سه سروده دلپذیر از زنده یاد دکتراسدالله حبیب :
قـفـس
صد نسل کبک مردند ، اما قفس بحال است
زین بیشتر ببالد ، بسیار احتمال است
ازبهرماهیان در ، هیچ آبگیر جا نیست
تمساح ها برآیند ، اندیشه محال است
دنیا شدست دشت آوارگی مردم
درسرنوشت آدم ، این آیت زوال است
از دل اثر مجویید ، درهیچ جای دنیا
یا هست جای جایی ، کم چین و خال خال است
گویند بی شمالی برگی زجا نجنبد
گه خود نمایی برگ ، انگیزه شمال است
هرروز می فزاید بر اشک و آه مردم
فردای نارسیده در زیریک سوال است
فرزند می برآید مشتاقِ سنگ بازی
این سرنوشت شوم و دردآورکلال است
درمسلخ زمانه ، آدم بها ندارد
شرما برین تمدن ، این چیست ؟ این چه حال است
( دکتر اسد الله حبیب )
بازکن در را
بازکن در را که آزادی و نان می آورند
خاک می خواهند ، یعنی رایگان می آورند
بندوبازِ بازوبسته بودن در نیستند
نان و آزادی زراه آسمان می آورند
گرنیآوردند نانی ، خیر ، بهرزلف ما
شانه های بهترین نوع جهان می آورند
نردبان آسمان مولوی ناید بکار
ازبرون هرگونه خواهی نردبان می آورند
ازشبان هم مهربان تر گرگها آورده اند
گرگ هم طبق تقاضای شبان می آورند
دزد را اول به آن سو ها اشارت می کنند
بعد بهرپاسبان هم پاسبان می آورند
ارمغان حرف نشنو های آزادی طلب
کنده و زنجیر آزادی نشان می آورند
از برای باغ ها رنگ دگر آورده اند
آب ازجوی دگردربوستان می آورند
مرغ باید با زبان دام خوشخوانی کند
آن زبان را گرنداند ترجمان می آورند
ریزمی کردند جلهایی که دی از عشق باغ
بهرصیادان کنون تیروکمان می آورند
(دکتر اسد الله حبیب )
دور ناآشنايی
دريغا ازين دور ناآشنايی
که ياران ندانند غير جدايی
دريغا ازين روزگار گزافه
که فرعون بسيار و کبر خدايی
دريغا که اين زندگی دوروزه
سرايد به آزار و زورآزمايی
نه در می گساران شبی شور مستی
نه در پارسايان کمی پارسايی
ازين خوب رويان بد خو نيايد
بجز خود پرستی بجز خود نمايی
حيامرد و درموزيمها نهاده
بيابی مگر پيکر موميايی
هنر گر نباشد بزرگی نيايد
به عزت فرو شی و شهرت گدايی
به بد مگذران ، زندگانی نباشد
بجز راه کوتاه واپس نيايی
( دکتراسد الله حبیب)
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۵ـ ۱۹۰۱
Copyright ©bamdaad 2025
دو سروده مانده گار از یانیس ریتسوس ( Γιάννης Ρίτσος ) شاعر مردمی یونان:
حال دیگر دشوار است
که صدای شفق را
و صدای گام تابستان را در ساحل دریا تمیز دهیم
دشوار است که صدای شعاع نوری را بشنوی که انگشتش را تا می کند
و به گاه عصر بر جام پنجره‌ی اتاقی کودکانه ضربه می زند
دشوار، وقتی که تو فریادهای زخمیان را در دره‌ها شنیده‌ای
وقتی که تو ستاره گان را به سان دکمه های زنگ زده‌ی نیم تنه های اعدامیان دیده‌ای
وقتی که تو برانکاردها را دیده‌ای که از شب بالا می روند
وقتی که تو شب را دیده ای که نمی گوید فردا
وقتی که تو دیده‌ای چه دشوار فراچنگ می آیند
آزادی
و
صلح.
بسیاری آموخته هایمان را از یاد بردیم ژولیو
از یاد بردیم که چگونه ماهیِ آرامش
در آب های کم‌عمق سکوت می لغزد
که چگونه رگ های آبی رنگ دست‌های بهار در هم گره می خورند
از یاد بردیم.
( یانیس ریتسوس )
هرگزاز یاد نبردیم آزادی و صلح را
حال چند سالیست که آواره‌ایم
از جزیره‌ای خشک و بی آب و علف
به جزیره‌ی خشک و بی آب و علفی دیگر
در حال حمل چادرها بر پشت مان
بی آنکه فرصت برپاکردن شان را داشته باشیم
بی آنکه فرصت کنیم دو سنگ را کنار هم بچینیم
تا بر آن‌ها دیگچه ها مان را بار بگذاریم
بی آنکه فرصت کنیم صورت مان را بتراشیم
نصفه سیگاری دود کنیم.
از احضار به احضار
از بیگاری به بیگاری
در جیب های مان عکس های قدیمی بهار را داریم
هرچه زمان می گذرد بیشتر رنگ می بازند
شناخته نمی شوند.
(یانیس ریتسوس )
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۴/ ۲۵ـ ۰۸۰۱
Copyright ©bamdaad 2025
پیام شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان به مناسبت حلول سال نو میلادی ۲۰۲۵
حلول سال نو میلادی ۲۰۲۵ را به تمامی انسان های آزادی‌خواه، عدالت طلب و زحمتکش جهان تبریک و تهنیت عرض می نماییم. سال نو فرصتی برای بازاندیشی در مورد گذشته و ترسیم راهی بهتر برای آینده است. در این روزها که امید به تغییر و تحول در دل‌ها زنده می شود، ضروری است نگاهی عمیق به چالش ها و رنج هایی داشته باشیم که سال ۲۰۲۴ بر مردم افغانستان و جهان سایه انداخته است.
در سال ۲۰۲۴، مردم افغانستان با دشواری های بسیاری مواجه بودند. محدودیت‌ها در عرصه های آموزش، کار، و زنده گی اجتماعی، به ویژه برای زنان، موانع جدی ایجاد کرد. محرومیت دختران از تحصیل و کاهش حضور آنان در اجتماع، نه تنها حقوق انسانی و اجتماعی آنان را نقض کرد، بلکه آینده کشور را نیز به مخاطره انداخت.
همچنین متقاعدین، که در زمره زحمتکشان و کارمندان فقیر دولتی هستند، از حق تقاعد که تنها منبع معیشت آنان در سال‌های آخر زنده گی بود، محروم شدند. این وضعیت فشار اقتصادی و روحی شدیدی بر این قشر آسیب پذیر وارد ساخته است. از سوی دیگر، فقر و بیماری به طور گسترده در کشور بیداد می کند و خانواده های بسیاری درگیر مشکلات معیشتی و دسترسی محدود به خدمات ابتدایی صحی و اجتماعی هستند.
در چنین شرایطی، افغانستان بیش از هر زمان دیگر به همبستگی و اتحاد نیاز دارد. ضرورت اتحاد میان تمامی نیروهای روشنفکر، ترقی خواه، دموکرات و عدالت طلب، و تمامی کسانی که صادقانه در تلاش برای خدمت به افغانستان رنج دیده و عذاب دیده‌اند، حیاتی تر از هر زمان دیگر احساس می شود.
بیایید یکجا تلاش کنیم برای ساختن یک افغانستان مستقل، مترقی، قانونمند، عدالت پسند و سربلند؛ افغانستانی که در آن تمام اتباع کشور، بدون توجه به قومیت، زبان، مذهب یا وابستگی های اتنیکی شان، از حقوق مساوی برخوردار باشند و هیچ نوع تبعیضی بر آنان تحمیل نگردد. تنها با وحدت و همبستگی است که می توانیم این آرمان ها را به واقعیت تبدیل کنیم.
اما چالش‌ها تنها محدود به افغانستان نیست. در سطح جهانی نیز مردم بی گناه همچنان قربانی سیاست‌های ناعادلانه و جنگ های ویرانگر می شوند.
در فلسطین و غزه و در لبنان خشونت‌های بی پایان جان هزاران انسان بی گناه را گرفت. زنان و کودکان، که بیشترین آسیب پذیری را دارند، در این درگیری ها قربانی شدند، در حالی که جهان نظاره گر این فجایع بود.
در اوکرایین، جنگی که از آن به عنوان یک بحران بین‌المللی یاد می‌شود، هرروز جان انسان های بیشتری را می گیرد و این کشور را به میدان آزمایش سلاح های خطرناک قدرت های بزرگ تبدیل کرده است. قربانیان اصلی این جنگ ها مردم عادی هستند که میان بازی های سیاسی قدرت های بزرگ گرفتار شده‌اند.
علاوه بر این، در بسیاری از کشورهای فقیر، مهاجران که قربانی بحران‌های سیاسی، جنگ ها و تغییرات اقلیمی هستند، با سیاست های سختگیرانه پناهنده گی در کشورهای غربی مواجه اند. این در حالی است که بسیاری از این بحران ها نتیجه مداخله‌های سیاسی و نظامی قدرت های بزرگ در امور داخلی این کشورها است.
با تمام این دشواری‌ها، سال نو فرصتی است برای بازنگری و همبستگی جهانی. ما باور داریم که مردم افغانستان، به ویژه زنان، جوانان، و زحمتکشان، همچنان امید خود را از دست نداده اند و با تلاش و استقامت به مبارزه برای ساختن آینده‌ای بهتر ادامه می‌دهند.
ما از جامعه جهانی می خواهیم که به‌جای تشدید سختگیری‌ها در سیاست های پناهنده گی، به دلایل اصلی مهاجرت، از جمله جنگ‌ها و نابرابری‌ها، توجه جدی نماید و به جایگاه انسانی مهاجران احترام بگذارد.
سال ۲۰۲۵ می تواند سالی باشد که در آن بشریت گام های موثری در جهت صلح، عدالت اجتماعی، و حقوق انسانی بردارد. ما امیدواریم که این سال، سال کاهش آلام مردم جهان، افزایش همبستگی جهانی، و ایجاد آینده‌ای روشن تر برای تمامی ملت‌ها باشد.
سال نو ۲۰۲۵ مبارک!
نوی ۲۰۲۵ کال مو نیکمرغه !
با آرزوی جهانی سرشار از صلح، عدالت و انسانیت.
داود رزمیار
رییس شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۲۸۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
پیام همدردی و تقبیح حملات هوایی پاکستان به خاک افغانستان
ما با نهایت تأثر و اندوه، حملات هوایی اخیر پاکستان به ولسوالی برمل ولایت پکتیکا را که منجر به کشته‌شدن ده‌ها غیرنظامی، از جمله زنان و کودکان بی‌گناه شد، شدیداً تقبیح می‌کنیم. این اقدام نه‌تنها نقض آشکار حاکمیت ملی افغانستان است، بلکه نشان‌دهنده سیاست‌های تجاوزگرانه و بی‌توجهی پاکستان به ارزش‌های انسانی و قوانین بین‌المللی می‌باشد.
حملات اخیر پاکستان را باید در چارچوب نقش تاریخی و مخرب نظامیان پنجابی بررسی کرد که همواره چرخ اصلی ماشین نظامی و سیاسی این کشور را به پیش برده‌اند. این نظامیان نه‌تنها سرکوب هرگونه جنبش مترقی و مردمی را در داخل پاکستان به هدف خنثی‌سازی هر گونه تغییر اجتماعی عادلانه دنبال کرده‌اند، بلکه به‌مثابه کشتی جنگی در خدمت قدرت‌های امپریالیستی، نقش تخریب‌گرانه‌ای را در منطقه ایفا کرده‌اند. اقدامات تجاوزکارانه پاکستان در افغانستان بخشی از همین سیاست‌های سرکوب‌گرانه و وابستگی به قدرت‌های بزرگ است که هیچ‌گاه به نفع صلح و ثبات در منطقه نبوده است.
پاکستان با دخالت‌های مداوم در امور داخلی افغانستان و نقض تمامیت ارضی این کشور، نقش برجسته‌ای در ترویج بی‌ثباتی، بنیادگرایی و تروریسم داشته است. این سیاست‌ها نه‌تنها افغانستان را دچار بحران ساخته، بلکه امروز خود پاکستان را درگیر بحران‌های عمیق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی نموده است. این کشور اکنون در آتشی می‌سوزد که برای سال‌ها در منطقه افروخته است.
ما از نهادهای بین‌المللی، به‌ویژه سازمان ملل متحد و یوناما، می‌خواهیم که این تجاوز آشکار را به‌صورت جدی بررسی کرده و پاکستان را به پاسخگویی وادارند. همچنین تأکید می‌کنیم که تنها از طریق احترام به حاکمیت ملی افغانستان، توقف سیاست‌های نظامی‌گرایانه پاکستان و همکاری واقعی منطقه‌ای می‌توان به صلح و ثبات در منطقه دست یافت.
ما با خانواده‌های قربانیان این حادثه دلخراش عمیقاً همدردی می‌کنیم و یاد جان‌باختگان را گرامی می‌داریم. امیدواریم که عدالت در مورد این جنایت تأمین گردد و چنین حملاتی دیگر هرگز تکرار نشود.
داود رزمیار
رییس شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۲۹۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
طبع افـلاطــون
فلاطون، آن جهان علم و حكمت
كه حكمت را علم بود و علامت
شبى در محضر دانـش پـژوهـان
كمى بگرفته خاطر بود و پژمان
يكى پرسيدش از ياران ارشـــاد
كه محزون مىنمايد ازچه استاد؟
چـرا استــاد را دل واگــرفتـه؟
چه غم برطبعشان مأوا گرفته؟
فلاطون سر برآورد وچنين گفت
بـه فحـواى ادب ناسفته دُر سفـت
كه ما را جاهــلى تعريف كرده
به زعم خويشتن توصيف كرده
چه غــم زين بيشتر بـايـد كشيدن
كه وصف عاقل از جاهل شنيدن
(استاد ضيا قاريزاده )
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۴ـ ۱۶۱۲
Copyright ©bamdaad 2024