بزرگداشت از شخصیت و کارنامه های زنده یاد داکتراناهیتا راتبزاد

 

به تاریخ هفت سپتامبر سالجاری ازسوی « شورای سراسری زنان افغانستان درکشورهالند » طی کنفرانسی ازدهمین سال درگذشت داکتراناهیتا راتبزاد شخصیت برجسته سیاسی و اجتماعی، یکی ازرهبران چپ دموکراتیک افغانستان بزرگداشت بعمل آمد.

دراین کنفرانس روسای سازمانهای اجتماعی و شخصیت های مختلف اشتراک نمودند.

نخست بانو سهیلا زحمت مسوول ، شورای سراسری زنان افغانستان درهالند طی صحبت کوتاه حضورشرکت کننده گان راخیرمقدم گفته ونقش وی دربنیانگذاری سازمان دموکراتیک زنان افغانستان ، بسیج  وبیداری زنان افغانستان و ترقی واعتلای کشورخیلی ارزنده تلقی نمود.

بعدا محترم بصیردهزاد ، معاون انجمن حقوقدانان افغانستان درمورد کارکردهای داکتراناهیتاراتبزاد صحبت نمود ودرضمن پیام انجمن حقوقدانان افغانستان راهم بخوانش گرفت.به تعقیب محترمه  داکتر شفیقه رزمنده رییس همایش اروپایی زنان افغانستان، محترم سید طاهرشاه  پیکارگرفعال سیاسی ، محترمه عزیزه جان عنایت شاعره توانای کشور، محترم ولی محمد شاهپور رییس  اتحادیه انجمن های افغانها درکشورهالند، محترمه سیده جان طلوع رییس انجمن همبستگی زنان درشهراندوفن، محترم بهمن آرام  فعال سیاسی و اجتماعی ، محترمه زلیخا جان پوپل فعال اجتماعی و سیاسی، محترم رومان بریالی نواسه داکترراتبزاد ، محترم ولی محمد زیارمل معاون شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان ، محترمه گلچهره رییس نهاد همیاری افغانستان ومحترم مقیم احمدی فعال مدنی همه درمورد کارکردهای داکترراتبزاد و نقش او درجنبش زنان صحبت نمودند.

گرداننده گی کنفرانس را بانو فاطمه جمال نطاق سابقه دارکشوربعهده داشت. کنفرانس ساعت سه بعد ازظهر شروع  و ساعت شش شام  بکارخود پایان داد.

دراخیرشرکت کننده گان غذای مختصر یکه تهیه شده بود را باهم صرف نمودند.

 

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۱۰۰۹

 Copyright ©bamdaad 2024

 

 

استاد قاسم افغان و شاه امان اله

میر عبدالواحد سادات

جواب تاریخی به اخلاف ملای لنگ که با تحقیر اهالی پر فضیلت موسیقی و شکستاندن آلات موسیقی آنان « فخر» مینمایند :

استاد قاسم افغان حامى بزرگ استقلال و شاه امان اله در بزرگداشت  سال روز احراز استقلال سياسى افغانستان و تبجيل از پاسداران سترگ استقلال ، جا دارد از نقش اثر گذار استاد قاسم افغان در ان صفحات شورانگيز تاريخ ، با قدردانى و افتخار ياد دهانی  نماييم و مقام والاى اين شخصيت بزرگ ملى و فرهنگى را گرامى بداريم که جايگاه رفيع اين برليان تاريخ موسيقى و بنياد گذار موسيقى معاصر کشور ، اظهر من الشمس است . چنانچه استاد مددى از مفاخر موسيقى افغانستان در کتاب خود ( سرگذشت موسيقى معاصر افغانستان ) ، استاد قاسم را موسيقيدان جامع در تمام شقوق موسيقى که بر همگان حق استادى داشته ، معرفى و " مکتب قاسم " و " سبک قاسمى " متعلق به او ميداند . 

استاد قاسم فقيد در رکاب پدر ، در دربار امير عبدالرحمن خان بحيث  نخستين غزل خوان ، جوان تبارز کرد و بحيث خواننده رسمى دربار امير حبيب اله مورد توجه خاص قرارداشت و ضمن دريافت هدايا ، هارمونيه دانه نشان هندى امير را از دست نصراله خان نايب السلطنه بدست اورد . 

امان اله که در سلطنت پدر ملقب به " عين الدوله " بود ، بدور از انظار پدر ، منحيث شاگرد نزد استاد قاسم اصول موسيقى را فراگرفت و از همان زمان دوست و رفيق همديگر ميشوند . استاد قيام  مولف کتاب ( از صدا تا آهنگ ) که خود از موسيقى دانان بزرگ و ازغنايم روزگار ما است ، مينويسد : 

« شاه امان اله استاد قاسم را مانند وزراى کابينه در کنار خود مينشاند . »

در اوايل پادشاهى  ، شاه امان اله ، استاد قاسم افغان در يک ضيافت شبانه ، با اشاره به نماينده انگليس ميخواند : 

ميزند چشم کمبود تو ، ناخن به مژگان 

ترسم اى دوست ميان من و تو جنگ شود 

و يا :

همين جا صلح کن با ما ، چه لازم

که در محشر ز ما شرمنده باشى

چنانچه داکتر اکرم عثمان فقيد در داستان معروف خود ، ذکر نموده است ، دابس نماينده انگليس در آن مجلس از استاد قاسم ميخواهد که در پيانو ، پارچه افغانى را به وى بيآموزد ، که استاد در کسوت يک وطندوست بزرگ و اگاه به نماينده استعمار انگليس درس ميدهد : 

مکتب ماست ، جاى استقلال 

سبق ما ، هوايى استقلال 

فرداى ان شب « پر ماجرا » ، شاه امان اله محفل بخاطر قدردانى از استاد ترتيب ميدهد و ضمن اعطاى نشان اعلى « مسرت » ، استاد را ملقب به « افغان » ميخواند و ميگويد : 

« شما به تمام ملت افغانستان تعلق داريد. » 

با گشت يک قرن اين سخن شاه امان اله  کماکان مصداق دارد و استاد قاسم افغان افتخار بزرگ مردم افغانستان ميباشد . 

استاد قاسم افغان در دوستى  ، آشنايى ، رفاقت ، انديوالى ، وفا ، صفا و محبت بسيار کوشا و متعهد بود و چانچه در دوستى و وفادارى به شاه امان اله در نقش يک عيار و کاکه روزگار آنرا ثبت تاريخ نمود . 

البته اين دوستى بزرگ دو طرفه بود و شاه امان اله تا اخير عمر به استاد فقيد و هنر او ارج و حرمت فراوان داشت .چنانچه مورخ معروف جناب سيستانى به نقل از هنديه ( د افغانستان ) مينويسد : 

« شاه امان اله در بستر مريضى و در استانه مرگ از من خواهش کرد ، تا صداى استاد را به او بشنوايم ، تا تصور کند که : 

در افغانستان است و در وطن خود چشم از جهان مى پوشد. » 

منحيث حسن ختام اين ياداشت ، سروده حماسى مرحوم مستغنى شاعر بزرگ را که استاد قاسم افغان ، خوانده است ، با دوستان عزيز شريک ميسازم : 

ناز دارد بى سر و ساماني ام 

بحر در بر قطره طوفانى ام 

اسمان سير است سرگردانى ام 

مشکل هر کار شد اسانى ام 

گر ندانى غيرت افغانى ام 

چون به ميدان آمدى ، مى دانى ام .

 

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۰۲۰۹

 Copyright ©bamdaad 2024

 


 

BBCPersian.com

وطن آن مایه راحت که جانبخش است دیدارش

دلم را زنده می سازد نسیم طرف گل زارش

بهشتی می نماید در نظر از باغ و نهارش

خوشا عشرت سرای کابل و دامان کهسارش

که ناخن بر دل گل میزند مژگان هر خارش

خوشا وقتی که خرم از بهار این گل زمین گردد

بدست باغبان گلدسته شاخ یاسمن گردد

در آن دم این تمنا در دل چرخ برین گردد

خوشا وقتیکه چشمم از سوادش سرمه چین گردد

شوم چون عاشقان وعارفان از جان گرفتارش

نه تنها وقت خوش از ذوق گلگشت چمن دارم

که هر سو میروم مد نظر سرو سمن دارم

سخن از سنبل او میزنم طرح ختن دارم

ز وصف لاله  او رنگ بروی سخن دارم

نگه را چهره خون سازم ز سیر ارغوان زارش

وطن را فیض جاری باشد از جوی پل مستان

حیات عالمی شد آب دلجوی پل مستان

چمن هم زینتی دارد ز پهلوی پل مستان

چه موزونست یارب طاق ابروی پل مستان

خدا از چشم شور زاهدان بادا نگهدارش

نهان گر مانده چون گنج از نظر ها معدن کوهش

بود پشت وپناه ملت مامامن کوهش

مگو دلکش مناظر نیست در پیرامن کوهش

خضر چون گوشه ای بگرفته است از دامن کوهش

اگر خوشتر نیامد از بهشت این طرفه کهسارش

مگو عالم شکوه قدر والایش نمی بیند

بچشم احترام آثار هر جایش نمی بیند

جبال سربلند دهشت افزایش نمی بیند

اگر در رفعت برج فلک سایش نمی بیند

چرا خورشید را از طرف سر افتاده دستارش

سحرگه آفتابش در نظر نارنج را ماند

برو بوم وسیع اش خاطر بی رنج را ماند

هوایش در لطافت طبع دقت سنج را ماند

حصار مار پیچش اژدهای گنج را ماند

ولی ارزد بگنج شایگان هر خشت دیوارش

سزد از موقع این گلزمین تعریف دلخواهی

که از بهر تجارت هر طرف در وی بود راهی

عبور رهروان از بس در او هر گاه وبیگاهی

نظر گاه تماشایی ست در وی هر گذرگاهی

همیشه کاروان مصر میآید ببازارش

گزارش های گوناگون ایامش که میداند

مفصل سر گذاشت دشت بگرامش که میداند

فسون فتنه خیز چشم بادامش که میداند

حساب مه جبینان لب بامش که میداند

دوصد خورشید رو افتاده در هر پای دیوارش

مپرس از ساغر خورشید و از میخواره صبحش

که مستان می ‌روند از خود پی نظاره صبحش

صبا با جانفزایی ها بود آواره صبحش

بصبح عید میخندند گل رخساره صبحش

بشام قدر پهلو میزند زلف شب تارش

هوای خرمش از بس دلاویز است و جان افزا

نسیمش روح پرور میوزد از جانب صحرا

توان گفتن فضای دلکشش را جنت دنیا

تعالی لله از باغ جهان آرا و شهرآرا

که طوبی خشک بر جا مانده است از رشک اشجارش

چگویم از بهار خرم این روضه رضوان

که خیزد از درو دشتش بقد ها سنبل و ریحان

نماید نسترن همچون شفق اندر سحرگاهان

نماز صبح واجب میشود بر پاکدامانان

سفیدی چون کند اندر دل شب یاسمن زارش

ز شمشاد اندرین گلشن بهاری بی خزان دارد

که هر نخلش برعنایی سری بر آسمان دارد

نهال سربلندش زآنقدر موزون نشان دارد

بعمر خضر سروش طعن کوتاهی از آن دارد

که عمری بوده است از جان دم عیسی هوا دارش

چو گاهی میبرد از خویش سیر این گلستانم

زند از بس تمایل شاخ ها گل در گریبانم

عبیر آلوده میکردد ز نکهت جیب دامانم

نمیدانم قماش برک گل لیک این‌قدر دانم

که بر مخمل زند نیش درشتی سوزن خارش

از آن هر لحظه مرغ خوشنوایش میزند کو کو

که در عالم نظیرش نیست همچون گلشن مینو

گذر از جوی شیر آن که دارد شر شر دلجو

گلو سوز است از بس نغمه های عندلیب او

چو آتش برک میریزد شرر از نوک منقارش

ز خوش بختی در این مینو سرا هر کس بود ساکن

اگر از دور گیتی سختی ای بیند منش ضامن

بشرط آنکه نسپارد طریق مردم خاین

درختانش چو سرو از برک ریزی ایمنند ایمن

خزان رنگی ندارد بر گل رخسار اشجارش

اگر بخشد بآدم از لطافت عمر جاویدان

شگفتی نبود از آب و هوای این سرابستان

ندیده است آنکه این گلشن، ندارد زنده گی چندان

خضر تیری بتارکی فگند از چشمه  حیوان

بیا اینجا حیات جاودان بر گیر ز انهارش

(  ملک الشعرا قاری عبدالله )

 

 

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۲۶۰۸

 Copyright ©bamdaad 2024

 

 

ښــاپېــرۍ

 

ښاپېرۍ ! خبرې مه کوه گناه ده،

د حيا ښيښه نازکه ده ماتېږي

د ښايست شغله دې پټه کړه پلو کې

د ايمان درمند مې اور اخلي سوزېږي.

ښاپېرۍ دلته قدم په حساب اخله،

ستا د پښو غږ هوسخېزه موسيقي ده

موسيقي خو په څلور مذهبه کفر حسابېږې.

چې وېښته دې وينم اور راباندې بل شي

وارخطا شم ټول بدن مې په لړزه شي

د « ميالي صاحب »* پېريان راباندې کښېني

د هوس ټول شيطانان را باندې کښېني

ناببره مې په سترگو توره شپه شي

بس زما او د گناه ترمنځ جگړه شي

بیا نو « نفسِ اماره » راباندې زورشي

کرونده مې د وجود ټوله خيشته شي.

               ***

ښاپېرۍ، غږ دې شپېلۍ د وسوسو دی

او خبرې دې نغمې د هوسونو

ويښوي د گناه دېو له درانده خوبه

سستوي اومړی تار د ايمانونو.

ښاپېرۍ غږ دې په ستوني کې بندي کړه

هسې نه چې د دې ښار خلک عاصي شي

هسې نه چې د ياغي هوس بېړۍ مې

د گناه په سمندر کې توفاني شي.

ښاپېرۍ دلته آواز باندې بنديز دی

د مرغيو په پرواز باندې بنديز دی

د پڼو نغمه دې غلې کړه کوڅه کې

د هوس د وږمې ساز باندې بنديز دی

د کتاب له وسوسو ځينې را ووځه

د تازه هوا قصو ځينې را ووځه

د قلم مينه دې و باسه له زړه نه

د رڼا وينه دې و باسه له زړه نه

د خبرو خواږه وساته سينه کې

او ځلانده ډيوه پټه کړه پرده کې.

      ***

ښاپېرۍ! يوه رښتيا به درته وکړم:

ستا په دم او په قدم کې گناه نشته

خو په ما کې د هوس شيطان ويښېږي

ستا د غږ د ترنم غزل چې واورم

د تقوا د دونيا غرونه مې نړېږي.

ښاپېرۍ ته خو حسينه پرښته يې

د ژوند ساه يې لکه مينه، پرښته يې

دا خو زه يم چې ښکلا سره جوړ نه يم

غم پرست يمه، خندا سره جوړ نه يم

له پلو نه دې ډيوه راښکاره نه کړې

شپه مې خوښه ده، رڼا سره جوړ نه يم.

 

* ميا علي صاحب یا ميا علي بابا ننگرهار ولايت کې يو زیارت دی چې د عامو خلکو په عقيده پېريان يې په بند کې دي او کولای شي لېونيان ( عقلي او رواني ناروغان ) په سد او علاج کړي.

 

 

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۴ـ ۰۱۰۹

 Copyright ©bamdaad 2024

 

پیام شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان بمناسبت یکصدوپنجمین سالگرد استرداد استقلال افغانستان

 

به نماینده گی از شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان ، فرارسیدن ۱۰۵مین سالگرد استرداد استقلال افغانستان را به تمام ملت شریف و سربلند افغانستان تبریک و تهنیت عرض می ‌کنیم. این روز پرافتخار، یادآور حماسه و مبارزات مردم ما به رهبری شاه امان‌الله خان است که با اراده‌ای قوی و ایستاده گی در برابر استعمارگران، استقلال و آزادی کشور را به ارمغان آورد.

استقلال افغانستان در ۲۸ اسد ۱۲۹۸ خورشیدی، نقطه عطفی در تاریخ کشو ما بود که تحولات عمیق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را به دنبال داشت.

شاه امان الله بعد از بدست آوردن استقلال سیاسی ، دست به اصلاحات بنیادی در عرصه های سیاسی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی زد و آرزو داشت تا یک جامعه قبیلوی عقب مانده را به یک جامعه مدرن و مترقی تبدیل نماید و بر پیشرفت سریع کشور و حفظ استقلال کشور تاکید میکرد.

در این دوره، برای نخستین بار قانون اساسی تدوین شد، برده گی لغو گردید و تبعیضات علیه اقلیت‌ های مذهبی از بین رفت. شاه امان‌الله خان با محدود کردن نفوذ روحانیون، فیودالان و اعضای خانواده شاهی، راه را برای مدرن ‌سازی افغانستان هموار ساخت. همچنان معارف گسترش یافت.  برای اولین بار اقدامات بنیادی غرض حضور زنان برداشته شد و برای زنان این فرصت مهیا گردید که آنها در عرصه های مختلف  زنده گی اجتماعی حضور یابند. رفع حجاب زنان مطرح گردید.

 این همه بیانگر رویکرد مترقیانه و آینده‌ نگرانه دوره امانی بود.

امروز، در حالی که ۱۰۵ سال از آن روز تاریخی می ‌گذرد، تجلیل از این روز مهم نه تنها یادآوری از گذشته‌ های پرافتخار ماست، بلکه فرصتی است تا از درس‌های آن برای ساختن آینده‌ای بهتر بهره بگیریم. استقلال، تنها به معنای آزادی از قید و بندهای خارجی نیست، بلکه به معنای اتحاد، همبستگی و تلاش مستمر برای حفظ و تقویت ارزش‌های ملی و هویت فرهنگی ما نیز می‌باشد.

تجلیل از تحولات عمیق سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی در  دوره امانیه در حقیقت ارجگذاری میباشد به مقام تحول طلبان ، مبارزین وآزادیخواهان کشور که جان های شیرین شانرا  در راه آبادی ، پیشرفت و مساوت ، عدالت اجتماعی و ریشه کن کردن تبعیض و تعصب از هیچگونه خودگذری دریغ نکردند و حتی جانهای شیرین شانرا قربانی نمودند.

مردم افغانستان در حالی ۱۰۵مین سالگرد استقلال خود را تجلیل می ‌کنند که شرایط دشواری بر کشور حاکم است. متأسفانه، محدودیت‌های زیادی برای زنان وضع شده و آنان از مشارکت در عرصه‌ های مختلف جامعه محروم گردیده‌اند. دختران نیز از حق تحصیل که یکی از بنیادی ‌ترین حقوق بشری است، بازداشته شده‌اند و در نتیجه، آینده روشن برای نسل جوان کشور تیره و تار به نظر می‌رسد.

از سوی دیگر، متقاعدین که سال‌ها برای کشور خدمت کرده‌اند، اکنون از حق تقاعد خود محروم شده‌اند و در شرایطی قرار گرفته ‌اند که توانایی تأمین نیازهای اولیه زنده گی خود را ندارند. وضعیت اقتصادی مردم نیز به شدت وخیم شده و فقر و بیکاری به میزان بی ‌سابقه‌ای افزایش یافته است.

این شرایط ناگوار، بار سنگینی را بر دوش مردم ما گذاشته است. در حالی که ما سالگرد استقلال خود را گرامی می ‌داریم، ضروری است که به یاد داشته باشیم استقلال و آزادی حقیقی تنها زمانی معنا پیدا می ‌کند که تمام شهروندان کشور از حقوق و آزادی‌ های خود بهره‌مند باشند و بتوانند در ساختن آینده‌ای بهتر مشارکت کنند. برای عبور از این بحران‌ها، نیاز به وحدت، همبستگی و تلاش مشترک داریم تا افغانستان را به سوی صلح، عدالت ، ترقی ، پیشرفت و رفاه سوق دهیم.

بیایید با تجدید عهد در این روز مبارک، به یاد داشته باشیم که استقلال و آزادی ‌مان به ساده گی به دست نیامده است و برای حفظ آن باید همواره هوشیار، متعهد و متحد باشیم. با یادآوری از فداکاری‌های نیاکان ما، بیاموزیم که تنها با اتحاد و همبستگی می ‌توانیم در برابر چالش‌های کنونی و آینده پیروز شویم و افغانستان عزیز را به سوی صلح، پیشرفت و رفاه هدایت کنیم.

 

به امید افغانستان آباد، آزاد و متحد!

گرامی باد ۱۰۵ مین سالروزاسترداد استقلال افغانستان !

نیکمرغه دی وی د استقلال ۱۰۵ کلنی کلیزه !

داود رزمیار

رییس شورای اروپایی حزب آبادی افغانستان

 

 

بامـداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۴/ ۲۴ـ ۱۸۰۸

 

 Copyright ©bamdaad 2024