کشمکش ها در نشست سران اتحادیه عرب

لخضر ابراهیمی نماینده سرمنشی  سازمان ملل متحد در نشست سران عرب در کویت گفت: هیچ راه حل نظامی برای درگیری‌ها در سوریه وجود ندارد و باید ارسال سلاح به این کشور متوقف شود و تنها راه برای برون رفت از این بحران دستیابی به راه حل سیاسی است.

 

 

اســد

در بیست و پنجمین نشست سران اتحادیه عرب در کویت، انکشافات در مصر  ، روابط شیخ نشین های خلیج ، برخورد با تروریزم و اخوان المسلمین ، انکشافات در مناسبات میان اسراییل و فلسطین، دورنمای انکشافات درسوریه  و شمال افریقا از شمار مسایل بنیادیی بودند که سران کشورهای عربی با داشتن دیدگاه های متفاوت و متضاد  در مورد آن به بحث و گفت و گو پرداختند. کشورهای عربی درسالهای اخیرشاهد دگرگونی های بیشمار و رخداد های پرشتاب بودند، که منافع و مواضع آنها ها راسخت تحت تاثیر قرارداده است.

دوستان ومتحدین سیاسی دیروز جای شان را به دشمنان و مخالفین پیشین داد که این تغیرموقف باعث سردرگمی در تعریف مقوله « دوست » و « دشمن  » شد. سازمان اخوان المسلمین مصرکه در نشست پیشین سران اتحادیه عرب به قدرت رسیدن آن جشن گرفته شد ، اینبار منحیث گروهی تروریستی مطرح گردیده و موضعگیری اداره نظامی مصر درمورد اعلام اخوان المسلمین منحیث سازمان تروریستی مورد پذیرش بود.

صباح الاحمد الجابرالصباح امیرکویت که کشورش ازاین کنفرانس میزبانی مینمود در سخنانش گفت:» اختلافات به ماهیت ما، ارزش‌هایمان و آرمان هایمان لطمه وارد می‌کند ما خواهان تلاش‌های جدی برای یکپارچه شدن و وحدت کلمه هستیم چرا که خطرات بسیاراست و ما نمی‌توانیم یک همکاری عربی را آغاز کنیم . میزان توافق‌ها میان ما بیشتراست و ما باید از این توافق‌ها بهره بگیریم و شرایطی سرشارازامید را در میان کشورهای عربی به وجود آوریم چرا که دور زدن در اختلافات ما را خسته خواهد کرد. ما از تروریزمی که اخیراً با شعارهای دینی و عقیدتی شدت گرفته و هدف آن کشتار بیگناهان و توقف توسعه در کشورهاست، رنج می‌بریم و باید با این تروریسم مقابله شود و باید به تلاش‌های بین‌المللی جهت از بین بردن آن بپیوندیم تا جهان روی امنیت و ثبات را به خود ببیند.

آنچه در سوریه رخ می‌دهد، یک فاجعه انسانی است که ثبات را در جهان تهدید می‌کند. این فاجعه وارد چهارمین سال خود شده است که از طریق آن زنده گی در سوریه از بین رفته است و مردم سوریه مجبور به مهاجرت از کشور خود شده‌اند و بحران سوریه بزرگترین فاجعه در تاریخ معاصر به شمار می‌آید.»

وی در ادامه سخنانش عنوانی شرکت کننده گان نشست گفت:« صلح عادلانه و فراگیر تنها از طریق تشکیل دولت فلسطین براساس اصول و قطعنامه‌های بین‌المللی محقق خواهد شد و جامعه بین‌الملل باید به مسوولیت‌های خود در این زمینه عمل کرده و بر اسراییل جهت عمل کردن به قطعنامه‌های مشروع اعمال فشار کنند.»

درهمین حال نبیل العربی سرمنشی اتحادیه عرب خاطرنشان ساخت: « در صورتی که اسراییل از تمام اراضی اشغال شده فلسطین عقب ‌نشینی نکند، جهان روی صلح را به خود نخواهد دید. تلاش‌های واشنگتن تاکنون به نتایج ملموسی در روند صلح نینجامیده است و باید به دنبال گزینه‌های دیگر گشت... این امر که اسراییل به تصاحب سلاح‌های کشتار جمعی پافشاری می‌ورزد و به معاهده‌های بین‌المللی نیز پابند نیست، امنیت منطقه و کشورهای عربی را تهدید می‌کند. »

در این  نشست برخلاف دید گاه های افراطی عربستان سعودی و شیخ نشین های خلیج که خواستارواگذاری کرسی سوریه به ایتلاف مخالفان سوریه و ادامه جنگ و خونریزی در اینکشورهستند ، لخضر ابراهیمی فرستاده  بان‌ کی‌ مون سرمنشی سازمان ملل متحد گفت: « هیچ راه حل نظامی برای درگیری‌ها در سوریه وجود ندارد و باید ارسال سلاح به این کشور متوقف شود و تنها راه برای برون رفت از این بحران دستیابی به راه حل سیاسی است.» وی در ادامه سخنانش گفت: « لبنان به صورت ویژه در آماج خطرات بحران سوریه قرار دارد و باید مسوولان منطقه برای تعقیب طرف‌ها در سوریه جهت بازگشت به میز مذاکرات دست به یکپارچه‌ساختن تلاش‌ها بزند. »

احمد محمد الاجروان رییس پارلمان عربی نیز دیدگاه های شبیه ابراهیمی را پیشکش نموده افزود:« ما مخالف هرگونه مداخله خارجی در بحران سوریه هستیم و مذاکره تنها راه برای برون رفت از بحران سوریه است و ما عملیاتی تروریستی که کشورهای عربی را هدف قرار داده است، محکوم می‌کنیم. »

سلمان بن آل سعود ولیعهد عربستان در نشست کویت گفت: « ما در حال حاضر در منطقه در شرایط بسیار حساسی به سر می بریم و کشورهای عربی با خطرات و چالش‌های بسیاری مواجه هستند. امیدوارم که این نشست سران گامی برای دستیابی به راه حل سیاسی برای بحران سوریه باشد که مردم این کشور بهای آن را می‌پردازند.»

وی با بیان این که مساله فلسطین در راس توجهات قرار دارد، خاطرنشان کرد: « اقدامات اسراییل تمام تلاش‌ها را برای دستیابی به صلح از بین می‌برد. ما در منطقه عربی با تعدادی از خطرات و چالش‌ها مواجه هستیم و باید همسو ساختن تلاش‌ها جهت فایق آمدن بر مشکلات امت عربی صورت بگیرد... فاجعه سوریه ایجاب می‌کند که موازین قدرت‌ها در سوریه تغییر کند.  

 برای مبارزه با گروه‌ها و سازمان‌های تندرو که با اسم اسلام و مسلمان فعالیت می‌کنند، باید احتیاط و تدابیر لازم را در پیش گرفت».

وی همچنین  خواستار واگذاری کرسی سوریه در اتحادیه عرب به ایتلاف مخالفان سوریه شد

با آنکه چند دسته گی در میان کشور های غربی در باره مسایل مبرم چون : تروریزم و افراطی گری دینی ، برخورد با رخداد های مصر در پی سرنگونی حکومت بدنام و ناکارای اخوان المسلمین ، انکشافات در سوریه ، لبنان و فلسطین و تنش ها در مناسیات میان کشورهای عربی حوزه خلیج  و... رونما بود ، سران کشورهای عربی توافق کردند تا نشست آینده سران کشورهای غربی در قاهره بر پا گردد.

در خور یاد است که ولادیمیرپوتین رییس جمهور روسیه با فرستادن پیامی عنوانی سران کشورهای عربی گفت که  مسکو مصمم است تا بخاطر برقراری صلح در منطقه مشارکت خود با اتحادیه عرب را تقویت بخشد. دراین پیام اظهارشده است : « جهان عرب در حال حاضر در شرایط بسیار دشواری به سر می‌برد که این شرایط همراه با تغییرات سیاسی اقتصادی و اجتماعی گسترده و پیچیده‌ای همراه است.در این شرایط اهمیت نقش سازنده اتحادیه عرب افزایش می‌یابد، چرا که این اتحادیه مکانیزم مهمی برای مذاکرات میان طرف‌های مختلف و حل و فصل مسایل مطرح منطقه به شمار می‌آید. »

با در نظرداشت اینکه درچند سال گذشته  نقش و اثرگذاری روسیه در انکشافات شرقمینانه و شمال افریقا افزایش یافته است،  دراین پیام آمده که مسکو آماده است  تا همکاری و مشارکت خود را با تکیه بر توافقات فبروری ۲۰۱۳  ترسایی ، با اتحادیه عرب تقویت بخشد.

 

 بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۳ ـ ۲۷۰۳

 

 

حسن روحانی گفت: گروهک‌های تروریستی و افراطی معضلات زیادی را برای کشورهای منطقه ایجاد کرده‌اند

 

دکتر حسن روحانی که پس از بازگشت به افغانستان و برگزاری جشن نوروز در این کشور، در جمع خبرنگاران در فرودگاه مهرآباد سخن می‌گفت، خاطر نشان کرد: موضوع اصلی این سفر، جشن نوروز بود که با حضورهشت کشور حوزه نوروز در کشور افغانستان برگزار شد و در حاشیه آن نیز دیدارهایی صورت گرفت.

وی افزود: دو اجلاس سه جانبه و چهار جانبه بود که یکی با حضور کشورهای فارسی زبان ایران، افغانستان و تاجیکستان برگزار شد که در مورد مسایل فرهنگی، علمی و اقتصادی بحث و تبادل نظر شد؛ همچنین موضوع ارتباط جاده‌ای و ریلی بین سه کشور فارسی زبان نیز از دیگر موضوعاتی بود که در اجلاس سه جانبه افغانستان به آن پرداخته شد.

رییس‌جمهور تصریح کرد: در اجلاس دیگری که با حضور چهار کشور پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و جمهوری اسلامی ایران در حاشیه جشن جهانی نوروز برگزار شد، مسایل فرهنگی، مبارزه با افراطی‌گری و تروریسم و همچنین مراودات اقتصادی مورد تاکید قرار گرفت.

روحانی ادامه داد: گروهک‌های تروریستی و افراطی معضلات زیادی را برای کشورهای منطقه ایجاد کرده‌اند و برای ساماندهی به این کشور، نیاز به همکاری همه جانبه وجود دارد که در این اجلاس به آن تاکید شد. همچنین رییس‌جمهور پاکستان نیز تاکید کرد که کشورش تمام تلاش خود را برای رهایی مرزبانان ایرانی* انجام خواهد داد. ضمن آنکه پاکستان برای تقویت مرزها و مبارزه با تروریسم نیز برنامه‌هایی را دارد.

وی افزود: موافقت  شد این اجلاس چهار جانبه در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری‌های شانگهای در روز دوشنبه به منظور بررسی دستاوردهای اجلاس افغانستان  و همچنین موضوعات منطقه‌ای در سال جاری تشکیل جلسه دهد. همچنین اجلاس بعدی سه کشور فارسی زبان نیز در سال ۲۰۱۵  به میزبانی تاجیکستان برگزار خواهد شد.

رییس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به همگامی کشورهای منطقه با کشور ایران برای برقراری اعتدال، خاطر نشان کرد: آنچه که در این سفر قابل توجه بود، تاکید همه کشورها در مبارزه با افراطی‌گری و اعتدال بود و این کشورها هم صدا با ملت ایران دریافته بود که تنها راه پیشرفت و رسیدن به اهداف، اعتدال خواهد بود.

روحانی ادامه داد: بخش دیگری از این سفر را دیدارهای دوجانبه بین ایران و کشورهای حاضر در اجلاس جشن نوروز تشکیل می‌داد که در دیدار هیات جمهوری اسلامی ایران با رییس‌جمهور افغانستان و مسوولین این کشور، بر تدوین قرارداد جامع استراتژیک بین جمهوری اسلامی ایران و افغانستان تاکید شد که مفاد این قرارداد نیز تدوین و تنظیم شده است و افغانستان تاکید داشت که امیدواریم هر چه سریعتر متن پایانی آن به امضای طرفین برسد.

وی گفت: همچنین در مورد رودخانه‌های مرزی و تالاب‌ها از جمله تالاب هامون صحبت‌هایی انجام شد و جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که باید تالاب هامون به شکل قبلی خود بازگردد و مقرر شد در این چارچوب هفته آینده هیاتی از افغانستان به منظور صحبت در حوزه آب، به ایران سفر کند؛ ضمن آنکه موضوع مواد مخدر نیز موضوع دیگری بود که لزوم رسیده گی به وضع نامناسب آن مورد تاکید سران دو کشور قرار گرفت و از سوی جمهوری اسلامی ایران برنامه‌ ای برای جلوگیری از ادامه کشت خشخاش در کشور افغانستان تدوین و اجرایی شود. چرا که شاهدیم معضل مواد مخدر که تنها نفع آن برای دلالان است، چه مشکلاتی را برای کشورهای منطقه ایجاد کرده است.

رییس‌جمهور در پایان با اشاره به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در روزهای آینده، گفت: آنچه که در این سفر جلب توجه می‌کرد، جوش و خروش افغانستان برای برگزاری انتخابات بود و شوری که در میان مردم این کشور وجود داشت، نشان از این بود که دموکراسی در این کشور در حال شکل‌گیری است و برای افغانستان نیز برگزاری این اجلاس در آستانه انتخابات از اهمیت بالایی برخوردار بود. در مجموع با توجه به زمان کوتاه، این سفر، سفر خوب و تاثیرگذاری بود.

برگرفته از ایسنا

  بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۱ ـ ۲۷۰۳

 جمهوری کریمه به روسیه پیوست

 

  ولادیمیر پوتین ازچیـن و هنـد به خاطر حمایت از موضع  شبه جزیره کریمه قدردانی نمود

در سایت کرملین نوشته شده که شبه جزیره کریمه به فدراسیون روسیه پیوست.طبق این خبر، جموری کریمه از تاریخ امضای توافق نامه در ساختار فدراسیون روسیه وارد می شود. پیشتر روز سه شنبه در مسکو قراردادی میان فدراسیون روسیه و جمهوری کریمه در خصوص پذیرش این منطقه از طرف روسیه و تشکیل واحد جدید فدرال به امضا رسید. این قرارداد توسط ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه، ولادیمیر کنستانتینوف رییس شورای دولتی جمهوری کریمه، سرگی آکسیونوف رییس شورای وزیران کریمه و الکسی چای رییس شورای هماهنگی شهر سواستوپول امضا شد.

روز سه شنبه ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه در خطاب به نماینده گان مجلس گفت که همه پرسی در کریمه مطابق با موازین و استانداردهای حقوقی بین الملل انجام گرفته است.  نتیجه همه پرسی به این صورت بود که ۹۶ و ۷۷ درصد شرکت کننده گان موافق پیوستن کریمه به ساختار روسیه بودند.

پوتین اظهار کرد که در اوکراین هنوز دولت قانونی وجود ندارد و بسیاری از ارگان های دولتی زیر نظر عناصر رادیکال قرار دارند. علاوه بر این، روابط با برادران اوکرایینی همیشه برای روسیه مهم بوده و هست. روسیه آماده است تا به اوکرایین کمک های بین المللی ارایه نماید، اما مردم باید خودشان برای برقراری آرامش در کشور اقدام کنند. ولادیمیر پوتین همچنین خاطر نشان ساخت که روسیه همیشه حافظ منافع مردم روس در اوکرایین است.

رییس جمهور ولادیمیر پوتین گفت که روسیه از چیـن و هنـد به خاطر حمایت از موضع اوکرایین و شبه جزیره کریمه قدردان است. مسکو از همه کسانی که اقدامات روسیه  در خصوص کریمه را درک می کنند، تشکر می کند. پوتین همچنین انتقادات امریکا و کشورهای غربی در رابطه با کریمه را رد کرده و می گوید که روسیه اظهارات غرب درباره تحریم و تشدید مشکلات داخلی در فدراسیون روسیه را بدون پاسخ می گذارد.

 


متن کامل را میتوانید در نشانی زیر بخوانید:

 http://persian.ruvr.ru/2014_03_18/269794311/

 

 بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۱ ـ۱۹۰۳

 

 

 

قفقاز کانون حساس ژیوپولیتیک جهان

 

رابرت کاپلان

خاورمیانه و آسیا را فراموش کنید. نبض ژیوپولیتیک جهان و تحولاتی که سرنوشت قدرت‌های بزرگ را رقم می‌زند، در قفقاز است؛ منطقه‌ای که پیچیده گی‌های قومی و زیبایی نفس گیرش آن را به منطقه‌ای کم‌ نظیر در جهان تبدیل کرده‌است.

اگر کارشناس منطقه‌ای باشید، قفقاز منطقه ‌ای است که زیر و بم زیادی برای اکتشاف و تحلیل دارد.اولین نکته قابل توجه درباره قفقاز این است که روسیه قدرت سیاسی ژیوپولیتیک منطقه و جهان است و آمریکا قدرتی در حال افول. هر چند ممکن است این وضعیت دایمی نباشد اما فعلا که اینطور است. در دهه ۱۹۹۰، بسیاری می‌ گفتند که با فروپاشی شوروی، روسیه، قفقاز را از دست داده و کشورهایی مانند گرجستان و آذربایجان چاره‌ای جز پیوستن به اردوگاه غرب ندارند.

در آن زمان گفته می‌شد که حتا ارمنستان با وجود همپیمانی با روسیه بعد از شوروی، مهره‌ای تعیین‌ کننده در این بازی است اما تحولات یک ‌دهه گذشته نشان داد که واقعیت جغرافیایی بر همه گمانه ‌زنی‌های دیگر درباره دموکراسی و جامعه مدنی مسلط می‌شود و خود را به آنها تحمیل می‌کند. واقعیت جغرافیایی این است که روسیه بیشتر از غرب به قفقاز نزدیک است. نزدیکی جغرافیایی، دیگر واقعیت‌ها را مغلوب می‌کند.

قفقاز، قفقاز است و شاید در نگاه اول بسیار ساده به‌ نظر برسد اما در همین تصویر ساده نکته‌ های فراوانی هست. قفقاز شمالی، بی‌ ثبات ‌ترین بخش روسیه بعد از شوروی است. این منطقه ترکیبی از اقوام و قبایل و گروه‌های قومی است که در منطقه‌ ای کوهستانی از چچن تا آوارز و نقاط دیگر گسترده شده‌اند. روس‌ها تا‌کنون دو جنگ خونین با جدایی‌ طلبان چچن داشته‌اند. اولی در اوایل دهه ۱۹۹۰بود که به یک بن‌ بست نظامی و در نهایت شکست سیاسی روس‌ها تبدیل شد زیرا چچن بعد از این جنگ به نوعی استقلال بالقوه دست یافت.

دومین جنگ در اواخر دهه ۱۹۹۰ روی داد و برای روسیه یک پیروزی بود. ولادیمیر پوتین نخست ‌وزیر وقت روسیه در ریاست‌ جمهوری بوریس یلتسین، عامل این پیروزی بود. پوتین در آن جنگ برخلاف جنگ اول، به جای استفاده صرف از قوای نظامی، از استراتیژی هوشمندانه « تفرقه بینداز و حکومت کن » استفاده کرد. او از گروه‌ها و افراد ملی‌گرا در مقابل گروه‌های جهادی و آنها که رویکردی بین‌المللی داشتند حمایت کرد و آنها را در مقابل هم قرار داد. تحت رهبری قدیروف ملی‌ گرا در چچن، این منطقه بار دیگر تحت کنترل روسیه درآمد. خشونت‌ها درسطحی محدود ادامه یافت اما گروه‌های شبه ‌نظامی قفقاز شمالی مانند امارت چچن، همچنان به تهدید خود ادامه دادند و ازجمله المپیک سوچی را تهدید کردند.

شیوه‌ای که به وسیله آن تاکتیک‌های سخت روسیه باعث تحکیم کنترل آن بر قفقاز شمالی شد، نشان می‌دهد که چطور روس‌ها گام به گام کنترل مناطق فراتر از قفقاز در جنوب را دوباره به‌دست گرفتند. در این منطقه‌ای که ذکر شد، سه کشور مهم واقع است: ارمنستان، آذربایجان و گرجستان. این کشورها در حقیقت واسطه میان ترکیه و ایران با روسیه و قفقازهستند. این منطقه به‌خاطر منابع غنی انرژی برای قدرت‌های خارجی هم اهمیت فراوان دارد. اتحادیه اروپا و آمریکا سال‌ها تلاش بیهوده کردند تا ارمنستان را از اردوگاه روسیه جدا کنند اما همین اواخر و وقتی ارمنستان اعلام کرد که به اتحادیه گمرکی روسیه با مشارکت بلاروس و قزاقستان می‌پیوندد، امید اروپا درباره ارمنستان بر باد رفت و نقش برآب شد. روسیه در حقیقت اقتصاد ارمنستان را تحت مالکیت خود دارد و پنج هزار نیروی نظامی روسیه درخاک ارمنستان مستقر هستند. به این ترتیب ارمنستان مهره قابل توجه و مهمی برای روسیه است. موضع ارمنستان در قبال روسیه البته بدون منطق نیست.

ارمنستان در مرزهای غربی و شرقی‌اش با دو دشمن تاریخی یعنی ترک‌ها و آذربایجانی‌ها هم مرز است. روس‌ها در واقع نوعی حمایت استراتژیک از ارمنستان می‌کنند و به این کشور امکان می‌دهند که در ماجرای دعوای  « قره‌ باغ » بر موضع خود پافشاری کند. آمریکا با وجود اینکه ارتباط خوبی با ارمنستان دارد اما هرگز چنین حمایتی از ارمنستان نکرده است.

آذربایجان برخلاف دیگر کشورهای قفقاز، غنی از نفت و گاز است. به این خاطر می‌تواند مستقل‌تر از دیگران و مثلا بهتر از ارمنستان و گرجستان بازی کند. آذربایجان از دوستی ترکیه و هم‌پیمانی اسراییل برخوردار است و با روس‌ها و ایرانی‌ها رابطه خوبی ندارد. البته این مانع از مناسبات انرژی با هر دوی این کشورها نمی‌شود. ترکیه بزرگ‌ ترین مشتری منابع انرژی آذربایجان است. روابط آذربایجان با ایران پرتنش بوده و حالا که روابط باکو با اسراییلی‌ها نزدیک ‌تر شده این تنش بیشتر هم شده‌است.

در ارتباط با روسیه هم باید گفت که آذربایجان به نسبت ارمنستان، از کرملین استقلال بیشتری دارد. آذربایجان مورد توجه سیاسی اتحادیه اروپاست و این توجه به‌خاطر موقعیت منابع انرژی‌اش و همچنین نزدیکی‌اش به روسیه است. آذربایجان در رابطه ‌اش با اروپا و روسیه به یک توازن رسیده و توانسته رقابت کشورهای مختلف برای بدست آوردن نفوذ در داخل این کشور را مدیریت کند.

درحالی‌که ارمنستان طرفدار روسیه است و آذربایجان میان غرب و روسیه وضعیتی خنثی برای خود تعریف کرده، گرجستان به‌عنوان کشوری ترانزیتی برای عبور انرژی آذربایجانی‌ها در دو دهه گذشته حکومتی طرفدار غرب داشته‌است. گرجستان، پایگاهی برای غرب بوده و همواره خواستار عضویت در ناتو و اتحادیه اروپاست. دولت ساکاشویلی نتوانست گرجستان را به عضویت ناتو درآورد و سیاست نزدیکی‌اش به غرب و دشمنی با روسیه موجب شد که در سال۲۰۰۸ مسکو به این کشور حمله نظامی کند.

در اینجا هم درسی از جغرافیا می‌آموزیم: با وجود ادعاهای کمک از سوی امریکا، روسیه چون به گرجستان نزدیک است توانست علیه این کشور وارد عمل شود و امریکا هم هیچ کاری نتوانست بکند. گرجستان همچنین مغلوب این واقعیت شد که روس‌ها مناطق سابقا متعلق به گرجستان یعنی «ابخازیا » و « اوستیای جنوبی » را به محل نفوذ و عملیات خود تبدیل کردند و به آنها هم نیروی نظامی فرستادند.

نفوذ روسیه در گرجستان با قدرت گرفتن یک الیگارش مورد حمایت مسکو در این کشور قوت گرفت. این الیگارش در سال ۲۰۱۲ نخست ‌وزیر گرجستان شد. اکنون در گرجستان نخست ‌وزیر و رییس‌جمهور در قدرت هستند که هر دو از اردوگاه روس‌ها به‌حساب می‌آیند. تحولات گرجستان اکنون کشورهای دیگر منطقه مانند آذربایجان را نگران کرده و آنها منتظر اتفاقاتی هستند که توازن قدرت درمنطقه را برهم بزند.

ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه از زمانی که در جایگاه نخست ‌وزیر یلتسین، در جنگ چچن به پیروزی رسید، راه زیادی را طی کرده‌است. او اقمار جدیدی برای روسیه در منطقه ایجاد و آذربایجان را نسبت به پیامدهای استقلالش از روسیه هوشیار کرده‌است. البته دورشدن توجه امریکا از تحولات خاورمیانه و قفقاز، در این راه به پوتین کمک زیادی کرد اما این حقیقت را نباید فراموش کرد که قفقاز کانون تحولاتی است که آینده قدرت‌های بزرگ را رقم می‌ زند.

 

  بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۵ ـ۲۴۰۳

 

افول قدرت امریکا از نظر مردم و نخبگان

بیش از دوسوم افکار عمومی بر این باورند که واشنگتن همچنان قدرت برتر نظامی جهان است اما اکثریت بر این باورند که چین به قدرت اقتصادی برتر جهان تبدیل شده‌ است.

 

برای اولین‌بار بعد از پایان جنگ ویتنام، هم افکارعمومی امریکا و هم نخبگان سیاست خارجی درباره اینکه واشنگتن نقش کمتری در جهان ایفا می‌کند هم ‌نظر هستند.

 به عقیده هر دو گروه، نقش و حضور امریکا در عرصه جهانی نسبت به یک دهه پیش کم‌رنگتر و کم‌نفوذ‌تر شده‌است. نظرافکارعمومی و نخبگان سیاست خارجی در نتایج تحقیق شورای روابط خارجی امریکا و همچنین نظرسنجی موسسه « افکارسنجی پیو» آمده ‌است.

این پژوهش نشان می‌دهد که ۵۳درصد پاسخ‌دهنده گان درباره جایگاه امریکا در جهان گفته‌اند که امریکا نسبت به سال۲۰۰۴ کم‌اهمیت ‌تر و کم‌قدرت ‌تر شده است. ۶۲درصد از اعضای شورای روابط خارجی امریکا قبول دارند که قدرت واشنگتن نسبت به سال۲۰۰۴ کمتر شده‌است. اعضای این شورا، نخبگان سیاست خارجی امریکا هستند. اعضای شورای روابط خارجی امریکا را سیاست گذاران فعلی یا سابق این عرصه، دانشگاهیان، مدیران تجاری، روزنامه‌ نگاران و حرفه‌ای‌های رسانه تشکیل می‌دهند. مجموعه این افراد دستگاه سیاست خارجی امریکا را تشکیل می‌دهند.

این \ژوهش که به‌تازه گی انجام شده، نظرات درباره نقش جهانی واشنگتن در جهان امروز را نشان می‌دهد. از یک سو ۵۲ درصد از مردم این را قبول دارند که امریکا باید به فکر منافع خودش بوده و در عرصه جهانی سرش به ‌کار خودش مشغول باشد و بگذارد که کشورهای دیگر، مشکلاتشان را خودشان حل کنند. آخرین باری که از مردم درباره چنین موضوعی پرسش شد در خلال جنگ ویتنام بود که تنها ۴۲ درصد چنین پیشنهادی داشتند. ۸۰ درصد از شرکت‌کننده گان در این نظرسنجی قبول داشته‌اند که واشنگتن باید بیشتر بر مشکلات داخلی متمرکز شود نه معضلات جهانی. این رقم در سال۲۰۰۴، یازده درصد کمتر بود. در سال۲۰۰۳، دو‌سوم شرکت‌کننده گان در یک نظرسنجی عمومی که بین ۳۰ اکتبر تا ۶ نوامبر انجام شده‌ بود گفته‌ بودند که مشارکت امریکا در اقتصاد جهانی نکته خوبی است. ۵۵ درصد، این مساله را که امریکا باید در عرصه جهانی راه خودش را برود رد کرده ‌بودند. این بالاترین تعداد افراد با چنین دیدگاهی از نیم قرن گذشته تا‌کنون بود.

جیمز لیندسی، نایب‌رییس ارشد شورای روابط خارجی امریکا در این ‌باره می‌گوید: امریکایی‌ها درباره نقش امریکا در دنیا دچار نوعی سردرگمی هستند، از یک طرف افکار عمومی به ‌شدت از سیاست خارجی دولت سرخورده شده‌اند و از سوی دیگر برای استقبال از یکجانبه ‌گرایی یا کنار گذاشتن جهانی شدن آماده گی ندارند. نظرسنجی‌های اخیر که با پرسش های بسیار مفصل و جزیی همراه بوده، شکاف‌ قابل‌توجهی را میان نظرات افکار عمومی و نخبگان امریکا، بر سر بعضی مسایل سیاست خارجی نشان می‌دهد. البته این موضوع جدیدی نیست و در گذشته هم این اختلاف نظر و شکاف در امریکا وجود داشته‌است.

درباره نقش واشنگتن در جهان، ۱۲ درصد از افکار عمومی و نخبگان سیاست خارجی بر این باورند که امریکا باید تنها رهبر جهان باشد. اما  ۷۲ درصد افکار عمومی و ۸۶ درصد اعضای شورای روابط خارجی بر این مساله تاکید دارند که این نقش رهبری باید به‌ صورت مشترک با دیگران باشد. از میان کسانی که به رهبری مشترک امریکا در جهان اعتقاد دارند، ۵۵ درصد از نخبگان گفته‌اند که امریکا باید قدرتی قاطع و مدعی باشد. اما تنها ۲۰ درصد افکار عمومی چنین اعتقادی دارند. ۵۱ درصد از افکار عمومی گفته‌اند واشنگتن باید نسبت به قدرت‌های دیگر جهان کم و بیش قاطع باشد. همین تعداد گفته ‌اند که امریکا در رسیده گی به مشکلات جهان بیش از حد مداخله می‌کند.

وقتی از این دوگروه سوال شد که اولویت‌های سیاست خارجی امریکا چیست؟ هر دو به حفاظت از امریکا در مقابل حملات تروریستی و جلوگیری از گسترش سلاح‌های کشتار جمعی به‌عنوان دو اولویت اول تاکید کردند اما درباره موضوعات دیگر میان این دو گروه اختلاف نظر جدی وجود دارد. مثلا ۸۱ درصد از افکار عمومی حفاظت از شغل کارگران امریکایی را به‌عنوان اولویت اول دولت مطرح کرده‌اند. این موضوع، اولویت تنها ۲۹ درصد از نخبگان سیاست خارجی بوده‌است. همچنین ۵۷ درصد از افکار عمومی مقابله با قاچاق مواد‌مخدر را اولویت مهمی برای دولت خوانده‌اند اما این تنها اولویت ۱۷ درصد از نخبگان بوده‌است. مقابله با مهاجرت غیرقانونی اولویت ۴۸ درصد از افکار عمومی امریکا و تنها  ۱۱ درصد نخبگان‌بوده‌ است. تقویت سازمان‌ملل برای ۳۷ درصد از افکار عمومی و ۱۷ درصد از نخبگان مهم است. برای نخبگان، موضوع تغییرات آب‌‌وهوایی سومین اولویت اصلی است اما این مسئله برای تنها ۳۷ درصد از افکارعمومی امریکا اهمیت دارد.

۶۹ درصد از اعضای شورای روابط خارجی امریکا و ۵۶ درصد از افکار عمومی براین باورند که تصمیم واشنگتن برای استفاده از زور درافغانستان درست بوده‌است. در سال۲۰۰۹ بیش از ۸۷ درصد از نخبگان از این تصمیم حمایت می‌کردند. از سوی دیگر، تنها ۱۴درصد از نخبگان گفته‌اند که حمله سال۲۰۰۳ به عراق را تصمیم درستی می‌دانند، درحالی‌که ۴۹ درصد از افکار عمومی این تصمیم را درست دانسته‌اند.

در پاسخ به این سوال که میان دمکراسی و ثبات کدام‌ یک برای سیاست خاورمیانه‌ای امریکا مهم است، هر دو گروه تقریبا هم نظر بوده‌اند و ثبات را عامل مهم‌تری خوانده‌اند. کمتر از یک سوم از پاسخ‌دهنده گان هر دو گروه، دولت دمکراتیک را به ثبات در منطقه ترجیح داده‌اند و بیش از دوسوم گفته‌اند که دولت باثبات حتی به بهای نبود دمکراسی، در اولویت است.

اگر چه شورای روابط خارجی امریکا اغلب منتقد عملکرد دولت اوباما در موضوعات خاص سیاست خارجی است اما این نظرسنجی نشان می‌دهد که این شورا، به‌طور کلی عملکرد دولت اوباما را بیشتر از افکار عمومی تایید می‌کند.  ۶۰ درصد از اعضای شورای روابط خارجی امریکا عملکرد دولت اوباما را تایید کرده‌اند اما تنها ۴۱ درصد از افکار عمومی این عملکرد را قبول داشته‌اند.

در بعضی حوزه‌های خاص سیاست خارجی، اکثریت نخبگان حتا نمره‌ای بالا به دولت اوباما می‌دهند و اختلاف نظر آنها با افکار عمومی به ۲۰ درصد می‌رسد. مثلاْ درباره افغانستان، ایران، چین، تروریسم، مهاجرت و مسایل تجارت جهانی، نخبگان به فاصله ۲۰ درصد بیشتر از افکار عمومی عملکرد دولت اوباما را تایید کرده‌اند. درباره این موضوعات، نظرات، به‌ نظر حزبی می‌رسد. دمکرات‌ها به‌طور طبیعی بیشتر از جمهوریخواهان از اوباما و سیاست‌هایش حمایت می‌کنند.

۵۲درصد از نخبگان گفته‌اند که اوباما به اندازه کافی در سیاست‌ خارجی‌اش قاطع نبوده‌است. ۵۱ درصد از افکار عمومی هم همین نظر را دارند. در همین حال، اکثریت نخبگان برخلاف افکار عمومی از کاهش بودجه دفاعی حمایت می‌کنند. برای نخبگان، سیاست اوباما در قبال سوریه به ‌ویژه ناکامی‌اش برای پیگیری تهدید به حمله نظامی بعد از استفاده از سلاح کیمیاوی در سوریه بسیار ناامید‌کننده بوده و این برداشت را ایجاد کرده که قدرت امریکا رو به افول است. تقریبا از هر چهارعضو شورای روابط خارجی امریکا سه تن آن گفته‌اند که این ماجرا امریکا را تضعیف کرده و ۵۹ درصد اساسا اقدامات اوباما در قبال سوریه را تایید نکرده‌اند.

از هر ۱۰ نخبه سیاست خارجی امریکا ۴ نفر مشکلات رو به رشد و ناآرامی‌های اخیر دنیا را به کم‌نشدن نقش و حضور امریکا نسبت داده‌اند و ۱۹ درصد هم گفته‌اند که ابتکارات و پیشنهادهای اخیر امریکا برای مسایل مختلف جهانی کافی نبوده است. با وجود این برداشت کلی که قدرت و نفوذ امریکا رو به کاهش است، بیش از دوسوم افکار عمومی بر این باورند که واشنگتن همچنان قدرت برتر نظامی جهان است اما اکثریت بر این باورند که چین به قدرت اقتصادی برتر جهان تبدیل شده‌ است.

آی ‌پی ‌اس

 

 بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۴ ـ۱۷۰۳