سیاست های جهانی و جهان سیاسی
دکتر حمیدالله مفید
در سده ای پیشین چنین پنداشته می شد، که شاید با رشد تخنیک ، افزایش دانش بشری، مناسبات آگاهانه کشور ها ودولت ها بهبود پذیرد، اختلاف دیدگاه ها ، تنش های جهانی روی مسایل امنیت کشور ها کاهش و دموکراسی ومردم سالاری ، در جهان افزایش یابد.
در دهه ای ۷۰ ، ۸۰ و۹۰ سده ای پیشین در جهان چند منطقه داغ سیاسی وجود داشت ، مناسبات اسراییل وفلسطین ، جنگ ویتنام ، مناسبات سرد وگاه ،گاه جنگی میان هند وپاکستان مناسبات میان شرق وغرب ، یعنی کشور های سوسیالیستی وکشور های جهان سرمایه داری وکشور های غیر منسلک ، تحریم کوبا ، حمله بالای نوریگا رییس جمهور پانامه ، از مسایلی بودند، که جهان با آن دست به گریبان بود .
در جنگ میان هندوستان وپاکستان که در سال ۱۹۷۳ انجام شد ، با شکست جنرال تیکه قوای پاکستان ، از دست نیروهای هندی شکست خورد و پاکستان شرقی از پیکر پاکستان جدا وبه نام کشور بنگله دیش تحت ریاست شیخ مجیب الرحمان پدیدار گردید. در همین جنگ بحریه هوا پیما بر شماره هفت امریکا از پایگاه نظامی جزیره دیگو گارسیا ومرجان به طرفداری قوای پاکستانی که در آن زمان عضو پیمان سیتو یا بغداد بود حرکت کرد، با یک اعلامیه اتحاد شوروی وقت ، زیر نام « تاس اعلام می دارد!» دوباره به پایگاه خود برگشت وجنگ هند وپاکستان با جدا شدن بنگله دیش پایان پذیرفت ، در آن زمان «اوتاند » ، سرمنشی ملل متحد ، نیز آدم مستقلی بود ، دلقک یا گودی کوکی غرب نبود ، او در جنگ ویتنام ، از امریکا خواست ، تا آزادی ویتنام را به رسمیت بشناسد وقوایش را بدون قید وشرط از ویتنام بیرون نماید.
در حمله های اسراییلی بالای صبرا وشتیلا ، کشورهای مستقل عربی ، ورییس های جمهور های آنها مانند ، صدام حسین ، حافظ الاسد، معمر القذافی ودیگران به اسراییل اخطار دادند ، تا حمله هایش را توقف بدهد ، به پیروی از آنها ملک فیصل پادشاه عربستان سعودی نیز به آنها پیوست واین عمل را تقبیح کرد.
دکتور «گونار یارنگ »، که به مثابه سفیر صلح در شرق میانه تعیین شده بود ، تلاش نمود تا مناسبات اسراییل و فلسطین از جنگ وتازش به مذاکره وسازش روی اورد ، در سالهای بعدی ، توافقنامه صلح فلسطین واسراییل میان یاسر الاعرفات رهبر فلسطین واسحاق رابین صدراعظم اسراییل در کمپ دیوید به دستینه رسید وقرار شد ، تا کشور فلسطین در سال ۱۹۸۷ ایجاد شود.
درآن سالها سازمان ملل متحد وشورای امنیت آن پایگاه گفتمانهای سیاسی بود ، نقش کشور های چین ، واتحاد شوروی به مثابه هموندان دایمی وفعال وکارگزا این شورا بسیار ارزنده وتعیین کننده بود ، جهان دوقطبی کشورهای سوسیالیستی ، وجهان سرمایه داری در یکسو ، کشور های میانه رو وبی طرف غیر منسلکها به مثابه حلقه پیوند و وصل سیاسی که شامل اغلب کشور ها مانند : هندوستان ، افغانستان ، مصر ، سوریه ، کوبا ، اغلب کشور های افریقایی آزاد ، امریکای لاتین ، اسیایی و اروپایی مانند : یوگوسلاویا ودیگران بودند ، در تصمیم های جهانی نقش برازنده وتعیین کننده داشتند.
بادریغ با پدیداری سده بیست ویکم ، زوال کشور های سوسیالیستی ، نابود ویا غیر فعال شدن کشور های غیر منسلکها ، نابودی رهبران ورزیده وابدیده کشور اسلامی مانند: جمال عبدالناصر ، محمد حسن البکر سپس صدام حسین ، حافظ الاسد معمر القذافی ودیگران اوضاع جهانی دیگر گون گشت . تصامیم جهان از یک حلقه واز یک دست گرفته می شود ، سرنوشت کشور های عربی ازاد مانند ، مصر ، سوریه ، عراق ، تونس ، لبیا ،الجزایر ،یمن که در سیاست های منطقه علیه اسراییل نقش تعیین کننده داشتند ،از اثر طرح ها وسیاست های زیر نام توطیه گرایانه « بهار عرب» که از سوی حلقه های استخباراتی اسراییل وامریکا یکی پی دیگری پیاده شدند، برهم ودر هم گردید، امروز عراق ، مصر ، سوریه ، فلسطین ، لبیا، یمن ، در جنگ های داخلی وتجزیه دست وپا می زنند. کشور سوریه که با داشتن نزدیک به ۶۰ هزار تن مواد قابل کاربرد درجنگ کمیاوی یک رقیب جدی اسراییل دارای افزارجنگی اتمی بود ، در اثر سیاست های استخباراتی اسراییل وسازش امریکا به یک کشور پوشالی و قابل تجزیه مبدل شد، طی هفته گذشته امریکا اعلام کرد ، که تمام افزارهای جنگی یا اسلحه کمیاوی سوریه نابود شد. خطر ازاد سازی ارتفاعات جولان از دست اسراییل برای همیشه نقش برآب گردید، درکشور های سوریه وعراق جنبش اجنتوری یا نوکرگماری زیر نام « داعش قدیم یا دولت اسلامی جدید» که از جانب اسراییل سازماندهی گردید و بوجود آمد این پدیده شوم، کشورها را آنقدر مصروف ساخته است ، که درحقیقت وقت سرخاریدن خود را در برابر حمله های اسراییل بالای فلسطینی ها ندارند، در مصر وابسته گماری ارتشی ، به اصطلاح در برابر تازش های ددمنشانه اسراییل حتا چُولل نکرد ، اسراییل طی جنگ نزدیک به یکماه در این موسم گرما نزدیک به ۲۰۹۵ فلسطینی را که هفتاد درصد آن را کودکان، زنان می سازند ، با نسل کشی فلسطینی به قتل رسانید ونزدیک به بیست هزار نفردیگر را زخمی نمود ، نزدیک به پنجاه درصد ، تمام منابع ساختمانی فلسطینی را در نوار غزه به بهانه راکت های حماس نابود کرد ، شبکه های آبرسانی ، برق ، تیلفون ، اسفلت را تخریب و زیرنام و بهانه تونل ها دراین موسم جمع آوری حاصلات باغها و زمین های زراعتی فلسطینی ها را از بین برد.این تازش ها با هیچ واکنشی کشورهای عربی مواجه نگردید.
کشور های سوسیالیستی درراس اتحاد شوروی وقت ویا روسیه پیشین که زمانی دژ استوار پشتبانی از عدالت جهانی بود ، یکی پی دیگری نه تنها از میان رفتند ، بلکه بر اثر دخالت های غرب اوضاع واحوال کشور های سوسیالیستی چنان آشفته ودرهم شده است ، که ایدون کشور اوکرایین ، که زمانی گام به سوی کمونیزم بر می داشت ، به کشور کاربرد افزارهای جنگی امریکایی واروپایی مبدل گردیده است ،جنگ با روسیه در زیر حلق آن رسیده است.
ایالت متحده امریکا ، استرالیا، کانادا واروپای غربی در کل وسازمانهای استخباراتی ،CIA , Mussad, MI6، BND وغیره نه تنها در امور کشور های سوسیالیستی سابق دخالت می کنند ، بلکه رژیم های آنها را به دل خود تغییر نیز می دهند
غرب در مقابله با رشد سوسیالیسم همانگونه که در آغاز دهه دوم وسوم حزب های اخوانی واسلامی را در کشورهای اسلامی ایجاد کرد،در پایان دهه های سده پیشین به منظور بد نامی اسلامی ، که در سالهای پایانی جنگ دوم جهانی در اروپا راه یافت وبه زودی پای آن به امریکا نیز کشانیده شد واز اثر تبلیغ های مبلغان اسلامی بهترین ورزشکاران امریکایی ، مانند: محمد علی کلی ، تایسن ، ودیگران به دین اسلام گرویده بودند ، القاعده وطالبان وحزب های اسلامی را در کشور های اسلامی پدیدار ساختند .
پس از آنکه مشت القاعده به مثابه سازمان وابسته به امریکا برملا شد، غرب واسراییل به فکر ایجاد حزب ادمکش اسلامی دیگری به نام « داعش وایدون دولت اسلامی » شدند هدف از ایجاد این حزب های وحشتگرا بد نامی اسلام در ذهن مسیحیان ویهودان جهان وبدست آوردن اجازه نامه دخالت در امور داخلی کشور های اسلامی عراق ، سوریه ، یمن ، اردن ودیگر کشور های عربی است، تا نفت آنها را به قیمت ارزان بربایند وبجای آنها اسلحه وافزار جنگی تولیدی خود را به قیمت گزاف به فروش برسانند.
غرب در فرایند این دخالت وتوطییه به دستاورد های زیرین دست می یابد:
- بدنامی اسلام در جهان رسانه یی. مسیحیت ، یهودیت وهندویزم وجلوگیری از رشد آن.
ـ دخالت در امور داخلی کشور ها وفروش افزار های جنگی .
- بدست آوردن منابع نفتی به قیمت کاه ماش.
ـ نابودی جنبش های آزادی خواهی وضدیت با اسراییل .
امروز از اثر سیاست های توطیه گرایانه واجنتوری غرب اوضاع واحوال جهانی نه تنها نسبت به سده ای پیشین بهبود نپذیرفته است ، بلکه بی عدالتی در جهان با یکدست شدن سیاست های جهانی ، استفاده از شورای امنیت ملل متحد وسرمنشی آن به مثابه آله دست و بازیچه خواستهای سرمایه داری جهانی خرابتروجنایات سازمان یافته گسترده تر شده است.
اگر اوضاع به همینگونه ادامه یابد، به زودی شاهد تجزیه کشور های ترکیه ، افغانستان ، پاکستان ، عراق ، سوریه ، ایران ، ودیگر کشور ها ی اسلامی خواهیم بود ودین اسلام به مثابه دین ترور واغتناق از جهان امروزی به قهقهرای شکست وسر افگنده گی کشانیده خواهد شد.
از سوی دیگر با کار گسترده اجنتوری ، اقتصاد کشور های روسیه ، چین وهند را نابود واقتصاد آنها را در هم وبرهم خواهند ساخت، اگر نشد ، اینجای نشانی باشد.
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۴/۲ـ ۰۱۰۹
یک دید مقایسه وی بر مفاهیم صلح ، ثبات و امنیت بین المللی تحت سیاست های دو قطبی و یک قطبی در سه دهه گذشته
بصیر دهزاد
در ۱۱ مارچ ۱۹۸۵ چهره جوان حزب کمونست اتحاد شوروی ، با اشتیاق ، انرژی و یکه تازی نه تنها سیاست و دولت شوروی وقت را دگرگون ساخت بلکه سیستم جهانی سیوسیالستی و اتحادیه پرقدرت نظامی وارسا را در یک پلان هفت ساله اش به انقراض و فروپاشی مواجه ساخت. یک چهره جوان ، با سیاست جوان خیالات جوان که در رهبری کهن سالان حزب کمونیست بی سابقه بود،قبل از آنکه شاهرگ های قدرت دولت و حزب بزرگ کمونیست را به دست خودش متمرکز سازد، در دسامبر ۱۹۸۴ سفر آنی و غیر مترقبه به انگلستان و با صدراعظم آنکشور مارگریت تاچر ملاقات نمود که در سیاست خارجی آنوقته شوروی و موقف جهانی آن بعد از انقلاب اکتوبر ۱۹۱۷ و بخصوص بعد از ختم جنگ جهانی دوم هیچگاهی معمول نبوده و سابقه هم نداشته است. این آغاز و ادامه پی در پی حوادث در یک سلسله زنجیری زمینه های انقراض شوروی و دست یابی سیاست پشت پرده غرب بخصوص ایالات متحده امریکا و انگلستان را قدم به قدم مساعد گردانید. فضای دیگری میان دو حریف که بیش از ۴۰سال آماده تعرض و دفاع در هر لحظه و در برابر هم بودند.
جهان بعد از جنگ دوم جهانی و دو قطبی در هر یک منطقه دارای اهمیت استراتیژیک و یا متشنج ازیک جهت میدان رقابت های سیاسی- نظامی و از جهت دیگر عامل نسبی و تاٌکید بر مساله صلح، ثبات و امنیت بین المللی بحیث مفاهیم گرهی بودند که هر دو در یک نوع مسوولیت همراه با رقابت بر سیاست های جهانی اثر گذار بودند. تحت سایه همین سیاست ها جهان در یک توازن نسبی صلح و امنیت قرار داشتند که با در نظر داشت قوانین و موافقتنامه های بین المللی روی توازن قوا، امنیت مناطق مختلفه جهان ( جنوبشرق آسیا، شرق میانه، جزایر کوریا، امریکای لاتین، حوزه کاراییب) و همچنان توجه به ادای تعهدات مطابق به منشورملل متحد، اخصاٌ پنج اصل همزیستی مسالمت آمیز و توافقات دیتانت مصوب قرار داد هلسنکی ۱۹۷۵ جهان به دور نماهای نسبی خوشبین بود.*
روی همین مسایل و فکتور ها سیاست و روابط بین المللی بیشتر متمرکز بر تعهدات به منشورملل متحد ، توازن قوا وجلوگیری از جنگ هستوی بود. با وجود اینکه بعد تشنجات بین المللی از آسیا تا افریقا و از امریکای لاتین و حوزه کاراییب کم نبودند ولی توجه بیشتر به حل مسالمت آمیز پروبلم های بین المللی و چانس دادن به راه های دیپلوماتیک حل مسائل بود. آتحاد شوروی کمک های وسیع سیاسی و اقتصادی اش را به کشور های که تازه از بند استعمار رهایی یافته بودند، سیل آسا میفرستاد و این کشور ها در راه رشد و انکشاف قرار داشتند که بیشتر تحت اداره و کنترول دولت بود. روی همین هدف رشد در این کشور ها روی اقتصاد پایه ای مانند فابریکات مادر، بند و انهار برای انکشاف زراعت، سرک ها و راه های مواصلاتی و رهبری اقصاد از طریق حمایت و تشویق سرمایه داران ملی و اقتصاد متوسط آزاد استوار بود، روی همین لحاظ اقتصاد این کشور ها در نتیجه بحران های اقتصادی سرمایه داری به میزان کمتر آسیب پذیر بودند. در حالیه امریکا در براه انداختن و سازماندهی کودتا های نظامی توسط نظامیان استخدام شده دست بالا داشت و بیشترین کمک های امریکا برای تعداد کشور های جهان سوم و برای رژیم های که در حوزه های متشنج در قدرت بودند ، درعرصه نظامی بوده است. قدرت سومی در این دوره همانا نقش چین کمونیست بوده که با تیوری « جنگ ببر ها را از فراز تپه ها یابد مشاهده نمود » خود را در برابر امپریالیست سیاه و امپریالیست سرخ ( سوسیال امپریالیست) قرار میداد، ولی لبه تیز جنگ تبلیغاتی اش بر ضد دولت شوروی بود.
در هر حالتی ما از آستانه سقوط و انقراض دولت شوروی الی امروز ، جهان و سیاست بین المللی دیگری را مواجه هستیم که به مراتب بزرگتر از دیروز ها مساله صلح و ثبات و امنیت بین المللی را به خطر مواجه ساخته است. بطور مثال سازماندهی کودتا های نظامی دیروزی که از طریق سیاست های مخفی و استخاباراتی صورت میگرفتند، امروز با مداخله نظامی مستقیم ، از صحنه کشیدن رهبراین دولت ها با قوای نظامی، براه انداختن جنگ های فرسایشی داخلی و دخالت یکجانبه دستگاه ناتو با ابعاد وسیع مبدل گردیده است. ناتو اکنون دارد با شامل ساختن اوکرائین به عضویت ناتو خود را در زیر گلوی روسیه برساند که مداخله احتمالی نظامی آن در جوار سرحدات روسیه میتواند تحریک کننده یک جنگ خطر ناک باشد که جهان بعد از ختم جنگ جهانی دوم در ترس و واهمه آن قرار داشت و همه تلاش ها صورت میگرفت تا از آن جلوگیری گردد که جهان در کام سلاح های هستوی به دود و خاکستر تبدیل گردد.
حوادث سیاسی – نظامی جهان در ۲۳ سال گذشته یعنی بعد از انقراض دولت اتحاد شوروی و کمپ سوسیالستی وهمچنان تسلط سیاسی تک قطبی غرب و وسعت دامنه فعالیت ها و عملیات های بدون حد و سرحد از طریق نیرو های نظامی پیمان ناتو انگیزه جدید است تا جهان کنونی را از زوایای جدید باید به بررسی گرفت و به این سوال عمده پاسخی جستجو نمود که آیا امریکا، ناتو و سیستم جهانی سرمایه داری خواستند و توانستند تحت سیاست های لیبرالیزم، دموکراسی ، احترام به کنوانسیون های بین المللی ، مواد مندرج در منشور ملل متحد ، حقوق بشر، تشنج زدائی ، صلح ، ثبات و امنیت بین المللی صادقانه خدمت نمایند، بر آن چیزی که در دوران جهان دو قطبی و جنگ سرد انگشت انتقاد میگذاشتند؟
با گذشت ۲۳ سال و کسب تجارب از سیاست های یک قطبی ، موجه و مدلل است که ما همه فاکت ها و عملکرد های فوق الذکر را در بررسی ها و نتیجه گیری های جدید گیریم و تحلیل ها و بررسی ها را با هم شریک ساریم. اهمیت صلح و مبارزه برای صلح ، ثبات و امنیت بین المللی اگر در زمان جهان دو قطبی و تحت سایه جنگ سرد مهم و حیاتی بود ، اکنون به با اهمیت ترین مساله حیاتی برای بقای بشریت و عرصه های جدید مبارزه برای صلح مبدل گردیده است وآن در صورت ممکن است و میتواند تعریف گردد که ما با دید وسیع و از زوایای حقو ق و روابط بین المللی ، سیاست های جهانی ، موافقتنامه و معاهدات بین لمللی جهان دوقطبی دیروز و جهان و سیاست های تک قطبی امروز و آثرات آنها را در یک دید مقایسوی به ارزیابی و نتیجه گیری گیریم و دور نما های مبارزه برای صلح و ثبات و حقوق بشری مردمان در تعین دولت و سرنوشت خود شان را فرمولبندی نمائیم.
با در نظر داشت و اتکا با مسایل فوق و نمایان شدن سیاست های جدید که ممکن ناشی از نتیجه گیری های پس از سقوط اتحاد شوروی و برهم خوردن توازن قوا و تسلط سیاست غرب بر جهان باشد، جهان در آستانه دگرگونی های جدید به محتوای جدید قرار گرفته است.
فعال شدن یا تلاش برای احیای دو باره موقعیت روسیه در سیاست جهانی ، جنبیدن چین در سیاست های بین المللی و در نزدیکی نسبی با روسیه، جهش و انکشاف جدید در سیاست و اقتصاد تعداد از کشور های امریکای لاتین، بروز قدرت های جدید اقتصادی ( هند، افریقای جنوبی، برازیل) و بلاخره نتیجه گیری ها از پالیسی های کشور های مقتدر سرمایه داری لیبرال ، چنین بررسی های جدید از هر زمان دیگر متبارز تر میسازد. اگر ما جهان را در ۲۳ سال گذشته و در یک بعد وسیع سیاسی- نظامی و اقتصادی به بررسی و نتیجه گیری بگیریم ، همان سایکل در ذهن انسان مجسم میگردد که در یک مرحله آغاز یافت، به اوج رسید و اکنون دارد در مرحله انقراض خود برسد. از نظر نویسنده اکنون باید به بررسی ها و نتیجه گیری های بپردازیم که خود شاهد فاکت ها و واقعیت بودیم و هستیم و بلاخره فاکت های تاریخی را به تحلیل گیریم و مجموع ایده های خود را برای قضاوت و انتخاب یک اندیشه سالم و وطنپرستانه برای نسل جوان کنونی و نسل های آینده ارائه بداریم. اگر ما زمانی تحلیل ها را از دوره رقابت بین روسیه تزاری ( الی ۱۹۱۷) داشته ایم و بعداٌ زوایای دوره رقابت ۱۹۱۷-۱۹۹۱) با محتوای دیگر بین دو سیستم جهانی به ارزیابی و نتیجیه گیری میگرفیم ، اکنون آزمایش دوره جهان یک قطبی و داده های جهان سرمایه داری را به روند امنیت بین لمللی ، صلح و ثبات را باید ارائه بداریم.
در این مقاله که در چند قسمت به تحرید در خواهد آمد ، نویسنده تلاش خواهد نمود تا این دوره ۲۳ ساله را در بعد سیاست و حقوق بین المللی به خواننده گرامی ارایه نماید. البته با در نظر داشت اینکه من در این سلسله مقالات به تعداد زیاد از واقعیت ها و فاکت ها استناد خواهم نمود که آنرا از دیدگاه ارزیابی های خود به بررسی خواهم گرفت که ممکن در آن کاستی ها و نکات مورد نقد و یا توضیح و تکمیل بیشتر از دیدگاه خواننده گرامی باشد.
برای اینجانب کمال خوشی خواهد بود که خواننده و اهل قلم در بررسی چنین یک مساله بغرنج و پیچیده کنونی مرا همیاری نموده و به شریک ساختن نظریات، نقد این نبشته مبادرت ورزند. در اینجا قابل تذکر میدانم که در شرایط دشوار کنونی و احضاٌ معضلات سیاسی کنونی کشور عزیز افغانستان ، برداشتن مرز های سیاسی دیروزی و تقابلات و خصومت ها میان حلقات ترقیخواه و وطنپرست ضروری و بدون شک و تردیدی به یکی از فکتور های موثر در سمت دهی ایده ها و روند های جامعه افغانی مبدل شده است. بدین منظور امیدوارم تا خواننده گان گرامی نوشته هذا را خارج از همان ذهنیت ها به مطالعه گرفته ، داده های جدید و مسوولانه شان را برای سرنوشت ملت و خلق مظلوم ما ارایه نموده دور نما های اندیشه وی سیاسی شان را پیرامون راه های ممکن و عملی برون رفت عرضه نمایند.
در این سلسله مقالات تلاش خواهم نمود تا در قدم اول یک ارزیابی از گرباچف و پلان کلاٌ تطبیق شده او در کسب قدرت، تمرکز قدرت و فروپاشی شوروی مطالب ارائه نمایم. در بخشهای دیگر مکثی صورت خواهد گرفت بر انکشافات سیاسی- اقتصادی – نظامی در کشور های ارپای شرقی. در بحث بعدی مطالب و ارزیابی های مخصر از تغیرات سیاسی – نظامی افغانستان تحت تاٌثیر مستقیم سیاست خارجی و تغیرات درونی در شوروی خواهیم داشت. در ادامه این مقالات مسائل مربوط به اثرات نقض پرنسیپ های حقوق بین المللی و محتوای منشور ملل متحد و دیگر توافقات در همین چوکات را به بررسی خواهیم گرفت. مساله تشنجات خطر ناک در حوزه شرق میانه، شمال افریقا و مداخله صریح براه انداختن جنگ های داخلی و مسلح ساختن تندروان اسلامی موضوعات حاد کنونی اند که بدانها تذکراتی خواهیم داشت. این مقاله با یک بررسی از اضاع کنونی کشور عزیز افغانستان به پایان خواهد رسید.
( ادامه دارد )
* موافقتنامه هلسنکی در سال ۱۹۷۵ نتیجه یک کنفرانس بود که بخاطر امنیت وهمکاری اروپا دایر گردید و ابعاد همکاری در عرصه های اقتصادی، تبادل دانش های علمی و تخنیکی و بخش های دگر را نیز در بر میگرفت. بخش عمده آن تعهد امریکا و اتحاد شوری بر توازن قوا و ادای مسوولیت شان بخاطر امنیت اروپا مطرح موافقه بود. این قرار داد بعداٌ بنام سازمان امنیت و همکاری اروپا شکل گرفت.
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۴/۱ـ ۰۱۰۹
ضرورت حاد رستاخیز برای احیا و اعتلای « انسانیت »
محمد عالم افتخار
دراغلب فیلم ها و بگو مگو های آثارهنری و نیز گفتمان های عادی و عامیانه ، حینی که بناست یک نومیدی فوق العاده از کسی رفع و دفع شود و به طرف، امید و استواری و پایداری هدیه گردد، چنین جملات حکمی به کار گرفته میشود:
ـ انسانیت که هنوز نمُرده است؟
ـ آخر، انسانیت که هست!...
به نظر میرسد حتا بزرگترین فلاسفه و نوابغ هم که عندالموقع چنین احکام را در متون آثار خویش استفاده نموده اند و استفاده مینمایند، کمتر به عمق معنایی و مصداقی آنها نظر داشته اند و یا به لحاظ محدودیت های زمانی و مکانی، میتوانسته اند نظر داشته باشند.
بدینگونه؛ گویا «انسانیت» از بدیهیات مورد اتفاق همه گان یا کم ازکم اکثریت مطلق در عالم بشری میباشد!، مثلاً بدان حد که میگویند: «آفتاب آمد، دلیل آفتاب»
اما باید توجه کرد که حتا تحکم «آفتاب آمد، دلیل آفتاب»!، فقط در محدوده ای معنا و مصداق دارد که دو جانب گفتگو و جدل، از «آفتاب»، معنا و مصداق معین و مشترکی را مدنظر داشته و (فرضاً) تنها درین راستا گرفتار شک و تردید باشند که آیا خود، در ظلمتی زیر زمینی، زیر آبی، زیر سقفی، زیر ابری یا کسوفی... قرار دارند، یا در اعماق ظلمت شبی دیجور، که اساساً آفتاب در دور دستِ ناکجا ها مفقود است؟
در حالات نخست، مسلم است همینکه حد و مرز ظلمت موقت و محدود بشکند، آفتاب، دلیل آفتاب می آید و دیگر بحث و جدل و استدلال و استنتاج و اثباتی در کار نیست.
در پایان شب دیجور نیز، عین حکم معنا و مصداق می یابد، فقط زمان طولانی تر و حوصله مندی بیشتری ضرورت میباشد.
ولی، هرگاه به دلایل زبانی و دیداری و شنیداری وغیره، منظور طرفین از «آفتاب» عین چیز نباشد، مثلاً برای انگلیسی زبانی که فارسی بلد نیست و برای مقابل او، و یا برای کورسیاه بین که فرق شب و روز را نتواند و برای بینای سالم و کامل، تقریباً محال است که به یکسان، آفتاب، دلیل آفتاب بیاید و قسم اتوماتیک بر مجادله و مناقشه پایان ببخشاید.
عین مورد، به طاقت کم ازکم هزار مرتبه بالاتر و بیشتر، در مورد «انسانیت» صادق و دقیق است، چرا که انسانیت، واقعیتی مادی و مشهود به برجسته گی و عظمت و محسوسی و معلومی«آفتاب» نیست.
انسانیت، واقعیتی مفهومی و قراردادی ـ یعنی ذهنی و نه عینی ـ است که مشمول سلسله ای از ارزش ها و ارزش نماها میشود و از آنجا که به علل فرهنگی ـ و دقیق تر: خرده فرهنگی ـ ارزش ها و ارزش نما ها نزد گروه ها و اقشار و طبقات و اقوام و قبایل و مذاهب... مختلف بشری، مختلف است، مصداق و مدلول و پهنا و ژرفای «انسانیت» هم نزد همه افراد و آحاد بشری، تفاوت و گاه تضاد پیدا می نماید. مثلاً نزد گروه هایی چون «داعش» و امثال و اسلاف ایدیالوژیک آنها، ختنه کردن زنان و اخته کردن مردان کارکن در حرمسرا های خلیفه های خدا!، کمال «انسانیت» است، در حالیکه نزد سایر گروه های بشری، هردو عمل، ضد «انسانیت» میباشد.
هکذا تحمیل جابرانه و اکراهی باور و عقیده خود بر ضعفا و محکومان جنگی و حکومتی و در صورت امتناع و مقاومت، کشتار آنان و برده و کنیز و غلام ساختن اطفال و زنان و منسوبان شان، چنانی که مدعیان خلافت اسلامی «داعشی» هم اکنون در مورد ایزدی ها و عیسویان متصرفات خود در عراق مرتکب میشوند، برای این بربرهای تکفیری، «انسانیت» خدا تجویز کرده است(۱)ولی نزد قریب کافه بشریت روی زمین، شنیع ترین موارد ضد «انسانیت» میباشد.
اینچنین برای طالبان پاکستانی و افغانستانی و جرنیلان و کرنیلان آی . اس . آی و حامیان و تمویل کننده گان و امر و فرمان دهنده گان امپریالیستی و عربی و یهودی شان، تمامی اعمال و فجایع صادره از آنها، چیز های بیرون از «انسانیت» نه بلکه کمال «انسانیت» است، آنهم «انسانیت»ی که گویا طرح و برنامه و ساختار و حدود و ثغورش از عرش و لوح و قلم الهی آمده است و در هیچ جز و کُل آن، شک و شبه ای نیست!
در تاریخ معلوم بشر، تمامی فجایع و ظلم و اجحاف و قتال و تاراج و برده سازی و زجرکشی و زنده به گورکردن و مسخ و مثله ساختن آدم ها توسط حاکمان و زور آوران و جهانگشایان و استعمارگران و امپریالیست های سیاه و سرخ و زرد، توسط خود آنان و مداحان و کاسه لیسان شان منجمله سیستم غول آسای رسانه های معاصر کاپیتالیستی، کمال «انسانیت» خوانده و سروده شده و بیشترینه در حریر مقدسات، هم تلبیس و تزیین گردیده است و میگردد.
به راستی، سوالی است سهمگین و بُرنده و سوزنده که بالاخره «انسانیت» هست، نیست؟
اگر هست، پس چیست؟ از چه ناشی شده، ازکجا آمده، چطور میتواند یافته و شناخته شود، چطور میتواند علم گردد، احیا شود و اعتلا یابد؟
درین راستا در آینده ها «کوتاه نوشت» های نه آنقدر ها تراشیده و کوتوله، خواهیم داشت و از جوانان اندیشمند عزیز نظیر گرانقدری که اینک یک «کوتاه نوشت» ابداعی و الهامبخش و امید آفرینش به شما هدیه میگردد، تمنا داریم درین «کوتاه نوشت» ها و «کوتاه گفت» ها، کوتاه کوتاه، سهم بگیرند!
چنانکه می بینید این «کوتاه نوشت» زیاد مستقیم و یک راست به بحث «انسانیت» مربوط معلوم نمیشود ولی در «کوتاه نوشت» های پسین، بالاخره معلوم خواهد گشت که ارتباط و بی ارتباطی آن، از چه قرار است.
وانگهی، اینکه این عزیز و خیلی از همقطاراران «خط سومی» شان، «کوتاه نوشت» می کنند، واضحاً بدین معناست که عجالتاً چیز هایی مانند اندیشیدن و یاد گیری و خوانش و دانش ... در «انسانیت» افغانستانی، طاقت «دراز نوشت» و بلند گویی و پهن سرایی ندارد، تازه، «خط سوم» هم که «خط سوم» است.
***
کوتاه نوشت ِ «درد شکم»، به اقتباس از "گزارشنامه افغانستان"
نوشته: رضا شاه «محسنی»
غوغا و ناله های امروزی بیشتر از جنبه درد شکم است. اکثر مردم چه در بُعد روشنفکری و چه در بُعد توده، وقتی می نالند و صدایی سر میدهند، ناشی از گرسنگی و رنجش شکمی است.
این گرسنگی دامنه ی وسیع دارد. کسی از بیکاری رنج می برد و کسی از کارنامناسب. عده ی از بد معامله گری های بازار شکایت دارد و بعضی هم از شکست و قریب به شکست تجارت اش. کسانی هم هستند که از مزد کم و کار زیاد در عذاب هستند.
اما کمتر کسی در این سرزمین پیدا می شود که از فقر فکری، از سرنوشت اندیشه ها، از خمود و جمود بودن جامعه به حیث یک موجود زنده سخن بگوید و نگران باشد. کمتر کسی درین سر زمین.. [هست] که از نبود یک خط فکری و حرکت فکری این مرز و بوم بنالد و صدایی سر بدهد که (آهای موجود زنده! اگر هر ثانیه ای زنده گی تان بدون کدام اندیشه و تعقل سپری می شود در حقیقت شما بزرگترین سرمایه این کشور و نسل آینده این وادی را به باد فنا داده اید)
امکان ندارد که همه در چوکی های حکومتی جا شوند، همه حزبی شوند و همه وقت سیاست حرف اول را بزنند، پس بیایید یک کمی روی اندیشه ها و مفکوره ها کار کنید.
مهم نیست که شما در حکومت آینده در جای کلیدی بدنه ای حکومت موقف داشته باشید و چند صباحی کروزین و گارد بدرقه ی تان کند.
بیایید در راه روند طبیعی زنده گی انسان(موجود متفکر و بااندیشه) قدم بردارید و نسل این جغرافیایی بشری را از برده گی و ذلت نجات بدهید.
حداقل از بین این سی میلیون، یک پنج فیصد اندیشه تولید کنید و سنگ بنای یک جامعه ای با اندیشه و متفکر را بگذارید.
بس است این همه ذلت، خودفریبی، سیاست های ناقص، نان و نام خواهی، و روی آب خانه سازی!
***
آری، بیایید در راه روند طبیعی؟ زنده گی انسان (موجود متفکر و بااندیشه) [به عبارت این مبحث: در راه «انسانیت»!] قدم بردارید و نسل این جغرافیایی بشری را از برده گی و ذلت نجات بدهید.
حداقل از بین این سی میلیون[نفوس انسان افغانستان]، یک پنج فیصد اندیشه تولید کنید و سنگ بنای یک جامعه ی با اندیشه و متفکر را بگذارید.
***
۱ـ از کوتاه خبر های روز و روزگار:
ـ داعش ۷۰۰ عضو یک قبیله را در « دیر الزور» عراق اعدام کرد.
خبرگزاری رویترز در بیروت، به نقل از ناظران حقوق بشر سوریه گزارش داده که اکثر اعدام شدهگان غیرنظامی بودند و فقط ١٠٠ نفر آنها سلاح در اختیار داشتند، این افراد در برابر داعش که قصد تصرف روستاهای آنان را داشتند، مبارزه می کردند.
ناظران حقوق بشر سوریه نزدیک به اپوزیسیون سوریه اضافه کرده که تعدادی از اعضای یک طایفه در "دیر الزور" توسط اسلامگرایان مسلح سر بریده شدند.
انتشار این خبر درحالی است که داعش شب گذشته نیز در روستایی در شمال عراق، دست به قتلعام [دست کم ۸۰ تن از] ایزدیها زده بود.
ـ ایزدی ها: دختران را بکشید تا بی عزت نشوند.
ـ دنیای اسلام در دست کیست؟ این دریاهای خون و توفان های بشری را چه کسانی مدیریت می کنند؟ مسلمان ها چرا به این سوال جوابی ندارند؟
برخی از سران طائفه ایزدی های عراق از کردها می خواهند که دختران آنها را به خاطر در امان ماندن از تعرض داعش به قتل برسانند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «پارس» به نقل از روزنامه اینترنتی "سبق"، برخی از بزرگان طائفه ایزدی از نیروهای پیشمرگ کُرد خواستند ۲ مدرسه در شهرهای تلعفر و موصل را که محل اسارت دختران و زن های ایزدی است، بمباران کنند.
گروه تروریستی داعش می گوید که صدها زن و کودک ایزدی را از سنجار به تلعفر و موصل منتقل کرده است. داعش زن های به اسارت گرفته شده ایزدی را کنیز و غنیمت جنگی به حساب می آورد.
چند هفته پیش در پی خروج ناگهانی نیروهای پیشمرگ کُرد از سنجار، این شهر به اشغال داعش درآمد و بسیاری از مردم در حملات داعش کشته و آواره شدند.
سران ایزدی می گویند ترجیح می دهند دخترانشان بمیرند تا این که در معرض تجاوز تروریست های داعش قرار بگیرند.
در همین حال رادیو بی بی سی با اشاره به گزارشی از روزنامه تایمز افزود: صدها زن طائفه ایزدی که به دست تروریست های داعش در شمال عراق ربوده شده اند، با سرنوشت مبهمی روبرو هستند.
تایمز به نقل از سرویس اطلاعات اقلیم کردستان عراق از ربوده شدن هزاران زن عراقی خبر می دهد که به عنوان کنیز به قاچاقچیان انسان فروخته شده یا در اختیار تروریست های داعش قرار گرفته اند.
بنا به گفته یکی از افسران امنیتی اطلاعات کردستان عراق، آنها اطلاعاتی در اختیار دارند که تروریستها این زنان را بین ۵۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار به قاچاقچیان انسان می فروشند.
رونامه تایمز بر این باور است که گروهک تروریستی داعش دستکم هزار و ۲۰۰ زن عراقی را از شهر سنجار و هزاران زن دیگر را از شهرها و روستاهای عراق ربوده است.
تروریستها از دو مدرسه در شهرهای تلعفر و موصل بعنوان محل اسکان موقت این زنان استفاده می کنند.
ـ خرید و فروش زنان عراقی حلال است!
مفتی وهابی و عضو هیئت العلمای عربستان اقدام گروه تروریستی داعش در خرید و فروش زنان و دختران عراقی را تایید کرد و آن را حلال دانست.
«صالح الفوزان» در نواری ویدیویی که از او منتشر شد، گفت: اقدام داعش در خرید و فروش زنان و دختران عراقی حلال است و هیچ منع شرعی ندارد.
عناصر گروه تروریستی تکفیری – بعثی داعش اخیرا صدها نفر از زنان وابسته به اقلیتها را در عراق تصاحب کردند و در بازار به فروش رساندند.
هلال احمر عراق در بیانیهای اعلام کرد: «عناصر داعش پس از کنترل شهر سنجار صدها خانواده را به اسارت گرفتند و پس از کشتن مردان، زنان ایزدی را با خود بردند تا به عنوان برده و کنیز نگهداری کنند یا بفروشند.»
در سال ۲۰۱۳ «یاسر العجلونی» از شیوخ سلفی در اردن، فتوا داده بود، در درگیریهای سوریه تملک زنان و دختران (برای گروه های مسلح مخالف) مجاز است.
وی در این فتوا که در فیسبوک منتشر کرده بود نوشت: « به خواست خدا به زودی ویدیوهایی منتشر میکنم که در آنها برده داری و کنیزداری در درگیریهای شام مجاز شمرده میشود… آنان (تروریستها) میتوانند زنان را به مالکیت خود در آورند و بدون مهریه و عقد ازدواج با آنان نکاح کنند و اگر فرزندی نیز از این راه متولد شود پدر چنین فرزندانی در مراکز شرعی مشخص میشود، پس مجاهدان (تروریستها) زنان و دختران را به مالکیت خود در آورند که این کار مطابق با گفته خداوند در قرآن کریم است.
لینک منبع : خرید فروش زنان عراقی حلال…
ـ لباس پاکستانی بپوشید، دختران خود را برای جهاد نکاح آماده کنید!
براساس فرمان جدید گروه تروریستی تکفیری داعش به ساکنان موصل که از طریق بلندگوها در شهر اعلام شد، اهالی نینوا و مرکز آن موصل، از این پس فقط باید البسه پاکستانی به تن کنند.
به گزارش ایرنا، گزارش شاهدان و منابع محلی از موصل حاکی است، گشت های داعش با حمله به فروشگاه های لباس در موصل، البسه های داخل آن را خارج و مصادره کردند. آنها همچنین درب های فروشگاه های تعطیل را شکسته و لباس های داخل آن را خارج کردند.
این تازه ترین فرمان عناصر گروه تروریستی داعش است که براساس آن، هر شهروندی که از این پس لباس های معمولی به تن کند، دستگیر شده و مجازات خواهد شد، البته هنوز نحوه و میزان مجازات آن اعلام نشده است.
عناصر این گروه تروریستی، همچنین به مردم محلی اعلام کرده اند که تا پایان تعطیلات عید فطر فرصت دارند دخترانشان را برای جهاد نکاح (برای اعضای مسلح داعش) آماده کنند.
آنها از بلندگوها این موضوع را به اطلاع مردمی رساندند که روز معین اجازه نیافتند نماز عید فطر را بخوانند.
خبر دیگری که از موصل رسیده اینکه در دو روز گذشته عملیات سرشماری زنان و معاینه آنان برای تصدیق انجام ختنه، توسط عناصر داعش در نینوا و مرکز آن موصل آغاز شده است.
گفته می شود داعش برای انجام این کار، تعدادی از زنان عضو این گروه تروریستی از تونس و سوریه را به کار گرفته است. تصمیم ها و فرامین گروه تروریستی تکفیری داعش، هراس و رعب را بر سراسر موصل حاکم کرده و مردم عادی از مجازات های داعش که بعضا با اعدام و مرگ همراه است، وحشت دارند.
همچنین عناصر گروه تروریستی داعش این روزها سرگرم تخریب و انهدام همه ساختمان ها، اماکن مقدسه و مساجد در نینوا و مرکز آن موصل هستند.
براساس آخرین گزارش ها، این گروه تکفیری مراقد پیامبران الهی، یونس، شیث و جرجیس را تخریب کرده و کلیسای مریم عذرا را نیز به آتش کشیده اند. همچنین خبر تایید نشده ای مبنی بر انهدام برج الحدباء، یکی از آثار ارزشمند تاریخی عراق در موصل وجود دارد.
ـ جنایات اسراییل، اشک سازمان ملل را در آورد.
سازمان ملل از کشتار غیرنظامیان به ویژه کودکان و زنان در حملات اسراییل به غزه به شدت اظهار نگرانی کرده و خواستار قطع فوری این حملات شده است.
آقای گریس گانس، سخنگوی آژانس کار و امداد سازمان ملل که با شبکه الجزیره صحبت می کرد گفت که از کشتار غیرنظامیان در غزه شوکه شده است و او در این هنگام جلو گریه خود را گرفته نتوانست.
در تازه ترین مورد، در حمله راکتی رژیم اسراییل به یک مدرسه تحت نظارت سازمان ملل، ۱۵ نفر کشته و ده ها تن دیگر زخمی شده اند.
سازمان ملل اعلام کرده است که بیشتر قربانیان کودکان و زنان بودند که به این مدرسه پناه آورده بودند.
براساس آمار ارایه شده از سوی سازمان ملل، ۳۳۰۰ نفر به این مدرسه پناه آورده اند و قبلا ارتش اسراییل به آنها هشدار داده بود که خانه ها یشان را ترک کنند.
گریس گانس، گفته است که قربانیان در حال خواب بودند که هدف راکت های اسراییل قرار گرفتند.
وقتی آقای گانس جلو گریه خود را گرفته نتوانست، شبکه الجزیره مجبور به قطع این گفتگو شد.
ـ دنیا شرمنده است
از آغاز حمله اسراییل به غزه ، حدود ۲۰۰۰ فلسطینی که اکثرا آنها غیرنظامی بودند کشته و حدود ۸۰۰۰ نفر زخمی و ده ها هزار نفر اواره شدند و قریب کل آبادی های غزه به خاک یکسان گردید.
یونیسف تایید کرده است که در میان قربانیان صد ها کودک شامل هستند که بیشتر آنها یا درخانه و یا در محله های زندگی شان کشته شده اند.
آژانس کار و امداد سازمان ملل بیانیه یی صادر کرده و در آن گفته است که کشتار غیرنظامیان در غزه که شامل کودکان و زنان می شوند، توهین به بشریت است.
در بیانیه این سازمان آمده است: ̎امروز برای جنایاتی که اسراییل در غزه مرتکب شده، دنیا باید شرمنده باشد.̎
آژانس کار و امداد سازمان ملل به صراحت گفته است با وجود اینکه ماموران آنها هفده بار موقعیت مدرسه ایرا که در آن ۳۳۰۰ غیرنظامی پناه آورده اند به اسراییل اطلاع داده بودند اما بازهم ارتش اسراییل این مدرسه را گلوله باران کردند.
آخرین بار، چندساعت مانده به حمله، این اطلاعات به جانب اسراییل مخابره شده بود.
بان کی مون، دبیر کل سازمان ملل نیز این حمله را گستاخانه خوانده و گفته است که چیزی شرم آورتر از حمله به کودکان در خواب، متصور نیست.
فراتر از انسان دوستی
براساس آمارهای ارایه شده از سوی آژانس کار و امداد سازمان ملل، این ششمین حمله اسراییل به مدرسه های تحت نظر سازمان ملل است که در آن هزاران غیرنظامی پناه آورده اند.
با توجه به وسعت جنایات رژیم اسراییل، سازمان ملل اعلام کرده است که این سازمان از حوزه انسان دوستی فراتر رفته و وارد مسوولیت پذیری برای نجات جان انسان های بی گناه شده است.
پیشتر، کمیشنر عالی حقوق بشر سازمان ملل، حملات اسراییل به نوار غزه را محکوم کرده و گفته است این حملات را میتوان جنایت جنگی خواند.
این در حالیست که ایالات متحده امریکا از حملات رژیم اسراییل و از جنایات این رژیم در غزه حمایت کرده است.
باراک اوباما، رییس جمهوری امریکا با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسراییل تلفونی صحبت کرده و به او اطمینان داده که دفاع از کشور، حق اسراییل است.
آقای اوباما بدون ذکر رقم قربانیان در غزه خطاب به نتانیاهو گفته است که هیچ کشوری نمیتواند تحمل کند که به داخل مرزهایش راکت شلیک شود.
کارشناسان، می گویند که در جنایات رژیم اسراییل علیه فلسطینی ها، امریکا نیز متهم است و باید روزی این کشور از جنایات جنگی که رژیم اسراییل مرتکب شده جواب بدهد.
این کارشناسان به این باورند که این حمایت«بی باکانه» امریکا، جان هزاران امریکایی در کشورهای مختلف را با خطر جدی مواجه کرده است.
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۴/۴ـ ۱۸۰۸
در سوگ یک چهره با استقامت ، استاد موسیقی و ادبیات زبان روانشاد جلیل احمد مسحور جمال
ع. بصیر دهزاد
کجا « کوهی » تسلی میشود قلب پر از دردت
که من معلول درد بی تسلایم چه میپرسی
این نوشته ادای احترام به یک انسان بی بدیل و هم بیان یک درد یست که در دورنم پیچیده و اشکیست که ریختن آن را از چشمانم یارای خشکی نیست. بخاطر از دست رفتن یک چهره که شخصیت وی تنها به موسیقی و آواز محدو نبوده است . او فقط چند ساعت قبل در اثر مریضی طولانی از میان ما رفت و به ابدیت پیوست. استاد مسحور جمال کسی بود که آواز و آهنگ های میهنی اش هر دل شیفته به وطن و عشق به آرمانهای مردم را به شور میآورد، در جمعیت های بزرگ هیجان و غریو « زنده باد وطن ، جاویدان باد آرمانهای شریفانه ،عشق به انسان زحمتکش وطن » را برپا مینمود.
درد و اشک بخاطر یک شخصیت بی همتا که با انبوه درد ها و فشار های روانی قریب به بیست سال را در کشور شاهی هالند بسر برد، درد های جسمانی ناشی از مریضی سعب العلاج، بی سرنوشتی پناهنده گی و فشار های روانی ناشی از آن برایش سخت آزاردهنده بودند . استاد مسحور جمال را هرکسی که یکباری بالمواجه میدید، بدون شک انسان سنگین، با وقار ،مهربان و متواضع در عین حال با غرور و با استقامت در میابید.
اشک و درد بخاطری از میان رفتن کسی است که او با تمام گذشته پر افتخار اش نه تنها بحیث یک کارمند شایسته عرصه موسیقی و فرهنگ بود بلکه یکی از خدمت گذاران معارف کشور، استاد ادبیات دری در لیسه حبیبیه بود ، بیشتر سرود های میهنی میخواند که در دل هر شنونده با احساس وطن و مردم شور و انگیزه میآفرید. او یک روشنفکر وطنپرستی بود که احساس درونی اش الهامی برای سرودن آهنگ های میهنی اش بود.
درد و اشک بخاطر اینکه او را با صد بهتان و تهمت های بی بنیاد جنایتکارجنگی و مرتکب جرایم اشد ضد حقوق بشر خواندنش و صد درو دیوار را با دست وبا کله کوبیدند ، صدا ها را بلند نمودند تا او را صرفاٌ بخاطر اندیشه و سرودن آهنگ های میهنی اش « مجرم جنگی و ناقض حقوق بشر خواندنش » . او نظر به رنج بردن از یک مریضی طولانی و صعب العلاج حق بشری داشت تا تحت شرایط خاصی حالت جسمانی که در شرییط پناهنده گی در قوانین هالند پیش بینی گردیده است، مستحق دادن اقامت قانونی میگردید ولی تحت نام حقوق بشر، حق بشری اش را با پرروئی زیر پا نمودند. استاد بزرگ ما استاد جلیل احمد مسحور جمال سالها را در چنین رنج های روانی در هالند بسر برد که با خدمات بزرگ اش به فرهنگ و ادبیات و معارف وطن سزاوار چنین تهمت ها و بهتان های عقده مندانه و نتیجه گیریهای حکومت هالند نبوده است. به یقین که گفته اند:
دستـــــت مگشا در پــــی آزار کسی مخراش بـــــناخن دل افگار کـــسی
روزی برسد که تو خود درمانده شوی اقبال همیشه کی بود یـــار کــــسی
آنانکه به ظلم و کینه عادت دارند نه رحم و نه لطف و نه مروت دارند
گر خون تمام خلق عالم نوشند نه بس گویند و نه قناعت دارند
استاد مسحور جمال در لیسه حبیبیه زمان که من در صنف دهم بودم استاد ادبیات دری ما بود. بهترین خاطره مانده گار من از استاد این بود که روزی قطعه شعری را باید در برابر همصنفان میخواندم. استاد گفت که باید پیشروی صنف به آواز بلند بخوانی. از اینکه استاد خیلی ها با دسپلین بود در عین زمان مهربان و مشوق خوبی بود. من که از ترس یکروز قبل خواندن شعر را به حساب « وزن و قافیه » از پدرم « خوب » آموخته بودم تا در صنف مورد تنبه استاد قرار نگیرم. وقتی شعر را با وزن و قافیه خوب و کمی دیکلمه گونه قرائت نمودم، استاد با نوازش پدرانه برایم گفت « افرین خیلی خوب خواندی، ایا از کسی در س گرفتی؟ من گفتم بلی از پدرم، بعد برایم گفت سلامم را برای پدرت بگو چونکه پدرم هم معلم ادبیات دری بود. » این شفقت و تشویق استاد بزرگوار الهام و انگیزه خوبی بود که به ادبیات زبان دری بیشتر علاقمند شوم و نمرات بهتر اخذ نمایم.
استاد بزگوار بحیث یک چهره مبارز راه مردم و وطن زمانی در سال ۱۳۵۸ در زندان پلچرخی در بلاک ۴ زندانی بود، جای که تقریباٌ برای مدت سه ماه و اند روزی ایشان را همه روزه میدیم. او مرا نمیشناخت ولی او با استقامت و به همان سنگینی و کرکتر و شخصیت متین و برده بارش یک نمونه خوبی بود که از ایشان میآموختم.
استاد بزرگوار را بعد از چند سالی در هالند دوباره دیدم و خود را برایش معرفی نمودم که من از جمله شاگردان اش در لیسه حبیبیه هستم و وقتی قصه همان صنف دهم را برایش کردم در یک لحظه بیادش آمد و قصه های از همان صنف « شوخ » ما را که بخاطر داشت، بیان نمود وبا لطف و مهربانی خندید.
استاد مسحور جمال با آنکه شخصیت محترم و قابل افتخار برای تعداد از حقله برزگ روشنفکری و پناهنده گان افغان در هالند بود ، به همان اندازه شخص متواضع و حلیم بود که هنر اش را از هیچ کسی دریغ نمیکرد. روزی من که هنوز مسئول انجمن کلتوری افغانان در شهر هلموند هالند بودم، در یک مراسم کوچکی از فامیل های افغان که به مناسبت جشن نوروز تدویر می گردید با استاد تماس گرفتم. حیای حضور و موقف استادی وی برایم اجازه نمیداد جراات نمایم تا ایشان را در این محفل کوچک دعوت نمایم که صرف بخاطر چند آهنگی در این جشن بی آلایش و فامیل ها بسرآید و تا رنج بی وطنی و هجرت افغانهای تازه به هالند آمده بدل گردد و در یک فضای افغانی با هم شبی خوشی را داشته باشند. وی با تواضع و بعد از چند سوال استادانه اش با ملایمت پذیرفت تا با یک کیبورد ارزان قیمت اش و با خرچ راه سفر توسط خودش بیاید. جالب بود که یکی دو نفر به رسم عقده مندی و حسادت ( با طرز دید سالهای جنگ) تبلیغ نمودند که اینجا باز هم « کمونیست ها » جمع شده اند و فعالیت سیاسی میکنند و گویا مسحور جمال میآید تا همان سرود حزب و انترناسیونال « پرچمی ها » را بخواند. خواستند برنامه را برهم زنند ولی فامیل های که اکثریت بی طرف و تشنه یک شب پر از خوشی و موسیقی بودند، مانع گردیده خود خواستند برنامه بدون معضله اجرا گردد. یکی از همین افراد که همین جمع اطفال، زنان و مردان را جمع کمونیستی و برنامه کلتوری را جمع آمد سیاسی کمونیستها تبلیغ نموده و شور و شر ایجاد نموده بود که بیشتر در عقب پرده کارش را میکرد، در ختم برنامه بطرف من آمد و گفت: استاد دهزاد دست های این مسحور جمال از بوسیدن است، من هیچگاهی آواز و آهنگ های وی را در یک مجلس خصوصی نشنیده بودم. وی چه انسان با وقار و متواضع است. من میخواهم با ایشان معرفی شوم و مرا کمک کن. من گفتمش: ضرورت به واسطه من نیست ، خودت برو وی را انسان دیگری میابی، انسان حلیم، برده بار و مهربان.
استاد مرحوم که دیگر جایش در میان ما نیست، معنویت و خومتگذاری اش به فرهنگ و معارف کشور و داشتن شخصیت پاک و با شرافت اش در هر قلب جاویدانه باقی خواهد ماند. وی ودیگر شخصیت های مانند استاد مسحور جمال بالا ما حق دارند تا خدمات بزرگ، نقش پر ارزش و صداقت و طینت پاک شان را جاویدانه گرامی داریم و با آنرا به آینده گان انتقال دهیم.
ما از دست رفتن هر شخصیت اهل کلتور، فرهنگ، دانش ،قلم و ترقیخواه و متعهد به انسان و جامعه افغانی مان را یک ضایعه جامعه وسیع روشنفکری تلقی نموده بدون آنکه در آن سمت، سو، تبیعض و استثنای باشد.
روح استاد بزرگ و شخصیت بی مانند جلیل احمد مسحور جمال شاد ، خاطراتش جاویدان ،بهشت برین جایش و راه و آرمانهایش سبز.
برای فامیل، اقارب و دوستداران هنر و شخصیت بی مانند وی تسلیت میگویم و صبر جمیل برای شان خواهانم.
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۴/۸ـ ۲۵۰۸
عید در آتش
عتیق الله مولوی زاده
ملت مظلوم وستم کشیده فلسطین درغزه، رمضان را در زیر آوار خانههایشان که توسط بمبها و موشکهای هدایت شده اسراییلی ویران گردید، با بجا گذاشتن بیش از یک هزار کشته و هفت هزار زخمی پشت سرگذاشتند، هنوز اجساد کشتهها در کوچه و پس کوچههای غزه افتیده است. آتش سنگین دشمن بیرحم، زنده جانی را اجازه نمیدهد که از جا به جنبد و برای جمع آوری کشتهها اقدامی کند، تاجایی که من دیدم اجساد کودکان معصوم بسیار وحشت ناک روی هم افتیده بود، باورت نمیشد که این همه جسد از کودکانی باشد که چند ساعت پیش مادر و پدر داشتند، عروسکی در بغل داشتند و درآغوش گرم و پراز محبت مادران درجایی بنام خانه زنده گی میکردند، چه بلایی یکباره نازل شد که همه را به هر طرف پخش کرد. بمبها و موشکهایی که از زیر بال بمب افگنهای اف شانزده امریکایی فیر میشد همان امریکایی که از دوستان نزدیک خانواده کثیف آل سعود و شیخها و دلقکهای کشورهای خلیج هستند؛ همان امارات و دبی و ابوظبی.
پیره مردان و پیره زنان قامت شکسته که زیر سنگینی آوار گیر ماندهاند و برای نجات بچه گکهای خانوادهشان آخرین تلاشهای خود را کرده بودند با شکم گرسنه و زبان تشنه درحسرت قطره آب، جان باختند؛ ولی چشمان باز و دستهای آویزان شان به سمت بیرون درحال امید و انتظار، گویا پیامی را میخواستند برای شما بگویند، و آن اینکه که حواس تان بر کودکانی باشد که زیر دروازه و پنجرههای ویران شده خانه افتیده اند حواس تان باشد که زیر پای شان نکنید! ولی آتش سوزان بمبهای دشمن زنده گی را از همه زنده جانها گرفته بود. ولی بودند تعدادی از فرزندان راستین و باهمت که برای نجات مجروحین تلاش میکنند، امکانات بسیار بسیار محدود است زیرا غزه چند سال است که در محاصره شدید یهود و اعراب بهاصطلاح مسلمان قراردارد، بیشتر ضروریات مردم از طریق تونلهای زیرزمینی تهیه میشود، آنهم اگر از چشم جاسوسان حسود پست فطرت عربهای بیایمان درامان بماند، زیرا پست فطران خبرچین با نشان دادن هر سرنخی از تونلها، پولهای کلانی از وزارت اطلاعات اسراییل دریافت میکنند، کار برای تیمهای عملیاتی نجات هم دشوار است، آ وار خانههای تخریب شده راه را برای رسیدن آمبولانسها هم بسته است، تیم امدادی صلیب سرخ دولت امارات (دبی) ویا فاحشه خانه خلیج، برای کمک رسانی فلسطینیها وارد غزه شدند، بیچاره برادران شان درغزه با دیدن برادران خلیجی بازهم امید وار شدند ؛ گفتند بارک الله به برادران عرب مان، اگر در زنده گیمان بدرد نخوردند حد اقل برای جمع کردن اجساد تیرخورده و نیمه جان وبی جان مان وارد عمل شدند. هنوز حملات دشمن آ غاز نیافته بود که معلوم شد تیم صلیب سرخ امارات، مربوط به شبکه اطلاعاتی امارات بوده که برای همکاری با اسراییل زیر نام صلیب سرخ وارد غزه شدند، آمدند تا مناطق موشکی حماس را شناسایی کنند، و برای اسراییلیها گزارش دهند، خوشبختانه دلیر مردان مجاهد به زودی جاسوسان را شناسایی کردند و به زودی زود از غزه خارج شان نمودند وقتی این خبر به گوش بیچاره مردم بیچاره دردمند غزه رسید با خود میگفتند، از همان اول هم برای مان تعجب آور بود که از سرزمین فحشا و کثافت بنام دبی ، چطور ممکن است که تیمی برای کمک رسانی و نجات ما بیا ید، هنوز جنگ به شدت ادامه دارد راست گرایان افراطی اسراییل از مذهبی و سیاسی و ارتشی همه خواهان کشتار و محو کلی فلسطینان در غزه شدند. خاخام راست گرای یهودی فتوا داد که هرچه فلسطینی درغزه است باید کشته شود، ولی این فتوا با مخالفت گروهای میانه رو و حزب چپ گرای اسراییل بروبرگردید، بعضی اوقات در بعضی جاها بی دینی هم بدرد انسانها میخورد، یک موردش هم همین موضع قاطعانه حزب کارگر اسراییل بود که گرایشهای مذهبی زیاد ندارد، و حداقل بیدینیاش به نفع مردم فلسطین تمام شد، و مانع کشتار بی قیدوشرط مردم غزه گردید، وقتی این خبر را شنیدم گفتم بارک الله به این بیدینی خدا قوت.
ولی دراین طرف جنگ در کشورهای عربی وکلاً جهان اسلام که آمار و ارقامش را بیش از یک میلیارد انسان گذارش دادهاند، یعنی بیش از یک میلیارد انسان بنام مسلمان دراین کره خاکی زنده گی میکند، حال و احوال متفاوت با فلسطین و غزه برقراراست، مسلمانان ماه مبارک رمضان را همراه باختم قران مجید و نماز تراویح به پایان رسانیدند، به گمان اغلب بیشتر گناهان شان بخشوده شده و آماده رفتن به جنت الفردوس میباشند! ولی حالا ترتیبات و آماده گی برای تجلیل از عید مبارک فطر است، خرید شیرینیهای رنگارنگ و میوههای تازه و لباسهای جدید همراه با طلا و جواهرات، ترتیب سفرههای رنگین. به زبانی دیگر عید فرصتی برای نشان دادن داشتهها و به رخ کشیدنها درمقابل آشنایان و اقوام و خویشاوندان و مستمندان و فقرا محل و در نهایت ایامی برای لذت بردن و دم غنیمت دانستن، دراین ایام دیگراز کشتهها و ویرانیهای غزه و سربریدن نوعروس و داماد و بیست وسی نفر هزاره مظلوم که با خینه و لباس عروسی کفن برتن کردند و از ماتم داران ارگون پکتیا، از قربانیان فاریاب و تخار که به دست طالبان پست بیوجدان، جانهای شیرین خود را از دست دادند، خبری نیست، َاسفا که درد و مصیبت این امت تنها درغزه و کابل خلاصه نمیشود، شمشیر خونین بران خلافت اسلامی (داعش) تازه از نیام بیرون شده، طوری که معلوم میشود این خلافت کارش به درازا میکشد این نهال خبیث بنام خلافت بهمانند همان وهابیت عبدالوهاب انگلیسی نجدی به خونهای بیشتری نیازمنداست وجانهای بیشتری را قربانی میکرد، زیرا نهالی که با خون غرس شود با خون هم بزرگ میشود و این تازه اول داستان است.
برادر! آدم وقتی مصیبتها را میبیند درد هارا تاجایی احساس میکند، گلویش را غصه میگیرد از دستش هم چیزی برنمی آید جز اینکه با خودش میگوید ای کاش و با حسرت میگوید اگر چنین میشد وچنان نمیشد ومن هم اوضاع دردناک یافتم، ناخودآگاه با خود گفتم آیا به راستی مسلمانان عید دارند اگر بگوییم عید داریم جهان برما نمیخندد. گفتم ای کاش ما مسلمانان، ما گله گوسفندانی که تعددمان بیش از یک میلیارد میرسد، چوپانی میداشتیم که رمه داری را بلد میبود برای مان میگفت گوسفندان تلفات شما امسال بیشتر از گذشته است گرگها بیشتر و خون خوارتر شدند، هر روز در هر نقطه از چراگاه شما را مورد حمله قرار میدهند، در غزه اصلاً گله از گرگها شبخون زدند، در عراق در افغانستان، پاکستان، سومالی نیجریه، یمن، سوریه همه جا گرگها دیوانه شدند، مرتب شبخون میزنند شکم پاره میکنند بره گک هارا گلو میفشارند همان یک قطره خون شان را میخورند، صدها بره گوسفند درکوچههای غزه افتیده است.
گفتم ای کاش چوپانی میداشتیم تا برای مان میگفت گوسفندان آرام نگیرید، صدا کنید، بع بع کنید این یک میلیارد گوسفند اگر بع بع کنند گرگها وحشت میکنند، گرگها را فرارمیکنند ولی متاسفانه چوپان هاییکه ما داریم در فکر سلامت و زنده ماندن ما نیستند، آنها برای خودشان عالمی دارند بدور از این دغدغهها و ما را همچنان گرگها میخورند و معلوم نیست که آینده ما چه خواهد شد.
بامداد ـ دیدگاه ـ۱۴/۱ـ ۲۹۰۷