احکام قانونی و شرعی در مورد اسرای جنگی

عبدالاحمد فیض

واقعیت زنده گی در سیاره ما بیانگر آنست، که انسانها بیشترین فرصت های زنده گی خویش را در رویاروی ،منازعه، کشتن و بستن یکدیگر پشت سرگذاشته است، که دراعصارکهن این خونریزی ها که عمدتأ به قصد کسب غنیمت، تصاحب املاک و بالاخره دستیابی به منافع فردی و گروهی بوقوع پیوسته است، حد ومرزی نداشته است.

اما بعد ازظهور دین اسلام درعصر جهالت، موازین و قواعدی معینی در زمان جنگ به مسلمانان شریک در منازعه از ورای احادیث و نصوص قرآنی ارشاد گردید، هکذا قواعد وهنجارهای دردنیای معاصردرزمینه وجود دارد که بنام قوانین بین المللی جنگ یاد میشود و در میثاق های چهارگانه سال(١٩٤٩) ژنیو مورد تصویب قرارگرفته است.

درین نبشته بطور مؤجز تلاش میگردد تا چگونگی و نحوه برخورد و مناسبات با اسرای جنگ را در پرتو دساتیر دینی و قوانین بین المللی برجسته سازیم:

اسیربه فرد ویا افرادی اطلاق میگردد که درجریان درگیری مسلحانه ازطرف نیروهای دشمن دستگیرگردد، لذا بار نخست درسال (١٩٢٩) دولت های عضومیثاق ژنیومفاد مدونی را مورد تصویب قرارداد که برمبنای آن دولتها ملزم گردید، از شکنجه و تعذیب اسرای جنگی ، کشتن واهانت آنها اجتناب نمایند.

همچنان بر بنیاداحکام فوق، هرگاه اسیرجنگی به انجام خدمات استخدام گردد، بایست معاش برای آنها درنظرگرفته شده، زمینه برای تداوی،استراحت، معیشت و تبادله مکاتیب با خانواده و بستگان اسیرفراهم گردد.

بروفق کانوانسیون سال١٩٤٩ ژنیو ، مجروحین که در میادین نبرد مسلحانه بدست نیروهای دشمن میافتد، یا افراد جنگی که درحین منازعه بدست دشمن اسیر میگردد، مانند یک فردعادی ازکلیه حقوق انسانی برخوردار بوده، هرگونه شکنجه، اجحاف، توهین و نقض حقوق بشری فرد یا افراد اسیر شده مسوولیت بین المللی دولت و یا گروه متخاصم را وارد صحنه میسازد.

طوریکه درفوق تذکار یافت، دین اسلام ، ازجمله نخستین ادیان سماوی است که جنگ را به مفهوم دفاعی آن به تعریف گرفته و درجنب ممنوعیت توسل به اقدام زور، با درنظرداشت جهل وظلمت حاکم درآن برهه تاریخی، احکام صریحی را در زمینه وضعیت اشتراک کننده گان مخاصمات مصلحانه و بخصوص اسرای جنگ از ورای نصوص قرآنی واحادیث نبوی مطرح نموده است.

پیامبراسلام (ص) به مسلمانان مشمول غزوات اکیدأ ارشاد فرموده است که با اسیران جنگ به نیکویی رفتارنمایند.

همچنان روایتی از حضرت عبدالله بن عثمان وجود دارد که پیامبر اسلام حین اعزام رزمنده گان به میدان جنگ، آنها را به عدم حمله برغیرنظامیان و رعایت دساتیر بشردوستانه با دادن سوگند توصیه میفرمود.

در قران کریم بمثابه بنیادی ترین رهنمود بشر، احکام متعدد و صریح وجود دارد، منجمله در آیه الانسان، خدواند(ج) نیکویی، لطافت و مهربانی با اسیران دشمن را نماد عالی اخلاق انسانی ارشاد فرموده است.

در زمینه محل نگهداری، تداوی و معشیت اسیران جنگ در دین اسلام تفکیکی میان افراد آزاد و اسیر وجود نداشته ، و این امر در متون و نصوص متعددی وضاحت یافته است.

مبرهن مینماید که کلیه دساتیر و قواعد بسردوستانه در دین مقدس اسلام بر پایه ارزش های فطری انسان که خلیفه زمین خوانده شده است استوار است، دراین دین آسمانی قتل، شکنجه، اهانت، بی حرمتی در برابر اسیران جنگی جنایت توصیف و مرتکبین چنین اعمال مستلزم مجازات دنیوی وعذاب اخروی خوانده شده است.

دین اسلام نه تنها کشتن اسیر را مردود عنوان نموده است بلکه جنگجویان که پناه میاورند، مصوونیت جانی و روحی وی تضمین گردیده است.

لذا تبادله، رهایی بدون قید و شرط و رهایی اسرای جنگ دربدل پرداخت وجوه پولی، از ارکان بارزی دینی در زمینه خوانده شده است.

با امعان به اصول وهنجارهای بین المللی و ارشادات دینی، عاملان قتل، شکنجه و رفتار اهانت بار به اسیران جنگی، جنایتکاران است که با درنظرداشت اصول بین المللی بشردوستانه و احکام دین مقدس اسلام مستوجب تعقیب و مجازات پنداشته شده و نفرین شده گانی است که هرگزمصوون نخواهد بود ، اما علی الرغم ممنوعیت دینی وهنجارهای جهانی ، کشورما شاهد صحنه های وحشتناک وشرم آور قتل وکشتاربی رویه اسیران جنگی توسط معارضان مسلح وجوانب دخیل در جنگ بوده است.

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۰۱۰۸

مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

درحاشیه رخدادهای قبرس

محمود فاضلی

همان ‌طور‌که پیش ‌بینی می‌ شد سفر رجب اردوغان، رییس ‌جمهوری ترکیه، به قبرس شمالی در سالروز چهل ‌وهفتمین سال عملیات نظامی ترکیه در قبرس با حساسیت‌ های بین ‌المللی، یونان و قبرس همراه بود. اردوغان در دیدارش از بخش ترک ‌نشین قبرس ضمن حمایت از تقسیم قبرس و « راه ‌حل دو کشور» اعلام کرد، « ازسرگیری روند مذاکره جدید تنها بین دو کشور میسر است. برای این امر نیز باید بر حاکمیت و جایگاه مساوی تاکید شود. بدون پذیرش وجود دو ملت و دو کشور مستقل نمی ‌توان در مذاکرات پیشرفت کرد. کلید حل بحران جزیره قبرس در به ‌رسمیت ‌شناختن حق برابری ترک‌ های قبرس در بحث حاکمیت است. رد کردن راه‌ حل دو کشور به معنای نادیده ‌گرفتن حقوق ترک ‌های قبرس در حاکمیت، استقلال و حقوق است».

او خطاب به یونانی‌های قبرس مدعی شد آنها از عقده اقلیت دانستن ترک ‌ها در جزیره قبرس دست نکشیده‌‌اند و راه‌ حل مبتنی بر عدالت را رد کرده‌ اند و به مواضع غیرصادقانه و به ‌دور از حقایق این جزیره ادامه می‌ دهند. هرچه زمان بگذرد، ملت ترک قبرس از استقلال و آزادی خود کوتاه نخواهد آمد. از ما انتظار نداشته باشید که همچنان ترک ‌های قبرس را به‌ عنوان یک اقلیت تحت اداره یونانی ‌های قبرس بپذیریم. طرف یونانی به‌ هیچ ‌یک از وعده‌ های خود متعهد نبوده و در گذشته نیز طرح صلح کوفی عنان، سزمنشی اسبق سازمان ملل متحد و همه‌ پرسی اجرا‌شده برای برقراری نظام فدرالیزم در جزیره را رد کرد. ازسرگیری مذاکرات تنها براساس راه ‌حل دو کشور نخواهد بود. از این به بعد، ما نمی‌ گوییم بخش شمالی و بخش جنوبی جزیره قبرس، ما از حالا به بعد خواهیم گفت قبرس ترک. اردوغان در زمینه پیوستن قبرس جنوبی به ناتو مدعی شد: « اگر به اسناد ناتو نگاه کنیم فعلا ما جواب مثبت نداده‌ایم، الحاق قبرس جنوبی به ناتو درچنین شرایطی غیرممکن است. ترکیه اکنون آن کشوری نیست که زمان الحاق یونان به ناتو وجود داشت. اکنون ما اینجا هستیم. آنها نمی ‌توانند ترکیه را دور بزنند ».
به گفته اردوغان در نشست ویژه مجلس قبرس شمالی، « وحدت جمهوری ترک قبرس شمالی بالاتر از همه ملاحظات سیاسی است. امروز برادری ابدی میان ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی را که قدرت خود را از خون شهدای ما می‌ گیرد، بار دیگر به تمام جهان اعلام می ‌کنیم. آرمان قبرس، موضوع مهمی است. این آرمان ملت بزرگی است که سال 1974 قهرمانانه حماسه آفریدند.»
سخنان او با انتقاد هایی از سوی اروپا همراه بود. اتحادیه اروپا و امریکا با طرح اردوغان برای منطقه « ورشا » در جنوب شهر فاماگوستای در قبرس مخالفت کردند. این منطقه پیش از حمله ترکیه به قبرس در 1974 ترسایی یکی از مناطق مهم برای گردشگری در این کشور به شمار می‌ آمد اما پس ازحمله نظامی ترکیه و فرارساکنان، ازآن زمان تا اکنون این شهربه یک منطقه متروکه تبدیل شده است، اما سال گذشته مقامات ترکیه و قبرس ترک ‌نشین دوباره از بازگشایی آن خبر دادند.
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اردوغان خواست از تشدید تنش‌ ها خودداری کرده و به گفت ‌وگوهای مبتنی ‌بر « فدراسیون دو منطقه ‌ای دوجامعه‌ای» بازگردد. اتحادیه اروپا بر لزوم پرهیز از اقدامات یک ‌جانبه ناقض قوانین بین‌المللی و اقدامات تحریک ‌آمیز در جزیره قبرس که خطری برای بازگشت به میز مذاکرات برای حل ‌وفصل فراگیر پرونده این جزیره به‌ شمار می ‌رود، تاکید کرد. وزیر خارجه امریکا اقدام ترکیه را « کاملا مغایر با قطع ‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد» می‌ داند. اقدامات ترک ‌های قبرس در واروشا تحریک‌ آمیز، غیرقابل قبول و ناسازگار با تعهدات پیشین این کشور برای تعامل سازنده در گفت ‌وگوهای سازش است. بریتانیا مواضع اردوغان را در تضاد با مصوبات شورای امنیت و آن را تهدید کننده روند سازش در قبرس می ‌داند. لندن در حال رایزنی اضطراری درباره این موضوع با سایر اعضای شورای امنیت است. فرانسه نیز دعوت اردوغان به راه‌ حل دو کشور را تحریک‌ آمیز می ‌داند. به باور پاریس، این اقدام، بازگرداندن اعتماد لازم برای از سرگیری فوری مذاکرات به‌ منظور رسیدن به یک راه‌حل عادلانه و دایمی برای پرونده قبرس را تضعیف می ‌کند. مصر نیز اگرچه مذاکراتی برای بهبود روابط با انقره دارد اما این گام را در تعارض با قطع ‌نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد می ‌داند. اسراییل نیز ضمن اعلام همبستگی با قبرس از طرح ترکیه در منطقه واروشای قبرس عمیقا ابراز نگرانی کرد. قبرس نیز که این اقدام را «غیرقانونی و غیرقابل قبول» توصیف کرده شکایت رسمی خود را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارایه کرد.

یونان مواضع اردوغان را ضربه ‌ای به چشم‌ انداز حل‌ وفصل مساله قبرس بر مبنای قطع ‌نامه‌های شورای امنیت ارزیابی می ‌کند. آتن که اقدامات ترکیه را باعث نگرانی سایر کشورهای اروپایی و رهبران اتحادیه اروپا می‌ داند، مدعی است هرگونه تحول منفی در قبرس، روابط ترکیه با اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به اعتقاد دندیاس، وزیر خارجه یونان، در قبرس راه‌ حل دوکشوری وجود ندارد. پیشنهاد تشکیل دو کشور از سوی ترکیه نمی‌ تواند راه‌ حلی برای مساله قبرس باشد. اتحاد مجدد قبرس تنها راه‌ حل مساله این جزیره است و سایر گزینه‌ ها راه‌ حل نیستند و خلاف حقوق بین‌المللی هستند.

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۱ـ ۲۹۰۷

طالبان اگر۸۵ در صد افغانستان را گرفته چرا رهبرش هنوز در پاکستان است؟

روزنامه هیومانیته

عقب نشینی نظامی امریکا از افغانستان نشان دهنده شکست استراتیژی واشنگتن در جنگ بیست ساله در این کشور است. طالبان اکنون بخش زیادی از خاک افغانستان را کنترول می کند.

در مواجهه با پیشروی طالبان در افغانستان، قدرت های منطقه ای در حال فعال شدن هستند .شورشیان طالبان ادعا می کنند ۸۵ درصد خاک افغانستان را تحت کنترول دارند. رایزنی ها برای حفظ ثبات در آسیای مرکزی در حال افزایش است. در حالی که واشنگتن به عقب نشینی نیروهای خود در افغانستان ادامه می دهد. مسکو در تلاش است که ثبات نسبی در منطقه به خطر جدی برای مردم افغانستان و منطقه تبدیل نشود افغانستان « یکی از پیچیده ترین مراحل انتقال » را پشت سر می گذارد. اظهارنظر واقعی از جانب رییس جمهور افغانستان، اشرف غنی ، توسط ایالات متحده در معرض دید قرار گرفت. از ماه اپریل و اعلام عزیمت نیروهای امریکایی، طالبان حمله بزرگی را آغاز کرده اند. به حدی که در روز جمعه، آنها ادعا کردند که ۸۵ درصد از خاک افغانستان، از جمله پست های مرزی مهم با ایران، ازبکستان و ترکمنستان را کنترول می کنند. در حال حاضر در ولایات شمالی، طالبان به زنان هشدار داده اند. آنها نباید بدون حجاب و بدون محرم خانه های خود را ترک کنند - یعنی بدون شوهر، پدر یا برادرشان. فواد امان ، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان در برابرادعای طالبان واکنش نشان داد و گفت:

اگر (طالبان) بخش وسیعی از سرزمین را کنترول می کنند، پس چرا رهبران آنها در پاکستان زنده گی می کنند و نمی توانند به افغانستان بیایند؟

چرا آنها جنگجویان کشته یا زخمی شده خود را به پاکستان می فرستند؟

استدلالی که یک واقعیت است، اما نمی تواند پریشانی ارتش ملی افغانستان را مخفی و بپوشاند. دولت افغانستان، که اکنون از پشتیبانی مهم هوایی امریکا محروم است، زمینه های زیادی را از دست داده است. با این حال وزیر دفاع فواد امان اطمینان داد که طالبان را از قلعه نو ، اولین مرکز ولایت ( بادغیس ) که از آغاز تهاجم طالبان مورد حمله قرار گرفته است ، بیرون رانده و از تصرف غزنی در یکشنبه صبح جلوگیری کرد. عصر پنجشنبه، جو بایدن، رییس جمهور امریكا اعلام كرد كه ماموریت نظامی امریكا در افغانستان در تاریخ ۳۱ اگست، تقریباً بیست سال پس از آغاز آن، پایان می یابد. وی گفت که سقوط این کشور به دست طالبان « اجتناب ناپذیر» نیست، و گفت که مقامات افغانستان « توانایی » تضمین تداوم دولت را دارند. کلماتی که اطمینان بخش می باشند اما به وضوح از واقعیت دور است . سهیل شاهین ، سخنگوی طالبان، به خبرگزاری فرانسه گفت که شورشیان خواهان « مذاکره » هستند و اعتقادی به انحصار قدرت ندارند. اما به نظر می رسد آنها علاقه چندانی به مذاکره با دولت افغانستان ندارند که در حال حاضر در بن بست است. زلمی خلیل زاد، نماینده ویژه ایالات متحده برای آشتی در افغانستان، گفت: «...که او به دوحه و منطقه بازگشته است تا برای ادامه دیپلوماسی مصمم ایالات متحده برای توافق صلح بین جمهوری افعانستان و طالبان گفت وگو کند» .

وزیر امور خارجه هند، با سرگیی لاوروف همتای روس خود در مسکو ملاقات و تاکید کرد که دهلی نو از جهت حوادث در افغانستان نگران است، و به پیامدهای منطقه ای برای امنیت و ثبات صلح اشاره کرد. در روزهای اخیر رسیده گی به پرونده افغانستان برای مقامات روسیه ضروری به نظر می رسد روز جمعه، جلسه ای بین نماینده ویژه رییس جمهور روسیه در افغانستان، ضمیر کابلوف ، و هیات طالبان به رهبری شیخ شهاب الدین دلار برگزار شد. وی اطمینان خاطرداد و گفت: « که طالبان به هیچ کس، هیچ شخص، هیچ موجودی اجازه نمی دهند از خاک افغانستان علیه کشور همسایه، کشورهای منطقه و کشورهای جهان، از جمله ایالات متحده و متحدانش استفاده کند». در همین حال، معید یوسف ، مشاور امنیت ملی پاکستان، با ابراز نگرانی از وخیم تر شدن وضعیت افغانستان آن را « بسیار بد و خارج از کنترول پاکستان » خواند. همچنین وضعیت افغانستان برای رایزنی های بعدی در شهر دوشنبه ، جایی که جلسه وزیران سازمان همکاری شانگهای « او ث اس» در روزهای آینده برگزار می شود، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این موضوع همچنین در تاشکند ، که میزبان کنفرانس آسیای میانه و جنوبی است، مطرح خواهد شد. لاوروف گفت: « ...ما امیدواریم که همه شرکت کننده گان اجلاس شانگهای (درشهرهای دوشنبه و تاشکند) پیامی محکم به همه مردم افغانستان ارسال کنند تا مذاکرات واقعی را آغاز کنند. اما، پکن معتقد است که ، « ایالات متحده با عقب نشینی سریع نیروهای خود، مسوولیت ها و وظایف خود را نادیده می گیرد، و این بی نظمی و جنگ را به عهده مردم افغانستان و کشورهای منطقه می گذارد!/ ترجمه آذرنگ

منبع تصویر: دویچه ولی

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۱ـ ۱۴۰۷

عدالت بین المللی، آرمانگرایی یا معما

عبدالاحمد فیض

بشریت دراعصارگوناگون ودرمراحل متفاوت انکشاف حیات انسانی درین سیاره زیبا راه بی امان مبارزه را بخاطر دستیابی به عدالت که مفهوم جزء دادگری، مساوات، برابری واعاده حق نداشته و ندارد، درپیش گرفته ودر راستای دستیابی به عدالت مبارزه نموده است.

واژه عدالت بمثابه متعالی ترین آرمان بشری، تجلی یک مفهوم ومحتوای انتزاعی نبوده بلکه عدالت درسطوح وعرصه های متفاوت حیات بشری مانند عدالت اجتماعی، عدالت اقتصادی، عدالت در عرصه حقوقی وغیره مطرح میگردد که تحقق آن متضمن ثبات، امنیت، رفاه، برابری ومساوات خواهد بود.

طوریکه تصریح یافت، عدالت خواهی و مبارزه بخاطر دسترسی به عدالت پدیده تاریخی است واما با تدوین وظهورتیوری های نوین که دربستر مبارزات باشکوه آزادی خواهی و روشنگری قوام کسب نمود، پیکارو مبارزه بغرض تحقق عدالت بیشترینه در چهارچوب تفکرات نوین هیومانیستی درپرتو نظریات و دکتورین دانشمندان وپیشگامان نهضت های دموکراتیک سده هجدهم درجامعه بشری رونق یافت.

شایان ذکر میدانم که علی الرغم این پیشگفتار درباب عدالت ، منظور نویسنده تعریف و توصیف عدالت و بررسی چگونگی عدالت بگونه موسع و مشروح نیست، بلکه تلاش خواهم ورزید تا مفهوم و محتوای عدالت بین المللی ونحوه عملکرد تابعان حقوق بین المللی را در خصوص تحقق عدالت بین المللی بطور اخص موردکنکاش قرارداد.

دراول جون ٢٠١٠ ترسایی طیف وسیع از دول عضو میثاق روم که در جون سال ١٩٩٨ دیوان بین المللی جزایی را اساس گذاشتند، در شهرکامپالا کشوراوگاندا گردهم آمدند تا باگشایش یک کنفرانس بین المللی نحوه فعالیت های دیوان را مورد بحث قرارداده و اساسنامه روم را مورد بازنگری و تجدید نظر قراردهند، دراین کنفرانس دولت های عضو به توافق رسیدند تا به هدف جلب هرچه فزونتر حمایت جامعه جهانی از میثاق روم و توسعه فعالیت های دیوان بین المللی جزایی لاهه، هفدهم جولای را که مصادف میگردد به تقویم امضای میثاق روم، بمثابه روز بین المللی عدالت مسما، وهمه ساله ازاین روز بزرگداشت بعمل آید.

لذا با اهتمام به نیات و مقاصد دولت های شرکت کننده درکنفرانس کامپالا، عدالت بین المللی همانا عدالت جزایی یا کیفری است که از عدالت اقتصادی و یا عدالت اجتماعی که جوانب گوناگون مناسبات اجتماعی را درمحورداعیه عدالت خواهی مورد بررسی قرارمیدهد، تفکیک شده که هدف از آن تعقیب، مجازات و رعایت بی تاخیر کلیه مفاد وهنجارهای است که دیوان جزایی لاهه در فروغ آن ایجاد و فعالیت مینماید.

تذکراین موضوع غیرمنصفانه نخواهد بود که بشریت علی الرغم سیستم حقوقی جهانی با پهنای گسترده با یک نظام بین المللی ناعادلانه روبروست که درمواجهه با تضیع حقوق و ارزشهای انسانی، اعاده حقوق شان با بکارگیری ابزارها ومیکانیزم های متنوع نا ممکن میگردد.

دردنیای معاصر زور وقدرت در جایگاه قوانین بین المللی نقش ایفا داشته ومبرهن می نماید که دشوار خواهد بود تا قوانین وهنجار جهانی را ازمنظرقدرت وکرکترالزامی و اجرایی درچهارچوب عدالت بین المللی مورد توجه قرارداده و خود را در پناه اصول بین المللی مصوون پنداشت.

درست بیست وسه سال ازعمر پیمان بین المللی روم که امروز تحت عنوان روز عدالت بین المللی به هدف ارتقای سطح حمایت جهانی از آن بزرگداشت خواهد شد، گذشت، درطی این مدت جهان شاهد حملات مسلحانه برحاکمیت های مستقل دیگر و وقوع منازعات مسلحانه خونبار دربسا نقاط جهان بوده که این مخاصمات با تمام ابعاد خطیری که درپی دارد، کماکان عمدتأ در محورمنافع و تمایلات آزمندانه عنصرخارجی در مناطق درگیرجنگ ادامه داشته که بی تردید موارد متعددی از جنایت جنگی، نقض فاجعانه حقوق انسانی، قتل و کشتار بیرحمانه مردمان که در جنگ مشارکتی نداشتند بوقوع پیوسته است، مانند جنگ جاری در افغانستان، یمن، سوریه، عراق، غزه وغیره که با وصف موجودیت دیوان بین المللی جزایی، ازعدالت قضایی مبنی بر شناسایی، پیگرد و مجازات عاملان جنایات وحشیانه بین المللی خبری نیست.

کشورما افغانستان در نتیجه تهاجم مسلحانه ایتلاف بین المللی به هدایت امریکا و مداخلات گسترده ازکشورهای پیرامون مبنی بر تمویل نبرد مسلحانه به هدف تحقق اهداف و مقاصد سیاست خارجی توسعه طلبانه آنها مانند اداره نظامی پاکستان، به مکان امن و محل تجمع جنایتکاران جنگی و ناقضان حقوق بشری مبدل گردیده است، دراین کشور درحال منازعه در دودهه گذشته، موارد مشهود وغیرقابل انکارجنایت جنگی یا نقض بی شرمانه حقوق بین المللی بشردوستانه، توسط قوای خارجی، نظامیان بومی یا گروهای مسلح مخالف دولت ارتکاب گردیده است، که به دلایل گوناگون مانند وابستگی نامحدود به منابع خارجی، عدم شفافیت وناتوانی نظام عدلی نه تنها هیچ اقدام قابل انتظار در زمینه دستگیری و محاکمه جنایتکاران و قاتلان مردم بیدفاع ازجانب دولت صورت نگرفته است، بلکه مجرمان بدنام و مرتکبین جنایات وحشیانه، به معافیت از تعقیب دست یافته اند، این وضعیت درکشور درشرایطی حاکم است که عاملان جنایات هدفمندانه ضد بشری درمیادین جنگ و مکانهای غیر نظامی بطور روز افزون و کم سابقه به گسترش موارد جنایت در تلاش هستند وهکذا ماده(٢٩) منشور دیوان جزایی بین المللی معافیت ازتعقیب و یا رعایت اصل مرور زمان را درجرایم مغایر ارزشهای انسانی و جنایت جنگی منتفی نموده است.

عدالت بین المللی از تابعان حقوق بین المللی یعنی دولت ها وحتا شخصیت های حقیقی (افراد) میطلبد که به هدف تحقق عدالت جهانی درعرصه بین المللی ازمنشور دیوان جرایی لاهه حمایت نموده و درجهت تطبیق همه جانبه احکام ماده (٥) اساسنامه محکمه کیفری جهانی، به این دیوان همکاری نمایند، متن ماده پنجم دیوان حاوی احکام صریح درخصوص تعقیب و مجازات عاملان جنایت زمان جنگ، ناقضان حقوق بشری، نسل کشی و جنایت علیه صلح یاجنایت تجاوزاست، که همه موارد پیش بینی شده در جوامع درگیر منازعات مانند کشور ما مصداق دارد، هکذا عدم همکاری جامعه بین المللی در زمینه شناسایی، تعقیب ودستگیری مجرمین بین المللی بخصوص دول عضو پیمان روم و کشورهای که محل ارتکاب جرم قرارمیگیرند، باعث شده است تا این مرجع ذیصلاح قضایی که بیش از دو دهه ازایجادش میگذرد، علی الرغم کثرت وقوع جنایات ضد بشری وجرایم جنگی در سطح دنیا فقط به پرونده محدود ازقبیل قضیه نسل کشی دارفور ومحاکمه رییس جمهور پشین سودان رسیده گی نموده ومجموع فعالیت این نهاد قضایی درهمین محدوده باقی بماند.

چنانچه ایالات متحده امریکا که میثاق دیوان بین المللی جزایی را نپذیرفته است، ازقوانین ملی خود که تحویلدهی و محاکمه شهروندان امریکایی را در محاکم خارجی تجویز نمی نماید بمثابه حربه استفاده نموده وحتا در موارد معین از ابزارتحریم علیه این نهاد عدلی بین المللی استفاده نموده است.

به پندارم دریک چنین فضای غیرعادلانه جهانی، صحبت پیرامون عدالت بین المللی بیشترینه آرمانی است ودر ایجاد یک نظام حقوقی که بسترهای مناسب برای تامین عدالت جهانی ایجاد گردد، کماکان راه طولانی و ناهمواری درپیش خواهد بود.

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۱ـ ۱۷۰۷

نیکاراگوا در آستانه دو انتخابات

انتخابات ریاست جمهوری و مجلس قانونگذاری نیکاراگوا در ۷ نوامبر امسال برگزار خواهد شد. دانیل اورتیگا رییس جمهور چپگرای این کشور در سخنرانی روز سه شنبه گذشته که در مراسم بزرگداشت ۱۲۶ مین سالگرد تولد رهبر چریکی و قهرمان ملی «جنرال آگوستو سزار ساندینو»، برگزار می شد، زمان برگزاری این انتخابات را اعلام کرد. او همچنین در سخنرانی خود کوین سالیوان سفیر امریکا در ماناگوا، پایتخت این کشور را به دخالت در امور داخلی کشورش متهم کرد.

اورتیگا گفت: سفیر « یانکی » در کشورمان سفرهای تبلیغاتی راه انداخته و به نفع اپوزیسیون راست تبلیغات می کند، او تصور می کند که کشورما همچنان در اشغال « یانکی » است اما این چنین نیست نیکاراگوا دارای حاکمیتی مستقل است. سفیر امریکا اگر خیلی طرفدار نامزدهای اپوزیسیون راست در نیکاراگوا است بهتر است آنها را به کشورش برده و در آنجا آنها را نامزد انتخابات اعلام کند. اورتیگا اپوزیسیون راست را متهم کرد که تابع سیاست واشنگتن می باشد و از واشنگتن حمایت دریافت می کنند و به منظور « درخواست تحریم ها و تجاوز بیشترعلیه نیکاراگوا» حتا به امریکا رفت و آمد دارند. سیاستمداران راستگرا در صف اپوزیسیون و رسانه های امریکایی نزدیک به آنها، نیز دانیل اورتیگا و همسرش روزاریو موریلو که معاون رییس جمهور می باشد را به توطیه علیه خود متهم می کنند.

همزمان با روز برگزاری مراسم بزرگداشت سالگرد تولد «ژنرال آگستو ساندینو» شورای عالی انتخابات نیکاراگوا به درخواست بخشی از جامعه کشیش های کشور، صلاحیت حضور حزب مذهبی « بازسازی دموکراتیک» به رهبری زحلینو سراتو را در انتخابات پیش رو رد کرد. سراتو کشیش است. بخشی از رهبری جامعه مسیحی کلیسا در نیکاراگوا حزب بازسازی دموکراتیک را به « خیانت و فتنه علیه ارزش های مسیحی» متهم می کنند.آنها از دولت خواسته بودند تا از حضور حزب مذکور در انتخابات آینده ممانعت به عمل آورد. لغو صلاحیت حزب مذکور باعث شادمانی زیادی در جمع جامعه کلیسایی نیکاراگوا شده است. سراتو رهبر حزب بازسازی دموکراتیک پس از اعلام تصمیم شورای عالی انتخابات گفت که متقاضیان رد صلاحیت حزبش « توسط کسی فرستاده شده اند».

شانس پیروزی بلوک اپوزیسیون که بشدت منشعب شده و ماه ها است که در حال نزاع با یکدیگر می باشند، بشدت برای پیروز شدن در مقابل «جنبش ساندنیستی ـ FSLN » کم است. پس از تلاش های کودتای شکست خورده ای که در سال ۲۰۱۸ ترسایی از طریق خارج کشور رهبری می شد، آرامش دوباره در جامعه برقرار و به گفته رییس جمهور، کشور دوباره « در جاده صلح و بهبودی» است. چند هفته پیش پارلمان نیکاراگوا اصلاحاتی را در قانون انتخابات تصویب کرد که براساس آن از این به بعد ۵۰ درصد افراد اعلام شده داوطلب در فهرست های انتخاباتی باید از زنان تشکیل شده باشد. همچنین احزاب سیاسی، اتحادها و نامزدهای آنها نباید هیچ نوع کمک مالی مستقیم یا غیرمستقیمی را از خارج از کشور بپذیرند. بلوک های راستگرای اپوزیسیون و همچنین بخش هایی از کارآفرینان خصوصی مخالف تصویب این اصلاحات بودند اما به دلیل نداشتن رای کافی در مجلس قانونگذاری نتوانستند تصویب اصلاحات مورد نظر جبهه ساندنیستی را به شکست بکشانند. ساندنیست ها به دلیل داشتن اکثریت کرسی های مجلس امکان پیروزی اپوزیسیون راست را به حداقل می رسانند. در انتخابات پیش رو نیز شانس اپوزیسیون راست علیه رییس دولت دانیل ارتیگا و دولت او که در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۶ ترسایی با بیش از ۷۰ درصد آرا دوباره انتخاب شده، پایین تلقی می شود. FSLN در انتخابات پارلمانی سال ۲۰۱۶ ترسایی با بیش از ۷۲ درصد آرا انتخاب شده است و ۷۰ کرسی ها از مجموع ۹۰ کرسی پارلمان را در اختیار دارد./راه توده

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۴۰۷

درحاشیه رخدادهای قبرس

محمود فاضلی

More Articles...