فرهنگی و اجتماعی

پیام انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان بمناسبت روز بین المللی آموزش

چهارشنبه ۲۴ جنوری ، مطابق ۴ دلو روز بین المللی آموزش است که بر اساس فیصله جلسه عمومی سازمان ملل متحد در سوم دسامبر ۲۰۱۸ شناخته ومورد تصویب قرار گرفت و از ۲۴ جنوری ۲۰۱۹ این روز همه ساله از جانب مجامع ملی و بین المللی مورد تجلیل و یادهانی قرارمیگیرد.

سازمان ملل متحد آموزش را با صلح و تداوم انکشاف گره خورده تلقی مینماید. بدون شک آموزش، ایجاد ، حفظ و گسترش زمینه های آن تضمین برای انکشاف معارف و تعلیمات عالی در واقعیت، بزرگ شدن سرمایه بزرگ ملی و معنوی در یک جامعه میباشد.

آموزش اساس بزرگ ساختن ظرفیت تجربه، آگاهی، شناخت و تعقل برای خودشناسی ، جامعه و انسان شناسی و علوم مثبته میباشد. همچنان یک اساس کسب تجارب و بکارگیری اندوخته های علمی و آموزشی برای پیشرفت جامعه، تمدن، ترقی و تغیر مثبت در زنده گی شهروندان، درمطابقت با ضرورت های زمان میباشد. روی همین دلایل و واقعیت های مستدل است که آموزش بحیث یک حق طبیعی و انسانی میباشد که در تمامی قوانین اساسی کشورها ضمانت شده و بخشی از وظایف و مسوولیت بزرگ برای دولت و یک حق و ضرورت برای شهروندان ، بخصوص نسل جوان اعم از پسر و دخترمیباشند.

چنین گفت پیغمبر راست گوی

ز گهواره تا گور دانش بجوی

آموزش اساس کسب باور و اعتماد نسبت به توانايی جسمی، فکری و روانی خود میباشد که آنرا بحیث یک خدمت و ادای مسوولیت اخلاقی و وجدانی ، دوباره به جامعه تقدیم میکند.

این آموزش و پرورش است که در رشد اخلاق و وجدان ، رشد همه جانبه شخصیت انسان و تقویت رعایت حقوق بشر و آزادی‌ های اساسی کمک میکند ، به گسترش حسن تفاهم، دگرپذیری (تسامح ) صلح و دوستی میان تمامی مردمان، گروه‌های اجتماعی، قومی و مذهبی یاری میرساند.

حق آموزش در مواد ۲۶ و ۲۷ کنوانسیون بین المللی پیرامون حقوق بشر مصوب ۱۹۴۸ و میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب ۱۶ دسمبر ۱۹۶۶ در مواد ۳ و بند دو ماده ۱۹ به وضاحت تسجیل یافته اند.

موجودیت زمینه های رشد و انکشاف فکری بوسیله آموزش، خلاقیت، ابداعات کشفیات و اختراعات عملی حق هر شهروند و مسوولیت یک دولت و یا نظام حقوقی میباشد، اما با درد و دریغ اکنون کشورما افغانستان، با تسلط سیاست های جابرانه و استعدادکش طالبان به جهنم ممنوعات و منکرات برای هر شهروند ، بخصوص زنان و دختران مبدل گردیده و در دو سال و پنج ماه اخیر با بسته شدن دروازه های مکاتب بروی دختران و دروازه های ادارات به روی زنان دارای تحصیل و تجارب بزرگ کاری، افغانستان را به غمستان ممنوعیت ها و سلب همه حقوق انسانی شهروندان مبدل نموده است.

شریعت خود ساخته دیوبندی طراز پاکستانی طالبان که با جهل، تاریکی و نفرت در برابر روشنی، علم و دانش بشری عجین خورده است، سرنوشت شهروندان قریب به چهل میلیونی درکشورغم زده افغانستان را به گروگان و به چنگ پنجال ها خونین قرار گرفته است. هرگونه زمینه آموزش، استفاده از دانش و تجارب علمی دنیای مدرن را محدود و توانايی های فکری و استعداد ها را در خانه ها محبوس نموده است . درحالیکه نسل جوان ، با استعداد و آموزنده مهاجرین افغان در کشورهای مختلف با استفاده از زمینه های آموزش، کسب علوم و فرآورده های علمی و تخنیکی معاصر خلاقیت ها ی مختلف علمی و تخصصی را در مجامع عملی و پژوهشی از خود تبارز داده اند. راه یابی این افغانان در پارلمانها، احزاب سیاسی، مجامع اکادمیک بحیث استادن، متخصصین بلند مرتبت در شفاخانه ها، وکلای مدافع، قاضیان، محققین، انجنیران و ده ها بخش های آموزشی و علوم اکثرا زینت بخش روزنامه های و سایر وسايل رسانشی میگردند. ولی درافغانستان به دستور وزیر تحصیلات عالی طالبان هم اکنون تصفیه کتابخانه دانشگاه کابل که غنی ترین مرکز آثارعلمی و تحقیقی از استادان فاکولته های مختلف و درعرصه های مختلف علوم درده ها سال اخیر میباشد، آغاز گردیده است که گویا همه آثاری که در مطابقت با شریعت نیستند، باید از این مرکز بزرگ و زخیره پرغنای افغانستان جمع آوری گردد.

انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان درحالیکه خود را در تجلیل و یادهانی روز بین المللی آموزش با همه مدافعان آموزش در سطح جهان و دفاع از حق حقه آمورش دختران و زنان کشور شریک میداند، بحیث مدعی العموم مردم افغانستان از همه حقوق شهروندی مردم افغانستان دفاع نموده بر این حقوق یکبار دیگر تاکید و محدویت ها ممانعت های غیرانسانی طالبان را محکوم مینماید. انجمن هرگونه دستبرد بر ذخیره های علمی ـ تحقیقی، کتب و رسالات مجامع علمی و اکادمیک را یک جرم نابخشودنی میداند و آنرا اقدام حسودانه وعداوت در برابرعلوم، کتاب خوانی و آموزش میداند.

چنین تصامیم بدون شک با دین و آیین مردم افغانستان مباینت دارد و متاسفانه زعامت طالبان ،دینی را که به اقرأ شروع و خداوند در قرآن به قلم سوگند یاد مینماید مورد سؤ استفاده قرار می‌دهند.

با حرمت،

از نام هیات اجرايیه انجمن سراسری حقوقدانان افغانستان

میر عبدالواحد سادات، رییس انجمن

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۴ـ ۲۹۰۱

درسوگ نبود زنده یاد نوراحمد نور*

مریم بریالی

اولاً، می‌ خواهم تسلیت‌های عمیقم را به تک تک اعضای خانواده کاکا نورارسال کنم.

من با کاکا نور بعد از مرگ پدرم آشنا شدم. پیش از آن، او «رفیق نور» بود، کسی بسیار دور و بالاتر از سطح من. در آن زمان، من از یک بحران هویتی می‌ گذشتم تا بتوانم جایگاه خودم را در بین فرهنگ‌های مختلف و مکتب‌های فکری مختلف پیدا کنم. در عین حال که در فکر سیاسی غربی تعلیم دیده بودم، واز یک خانواده چپگرا افغان می‌ آمدم، من تازه‌ به افغانستان واقعی آشنا شدم و آنجا آغازبه کارکردم. افغانستان آن بهشتی نبود که در داستان‌های مادر و پدرم، و یا دوستان‌ شان شنیده بودم. بسیار یک جامعه محافظه‌ کار و متعصب مذهبی بود. این همه، بحران‌ های فکری من را بیشتر و نه کمتر می‌ کرد. مادرم همیشه می‌ گفت «همراهی کاکا نور گپ بزن، می‌ توانند با سوالهایت کمک ات کنند».

آغاز دوستی فکری من با کاکا نور از طریق سوالات زیادی در مورد افغانستان، تاریخ حزب، و تاریخ افکار سیاسی در افغانستان در طول سال‌ها شکل گرفت. من که همیشه سوال می‌ کردم و آنها که باید همیشه جواب می‌ دادند. زمان که من نوشته‌هایم را با کاکا نورشریک کردم و با همه چیزی که او می‌ گفت موافق نبودم، جریان عوض شد. او شروع کرد سوال پرسیدن در رابطه با افغانستان آنزمان، مردم، رسانه‌ها، و به خصوص جوانان. کاکا نوربه کارهای تحقیقی که ما انجام می‌ دادیم علاقه‌ مند شدند. اینکه ما با اعداد و ارقام در افغانستان کار می‌ کردیم، برای ایشان بسیارجالب و جدید بود. او اولین شخص بود که اهمیت کارهای ما را فهمید.

از آنجا به بعد، کاکا نور و من در مورد نظریه‌های سیاسی تا نظام‌های مختلف سیاسی، تا دولتداری، ملت‌ گرایی، فمینیزم، و افراط‌ گرایی مذهبی صحبت می‌ کردیم؛ از حضرت محمد تا ماکیاولی تا مودی تا مادربودن موضوعات مورد بحث ما بود. درعین حال مشکلات چپی‌ها و روشنفکرهای افغانستان که فقط در بین خود مانده اند، را هم بررسی میکردیم. شنیدن این حرف‌ ها از یک مرد افغان با سن و سویه کاکا نور که درمورد اشتباهات، ولی هم در مورد فاتالیزم تاریخ صحبت می‌ کردند، برای من بی‌ نهایت جذاب و نو بود.

یک روز، بعد از انچه که برای من «دومین سقوط کابل » در ۱۵ اگست ۲۰۲۱ بود، با او تماس گرفتم (اولین سقوط برای من در اپریل ۱۹۹۲ بود، که هنوز هم درخاطرم بسیار زنده است). من بی اندازه احساساتی و ناراحت بودم. اشکم در گلویم نشسته بود. دردی که در دلم بود، بدتراز وقت فوت پدرم بود. از او پرسیدم، « کاکا، چی فکر می‌ کنید، بعد از این چی می‌ شه، سرنوشت افغانستان چی می‌ شه؟ ». واقعیت این بود که من هم نمی‌ دانستم دقیق چی سوال بپرسم. از رویدادهای شوک‌آور که از سقوط زرنج تا کابل، لحظه به لحظه، با همسرم نسیم که هنوز در کابل بود، پیگیری می‌ کردم، روحاً ویران ام نموده بود. تاریخ داشت دوباره تکرار می‌ شد. من انتظار داشتم کاکا نورهم به اندازه من ناراحت باشد، و شاید یک جایی درونم می‌ خواستم که او هم با من گریه کند. و حتا شاید یک جایی، دخترک کوچک درونم می‌ خواست که کاکا نور به من بگوید که همه چیز به زودی دوباره درست می‌ شود، طالبان از بین می‌ روند و دنیا گل و گلزار می‌ شود. تحلیلگر سیاسی خودم، خاموش شده بود، ولی او خیلی آرام بود. او غمگینی و ناراحتی خود را در برابر وضعیت بیان کرد و سعی کرد تا با من همدردی کند، اما چیزی در آواز او توهم باقی ماند.

او با صداقت به من گفت که هیچ‌ کس نمی‌ تواند دقیقاً آینده را پیش‌ بینی کند، اما مطمین باش که شرایط تغییر خواهند کرد و وضعیت همیشه اینگونه نخواهد ماند. این سخنان، بلافاصله نتوانست که مرا تسلی دهد. من افسرده شدم و برای مدتی با ایشان حرف نزدم. من اشخاصی را پیدا کردم که همفکر و هم احساس خودم بودند، و از دیگر-اندیشان خود را دور کردم. نهایت همان کار را انجام دادم که قبلاْ با کاکا نور در مورد چپی‌ ها انتقاد کرده بودم.

با گذشت زمان بود که فهمیدم چرا او مثل من ناراحت و تکه تکه نبود. او شاهد چندین سقوط و تغییر رژیم‌ها در افغانستان بود؛ شاهد تحولات تاریخی که خودش و رفقانش شکل داده بودند و یا شکارش بودند. شاهد حالات و تحولات که من شاید تصورش را هم کرده نمیتوانستم.

نهایتاً، آرامش و منطق کاکا نور بود که به راستی مرا از دپرسی شدید و از ناامیدی عمیق نجات داد. این تغییر دیدگاه کمک کرد تا از دایره‌ی تک‌ اندیشی و یک نواختی خارج شوم. در اینجا بود که به اندیشه‌های گسترده‌ تر تاریخی پناه بردم و اهمیت تاریخ و انسان‌هایی که در شکل‌ گیری آن نقش داشته‌ اند را درک کردم. کاکا نور برای من یکی از این شخصیت‌ها بود.

من واقعاً از فرصتی که داشتم تا با او وقت بگذرانم و از تجربیات اش بیآموزم، سپاسگزارم.

* گزینش عنوان از بامداد

بامداد ـ ۱/ ۲۴ـ ‍۲۲۰۱

بامداد ـ ۳/ ۲۴ـ ‍۲۰۰۱