پیام شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان به مناسبت حلول سال نو میلادی ۲۰۲۵
حلول سال نو میلادی ۲۰۲۵ را به تمامی انسان های آزادی‌خواه، عدالت طلب و زحمتکش جهان تبریک و تهنیت عرض می نماییم. سال نو فرصتی برای بازاندیشی در مورد گذشته و ترسیم راهی بهتر برای آینده است. در این روزها که امید به تغییر و تحول در دل‌ها زنده می شود، ضروری است نگاهی عمیق به چالش ها و رنج هایی داشته باشیم که سال ۲۰۲۴ بر مردم افغانستان و جهان سایه انداخته است.
در سال ۲۰۲۴، مردم افغانستان با دشواری های بسیاری مواجه بودند. محدودیت‌ها در عرصه های آموزش، کار، و زنده گی اجتماعی، به ویژه برای زنان، موانع جدی ایجاد کرد. محرومیت دختران از تحصیل و کاهش حضور آنان در اجتماع، نه تنها حقوق انسانی و اجتماعی آنان را نقض کرد، بلکه آینده کشور را نیز به مخاطره انداخت.
همچنین متقاعدین، که در زمره زحمتکشان و کارمندان فقیر دولتی هستند، از حق تقاعد که تنها منبع معیشت آنان در سال‌های آخر زنده گی بود، محروم شدند. این وضعیت فشار اقتصادی و روحی شدیدی بر این قشر آسیب پذیر وارد ساخته است. از سوی دیگر، فقر و بیماری به طور گسترده در کشور بیداد می کند و خانواده های بسیاری درگیر مشکلات معیشتی و دسترسی محدود به خدمات ابتدایی صحی و اجتماعی هستند.
در چنین شرایطی، افغانستان بیش از هر زمان دیگر به همبستگی و اتحاد نیاز دارد. ضرورت اتحاد میان تمامی نیروهای روشنفکر، ترقی خواه، دموکرات و عدالت طلب، و تمامی کسانی که صادقانه در تلاش برای خدمت به افغانستان رنج دیده و عذاب دیده‌اند، حیاتی تر از هر زمان دیگر احساس می شود.
بیایید یکجا تلاش کنیم برای ساختن یک افغانستان مستقل، مترقی، قانونمند، عدالت پسند و سربلند؛ افغانستانی که در آن تمام اتباع کشور، بدون توجه به قومیت، زبان، مذهب یا وابستگی های اتنیکی شان، از حقوق مساوی برخوردار باشند و هیچ نوع تبعیضی بر آنان تحمیل نگردد. تنها با وحدت و همبستگی است که می توانیم این آرمان ها را به واقعیت تبدیل کنیم.
اما چالش‌ها تنها محدود به افغانستان نیست. در سطح جهانی نیز مردم بی گناه همچنان قربانی سیاست‌های ناعادلانه و جنگ های ویرانگر می شوند.
در فلسطین و غزه و در لبنان خشونت‌های بی پایان جان هزاران انسان بی گناه را گرفت. زنان و کودکان، که بیشترین آسیب پذیری را دارند، در این درگیری ها قربانی شدند، در حالی که جهان نظاره گر این فجایع بود.
در اوکرایین، جنگی که از آن به عنوان یک بحران بین‌المللی یاد می‌شود، هرروز جان انسان های بیشتری را می گیرد و این کشور را به میدان آزمایش سلاح های خطرناک قدرت های بزرگ تبدیل کرده است. قربانیان اصلی این جنگ ها مردم عادی هستند که میان بازی های سیاسی قدرت های بزرگ گرفتار شده‌اند.
علاوه بر این، در بسیاری از کشورهای فقیر، مهاجران که قربانی بحران‌های سیاسی، جنگ ها و تغییرات اقلیمی هستند، با سیاست های سختگیرانه پناهنده گی در کشورهای غربی مواجه اند. این در حالی است که بسیاری از این بحران ها نتیجه مداخله‌های سیاسی و نظامی قدرت های بزرگ در امور داخلی این کشورها است.
با تمام این دشواری‌ها، سال نو فرصتی است برای بازنگری و همبستگی جهانی. ما باور داریم که مردم افغانستان، به ویژه زنان، جوانان، و زحمتکشان، همچنان امید خود را از دست نداده اند و با تلاش و استقامت به مبارزه برای ساختن آینده‌ای بهتر ادامه می‌دهند.
ما از جامعه جهانی می خواهیم که به‌جای تشدید سختگیری‌ها در سیاست های پناهنده گی، به دلایل اصلی مهاجرت، از جمله جنگ‌ها و نابرابری‌ها، توجه جدی نماید و به جایگاه انسانی مهاجران احترام بگذارد.
سال ۲۰۲۵ می تواند سالی باشد که در آن بشریت گام های موثری در جهت صلح، عدالت اجتماعی، و حقوق انسانی بردارد. ما امیدواریم که این سال، سال کاهش آلام مردم جهان، افزایش همبستگی جهانی، و ایجاد آینده‌ای روشن تر برای تمامی ملت‌ها باشد.
سال نو ۲۰۲۵ مبارک!
نوی ۲۰۲۵ کال مو نیکمرغه !
با آرزوی جهانی سرشار از صلح، عدالت و انسانیت.
داود رزمیار
رییس شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۲۸۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
طبع افـلاطــون
فلاطون، آن جهان علم و حكمت
كه حكمت را علم بود و علامت
شبى در محضر دانـش پـژوهـان
كمى بگرفته خاطر بود و پژمان
يكى پرسيدش از ياران ارشـــاد
كه محزون مىنمايد ازچه استاد؟
چـرا استــاد را دل واگــرفتـه؟
چه غم برطبعشان مأوا گرفته؟
فلاطون سر برآورد وچنين گفت
بـه فحـواى ادب ناسفته دُر سفـت
كه ما را جاهــلى تعريف كرده
به زعم خويشتن توصيف كرده
چه غــم زين بيشتر بـايـد كشيدن
كه وصف عاقل از جاهل شنيدن
(استاد ضيا قاريزاده )
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۴ـ ۱۶۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
در نشست « کوپ ۲۹ ـ COP29 » در باکو چه گذشت ؟
نشست آب وهوایی سازمان ملل متحد در باکو (COP29) در نهایت با توافق بر سر کمک مالی سالانه ۳۰۰میلیارد دلار به پایان رسید. ایمی گودمن، مجری سایت Democracy Now، با دو فعال مسایل آب وهوایی گفت وگو کرده است که در نشست باکو شرکت داشتند: برَندون وو، مدیر سیاست گذاری و پویش‌های ActionAid USA، و اسد رحمان، عضو « ایتلاف عدالت آب وهوایی » در لندن.
***
اِیمی گودمَن: نشست آب وهوایی سازمان ملل متحد در باکو، آذربایجان، با تعهد کشورهای ثروتمند و آلاینده به پرداخت ۳۰۰میلیارد دلار درسال، تا سال ۲۰۳۵، برای کمک به کشورهای درحال توسعه برای مقابله با بحران آب وهوایی به پایان رسید. فعالان عدالت آب وهوایی و کشورهای « جنوب جهانی » از این توافق مالی نهایی انتقاد سختی کردند.
روز جمعه ۲۲ نوامبر از برَندون وو نظرش را درباره توافق پیشنهادی پرسیده بودم. در آن زمان مبلغ این کمک مالی ۲۵۰میلیارد دلار در سال بود که باعث توقف مذاکرات شد.
برَندون وو : امروز از کشورهای در حال توسعه خواستیم که این توافق بد را نپذیرند و بگویند توافق نکردن بهتر از توافق بد است. آنچه الآن داریم، که فایده‌ای هم ندارد و کافی هم نیست، ۱۰۰میلیارد دلار در سال است که در سال ۲۰۰۹ پذیرفته شد. الآن تقریباً هیچ افزایشی صورت نمی گیرد. و بدتر از آن اینکه این کمک می تواند شامل سرمایه گذاری های خصوصی و قرضه های با نرخ بازار باشد. این نوع کمک را نمی توان انتقال واقعی منابع از کشورهای ثروتمند به کشورهای فقیر دانست.
اِیمی گودمن: توضیح دهید که این کمک خصوصی یعنی چه؟
برندون وو: در اساس یعنی که فلان کشور ممکن است کمی پول خرج کند برای اینکه سرمایه گذاری خصوصی به کشوری سرازیر شود. مثلاً بگویند « به ازای هر دلار پولی [دولتی] که می گذاریم، هفت دلار سرمایه گذاری خصوصی می شود. » سرمایه‌گذاری خصوصی هم فقط به جاهای خاصی می رود که بتواند از آن سود به دست آورد. بسیاری از جوامعی که بیشترین لطمه را از بحران کنونی دیده‌اند کشورهایی نیستند که بتوان در آنجاها سود آن چنانی برد. بنابراین هیچ کدام از این جوامع روی این پول‌ها را نخواهند دید. آنچه کشورهای در حال توسعه درخواست کرده‌اند پولی است که اساساً متعلق به مردم، دولتی، و در اساس کمک هزینه بلاعوض باشد. چنین چیزی در توافق کنونی نیست.
ایمی گودمن: امریکا، بزرگ ترین انتشاردهنده گازهای گلخانه‌یی در تاریخ، در اینجا چه نقشی ایفا کرده است؟
برندون وو : امریکا در هر مرحله از مذاکرات، از آغاز تا اکنون، به تلاش برای حل بحران آب وهوایی جهان لطمه زده است. توافق پاریس خودش پایان استراتیژی امریکا برای دست کشیدن از هرگونه تعهد برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی بود. ما از پروتوکول کیوتو، که تعهدهای الزام‌آوری داشت، به توافق نامه پاریس رسیدیم که عمل کردن به آن کاملاً داوطلبانه است. و امریکا بود که این تغییر را به پیش برد. آنچه در کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آب وهوایی می بینیم تعهد الزام‌آور کشورهای توسعه یافته برای تأمین منابع مالی است. اما این تعهد نیز می تواند به معنای بسیج کردن سرمایه گذاری خصوصی باشد که انتقال پول دولت [متعلق به مردم] از شمال جهانی به جنوب جهانی نیست. بنابراین این هم نوعی دست کشیدن از دادن کمک‌های دولتی و چیزی است که ما آن را فرار بزرگ کشورهای توسعه یافته در قبال تعهد به بقیه جهان می نامیم.
ایمی گودمن: امریکا برای اصلاحات واقعی در رفع بحران آب وهوایی چه کار باید بکند؟
برندون وو: اصلاحات واقعی به معنای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی در داخل کشور است. اصلاحات واقعی در اساس به معنای تحقق تحولی عظیم و گذار عادلانه اقتصاد خودمان [در امریکا] به سمت اقتصادی زیست‌پذیرتر و پایدارتر است. اما می‌دانیم که این هم کافی نیست، زیرا بحران آب‌وهوایی جهانی است. بنابراین مبالغ عظیمی بودیجه آب وهوایی برای اجرای اقدامات مثبت در دیگر نقاط جهان باید تأمین شود، به ویژه در جاهایی که می دانیم این کمک حتماً باید داده شود. کشوری مانند امریکا، جایی که اقتصاد براساس آلوده گی و انتشار گازهای گلخانه‌یی ساخته شده است، مقداری بودیجه آب وهوایی به بقیه جهان بدهکار است.
ایمی گودمن: مذاکرات در نشست COP29 در روز شنبه به وقت اضافه رفت و نماینده گان ناامید کشورهای فقیرتر جنوب جهانی و کشورهای جزیره‌یی کوچک سالون مذاکره را ترک کردند. در نهایت، صبح یکشنبه توافق ۱٫۳تریلیون دلاری برای کمک مالی آب وهوایی اعلام شد: ۳۰۰میلیارد دلار در سال به مدت ده سال. از اسد رحمان پرسیدم بیشتر در این باره توضیح دهد.
اسد رحمان: پیش از هر چیز بگذارید یک موضوع را روشن کنم: مقدار کمک ۳۰۰میلیارد دلاردر سال نیست، بلکه مبلغ کمک تا سال ۲۰۳۵ به ۳۰۰میلیارد دلار می رسد. بنابراین در مورد کمک‌های مالی در هر سال هیچ شفافیتی وجود ندارد. منظورم این است که این مبلغ می تواند ۱۰۰میلیارد دلار در سال از الآن و ۳۰۰میلیارد دلار در سال ۲۰۳۵ ترسایی باشد. دوم اینکه ما نمی دانیم که چه مقدار از این کمک بلاعوض و چه مقدار از آن به صورت وام، یعنی بدهی، یا دیگر ابزارهای مالی خواهد بود. این ۳۰۰میلیارد دلار، اگر تورم را در نظر بگیریم، تا سال ۲۰۳۵ ارزشی در حدود ۱۷۵ میلیارد دلار خواهد داشت. قاره افریقا حدود ۱۷۰میلیارد دلار بازپرداخت بدهی های ناعادلانه در سال دارد. بنابراین کمک مالی کنونی نه فقط در مقایسه با مبلغ مورد نیاز قطره‌ای در دریاست، بلکه صرفاً پوششی است برای شانه خالی کردن کشورهای توسعه یافته از مسوولیت تأمین مالی لازم و حیاتی برای کشورهای در حال توسعه تا بتوانند با بحرانی مقابله کنند که خودشان در ایجاد آن نقشی نداشته اند.
ایمی گودمن: نکته آخر را بیشتر توضیح بدهید. در همین کشور ما امریکا می گویند «چرا ما باید به این کشورهای فقیر خیریه بدهیم؟ » توضیح دهید که چرا این کمک مالی صدقه نیست، بلکه بدهکاری است.
اسد رحمان: اگر بودیجه‌های آلاینده‌های کاربنی را در نظر بگیرید، یعنی مقدار آلوده گی که پیش از شروع افزایش دما می توان وارد جوّ کرد، محاسبه شده است که مثلاً فلان میزان بودیجه کاربن برای جلوگیری از رسیدن به مرز حیاتی ۱٫۵ درجه سانتی دگرید [افزایش دمای جوّ زمین] وجود دارد. فراتر از آن، اوضاع به طور تصاعدی از کنترول خارج خواهد شد. اگر به مرز دو درجه دگرید برسیم، وفق دادن زنده گی با شرایطی که پیش خواهد آمد برای همه بسیار دشوار خواهد شد. در صورتی که دمای جوّ سه درجه افزایش یابد، ادامه عملکرد جامعه، آن طور که امروزه می شناسیم، واقعاً بسیار دشوار خواهد بود.
در حال حاضر داریم به سمت آن مرز « سه درجه » می رویم. تا حالا، یعنی در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ سال گذشته، چهار- پنجم بودیجه کاربن برای افزایش ۱٫۵ درجه‌یی استفاده شده است، آن هم به طور عمده در کشورهای ثروتمند و توسعه یافته در شمال جهانی. بیشتر کشورهای شمال جهانی سه تا پنج برابر بیشتر از حد منصفانه از بودیجه کلی کاربن مصرف کرده‌اند. به عبارت دیگر، اگر بودیجه کاربن را به طور مساوی بین همه کشورها تقسیم کنیم، می بینیم که شمال جهانی بیش از حد مصرف کرده است.
آنها به دلیل کاری که کرده‌اند به جنوب جهانی بدهکارند. در وهله اول به خاطر مصرف بیش از حد بودیجه کاربن- که اکنون کشورهای در حال توسعه را از آن محروم می کنند. در نتیجه، این کشورها نمی توانند از آن بودیجه برای توسعه خود شان استفاده کنند. به‌علاوه، پیامدهای مصرف بیش از حد، یعنی سیل، خشک سالی، قحطی، و طوفان که زنده گی و معیشت انبوهی از جمعیت جهان را تباه کرده است، باید جزو بدهکاری آب وهوایی کشورهای توسعه یافته حساب شود.
ایمی گودمن: چگونه این پول [به کشورهای در حال توسعه] منتقل می شود؟
اسد رحمان: هنگامی که ما نشست COP29 را در باکو آغاز کردیم، طرح دیگری برای ایجاد بازار جهانی کاربن پیشنهاد شد که اساساً به این معناست که می توان مجوزهایی برای ایجاد آلوده گی خرید. بنابراین، کشورهای ثروتمند مجبور نیستند انتشار گازهای گلخانه‌یی را کاهش دهند. در عوض می توانند مجوزی بخرند که ناشی از کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی در جای دیگری است و به روال معمول کار [آلاینده گی] خودشان ادامه دهند. در بیست سالی که از فعالیت انواع بازارهای کاربن می گذرد، هیچ پولی از این راه، به مقدار و به شیوه‌ای که مورد نیاز است، به کشورهای در حال توسعه نرفته است.
اما آن ۳۰۰میلیارد دلار چیست؟ چقدر از آن شامل کمک های دولتی خواهد بود؟ چقدر از آن به صورت قرضه های بدهی زا خواهد بود؟ [معلوم نیست.] بسیاری از این کشورهای در حال توسعه همین حالا هم نه فقط تحت تأثیر بحران آب وهوایی‌اند، بلکه گرفتار مسایل جاری نابرابری و سقف‌های ناعادلانه [بودیجه و انتشار آلاینده‌ها] و زیر بار بدهی‌اند.
ایمی گودمن: سال آینده نشست COP30 در برازیل برگزار می شود. اهمیت آن نشست در چیست؟ آیا به نظر شما هم توافق نکردن بهتر از توافق بد است؟
اسد رحمان: بله. ما می گفتیم توافق نکردن بهتر از توافق بد است.
ما توافق دیگری می خواستیم، نه توافقی که برای مردم و کره زمین مرگ بار است، توافقی که ناکافی، ناقص، و به قول بسیاری از کشورهای در حال توسعه توهین و شوخی است. می گفتیم بهتر است این کار را به نشست برازیل موکول کنیم. در دو هفته‌ای که پس از شروع نشست باکو گذشت، کشورهای ثروتمند و توسعه یافته تا روز آخر هیچ رقمی پیشنهاد ندادند. یعنی برای بررسی و وارسی رقم پیشنهادی یا فهمیدن جزییات بیشتر آن فرصت بسیار کمی وجود داشت. اما در برازیل فرصت خوبی خواهیم داشت. جامعه مدنی جنبش های اجتماعی فعالی در برازیل دارد. می توانیم هم از بیرون و هم در داخل فشار بیاوریم.
کنوانسیون مالیاتی سازمان ملل متحد نیز فرصتی است برای گرفتن مالیات منصفانه از شرکت‌ها در جاهایی که فعالیت دارند و [به محیط زیست] آسیب می رسانند. باید دید آیا مالیات بر ثروت در مقیاس جهانی برقرار خواهد شد؟ آیا ثروتمند ترین یک درصد جمعیت جهان، که مسوول حدود ۱۶درصد از انتشار گازهای گلخانه‌یی جهانی‌اند، مالیاتی واقعاً منصفانه پرداخت می کنند؟ اینها فرصت‌هایی‌اند که از آنها می توان منابع مالی جدیدی فراهم آورد. یا لغو یارانه‌ها و کمک‌های دولتی به صنایع سوخت فسیلی و شرکت‌های بزرگ کشاورزی صنعتی. این هم می تواند منبع دیگری برای تهیه کمک مالی باشد.
آیا قادر خواهیم بود از طریق اقداماتی مانند ارایه خدمات دولتی و تأمین غذا و انرژی برای همه تامین زنده گی و معیشت مردم را تضمین کنیم؟ آیا ساختار مالی جهانی را اصلاح خواهیم کرد؟ همه اینها در برازیل مطرح و بحث خواهد شد./نامه مردم
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۴ـ ۱۵۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
گلـڅېـره
گلڅېره بیا دروازې ته ده ولاړه
شنه ځولۍ د کتابونو یې پر غاړه
تور زنځير د دروازې گرېوان نیولی
ښوونځی لکه د تورو تيږو شاړه
***
نه د " زنگ " خوږه نغمه راپورته کېږي
نه د پوهې نوراني ډیوه بلېږي
نه "معلم" نه "متعلم" نه "چپړاسي" شته
نه آواز د توتکیو، راجگېږي
***
گلڅېره لکه د شپې اوربلکۍ وه
گلڅېره لکه د زېړو گلو لښته
هره ورځ یې د امید غوټۍ رژېږي
گلڅېره د آرمانونو سوې دښته
***
گلڅېرې په خوب کې بیا مکتب لیدلی
بیا یې زړه کې د امید زړی کرلی
بیا سهر شو، بیا په منډو منډو راغله
شين کتاب يې په سينې پورې نیولی
***
هر سهر دلته په سلو هيلو راشي
چې د پوهې له چينې نه رڼا واخلي
د رڼا په سمندر کې غسل وکړي
مينه واخلې، يوه لپه خندا واخلي
***
گلڅېره خبره نه ده چې بنديز دی
قلم بند، خبرې بندې، خندا بنده
تباشير او تخته دواړه گناهکار دي
د خيرنې شپې کوڅو کې رڼا بنده
***
لکه مار د ښوونځی پر دېوال ناسته
د ملا د نظارت توره قمچینه
د کتاب او د قلم په دښمنۍ کې
وچوي د ژوندانه د گلو وينه
***
د تاريخ په کومه څنډه کې ولاړ یو
چېرته ځو، لاره مو څه، مرام مو څه دی
قافله رانه تېرېږي موږ یې گورو
خدای خبر سبا مو څه انجام مو څه دی؟
(صدیق کاوون )
چو شمع از پی علم باید گداخت
که بی علم نتوان خدا را شناخت
(شیخ سعدی )
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۴ـ ۱۶۱۲
Copyright ©bamdaad 2024
وطــن
وطن، اولکن تاغلرینگنی سیوه‌من
یم- یشیل‌اوتلاغلرینگنی سیوه‌من
توله چیچک باغلرینگنی سیوه‌من
توتیا توپراغلرینگنی سیوه‌من
صلح‌‌و اوروش چاغلرینگنی سیوه‌من
تن بوغزیده سونگگی نفس قالسه گر
کونگلیم ایریشلریدن قالین چیتر
ای وطن وطن دیبان جانیم کیتر
چونکه عشقینگده بو یوره‌ک تلپینر
مراقلی، قِشلاغلرینگنی سیوه‌من
یابانلرده چوپانلرنینگ هی- هایی
باشاقله‌گن بابه دهقان بوغدایی
نان پیشیرسین اوزبیگیم نینگ نانوایی
مزه سینی تاتگن ایتگه‌ی به‌ی- بایی
توکینلیک سچاغلرینگنی سیوه‌من
اوغیل قیزلر ایدی اوتمیشده چیور
قه‌ییرده بولسه بولسین وطن سیور
مین تاماندن اوشنگه پیام یوور
قصرینگده نانیمدن آسمه‌گین زیور
زینت سیز یاتاغلرینگنی سیوه‌من
یشنه‌مس چیچک چمن لردن ییراق
کوکرسه ده گلله‌میدی، ایرته راق
بهارینگده آچیلمه‌یدی قیزغلداق
اوزگه‌لرنینگ یورتیده تاپمم مراق
ساووق سوو، قیناغلرینگنی سیوه من
آنه یورتیم مونس و هم همدمیم
مینگه اوچماغ دیر بوگوزه‌ل مسکنیم
قوینیده اوسدی نهالدیک بو تنیم
ایله‌دی جور اونگه هر یاووز- غنیم
آق کونگول، ارداغلرینگنی سیوه‌من
کیل بوگون توز مین بیلن بیرکوچلی صف
قویگین ایری تورسین اینجودن خزف
بو وطن بیزگه ایرور شان و شرف
اونی اسره‌‌ش بیزگه‌دیر اولکن هدف
یلپیراق بیراغلرینگنی سیوه‌من
کیلتیرینگ یورتگه سیوینچلر، اولکه‌داش
یره‌لنگن اولکه‌گه بس دیر سواش
بو تیلکلر آلغه بارگوسی یواش
یات یاووز کونگلینی ایله‌نگ قاش- قاش
داویوره‌ک، اورتاغلرینگنی سیوه‌من
اوز ارا ای اولکه‌داشلر بیرله‌شینگ
یخشی سوزنی دسته‌لب گللر تاشینگ
قهرینگیزگه یخشی لیکلرنی قوشینگ
عقل بیرله کورتوگونلرنی ییچینگ
کیچه ده چِراغلرینگنی سیوه‌من
( استاد عبدالله اوچقون کریمی )
آقچه ـ جوزجان
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۴ـ ۲۲۱۱
Copyright ©bamdaad 2024