در رثای شخصیت بزرگ علمی و ملی افغانستان
میرعبدالواحد سادات
دریغـا می بـرد امـواج ایام
بزرگان را زما آرام ، آرام
دراین هفته یکی از غنایم معنوی افغانستان در جلای وطن با کوله بار بامعرفت وعلم ، حاصل حدود هشتاد سال پژوهش و تدقیق بقول خردسالار بزرگ حضرت خیام با هفت هزار ساله گان همسفر گردید و به جاودانه گی پیوست.
مصداق حال شان کلام رودکی سترگ است که :
از شمار دو چشم یک تن کم
وز شمار خرد هزاران بیش
هیهات و صد افسوس که :
چهره شاخص اکادیمیک ملی و بین المللی زبان شناس پیشکسوت ، تاریخ نگار، نویسنده نستوه ، محقق نامدار وطن و یکی از بهترین مفاخر بزرگ علمی و ملی افغانستان که افزون بر زبانهای ملی و رسمی دری و پشتو به لسانهای فرانسوی ، عربی و انگلیسی تسلط داشت ، جناب کاندید اکادیمسین شاه علی اکبر شهرستانی که حدود هشت دهه عمر پربارشان در کارتعلیم و تعلم صرف شد ، به عمر نود وچهار سالگی در شهرلندن داعی اجل را لبیک و فامیل ، دوستان و جامعه علمی و اکادیمیک ما را سوگوار ساخت .
شهرستانی فقید فرزند برومند دره ها و کوه پایه های هزاره جات باستان و متولد سال ( ۱۳۰۸ خورشیدی ) قریه باغ شهرستان قدیم و ولسوالی میرامور ولایت دایکندی است . بعد از فراغت از مکتب حربیه ، شامل فاکولته ادبیات و علوم بشری گردید . استاد فقید تحصیلات فوق لسانس و بالاتر را در دو دوره در کشور فرانسه تا مقطع دوکتورا به إتمام رسانید .
میراث علمی پوهاند شهرستانی فقید بمثابه محقق مدقق امانت دار و به عنوان استاد سابقه دار و ریيس فاکولته تاريخ وادبيات پوهنتون كابل ( ۱۳۵۹ـ ۱۳۶۶ خورشیدی ) ، كانديد اكادیمیسین فهرست قطور شامل ده ها کتاب و تا چهار صد مقاله پژوهشی وزین درعرصه های ادبیات ، تاریخ ، مردم شناسی ، لغت نویسی ، فرهنگ نگاری ، فولکلور و جغرافیه است که در مجله های علمی بنشر رسیده است :
ـ پیدایش و تحول زبان فارسی ـ دری
- ادبیات و زبان فارسی دری معاصر در افغانستان
ـ هجو در ادبیات زبان دری
- قاموس لهجه دری هزاره گی
ـ تاریخ هزاره دردو جلد ( بررسی وضعیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی قوم هزاره )
ـ تاریخ سلطان محمود غزنوی
ـ تاریخ مالیه در دولت غزنوی
ـ تأثیرادب فارسی درادبیات فرانسه
ـ مقایسه نحو در زبانهای دری و فرانسوی
ـ مقایسه نقد در زبانهای فارسی و فرانسوی
ـ چگونه ترجمه باید کرد؟ (اصول ترجمه )
ـ تحقیق در فولکولور
ـ دستور زبان عربی
ـ مقارنه ادبیان تمثیلی
این شخصیت فرزانه ، طی سالیان طولانی تدریس و فعالیت علمی مصدر خدمات شایان بوطن و مردم گردیده و هزاران جوان کشور را تربیه و کدر های متخصص را رهنمایی نموده است .
نسل جوان أفغانستان باید با پدران معنوی شان آشنا باشند و با فراگیری از اندوخته های علمی و تجارب آنان چون شمع درپی کسب علم و معرفت باشند . یکی از مصایب جنگ در کشورما اینست که نسل جوان تا چشم گشوده و تا جوانی و أحوال ناهنجار کنونی درماحول خود اربابان جهالت ، رنگ فروشان و تاجران قوم و دین را دیده است . بدینرو یکی از ابعاد مبرم روشنگری در روزگار نازنین کنونی و دراین کسوف تاریخ که بقول ویکتور هوگو به « خیانت عصای پادشاهی میدهند » معرفی قافله سالاران خرد و معرقت به نسل جوان است . با کمال مباهات زنده گی ساده ، کار ، مبارزه و تلاش زنده یاد استاد شهرستانی ، بارزترین شاخص و مثال رهنما به نسل جوان است .
پوهاند شهرستانی فقید افزون بر وجاهت علمی و مقام بلند اکادیمیک ، در جمع مبارزان و دادخواهان وبا سابقه حضوردر جنبش معروف محصلان و مشروطیت سوم افغانستان می باشد که در اوج جنبش محصلان به « جرم » خواندن مقاله انتقادی و دادخواهانه به مدت یکسال از تحصیل محروم و از چوکات نظامی و وزارت دفاع طرد گردید .
زنده یاد شهرستانی از چهره های خوشنام و متعادل سیاسی و دولتی که در دهه شصت خورسیدی با حفظ مقام ریاست فاکولته ادبیات پوهنتون کابل در تواخر سال ( ۱۳۶۴ خورشیدی ) و در زمان ببرک کارمل فقید که از قبل و زمان جنبش محصلان با هم و حشر و نشر داشتند ، عضویت هیات ریسه شورای انقلابی رااحراز نمود و درهمان سال بحیث عضو کمیسیون تسوید قانون اساسی نیز تعین گردید . پوهاند شهرستانی فقید درجمع شخصیت های علمی بلند مرتبت همانند ، کاندید اکادیمیسین نومیالی فقید، اکادیمیسین اعتمادی فقید ، قانونپوه عبقری ، قانونپوه صافی ، اکادیمیسین سرابی ، کاندید اکادیمیسین سیستانی بمثابه شخصیت های مستقل ، وطندوست و منور بسیار با مسوولیت نظرات ارزشمند خود را با جزییات و تا کامه و نقطه با ما در کمیته تسوید قانون اساسی مطرح می نمودند . پوهاند شهرستانی فقید همچنان در جمع بزرگان ورجاوند ، اکادیمیسین دوکتور جاوید ، استاد باختری فقید ، زریاب فقید ، کاندید اکادیمیسین الهام فقید و چند بزرگوار دیگر متن نهای قانون اساسی را ویرایش نمودند . شهرستانی زنده یاد بعد از ایجاد پارلمان کشور و در زمان داکتر نجیب اله شهید عضو مجلس سنآ ( مشرانو جرگه ) و در سمت معاون ان مجلس انتخاب گردید .
شهرستانی فقید همیشه و طی سالیان حضور در دولت و پارلمان همچون شاخ پرمیوه متواضع و کماکان معلم ، محقق و رهنما بود . از خصایل والای شخصی او پاسداری و رعایت حق آشنایی است . بی انصافی است اگر از الطاف و مهربانی که بر من روا میداشتند ، یادهانی نه کنم . با بزرگواری و نهایت لطف مرا حقدارزاده خطاب مینمود و ازشروع اولین وظیفه رسمی در ریاست عمومی محاسبات وزارت مالیه و نزد پدرم ( میرعزیزاله سادات فقید ) با نیکویی یاد مینمود و میگفت که در آنوقت ( شروع صدارت محمد داود خان فقید ) من به خاطر اشتراک فعال در جنبش محصلان و طرد ازبخش نظامی مورد سوظن قرار داشتم و اما پدرتان مرا تشویق و کاندید به بورس تحصیلی کشور فرانسه نمود که علاقمندان زیاد و بویژه از فامیل های بلند پایه گان داشت وبا شوخی اضافه مینمود که اگر فرانسه نمی رفتم و در بازگشت استاد فاکولته نمی شدم ، به یقین که همانند رییس ما و دردسیسه علیه ملک خان وزیر مالیه فقید مغضوب ، ماقوف و محبوس ... می شدم .
به مناسبت غروب غم انگیز و رخ در نقاب کشیدن این وطن خواه ، آزادی خواه و شاید هم آخرین شرکت کننده جنبش مشروطیت سوم افغانستان و از پاسداران تنور ، ترقی ، مدرنیته و حاکمیت قانون درجلای وطن ، مراتب تسلیت بخانواده ارجمند شان ، جامعه علمی و دادخواهان افغانستلن تقدیم میدارم .
روانشان شاد و یادشان گرامی و همیشه !
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۳ـ ۲۷۱۱
Copyright ©bamdaad 2023
کارگران در بنادر استرالیا ، امریکا ، اسپانیا ، یونان ، بلجیم و...نیز مانع ارسال سلاح به اسراییل شدند
الکس فاوالی
در روزجمعه صبح، کارگران بندری در جینوای ایتالیا با شعار «جنگ از اینجا شروع می شود » محموله های تسلیحاتی به اسراییل را مسدود کردند. این اعتراض توسط « انجمن کارگران بندری مستقل ـ CALP» به منظور اعتراض به « لوژیستیک جنگ» برگزار شد. حدود ۵۰۰ نفر در این اعتراض شرکت کردند، از جمله کارگران بندری، اعضای اتحادیه کارگری پایه USB و ایتلاف احزاب چپ اتحاد مردمی. همچنین چندین سازمان دانشجویی صلح طلب نیز در این اعتراض حضور داشتند. در بیانیه ای مطبوعاتی آمده است: « دشمن در خانه ما است. ما با جنگ مبارزه می کنیم.»
جولیان گراناتو و ماریا کولوت، دو سخنگوی « قدرت در دست مردم » که بخشی از اتحاد مردمی است، روز جمعه به روزنامه یونگه ولت گفتند: « ما به فراخوان اتحادیه های کارگری فلسطین برای مسدود کردن محموله های تسلیحاتی پاسخ دادیم و به کارگران بندری جینوا پیوسته ایم »*.
«همبستگی نباید فقط به کلمات محدود شود، بلکه باید ابتکاراتی را ایجاد کند که قادر به مختل کردن مکانیزم های جنگی باشد که مرگ را به غزه می رساند. »
«انجمن کارگران بندری مستقل » در فراخوان خود برای مسدود کردن، خواستار پایان دادن به تمام معاملات تسلیحاتی در بندر جینوا شده بر اهمیت این مکان برای سایر درگیری ها نیز اشاره کرد.
« در حالیکه جنگ بین بلوک های کشورهای سرمایه داری در اوکرایین نزدیک به دو سال است که ادامه دارد، در حالی که دولت اسراییل فلسطینیان را قتل عام می کند، در حالی که جنگ هسته ای در راه است، بندر جینوا همچنان به عنوان مرکز لوزیستیک جنگ برجسته می شود ».
واقعیت این است که بندر جینوا به عنوان یک مرکز مهم برای تحویل تسلیحات اروپایی، به ویژه تسلیحات المانی، شناخته می شود. حتا در ترمینالی که معمولاً فقط کشتی های مسافربری در آن لنگر میگیرند، در هفته های اخیر کامیون های نظامی با مقصد تونس بارگیری شده اند، همانطور که سخنگوی « انجمن کارگران بندری مستقل» جوزه نیوو، توضیح داد. این لاری ها « احتمالاً برای سرکوب مهاجران در نظر گرفته شده اند ».
به طور خاص، روز جمعه، کارگران بندر در حال بستن یک محموله از شرکت حمل و نقل ZIM بودند که به طور منظم در بندر جینوا فعالیت می کند. این محموله قرار بود در ساعات اولیه صبح جینوا را به مقصد اسراییل ترک کند تا تسلیحات جدید از اتحادیه اروپا را تحویل دهد.
درهفته جاری، اعتراض مشابهی از سوی کارگران بندر سیدنی ـ استرالیا، صورت گرفت که آنها نیز علیه لنگر نمودن یک کشتی باری متعلق به شرکت اسراییلی ZIM اعتراض کردند. روز دوشنبه، کارگران بندر بارسلونا ـ اسپانیا نیز سازماندهی شدند و اعلام کردند که قصد دارند « فعالیت کشتی های حامل تسلیحات را متوقف کنند ». در بیانیه ای از سوی کارگران اسپانوی آمده است: « ما به شدت اعلامیه جهانی حقوق بشر را دفاع می کنیم ». « هیچ دلیلی وجود ندارد که کشتار غیرنظامیان را توجیه کند».
در بلجیم نیز، کارکنان میدان هوایی از چند هفته پیش از بارگیری تسلیحات خودداری می کنند، با این استدلال که « بارگیری و تخلیه تسلیحات به کشتار انسان های بی گناه کمک می کند». در ایالات متحده امریکا در نزدیکی سیاتل، فعالان هفته گذشته بندر تاکوما را مسدود کردند زیرا یک کشتی اآمریکایی که در لنگرگاه بود، مهمات و تسلیحات برای اسراییل بارگیری کرده بود. این کشتی چند روز قبل توسط کارگران بندر اوکلند در خلیج سانفرانسیسکو متوقف شده بود./یونگه ولت/ مجله هفته
* رجوع شود به درخواست اتحادیه های کارگری فلسطین در نشانی زیر :
http://www.bamdaad.org/ejtemaey/4778-2023-11-04-21-43-19.html
اعلامیه فدراسیون جهانی اتحادیه های کارگری درجمایت از کارگران و خلق فلسیطن در نشانی :
http://www.bamdaad.org/ejtemaey/4756-2023-10-11-19-33-34.html
همبستگی کارگران یونان با مردم و کارگران فلسطین :
http://www.bamdaad.org/ejtemaey/4779-2023-11-04-21-45-59.html
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۳ـ ۱۸۱۱
Copyright ©bamdaad 2023
پیام همدردی حزب آبادی افغانستان به مناسبت درگذشت استاد شاه علی اکبر شهرستانی
با اندوه فراوان اطلاع حاصل نمودیم که پروفیسورشاه علی اکبرشهرستانی ، شخصیت برازنده فرهنگی و اجتماعی کشور بروز یکشنبه ۱۴عقرب خورشیدی به عمر۹۴ سالگی درگذشت.
خبر اندوهبار درگذشت استاد گرانقدر زنده یاد شاه علی اکبر شهرستانی نویسنده، پژوهشگر، استاد دانشگاه و زبانشناس برجسته افغانستان در دیارغربت موجب تاثر و تالم فراوان جامعه فرهنگی و ادبی کشور و منطقه گردید. شاه علی اکبر شهرستانی استاد پرتلاش، انسان وارسته و متواضع بود که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در دایکندی دیده به جهان گشوده ، پس از تحصیل دردانشگاه کابل در بین سال های ۱۳۴۰ - ۱۳۵۰ منحیث استاد زبان ادبیات در فاکولته زبان وادبیات پوهنتون کابل ایفای وظیفه نموده به تدریس زبان های دری، عربی، انگلیسی و فرانسوی پرداخت.
درسالهای که نهادهای فرهنگی و آموزشی کشور به پژوهش و تلاش های فرهنگی ارج فراوانی قابل بودند، او از سال ۱۳۵۹ الی ۱۳۶۶ منحیث رییس فاکولته زبان و ادبیات پوهنتون کابل ایفای و ظیفه نمود . زنده یاد شاه علی اکبر شهرستانی به خاطرخدمات فرهنگی و اجتماعی اش در سال ۱۳۶۶ به حیث سناتوردرپارلمان کشور برگزیده شد. درهمین دوره او برای مدتی منحیث معاون مجلس سنای افغانستان نیر ایفای وظیفه کرد.
از شهرستانی حدود ۱۳۰ اثر علمی و دهها مقاله پژوهشی در ادبیات ، مردم شناسی و تاریخ بهجا مانده است است.
حزب آبادی افغانستان درگذشت استاد شاه علی اکبرشهرستانی این شخصیت برازنده فرهنگی و اجتماعی کشور را ضایعه بزرگ فرهنگی دانسته ، بدین مناسبت مراتب همدردی خود را با جامعه ادبی و فرهنگیان کشور ابراز نموده، در تحمل این اندوه بزرگ برای خانواده و بازمانده گان شان صبر وشکیبایی آرزو دارد .
یاد استاد شاه علی اکبرشهرستانی همیش و گرامی باد !
حزب آبادی افغانستان
۲۶ عقرب ۱۴۰۲ خورشیدی
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۳ـ ۰۷۱۱
Copyright ©bamdaad 2023
گزارش کنگره جهانی زنان افغانستان
چتراتحاد ملی زنان افغانستان
بتاریخ ۵ نوامبر۲۰۲۳ کنگره جهانی زنان افغانستان ( برای آزادی، عدالت ، برابری و باهمی ) ازطریق آنلاین به اشتراک مسوولین نهادهای زنان ازاروپا، امریکا، کانادا، افغانستان، ازسراسرجهان ، مدافعین فعال حقوق زنان، روسای انجمن ها شخصیت های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ازسراسرجهان ،ريچارد بنت گزارشگر سازمان ملل در مورد حقوق بشر در افغانستان دایرشد.
نخست بانومرضیه جهش یکی اززنان سابقدارجنبش زنان بعد از اینک حضوراشتراک کننده گان را خیرمقدم گفت ، نصاب کنگره را ارایه نمود تا کنگره بکارخود رسما آغاز نماید.
بعدا بانو یاسمین همسنگر سکرترجنرال همایش اروپایی زنان افغانستان و بانو سهیلا زحمت مسوول شورای سراسری زنان افغان درهالند وعضوهیات مدیره همایش زنان گرداننده گی کارکنگره را بدوش گرفتند.
درآغاز داکترشفیقه رزمنده یکی ازپیشکسوتان نهضت عدالت خواهی زنان و ریيس همایش اروپایی زنان افغانستان درمورد اهداف و ضرورت صف آرایی فعالان حقوق زن تحت یک چترملی تدویرکنگره جهانی زنان افغانستان درمرحله کنونی توضیحات مفصل درمورد اینکه زنان درخط مقدم مبارزه دادخواهی مردم افغانستان قراردارند وچالش های موجود را به فرصت تبدیل کردند.
درضمن یک مکانیزم مخصوص برای بدیل و میکانیزم برای عبوربیرون رفت از وضعیت موجود و گذاراز بحران موجود درافغانستان صحبت مفصل نمود.
بعدا به تعقیب محترم عبدالواحد سادات ریيس انجمن حقوقدانان افغانستان ، محترم احمد سعیدی تحلیلگرامورسیاسی واجتماعی، محترمه مونسه مبارز بنیان گذازجنبش زنان مقتدرافغانستان ، محترم داکترحمکنی رییس ایتلاف جهانی نجات افغانستان، محترم سیدعسکرنجم رییس ایتلاف نيروهای ملی و دموکرات، محترمه نجلا راحیل فعال حقوق زن، محرم نظام الدين وحدت ریيس حركت ملی مدافعان منافع ملی ،محترمه نها نادری صخره نماینده جنبش همبستگی زنان افغانستان ، محترمه نرگس سادات عضو جنبش مقتدرزنان افغانستان، محترمه مینا رفیق فعال حقوق بشر، محترمه پریسا مبارز رهبرجنبش زنان درولایت تخار،محترمه زغونه ولی رییس اجماع بین المللی زنان درخارج ازمرز،محترمه پوهنمل دیپلوم انجینر فرشید ژوبل فعال حقوق زن ، محترمه وسیمه فعال حقوق زن ، محترم غوث الدین میر صاحب امتیاز مجله وزین بانووریس انجمن فرهنگی کانون دراطریش، محترم دیپلوم انجینرعمرمحسن زاده معاون شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان ، محترم جمشید پایمردی معاون گفتمان ملی، محترم وحیدی فعال اجتماعی سخنرانی نمودند.
پیام زنان هنرمند هریک، بانو پرستو ملکه آوازمشعل ترنم، بانو داکتر رامشا صفا، بانو سیما ترانه بدین مناسبت مواصلت ورزیده بود .
همچنان یک تعداد ازپیشکسواتان نهضت عدالتخواهی ( بانو امیلیا اسپارتک ، بانوثریا پیکان، بانوهاجره امین، بانو داکترنظیفه توخی و بانو گلچهره یفتلی ) محترم ولی محمد شاهپور رییس اتحادیه انجمن های افغانها درهالند درکارورکشاب سهم فعال داشتند.
بعدا ختم سخنرانی ها شرکت کننده گان درچهار ورکشاب و گروپ کاری روی مسایل با تفصیل بیشترپرداختند. که عبارت اند از:
۱- جنبش مبارزاتی زنان افغانستان درمرحله کنونی، تعریف جنبش شیوههای کارمشارکتی همسویی.
۲- نگاه زنان افغانستان به موضع گیری جامعه جهانی، خواست ها مطالبات ازآن، چگونگی کاربرای جلب همبستگی مردم دنیا با زنان افغانستان.
۳- بدیل زنان افغانستان برای وضعیت موجود.
۴- نقش زنان درنظام پسا طالبانی.
متعاقبا قعطنامه کنگره توسط محترمه بانوسعیده طلوع رییس انجمن همبستگی زنان شهراندوفن وعضوهیات مدیره همایش اروپایی به خوانش گرفته شد.
بعدا پلاتفرم کنگره مورد رای گیری قرارگرفته و مورد تصویب قرارگرفت.
همچنان بنا برپیشنهاد محترمه روشن سیرن یکی ازپیشکسوتان نهضت عدالتخواهی زنان افغانستان شورای هماهنگی کنگره مورد رای گیری قرارگرفته و به اتفاق آرا تصویب شد.
درنتیجه چتراتحاد ملی زنان تشکیل شد، پلاتفرم کاروشورای هماهنگی تصویب گردید.
کارکنگره به آرزوی پیروزی فراوان زنان افغانستان ، تحکیم هرچه بیشتر وحدت و همبستگی میان نهادهای زنان، همکاری های همه جانبه بخاطرتحقق اهداف مطروحه کنگره ( چتراتحاد ملی زنان افغانستان ، پلاتفرم وشوای هماهنگی ) موفقانه پایان یافت.
گزارشگر: سهیلا زحمت
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۳ـ ۰۸۱۱
Copyright ©bamdaad 2023
براساس گزارش از فدراسیون جهانی اتحادیه های کارگزی (WFTU ) روز دوشنبه سی ام اکتوبر، هزاران کارگر یونانی در آتن پایتخت این کشور به دعوت از تشکل های کارگری و در راس آن اتحادیه سراسری کارگران این کشور «PAME» در دفاع از مردم فلسطین به خیابانها آمدند.
آنها با شعار «قتل عام را متوقف کنید» و « ما شریک جنایت نخواهیم بود! » از دولت یونان و اتحادیه اروپا خواستند تا هرگونه حمایت از دولت اسراییل در جریان حمله به نوار غزه متوقف شود.
تشکل سراسری « PAME » یونان از زحمتکشان و کارگران این کشور خواست نسبت به کشتاری که اسراییل در فلسطین انجام می دهد، واکنش اعتراضی از خود نشان دهند.
در بیانیه اعضای این تشکل آمده است: ما همراه با مردم اغلب کشورهای جهان علیرغم تلاش برای ساکت کردن امواج اعتراضی به جنایت صهیونیستها علیه مردم غزه، بسیج بزرگی را در همبستگی با مردم فلسطین برگزار می کنیم و به خیابانها باز خواهیم گشت. ما برای تحقق یک فلسطین آزاد و برای توقف خشونتها و جنگ و برای جلوگیری از هرگونه مشارکت کشورمان در کشتار فلسطینیها، به خیابان میآییم.
در تظاهرات بزرگ تشکل های کارگری و دانشجویی در آتن ( پایتخت یونان)، تجمع کننده گان مقابل سفارتخانههای امریکا و اسراییل رفته و با اجتماع در مقابل این دو محل، به سردادن شعارهای ضد جنگ پرداختند.
هزاران نفر با شعار «جنایت کاران… جنایت کاران… » انگشت اشاره یا سبابه خود را رو به این دو سفارتخانه گرفتند.
سفیر دولت خودگردان فلسطین در یونان و نماینده مهاجران و پناهنده گان فلسطینی در یونان نیز در این تظاهرات شرکت کرده و از اعلام همبستگی تشکلهای کارگری، مدنی و دانشجویی این کشور با مردم غزه قدردانی کردند.
بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۳ـ ۰۴۱۱
Copyright ©bamdaad 2023