سیر زنده گی زنان افغانستان به روایت تاریخ

محمد انور متین، کارشناس ارشد حقوق بین المللی

پیش از قرن بیست میلادی بیشترین زنان جهان در زیر سیطره، نفوذ، استبداد، رسم و رواج های قبیله وی، قومی، مذهبی و از حداقل حقوق بشری و شهروندی بهره مند نبودند. قرن بیست به مثابه قرن جنگ های خونین، جهان دوقطبی، اعطای حق رأی به زنان، اختراعات و اکتشافات، انقلاب اکتوبر، شکل گیری اتحاد شوروی، تجزیه اتم، استفاده امریکا از بمب اتم برای نخستین بار درجاپان، ایجاد سازمان ملل متحد، اعلامیه جهانی حقوق بشر، جنگ ویتنام و شکست امریکا، ترقی علوم و فنون، نخستین پرواز فضائی ورود نخستین انسان به کره مهتاب، رشد تولید و کالا، تلیفون، انترنت، رسانه های همگانی، تولید ادویه طبی، رشد فرهنگ و هنر و ادبیات، اهمیت یافتن جیوپولیتیک منابع نفتی، ظهور رهبران خردمند خردورز در آسیا، آفریقا، امریکا، اروپا و استرالیا دست آوردهای مهم دیگری بشری است که در آغازین این قرن پیامدهای گسترده آن بر زنده گی خلق های جهان تاثیرافگنده بود و در مسیر این تغییر و تحول جهانی، نگاهی به گفتمان زنده گی زن افغان که در درازنای تاریخ نشیب و فرازهای زیادی را پیموده است به آن پرداخته می شود.

زنده گی زن این سرزمین در روند تکامل تاریخ کشورچند سویه بوده است گاهی با فرود و بازدارنده گی تاریخی ، خشونت ونبرد مرگ و زنده گی که در مغایرت با ارزش های والای انسانی و حقوق زن قرار دارد و زمانی هم بافراز از تغیرات پیشرونده روبرو بوده است آنچه که پیوسته نسبت به گذشته در فرآیند تاریخی در مسیر زنده گی زنان کشور تغییر نیافته  سلطه فرهنگ مرد سالاری است.

 دوران سلطنت شاه امان الله   

برای اولین بار درتاریخ کشورمان در دوران شاه امان الله، شاه منور و مترقی، حق زن به گفتمان جدی مبدل گشت و به رسمیت شناخته شد و برنامه اصلاحات امانی فرهنگ نوین، مدرن و تجدد به هدف تغییر، اقدامی بود در زمینه بستر سازی از بهر ترقی و پیشرفت های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگ متعالی در کشور، نقش و حق زنده گی بهتر زن و آزادی آن، برداشتن سنت های دیرپای تاریخی قبیله وی از فراروی زنان، منع ازدواج دختران صغیر، فراگیری علم و دانش، بیرون آمدن زن از چهار دیواری تنگ و تاریک خانه و رهایی آن از زندان سیار(چادری) حضور زنان در اجتماع و مشارکت در ساخت و ساز جامعه نوین از اولویت برنامه ملی دوران امانی بوده است که شاه منوردر زمینه زنده گی زنان کشور و رهایی آنها از قید و بند اسارت برداشت؛ اما با مقاومت سرسخت گروه های واپسگرای محافظه کار، تحول ستیز، دسایس و توطیه سازمان یافته استعمار بریتانیای کبیر، عقب مانده گی، نبود بسترفکری مساعد، عجله و شتاب زده گی شاه امان الله در اصلاحات و تغییرنظام سنتی به نظام مدرن و رفع حجاب اجباری اما  غلام محمد غبار به روایتی دیگری به شکست اصلاحات امانی پرداخته است و علت شکست را بی کفایتی عوامل مامورین حکومتی، رشوه خواری، فساد و ناراضی بودن مردم میداند. همین عوامل باعث آن گردید تا تحولات را که مبنای آن ترقی و پیشرفت، تجدد، عقلگرایی و آزادی زن تشکیل میداد به شکست تاریخی روبرو گردد و در نتیجه آن همه اقدامات میهن پرستانه و مترقی دوران امانی گرچه تغیرات بود اندک اما مهم، که در زمان کوتاهی در کشور تحقق یافت و با فرمان روایی چند ماهه ضد ترقی و پیشرفت حبیب الله کلکانی و به ادامه آن حکومت استبدادی نادری به ناکامی انجامید و سرنوشت زنده گی زن افغان بار دیگر به گذشته تاریک و نکبت باری در اسارت سنت های جامعه عقب مانده اسیر گشت.

 دهه دموکراسی و سلطنت ظاهرشاه

در زمان صدارت و ریاست جمهوری  محمد داود بار دیگر زنده گی زنان مورد توجه سیاست و پالیسی های آن قرار گرفت و این بار رفع حجاب به امر اختیاری مبدل می شود و انجمن زنان بار دوم فعالیت هایش را از سرمیگیرد و به زنان فرصت داده میشود تا در عرصه های صحت عامه و تعلیم و تربیه کار نمایند؛ قانون اساسی 1344 و دهه دموکراسی زمینه های دموکراتیک شدن رژیم شاهی را متحول ساخت و در ادبیات سیاسی افغانستان دوره هفتم شورای ملی بازتاب گسترده ای تاریخی و دموکراتیک دارد که بدون مداخله حکومت شاهی تحقق یافته و به نمادی از دموکراسی مبدل گشت این نخستین تجربه دموکراسی خاندان سلطنتی در کشور بوده است که در نتیجه آن به زنان کشور فرصت داده شد تا به دور دوازدهم شورای ملی دوکتور اناهیتا راتب زاد از شهر کابل از بنیاد گذاران حزب دموکراتیک خلق افغانستان، روقیه حبیب ابوبکر، معصومه عصمتی وردک، و خدیجه احراری توانسته اند که براساس آرا و افکار مردم وارد پارلمان کشور شوند.

حکومت شاهی در دهه دموکراسی حق فعالیت های سیاسی، اجتماعی، مدنی، و فرهنگی را به رسمیت شناخت و بر مبنای آن سازمان دموکراتیک زنان افغانستان درسال 1344 خورشیدی به رهبری دوکتور اناهیتا راتب زاد پی ریزی و فعالیت های سیاسی، اجتماعی، سازمانی به هدف تغییر در زنده گی زنان افغانستان سازمان یافت و برای نخستین بار در سال 1346 به ابتکار وی از هشتم مارچ روز جهانی زن در تاریخ میهن مان تجلیل بعمل آمد. در این مرحله از تاریخ فعالان سیاسی- اجتماعی زنان در مرکز کشورکه بیشترین آنها متعلق به خانواده های تحصیل کرده، روشنفکر و از طبقه بالایی جامعه بودند از فرصت ها و امکانات آزادی ها،مشارکت در اجتماع، سیاست، کار و تحصیل، حقوق و آزادی های اساسی بهره برده اند، بیرون از محدوده مرکز و حتی اطراف کابل و به سایر نقاط کشور هیچ طرح و پلان و پالیسی و اقدامات از بهر رهای زنان از قید و بند اسارت وجود نداشت.

فعالیت های اجتماعی و فرهنگی بیشتردر شهر کابل دربین روشنفکران و تحصیل یافته گان تمرکز یافته بود که محور اصلی این فعالیت ها، سیاسی بود تا مبارزات دادخواهانه از بهررهایی، آزادی و دفاع ازحقوق مدنی زنان اما تاثیرات این تغییرات کمی نتوانست بنا بر علل عقب مانده گی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جامعه فراگیرشود وگفتمان زن در این مرحله قادر به تغییری که بتواند بیشترین بخشی از زنان کشور را بسیج وحمایت کند موفق نگردید.

 حکومت حزب دموکراتیک خلق افغانستان و مساله زنان درکشور

با ورود این حزب در سال 1357 به اقتدار سیاسی در عرصه های مختلف جامعه دست به اقدامات رادیکالیزم سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زده اند و پرسمان زن افغان به محور توجه سیاست های آن مبدل گردید ازدواج دختران صغیر و پیشکش غیرقانونی اعلام شد و سواد آموزی از بهر زنان کشور اجباری بود، زمینه های فراگیری تعلیم و تربیه، سواد و مشارکت زنان در حوزه های سیاسی ،اجتماعی و فرهنگی از هر زمان دیگری درحوزه زنده گی عمومی در تاریخ افغانستان پررنگ تر بوده است و زمینه های کار و آموزش وفعالیت ازبهرزنان در ادارات عامه، تحصیلات عالی و به صفوف نیروهای دفاعی و امنیتی کشور فراهم گردید و برای نخستین بار فعالیت های زنان از مرکز کابل به مراکز شهرهای کشور مدیریت و سازمان یافته بود اما کماکان حوزه زنده گی خصوصی زنان با وجود تلاش های گسترده و سازمان یافته و سیاست فعال قاعده اصول مرد سالاری پا برجا و بدون تغییر مانده است.

این حزب بنابر ماهیت ایدیولوژیک و موضعگیری های طبقاتی و سیاسی آن خواهان رهایی زنان از اسارت قید و بندهای زنده گی قرون وسطی بوده است دراین مسیر فعالیت های را انجام داد و برای اولین بار فعالیت های زنان از شهرکابل به مراکز شهرهای کشور در چهارچوب ساختارهای حزبی، سازمانهای دموکراتیک زنان و جوانان و مشارکت زنان در همه عرصه ها بدون تبعیض به آن پرداخته اند که با ورود گروه های مجاهدین و طالبان همان کورسوی کم فروغ را خاموش کرده اند و با سقوط حکومت دوکتور نجیب الله تاریکی بر زنده گی زنان کشور سایه افگند و قرایت بنیاد گرایی این گروه ها از دین، ابزاری محرومیت زن از حقوق بشر و آزادی های اساسی آنها گردید.

دراین دوران گروه های محافظه کار با استفاده ابزاری از باورهای دینی مردم تلاش کرده اند تا از بهر ناکامی گفتمان زن افغان و عدم ایجاد تغییرات در زنده گی آن از حقوق شهروندی و حقوق بشری محروم گردند.

حزب در قبال تغییرسرنوشت زنان کشور بنابر مداخلات سازمان یافته کشورهای دور و نزدیک، ادامه جنگ تحمیلی وتقابل قدرت های بزرگ دوران جنگ سرد و چپ روی و استبداد وحشتناک  حفیظ الله امین و عدم بازخوانی تجارب تلخ تاریخی دوران امانی نتوانسته اند تا زنده گی بیشترین بخش از زنان کشور را متحول سازند.

 موضعگیری حکمرانی مجاهدین و طالبان در قبال سرنوشت زنان کشور

گرچه این دوگروه از نظر ماهیت در تصمیم گیری ها در قبال تعیین حق سرنوشت زنان موضعگیری شان ازهم چندان تفاوت نداشت و در عمل موقف هر دو نسبت به زن نگاه و قرایت واحدی بود.

 عملکرد مجاهدین نسبت به زنان مصلحت سیاسی بیش نبوده است و برخورد آنها نسبت به زنان قاعده حقوقی نداشت و قانونمند نبوده است . با وجود فعالیت های مکاتب دخترانه و حضور زنان در ادارات دولتی در زمان مجاهدین به حداقل آن کاهش یافته بود و در برخی از ولایات به شمول هرات حق کار و فعالیت زنان به تهدید روبرو بود و راننده گی برای زنان جرم پنداشته می شد .

فعالیت سیاسی زنان و مشارکت آنها در حوزه عمومی قوس نزولی رامی پیمود و در رسانه های دولتی برای فعالیت زنان عملا بازدارنده گی ایجاد شده بود و بار دیگر زنان به چهار دیواری خانه محصور، حقوق و آزادی های آنها سلب شده بود.

دوران طالبان و موقف آنها در برابر زنان، بی نیاز از اثبات است، دختران و زنان کشور از کلیه حقوق بشری و شهروندی محروم گردیده بودند، دروازه های نیمه باز مکاتب، حق کار، تعلیم و تربیه و آموزش به روی زنان کشور مسدود شد و همه روزه زنان را با ضرب شلاق جهالت قرن، وحشیانه در شهر و کوچه و برزن تهدید میکردند و نامش را اصول شریعت اسلامی تبلیغ میکردند.

طالبان در برابر حقوق انسانی زنان سخت گیر و انعطاف ناپذیربودند و با سواستفاده از شریعت اسلامی به شدت در برابر زنان با تعصب برخورد میکردند و جامعه را به زندان مخوف استبدادی به زنان و مردان کشور مبدل ساخته بودند و فرهنگ عقب مانده قرون وسطی برخواسته از مدارس پاکستانی و افکار تاریک اندیشانه را در جامعه به اجبار و اکراه و سرنیزه تحمیل و صدای زنان کشور را در گلو خاموش ساخته بودند با وجود جبر و جهل و جعل طالبانی تا زمانی که منافع امریکا و غرب به مخاطره روبرو نگشت در برابر عمال و کردار طالبانی سکوت کرده بودند و از نقض حقوق بشر و حقوق زن در این سرزمین بازتاب در سیاست های غرب مطلوب نبوده است.

طالبان نه تنها که رنگ سیاه داشته اند بلکه افکار، اندیشه و عملکرد آنها نیز سیاه بوده است. با تاکید محض بر مذهب و شریعت اسلامی با برخورد ایدیولوژیک زنان افغان را ازاجتماع و کار و زنده گی حذف کردند و در حقیقت نیمی از پیکر جامعه را فلج ساخته اند گرچه عملاً این دین نبود بلکه سنت های فرهنگ قبیله وی بود که بر زن افغان تحمیل نموده بودند که از مدارس دینی ملاهای پاکستان اقتباس کرده بودند این گروه متحجر موافق و مخالف را نمی شناخت، همه مجبور بودند تا سر تعظیم در برابرشان فرود آورند.

سیاست سخت گیرانه طالبان و موضعگیری فکری آنها نسبت به زنان در برابر هیچ فشار داخلی و خارجی انعطاف پذیر نبوده و اسارت زن در خانه را به عنوان بهترین حق زنده گی و شایسته زن می پنداشتند. سرانجام استبداد افکار طالبانی بساطش برچیده شد و افق تازه ای در زنده گی زنان کشور با فروپاشی طالبان پدید آمد.

دهه هشتاد و جامعه جهانی

به کمک جامعه جهانی در دهه هشتاد انتخابات در کشور برگذار شد و حکومت برخواسته از این انتخابات نگاهی تازه ای به حقوق و آزادی های اساسی، موقف و جایگاه زن در جامعه داشت، این دهه صفحه نوین را از بهر رهایی زنان از اسارت و برگشت مجدد آنها به متن جامعه باز کرد در این مرحله از تاریخ  زمینه ها، فرصت ها، امکانات، تعلیم و تربیه، تحصیلات عالی و مشارکت در ادارات ملکی و نظامی و اجتماع  به زنان کشور فراهم گردید و تحولی در حیات زنان کشور و سهم گیری آنها در فعالیت های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدنی رونما گردید و این بار فعالیت های زنان متفاوت از ادوار تاریخی گذشته سازمان یافته و تشکیلاتی در چهارچوب احزاب، نهادها، انجمن ها، جمعیت ها، بنیادها و اتحادیه ها شکل گرفته و روند تکاملی اش را می پی ماید.

حکومت افغانستان، جامعه جهانی، قطعه نامه ۱۳۲۵شورای امنیت سازمان ملل متحد، وزارت امورزنان، قانون اساسی، قانون محو خشونت علیه زن، مقرره منع آزار و اذیت زنان، اعلامیه منع خشونت علیه زنان، اسامبله سازمان ملل متحد، کمیسیون عالی منع خشونت علیه زن وکمیسیون های ولایتی آن به حمایت از زنان افغانستان قرار دارند، مدافعین حقوق زن در برخی از ولایات کشور به ساختن خانه های امن برای زنانی که به خشونت ها روبرو اند مبادرت ورزیده اند و در کلیت آن در نتیجه حمایت نهاد های دولتی، سازمانهای ملی و بین المللی، تغییرات در زنده گی و فعالیت های زنان کشور در زمینه مشارکت آنها درعرصه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی در مقام های بلند دولتی، نهاد های غیردولتی، در کابینه حکومت و پارلمان فراهم گردیده است با وجود امکانات و فرصت های مطلوب تا اکنون فعالیت های  زنان در مرکز کشور و شهرهای کلیدی کشور تمرکز بیشتری دارد.

باوجود تلاش ها و مبارزات تاریخی و حمایت های ساختاری، جامعه جهانی، سازمان های ملی و بین المللی و نخست بانوی کشور تغییرات فراگیر در ساحه زنده گی عمومی و خصوصی زنان در کشور ایجاد نگردیده و مستلزم تغییر و تحولات بیشتر است در حالیکه از فروپاشی دوران سیاه و تاریک طالبان بیش از یک دهه سپری شده است تغییرات چشم گیری در زنده گی زنان روستایی رونما نشده است، خشونت علیه زنان در حوزه عمومی و خصوصی، شلاق و دره و دادگاه های صحرایی در مغایرت صریح با قوانین ملی و بین المللی به وسیله گروه های دهشت افگن، جنایات ننگین و سنگین است که برزنان کشور تحمیل میگردد. خشونت پدیده است که کماکان در فراروی زنده گی زنان کشور قرار دارد اما واقعیت عینی این است که راه صد ساله زن ستیزی در کشور را نمی توان یک شبه با اجبار و الزام و یا با انجام اصلاحات از پایین به بالا و یا برعکس آن متحول ساخت غلبه بنیادین بر این پدیده شوم مستلزم روند تغییر در زیربنای جامعه و رشد اقتصادی و توسعه فرهنگی است تا پدیده های کهنه و بازدارنده روبنای جامعه متحول شود و در خدمت زیربنای جدید جامعه قرار گیرد با فروپاشی حکومت دوکتور نجیب الله اداره واحد و سراسری در کشور شکل نگرفت و کشور در بحران خلای قدرت سقوط کرد و فعالیت های تعلیمی، تحصیلی و زمینه های کار هر روز نسبت به روز دیگربرزنان کشور دشوارتر میگردید زنان کشور در این برهه از تاریخ قربانی اهداف جنگ های تنظیمی گردید و این تنظیم ها به بهانه حراست ازارزش های دینی و فرهنگی و جنگ های میان گروهی بخاطر دستیابی یکجانبه به قدرت سیاسی زنان را به چهار دیواری خانه اسیر و آبرو و عزت زن افغان را به شدت آسیب پذیر ساخته اند.

جامعه جهانی بنا بر حمایت های که در دوران جهاد از مجاهدین داشته اند به شمول امریکا برخورد مجاهدین و طالبان را در قبال سرنوشت زنان کشوربه موقع محکوم نکرده اند.

درشرایط امروزی فرهنگ مرد سالاری، ازدواج دختران قبل از سن اهلیت، ازدواج های اجباری، عدم آگاهی زنان از قوانین و حقوق شان در خانواده و اجتماع و جنگ های فرسایشی نیابتی از جمله چالش های اند که در فراروی زنان کشور قراردارد.

حقوق زن به مفهوم واقعی آن زمانی درجامعه مان تحقق خواهد یافت که زنان کشور به خود آگاهی دست یابند و خواستار حقوق وجایگاه برابر در جامعه شوند و به مبارزه داد خواهانه برای رهایی، رفع خشونت وحق  کارو زنده گی در اجتماع و خانواده بپردازند این برترین شاخص عملکرد ازبهرزنان  به امید فرداهای بهتر برای زنده گی برتر زنان این کشور است.

بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۲۰ـ ۱۰۰۶

 یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

  Copyright ©bamdaad 2020

بمناسبت هشتمین سال نشراتی «ماهنامه حقیقت زمان »

 محمد صادق روزبه

« ماهنامه حقیقت زمان » ارگان نشراتی حزب آبادی افغانستان ، وارد هشتمین سال نشراتی خود گردید.

هشت سال قبل از امروز ، حقبت زمان ، بحیث ارگان نشراتی حزب مردم افغانستان بعد از تدویر موفقانه کنگره حزب در حمل ۱۳۹۱ خورشیدی و بعد از ثبت و راجستر در وزارت اطلاعات و فرهنگ کشور، به فعالیت نشراتی آغاز ، و وارد عرصه مطبوعات کشور گردید.

« ماهنامه حقیقت زمان » ادامه دهنده ماهنامه «راه نهضت» ارگان نشراتی نهضت فراگیر دموکراسی وترقی افغانستان می باشد که ماهامه « راه نهضت » در نتیجه تلاش های موثر ودوامدار رهبری نهضت و به ویژه رفیق محمد حسن سپاهی معاون نهضت ، در حدود ( ۵۰ ) شماره آن چاپ و از طریق شعبه تبلیغ و فرهنگ نهضت به شوراهای حزبی ، اعضای حزب ومردم توزیع می گردید.نهضت فراگیر دموکراسی وترقی افغانستان طی این کنگره به حزب مردم افغانستان تغییر نام یافت.

حزب مردم افغانستان در روشنی برنامه علماْ تنظیم شده که در کنگره  حزب مورد تصویب قرار گرفت ،بحیث حزب دموکراتیک وترقی خواه کشورمانند نهضت فراگیر دموکراسی وترقی افغانستان، به مبارزه خود در راه آزادی، دموکراسی ، ترقی وعدالت اجتماعی شجاعانه ، فداکارانه و پیگیرانه ادامه داد.

حزب مردم افغانستان در راس رفیق پوهاند داکتر محمد داوود راوش رییس حزب ،به داشتن ارگان نشراتی به هدف تبلیغ و توضیح اهداف ووظایف مطروحه در برنامه حزب ، ارتقای سطح آگاهی اعضای حزب و رسانیدن این اهداف ترقی خواهانه و دموکراتیک به مردم بمنظور بسیج هرچه بیشتر و بهتر آنها بدور حزب مردم افغانستان، توجه لازم معطوف داشت که در نتیجه « ماهنامه حقیقت زمان»  به فعالیت نشراتی خود ، آغاز کرد و آگاهانه و مسوولانه با تعهد به آرمانهای شریفانه وانسانی ، در عرصه مطبوعات کشور گام گذاشت تا رسالت  ومسوولیت های سیاسی ، اجتماعی و تاریخی خود را در برابر مردم زحمتکش افغانستان موفقانه ایفا نماید.

با وحدت دو حزب برادر وهمسو( حزب مردم افغانستان و حزب ملی ترقی افغانستان) در ماه سرطان ۱۳۹۴ خورشیدی، حزب ملی ترقی مردم افغانستان ایجاد و «حقیقت زمان » به حیث ارگان نشراتی این حزب مورد تصویب وتائید قرار گرفت و تحت رهبری حزب وبه همکاری رفقا، به نشرات بلاوقفه خود ادامه داد ومورد استفاده وسیع و همه جانبه شوراهای حزبی واعضای رزمنده حزب ما قرار گرفت.

حزب ملی ترقی مردم افغانستان طی کنگره باشکوه و کار موفقانه آن در ( ۱۹ اسد ۱۳۹۷ ) به حزب آبادی افغانستان ، تغییر نام یافت و « ماهنامه  حقیقت زمان » بحیث ارگان نشراتی این حزب به کار نشراتی خود تحت رهبری این حزب ، دارالانشای حزب وهمکاری دوستانه و رفیقانه رفقای عزیز ما فعالانه و مسوولانه ادامه داده و از حمایت رفیق پوهاند داکتر محمد داوود راوش ریس واعضای محترم دارالانشای حزب ما برخوردار می باشد.

« ماهنامه حقیقت زمان »  ارگان نشراتی حزب آبادی افغانستان، در روشنی پالیسی نشراتی حزب که قبلن مورد تائید دارالانشای حزب قرار گرفته ، نشرات می نماید و همه همکاران قلمی حقیقت زمان با رعایت این پالیسی ، مقاله ها ، تحلیل ها و نوشته های شان را پیوسته ترتیب و جهت نشر وهمکاری به شعبه آموزش سیاسی و تبلیغ حزب می سپارند که از همه آنها ابراز قدردانی می نماییم.

 پالیسی نشراتی حزب ما شامل مطالب زیرین است:

- پیروی و حمایت از دین مبین و مقدس اسلام.

- دفاع از استقلال ، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی افغانستان.

- دفاع و حمایت از منافع ملی وعلیای کشور.

- مبارزه در راه آزادی ، ترقی، دموکراسی وعدالت اجتماعی.

- دفاع از حقوق وآزادی های های مردم وارزش های دموکراتیک قانون اساسی افغانستان.

- دفاع وحمایت از وحدت ملی مردم افغانستان.

- مبارزه علیه هر نوع تبعیض ملی، مذهبی، قومی ، لسانی ، سمتی، نژادی و گروهی.

- حمایت از اتحاد ، همبستگی و وحدت نیروهای ملی، دموکراتیک وترقی خواه کشور.

- مبارزه در راه ترقی وپیشرفت های اقتصادی واجتماعی کشور و بهبود حیات اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی مردم افغانستان.

- حمایت وپشتیبانی از نیروهای ملی دفاعی و امنیتی کشور.

- دفاع و حمایت از ختم جنگ و قطع فوری خون ریزی وتامین صلح سراسری، عادلانه ، پایدار وصلح برای همه در کشور.

- مبارزه علیه فقر وبیکاری .

- مبارزه علیه کشت ، تولید، استعمال و قاچاق مواد مخدر.

- مبارزه علیه جنگ، خشونت ، جرایم سازمان یافته وتروریزم .

- حمایت از مبارزات جنبش های آزادی بخش ملی برای اعاده حقوق ، حق تعین سرنوشت وحق خود ارادیت ملت ها.

- حمایت از مبارزات نیروهای دموکراتیک وترقی خواه جهان برای آزادی، دموکراسی، ترقی و عدالت اجتماعی.

- حمایت از صلح جهانی ،دوستی و همبستگی خلقها .

- حمایت و پشتیبانی از اعلامیه جهانی حقوق بشر.

- حمایت از همسایگی نیک، حسن همجواری وروابط متقابلاْ مفید و تبدیل سرحدات به سرحدات همکاری ودوستی مردمان وکشورها.

 - مبارزه علیه تولید، ذخیره واستعمال سلاح های کشتار جمعی.

- مبارزه علیه استعمار نو وکهن و مبارزه علیه مداخله در امور داخلی کشور ها...و سایر مسایل ارزنده .

«ماهنامه حقیقت زمان » در روشنی برنامه حزب ، پالیسی نشراتی ، مصوبات وفیصله های جلسات دارالانشاء ، بیروی اجراییه ، پلینوم ها و کنگره حزب آبادی افغانستان، به نشرات خود فعالانه ادامه داده و می دهد.

« ماهنامه حقیقت زمان » ، هفت سال پربار نشراتی خود را بحیث زبان گویای حزب ما با موفقیت پشت سر گذاشته و راه دشواری از کار و مبارزه را درین عرصه با افتخار وسربلندی پیموده است.

«حقیقت زمان » در سال هشتم و سالهای آینده ای نشراتی خود ، تلاش خواهد نمود تا راه تعین شده را بحیث یک ارگان نشراتی سیاسی ترقی خواه و دموکراتیک ومدافع صدیق مردم افغانستان با موفقیت وپیروزی های بزرگ ، طی نماید و چون ستاره درخشان در آسمان مطبوعات کشور، هم گام با تحولات دموکراتیک و بنیادی به نفع توده های زحمتکش کشور وجهان مانده گار بدرخشد.

حقیقت زمان از دیریست که راهش را از شهر از دفتر مرکزی حزب بسوی ولایات ، شهرها و روستاهای کشور پیش گرفته و تا دورترین نقاط کشور بدست شوراهای ولایتی واعضای پرافتخار حزب آبادی افغانستان می رسد و به مردم توزیع و توضیح گردیده و می گردد.

جا دارد که شعبه آموزش سیاسی و تبلیغ حزب در آستانه هشتمین سال نشراتی  « ماهنامه حقیقت زمان » سپاس فراوان خود را از رهبری، دارالانشا ، هیات تحریر، بیروی اجراییه ، شورای مرکزی ، شوراهای ولایتی ،  شورای شهرکابل ، شوراهای کشوری وتمام اعضای پرافتخار حزب آبادی افغانستان، به ارتباط حمایت و همکاری های رفیقانه ودوستانه شان با حقیقت زمان، قلباْ ابراز نماید وآرزومندی خود را برای ادامه این حمایت و همکاری های دوامدار شان از«  حقیقت زمان » بعمل آورد.

ما پیوسته به گذشته تلاش خواهیم کرد تا  « ماهنامه حقیقت زمان » ، ارگان نشراتی حزب آبادی افغانستان به ناشر اندیشه های دموکراتیک و انعکاس دهنده واقعیت ها ی موجود وبیانگر آرمان ها ، خواست ها ونیازهای مردم  شریف افغانستان و جهان مبدل گردیده و نقش آگاهی دهنده وبسیج کننده اعضای حزب و مردم زحمتکش و وطندوست افغانستان را بدور حزب آبادی افغانستان ، بخوبی و موفقیت ایفا نماید.

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۵۰۶

Copyright ©bamdaad 2020

پاکستان درهمنوایی با امریکا ، صلح  میان دولت افغانستان و طالبان رامسیر میدهـد

محمد ولی

 دربازی جنگ وصلح افغانستان ، پاکستان بدلایل ذیل نقش مهره موثر را بازی میکند :

۱- مهره های جنگ ۴۲ ساله افغانستان مولود سیاست مشترک امریکا - پاکستان اند .

۲- پایگاه حلقات جنگ ( درگذشته مجاهدین و حالا طالبان ) درداخل خاک پاکستان و زیرنظر مراجع استخبارات نظامی آن کشور فعالیت میکردند ومیکنند.

۳- در جبهات جنگ جواسیس ونظامیان پاکستان نقش هدایت وفرماندهی رادارند .

۴- امریکا طی زمان هستی پاکستان در نقشه جغرافیای سیاسی این منطقه حامی ومشوق سیاست جنگی و تروریستی آن علیه افغانستان بوده است و حالا خوب میداند هرگاه صلحی در افغانستان برقرار گردد بدون امتیازدهی های بلند همچون امتیازات دوران جنگ برای پاکستان این پروسه از سرعت لازم برخوردار نشده مستدام و بی آسیب نمی باشد .

ه- پاکستان با به کارگیری واستخدام چند خدمتگذار در راس تنظیم های جهادی با جنگ فرسایشی بیش از ۴۲ سال کشور ما را ازهر لحاظ به زانو در آورده است ؛ ازلحاظ داشتن ابزار سیاسی- نظامی واستخباراتی از داخل رژیم تا قرا وقصبات ، ضربه جبران ناپذیر بر تشکلات سیاسی دارای مشی مستقل وطنپرستانه و گذشته ضد پاکستانی ، از میان بردن اردوی نیرومند کشور بوسیله مزدوران جهادی ، تشدید تفرقه ملی وغیره .
مجاهد و طالب و داعش وسایل همیشه فعال ضد افغانستان در دست استخبارات نظامی پاکستان بوده وهست که میتواند هرنوع مخالفت با سیاست های مطروحه اش را بوسیله آنها خنثی سازد یا از مشی ملی و افغانی منحرف گرداند . ازاین سبب نظامیان پاکستان با دست بلند وسیاسیون آنها با زبان دراز در سیاست ودیپلوماسی با سردمداران افغانستان با شرط گذاری های قبلی به مذاکره می نشینند.
اولین لشکر پنجهزار نفری زیر رهبری برهان الدین ربانی ، گلبدین حکمتیار و احمد شاه مسعود در پاکستان عامل فشار قوی بر رییس جمهور محمد داود بود که او به اثر این فشار از سیاست های مطروحه اش نسبت به مساله پشتونستان صرفنظر کرد.
کمپ های تربیت نظامی و تروریستی بنام مجاهدین درحمایت نظامی - سیاسی و مالی امریکا وغرب و ارتجاع عرب تا سرحد سقوط رژیم چپ در افغانستان وبقدرت رساندن مجاهدین و بعدها طالبان که زیر هدایت مستقیم صاحب منصبان پاکستانی عمل میکردند ابزارموثر بدست آن کشوربود که توانست عامل ویرانی افغانستان گردد .
استراتیژی پاکستان در مورد افغانستان این است تا این کشور ناتوان و محتاج باشد ، سکان رهبری سیاسی و نظامی وهدایت سیاست خارجی اش را بدست داشته باشد ، آبها ومعادن آن را خود مدیریت کند ، شاهراه ها و بنادر آن از نفوذش خارج نباشد ونگذارد این کشور برخوردار از قوای مسلح نیرومند گردد .
درسیاست خارجی مداخله مستقیم داشته مانع حسن مناسبات پیشرونده و تاریخی با هندوستان گردد گویا بزعم خود شان پاکستان مصدوم به خطر دو کشور نیرومند هندوستان وافغانستان نشده افغانستان از هرگونه اثرگذاری اقتصادی ، تجارتی، ساختمانی ، نظامی وکلتوری با هند دور باشد.
با تاسف که سیاست پاکستان علیه افغانستان کاری و موثر بوده است ، با حفظ حضور نظامی ۴۵ کشور جهان وعسکر امریکا وناتو افغانستان دارای اردوی مجهز ونیرومند یکه بتواند خطرات مداخالات خارجی را مانع شود نشد ، نفاق ملی دامن زده شده باسرعت درگسترش است ، کشور صاحب زعامت ملی و دارای حس وطنپرستی نشده سردمداران دست نشانده مردانی نیستند که شهامت سر کشی از خط فرمان امریکا را داشته باشند .
کشور بی ثبات جنگ زده ، پاچه پارچه شده با سرحدات باز را امریکا نسبت به پاکستان رجحان نمیدهد بلکه آنرا بحیث میدان بازی های استراتیژیک اش بکار گرفته به پاس دوستی پاکستان در مبارزه علیه رقیب جهانی گذشته اش حلقه اساسی اش دولت داری را به پاکستان می سپارد و طالب را از مسیر اسلام  آباد برطبق سیاست نظامی گران پاکستان به قدرت شریک میسازد .
روی این ملحوظ کسانی که در افغانسنان تمثیل حاکمیت می نمایند نمی توانند خط عام‌ سیاستی را که پاکستان پیش گرفته است رعایت نکنند .
سفر لوی درستیز پاکستان طبق تفاهم خلیلزاد به افغانستان و ملاقات هایش با رییس جمهور و رییس شورای عالی مصالحه ملی مبین صریح دست دراز پاکستان در جنگ و صلح بوده معین کننده نقش بعدی طالبان در رژیم  و هوشدار دهنده رعایت استراتیژی پاکستان از جانب افغانستان میباشد .

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۰ـ ۱۰۰۶

  یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

 Copyright ©bamdaad 2020

 اطفال مستحق بهترین ها اند 

روز کودک خجسته باد!

داکتر نظیفه توخی

بیایید بخاطررنج های بیکران وناملایمات اجباری که ازچندین دهه بدینسو اطفال نازنین کشورما متحمل شده اند وهنوزهم با آن مواجه اند، لحظه ای مکث کنیم.

اول جون (۱۱جوزا) دراکثرکشورها منحیث روز بین المللی طفل شناخته شده وازآن تجلیل بعمل میآید. اما اطفال زحمتکش کشورم ازاین روز آگاهی نداشته ومصروف پیدا نمودن لقمه نان برای خود و فامیل اش است.

اطفال منحیث آینده سازان جوامع بشری که چشم امید همه اند، باید همیشه حق اولویت داشته باشند. دراکثریت مطلق کشورها به استثنای کشورهای فقیر وعقب نگهداشته شده، اطفال ازحقوق بیشتر برخورداراند ، سوادآموزی و مکتب رفتن جبری بوده و ازجانب مقامات مربوطه کنترول شدید از آن به عمل می آید. هرگاه والدین مانع آموزش طفل گردند، مجازات و یا جریمه نقدی میشودند. به همین ارتباط دولت والدین را هم مکلف میداند تا دراین زمینه کنترول جدی نمایند. با آنهم دراین کشورها تعداد قابل ملاحظه ازاطفال، ازرفتن به مکتب محروم اند. طورمثال در کشورهای غربی اطفالی که مبتلا به مریضی دایمی اند، و یا اطفال پناهنده گانی که دراین کشورها به شکل غیرقانونی زیست دارند.

مساله نهایت مهم و قابل توجه، خشونت بیش ازحد و فراوان علیه کودکان است. به اساس ارقام نشر شده، تقریبأ ۹۱ فیصد از کودکان کشورما به اشکال گوناگون به خشونت در اجتماع مواجه اند. این خشونت ها نهایت وسیع و گسترده است که از محیط خانه و خانواده ها گرفته تا مکتب، محل کار و محیط اجتماعی را در برمی گیرد. اکثر خانواده ها برخورد خشن و خشونت آمیز در قبال کودکان دارند. پدران و مادران بدون اینکه توجه ای به پیامدها و تاثیرات ناگوار این نوع برخوردها داشته باشند، همیشه با جبر و زور با کودکان شان برخورد می کنند. این برخوردهای خشونت آمیز چنان تاثیری سو و ناگواری در ذهن و ضمیر کودکان برجا می گذارند که حتا تا زمان پیری و مرگ هم، فراموش شان نمی شود. تحقیر کودکان و نادیده گرفتن شخصیت شان، زخم بزرگ بر روح و روان شان وارد می کند که تا اخیر زنده گی التیام نمی یابد.

اطفال کشورهای عقب نگهداشته شده که افغانستان هم جُزاین کشورها شمرده می شود، درخطر مواجه اند و وضعیت شان نگران کننده است. زیرا اگراز این اطفال حمایت نگردد و زمینه تحصیل برایشان مهیا نگردد وضعیت اطفال ازاین هم بدتر شده و درآینده باردوش جامعه خواهند بود.
به اساس پژوهشی که بوسیله یونسکو صورت گرفته است وضع اطفال درافغانستان نگران کننده است. یونسکو اظهارداشته که باید دولت افغانستان حق اولویت دهی براطفال را بیآموزد و رعایت کند.

بیشتراطفال درافغانستان به دلیل فقراقتصادی وازدست دادن سرپرست خانواده مجبوربه انجام کارشاقه شده اند. نا امنی، فقر و بیکاری عوامل دیگری اند که اطفال کارهای شاقه را انجام میدهند وازآموزش محروم شده اند. این اطفال درشرایط دشوار، با دستمزد اندک تا ناوقت های روزمصروف انجام کارهای شاقه اند.
طورمثال: بیشتراین اطفال مصروف کاردرداش های خشت پزی، موتر شویی ها، قالین بافی، مستری خانه ها، و دربرخی از کارخانه ها مصروف کار اند.

در یکی ازمواد کنوانسیون حقوق اطفال آمده است که باید ازحقوق طفل دربرابرهرکاری که مشقت بار باشد ویا مانع تحصیل طفل گردد یا به رشد جسمی، ذهنی، روحی، معنوی یا اجتماعی طفل صدمه وارد کند، حمایت گردد. کاراطفال ازلحاظ قانونی منع قرار داده شده است.

همچنان درماده چهل و نهم قانون اساسی افغانستان آمده است که تحمیل کاربراطفال جواز ندارد.

سن استخدام بوسیله سازمان بین المللی کار با توجه به شرایط اقتصادی - اجتماعی کشورها،سن ۱۸ سالگی تثبیت گردیده است. درعین حال، دربعضی اسناد دیگر، دولت ها را موظف ساخته که حد اقل سن را درقانون داخلی خود تعیین نمایند. قانون کارافغانستان درماده ۲۰، سن استخدام را ۱۵ سالگی وسن کارآموزی را ۱۴ سالگی تعیین نموده است. اما در شرایط خاص (موافقه ممثل قانونی و تایید شورای نماینده گان مربوط ) استخدام در۱۴ سالگی و کارآموزی در۱۳ سالگی نیز مجوز است.

ساعات کارطبق قانون کار، حد اکثر۴۰ ساعت درهفته (البته روز پنجشنبه ۵ ساعت) و کارهای مضربه صحت وکارهای زیرزمینی ۳۵ ساعت درهفته می باشد. اما برای نوجوانان کمتراز ۱۶ سال ۳۰ ساعت درهفته مقررشده است. ساعات کارشبانه یک ساعت کمتر می باشد.

مزد کارگرمطابق کمیت وکیفیت کاربا رعایت درجه، رتبه، بست یا حرفه، دوره کار و سایر شرایط، بدون هیچگونه تبعیض پرداخت می شود. قانون کار راجع به مزد کارگران خردسال یک مقرره حمایتی وضع نموده که مزد نوجوانان مساوی با بزرگ سالان، بدون در نظرداشت تقلیل ساعات کار، پرداخت می شود. نکته مهم دیگر اینکه قانون کار، دولت را موظف کرده که «حد اقلِ مزد » را تعیین نماید. تعیین حد اقل مزد در تمام کشورها معمول و حتا الزامی است. کشورهایی که با تورم و بیکاری مواجه هستند، دراول هرسال، حد اقل مزد را براساس معیارهای مختلف از جمله نرخ تورم، تعیین می نماید.

با تاسف باید گفت درافغانستان اطفال زیادی که کمترازهجده سال سن دارند، به دلیل فقر و تنگدستی به انجام کار های شاقه ودشوارمشغول اند. عده از این اطفال که حتا به سنین پایین ترهم قراردارند، جبرآ برای امرارحیات خود و فامیل شان مشغول کاراند.
متاسفانه این قوانین درافغانستان درروی کاغذ ثبت و در «آرشیف» نگهداری میگردد، اصلا از جانب مقامات مربوطه ازتطبیق آن کتنرول و بررسی بعمل نمی آید.

کاراطفال به دلیل فقر، درحقیقت ادامه دهنده فقر نیزمی باشد زیرا اطفالی که به علت رهایی از فقر توسط فامیل ها بکار گماشته می شوند فرصت های آموزش وارتقای ظرفیت ها ی شانرا از دست می دهند و در نتیجه درزنده گی آینده شان بازهم فاقد امکانات و بار دوش جامعه می باشند.

براساس ارقام نشرشده یونسکو، درافغانستان ۳۰ فیصد ازکودکان افغان مشغول کار می ‌باشند. چنانچه کمیسیون مستقل حقوق بشرافغانستان با ابراز نگرانی ازوضعیت اطفال درکشورمی گوید، بیش از دو میلیون طفل درحال حاضر مصروف انجام کارهای شاقه وحتا کارهای که از توان فزیکی آنان بالاتراست میباشند و بیشترشان سرپرست خانواده هستند.

از اینکه اطفال درسنین بی نهایت پایین درساحه کار قرارمیگیرند، درجریان کاراز آنها سواستفاده هم صورت می گیرد به اساس گزارش ها، پنجاه درصد این اطفال محیط کاری مصوون نداشته و توسط صاحبان کاربا خشونت های مختلف مواجه میگردند.
گفته میشود که شماری ازاین کودکان حتا مورد تجاوزجنسی قرارگرفته، ازآنان در قاچاق مواد مخدراستفاده شده وبالاخره به مواد مخدرمعتاد ساخته میشوند.

موضوع دیگری که قابل مکث میدانم مزد کار اطفال است. که آنها مجبوراند با مزد نهایت ناچیز (بخورو نمیر) کار کنند. چنانچه به اساس اظهارات ذکرشده تعدادی ازاطفال، آنها مجبور اند تا با عاید سیصد افغانی درهفته، مصارف خانواده هفت نفرهً شان را مهیا بسازند.

به نظرمن زمانی که بودجه یک کشورترتیب میگردد، باید مقدار کافی پول برای تربیه و پرورش اطفال هم اختصاص داده شود چون اینها، نونهالان و آینده سازان جوامع بشری اند اگر از اطفال بصورت درست حمایت نشود و زمینه تحصیل برایشان فراهم نگردد از تعلیم وتربیه سالم عقب میمانند و باردوش جامعه میگردند. چنانچه روانشناسان به این عقیده اند: افرادی که سبب بزرگترین مشکلات برای خود و اجتماع میگردند، اکثراْ کسانی اند که درکودکی صدمه دیده اند. به همین منظور باید با اطفال قسمی برخورد گردد که آنها زنده گی را منحیث یک نعمت بشناسند نه به عنوان یک کار اجباری که آنرا باید سپری کنند.

متاسفانه حکومت هیچگونه برنامه مناسب واستراتیژی مشخص برای بهبود وضعیت اطفال کارگر ندارد. دولت باید برای اطفالی که مجبوربه کاراند، زمینه های تعلیم را مساعد بسازد، حکومت افغانستان دراین بخش طوریکه هویدا است ناکام بوده و هیچ نوع پلان مشخص دراین خصوص تهیه ننموده است.

بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۲۰ـ ۰۱۰۶

  یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

 Copyright ©bamdaad 2020