شکسته ایم
هر چند در به در شده بی هیچ مانده ایم
در انزوای گوشه ای تنها نشسته ایم
از نیک و بد خاطر آ سوده داشتیم
امید را به سیر حوادث سپرده ایم
شکرانه گی عافبت خویش میکشیم
شادیم کز مصیبت ایام جسته ایم
ما خود که از بلای وطن در امان شدیم
زان قول و عهد و وعده و پیمان شکسته ایم.
وزیر«اوستا »
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۰ـ ۲۳۱۰
Copyright © bamdaad 2020