دیدگاه

تاثیرات تحریم و قطع همکاری مالی بر وضعیت حقوق بشری

عبدالاحمد فیض

امروزسیاره زیبای ما روزهای دشواری را پشت سرمیگذارد. گسترش فزاینده پاندیمی کوید ۱۹ حیات همنوعان را درمجموع جهان به تهدید گرفته است که به وضوح نجات دنیا ازاین مصیبت هولناک بدون همکاری ومشارکت فعالانه و بدون استثنای همه کشورها وملل جهان ممکن نخواهد بود ، لذا با عنایت به این تهدید بالقوه درمقیاس بزرگ، تداوم یا اعمال سیاست تحریم و قطع روابط وهمکاری های مالی به نهادها وموسسات بین المللی فعال درعرصه مساعدت های بشری و خدمات بهداشتی همگانی آنهم مرتبط به سازمان ملل متحد پیآمدهای منفی سنگین و ویرانگردرزمینه تضییع استاندرهای پذیرفته شده حقوق بشری درقبال خواهد داشت، اقداماتی هوشمندانه که دراین برهه حساس ازسوی برخی دولت ها درسطح روابط موجود بین المللی شاهد هستیم.

اعمال تحریمات با توجه به اهداف آن وهکذا دوام ویا قطع مناسبات مالی دولت به جانب ثالث، حاوی کرکترحقوقی است، درجهان معاصرتحریمات اقتصادی بیانگراصول وارزش های تمدنی درنظام جهانی و مجموع الزامات و تکالیف دولت ازقواعد وهنجارهای بین المللی است، لذا درصورت تخطی ازاین ارزش های جمعی که معطوف برامنیت و ثبات بین المللی است، وضع وانفاذ تحریم های اقتصادی علیه جانب متخلف کسب مشروعیت مینماید.

محتوی کلی و ساختاری تحریم اقتصادی درفصل هفتم منشورملل متحد تصریح که با عبوراز یک پروسیدور اجرایی درشورای امنیت ملل متحد به منصه تطبیق قرارمیگیرد . این بدان معناست که وضع یک جانبه تحریم واقدامات مجرد دولت بدون توافق وصدورمجوزحقوقی شورای امنیت ملل متحد وجاهت نخواهند یافت. لذا با عطف توجه به ماهیت حقوقی این تداببیری تنبهی بین المللی، تحریم لزومأ بایست عاری ازعارضه های سیاسی، عیوب حقوقی و ساختاری بوده تا بتواند بمثابه یک عنصرمشروع درراستای پاسداری ازداعیه عمومی کاربرد حقوقی یابد.

مجموع تجارب جهانی ناشی ازاعمال تحریم گواه براین است که درنظام آشفته بین المللی تحریم دیگردرفقدان اهد اف ومحتوی ارزشی خود قرارگرفته ، و سلطه نظام یک قطبی موجب شده است تا رژیم تحریم پیش ازاینکه درقالب هنجاری پذیرفته کاربرد مشروع داشته باشد ، به یک سیمای خشن دوگانه چهره بدل نموده است. فصل جدید اعمال تحریم دربیش ازدو دهه گذشته بوضوح ثابت نموده است که رژیم تحریم پیش ازاینکه به مقاصد اصلی یعنی حفظ امنیت جمعی درنظام بین المللی بکارگرفته شود، به مثابه ابزاردخالت دولت ها معطوف به تحمیل زیان های جبران ناپذیری به مردمان عادی وتضییع فاجعانه حقوق بشری بوده است .

بی نیازازتردید و ابهام است که وضع تحریم مالی و یا قطع همکاری به نهادهای جهانی کمک رسانی درعرصه حقوق بشری درشرایط بحران ناشی ازاشاعه روزافزون اپیدمی کوید ۱۹ که گسترش وحشتناک فقرو تهی دستی را درمیان ساکنان کشورهای عقب مانده ومعروض به مشکلات داخلی درپی دارد، بطورآشکاربه کلیه اصول و ارزش های انسانی در تضاد قرارمیگیرد که درماده (۲۵) میثاق حقوق بشروماده (۵۵) منشورملل متحد وکنوانسیون حقوق اقتصادی و اجتماعی مصوب سال (۱۹۶۶) تجلی یافته است و درهمه این اسناد با اعتبارحقوقی بین المللی بطورصریح برحقوق انسانها مبنی برحق دسترسی به کلیه امکانات بهداشتی وسلامتی جسمی و روحی انسان تأکید گردیده است ، لذا دولت به مثابه ای اصلی ترین تابع وعنصرمسوول درنظام حقوقی جهانی ملزم میگردد تا مفاد مندرج دراسناد حقوقی فوق را درمواجهه با عنصرثالث بدون درنظرداشت نوع ، سطح وچگونگی روابط مطمح نظرقراردهند. هکذا علی الرغم تاکید برلزوم دسترسی انسان به حق سلامتی وغذای مناسب دراسناد متعدد حقوق بین المللی، منشور سازمان صحت جهان به مثابه مرجع مسوول نظارت ازسلامتی انسان، دولت های عضو را مکلف میسازد تا درراستای کنترول ونیز پیشگیری امراض کشنده و تهیه ادویه ضروری به همکاری صادقانه ادامه دهند.

اما با وصف این همه تاکیدات، ایالات متحده درشرایط دشوارکنونی، نه تنها برلزوم ادامه سیاست تحریم و بی مبالاتی نسبت به پیش نویس کاهش تحریمات اقتصادی علیه دولت های معین که ازسوی تعدادی ازکشورها درشورای امنیت مطرح گردیده بود ، پافشاری داشته بلکه سازمان بهداشت جهانی را نیزبه قطع کامل کمک های مالی به بهانه های ناموجهی درچنان شرایطی تهدید نموده است که خطرجهانی ناشی ازاشاعه ویروس کشنده کوید ۱۹ دولت ها وهمه بشریت را به مشارکت فعال درمقابله با این تهدید همگانی می طلبد ، لذا با عطف توجه به مسوولیت بین المللی دولت برپایه هنجارهای جهان شمول، ایالات متحده بطورآشکاربه دلیل استمرار رویکرد تحریم وعدم ادامه همکاری به نهاد بین المللی بهداشت، به نقض فاجعانه حقوق بشری متهم خواهند گشت، زیرا پیآمد ناشی ازاین اقدامات جز گسترش فقرو شیوع امراض درمیان بشریت تأثیری مثبتی درقبال نخواهد داشت.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۹

یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

دمــوکراسی او افغانستان

دوکتور حبیب منگل

واکمني (حاکميت) دولس حق دی
لکه چی معلومه ده د دمو کراسي کلمه دميلاد نه٥٠٠ کاله وړاندې په لرغونی يونان کې رامنځته شوه اومعني يي دولس يا خلکو حکومت دي او داوسني، مدرن او منل شوي مفهوم له مخي په هغه حکومت او حکومتي نظام باندې اطلاق کيږي چی حاکميت دولس حق ګڼي، پدي ډول چی حکومتونه خپل مشرو عيت دخلکو درايي څخه اخلي او دهغو قوانينو له مخې عمل او فعاليت کوي چی دخلکو له خوا تدوين او وضع کيږي. يا په بل عبارت دموکراسي هغه روا ل او قاعده ده چی اولسونه بايد حکومت او خپل دولتي مشران او سياسي زعامت دولس د آزادو، نو بتي ـ دوره يي او منصفانه ټاکنو له لاري وټاکي او داولس په خدمت کې وي.
دموکراسی (اصول اوموازين) دي
دموکراسي يوازې دسياسي اودولتي مشرانو ټاکل ندي بلکه د اصولو، موازينو، معيارونو اوستاندردونو مجموعه ده چه دخلکو له خوا ټاکل شوي مشران او سياسي نخبه ګان او دولت ددموکراسي موازينو رعايت ته ژمن او مکلف کوي. لکه خلکو ته حساب ورکول او دخلکو ارادې او نظارت ته تن ايښودل، سياسي پلوراليزم او دسياسي اپوزسيون موجوديت منل او تحمل کول، پرته له قيده اوشرط نه دټولو سياسي ازاديو تامين او سياسي ګوندونو دجوړيدو اوفعاليت ازادي، دقدرت دلاسته راوړلو او ساتلو لپاره خشونت نه کارول او يوازي سوله ايز رقابت کول، ديوه اساسي رکن په توګه دازادو مطبوعاتو موجوديت او دفکر، بيان او عقيدي ازادي، او دبشري حقونوپه نړيواله اعلاميه کې دټولو انساني ازاديو اوحقونو تامين اورعايت. او ديوه داډول دولتي نظام او حکومتونو دايجاد او استحکام لپاره مبارزه چه ددموکراسي ټول اصول او موازين او د انسان اوخلکو حقونه او ازادي اعاده، تامين او تضمين کړي.
دموکراسی فرهنګ دی
دموکراسي فرهنګ هم دي او معنی يي په دموکراسی باندې دټينګ اوکلک اعتقاد، باور، عادت، پوهې او ژوردرک درلودل دی. دمثال په ډول دموکراسي ديوه ارزښت او دسياسي ژوند او مبارزي د روا ل، قاعدي اوتعهد په توګه درک او رعايت کول، دمخالف يا اپوزسيون منل او هغه په زور دسياسي ډګر څخه نه حذف کول، دانتقاد او اعتراض زعم در لودل دقانون احترام او په فردي او ټولنيزو حقونو د تيري دمواردو کموالی او دافراطيت او دسياسي خشونت، دانارشی اوسياسي اذدحام دسطحې ټيټوالی، دسياسي مشرانو له خوا د دموکراسی اصولو او موازينو ته عقيده او په عمل کې رعايت، دمدارا او دروغې او جوړې دکلتور او درک لوړه سطحه، دقومي، نژادي او ديني تجانس موجوديت او اتنيکي جوشش، دسياسي اود ټوليزو ارزښتونو په ارتباط دعمومو توافق دموجوديت سطحهاوپه يوه کلمه کی ددموکراسی ټول موازينو ته غاړه ايښودل د دموکراتيک فرهنګ اساسي عناصر شميرل کيږي.
دموکراسی پروسه ده
ملتونه نه اوهيوادونه دموکراسی ته په يوه شپه کې نه تيريږي بلکه دا يوه پروسه ده چی دټاکلو مادي او معنوي، عيني او ذهني، ملي او ڼړيوالو زمينو، امکاناتو او مساعدو شرايطو پر اساس پيل او پخيږي اوتحقق موموي. اقتصادي پرمختګ، دبازار اقتصاد او داقتصادي ثروت د نسبتا دلوړې سطحې موجوديت او د عمومي اقتصادي ثروت په تناسب د عوايدو مساوي ويش او د قوي متوسطې طبقې موجوديت، دفرهنګی ودې او د عمومي سواد اوزده کړې او دټولنې دمدرن کولو په لور د تمايل سطحه، دټولنيزو تضادونو شدت او داولس دشعور او داعتراض او حق غوښتنې دروحيي دسطحي لوړوالی، دسياسي مناظري، مباحثې دکلتور او دسياسي مشارکت سطحه، ددموکراسۍ دمحرکه ځواکونواو نهادونو په توګه ددموکراتيکو قوي جوړښتونو، او قوي مدني ټولني يعنې سياسي ګوندونو او ټولنيزو سازمانونو او دخلکو دحقونو ددفاع او په سياسي ژوند کې دمشارکت د خپلواکه نهادونو او غورځنګونو موجوديت، قانونيت په هيوادونو کي دمو کراسۍ او دموکراسۍ ته دتيريدلو کلي قانون مندي، عمده عوامل، زمينې، شرايط او علل شميرل کيږي. مګر له ياده بايد ونه باسو چه هيڅ يو دا عوامل اوفکتورونه مطلق ندي او ددهريوه عامل او فکتور داړتيا، نقش او تاثير ابعاد او حدود په هره ټولنه او هيواد کې تفاوت لري.
دموکراسی او افغانستان
زموږپه هيواد کې دتجدد او خپلواکی، مشروطيت او دموکراسي لپاره مبارزه تقريبا يوه پيړی تاريخ لري. دامبارزه چه دمختلفو فکري او سياسي جريانونواو نهضتونو په وجود کي پيل اودوام وموند، دټولو لوړو او ژورو اوسياسي ناکاميو سربيره دافغانستان دخلکو دسياسي او ټولنيزي پوهې اوتشکل په لوړتيا او د هيواد دټولنيزي او سياسي ودي او پرمختيا او بدلون او پرمختګ په لار کي ستر نقش او ځانګړی ځای لري؛ اما له بده مرغه دټولني دعمومي وروسته پاتې والی، دمنځنيو پيړيو استبداد او داساسي بدلونونو په لارکې دکورنی اوبهرني ارتجاع پرله پسي مقاومت له يوې خوا او دمترقي بدلونونو په تحقق کې بيړه، اراده ګرايي او چپ روي، اوپه ځانګړي ډول دمترقي سازمانونو په سياسي او سازماني ژوندکی ددموکراسي دفرهنګ دسطحې ټيټوالی او نه رعايت کول له بلې خوا هغه اساسي عوامل شميرل کيړي چی د افغانستان دموکراتيک غورځنک يي دنه هيريدونکو اوبي سارو قربانيو سره سره دماتی سره مخ کړی اوپدې ډول افغاني ټولنه په پرله پسې ډول داستبداد او ارتجاع په اسارت کې پاتې شويده.
افغاسنتان ته د دموکراسي نوي موج
داسې ښکار ي چه تاريخ تکراريږي. اووزموږ هيواد ديوه موقتی شا تګ وروسته بيا ددموکراسي په لار کې ګام ږدي. ددموکراسی اوسني موج دهغې دموکراتيکي پروسې ادامه ده چی دتيرې پيړي په نمايي کي پيل او د ١٣٤٣کال داساسي قانون وروسته کلونو کې دودي نوې مرحلې ته داخله او په هيواد کي دسترو بدلونونو او پيښو سبب شوه او افغانستان يي د ګړندي ودي په لار کي داخل کړ. دادي بيا په هيواد کې د دموکراسي اعاده کول په غوره موضوع او دورځې په شعار بدل شويدي. مګر سوال دادي چه ددموکراسي ددې «موج» راتلوونکی به څه وي او دې هيوادته څوک دموکراسی راوړلي شي؟
په افغاستان کي ددموکراسی اوسنی موج په واقعيت کې د يوه پرادوکس يا تناقض بڼه لري. پدې معني چی له يوي خوا ددموکراسي داعادې لپاره دتيرو په پرتله ملي او بين المللي شراېط نسبتا مساعد شويدي، مګرله بلې خوا دهغه په لار کي خنډونه او عيني ستونځی وجود لري.
امکانات او فرصتونــه
قانونمند اقتصادي ـ ټولنيز بدلونونه او دسرمايداري په لور دهيواد پرمختيا، د ټولنې په جوړښت کې دنوو ټولنيزو قشرونو او طبقو رامنځته کيدل، دمنځنی طبقې دموقعيت ټينګتيا او دسياسي تحرک له برکته دخلکو دسياسي پوهې او تشکل لوړتيا، داستبدادی رژيمونو څخه د خلاصون او دقدرت داوږده بحران دپاي ته رسولو اساسي اړتيا او غوښتنه، دهيواد اکثريت سياسي او روٍښانفکري کړيو په هڅو، بيانيو اومرامونو کې دموکراسي ته مبارزه اوتعهد، او ترټولو مهم په نوي اساسي قانون کي ددموکراسی او مدني ټولني د ايجاد تسجيل او دنړيوالې ټولنې، امريکا او داروپا اتحادېې له خوا په افغانستان کې د دموکراسی او يو دموکراتيک نظام د رامنځته کولو په هڅو کي د مرستو اوملاتړ وعدې، زمونږ په هيواد کې دموکراسی ته دګذار مساعد شرايط او فرصتونه تشکيلوي. داامکانات بايد وسيعا وکارول شي او ددغوفرصتونو څخه ګټه پورته شي.
خنډونه او ستونځی
عمومي اقتصادي ـ ټولنيز او فرهنګي وروسته پاتي والی، ټوپک سالاري، سياسي خشونت، عدم تحمل او دسياسي سوله ايز اومدني رقابت پر ځاي د له منځه وړل، انتقام اخيستنې، دښمني اوداستبدادي فرهنګ پاتې شونې، سنت ګرايي او بنياد ګرايي، استبدادي او ارتجاعي تفکر او عادت، د مترقي او دموکراتيکو بدلونوپه برابر کې پرله پسې مقاومت، په دولت او دهيواد په سياسي ډګر کې ددموکراسي ضد کړيو کامل برلاسۍ اوسياسي انحصار او په نتيجه کې داساسي بدلونونو دتحقق په عمليه او جريان کې ددموکراسۍ دواقعي پلويانو دمشارکت په برخه کې خنډونه، تعصب، محافظه کارانه دريځ، منفي روشونه او بلاخره دنړيوالې ټولني غير شفاف، منفعت جويانه او غلط سياستونو اوروشونو، هغه عمده دلايل، عوامل او سببونه دي چی په افغانستان کي د دموکراسی او ديوي خلاصې ټولني د رامنځته کولو جريان، تخريب اودروي او افغانستان شاه ته بيايي.
نو څـــه بايد وشــی؟
دافغانستان معضله دنوي او زاړه، تجدد او زاړه پالنې، ارتجاع او پر مختګ مسله ده، چی دا د سلو کلونو را پديخوا مطرح ده اوهله به حل کيږي چی دخپلواکۍ اوتجدد، دمکراسی او ازادي، هراړخيز پرمختګ او ټولنيزعدالت پلوي سياسي جريانونه او ځواکونه په روانه ټولنيزه او سياسي مبارزه کې په پريکړوني او قاطع ډول برياليتوب تر لاسه کړي اوپه ټولنه کې دمسلط جريان په توګه ومنل او وپيژندل شي. دامقابله عيني خصلت لری او اوږده پروسه ده او راتلوونکی دپرمختګ دپلوی ځواکونو په ګټه ده. مګريوالی، قوي اوستر سياسي سازمان، سم انتخاب او سمه کړنلاره اودهغه دتحقق لپاره موثر ه او پرله پسې مبارزه، اصوليت، صداقت اوجسارت، انساني منش او روش، دنظر اوعمل يوالی او دپرګنو پراخ ملاتړ، ددي مبارزې دقطعي برياليتوب اساسي شرايط تشکيلوي.
د عمل پروګــرام کـــوم دی؟
په نوي اساسي قانون کې دانساني ـ ملي، دموکراتيکو او مترقي ارزښتونو دفاع او دهغه د تطبيق لپاره قانوني او سوله ايزه مبارزه، دعمومې ټاکنو وړاندي موده کې دټولو وسله والو ګروپونو د بې وسلې کولو روان پروګرام د سرته رسولو او په روانه سياسي پروسه کې ددموکراسی او مدني ټولني دپلوي ځواکونو دپراخ ګډون اويوالی لپاره ګډه هڅه کول، دازادو او منصفانه ټاکنو غوښتنه او دخلکو په خدمت کي ديوې مسلکی، کارا او موثري مرکزی او محلي دولتي ادارې د ايجاد او داداري فساد د له منځه وړلو لپاره مبارزه، دکلتوري ـ مطبوعاتي اوسياسي ازاديو دتامين لپاره د ژورناليستانو، ليکوونکو، اوهنرمندانو ديوالي او دملي يوالی دتحکيم لپاره موثره او ګډه مبارزه، دبشري حقونو په نړيواله اعلاميه کې دمندرجوموازينو او دنر اوښځو د حقونو دفاع اوملاتړ، او دښځو د يوي سراسري واحد سازمان رامنځته کول. دخلکو داقتصادي اواجتماعي غوښتنو او اړتياوو دتامين لپاره مبارزه او دضنفي سازمانونو ايجاد. دفرهنګي بيارغوني اود پوهانو، استادانو او ښوونکو دغوښتنو دتامين لپاره مبارزه او ګډې هڅې، دتروريزم اوبنيادګرايي، ټوپک سالارۍ او مخدره موادو دتوليد اوقاچاق پر ضد مبارزه او پدې برخه کی دټولو هڅو بې قيد اوشرطه ملاتړ، د سولې اوثبات، دموکراسی اوعدالت دتامين او د هيواد دبیا رغونې په برخه کې د نړيوالې ټولنې اوټولو هيوادونو دبې شايبه مرستو ملاتړ اودافغانستان ناپيلۍ اودفعالې او مثبتې بې طرفۍ دريځ او سياسي استقلال، تماميت او ملي حاکميت ساتل.
او څوک به دادندې تر سره کړی اوهيوادته دموکراسي راوړي؟
مسلما چه دعمل د پورته پروګرام تر سره کول دکومې خاصې ډلې کار ندی او دموکراسي هم دهيچا په انحصار کي قرار نلري او هرڅوک کيداي شي دموکرات واوسيږي. اوس چه حتی دپخوانيو جهاديانو له منځه هم ځيني کړۍ دموکراسی ته مخ اړوي اد دپخوانيو مرامونو اوشعارونو څخه تيريږي او په خپلو فکرونوو، سياستونو اوروشونو نوې کتنی کوي، په عمومي ډول يو مثبت انکشاف شميرل کيږي. پريږده چی دتجدد، پر مختګ او دموکراسی پلويان زيات وي او ددې موخو لپاره مبارزه پراختيا ومومي اودټولني ټولي برخې په بر کې ونيسي؛ اما تيوري اوتجربه ثابتوي چی په وروستي تحليل کې افغانستان ته هغه څوک دموکراسي راویلی شي چی دموکراسي د ارزش، ارمان اوتعهد په توګه مني او پيژني ېی او پدې لارکې ېې مبارزه کړي اوبې سارې قربانی ېی ورکړي او اوس هم په هيواد کي ديوه دموکراتيکې او مرفه ټولني درامنځته کولو لپاره مبارزه کوي.
د اځواکونه په ټولنه کې په پراخه اندازه وجود لري چی بايد په يوه ټوليز او سياسي سترغورځنګ کې چی دايجاد طرحه يي وړاندې شويده متحد او متشکل شي اوددريم ځواک په ټوګه د يوه سياسي الترناتيف دايجاد له لاري د جګړې، افراطيت، استبداداوارتجاع دځواکونو مقاومت شنډ اودعمل دپورته ذکر شوی پروګرام دتطبيق له لارې د افغانستان دمسلې دموکراتيک او عادلانه حل تامين اوپدې ډول د يوي مدرني، دموکراتيکي او خلاصې، پرمختللې او عادلانه ټولني درامنځته کولو لاره پرانيزي.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۶

بحران سیاسی کنونی افغانستان و ضرورت طرح اندیشه ملی

بصیر دهزاد

ضرورت طرح اندیشه ملی زمان کسب اهمیت مینماید که یک سرزمین در عمق بحران ناشی از عوامل خارجی و داخلی و خطر فروپاشی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قرار داشته باشد، اعتماد به ثبات و نظم اجتماعی در حد اقل قرار گیرد و علاوتاْ فکتورهای خارجی ناشی از عنصر مداخله در امور یک کشور، اصل استقلال، تمامیت ارضی و حاکمیت ملی را مورد تعرض و آسیب پذیری قرار دهد. این زمان است که تغیر و تحول در اندیشه ، سیاست و موضعگیری بر بنیاد مفاهیم مانند ملت واحد، منافع ملی، اراده و استقلال ملی ضرورتاْ متبارز میگردند. من نمیخواهم موضوع را به طوالت بکشانم ولی به عنوان مثال تبارز اندیشه ملی ، استقلال طلبی و حق خود ارادیت ملی در زمان فروپاشی و بحران عصر شکست استعما درآسیا، افریقا و آمریکای لاتین را میتوان به عنوان عصر ایجاد اندیشه ملی پذیرفت .

شرایط کنونی جامعه آمیخته با بحران افغانی ما وخط فروپاشی دلیل و انگیزه است که نویسنده نکات نظروایده های خویش را در محدوده این مقاله با خواننده گرامی شریک میسازد. .

در روز های که دامنه وسعت انتشار ویروس کرونا تمام ابعاد زنده گی ما انسان ها را از کران تا کران جهان تحت تآثیر قرار داده و محدودیت های زنده گی را اجباراْ برما تحمیل نموده است، اکثریت ما در منازل خویش روزهای دشوار را یکی پی دیگر سپری مینماییم، روی دیگر این زنده گی فرصت به تفکر و اندیشه به خود، محیط و ریشه اجتماعی است که از آن به خود آگاهی رسیده ایم . بعضاْ در رویا ها و آرزوهای خواستنخواه خویش غرق میگردیم و به تخیل و پیشبینی ها چنگ میزنیم. ولی من آنچه را که از گذشته های زنده گی ام فراگرفته و احساس مرا همیشه بدان میکشاند، تشویش و دلهره گی نسبت به وطن و مردم ماست که در یک جو آمیخته با بحران اعتماد ، بحران سیاسی و اجتماعی و اکنون وسعت بحران فقر دست و پا میزنند. در این جو موجودیت رهبران دلسوز، با اراده مستقل، وطنپرست، ملی و واقعاْ برخاسته از روان و اراده ملت نایاب و هیچ پیدا اند.

در چنین فرصت وخیم و قابل تشویش، عو امل و فکتور های دیگری نیر ضریب عمق بحران را بالا میبرد که منافع ملی ، حاکمیت ملی استقلالیت ، ثبات و امنیت ملی ما را در کوتاه مدت و درازمدت آسیبدیده و آسیب پذیر میسازد.

روی واقعیت های کنونی ، بررسی ها و نتیجه گیری ها ضرورت اندیشه ملی بر اساس ضرورت های جدید، شعار ها و آینده بینی جدید را متبارزمیسازد. بدین معنا که نسل هدفمند، تحول طلب و روشن ضمیر مبتنی بر فاکت های کنونی باید آینده ها را پیشبینی و اندیشه جدید را در جرو بحث ها و تبادل نظرها داخل سازند. این بدون شک یک مسوولیت تاریخی هم است.

اساس این اندیشه جدید بر کدام نتیجه گیری ها میتواند استوار گردد.

امریکا کشور را درعمق بحران می کشاند و با گستاخی و هر باری از منافع ملی خود در کشورما حرف میزند و برای این منافع که هیچ مشروعیتی بر بنیاد حقوق بین المللی ندارد، دولتمداران بی اراده و درچنگال خویش را تهدید به این و آن میکند. عملاْ در مذاکرات به اصطلاح صلح امتیاز به طالبان میدهد و نقش دولت افغانستان را بحیث یگانه موسسه سیاسی و شخصیت حقوقی مشروع و ممثل حاکمیت ملی کشور به هیچ میگیرد، صرف نظر از اینکه دولتمداران ما کی ها اند. این بدین معنا است که دستگاه سیاسی ، اقتصادی و استخباراتی ایالات متحده امریکا ، بدون کم و کاست همان اهداف سیاسی و نظامی خویش را قدم به قدم پیاده می نماید که بعد ازجنگ جهانی دوم با تیوری های امپریالیستی طرح و تدوین شده بودند. روی این نتیجه گیری باید بدین نظر رسید که مبارزه بخاطر احیای حاکمیت و استقلال ملی و انکشاف اقتصادی افغانستان بر بنیاد ایده های وطنپرستی ( پاتریوتیزم) و روابط با کشور ها بر بنیاد منافع مشروع و متقابل و رجحان بر منافع ملی کشور باید شکل گیرند، نه اینکه با وابستکی سیاسی و نظامی خود دست پا های خویش را ببندیم و وسیله تداوم و تطبیق پالیسی توسعه طلبانه اجنبی ها گردیم.

بیگانه از مطالب بالا نیست که امتیازدهی امریکا به طالبان و در عقب این توطیه میدان دادن به استخبارات پاکستان، « مثلث زشت، شوم و بد » و تردید درصورت آمدن طالبان در قدرت، ولو قسمی، یک بخش یا دیپارتمنت استخبارات نظامی پاکستان را در کابل بازگشایی خواهند نمود. این بدین معناست که هرسه ضلع این مثلث نه تنها عامل ادامه سلب حاکمیت ملی و استقلالیت در کشورما خواهند بود بلکه ایجاد دیوار آهنین بخاطرجلوگیری از شکل گیری اندیشه ملی ، ترقیخواهی ، آزادیخواهی و کسب حق خودارادیت را ممکن میسازد.

من تشویش و نگرانی خود را با خواننده گرامی شریک میسازم که با عملی شدن رهایی پنج هزار زندانی طالب خطرسازماندهی یک حمله بزرگ طالبان ، به مانند توطیه جنگ جلال آباد در زمان حاکمیت شهید دوکتور نجیب الله، که با همکاری و اشتراک مستقیم نظامیان و جنرالان پاکستانی براه افتاده بود، را محتمل است. آنچه از معلومات ها برمیآید، طالبان حتا درفکرپلان های جنگی و فشار بر کابل از مسیر لوگر، میدان و وردک هستند. از این خطر احتمالی متصور خواهد بود که آمریکا با چال و بهانه های مختلف دولت و نیرو های مسلح ما را در نیمه راه خواهد گذاشت. پس سه عامل بازدارنده حاکمیت ترقی ملی همین مثلث دستگاه نظامی و سیاسی امریکا ـ استخبارات پاکستان - تحریک طالبان میباشند.

علاوتاْ شک و گمان ها در وفا به تعهدات رییس جمهورغنی که قبل از انتخابات بدان ها تآکید نموده بود، نه تنها بحران اعتماد را در ابعاد وسیع اجتماعی و سیاسی و ازهم پاشی عمومی میتواند عمیق تر سازد، بلکه تمرکز بیشتر قدرت در دستگاه ریاست جمهوری خطر سایه وار یک دیکتاتوری غیرمحسوس را میتواند هوشدار دهد. به بیان دیگر با ارزش های قانون اساسی متضمن یک جامعه باز ، همپذیری، همزیستی بر بنیاد حقوق شهروندی و آزادی های حقوق اساسی و بشری ، بازی صورت میگیرد و جامعه در یک مسیر گنگ و تطبیق پلان زیر پرده قرار داده خواهد شد.

بررسی و نتیجه گیری از شرایط کنونی و مغلقیت های بی شمار سیاسی باید نیروهای ترقیخواه و نسل جوان ما را به بیداری وادار سازد که از دفاع افراد و فیگور سیاسی مقطعی ، به دفاع از ارزش ها بخصوص ارزش های قانون اساسی رو آورد و تغیر جهت داد.دفاع از فیگور سیاسی و مقاطع زمانی میتواند انرژی و توانائی ما را از مسیرایجاد و شکلگیری اندیشه ملی به انحراف ببرد و تمرکز به آینده بینی را سد گردد، بخصوص در اوضاع و شرایط مغلق و پیچیده کنونی که دست های غرض آلود و سیاست های مخفی دستگاه های استخباراتی دولت های منطقه و جهان قویاْ درسیاست های جاری رول دارند . به بیان دیگر هدف را قربانی خواست های فردی و گروهی میسازیم با اخذ کرسی و وعده های روی یخ و سرابی خود با عوامل بحران شریک میگردیم.

ما نباید از این واقعیت تلخ چشم های خود را ببندیم که در شرایط وخیم و عمیقاْ بحرانی کنونی ، با آنکه تعداد زیاد حلقات وسیع سیاسی فعال خود را در انتخاب میان بد و بدتر قرار دادند و به خاطر دفاع از ارزش های قانون اساسی، وحدت ملی، انکشاف متوازن مناطق افقانستان، وفاق و حرمت به حقوق مردم به این یا آن رای دادند، ولی تعداد از افراد و حلقات سیاسی فقط بر مبنای تعلقیت های زبانی و سمتی رای خود را برصندوق ها ریختند و تا اکنون ازهمان زاویه در دفاع افراد اند ، نه در دفاع از ارزش ها، بخصوص که بعضی از افراد و حلقایت سیاسی چپ برای روپوش گذاری روی همان تمایل به مشابهت های مقایسه وی دوران حاکمیت های سیاسی قبلی متوسل میگردند. درحالیکه ما در موقعیت و مقطع تاریخی دیگری قرار داریم که دولت و دولت مداران چهاردست و پای در چنگال سیاست های استراتیژیک بین المللی ومنطقه وی ناتو و اخصاْ منافع کوتاه و دراز مدت دولت ایالات متحده امریکا قراردارند. روشن است که سیاست های موازی و بحران ناشی از آن مانع بزرگ و طولانی در هژده سال اخیر بوده تا ایجاد یک دولت متحد ملی و متکی بر اراده مستقل و با دولتمداران با اراده ملی ،مستقل وبر بنیاد منافع ملی کشور.

در کشور با کثرت اقوام کشور که در سال های اخیر تخاصمات و بدبینی های قومی ، زبانی و مذهبی عمیق و خطرناک ساخته شده اند، با کمال تاسف روان حتا آن روشنفکران را آلوده ساخته که موضعگیری های در برابر اقوام دیگر را زمانی خیانت بر سازمان سیاسی و ملت واحد تلقی نموده خویش را علم بردار وفاق ملی معرفی میکردند، اکنون موضوع قوم و زبان معیاز چنه زنی و دعواجلبی سیاسی شده است و حتا در سازمان های سیاسی صف بندی ها را تحمیل نموده اند. آنچه از یک دولت با راداه ملی توقع برده می شود تا با قاطعیت و برخورد قانونی محرکین مخصمات های قومی و زبانی را مجازات نماید، ولی روز تا روز این میدان گندیده فراختر و تعرضات در وسایل رسانشی شدیدتر و زننده تر میشوند.

اندیشه ملی بیان این اصل زرین این است که باید فرد مظلوم و خدمت به انسان مظلوم جامعه مطرح بحث و هدف بزرگ باشد. این را به حق میتوان گفت که قوم بزرگ جامعه آسیب بدیده کشورما آن قوم را نامبرد که اکثریت واقعی را در میان تمام اقوام ساکن کشور تشکیل میدهند که ما باید بر حکم وجدان انسانی، مسوولیت اخلاقی و اجتماعی و تعهد خدمت به انسان جامعه، بدون تفاوت و استثنا به آنها بیاندیشیم. آن فقیر، مظلوم و آسیبدیده پشتون، تاجیک، هزاره و همه دیگر اقوام درعین میزان فقر قرار دارند و سیستم کنونی اعم از دولت ، جنگ داخلی ، تسلط مافیا و زورداران مسلح جهادی ، بحران عمیق اجتماعی و دها عوامل دیگر همه اقوام کشور را یکسان صدمه زده و ستم، مظلومیت ، محرومیت و فقر را بر آنها تحمیل نموده است.

پس تغیر و گذار از ایده های آلوده، زهرآگین و ناشی از فقر و عقب مانده گی فرهنگ و کلتور به دید جدید و متمرکز به انسان جامعه افغانی یک اصل ضروری تلقی میگردد. اکنون باید با ایده های مانند " ما اصیل و بومی و دیگران ناقل " نکته پایان بگذاریم و به آینده گان میراث یک فرهنگ و کلتور بلند را عرضه کنیم ، نه افکار پوسیده، گندیده و بویناک را. برای من این یک اصل اخلاقی و ملی است که قبل از اینکه به قومیت و زبان خود بیاندیشم، عین حق و احترام را به اقوام دیگر قایلم و هر فرد آنان را صاحب متساوی الحقوق این سرزمین میدانم و در این ایده و اندیشه خود را قابل بحث و تبادل نظر و مبادله هم نمیدانم

ما در دو خط سیاسی موازی در سیاست جاری افغانستان، در یک خط سیاسی به اصطلاح رقیب، بیشترین تکنوکرات های وابسته و سرمایه گذاری شده امریکا و شرکای غربی شان قرار دارند و در خط دیگر همان حلقات جهادی ـ تنظیمی قرار دارند که سال های سال در کشتار و خرابی کشور دست طولا داشته اند و از جانب دیگر تحت پروژه مشترک امریکا و شرکا و استخبارات پاکستان جنگ بر ضد ملت و مردم خود را پیش برده اند.

اندیشه ملی را باید از اهداف بزرگ آغاز به اهداف کوچک و فرعی ریشه بندی نمود و بدان معتقد شد. نباید خواست معتقد بودن و تعین شرایط را برای دیگران مطرح نمود و از دیگران توقع داشتن آنرا نمود، بل باید از خود و خود آگاهی ملی آغاز نمود و اراده و داشتن اندیشه ملی را با عمل و کردار خود ثابت نمود تا قبل از آنکه دیگران را به نقد و سرزنش گیریم، « دیگران » باید همان چهره و شخصیت را در ما دریابند که به حرف و اندیشه ملی ما اعتماد و اعتبارنمایند.

به عنوان جمعبندی و اختتام موضوع بحث نویسنده بدین عقیده است که اندیشه ملی بیان اهداف عمومی اند که در آن منافع ملت واحد، سرزمین واحد، استقلال ، آزادی و خود ارادیت تبلور یابند و باشنده گان آن که متعلق به همین سرزمین اند ، بحیث صاحبان اصلی و متساوی الحقوق سرزمین تلقی گردند. اندیشه ملی معیار وطنپرستی و خدمت برای ملت مردمان ساکن آن است. اندیشه ملی بیان دولت و سیستم سیاسی است که براراده واقعی ساکنان یک ملت و سرزمین بنیاد گذاشته شده و توسط رهبران ملی اندیش ، با اراده ، مستقل و برخاسته از ملت و مردم باشد.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۰ـ ۰۴۱۲

مشکلات اقتصادی ناشی از ویروس کرونا در جهان و افغانستان

داکترعبدالرشید جانباز

اخیراْ بانک جهانی طی گزارشی پیشبینی نموده است که شیوع ویروس کرونا در جهان اختلالات بزرگ اقتصادی را بوجود آورده و هفت کشور آسیایی بشمول افغانستان را به رکود اقتصادی مواجه خواهد ساخت و رشد اقتصادی افغانستان را ۶ درصد در سال جاری پیشبینی نموده است. صندوق وجهی جهان نیز گفته است که جهان عمیق ترین رکود اقتصادی ناشی از شیوع وایروس کرونا را در طی هشتاد سال گذشته تجربه می نماید و بیشترین آسیب را کشورهای کم توسعه و در حال توسعه متقبل خواهند شد. هیات مدیره این صندوق تصمیم گرفت تا کمک هایش را در سال جاری از ۵۰ میلیارد دالر به یکصد میلیارد دالر افزایش دهد. این معضل سبب گسترش بیشتر فقر، بی کاری و بی ثباتی اقتصادی در این کشور ها بشمول افغانستان خواهد گردید

. کمک های که تا اکنون جامعه جهانی بخاطر مبارزه با وایروس کرونا به افغانستان نموده است:

بانک جهانی یکصد میلیون دالر ، اتحادیه اروپا ۱۱۷ میلیون ایرو، هند ۵۰ هزارتن گندم با یک مقدار ادویه و مواد بهداشتی ، چین مواد بهداشتی، کیتها و وسایل تست و تشخیص وایروس کرونا ،

ازبکستان مواد غذایی و بهداشتی و دولت افغانستان مبلغ ۲۵ میلیون دالر تخصیص داده است. که مجموع کمکهای نقدی جامعه جهانی با مبلغی که دولت افغانستان برای مبارزه با وایروس کرونا تخصیص داده، بالغ بر ۲۵۰ میلیون دالر میگردد. با در نظر داشت موضوعات فوق و آسیب پذیری کشور ناشی از شیوع بیشتر این وایروس، لازم است تا اختلافات سیاسی برخواسته از انتخابات هرچه زوتر میان ارگ و سپیدار پایان یابد و هر دو طرف بخاطر اتخاذ تصامیم مشترک در برابر مشکلات فوق، به ایجاد حکومت همه شمول موافقه نموده و تدابیر عاجل و ضروری ذیل را اتخاذ و عملی نمایند:

۱ ـ باز نگری بودیجه توسعوی سال۱۳۹۹ ‌و حذف آن تعداد پروژه های که تاثیر بر کاهش فقر و بیکاری در کشور ندارند و بخش از نیازمندی های ضروری مردم را مرفوع کرده نمی توانند، و انتقال تخصیصات این پروژه ها به بودیجه مبارزه با کرونا و فقر.

۲ـ دریافت منابع جدید عایداتی.

۳ـ جلب سرمایه گذاری سکتور خصوصی با بسته های خاص حمایتی و تشویقی از سکتور خصوصی بخصوص در سکتور زراعت و مواد غذایی، تولید انرژی برق و مواد بهداشتی.

۴ ـ باز نگری جدی در مدیریت ادارات عوایدی و گمرکات با گماشتن افراد متخصص و متعهد به منافع ملی کشور.

۵ ـ مبارزه جدی با فساد گسترده مالی و اداری در تمام ادارات دولتی، بخصوص ادارات عوایدی و گمرکات کشور و قطع نمودن نفوذ افراد زور گو ، متنفذ، مفسد و اعمال مربوط به آنها در سطوح مختلف مدیریتی و رهبری این ادارات.

۶ ـ ممنوع ساختن تمام خریداری های تجملی و مصارفات غیر ضروری از قبیل رنگمالی دفاتر و تعمیرات، دیوار های کانکریتی، موتر، فرنچر، اثاثیه و لوازم دفتری و قطع معاشات امتیازی انعده افرادی که بنابر روابط در ادارات برای شان توزیع میگردد.

۷ ـ تعین یک کمیته ملی مبارزه با وایروس کرونا وفقر به اشتراک نماینده گان اقشار مختلف جامعه، اعم از نهاد های مسلکی، احزاب سیاسی ملی - دموکرات، جامعه مدنی، نهاد های کمک کننده ملی و جوانان رضاکار، جهت مدیریت همه موضوعات مالی ‌و فراهم آوری زمینه عادلانه کمک ها به نیازمندان در سراسر کشور و جلب کمک های جهانی در این زمینه.

۸ ـ آغاز هرچه زوتر مذاکرات صلح با طالبان جهت ختم جنگ و برقراری آتش بس فوری بمنظور کاهش تلفات انسانی و هزینه های نظامی. به امید اینکه مردم ما نیز این وایروس را جدی گرفته، هدایات و مشوره های مسولین صحی و امنیتی کشور را جدا مراعت نمایند.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۰ـ ۰۴۱۳

چشم انداز کوتاه بر بحران ارگ وسپیدار

محمد ولی

پس ازبیست سال اختلاط تشکلات وتفکرات سیاسی باردیگر صف بندی متضاد دوگانه فضای سیاسی کشوررا زیرسایه تهدید وتداوم بحران قرارداده است.
چون افغانستان از پروژه نظامی - سیاسی ادامه بحران مراجع امریکایی بیرون نشده است تداوم چنین حالت را نمیتوان جدا از آن مراجع تصورنمود.
به نظر برخی تحلیلگران افغانی دراین صف بندی علاوه برنقش سیاست تشنج و بحران امریکایی دستان مراجع دوم وسوم بیرونی دیگر نیز درتعمیق وتوسعه بحران دخیل است ( مانند روسیه و ایران). به این تعبیرعناصر بحران که باهم درجدال افتیده اند دراصل روی منافع بیرونی ها زیر نام منافع ملی درمیدان رقابت وبازی سیاسی عمل میکنند.
این صف بندی شامل پیروان خط نظامی - سیاسی دودهه قبل جهاد ( بخش مسلح وجنگی سابق امریکا که بنام سربازان خدا تمویل وتسلیح میشدند) و جمعی بنام تکنوکرات و روشنفکر دولت ساز( بخش سیاسی امریکا) شکل داده شده است. می گویند سپیدار تجمع گاه کسانی است که نفوذ مردمی دارند و این گفته در حقیقت توهین به مردم است زیرا مردم ازکردار واعمال گذشته وحال آنها ابرازنفرت وانزجار میکنند و ازدولت داری تیم تکنوکرات هم راضی نیستند .
تیم سپیدار بر تعدیل قانون اساسی وتقسیم قدرت به شکل چهل فیصدی وشصت فیصدی پافشاری کرده لغو نتایج انتخابات ریاست جمهوری را می خواهد وآنرا نامشروع میداند درحالیکه دوکتورعبدالله بربنیاد همین نتایج مراسم تحلیف ریاست جمهوری را بجا آورده و آنرا مشروع خوانده بود. اما تیم ارگ براعلان نتایج انتخابات وحفظ قانون اساسی پا می فشارد.
دلیل تیم سپیداردرلغونتایج انتخابات ادعای تقلب در انتخابات است که هردود تیم مرتکب شده اند . اما این دلیل ازجانب ثبات وهمگرایی در سطح یک ادعاست که توسط هیچ مرجع تایید نشده است .اگر به فیصله دو کمیسیون انتخاباتی باورنداشتند میتوانستند ازطریق مراجع قانونی دولتی چون ستره محکمه وغیره اقامه دعوا کنند .
نقص طرح تیم ثبات وهمگرایی در چیست ؟

بنابر موافقتنامه صلح میان امریکا و طالبان در صورت موافقت دولت و طالبان باید دولت جدید اسلامی تشکیل شود . عمر دولت موجود کوتاه است اگرچه خوش بدرخشد اما مستعجل است .
دریک قید زمانی کوتاه طرح تعدیل قانون اساسی یا جورآمد دوشخص در مورد تغیر ساختار رژیم چیزی جز تضعیف موقف مذاکره کننده گان دولت با طالبان بوده نمی تواند و طالبان را دست برتر برای رد قانون اساسی و ارزش های دموکراتیک آن میدهد زیرا درهردورمذاکرات ، طالبان میتوانند بی ارزش شماری و نقض قانون اساسی از جانب سردمداران کابل را برخ هیات مذاکره کننده بکشند واز توافق روی آن اباورزند .
جمعیتی ها در لویه جرگه قانون اساسی با سیستم ریاستی موافق نبودند رژیم صدارتی پارلمانی میخواستند ، اما طرح شان درلویه جرگه قبول نشد و رژیم نیمه ریاستی تصویب گردید.
دوکتورعبدالله این خواست جمعیت اسلامی را در زمان حکومت وحدت ملی میتوانست مطرح سازد زیرا در اعلامیه تشکیل ان حکومت تدویر لویه جرگه ، تعدیل در قانون اساسی و ساختار رژیم جاداشت اما آغای عبدالله باسیاست « دم غنیمت » قناعت نموده بیشترمصروف سروصورت خود گردید و گرنه پنج سال برای این کار وقت کافی بود وبا اعلامیه حکومت وحدت ملی وفق داشت .
حالا دریک زمان ضیق از لحاظ عمر حکومت موجود پیشنهاد خلاف قانون اساسی و طرح تغیر رژیم براساس توافق ارگ وسپیدار یک خواهش غیرعملی و خلاف منافع مردم افغانستان میباشد .
اگرطرح تیم ثبات وهمگرایی عملی نیست پس جهادی های قبلی روی کدام ارزش وبر بنیاد کدام ضرورت دور این تیم گرد آمده اند؟
شاید روی دو اصل؛
۱- داشتن سابقه جهادی ، جنگی و ویرانگری.
۲- تصوراینکه میتوانند خواست های شانرا بر دوکتورعبدالله با استفاده ازطبعیت نرم و قابل معامله اش بقبولانند.اما نمی توانند امیال شانرا برداکترغنی که در برابر شان انعطاف ناپذیر است عملی سازند .

سرحد بحران تا کجا خواهد رسید؟

تا جایی که از ماهیت ترکیبی جبهه سپیدار وسر تیم آن بر می اید ، دیده میشود که این گروپ ‌روی کدام پلان دوامدار واستراتیژیک باهم نزدیک نشده اند بلکه روی خواسته های تنظیمی ، خانواده گی و شخصی برای شرکت درقدرت وامتیاز حضور بهم رسانیده اند .شخص دوکتورعبدالله نیز معطوف به موقف شخصی اش درمشارکت قدرت بوده با بدست آوردن کدام امتیاز کلان بسنده خواهد کرد چنانچه در دورگذشته انتخابات کرده و برهمه ادعاهایش پشت پا زده بود .
در ایتلاف سپیدار دو نقطه ضعف مشهود است :
۱- ضعف دوکتورعبدالله که میخواهد با بزرگ سازی جریان جاری جایگاه شخصی اش را درحاکمیت تثبیت کند و حاضر میباشد به طرح های ارایه شده پشت پا بزند چنانچه ده روز قبل ضمن یک سخنرانی خواهان ( خلاص گیر) شد و خواست کسانی بین او و ارگ پادرمیانی کند.
۲- نقطه ضعف رهبران تنظیم ها در برابر امتیاز .
مثال: با اعلان لیست ابتدایی اعضای مذاکره کننده با طالبان حزب اسلامی آغای حکمتیار با حفظ اینکه امین کریم ازاعضای ارشد رهبری آن حزب شامل بود فریاد ناقص بودن و ناهمه شمول بودن را بلند میکرد اما وقتی نام آغای غیرت بهیر داماد آغای حکمتیار بجای امین کریم درلیست جاداده شد حزب اسلامی از مخالفت دست کشیده قبول کرد که لیست همه شمول و قابل قبول شده است .
جمعیت اسلامی تند وتیزتر ازهمه اعتراض میکرد اماباشامل شده شش تن اعضای آن حزب درلیست صدایی ازجمعیت بالا نشد . آغای سید اسحق گیلانی هم بالیست توافق نشان نمی داد ولی با شامل شدن نام خانم شان درلیست ، لیست را همه شمول و نماینده مردم قبول کرد وخاموش شد.
نزد اینها مردم ، قابل قبول وهمه شمول وغیره از حدود خانواده هایشان فراتر نمی رود اما خود را دارای حمایت مردمی فکر میکنند.
روی این حقایق ایتلاف ثبات وهمگرایی با تنظیم های جهادی از لحاظ موقف ها و منافع رهبران شرکت کننده درایتلاف دوامدار نبوده شاید فروپاشد وهرکسی و هر رهبری درپی امتیاز ومنافع شخصی وفامیلی با تیم دولت ساز به معامله بنشیند. ایتلاف موجود مانند ایتلاف های گذشته عمربیشترنمی نماید. درآن صورت دوکتورعبدالله ب اگذشت از طرح پیشنهادی اش باید شکست دوم بعد از انتخابات را بپذیرد و دنبال جنجال و ماجرا آفرینی نگردد.
عدم موضعگیری صریح امریکا شاید ناشی ازهمین باشد که جانب دولت به شمول تنظیم های جهادی وتیم های آغایون غنی وعبدالله با طالبان از موضع ضعیف به مذاکره بنشینند تا به تفوق موضع طالبان ‌ارزش حقوقی داده شود ومورد قبول جهان قرارگیرد. تهدید به قطع کمک ها هم تیغ دو دم بدست امریکاست که در صورت تشکیل حکومت مشارکتی خلاف قانون اساسی هم به نفع موضع طالبان میباشد و در صورت عملی شدن دولت به سرحد سقوط میرسد واجبارآ تن به تقدیر طالبان می دهد.
نتیجه این بازی به نفع هیچ جانب نیست ، بهتر است بخود بیایند ودرسایه حقایق قانونی عمل نمایند وبه توطیه وبحران خاتمه دهند .

بامداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۰ـ ۰۴۰۸

More Articles...