آیا طرح امریکا می تواند به صلح در منطقه منجر شود؟
سفر اخیر مقامات امریکایی به شرقمیانه با هدف ایجاد حمایت برای طرح صلح فلسطین- اسراییل بود که هنوز اعلام نشده و بیشتر بخش‌های آن محرمانه باقی مانده است. جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ و مشاور ارشد او که سال گذشته وظیفه احیای روند صلح متوقف شده به او محول شد و جیسون گرینبلات، فرستاده صلح امریکا در شرقمیانه روز سه شنبه در آغاز سفر منطقه ای که شامل سفر به مصر، عربستان سعودی، قطر و اسراییل هم می شود، وارد اردن شدند. با این حال، سکوت دولت ایالات متحده درباره طرح اش و ارایه ندادن هیچ گونه جزییاتی موجب طرح سوال هایی شده مبنی بر اینکه منظور ترامپ از معامله قرن چیست. معین ربانی، تحلیلگر مسایل شرقمیانه به الجزیره گفت: « برای من باور این مساله سخت است که طرح پیشنهادی آنها در بیش از یک سال گذشته در حال پیشرفت بوده در حالی که هیچ چیز قابل توجهی درباره آن افشا نشده است ». به گفته ربانی: « به بیان دیگر، اصلا طرحی در کار نیست».
سیاست اسراییل در قبال صلح
بیش از دو دهه مذاکره بین اسراییل و فلسطین در سال ۲۰۱۴ ترسایی ازهم پاشید. دولت‌های قبلی ایالات متحده امریکا بر طرح صلحی نظارت می کردند که مبنای آن راه حل دو دولتی بود و کشور فلسطین را بر پایه مرز چهارم جون ۱۹۶۷ و با پایتختی اورشلیم به رسمیت می شناخت. پس از تصمیم ایالات متحده برای به رسمیت‌شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسراییل که در تاریخ دسامبر ۲۰۱۷ ترسایی و با زیرپاگذاشتن آن دست توافق نامه های بین المللی رقم خورد که این شهر را سرزمینی اشغالی می خواندند، تشکیلات خودگردان فلسطینی اعلام کرد که واشنگتن فاقد صلاحیت میانجی گری است. در نتیجه فلسطینی ها مذاکرات خود با دولت ترامپ را کنار گذاشتند. علاوه بر این، ارتباطات شخصی و مالی کوشنر و گرینبلات با اسراییل ( از جمله ربط آنها با اهدای مبالغ هنگفتی برای شهرک سازی های غیرقانونی در مناطق اشغالی ) موجب شد تشکیلات خودگردان فلسطینی پیش دستانه طرح صلح را رد کنند. ربانی در این زمینه می گوید: « با نگاهی به کمپین کاهش بودجه آژانس امداد و اقدام سازمان ملل متحد برای آواره گان فلسطینی و به رسمیت شناختن حاکمیت اسراییل بر اورشلیم، متوجه می شویم که رویکرد کنونی ایالات متحده در واقع اجرا کردن سیاست اسراییل در قبال فلسطین است و شاید بعدها روزی طرحی ارائه دهد که به دنبال رسمی‌شدن این دستاوردها باشد».
نقش رهبران کشورهای عربی چیست؟
ملک عبد الله دوم، پادشاه اردن و عبدالفتاح السیسی، رییس جمهوری مصر در کنار محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، هر کدام در ملاقات های جداگانه خود با کوشنر و گرینبلات بر حمایت خود از پایان بن بست روند صلح و همکاری بیشتر با ایالات متحده تاکید کردند. همچنین آنها درباره نیاز به تسهیل کمک های بشردوستانه به نوار غزه که اقتصاد آن به خاطر محاصره اسراییل و مصر ویران شده، به توافقی جمعی رسیدند. هفته گذشته روزنامه اسراییلی هاآرتص گزارش داد که ایالات متحده امریکا می‌کوشد کشورهای حاشیه خلیج را متقاعد کند یک میلیارد دلار در نوار غزه با هدف آرام کردن اوضاع امنیتی این منطقه و نوسازی، سرمایه گذاری کنند. اما اورشلیم همچنان مهم ترین بحث در درگیری‌های چند دهه ای فلسطین و اسراییل است. ملک عبدالله دوم، پادشاه اردن دردیدار با آنگلا میرکل صدراعظم المان گفته بود: « بدون ایجاد کشوری مستقل برای مردم فلسطین با پایتختی اورشلیم، رسیدن به صلح در منطقه ما غیرممکن است». این صحبت های پادشاه اردن چند روز بعد از دیدار او با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل مطرح شد که روز دوشنبه برای سفری کوتاه به عمان، پایتخت اردن، سفر کرده بود. با این حال در سایه انتقال سفارت ایالات متحده امریکا از تل‌آویو به اورشلیم و دست‌کشیدن ترامپ از تعهد دو دهه‌ای کشورش به تشکیل کشوری فلسطینی درکنار اسراییل ، به نظر نمی رسد راه حل دو کشوری مورد حمایت جامعه جهانی دیگر چارچوب مورد تمایل واشنگتن برای توافق صلحی دایمی باشد. هم زمان، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه ایالات متحده امریکا پیشنهاد داده شهر ابودیس واقع در حومه کرانه باختری به عنوان پایتخت فلسطینی‌ها باشد، پیشنهادی که خشم بیشتر فلسطینی‌ها را به دنبال داشت.
اختلاف بر سر طرح
گرچه جزییات طرح به اصطلاح « معامله قرن » هنوز منتشر نشده اما تا اکنون این طور به نظر می آید که این طرح راه حلی عملی برای اشغال اسراییل ارایه نمی کند. مرون رپوپورت، خبرنگار مستقل اسراییل ، به الجزیره گفت: « در حالی که تقریبا این اطمینان وجود دارد که همه طیف‌های سیاسی فلسطینی این معامله را رد می کنند، این سوال وجود دارد که آیا اصلا اسراییل با آن موافقت می‌کند؟ ».
او می گوید: « گرچه به نظر می رسد معامله به شدت در حمایت از اسراییل است اما اکثریت اعضای کابینه اسراییل از جمله نفتالی بنت، وزیر آموزش کاملا مخالف تشکیل یک کشور فلسطینی هستند. شاید تنها راه قبولاندن این مساله، به رسمیت شناختن اسراییل از سوی عربستان سعودی و داشتن رابطه رسمی با این رژیم در عوض یک دولت موقت فلسطینی باشد»./ش
بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۱۸ـ ۲۹۰۶
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
صلاح الدین دمیرتاش و انتخابات سراسری ترکیه
روزی که رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه ، اعلام کرد انتخابات سراسری حدودا یک سال زودتر و در ۲۴ جون ۲۰۱۸ برگزار ، انتظار بردی سهل الوصول را برای خودش و حزب عدالت و توسعه داشت، اما شرایط این روزها بر وفق مراد مرد یکه تاز عرصه سیاست ترکیه پیش نمی رود. اردوغان با برقراری وضعیت اضطراری بی وقفه در ترکیه پس از کودتای ناکام سال ۲۰۱۶ ترسایی و همه پرسی بر سر تغییر نظام پارلمانی ترکیه به ریاست جمهوری گمان می کرد می تواند بدون چالشی جدی در انتخابات آتی پیروز شود، اما روح تازه‌ای که در جان احزاب اپوزیسیون دمیده شده، در کنار وضعیت اقتصادی نابسامان این کشور و دلزده گی گروهی از ترک ها از دیدن چهره یک فرد در راس قدرت، چالشی را پیش روی اردوغان قرار داده که کمتر کسی انتظار آن را داشت.
بی شک محرم اینچه، کاندیدای حزب جمهوری خواه خلق، اصلی ترین و قوی ترین رقیب اردوغان در انتخابات هفته آینده است، اما برخی ناظران بر این باورند که نتیجه انتخابات سراسری روز یکشنبه ترکیه تاحدودی می تواند به صلاح الدین دمیرتاش، سیاست مدار برجسته دربندی وابسته باشد که نامزد حزب حامی کردها در ترکیه است و بر آرای مناطق گسترده کردنشین جنوب شرقی ترکیه تاثیری شگرف دارد.
دمیرتاش که از سال ۲۰۱۶ ترسایی باه اتهام ارتباط با گروه های تروریستی در زندان به سر می برد، نیروی محرک حزب حامی کردهای « دموکراتیک خلق ها » است که توانست با رهبری او برای اولین‌بار ۱۰ درصد آرای لازم برای ورود به پارلمان را به دست آورد. از زمان محبوس شدن تقریبا هیچ رسانه رسمی اخبار مرتبط با دمیرتاش و حزب او را پوشش نداده است، اما او از طریق شبکه های اجتماعی، همکارانش در حزب و همسرش که مرتبا او را در زندان ادرنه در نزدیکی مرز یونان و بلغاریا ملاقات می کند، پیام اش را به گوش بیرون می رساند.
حالا او که از زندان به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری ترکیه شرکت کرده، برای اولین بار در ۲۰ ماه گذشته در یکی از شبکه های تلویزیونی ترکیه ظاهر شده است. پس از آنکه بسیاری از ناظران شبکه تلویزیون دولتی ترکیه را به‌خاطر پوشش انحصاری اخبار و سخنرانی‌های اردوغان و نادیده گرفتن دیگر نامزدهای انتخابات ترکیه مورد انتقاد قرار دادند، یکشنبه شب تلویزیون دولتی تی آرتی سخنرانی انتخاباتی دمیرتاش را از زندان پخش کرد. هم زمان با پخش سخنرانی او هزاران نفر در گردهمایی حزب دموکراتیک خلق ها در استانبول از صفحه نمایش های غول پیکر سخنرانی او را تماشا و تشویق اش کردند.
صلاح‌الدین دمیرتاش در سخنرانی ۱۰ دقیقه ای خود از رای دهنده گان ترکیه خواست که به رژیم تک نفره رجب طیب اردوغان در این کشور پایان دهند. او با « ستوه آور» خواندن شرایط کنونی ترکیه هشدار داد که « بخش واقعا ترسناک فیلم هنوز شروع نشده است».
این نطق در زندان ادرنه و پس از آن ضبط شد که مقامات ترکیه درخواست دمیرتاش برای سفر به دفتر مرکزی شبکه تلویزیونی تی آرتی در انقره را رد کردند. دمیرتاش ۴۵ ساله در این پیام ضبط شده گفت: « تنها دلیل بودن من در اینجا این است که حزب عدالت و توسعه از من می ترسد». طبق قانون ترکیه هرکدام از نامزدهای انتخابات می توانند ۲۰ دقیقه سخنرانی انتخاباتی در شبکه تلویزیونی دولتی ترکیه داشته باشند. دمیرتاش جوان که از سوی حزب دموکراتیک خلق‌ها برای به‌چالش‌کشیدن اردوغان در انتخابات سراسری ۲۴ جون انتخاب شده و اغلب از او به عنوان « اوبامای کُرد » یاد می کنند، به اتهامات مرتبط با تروریزم در ۲۰ ماه گذشته در بند بوده است، اما ازآنجایی که در هیچ کدام از جرایم محکوم نشده، توانست در انتخابات نامزد شود. دمیرتاش گفت رای مثبت به اردوغان و حزب حاکم به معنای آن است که «سرنوشت ۸۱ میلیون نفر در دستان یک شخص قرار می گیرد ». او هشدار داد که اگر رییس جمهوری کنونی ترکیه در انتخابات پیروز شود، دیگر هیچ نهادی قدرت نظارت یا محدود کردن او را نخواهد داشت. او به رای دهنده گان ترکیه گفت که آنها با رای خود تصمیم می گیرند که حامی آزادی باشند یا نه: «شکی ندارم که شما طرف آزادی خواهید ایستاد... ما کشورمان را از لبه پرتگاه بیرون خواهیم کشید». دمیرتاش با تأکید بر اینکه به زودی از همه اتهامات تبریه خواهد شد، گفت او تنها قربانی « بی قانونی» نبوده است: « شما در زنده گی روزمره تان قربانی این سرکوب هستید» . رهبر دربند حزب دموکراتیک خلق‌ها در صورت محکوم شدن با خطر ۱۴۲ سال زندان مواجه است.
دولت انقره با سرکوب حزب دمیرتاش مدعی است که ارتباطاتی میان او و حزب کارگران کردستان (پ ک ک) وجود دارد که از نظر ترکیه گروهی تروریستی است. حزب دموکراتیک خلق ها کردهای ترکیه مشارکت در هرگونه فعالیت غیرقانونی را رد کرده و می گوید هدف از سرکوب تحت فشارگذاشتن اپوزیسیون ترکیه است. ۹ نفر از نماینده گان پارلمان ترکیه و قریب به چهارهزار و ۷۰۰ مقام حزبی و فعال هم اکنون زندانی هستند. این سرکوب ها به دنبال شکست روند صلح با پ ک ک در تابستان ۲۰۱۵ ترسایی رخ داد. حزب عدالت و توسعه که ابتکار عمل صلح را در دست گرفته بود، در این سال به طور یک طرفه مذاکرات صلح را ترک کرد. حالا رهبر حزب دموکراتیک خلق های ترکیه می گوید رای مثبت به او به عنوان رییس جمهوری و حضور حزبش درپارلمان به معنای ارایه فرصتی به صلح است. او تاکید کرد: فراموش نکنید، همه چیز با شما تغییر می کند. من از مردم می خواهم تا رای بدهند و از صندوق های رای حفاظت کنند. دور بعدی سخنرانی‌ها یک روز پیش از انتخابات خواهد بود. انتخابات که یک سال به جلو افتاده است، نظامی ریاستی برای ترکیه به همراه دارد. براساس سیستم جدید حکومت داری، پست نخست وزیری حذف می شود و رییس جمهوری مجاز به انتصاب وزیران، صدور فرمان، تهیه بودجه و تصمیم گیری درباره مسایل امنیتی است. پوشش خبری کارزارهای انتخاباتی به نفع اردوغان است و شبکه های اصلی تلویزیون ترکیه هر روز سخنان او را پخش می کنند. مخالفان او خصوصا دمیرتاش درزندان، برای شنیده شدن صدایشان تقلا می کنند. همزمان با سخنرانی دمیرتاش، حزب دموکراتیک خلق ها مانیتوری بزرگ در شهر کردنشین دیاربکر نصب کرد و صدها نفر در این شهر برای دیدن این سخنرانی در این مکان جمع شدند. یکی از حامیان دمیرتاش در گفت وگو با سایت خبری « نشنال » گفت تحت تاثیر سخنرانی دمیرتاش قرار گرفته است: « دلمان برای او تنگ شده. امیدوارم خدا دری به روی او باز کند و او آزاد شود». یکی دیگر از حامیان او می گوید: « اپوزیسیون ترکیه فقط یک نامزد دارد و او صلاح الدین دمیرتاش است. او امید ماست».
چندین نظرسنجی اخیرا نشان داده اند که حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان احتمالا اکثریت پارلمانی خود را در انتخابات ۲۴ جون از دست خواهد داد، امری که توانایی اردوغان برای اعمال قدرت اجرایی اش را دشوار می کند. طبق نظرسنجی ها محبوبیت حزب دموکراتیک خلق‌ها در ترکیه ۱۰ درصد است؛ درحالی‌که در میان مناطق کردنشین جنوب شرقی ترکیه محبوبیتی چشمگیر دارد. اما اگر حزب دموکراتیک خلق‌ها نتواند ۱۰ درصد آرای لازم برای ورود به پارلمان ترکیه را کسب کند، کرسی‌های این حزب احتمالا در اختیار حزب عدالت و توسعه قرار می گیرد و این حزب می تواند اکثریت پارلمانی را بار دیگر از آن خود کند. بعد از فروپاشی روند صلح در سال ۲۰۱۵ ترسایی ، مناطق کردنشین جنوب شرقی ترکیه یکی از شدید ترین درگیری‌ها را از زمان آغاز درگیری در سال ۱۹۸۴ ترسایی تجربه کرد. انتخابات این هفته همزمان با وضعیت اضطراری برگزار می شود و همین شرایط به دولت اجازه می دهد که اقدامات امنیتی سفت و سخت خود را توجیه کند، اقداماتی که مثل همیشه در مناطق کردنشین بیش تر ازهر نقطه دیگری در ترکیه اعمال می شود./شرق
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۲۰۰۶
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
یک سناریو برای تشدید بحران دیپلوماتیک
زارعی قنواتی
تقابل سیاسی، امنیتی، اقتصادی و تبلیغاتی جهان غرب علیه روسیه در سال های اخیر به اوج خود رسیده است و حتا ابعاد آن در سال های اخیر در بعضی زمینه ها از دوران جنگ سرد هم فراتر رفته است. در پرونده‌های سقوط هواپیمای مالزیایی « ام‌اچ۱۷» در ۱۷ جولای ۲۰۱۴ ترسایی در آسمان شرق اوکرایین، انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ امریکا، قضیه مسمومیت سرگیی اسکریپال، مامور سابق سازمان اطلاعات ارتش روسیه و جاسوس بریتانیا در شهر سالزبری و به تازه گی سناریوی قتل ساخته گی ارکدی بابچنکو، روزنامه نگار مخالف دولت روسیه در اوکرایین، به خوبی می توان این جنگ سیاسی ـ تبلیغاتی را مشاهده کرد. دراین میان اما موضوعی که تقریبا بسیاری از باورهای متداول دراین باره را به هم ریخت، افشای سناریوی قتل ساخته گی ارکادی بابچنکو، در اپارتمانی در شهر کیف، در ۳۰ ماه می بود که پس از ۲۴ ساعت که همه مقامات سیاسی، امنیتی و اطلاعاتی اوکرایین درپی صحنه سازی از یک قتل دروغین افکارعمومی جهانی و محافل سیاسی و حتا نهادهای مرتبط با حقوق روزنامه نگاران را به صورت رسمی علیه مسکو به صحنه آوردند، به ناگهان خبرنگار مقتول «زنده» شد و در کنار مقامات بالارتبه امنیتی و اطلاعاتی اوکرایینی در کنفرانس مطبوعاتی شرکت کرد. در این کنفرانس مطبوعاتی، تمام آن توجیهاتی که از طرف ارکادی و مقامات رسمی اوکرایین ارایه شد، نه تنها از ماهیت این اقدام ساخته گی چیزی کم نکرد که حتا بر خشم نهادهای حقوق بشری، جامعه بین‌المللی روزنامه نگاران و مقامات اتحادیه اروپایی نیز افزود؛ چراکه از یک طرف با همدستی یک خبرنگار با نهادهای اطلاعاتی و امنیتی، افکار عمومی جهان فریب داده شده بود و اعتبار جامعه مطبوعاتی، به ویژه بعد از واکنش اعتراضی این نهادها در محکومیت مسکو، در مظان بی اعتباری قرارگرفته بود و از طرفی دیگر جهان سیاست و افکار عمومی بین المللی با افشای این سناریو که با بازیگری مسببان آن دیگر نیازی به حدس و گمان درباره مهندسی خبر و تزویر حوزه سیاست نبود، بسیاری از باورهای گذشته و اعتماد به اطلاعات ارایه شده به کلی مخدوش شد. نکته مهم دراین میان توجیهات بسیار سطحی و دور از کار حرفه ای اطلاعاتی- امنیتی است که ارشد ترین مقامات نهادهای اوکرایینی درباره این قتل ساخته گی در کنفرانس مطبوعاتی ارایه داده اند، درحالی که برای خنثی کردن یک ترور هیچ نیازی به اجرای چنین سناریویی لازم نبود. به گزارش بنگاه های خبری بین‌المللی، « سازمان خبرنگاران بدون مرز» که قتل ارکدی بابچنکو را یک جنایت « نفرت بار» توصیف کرده بود، در پی اعلام زنده بودن او، صحنه سازی مسوولان اوکرایینی را نیز « تأسف آور» خواند. همچنین « فدراسیون بین‌المللی روزنامه نگاران» نیز این اقدام اوکرایین را «غیرقابل قبول» توصیف کرد و با انتشار بیانیه ای «به صحنه آوردن قتل یک روزنامه نگار را ناپذیرفتنی» خواند. اتحادیه اروپا نیز در پی اعلام خبر قتل ارکدی بابچنکو، با انتشار بیانیه ای خواستار انجام سریع « تحقیقی شفاف برای سپردن مسوولان این جنایت به دادگستری» شده بود و به دنبال فاش شدن صحنه سازی بودن این ماجرا، خواستار دریافت جزییات بیشتر در این زمینه شد.
آنچه امروز در حوزه تاثیر نهاد های اطلاعاتی و پروپاگاندای خبری درباره یک جنگ پنهان سیاسی-تبلیغاتی علیه روسیه می گذرد و به استناد آن نیز بسیاری تحریم های اقتصادی و دیپلوماتیک علیه این کشور اعمال شده، همه گی تنها در چارچوب گزارش‌های اطلاعاتی و اراده سیاسی بوده است. در هیچ کدام از پرونده‌های موجود تا اکنون مستندات پرونده به دادگاه ملی و بین‌المللی معتبر احاله نشده است و فقط همه گی در استناد به گزارش های اطلاعاتی یا کمیته های تحقیقاتی یک جانبه بررسی شده است. اما مورد قتل ساخته گی ارکدی بابچنکو مثل یک مایده آسمانی امروز به کمک روسیه آمده تا با زیر‌سوال بردن تمام این گزارش‌ها و پرونده ها خواستار تحقیقات مستقل، ارایه اطلاعات شفاف، سپردن مسوولیت به کمیته‌های تحقیق مشترک و رسیده گی به آنها در دادگاه های بی طرف بین‌المللی شود.
سناریویی که در اوکرایین برای بد نام کردن همسایه شرقی و احتمالا به راه انداختن یک موج تنبیه بین المللی مثل پرونده کاملا مشکوک اسکریپال دربریتانیا شد، امروز با اشتباه محاسبه بزرگ مقامات اوکرایینی، موجب محکومیت کیف و حتا شکستن باورعمومی درباره دیگر پرونده های علیه روسیه شده است. بدون تردید بخش بزرگی از عصبانیت مقامات اروپایی از همتایان اوکرایینی خود نیز به دلیل همین بی اعتبارشدن موج تبلیغاتی و پرونده سازی های خاصی است که در پشت آن اهداف سیاسی و ژیوپولیتیک دنبال می شود و امروز تا حدودی تاثیر خود را از دست داده است. از آنجا که موضوع اوکرایین از سال ۲۰۱۴ ترسایی بزرگ ترین مشکل در روابط بین روسیه و اتحادیه اروپا بوده، با افشای این سناریوی ساخته گی دیگر در بین افکار عمومی و حتا بسیاری از سیاست مداران اروپایی حساسیت خود را از دست می دهد و کسی به اطلاعاتی که از کیف می رسد، اعتماد نخواهد کرد. همین موضوع می تواند کمک کند تا جنگ سردی که هم اکنون بین مسکو و بروسل رقم خورده است، تا حدودی فروکش کند و در شرایطی که روابط اتحادیه اروپایی با امریکا، به عنوان اصلی ترین حامی دولت ملی گرای اوکرایین که بنا به دلایل عدیده دچار اخلال شده است، تشدید و راه برای نزدیکی بیشتر اروپا و روسیه باز شود.
بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۱۸ـ ۰۶۰۶
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
Copyright ©bamdaad 2018
در حاشیه رخداد های منطقه :
تاثیر پیروزی ایتلاف «سائرون» بر روابط عراق و روسیه
نتایج انتخابات پارلمانی ۱۲ می در عراق از لحاظ تاثیر آن بر روابط روسیه و عراق به دقت توسط مسکو رصد و ارزیابی می شود. سرگیی لاوروف، وزیرخارجه روسیه، با ابراز امیدواری برای روی کارآمدن یک دولت مقتدر و کارآمد، از این انتخابات به‌عنوان « لحظه ای سرنوشت ساز در مسیر این کشور به سوی ثبات» یاد کرده است. در بیانیه ای رسمی بر تداوم همکاری عراق و روسیه تاکید شده بود. درشرایطی که مسکو از نتایج انتخابات استقبال کرده است، باید دید که جریان صدر و متعاقبا دولت آتی عراق چه مسیری را در قبال مسکو در پیش می گیرد.
درنگاه اول، به نظر ایتلاف سائرونِ مقتدی صدر که بیش ترین کرسی را به خود اختصاص داد، از هیچ ارتباط مستحکمی با مسکو برخوردار نیست. با این حال، این به آن معنا نیست که مسکو تنها نظاره گر تشکیل دولت جدید عراق خواهد ماند. بیانیه صدر درخصوص لزوم ایجاد پیوندهای عملی با دیگر بازیگران در عرصه سیاسی عراق حاکی از آن است که این روحانی شیعه بانفوذ در صورت تشکیل دولت، به احتمال زیاد رویکردی مشابه را در سیاست خارجی در پیش خواهد گرفت. اگر این مساله درست باشد، فرصت مناسبی برای مسکو ایجاد شده تا نه تنها سطح فعلی روابط خود با بغداد را حفظ کند بلکه سطح این روابط و همکاری‌ها را گسترش نیز دهد.
مشکل صدر و ایتلاف او به نظر به شماری از عوامل به‌هم وابسته ای مربوط می شود که می تواند بر اولویت‌های سیاست خارجی دولت آتی تاثیر بگذارد. اول از همه، ایتلاف سائرون نتوانست اکثریت قاطع و لازم برای پیشبرد دستور کار خود را به دست آورد. این امر صدر را به سمت آشتی با دیگر نیروها و متعاقبا ایتلاف با آنها سوق داده است. دوم اینکه خود سائرون نیز ایتلافی یکدست نیست. این تنوع آرایش نیروها کمک کرده تا آرای بیشتری در سبد این ایتلاف قراربگیرد اما همین تنوع می تواند ایتلاف را با مشکلاتی نیز مواجه کند. نیروهای بانفوذ در این ایتلاف که از آن جمله می توان به حزب کمونیست عراق اشاره کرد، ممکن است در میان خود بر سر تمامی مسایل اتفاق نظر نداشته باشند و این مساله می تواند با خط کلی ایتلاف در تضاد قرار گیرد. سوم اینکه، هرگاه یک فرد مقتدر درسیاست عراق ظهور می کند، دیگر بازیگران سیاسی درصدد محدود کردن قابلیت‌های او برمی‌آیند و صدرباید به این قضیه توجه داشته باشد. دربحث سیاست خارجی عراق، این به معنای حفظ کردن چند جانبه گرایی در قبال قدرت‌های منطقه ای و جهانی در آن واحد است.
این اشتباه است که فکر کنیم چپ گرا ها در ایتلاف صدرمی توانند بیشترین نقش را درتعمیق روابط روسیه وعراق داشته باشند. مهم ترین عامل و عنصر دراینجا از نظر روسیه، حضور نیروهای سیکولار در این ایتلاف است که می تواند تأثیر مثبتی بر سیاست داخلی عراق بگذارد. برای عراقی‌ها، فارغ از دیدگاه سیاسی شان، داشتن مسکو در این چند جانبه‌گرایی، مفید و سودمند است. از این گذشته، روسیه در بحث همکاری فنی و نظامی از نظر بخش زیادی از عراقی‌ها می تواند شریک مطمین و سودمندی برای بغداد باشد. ابراهیم الجعفری، رییس دفتر صدر، در ۱۵ می در گفت وگو با خبرگزاری «آر‌ای‌ای» روسیه از تلاش برای افزایش توانمندی‌های دفاعی عراق و مجریان قانون در برابر تهدیدات داخلی و خارجی سخن گفته بود. هرچند او تاکید کرده بود که به هیچ کشوری اجازه دخالت در مسایل داخلی عراق را نمی دهد.
البته دیدگاه‌ها و سوابق صدر نشان می دهد که او را نمی توان لقمه ای راحت برای روسیه دانست. با این‌حال عمل گرایی و عقلانیت او می تواند بهترین نتیجه را در روابط روسیه و عراق رقم بزند. حکیم الزمیلی، رییس کمیته دفاع و امنیت پارلمان که ارتباط نزدیکی با جریان صدر دارد، در جریان جنگ با داعش، از نقش روسیه در مبارزه علیه داعش قدردانی کرد. او در ادامه نیز با انتشار بیانیه ای بر حق عراق برای برخورداری از سامانه دفاعی اس۴۰۰ به منظور دفاع از حریم هوایی و زمینی این کشور تاکید کرد. هرچند تحویل سامانه اس۴۰۰ به عراق در ادامه توسط حیدر منصور هادی، سفیر عراق در روسیه تکذیب شد، اما مطرح شدن همین اظهارات نیز می تواند زمینه را برای نزدیکی میان مسکو و بغداد فراهم كند. از دیگر سو، نباید فراموش کرد که سابقه جریان صدر در مبارزه با اشغالگری امریکا، می تواند زمینه را برای افزایش روابط بغداد با مسکو به عنوان رقیب اصلی واشنگتن در منطقه فراهم كند.
از دیگر سو، روسیه و عراق علاوه بر سطح قابل توجه تعامل دوجانبه از دیدگاهی مشترک درقبال مسایل منطقه ای برخوردارند. هرچند انتصاب های جدید در هر دو شورمی تواند بر روند روابط نهادی دو کشور تاثیر بگذارد اما به نظر نمی رسد که تغییری ماهوی در روابط دو کشور ایجاد کند. علاوه بر این، شرکت‌های انرژی روسی از جمله گازپرام نفت و لوک اویل همچنان به کار روی غنی ترین منابع نفتی عراق ادامه خواهند داد؛ امری که از سوی بغداد مثبت ارزیابی می شود. با این اوصاف، به نظر نمی رسد دولت جدیدی که درعراق به سر کار می آید، بخواهد خرید تجهیزات نظامی از مسکو، همکاری برای توسعه میادین نفتی و اجرای پروژه‌های بازسازی به کمک روسیه را متوقف کند./ش
بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۸ـ ۰۹۰۶
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
در حاشیه رخدادهای منطقه :
انگیزه‌ها و اهداف امارات در روابط با پاکستان
فرزاد رمضانی بونش
پاکستان از اولین کشورهای دارای روابط دیپلوماتیک با امارات متحده عربی است. روابط امارات متحده عربی و پاکستان چشم انداز همکاری گسترده درزمینه های مختلف را نشان می دهد. در این میان هرچند امارات عربی متحده، شامل ابوظبی، دبی، شارجه، عجمان، فجیره، راس‌الخیمه و ام‌القوین هرکدام در سیاست های داخلی روش و تصمیم گیری های خاص خود را دارند و برنامه دقیقی برای تعیین سیاست خارجی کشور وجود ندارد، اما طبق سخنان مسوولان، سیاست خارجی امارات بر پایه دوستی و عدم مداخله در امور سایر کشورها، اقتصاد آزاد و همزیستی مسالمت آمیز و احترام به قواعد بین المللی اعلام شده است. در همین راستا نوشتار زیر به انگیزه ها و اهداف امارات در روابط با پاکستان پرداخته است.
سیاسی و ژیوپولیتیک:
درواقع سیاست خارجی امارات در رابطه با پاکستان نیز بر پایه دوستی و عدم مداخله در امور سایر کشورها، اقتصاد آزاد و همزیستی مسالمت آمیز و احترام به قواعد بین المللی اعلام شده است. دراین بین امارات متحده عربی به عنوان یکی از ثروتمند ترین کشورهای خلیج برای بدل به بازیگر مهم در خاورمیانه در چند سال گذشته بیش تر وارد حوزه منطقه ای شده و کاهش تهدیدات و افزایش نقش منطقه ای از ابعاد مهم روابط منطقه ای امارات در روابط با پاکستان است. در همین راستا دیدارهای مقامات سیاسی بین دو کشور در سال های گذشته افزایش یافته و در سال گذشته شیخ خلیفه، هنگام دیدار با نواز شریف، نخست وزیر پاکستان، روابط امارات و پاکستان را برجسته و درحال توسعه توصیف کرد و بر ضرورت همکاری دو طرف برای ادامه نقش خود درزمینه سود دوجانبه و تاکید بر تمایل امارات برای ادامه حمایت از مردم پاکستان تاکید کرد.
گذشته از این شناسایی طالبان از سوی امارات درگذشته، تبدیل شدن دوبی به مقر مذاکراتی طالبان از پوتنسیال های همکاری مشترکی برای امارات و پاکستان است، اما درحالی که پاکستان همچنان تردید دارد که حمایت از گروه های خشونت آمیز را به عنوان ابزار نفوذ منطقه ای در نظر نگیرد. حمله سال گذشته در جنوری ۲۰۱۷ در قندهار و مرگ ۵ کارمند دیپلوماتیک امارات متحده عربی توسط طالبان افغان در شرایطی بود که افغانستان پاکستان را متهم کرد. این امر به نوعی چالشی در اختلاف نظر پاکستان با امارات تلقی می گردد.
در بعد دیگری باوجود تلاش برای توسعه روابط سیاسی در حوزه هایی اختلاف نظرهایی بین دو کشور وجود دارد.
جنگ یمن و سپس بحران قطر چالشی در روابط امارات و پاکستان در سال‌های اخیر بوده و وضعیت روابط سیاسی پاکستان با امارات پس از خودداری پاکستان از اشتراک در اقدام نظامی علیه یمن رو به چالش گرایید و حتا گزارش‌هایی بیان کننده نارضایتی امارات از مواضع سیاست خارجی پاکستان داشت و اماراتی ها درخواست شفاهی سفارت پاکستان در ابوظبی برای تنظیم مکالمه تلفونی نخست وزیر پاکستان با نخست وزیر امارات را موکول به هماهنگی از طریق مجاری رسمی نموده اند. در همین راستا انور قرقاش وزیر مشاور در امور خارجی امارات در پیامی پاکستان را متهم به بی وفایی و تنها گذاشتن دوستان عرب نمود و تهدید به تلافی کرد در همین راستا از مودی نخست وزیر هند استقبال و قرارداد های سیاسی، امنیتی و اقتصادی متعددی را با دشمن سنتی پاکستان امضا نمود و سپس به عنوان میهمان ویژه در مراسم روز استقلال و رژه اردوی هند اشتراک نمود. در ادامه این نوع اختلاف ها موضع میانه پاکستان در بحران بین عربستان و امارات با قطر، و حمایت قطر از جریانات اخوانی در منطقه و جماعت اسلامی پاکستان و همراهی با دولت ترکیه ناخشنودی اماراتی ها را در پی داشته و ضربه ای به روابط امارات و پاکستان وارد آورد.
در بعد ژیوپولیتیک نیز بندر گوادر بخشی از پروژه کمربند و جاده چین در سال ۲۰۱۳ ترسایی قرار است نقش مهمی در انتقال کالاها از چین به کشورهای خلیج و خاورمیانه منتقل بازی کند. اهمیت بندر، موقعیت استراتیژیک آن در جنوب غرب پاکستان، مشرف به دریای عرب در نزدیکی تنگه هرمز در حالی است که دبی با سرمایه گذاری در زیرساخت ها برای تبدیل شدن به یکی از بزرگ ترین مراکز جهانی برای تجارت، امور مالی و گردشگری حرکت می کند و مسلماً گوادر را رقیبی برای خود می بیند. لذا رقابتی بین امارات متحده عربی، هند و امریکا از یک سو، چین، پاکستان، قطر و روسیه از سوی دیگر در این حوزه در میان است. بنابراین امارات برای مبارزه با طرح چینی پاکستان حساس است. این امر در شرایطی است که قصد سرمایه گذاری قطر در بندر گوادر پاکستان نیز نفوذ استراتیژیک دبی در منطقه را تهدید می کند. این نقطه بحرانی با جنگ اقتصادی خاموش بین پاکستان، چین ازیک طرف و امریکا و امارات متحده عربی خواهد شد. در واقع گسترش بندرگوادر در پاکستان تاثیر منفی بر منافع امارات متحده عربی دارد و همین موضوع گاه سبب شده برخی مقام های اماراتی چون خلفان رییس پولیس دبی در حمایت از بلوچستان مستقل مواضعی را اعلام کنند.
دفاعی نظامی:
پس از استقلال امارات سهم پاکستان در تکامل نهادهای کلیدی امارات مانند نیروهای مسلح، پولیس و.. مهم بوده و در دهه ۱۹۷۰ پاکستان با یک پروتوکول نظامی ماموران پاکستانی را برای آموزش و خدمت در نیروهای مسلح و پلیس این کشورها فعال کرد. درواقع ارتش پاکستان نقشی تاریخی در کمک به آموزش و تجهیز ارتش امارات متحده عربی، مانند آموزش خلبانان جنگنده نیروی هوایی امارات متحده عربی داشته و بسیاری از نظامیان پاکستان پس از بازنشسته گی، همکار یا مشاور امنیتی دولت امارات متحده عربی بوده‌اند. در این میان امارات به عنوان کشوری با وسعت و جمعیت اندک، آسیب پذیری‌ها و نقاط ضعف عمده‌ای دارد و این امر باعث همکاری های ژیوپولیتیک و سیاسی امنیتی این کشور با قدرت های بزرگ و منطقه ای است. با این حال، امارات در پی تعقیب اهداف و منافع در روابط خارجی خود در عرصه دفاعی و نظامی، به توسعه همکاری ها و خرید های تسلیحاتی عمده‌ای برای افزایش سطح امنیت خود اقدام کرده است. در همین راستا از نگاه اماراتی ها افزایش همکاری های نظامی و دفاعی با پاکستان در حوزه هایی چون افتتاح دانشکده افسری امارات متحده عربی در وزیرستان پاکستان، سرمایه گذاری امارات متحده عربی در کارخانه مهمات سازی پاکستان (بزرگ ترین تولید کننده سلاح و تسلیحات نظامی این کشور) قراردادهای مشترک پاکستان و امارات برای اجرای پروژه های مشترک در راستای تولیدات نظامی و گسترش روابط دفاعی مدنظر بود است.
اقتصاد:
امارات به عنوان یکی از مهم ترین شرکای اقتصادی و تجاری پاکستان تبدیل شده و تجارت بین دو کشور در سال های اخیر به بیش از به ده میلیارد دلار رسید. هم اکنون امارات یکی از بزرگ ترین سرمایه گذاران و از بزرگ ترین سرمایه گذاران در میان شورای همکاری خلیج در پاکستان (GCC) است. شرکت های چندملیتی در بخش های مختلفی در پاکستان برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی و سرمایه گذاری مشترک حضور دارند. امارات جزو چند سرمایه گذار خارجی بزرگ در پاکستان است و ارزش این سرمایه گذاری‌ها در حدود ۲۰ میلیارد دلار است.
در بعد دیگری از جمعیت حدود ۹ میلیون نفر امارت تنها یک میلیون را اماراتی های بومی تشکیل می دهند و پاکستان از کشورهایی است که تعداد زیادی از شهروندانش (یا حدود ۴.۱ میلیون نفر) در امارات متحده عربی مشغول به کار هستند. مهاجران پاکستانی در امارات متحده عربی از طریق انتقال پول سالانه حدود میلیاردها دلار به پاکستان می فرستند. در حال حاضر کار بیش از ۲۶ شرکت اماراتی در پاکستان، در بخش های جدید برای توسعه اقتصادی، مبادلات تجاری و اقتصادی بین دو کشور حضور دارند و بیش از ۲۸ موافقت نامه و یادداشت تفاهم شامل اجتناب از مالیات مضاعف و ارتقا و حفاظت از سرمایه گذاری دوجانبه و.. وجود دارد. با این‌حال امارات متحده عربی هند را بیشتر از پاکستان مهم تر می داند و تفاوت اندازه بین دو همسایه آسیای جنوبی در مقایسه با ۶۰ میلیارد دلار در تجارت دوجانبه بین امارات متحده عربی و هند، حجم تجارت با پاکستان در سال ۲۰۱۵ ترسایی تنها ۷ میلیارد دلار است.
دیپلوماسی عمومی:
امارات در چشم انداز ۲۰۲۱ خود را به عنوان الگوی پیشرفت و توسعه در منطقه مطرح کرده است و کوشش می کند خود را به عنوان یکی از قدرت های تاثیرگذار منطقه در عرصه بین‌المللی نشان دهد. در این راستا آن ها برای نفوذ درافکار عمومی و تاثیرگذاری در دیپلوماسی عمومی از ابزارها و اقدامات مختلفی استفاده می کند. در این میان ظهور سازمان‌های غیردولتی امدادرسان و خیریه امارات در سیاست خارجی (حدود ۶۰ موسسه چون موسسات خیریه موسسه « دبی لرعایه النساء والأطفال » و «موسسه محمد بن راشد آل مکتوم للأعمال الخیریه والإنسانیه) در سیاست گذاری ها و قدرت نرم این کشور مدنظر است. این موسسات با توجه به مباحثی چون فرهنگی و آموزشی، پرداخت هزینه های تحصیل، پرداخت بودجه برای برنامه های فرهنگی امارات را به عنوان یکی از الگوهای موفق توسعه در راستای اهدافی مانند کسب وجهه بین‌المللی، اثرگذاری منطقه ای و گسترش اسلام صوفیانه، مرجع فصل نوین تمدن اسلامی معرفی می کند. در همین راستا در جنوری ۲۰۱۱ ترسایی امارات به منظور کمک به پاکستان، کاهش تاثیر سیل و بازسازی زیرساخت‌ها به اجرا گذاشته شد. در همین راستا نیز اخیراً امارات متحده عربی قرارداد های سرمایه گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری با پاکستان امضا کرد و در مرحله سوم سرمایه گذاری امارات متحده عربی در پروژه های مشترک با پاکستان کمک به مردم و تکمیل پروژه های همگانی مدنظر قرار گرفت.
بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۱۸ـ ۲۸۰۵
یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب متحد ملی ترقی مردم افغانستان در اسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
استفاده ازمطالب بامداد با ذکر ماخذ آزاد است.
Copyright ©bamdaad 2018