فتح الله ګولن او د ترکیی ناکامه کودتا !

حبیب الله فتاح

د ترکیې د مخالف سیاستوال او مذهبي مشر فتح الله ګولن په لاس د جوړ شوي ''خدمت'' خوځښت ملاتړي وايي، دوی د ریښتیني او معاصر اسلام استازیتوب کوي، خو ددغه خوځښت د هدف په تړاو ګڼ څارونکي ځینې پوښتنې لري. د ترکیې حکومت پر ګولن تور لګوي چې د ناکامې کودتا تر شا یې لاس و او همدی یې اصلي طراح و، خو دی دا تورونه ردوي او وايي له کودتا سره هېڅ تړاو نه لريږ

فتح الله ګولن څوک دی؟

ویل کیژی د ترکې ولسمشر رجب طیب اردوغان او د هغه شاوخوا متحدینو په هیواد کې د وروستۍ ناکامې کودتا د ملامتۍ په برخه کې له بیړې کار واخیست او هغه یې د یوه داسې موازي حکومت کار وباله چې د دوی په خبره د ترکیی د رژیم د ړنګیدو هڅه یې کوله.

په ترکې کې د جمعې شپې د پوځي کودتا له ناکامی دو سره سم ترکي چارواکو په دې کار کې فتح اله ګولن په لاس لرلو تورن کړ، خو ګولن سره له دې چې د اردوغان د رژیم سخت مخالف دی، دا تور رد کړ.

ګولن ویلي، د یوه داسې کس په توګه چې په تیرو پنځو لسیزو کې یې د څو پوځي کودتاو ناخوالي زغملي، نو دا یو ډول سپکاوی دی چې په وروستۍ کودتا کې ښکیل وبلل شي.

دی زیاتوي: « زه په کلکه دا ډول تورونه ردوم. »

د هغو کسانو لپاره چې له ترکیی بهر ژوند کوي پوښتنه راپورته کېږي چې فتح اله ګولن څوک دی او ولې اردوغان د کودتا په تنظیمولو تورن کړی دی؟

ګولن له ۱۹۹۹ میلادي کال راهیسې په امریکا کې په جلا وطنۍ کې ژوند کوي.

نوموړی یو وخت د ولسمشر رجب طیب اردوغان نژدې پلوی و او په ۲۰۰۲ کال کې یې د ترکېې د ولسمشر له مذهبي محافظه کار عدالت او پرمختیا ګوند سره مرسته وکړه چې واک ته ورسیږي.

خو د راپورونو پراساس دغه دواړه متحدین د واک د ویش په اړه او د اردوغان د مشرتابه پر ډول له یو بل څخه جلا شوه.

وروسته د ګولن پلویان په ترکیی کې یوه تروریستي ډله وبلل شو.

دغه مذهبي مشر چې په ۱۹۶۰ کلونو کې یې په ازمیر کې شهرت درلود، په ۱۹۹۹ کې له دې کبله په خپله خوښه په امریکا کې جلا وطني غوره کې پر نوموړي د هېواد د سیکولر نظام د ړنګولو تور پورې شو.

که څه هم وروسته د ګولن په غیاب کې دغه تورونه لیرې شوه، خو دی په امریکا کې پاته شو.

دی هلته د اسلامي نړۍ د تر ټولو لوی مذهبي مدني سازمان د مشر په توګه ژوند کوي.

ویل کیږي د خدمت په نوم د ګولن غورځنګ میلیونونه پلویان لري او په ۱۵۰ هیوادونو کې شاوخوا ۱۰۰۰ داسې تعلیمي مرکزونه لري چې له زده کوونکو سره د پوهنتونونو د امادګی په برخه کې مرسته کوي.

د خدمت غورځنګ چې تر ډېره د مذهبي ارزښتونو په پام کې نیولو سره مدني خدمات وړاندې کوي، په عمومي ډول د منځلاري اسلام طرفدار بلل کیږي، خو په عین وخت کې په خپلو تعلیمي مرکزونو کې د زده کوونکو او د بډایو سوداګرو تر منځ د شبکې جوړولو له کبله ځیني حکومتونه دغه غورځنګ ته د یوه ګواښ په توګه ګوري.

دغه تعلیمي مرکزونه د سوداګرو له خوا تمویلیږي او زده کوونکې له ډېرو بې وزلو کورنیو څخه ورته راځي. د دې شبکې غړي وایي، دوی د ګولن د عامه خدماتو د پیغام تر اغیز لاندې په اتحاد سره په ګډه کار کوي.

په منځني اسیا کې چې د پخواني شوروري اتحاد تر ړنګیدو وروسته یې په لومړي سر کې د ګولن د ښوونځیو هرکلی وکړ، خو وروسته دغه ښوونځي د ګولن د غورځنګ له لاسه ووتل ځکه د هغې سیمي حکومتونو ادعا وکړه چې دوی اسلامپالي فعالیتونه هڅوي.

خو د ګولن غورځنګ په هیڅ ځای کې دومره تر فشار لاندې نه و لکه په خپله ترکې کې چې و.

د اردوغان حکومت په ورځني ډول د ګولن پر پلویانو تور لګاوه چې د ترکېې په حکومتي تاسیساتو کې د خپلو موقفونو څخه په استفادې د واک د اخیستلو هڅې کوي.

تیرکال اردوغان وتواندې د حکومتي افرادو په ګمارلو سره په ترکیه  کې د ګولن ښوونځي د هغه له واکه وباسي.

د جولای د پنځلسمې نیټې تر ناکامې کودتا وروسته اوس دا ښکاره ده چې ولسمشر اردوغان به په ترکې کې دننه د ګولن غورځنګ د تخریب هڅې لاډېرې کړي.

د ترکې سرپرست لوی درستیز امیت دُندار د جولای پر شپاړسمه ویلي و چې په پام کې ده د ده په وینا د موازي حکومت غړي له پوځي پستونو لرې کړای شي.

دغه راز د ترکې صدراعظم بن علي یلدیریم د جولای په شپاړسمه ویلي و چې هر هغه هیواد چې فتح اله ګولن ته پناه ځای وي، هغه به د ترکې دوست نه وي.

نوموړي په ښکاره د متحده ایالاتو نوم نه دی اخیستی، خو انقرې وړاندې هیله ښودلې وه چې امریکا باید ګولن له هغه ځایه وباسي.

یلدیریم په غیر مستقیمه توګه پر واشنګټن انتقاد وکړ چې د ګولن په اړه یې د انقرې مخکیني څرګندونې له پامه غورځولي او وایي، دا کار د دې سبب شو چې ترکیه لویه بیه ورکړي.

واشنګټن تراوسه دغو څرګندونو ته ځواب نه دی ویلی.

«خدمت » خوځښت

Image captionد ګولن په مشرۍ « خدمت » خوځښت وايي هدف یې د معاصر ټولنیز اسلام رامنځ ته کول دي، خو حکومت وايي دا بنسټ ترکیه کې د موازي دولت جوړولو هڅه کوي

  • ګولن د « خدمت » په نامه یو بنسټ جوړ کړ، چې د خبري رسنیو، ژورنالیزم او په افریقايي او اسیايي هېوادونو کې د ښوونځیو جوړولو کې فعالیت کوي، دوی د ترکیې ټولنه او واکمنه اداره کې هم خپل نفوذ ډېر کړی دی
  • د ۲۰۱۳ کال له پای ته رسېدو راپدېخوا، د ترکیې حکومت د پوځ د ځینو قومندانانو د توقیف کولو لړۍ پیل کړه، ځینې جګپوړي پولیس او قاضیان یې هم ګوښه کړل او د ګولن اړوند ''خدمت'' بنسټ ځینې ښوونځي یې وتړل
  • حکومت ځینې ترکۍ ورځپاڼې هم وتړلې او مشران او اېډېټران یې د دغه بنسټ د ملاتړ او خواخوږۍ په تور وشړل

د ګولن د ښوونځيو تړل به له پاكستانه پيل شي.

د تركيې د بهرنيو چارو وزير مولود چاوش اوغلو  د يو رسمي سفر په ترڅ كې د پاكستان پلازمېنې اسلام آباد ته لاړ.

چاووش اوغلو د پاكستان د لومړي وزير نواز شريف د بهرني سياست د سلاكار سرتاج عزيز سره په ليدنه كې د ناكامې كودتا پر مهال د پاكستان د هر اړخيز ملاتړ نه په مننې سره ويل چې پاكستان د تركيې د ملت او دولت دواړو نه پوره ملاتړ كړى دى.

دواړو په مشرانو په خبري غونډه كې ټينګار وكړ چې په هېواد كې د فتح الله ګولن د ښوونځيو د تړلو په موخه د اړوندو تدابيرو په نيولو كار كوي.

سرتاج عزيز څرګنده كړه پخوا يې د فتح الله ګولن د ترهګرې ډلې نه ملاتړ كړ خو د د پټو او ناوړه اعمالو په ليدلو سره يې په هېواد كې د هر ډول فعاليت د مخنيوي په موخه پلانونه لري.

چاووش اوغلو هم وويل چې ``پاكستاني مقامات د موضوع په اړه پوره معلومات لري او د اړوندو تدابيرو د نيولو په برخه كې هم پوره اراده لري.``

پدې هېواد كې د فتح الله ګولن د ښوونځيو د تړل كېدو لپاره دواړه هېوادونه په داسې پلان كار كوي چې د ښوونځيو زده كوونكي او كورنۍ يې زيانمنې نشي.

اوسمهال په پاكستان كې د فتح الله ګولن اړوند ۲۱ ښوونځي او د رومي په نامه يو كلتوري مركز فعاليت لري چې په كې ۱۱ زره او ۵۰۰ كسان زده كړې كوي.

ټاكل شوې ده چې په پاكستان كې د فتح الله ګولن د ترهګرې ډلې د ښوونځيو د تړلو په موخه جوړ شوى پلان به د افغانستان په ګډون د نړۍ په هغو هېوادونو كې هم عملي شي چې دا ښوونځي په كې فعاليت كوي.

د ترکیې گولن کودتا ولې ناکامه شوه؟

لغفور لیوال افغان څیړونکی اولیکوال پوهاند دعبداد ګولن ګوند چې اصلاٌ د (هیزمت ) یاد خدمت جنبش په نوم یادیږی، ویل کیده چې مدرن اوبې آزاره ګوند به وی ،خو هغسې نه وو.

دا ګوند په لومړی سر کې د (عدالت اوپراختیا) حاکم ګوند، یعنې داردوغان دپلویانو سخت  ملاتړی اوپه ټاکنو کې دهغه دبریالیتوب لامل شو.

خو د اردوغان له لوری ددې ګوند دمدرسوتړل کیدل اودې ګوند پورې اړونده نوموتې ورځپاڼې (زمان) چې له دیرشو کلونو را پدیخوا خپریده او نامتو لیکوال (اکرم دومانلی) يې چلوونکی وو، مصادره کیدل اوهم د پولیسو له لیکونه د دې ګوند د سلهاوو پلویانو ګوښه کیدل ، ضمناٌ د اردوغان له خوا د ګولن سترکاتل (اقتصادی سټې ) او د دې غورځنګ د رسنیزو او فرهنګی چارو لغوه کول سخته دښمنۍ رامنّځ ته کړه.

د فتح الله ګولن اورجب طیب اردوغان ترمنځ اختلافات هغه مهال ډاګیز اولابربنډشول چې دګولن غورځنګ   د۲۰۱۳م کال ددسمبر په ۱۷مه داردوغان دفساد ،شوکې اودرغلۍ ستره دوسیه رابرسیره کړه ،اودادوسیه هم دقاضی ذکریا(اوز) لخواچې دګولن دغورځنګ غړی و،څیړل کیده – په دې دوسیه کې خپله اردوغان دهغه دکورنۍ غړی سلمان اصلان ، ددولتی (هالک)بانک رییس ، لوی صراف رضاضراب او۱۲دکابینې غړی شامل وو.

سرکیس نعوم دلبنانی نامتوورځپاڼې (النهار) چلوونکی ولیکل دګولن غورځنګ له خوادفساد ددې لویې دوسیې سپړنه اردوغان ته ډیرسترسرخوږی جوړکړ.

فتح الله ګولن چې اوس ۷۳کلن دی ، دامریکا متحده ایالاتودپنسلوانیا ایالت دښار نه لری په دنچ سیمه کې په آرامه ژوند کوی ، خودهغه لارویان اوګوندیې چې دده په نوم یادیږی دترکیې په پولیسواومذهبییونوکې زښت پلویان لری ، هغه خپل پلویان تشویقوی چې دمسجدونو پرځای مدرسې جوړې کړی ، دپولیسودیوه لوړ پوړی چارواکی په اند (ګولن دترکیې په پولیسواو قضایی سټه کې زښت ډیر پلویان لری)

دترکیې په رسنیز ډگر کې هم برلاسی دی دوکاله وړاندې دترکیې دوه څیړنیزخبریالان چې هغه ته یې څیړنیزراپورونه برابرول زندان ته ولویدل چې یویې احمد شکیب نومیده او کله چې دپولیسوله خوا نیول کیده داسې یې کریغه کړه (هرڅوک چې موږ ته لاس راوړی وبسوځی)

ګولن په خپله یوه ویډیویی وینا کې چې په ۱۹۹۹کي خپره شوه داسې وایی ((تاسې باید په داسې توګه دسیستم په رګونوکې رخنه وکړی چې څوک درباندې پوه نشی ، ترهغې چې ټولواک ته ورسیږی باید صبر ولری ، ترڅودواک په ګدۍ کینی ) خوهغسې ونه شول .

دکودتا دناکامۍ لاملونه :

الف :خلک دکودتاچیانوپرضد واټونوته راووتل .

ب : دکودتا هڅه له ډيره لرې ځای نه وه (تر مستقیمې اونږدې مشرۍ لاندې نه وه)

ج: کودتاه سمه اویوموټی سازمان شوې نه وه.

د : کودتاچیان یواځې د پولیسو په لیکه کې ول او که په پوځ کې هم ول هغه هم ډیر لږ.

ه : اردوغان له مخکې دا اټکل کاوه چې داسې یو څه به پیښیږی

ز : د دوی ډیری فعالیتونه بربنډ ول .

په ترکیه کې د ناکامې کودتا لس ورځې تېرې شوې، حقایق کرار-کرار روښانه کیږي او له توطیو څخه ورځ په ورځ پرده پورته کیږي، داسې ښکاري چې په کودتا کې د فتح الله ګولن تر شا د نړیوالو کړیو او قوتونو ملاتړ موجود وه.

په امریکا باندې په کودتا کې د لاس درلودلو تورونه ډیر قوي دي او نباید د امریکا په هغو څرګندونو باور وشي چې ګویا له کودتا څخه نا خبره وه او په کې ښکېل نه وه. تر دې مخکې امریکا د مصر کودتا په اړه هم دغسې څرګندونې کولې، خو د اتومي انرژي نړیوال اژانس پخواني مدیر او د مصر په کودتا کې د سیسي باوري کس (ډاکټر محمد البرادعي) پخپله ویلي وه چې د محمد مرسي پر خلاف کودتا یې له امریکایانو سره په هماهنګۍ ترسره کړې وه.

په ترکیه کې نیول شوو پوځي جنرالانو اعتراف کړی چې د «انجرلیک» په پوځي اډه کې د امریکايي افسرانو په حضور کې کودتا رهنمايي کیده.

په انقره کې د امریکايي سفارت اعلامیه ډیره بوږنوونکې وه، خپلو اتباعو ته یې د احتیاطي سپارښتنو ترڅنګ وضعیت داسې ښودلې وه چې ګویا د ترکیې پوځ پاڅون کړی، خو کله چې کودتا ناکامه شوه لهجې يې تغیر وکړ او د ترکي حکومت په ملاتړ یې رسمي اعلامیې خپرې کړې.

پورتني حقایق او همدارنګه په امریکايي او اروپايي رسنیو کې د ترکيې حکومت په خلاف پروپاګند دا احتمال قوي کوي چې د کودتا لپاره مخکې له مخکې زمینه سازي روانه وه.

سربېره پر دې، د امریکايي سیاستوالو هغه څرګندونې د پام وړ دي چې له کودتا وړاندې یې کولې، فارین پالیسي مجلې د (د “اردوګان” په څېر ستونزه څرنګه حل کړو؟) تر سرلیک لاندې د امریکا پخواني مرستیال ولسمشر «ډیک چیني» د ملي امنیت مشاور «جان هنا» لیکنه خپره کړې وه، نوموړي ویلي وه چې اردوګان د ترکیې، منځني ختیځ، اروپايي اتحادیې او امریکا لپاره ګواښ دی.

امریکايي اکاډمیک شخصیت او د پوځي چارو کارپوه «میشل روبین» تر کودتا څو اونۍ مخکې په یوې لیکنه کې ویلي وه چې حالاتو ته په کتلو داسې معلومیږي چې که په ترکیه کې کودتا رامینځته شي، ښايي امریکا یې مخالفت ونه کړي.

نه غواړم چې په کودتا کې د امریکا د لاسلرنې په اړه د کارپوهانو او څیړونکو له خولې د دلایلو لړۍ وغځوم، د دې لیکنې مقصد له امریکا سره د فتح الله ګولن اړیکي دي او دا چې ولې د امریکا له ملاتړ څخه برخمن دی؟

عجیبه دا ده چې د ګولن په مشرۍ د «خدمت» ګوند اړوند موسسې د نړۍ په ګوټ ګوټ کې په ۱۴۰ هیوادونو کې فعالې دي، نوموړی ګوند زیات شمېر رسنیزې، کلتوري او سوداګریزې موسسې لري، د مثال په توګه تر ۱۵۰۰ زیات تعلیمي مراکز او شاوخوا ۱۵ پوهنتونونه لري.

د تعجب لامل دا دی چې دغه فعالیتونه ۴۰ کاله مخکې پیل شوي دي، یعنې هغه مهال چې ترکیې د سیکولر حکومت تر جبر لاندې ژوند کاوه، خو له دې سره- سره فتح الله ګولن په ترکیه کې د سیکولر مشرانو له ستاینې او توصیف څخه برخمن وه، دا په داسې حال کې وه چې له بل هیڅ اسلامي وزمه خوځښت سره یې دغه ډول چلند نه کاوه.

امریکا چې نوموړي ته یې په خپله خاوره کې ځای ورکړی، هلته ګولن د سیاسي او علمي کړیو په مینځ کې د ډیر ارزښت خاوند دی، په امریکا او نورو هیوادونو کې د پوهنتون د استاذۍ مختلفې رتبې د هغه په نامه نومول شوي دي، او د هغه د اصلاحي افکارو او نظریاتو د څیړنې په موخه ګڼ کنفرانسونه دایریږي.

د امریکا پخوانی ولسمشر «بل کلنټن»، د بهرنیو چارو دوه پخواني وزیران «جیمز بکیر، مادلین اولبرایټ» د هغو امریکايي سیاستوالو له ډلې څخه دي چې د ګولن ستاینه یې کړې ده.

فتح الله ګولن د ځانګړې صوفي نظریې څښتن دی، دا هغه اسلامي نظریه ده چې امریکا یې په اسلامي نړۍ باندې د تپلو په لټه کې ده، ځکه چې د ادیانو ترمینځ نږدېکت او د عقائدو ترمینځ توپیر ختمولو ته لار هواروي، له سیاست څخه جلاوالی خوښوي او ټول ترکیز یې په روحاني اړخ وي.

د سپتمبر ۱۱مې پیښو وروسته دغې نظریې ته د امریکا توجه زیاته شوه، امریکا غواړي چې دا نظریه، په اصطلاح د «بنسټ پالې» اسلامي نظریې په خلاف راپورته کړي، ګولن د دغې نظریې یو له مخکښو کسانو څخه دی.

د «معتدلو اسلامي شبکو جوړول» تر سرلیک لاندې د «رانډ» په نامه څیړنیزې موسسې یو راپور نشر کړی، د نوموړي موسسې په راپورونو باندې د امریکا پالیسي جوړوونکي ډیر اعتماد کوي، په یاد راپور کې فتح الله ګولن «راتلونکی ملګری» بلل شوی او د امریکا لپاره د نوموړي د اهمیت وجه بربنډه شوې. په راپور کې راغلي:

«ترکي دیني مشر فتح الله ګولن د معتدل او نوي صوفي اسلام لپاره کار کوي، نوموړی په دولت کې د اسلامي قانون د پلي کولو مخالف دی، د هغه په ګومان د اسلامي اوامرو لویه برخه د افراو په شخصي ژوندانه پورې اړه لري او ډیر لږ احکام یې له واک او دولت سره تړلي دي، هغه په دې باور دی چې د دولت لپاره نه ښايي چې اسلامي شریعت تطبیق کړي، ځکه چې دین یوه شخصي موضوع ده او د یوې مشخصې عقیدې غوښتنې باید په ټولو خلکو باندې تحمیل نه کړل شي».

بناء د اسلام هغه ماډل چې امریکا ورته لیواله ده ټولې ځانګړنې په ګولن کې پیدا کیږي، دا ماډل د هغې نظر څخه په فاصله کې دی چې اسلام ته د (دین او سیاست) په توګه قایل دی، په دې نوي ماډل اسلام کې دین ته د شخصي موضوع په سترګه کتل کیږي، او دا هغه څه دي چې کټ مټ یې سیکولران غوښتنه کوي. نو ویلی شو چې د ګولن مفکوره د امریکا له مزاج سره غاړه غړۍ ده او له سیکولر تګلارې سره هیڅ ټکر نه لري، ښايي همدا لامل وي چې په اکثرو هیوادونو کې د نوموړي د ګوند فعالیتونه په ډیرې اسانۍ لار موندلی شي.

امریکا درک کړې چې د عدالت او پراختیا ګوند ترکیه یو ځل بیا د اسلامي امت غېږې ته وروګرځوله، او دغه ګوند د واقعیتونو په نظر کې نیولو سره په تدریجي ډول د ترکیې د اسلامي کولو تګلاره پر مخ بیايي، او دا هغه څه دي چې د امریکا له ګټو سره اړخ نه لګوي، نو ځکه طبیعي خبره ده چې امریکا د اردوګان او ګوند د راپرځولو لپاره د کودتا مرسته وکړي، د دې کار لپاره امریکا د فتح الله ګولن تنظیم ته د لاس غځولو پرته بله لار نه درلوده، کوم چې د ترکیې د ټولو دولتي ادارو په رګ- رګ کې ځای نیولی دی.

پاتې شوه دا خبره چې امریکا به په اغلب ګومان ترکیې ته ګولن ونه سپاري، که څه هم ترکیه په امریکا باندې د فشار ډیر چانسونه په لاس کې لري خو امریکا به دا کار ونه کړي، ځکه چې په دغسې یوه عمل سره به په امریکا باندې خپل ایجنټان باور او اعتماد بایلي، خو امکان لري چې بل داسې هیواد ته یې ولیږي چې له ترکیې سره د مطلوبو کسانو د تبادلې معاهده نه لري، زما په نظر ممکن دغه هیواد مصر وي، د ترکیې حکومت د مصر له اوسني واکمن نظام سره مخالفت لري.

دا په داسې حال کې ده چې د سیسي رژیم طرفدارو رسنیو په دې وروستیو کې ګولن ته د پناه ورکولو کمپاین شروع کړی ترڅو نوموړي ته په مصر کې ځای ورکړي او د ترکانو په ضد ترې د فشار آلې په توګه کار واخلي، شونې ده چې امریکا او مصر په دې اړه یو تفاهم ته رسیدلي وي، او د سیسي طرفداره میډیا به ورته له اوسه ذهن سازي کوي.

په افغانستان کی د فتح الله ګولن لخوا جوړشوي څلور مکاتبونه او ګڼ شمیر خیره موسسات هم شته چی په کابل،مزارشریف،هرات،ننګرهار کی موقعیت لري
چی د افغانی زده کوونکو نه له داخلیدو نه نیولی تر سمستریز فیس ټول په ډالرو اخلي او د افغانستان نور تعلیمی سکتور ورته هیڅ هم نښکاري

 فتح الله د "ګولن تحریک" یا خدمت غورځنګ مشري هم کړې او د دواطلب تبعید مخکې یي د اردوغان، یوشمیر وزیرانو او مشهوره سیاسیونو د اداري فسادضد دوسیې پرانستلې چې نظام ګوښه کړيو خو د اردوغان د حکومت لخوا ناکامه او غورځنګ یي د ترهګرې ډلې په نوم ثبت او فعالیت بند شو. د ګولن غورځنګ په شاوخوا ۸۰ هیوادونو کې د مذهبي کثرتګرایۍ پلویان لري.

سرچینې : له نړیوالواو ترکیی منابعو څړنیخ او حبری خپرونی

 بامداد ـ دیدگاه ـ ۲ /۱۶ ـ ۰۴۰۸

د ملي او ډموکراتو سیاسي گوندونو نږدې کیدل او یووالی د وخت اړتیا او غوښتنه ده


نصیر احمد څپاند

د افغانستان سیاسي پوځي پیچلی حالت، د ملي یووالي د حکومت د مشرانو تر منځ اختلافات، په تیره بیا د چوکیو د ویش پر سر ناندریو هېوادوالو ته نه جبیره کیدونکي صدمه رسولي ده. دولتي خدماتې سکتورونه او موسسي د بحران سره مخ شوي . امنیتي وضعیت زیات خرابه شوی او د هېوادوالو دوښمنان د خلکو تر دروازو رارسیدلي دي. ددولت نفوسو د کنترول ساحي محدودیږي ، اداري او ټولنیز فساد خوریږي، اوسیدونکي په تیره ځوانان وزګار ګرځې ، د اقتصادي ودي او پانګوني حالت مخ په زوړ روان دی .

په داسي یو غیر معمول حالت کې ولسمشر او ولسکشر د ستونزو په کمولو کې بي وسه ښکاري . سیاسي ګوندونه د بي تفاوتۍ په سترګو حالاتو ته ګوري او د خلکو د خلاصون اړوند نوښتونه نه کوي . ډیرئ ګوندونه او سازمانونه په فرکسیوني ، ژبني او سمتي ناروغیو اخته دي ، د هېوادنیو ګټو پرځاي ګوندي او شخصي ګټو ته ترجیح ورکوي . د سلیقه وي او ځان غوښتونکو چلندونو له وجي ، ان د هغو ګوندونو او نهادونو تر منځ د نږدیوالي او یووالي اراده کمزوري ده چې تقریبا ورته برنامي او اساسنامي لري . له دي کبله ګوندونه په افغاني ټولنه کې کمزوری رول خپلوي او له بده مرغه د توتالیتار ، یکه تازه او معامله کوونکو سیاسي کاروباریانو بازار تود شوی . د سیاست په داسي خچن ماحول کې افغانان د هېواد په تنکۍ او هره شیبه ماتیدونکي ډموکراسۍ باور نه وي . که غواړو چې په اوسنې زمان کې د یوازیني سیاسي سیستم په توګه ډموکراسي ولرو ، باید ډموکراسي بچ کړو . له دي کبله د افغانستان سیاسي هغو ګوندونو او سازمانونو ته چې افغانستان او د هغې خلک ورباندي ګران دی خواست کیږي چې خپل ټول سلیقه وي ، ژبني ، سمتي او مذهبي اختلافاتو او نورو منفي مظاهرو ته د پاي ټکی کیږدي، د وطن د ملي ګټو د ساتلو او د هېوادوالو څخه د دفاع او د بهرنۍ لاس وهني د مخنیوي په واحد محور سره راټول شي.
په اوسنیو شیبو کې چې مافیا د هري چاري واګي په خپل کرغیړن لاس کې نیولي او د افغانستان د خلکو په ستوني فشار اچوي ؛ هیوادوال د وطن ګوند ، حزب متحد ملي افغانستان ، د وطن د ترقۍ ملي ګوند ، د افغانستان د خلکو ګوند ، د افغانستان د سولي د ملي مدافعینو ګوند ، د افغانستان د ملي یووالي ګوند ، د افغانستان د سولي د غورځنګ ګوند ، د افغانستان د خلکو ډموکراټیک ګوند ، د افغانستان د ملي تحریک ګوند ، د حق او عدالت ګوند او افغان ملت ګوند ته سترګي اړوي چې ښایي هغوي د دوي د عذابونو په راکمولو کې مرسته وکړي . له دي کبله په تاسو غږ کیږي چې د غفلت د درانه خوبه راپورته شئ ، خلک او ولس ستاسو مرستي ته اړ دي ! که ستاسو ځواب هو وي ، بیا راودانګئ د وطن د لوړو ګټو د خوندي کولو په نامه یو محور پیدا کړی ، سره نږدي شئ او یووالی وکړئ او یو لوي سیاسي وطني ځوځښت په لاره واچوئ . د کار یو کوټلی او پلي کیدونکی پروګرام تر لاس لاندي ونیسئ چې له یوي خوا افغان وژنه او ورور وژنه بنده شي ، له بلي خوا بهرنۍ لاسوهني ته د پاي ټکی کیښودل شي . هېواد د ډموکراسۍ په لور ډاډمن ګامونه واخلي او د مافیا د اوسنیو کمیشن کارانو مخه بیخي ډب شي . بي له قوي ګوندونو او د هغوي د حکمت عمل څخه ماسیوا په لاس راغلي ارزښتونه نه شي خوندي کیدلی او نوي ارزښتونه نه شي ایجادیدلی . ډیر طلایي چانسونه ضایع شوي او ښه !
فرصت ونه له لاسه تللي ، اما بیا هم ناوخته نه دی . که لږ نور وخت پر تاسو واوړي ؛ واورئ اوسني کادري او ټولنیز امکانات له لاسه ورکوی او د بي باورئ په فضا کې د ځوان نسل ټوکیدونکي توکي هم ستاسو له لاسه وځې . هله به هم دین او هم دونیا دواړه له لاسه ورکړئ.


بامداد ـ دیدگاه ـ ۴ /۱۶ ـ ۰۳۰۸

 

جهان گشایی وسیطره انگلیس ها درجهان

 بخش چهارم : درخاور میانه

 

علی رستمی

انگلیس ها برای انحصار نفت وگازدرایران  مداخله کردند و نفت وگازانرا به انحصار شرکتهای خود بنام «دارسی» که کمپنی مشترک نفت ایران وانگلیس  بود،قراردادند ودر کودتای که سبب سرنگونی دولت مصدق صدراعظم ایران شد، نقش فعال داشتند.

 درجریان جنگ اول جهانی ،انگلیس ها عرب ها را علیه ترک های عثمانی با استفاده از احساس ملی برای شورش وقیام تشویق و تحریک میکردند .دراین زمینه  شخصی بنام" سرهنگ ت.ا.لورنس " درعقب پرده برای برانگیختن قیام و شورشها نقش بارز داشت؛ سپس شخصیتی مشهور شد که درعقب بسیار از نهضتهای  اسلامی درکشور های عربی قرارگرفت .

بنابراین انگلیس ها در دوران جنگ اول جهانی شورشی را توسط عرب ها علیه ترک های عثمانی سازماندهی کردند ،به عرب ها وعده میدادند تا یک کشور بزرگ عربی مستقل شامل: عربستان ،فلسطین وسوریه را بوجود بیاورند، اما با این نیرنگهای دو رویی مخفی یانه با فرانسه قراردادی را منعقد ساختند که این کشورهارا دراصل تجزیه  وتحت الحمایه خویش(فرانسه وانگلیس  )قرار بدهند. انگلیس ها با این خیانت خود با اعراب خیالِ امپراتوری بزرگ را درخاورمیانه داشتند که تا بحرهند وافریقا ( مصر) مسلط باشد.

تسلط بالای عراق ،فلسطین ،جنگ برای شهر موصل وتشویق عرب ها علیه ترک های عثمانی هدفی بود  که انگلیس ها ارزوداشتندتا بالای تمام خطوط راه اهن افریقا واسیا مانند شهر حلب وحجاز وبغداد حاکم شوند وامپراتوری خودرا جهانی بسازند؛ براین شالوده با استفاده از موج ملی گرایی درخلیج فارس از احساس ملی عرب ها برضد ترکیه دروجود خانواده شریف حسین که از اشراف مکه بود وارزوی خلیفه شدن مسلمانان را داشت، همکاری خودرا اعلام کرداند وانهاراتشویق مینمودند. شورشها از دمشق شروع شد که توسط ترک های عثمانی سرکوب ورهبران شان اعدام شدند، شورشهای عربی با پول انگلیس ها وعمال مرموز پلیس مخفی انگلیس بنام " سرهنگ لورنس" کمک وتمویل میشد. با  پایان جنگ اول جهانی مستعمره های ترک ها بدست انگلیس ها افتاد ومطابق قرارداد" ورسای" کشورهای عربی میان فرانسه وانگلیس تقسیم شد. در دوران جنگ جهانی اول ارتش بریتانیا به فلسطین حمله کرده وشهر اورشلیم را اشغال نمود،این دوشهر به تصرفش درامد .از سوی دیگر دولت بریتانیا درسال 1917 اعلامیه را انتشار کرد که بنام اعلامیه" بالفور" یاد میگردید، براساس این اعلامیه یهودیها که در نقاط جهان پراکنده بودند، میتوانستند درفلسطین یک " کانون ملی یهود" را بوجود اورند وبعد دولت مستقل اسرائیل را تشکیل دهند. این منطقه که ازنگاهی استراتیژیکی دراسیا،افریقا واروپا با اهمیت بوده ومیخواستند که یک دولت خود مختار با کمک مسیحان ویهودیان بوجود اید، اما عرب ها وفلسطینها مخالف این نظر بودند؛ برعلاوهء مخالفت عرب ها، از اراضی فلسطین به یهود نشین تحت اداره مستقیم انگلیس ها که منجربه اشغال سرزمینهای اصلی فلسطینها توسط صهیونست ها شد، دولت اسرائیل بوجود امد ؛ این دولت به مثابه هیولای بزرگی درقلب عرب ها بانادیده گرفتن حقوق حقه فلسطینها برای تسلط باداران امپریالیستی شان درمنطقه بوجود امد . بعد ازان درسال 1929 جنگهای میان عرب ها ویهودیان بر سر اختلاف « دیوارندبه [مقدس ترین مکان مذهبی یهودیان است که برروی تپه موریا در شهر اورشلیم قراردارد.به باور یهودیان دیوار ندبه ازاخرین باقی مانده های هیکل سلیمان ودومین پرستش گاه اورشلیم ومرکز دعا ومنبع الهام برای یهودیان دراسرائیل وسراسری جهان هست.]»  شروع شدکه مبارزه مردم فلسطین برای بدست اوردن سرزمینهای اشغالی شده انها توسط اسرائیل با قتل وکشتار هزاران فلسطینی از جانب دولتی صهیونیستی ، هنوزهم ادامه دارد.

انگلیس ها یکی از دست نشاندهء خود را بنام امیر عبدالله از پسران ملک حسین پادشاه حجاز را در اردن به پادشاهی گماشتند که مطیع امپراطوری بریتانیا بود ومطابق  امضای قرارداد سال 1928 انواع امتیازهارا به اختیار عساکر نظامی انگلستان دراین منطقه قرارداد .

با مداخله مستقیم انگلیس هاحکومت سعودیها زیرنام وهابیت که اساس گذاران ان محمد ولد عبدالوهاب میباشد که توسط یک تن انگلیسی که ازدوستان وهاب درجریان مصروفیت دانشگاهی بان اشنا شده بود تشکیل یافت . شریف حسین که به توطئه انگلیس ها پادشاه حجاز شده بود وپسرش فیصل نیز حاکم سوریه شد وبعد توسط فرانسویها بیرون شد ، انگلیس ها اورا به سلطنت عراق گماشته که تحت حاکمیت اربابش یعنی انگلیس حکومت میکرد.

 درسال 1924  خلافت عثمانی ها که توسط کمیته انقلابی ترک ها با فیصله پارلمان ترکیه لغوشده بود،  ملک حسین   در حجازسلطنت میکرد ، بعدازلغو خلافت عثمانی ها  که مقام خلافت خالی مانده بود، ملک حسین بدون ممانعت خودرا خلیفه اسلام اعلان کرد . ابن سعود که درکمین چنین روزیی بود با استفاده از افراد ملی گرا مردم را علیه  ملک حسین تشویق نموده تابرضدش قیام نماید ، انگلیس ها هم ازسعودیها نظر به ارتباط قبلی  پشتبانی کرده وسلطنت ازملک حسین به سعودیها درسال 1926 انتقال یافت وخانواده حسین از حجاز ومدینه رانده شدند.

 بعدازجنگ دوم جهانی کتابی زیرنام«روزهای عربی» توسط سرجان فیلبی تحریرشدکه دران تمام رویدادهای  جنگ اول جهانی را که سعودیها چگونه با انگلیس ها کمک میکردند وانگلیس ها  چگونه جانب سعودیها را برضد حسین  گرفتند انتشار یافته هست . بعد ازان سرجان فلیبی مسلمان شد وبنام حاجی عبدالله تجارتخانه یی درجده تاسیس وسالها مشاور ابن سعود بود.دراین کتاب واگذاری نفت عربستان وتاثیرات ان بالای جهان انعکاس یافته است.

یکی ازکشورهای دیگری عربی که از گزند انگلیس ها بی بهره نه مانده بود عراق ویا« بین النهرین»  که تحت قیمومت انگلسیها برای  ماموریت مقدس متمدن ساختن جامعه عربی بود! میباشد. این شهر در سال 1916 با شکست ترک ها در جنگ با انگلیس ها به اشغال انگلیس ها درامد وتا پایان جنگ دراشغال نیروهای ان قرارداشت ؛درنیمه اول سال 1920 درتمام کشورها مستعمره انگلیس شورشهای استقلال طلبی در عراق ، سوریه ،ایران ، مصر ، ترکیه با خیزشهای مردمی علیه انگلیس ها دریک زمان اغاز شد ؛ انگلیس ها باوعده دروغگین  استقلال وازادی با زورو قدرت نظامی  شورشها را از جمله درعراق خاموش کردند ، در عقب این توطئه خودحکومت موقت رابا اشتراک وزیرا ن عرب بوجود اوردند  که درپهلوی هریک ازانها یک مستشار انگلیسی قرارداشت.درسال 1920 یکی از جمله وزیران که از دساتیر انگلیس ها سر کشی میگر دبنام" سید طالب شاه"  بود که انرا انگلیس ها در خارج تبعید وبه عوض ان درسال 1921 فیصل پسر ملک فیصل پادشاه حجاز را به عراق جانشین ساختند،فیصل خدماتی شایانی را درجنگ اول جهانی علیه ترک ها به نفع انگلیس ها انجام داده وحافظ منافع انها بود؛ مردم عراق از پادشاه شدن فیصل خوش نه بودند، میخواستند دولت دموکرات را بوجو اورند که زیر اراده پارلمان باشد،این  شورشهای تا سال 1921 به اوج خود رسید؛ دراین وقت شاه عراق بیمار شد و"سرپرسی کگاس"  که به حیث کمیسار انگلیس درعراق بود به جای شاه تعین و زمام قدرت را بدست خود گرفت ،تمام اختیارت که وزیران عربی داشت انرا لغو اعلان نمود وهمه شورشهارا درعراق به زور بمب وتوپ خاموش ساخته و تحت الحمایگی عراق ادامه یافت.

 دراین زمان اختلافهای میان ترکیه وانگلیس ها بالای شهر موصل مطابق قراداد جداگانه درسال 1926حل شد واین شهر به عراق تعلق گرفت که عراق مستقمآ زیر سلطه واداره انگلیس ها درامد ومنفعت انها دراین محل تامین کردید.برعلاوه  درسال 1930 قرارداد ویا پیمان اتحاد میان انگلستان وعراق امضا شد که  تمام صلاحیتهای قضای ونظامی به  مستشاران انگلیس تعلق گرفت،ازلحاظ نظامی قرارگاه های بزرگ درموصل درنزدیکی سرحد ترکیه که  ایران واذربایجان شوروی را تهدید میکردد بوجود امد.

طوریکه سرهنگ دوم «سرارنولد ویلسون» در انجمن اسیایی پادشاهی درلندن به تاریخ 8جنوری 1932 چنین سخنرانی نموده است:".. نیروهای انگلستان با لجاجت وخونسردی(وبدون اعتنا به اعلامیه های ژنو) در طی دهسال گذشته ومخصوصأ درشش ماه اخیر به بمباران کردهادرعراق می پرداخته است.دهکده ها ویران شده، دامها کشته شده، زنان وکودکان افلیج، همه به گفته گزارشگرمخصوص روزنامه "تایمز" ازتوسعه وپیشرفت طرح یکنواخت تمدن، گواهی می دهند!"

شورشها در نقاط محتلفی عراق برای ازادی ادامه داشت وانگلیس ها برای خاموشی این خیزشها  از بمبهای ساعتی  وتاخیری استفاده میکردند؛ چون مردم شورشی هنگام پرواز طیاره به منازل خود پنهان میشدند ،این نوع بمب ها در موقع پرتاپ منفجر نمی شد بلکه بشکل تنطیم میشد که مدتی بعد منفجر گردد،مردم بعد از عبور هواپیما ها دوباره به حملات خود بالای عساکر انگلیس ادامه میدادند وسپس دراثنای  رفت امد این بمب ها انفجار میکرد که ازاین بابت ضربات سنگین به اهالی رسانید میشد . بانهم عراق با سرپرستی انگلیس ها داوطلبی عضویت خودرا به جامعه ملل پیشنهادوپذیرفته شد. طوریکه درانزمان میگفتند:" عراق بابمباران به جامعه ملل راه یافت". بانهم تسلط واستیلای انگلیس ها بالای عراق ادامه داشت. انگلیس ها ازموجودیت پادشاهان بی هویت خائین عربی مانند"فواد" درمصر "فیصل" درعراق وعبدالله در ماوراء اردن ، تسلط استکباری خودرا تامین وادامه میداد.

عراق بعداز یک دوران استعماری  درسال 1932از انگلیس ها  استقلال خودرا کسب ودر سال 1958 از پادشاهی وبه نظام جمهوری تبدیل کردید. عراق ازسال 1968 تحت رهبری حزب سوسیالیست بعث اداره میشد . بعدازمداخله وتجاوز  مستقیم نظامی مشترک انگلیس وامریکا علیه دولت صدام حسین رئیس جمهور عراق درسال2003، حزب بعث عراق به رهبری صدام حسین  سرنگون وسپس صدام حسین با یک محکمه نمایشی اعدام وعراق بعد ازیک دوره ارامی ، دوباره داخل جنگهای فرقی یی ومنطقوی شده که تا حال ادامه دارد.

دراروپایی شرقی:

 انگلیس ها بعداز ختم جنگ اول جهانی و حل اختلافها میان کشورها ی اروپایی بالخصوص باالمان وادامه همکاری موافقتنامه یی را که بنام « لوکارنو» نامیده شود امضا نمودند . ارزش این پیمان  برای انگلیس ها این بود که تمام کشورهای اروپایی را علیه کشورهای کمونیستی بالخصوص علیه روسیه متحد ساخته بود.

احزاب حاکم انگلیس بویژه محافظه کاران جعلیات را علیه روسیه به بهانهء نامه «زینوف» یکی ازکارمندان بلند رتبه دولت شوروی دامن زدند که گویا روسیه میخواهند که انقلاب کمونیستی را در انگلستان صادرنمایند واز این  نامه  درزمان انتخابات  عیله حزب کارگراستفاده شد که به نفع محافظه کاران تمام شد. زینووف  ازهمچو نامه اگاهی  نداشته ومنکر ان بود.بعد ازان در برلین افشاء شد که این نامه توسط یکی ازاعضای گروهی بنام «سفیدها» که ازجمله روس های مهاجرکه برضد بلشویکها بود، صورت گرفته است. همچنان درسال 1927اقداماتی مختلفی علیه اتحادشوروی درنقاط جهان شروع شد از جمل درسفارت شوروی درپکینگ وکنسولگری ان درشانگهای چین به تحریک انگلیس ها حمله صورت گرفت تابتوانند چین را باشوروی ها در میدان جنگ بکشاند، اما روس ها به جنگ نپرداختد؛یکماه بعد درهمین سال عمل دیگری درشهر لندن درمرکز بازرگانی شوروی صورت گرفت که بنام ماجرایی «ارکوسم »مشهوراست چون نام این کمپنی ارکوس بود. مداخلات انگلیس ها درجنگها ونارامی های کشور شوروی که به کشته شدن یک میلیون سیصدوپنجاه هزار نفر تمام شده بود جزو سیاستهای خرابکارنه وتنظیم شده برای سرکوب انقلابیون روسیه وممانعت دراه تحقق اهداف ونفوذ ان درجهان بود.. ادامه دارد.

 

 بامداد ـ دیدگاه ـ ۳ /۱۶ ـ ۰۱۰۸

 

مخالفت با روند بولیواری

 

با در نظرداشت رخـدادهای پیچیده ماه های گذشته؛ و آینده سرنوشت اقــدامات مــردمی در ونزویلا  روزنامه یونگه ولت گفت و گـوی جالبی را با کـارلـوس ویمـر مسوول شعبه روابـط بین‌ المللی حزب کمونیست ونزویـلا انجـام داده است که خـوانـدن آن بـرای آشنایی با پشت پـرده این رخــدادهـا خـالی از دلچسپی نیست. بامـداد


یونگه ولت: اخباری که از ونزویلا به ما می ‌رسد، بسیار نگران کننده است؛ افراد مسلح به فروشگاه‌ ها و مراکز دولتی توزیع مواد غذایی حمله می برند، اپوزیسیون هرروز در خیابان هاست. این وضعیت تاچه حد جدی است؟
کارلوس ویمر: در واقع خطر فاشیسم روزبه روز بیشتر می ‌شود. برای اولین بار احزاب سیاسی با ایدیولوژی فاشیستی علناً به صحنه آمده‌اند. مثلاً « Voluntad Popular ـ اراده خلقِ » لیوپولدو لوپز، سیاست مداری که به خاطر تحریک مردم به خشونت اکنون در زندان به سر می ‌برد. این گروه‌ ها عمدتاً از طرف ایالات متحده امریکا تعلیم می‌ بینند و مثلاً از بنیاد دولتی USAID کمک مالی دریافت می‌ کنند. مبالغی بین ۴۰ تا ۵۰ هزار دلار در اختیار مخالفین جوان دولت قرار می ‌گیرد که مثلاً با عناوین زیبای « تمرین دموکراسی» و عباراتی شبیه به آن استتار می ‌گردد. جهت‌ گیری دیگری از طرف سوسیال ‌دمکراسی اتحادیه اروپا پشتیبانی می ‌شود. حضور آنها در سال‌های گذشته اینجا زیاد ملموس نبود، ولی اکنون کوشش می‌ کنند تا نفوذ خود را گسترش بخشند. در حالی‌که ایالات متحده سیاستی را دنبال می ‌کند که هدف اش سرنگونی خشونت ‌بار دولت ونزویلاست؛ سوسیال‌ دمکرات‌های اروپایی از سیاست دیالوگ و تعامل هواداری می ‌کنند. آنها توسط نخست ‌وزیر سابق اسپانیا خوزه رودریگس ساپاترو نماینده گی می‌ شوند که کراراً به ونزویلا سفر کرده است.
یونگه ولت: آیا این روند با برنامه‌های دولت که همواره اپوزیسیون را به گفتمان دعوت کرده، همسو نیست؟
کارلوس ویمر: پیشنهاد مذاکره از ۱۷ سال پیش مطرح شده بود. هوگو چاویس به کرات از نیروهای اپوزیسیون درخواست کرد ولی آنها کراراً رد کردند. گفت وگو در مورد مسایل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی  برای رسیدن به اجماع لازم و در عین حال ممکن است ولی باید هوشیار بود که این گفتمان دستاوردهای دو دهه اخیر را برباد ندهد. مذاکرات زیر سرپرستی اروپاییان می‌ تواند امتیازات بزرگی برای نیروهای اپوزیسیون دربرداشته باشد، زیرا آنها همواره مخالف روند بولیواری بوده ‌اند. در نتیجه خطر آن می رود که با پروسه گفتمان همان روندی که در پرتگال، اسپانیا و یا یونان صورت گرفت، که آرامش در کشورحاکم گردد ولی بار سنگین آن روی شانه مردم زحمتکش کشور نهاده شود به ما نیز تحمیل گردد. چنین راه رشدی همواره در کشورما با سرکوب خشن همراه بوده‌ است. در اینجا نسبت به دولت‌ های سوسیال‌ دمکرات ها، دیکتاتورها کمتر آدم کشتند و یا بزندان افکندند
یونگه ولت: قدرت های اروپایی که در مسایل داخلی ونزویلا دخالت می ‌کنند، چه منافعی را دنبال می‌ کنند؟

کارلوس ویمر:  با دو کلمه می ‌توان به این پرسش پاسخ داد: منابع طبیعی و بازار!

برخی از کان‌های معدنی به طور اختصاصی در برخی نقاط محدود کره زمین وجود دارد. امریکا و اروپا قصد دارند این بازار را در دست خود گیرند. من در سال ۱۹۷۰ترسایی به ونزویلا آمدم، در آن زمان هنوز فولکس ‌واگن در اینجا یک کارخانه داشت. یک سال بعد ایالات متحده امریکا المان را مجبور کرد کارخانه فولکس ‌واگن را در ونزویلا تعطیل کند. بعد از آن تنها سه کارخانه موتر سازی در ونزویلا باقی ماند: جنرال موتور، فورد و کرایسلر. بعد از این ‌که اروپا در سال‌ های گذشته زیر پایش در اینجا خیلی خالی شد، اکنون اتحادیه اروپا در صدد است سیاست مستقلی را در امریکای لاتین در پیش گیرد. اروپا می ‌خواهد در چارچوب تقسیم نوین جهان به نفوذ خود بیافزاید. در ونزویلا به طور خفیف این امید وجود دارد که در صورت حمله امریکا، اروپا به ما کمک خواهد کرد ولی مطمیناً اروپا آشکارا در مقابل ایالات متحده نخواهد ایستاد. احتمال دارد که در صورت تجاوز آنها به ساده گی در آن شرکت نکنند. این ها تضاد‌هایی هست که ما باید از آن استفاده کنیم. در ضمن اروپا هم از نظر نظامی، مثلاً در جزیره کوراسایو که به هالند تعلق دارد در منطقه حضور دارد.
یونگه ولت: برخورد مردم نسبت به کوشش‌هایی که در جهت تغییر مسیرکشور  و تغییر دولت صورت می گیرد چگونه است؟
کارلوس ویمر: رییس جمهور مادورو و کابینه ‌اش باوجود همه مشکلات هنوز دارای پشتوانه مردمی هستند. می ‌توان از این که مردم واکنشی به خرچ نمی ‌دهند متعجب شد. تامین مواد غذایی با وجود این ‌که اینجا گرسنه گی وجود ندارد بسیار مشکل است. لوازم خانه گی را به سختی می ‌توان بدست آورد ولی این خودآگاهی وجود دارد که مشکلاتی که متوجه به ویژه مردم مستضعف است، عمدتاً در اثرحمله امپریالیسم ایجاد شده؛ مردم، امریکا را مسوول این نابسامانی‌ها می ‌دانند. این تفکر ضد امپریالیستی نقطه قوت روند سیاسی در کشور ما است
یونگه ولت: با این حال حزب دولتی در انتخابات دسمبر سال گذشته آرای زیادی را از دست داد. مجلس امروز در دست نیروهای اپوزیسیون است.

کارلوس ویمر:  شکست انتخاباتی دسمبر نشان داد که مردم از شکل مشخصی از سیاست ‌گذاری بیزارشده‌ اند. در اینجا تضاد دموکراسی مشارکتی مشخص می ‌شود: این مساله در قانون اساسی منظور شده است لیکن برخی از نیروها در رهبری سیاسی با آن مشکل دارند. مثلاً شهرداری انتخاب می‌ شود و بعد فکر می ‌کند «این دیگر مال من است.» او دچار شیوه فکری فیودالی می ‌شود: «من به فقرا کمک می‌ کنم و برخی از پروژه‌ها را مورد پشتیبانی قرار می ‌دهم ولی همه این ها به من تعلق دارد». این نوع رفتار متعلق به قرن گذشته است، که محفل‌ های حزبی در مورد همه‌ چیز تصمیم می ‌گرفتند. این نوعی رانت‌خواری است. در زمان چاویس نیز انتقاد به این پدیده روز به روز شدید تر شد ولی او دارای اتوریته ویژه‌ ای بود. رییس جمهور نیکولاس مادورو دارای این پرستیژ نیست. مضاف برآن  ما با مساله ارتشا نیز روبرو هستیم که تا سطوح دولتی نفوذ کرده است. بسیاری از مدیران فاسد هنوز آزادند و پشت میله‌ های زندان قرار نگرفته‌ اند. علاوه برآن این‌ جا اصلاً بحث ایدیولوژیک صورت نمی‌ گیرد. ما فراموش کرده‌ایم که در گذشته چند نامه‌ به چاویس و به مادورو نوشتیم که لازم است در قطب میهن ‌پرستان، یعنی ایتلاف احزاب و جنبش‌هایی که از انقلاب پشتیبانی می ‌کنند، پشت درهای بسته گردهم آییم و در مورد آن چه که لازم است صحبت کنیم. این کار تا اکنون هیچ ‌گاه صورت نگرفته است.
یونگه ولت: پس مقاومت در مقابل کوشش‌ های براندازی چه گونه سازمان داده خواهد شد؟
کارلوس ویمر:  ما در مقام حزب کمونیست ونزویلا در دو جهت فعالیت می‌ کنیم. از یک سو وظیفه ما کار در بین طبقه کارگر است که به معنای دفاع از حقوق و توقعات آنان است که در عین حال ایجاد گروه‌ های حزبی در درون موسسات کارگری  به ویژه کارخانجات دولتی است. این کار همواره به طور مخفی صورت گرفته است. با این‌ که ما در انقلاب بولیواری زنده گی می ‌کنیم، نیروهای انقلابی و کارگران سازمان ‌یافته مورد سرکوب قرار دارند. جهت دیگر فعالیت‌های ما ایجاد اتحاد گسترده « بلوک انقلابی خلق » همراه با دیگر گروه ‌هاست.
یونگه ولت: ولی هم‌ اکنون اتحادی بین نیروهای نزدیک به دولت زیر عنوان « قطب میهنی » وجود دارد. تاسیس یک انجمن دیگر چه مفهومی دارد؟

کارلوس ویمر: ما کماکان از « قطب میهنی » پشتیبانی می‌ کنیم. ولی درعمل مشخص شده که وعده ایجاد یک بلوک واقعی که تعمیق انقلاب را میسر نموده و حضور مردم زحمتکش در روند بولیواری را تضمین کند هرگز عملی نشده است. حزب حاکم سوسیالیست متحده ونزویلا قطب میهنی را همیشه وقتی به امداد طلبیده که انتخابات در پیش رو بوده و یا مشکلات سیاسی وجود داشته، یعنی وقتی که به دیگر احزاب و سازمان‌ها نیاز داشته است.
یونگه ولت: این انتقاد سختی است…
کارلوس ویمر: یک نمونه: حزب کمونیست ونزویلا در سال ۲۰۰۶ ترسایی در مجلس طرح لایحه‌ ایجاد شوراهای کارگری سوسیالیستی را ارایه کرد. از این طریق می ‌بایست طبقه کارگر در بویژه شرکت‌های دولتی و همین‌ طور کارخانجات خصوصی  در تصمیم‌ گیری در امور تولیدی، اقتصادی و سیاسی شراکت  پیدا کند. این لایحه هرگز در مجلس مورد بحث قرار نگرفت، با این ‌که در آن زمان حزب سوسیالیست متحده ونزویلا اکثریت کرسی‌های پارلمان را در اختیار داشت.
یونگه ولت: علت چه بود؟
کارلوس ویمر: این روند نشان می ‌دهد که نیروهای خورده بورژوا در دولت تصمیم می ‌گیرند. در بین‌ آنها به غیر از رییس جمهور هیچ کارگر واقعی وجود ندارد. نیروهای دیگر بد نیستند ولی عدم حضور کارگران مشخص است. در نتیجه تصمیمات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تنها به نفع این قشر خورده ‌بورژوایی گرفته می ‌شود. آگاهانه و یا ناخود آگاه ترس از طبقه کارگر وجود دارد و حتا با این که این نیروها در دولت « زنده باد چه‌ گوارا» و یا « زنده باد انقلاب» فریاد می ‌زنند، وقتی که وضعیت جدی می ‌شود، کوشش می ‌کنند مثلاً رهبران سندیکایی را کنار بگذارند.  ولی این تضاد سرمایه‌ داری است زیرا که ما در ونزویلا در سوسیالیسم زنده گی نمی ‌کنیم، حتا اگر طبق تبلیغات دولتی این سوسیالیسم نام دارد. امسال وضعیت بدتر شد. اکنون در کابینه نماینده گان مستقیم سرمایه نیز حضور دارند که مثلاً وزارت اقتصاد را کنترول می ‌کنند. آنها دست‌ نشاندگان بورژوازی ملی و همین‌ طور انحصارهای خارجی هستند. لذا بلوک انقلابی خلق لازم است با این ‌که ما قطب میهنی را ترک نخواهیم کرد.
یونگه ولت: مخرج مشترک نیروهای تشکیل دهنده  روند بولیواری ضد امپریالیست بودن است. این ضد امپریالیست بودن دقیقاً  به چه مفهومی است؟
کارلوس ویمر: در اصل به معنای حاکمیت و استقلال کشوری، اقتصادی و اجتماعی است. در این رابطه در دوران چاویس ما به دستاوردهای زیادی نایل شدیم. مثلاً در گذشته ایالات متحده امریکا در وزارت دفاع ما دارای یک دفتر ویژه بود که به سرعت بسته شد. در بین مردم نوعی آگاهی ضد امپریالیستی وجود دارد که ادامه دهنده شیوه فکری سیمون بولیوار آزادی ‌بخش در قرن ۱۹ می ‌باشد. ایده ما این است که از طریق بلوک انقلابی خلق واقعاً اکثریت ( اکثریت کمی) را بدست آوریم ، یعنی ۱۵ میلیون نفر را به سوی خود جلب نماییم.
یونگه ولت: آیا امیدی به موفقیت هست؟
کارلوس ویمر:  هنوز تا به این هدف برسیم، خیلی راه مانده. ولی امتیاز ما در ونزویلا اینجاست که از جمله به برکت وجود چاویس سطوح گسترده مردم دارای آگاهی سیاسی است و ارتش نیز موضع ضد امپریالیستی دارد. در فعالیت سیاسی این جا نیروهای نظامی، نیروی مهمی به شمار می ‌روند. ولی در بلوک انقلابی خلق ما وزنه را بیشتر روی همکاری با شوراهای محلی ، یعنی سازمان‌های مردمی پایه نهاده‌ایم. مساله قدرت سیاسی در دستور روز قرار دارد. در کنار خطر فاشیسم و یا به عقب راندن دستاوردهای کنونی یک امکان سوم نیز وجود دارد: انقلابی که آغاز شد و عمدتاً یک انقلاب ضدامپریالیستی بود را با گام‌ ها و موفقیت‌ های کوچک به یک مبارزه ضد سرمایه‌ داری تعمیق بخشیم، به طوری‌که واقعاً به یک انقلاب سیاسی و اجتماعی مبدل گردد. این امکان را دشمنان ما نیز می ‌بینند و به همین دلیل به شدت خود را روی ونزویلا متمرکز کرده‌ اند. در ارجنتاین و برازیل این لحظه انقلابی هنوز مشهود نیست، با این‌ که سیاست‌ دولت این کشورها موفقیت‌ هایی را با خود به همراه داشته است. پیشرفت‌ های ما در تکامل و توسعه بلوک انقلابی خلق تا به حال خوب بوده است ولی با این تفکر که ایالات متحده امریکا قصد دارد مجدداً کنترول امریکای لاتین را بدست گیرد، ما به شدت با ذیق وقت روبرو هستیم. آنها طرح حمله به ونزویلا  «روز X» را می‌ شناسند ولی ما از آن مطلع نیستیم.
یونگه ولت: شما از « روز X » سخن می ‌گویید. آیا واقعاً نسبت به جنگ داخلی، حمله نیروهای خارجی به ونزویلا را محتمل تر می ‌دانید؟

کارلوس ویمر: من هردو امکان را محتمل می ‌دانم. این ‌که آنها کدام راه را انتخاب خواهند کرد، بسته گی به تناسب قوا در ایالات متحده امریکا دارد. این جا در امریکای لاتین ناوگان چهارم نیروی دریایی ایالات متحده قابل استفاده است. فرمانده جدید این ناوگان،  کورت تید  به گرداننده «کودتاهای نرم »، یعنی انجام کودتا بدون دخالت علنی و مستقیم  امریکا شهرت دارد. هرچند این کار اینجا عملی است، ولی ساده نیست. برعکس آنها در بسیاری از کشورهای عربی موفق بودند.
یونگه ولت: چرا « کودتای نرم » در ونزویلا ساده نیست؟

کارلوس ویمر: زیرا با وجود همه مشکلات وحدت امریکای لاتین پابرجاست. اواسط جون در سازمان کشورهای امریکایی رای ‌گیری‌هایی صورت گرفت که دبیرکل این سازمان  لوییس آلمارگو  نتوانست اعمال نفوذ کرده و تصمیماتی را علیه کشورما به تصویب برساند. از این طریق بسیاری از دولت‌ها در مقابل ایالات متحده امریکا جبهه ‌گیری کردند، با وجود این ‌که اوباما در سال گذشته قبل از همایش سران در پاناما به طور مستقیم با روسای جمهور ملاقات کرده و در صورت قطع رابطه با ونزویلا وعده‌هایی به آنها داده بود ولی آنها یک دست در جامعه همبسته گی « پتروکاریب » که توسط ونزویلا رهبری می ‌شود باقی ‌ماندند./ عدالت

 بامداد ـ دیدگاه ـ ۴ /۱۶ ـ ۰۱۰۸

نقش کودتاها در روند تاریخ

 رستمی

در دانشنامه های پژوهش گران علمی وادبی کودتا را به معنی لغوی ان که اززبان فرانسوی داخل زبان فارسی دری شده هست "ضربه" (ناگهانی)به دولت" دانسته اند.

 بر اساس دیدگاهی ساموئل هانتیگون ، پژوهشگر علوم سیاسی  :" یک کودتا تنها درصورت موفق خواهد بود. یا فعالان سیاسی درجامعه باید کم شمار باشند،یا کودتا بایدتوجهی از فعالان سیاسی برسد. ائتلاف اکثریت فعالان سیاسی برای حمایت از کودتا تقریبأ امکان پذیر است، از این رو شرط دوم کم رخ می دهد. تقسیم قدرت نیز در کودتا میان گروهای سیاسی به سختی صورت می گیرد. در غیاب این شرایط کودتا به شکست یا جنگ داخلی می انجامد."

کودتا یکی از شیوه های مختلفی رسیدن به کسب قدرت وحاکمیت دریک کشور است، که براصل  زور وقدرت فردی وگروهی که انعکاس دهنده اهداف وخواستهای یک کتله بزرگ ویا خُرد جامعه را تشکیل میدهد، بوجود میاید. در هر صورت کودتا زمانی دریک کشور بوقوع می پیوندد، که مناسبات و زبان مشترک بین زمداران حکومتی با نیروهای سیاسی پیشتاز جامعه بر شالوده خواستها وارزوهای مادی ومعنوی کتله یی از مردم ازبین برود ودیگر راهی دموکراتیک برای حل ان باقی نماند واین ارزشها موردنکوهش قرار گیریدو جامعه بر روال  منافع کلی جامعه  سوق نگردد، بلکه براساس منافع ایدیالوژیکی اقلیت جامعه که دربرگیرنده ارزوهای مدنی همه مردم نه میباشد ، رهبری شود. اینجاست که نارضایتی کتلوی در میان مردم  ظاهر میشود،جامعه به سوی بن  بست سیاسی میرود.از این وضع گروه های که در اداره های نظامی وقدرت دولتی نفوذ دارند ویا در اسکان رهبری ان قرار دارند،  برای کسب قدرت سیاسی  اقدام به عمل قهرامیز نظامی علیه نطام موجود میکنند. دراین اقدام یا پیروز میشوند ویا ناکام میمانند . در روند تاریخ  پیروزی  این اقدامهای نظامی (کودتا ) بیشتر بوده است.،درهردو صورت  تلفات وریزش های خُرد وبزرگی مادی ومعنوی رادر قبال داشته هست.

در روند تاریخ در نقاط مختلفی جهان از روش کودتا برای سرنگونی نظامهای اجتماعی برای پیشبراهداف گروهی واید یالوژیکی به کرات تکرار شده که باعث پیشرفت وترقی ویا برخلاف ان  شده است.

اولین کودتا  بعد از انقلاب کبیر فرانسه، در دوران واغاز جامعه مدرن در فرانسه توسط ناپلیون بناپارت بوده است ، کارل مارکس  درکتاب "هجدهم برومرناپلیون بناپارت"  ،چنین تحریر کرده است: « هجدهم برومر متابق 9نومبر 1799 روزکودتای نا پلیون بناپارت است. این کودتا ضد انقلاب بورژوازی را درفرانسه به فرجام رسانید ودیکتاتوری ناپلیون اول را مستقر ساخت.سپس لوئی بناپارت برادرزاده ناپلیون بناپادت در روز 2 دسامبر سال 1851کودتا کرد».

بعدازان دراواخر قرن نوزدهم وبیست وبیست یک، کودتاهای مختلفی درگوشه وکنار جهان برااساس مداخله مستقیم وغیرمستقیم توسط عمال بیرونی ودرونی   قدرتهای بزرگ امپریالیستی ،در کشورهای جهان سوم در افریقا، اسیاو امریکای لاتین سازماندهی شده که میتوان از کشورهای ذیل نام برد :مصر، عراق ، سوریه، عربستان، جمهوری افریقای جنوبی ، ما سگار ، مو یتانی ، فیجی، کامبیا ، چاد ، سودان بورگینافاسو، عمان ، افغانستان(انقلاب 26سرطان سردارمحمد داوود،انقلاب هفت ثورتوسط  ح.د.خ.اوکودتای جنرال شهنواز تنی درزمان شادروان داکترنجیب) ، ایران ، پاکستان وشیلی را نام برد.درعده ازاین کشور های زیر نامها وشیوه های مختلفی برای تسلط کشورهای امپریالیستی از جمله بریتانیا، امریکا وفرانسه  انجام شده است. ازجمله فجیع وشنع ترین کودتا  در شیلی است که باسر نگونی حکومت مترقی و ملی چپ سالوادور النده رهبر کبیر خلق شیلی در سال 1973 که توسط دستگاهس جاسوسی امریکایکجا با ارتش فروخته شده شیلی در راس اگوستو پینوچه میباشد، انجام شد . بعد از پیروزی سالوادور النده با سه هزار همکارانش به قتل رسیده ودولت خلقی شیلی سرنگون وشیلی مستقیم تحت اداری  حامیان امریکا قرار گرفت.

کودتای 28 مرداد1322خورشیدی علیه دولت دکترمصدق که مستقیما توسط دستگاهی جاسوس بریتانیا وسیا امریکا صورت گرفت که باعث ازبین رفتن حکومت مصدق کردید.

کودتای نظامی امریکا وانگلستان تحت رهبری  پیمان ناتو درسالهای 2003ترسایی  علیه صدام حسین ریس جمهور عراق،  2011 علیه دولت معمر قذافی رهبرانقلاب لیبی ودرسال 2001 علیه دولت طالبان که به سرنگونی وازبین رفتن این دولتهاانجامید ، سپس دولتهای پوشالی به ظاهر انتخاباتی، اما درپشت پرده دست نشانده غرب بوجود امده ،که باعث تجزیه وجنگهای متداوم گروهی بر بنیاد اهداف ایدایالوژیکی دینی ، فرقه یی ، قومی وزبانی دراین کشورها شده، که به اثران هزاران انسان قربانی اهداف ژیوپلوتیکی واقتصادی عاملین انجام کودتاها، دراین کشورها شده هست.

اولین کودتا:درکشور ترکیه در طی سالهای متمادی بعداز جنگ اول جهانی وسرنگونی امپراتوری عثمانیها درجهان و با درگذشت اتاتورک در سال 1960ترسایی، نسبت نارضایتی از حکومت عدنان مندرس نخست وزیر ترکیه کودتای توسط ژنرال گورسل  انجام شد، که حکومت مندرس  ازبین رفت وخودش دستگیرونسبت جرم فساد وخیانت اعدام گردید.

دومین کودتای: کودتای نظامی در ترکیه در 12 مارچ 1971 بود؛ این کودتا در اوج درگیری سیاسی میان ترکیه و یونان بر سر جزیره قبرس و علیه دولت راستگرای «سلیمان دمیرل» رخ داد.

سومین: کودتای نظامی درسال 1980توسط ژنرال کنعان اورن  بود که  سلیمان دمیرل را از نخست وزیری  برکنارساخت .

چهارمین کودتا:این کودتا خونین‌ترین کودتای در تاریخ ترکیه بود؛ اورن در این کودتا رسما رئیس‌جمهور ترکیه شدوتاسال 1989 حکومت را در دست داشت، وی در سال 2014 به حبس ابد محکوم شد.

پنجمین کودتا: این کودتای 28فبروی سال 1977ترسایی صورت گرفت که به نام «کودتای سفید» شناخته شده هست، علیه دولت «نجم‌الدین اربکان» به فرجام رسید، اربکان مجبور به استعفا کردید، بعداز این کودتا حزب «رفاه» تا سال1995ترسایی قدرت را بدست داشت.

ششمین کودتا :کودتای 15 جنوری 2016  میباشد که با مستقر شدن یک تعدادجزوتامهای  ارتش ترکیه درشهر استانبول که مدخل پل «بسفر» را در استانبول  سد نمود، که باعث جلوگیری رفت امد وسائیل نقلیه ومردم شد،همچنان توسط هواپیماهای نظامی مقر پارلمان وقصر ریس جمهور مورد هجوم قرارگرفت ،اما این کودتا بزودی به شکست مواجه شد ، در این جریان کودتادر حدود 160 تن کشته و  440 نفر زخیمی و2800 تن افسران بازداشت شدند.

 کودتا های که درنقاط مختلفی جهان در روند تاریخی به فرجام رسیده هست، بنابر عوامل وشرایط معینی تاریخی براساس اهداف معینی سیاسی واجتماعی توسط گروه هاس نظامی با تشویق گروها،احزاب سیاسی ویا دینی ومذهبی  صورت گرفته است ،که قدرت ازیک دست به دست دیگری انتقال یافته است. بعداز پیروزی ویاعدم پیرزوی انها تاثیرات عمیقی درسرنوشت سیاسی واجتماعی این کشورها وارد کرده است.

 درترکیه عمومآکودتا از جانب راستگرایان که باهم ازلحاظ هدف یکی اند ،اما بالای قدرت ناسازگامیشوند ،برای نابودی یکدیگر انجام داده ومیدهند،دراین کودتاها تهدیدها وخسارات زیادی مادی ومعنوی را جنبشها واحزاب مترقی ودموکرات عدالخواه درترکیه متقبل شده است.  کودتاهای(جدا ازطرفداران اتاتورک) که ازجانب احزاب راستگرایی مذهبی ودینی سازماندهی شده همه بخاطر ازبین بردن هویت سکولاریزم درترکیه بوده که میخواهندبه عوض ان حکومتهای دینی راتشکیل ویا قوانین ومقررات انرا تطبیق ومشروع سازند  .

درکشورترکیه  بعد از قدرت رسیدن اتاتورک «مصطفی کمال پاشا» که جامعه ترکیه را بسوی سکلاریزم وارزشهای دموکراسی هدایت داد، نقش ارتش در اغاز این تحولات برجسته بوده است.  بعدآ این نفش درقانون اساسی ترکیه تجلی پیدا کرده که خودرا حامی و پشتبان وحافظ سکولاریزم درترکیه میدانست. از انوقت به بعد،هردولتی که از اصول قانون اساسی ویا خواستهای گروهی مسلط ارتش سرکشی وبرضد ان قرار میگرفت، قدرت دست به دست با براه اندازی کودتاها تغییر میکرده است. این رویکرد  یک نوع  عمل ضددموکراتیک  از جانب نیروهای سیاسی  دانسته میشد ومورد انتقاد شدیدجامعه مدنی ترکیه  قرار میگرفت .درکل باید اذهان کرد که نقش نظامیان در تشکیل و رویکردهای سیاسی دولتها برجسته وتعین کننده بود. اما بارویکار امدن حزب عدالت وتوسعه در سوم نومبر 2002ترسایی تغییرات  درقانون اساسی  وعرصه های اقتصادی واجتماعی در سالهای حاکمیت این حزب درترکیه رونما کردید که نقش ارتش دراین تغییرات ضعیف ساخته شد  وامید های نوین برای ارزشهای دموکراتیک بوجود امد که مورد پشتبانی جامعه مدنی  واحزاب سیاسی ترکیه قرارگرفت . رجب طیب اردوغوان رئیس جمهور ترکیه، بنابر پیروزهای متواتر،داخل تحق اهداف  ایدیالوژیکی خود شد که خلاف لایسته وسکولاریزم بود ،خواست که قوانین مذهبی را درترکیه مروج سازد.ازجمله حجاب زنان درهمه دوایر دولتی که قبلن مروج نه بود، انرا قانونی ساخته وجزو ارزشهای دموکراسی دانست . این نوع برخوردهای تنگ نظرانه عقیدوی باعث شد که تاقشر دموکرات و وسکولاریزم علیه این اقدامهای حزب عدالت وتوسعه بشورندومورد انتقاد جدی نخبه گان سکولارو نویسنده گان مترقی ودموکرات قرارگیرد. دراین زمان اختلاف بین همکار ومتحدی مذهبی اش فتح الله گلن نیز برروی مسایل سیاسی رخ داد ؛اردوغوان، افراد یکه مربوط جنبش "خدمت " بودند و  ازگلن تفلید وپیروی میکردند، از ارتش وسایر موسسات قضایی وامنیتی دست شان رابه بهانه های مختلف کوتاه وتصفیه انها را اغاز کرد، وانهاراتروریست خطاب نمود. اولین سانحه اختلافات میان گولن واردوغوان درمورد رویداد حمله سربازان صهیوینستهای اسرائیل به کشتی کمکی ترکیه که بنام " ماوی مرمره"  درسال 2010 میباشد، بروز کرد، فتح الله گولن از اعزام کاروان امتدادی ترکیه برای ساکنین غزه نسبت عدم اطلاع به دولت اسرائیل که به کشتار کمک رسانها از جانب اسرائیل شد انتقاد شدید به اردوغوان نمود وبا این عملکرد وی مخالفت نشان داد ؛همچنا ن مذاکره مستقیم دولت ترکیه با عبدالله اوجالان که درسال 2012 اغازشدکه گولن مخالف مذاکره مستقیم روبرو با اوجالان بود. جدا ازمسایل درونی انها  رویکردهای سیاسی اردوغان درشرق میانه واختلاف میان ترکیه وروسیه ؛ کمک وپشتبانی از گروه تروریستی داعش،توطئه علیه  حزب کارگران (پ ک ک) ومردم کرد وممانعهت ازتجمع انها، دستگیری تعداد ی از ژورنالیستان کردوانحصار قدرت از جانب اردغوان زمینه ساز ان شد، تا درمیان جامعه ترکیه صف بندی سیاسی  تشدید بیابد. با این رویکردها شگاف عمیقی درمیان ارگانهای قضایی  نظامی  وامنیتی ترکیه بوجودامد . همچنان دولت اردوغوان نسبت بحرانی اقتصادی وبیکاری ناشی از تحریم های توریستی وعدم همکاری اقتصادی از جانب کشورروسیه مو ضع گیری دوگانه درقبال سیاستهای  سایرکشورهای غربی ومنطقه ،اخص بحران سوریه وعراق، زمینه ساز شد،تا کودتای مورخ 15.07. 2016  که نافرجام بود، بوجود اید . بعداز ناکامی کودتا چاقوی اردوغوان دسته یافته ومصمم شد، تااقدامهای خشمگین وجزایی رادرقبال گروهی حریف خویش گلن بکارگیرد. هزاران تن ازمخالفین را درعرصه های قضایی واموزشی نظامی  امنیتی واداری  زیر نام کودتاچیها تابحال از وظیفه سبکدوش وزندانی کرده که  تعداد انها به (60000)تن میرسد که دستگیری وتصفیه طرفداران گولن ادامه دارد.، جنانچه نظر به فیصله جلسه مورخ 20.07.2016 شورای امنیت ملی ترکیه برای سه ماه وضع اضطراری برای ریشه کن ساختن کودتا گران  وتامین امنیت سرتاسری درترکیه  وتنفیذ قانون اعدام توسط اردوغوان  اعلام گردیده ،ازاین رویکرد وی تمام کشورهای غربی انتقاد ودرصورت عملی ارتباط خویشرا با ترکیه به تعلق خواهد گذاشتند.. این همه خشونت وتصامیم تعصب امیز نه تنها برای بهبود وکنترول وضع وتامین امنیت وصلح درترکیه کمک نمیکند، بلکه دشمنی ها واختلاف ونفاق ملی را بیشتر ساخته وجامعه ترکیه را بسوی دوپارچگی سوق  خواهدداد، وبروزجنگ داخلی درترکیه دراینده ،از امکان بدورنخواهد بود . برخورد ناسالم وزشت نیروهای امنیتی دولت علیه سربازن وافسران ارتش بنام کودچیها، در محضر عام مردم  که از سالیان درازی  این ارتش درمنطقه نیروی بزرگی  به مثابه ژاندارم منطقه وعضو ناتو محسوب میشد، نه تنها درجهت تضعیف ارتش، برعکس باعث بروزعقده ،تعصب وبحران بیشتر میان افسران وسربازان خواهد شد. برای اینکه این نوع عمال  تحقیرامیز  برضد کرامت وغرورافسری بوده، اثری منفی بجا خواهد گذاشت. اردوغوان با این عمال زشت ومتعصبانه خویش میخواهد که اخرین میخ را به تابوت سکولاریزم بکوبدوانرا به گورستان "عثمانیها" دفن وبه عوض ان قوانین دینی را مشروعیت بدهید!! وقوانین مرده ها را بالای شانه های زندها انتقال بدهد!.

تجربه تاریخی درکشورهای جهانی میاموزاند که دشمنی واختلافهای سیاسی ومذهبی هیچگاهی از طریق عمال خشونت وتعصب امیز از بین نه رفته است ، بلکه خشونت وتعصب بیشتر دامنگیر جامعه شده است، تعصب، تعصب، خشونت،خشونت را بارمیاورد.

علی رستمی المان شهر مورفیلدن

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱ /۱۶ ـ ۲۵۰۷