فـرخنده باد هشتـم مــارچ روز جهانی زنان

 

« زن را، مادر رانیایش کنیم که مایه حیات است.»
( ماکسیم گورکی)

 

اسدالله کشتمند


هشتم مارچ یکی از روزهای بسیار با اهمیت درتاریخ و یادگاری ازآغازنبرد برعلیه یکی از مظالم عظیم بشری( نادیده گرفتن حقوق نیمی ازجامعه ) در روی زمین است. تقریباً درسراسرجهان از این روز با اهمیت تاریخی تجلیل به عمل می آید.
گرچه تاهمین سال۱۹۴۷ یعنی دوسال بعد ازختم جنگ جهانی دوم، درکشورپیشرفته ای چون فرانسه زنان ازحق رای در انتخابات محروم بودند ؛ ولی امروز بشریت نمی تواند نقش زن یعنی نیم جامعه را به خصوص در جوامع پیشرفته نادیده بگیرد. مبارزه زنان در طول تاریخ برای ابراز هویت واحقاق حقوق برحق خود به شیوه های مختلف وجود داشته است. دراواخرقرن۱۹میلادی این نبرد درسطح آگاهی جمعی زنان درایالات متحده امریکا وارد میدان عمل شد، اما درآغازقرن بیست است که مبارزه زنان به خاطرآزادی وبرخورداری از حق مساوی با مردان وارد مرحله کیفی نوین شده و در بسا نقاط دنیا به ثمر نشسته است. باری تنها کشورهای سوسیالیستی توانستند به این تقاضای برحق و طبیعی انسانی پاسخ درست وعملی بدهند. درواقع تنها در سوسیالیزم بود که زنان از حقوق برابر با مردان برخوردارشدند. این نوع عدالت انسانی یکی از تبعات نورمال سیستم سوسیالیستی بود از همین جا است که کسی در کشورهای سوسیالیستی حرفی ازفمینیزم به میان نمی آورد. و از همین جااست که درکشوری چون شوروی، زنان درتمام نبردهای عظیمی که دربرابرکشورقد برافراشت، شانه به شانه مردان ودرکنارآنان رزمیدند.
در واقع دو دید متبارزوعمده درعرصه احقاق حقوق زنان در قرن بیست، به ویژه در نیمه دوم آن دراروپا وجود داشته است:
۱- دید فمینیستی
۲- دید طبقاتی
دراین هیچ شکی نیست که فیمینیست ها باشجاعت واستواری بی نظیری از بدو پیدایش این اندیشه در راه برابری حقوق زنان بامردان رزمیده اند. آنان اما، داعیه آزادی و برابری زنان را تنها در محدوده توان اجتماعی خود زنان محدود می سازند ومردان را از قبل نه به عنوان متحد مبارزاتی ؛ بلکه به مثابه هدفی که باید مغلوب شود وحق از او گرفته شود، نشانی می کنند.
برعکس مارکسیست ها معتقدند که شرایط تحمیل شده برزنان و مردان ازجانب طبقاتی تحمیل می شود که درجامعه مسلط اند و درنتیجه ستم طبقاتی را به مثابه دشمن نشانی می کنند. تجربه زنده گی در کادر سیستم سوسیالیستی نشان داده است که برابری واقعی زنان با مردان نه یک رویا بلکه واقعیتی است ملموس وهمه روزه. سوسیالیزم درطول بیشتر از هفتاد سال موجودیت خود نشان دادکه ستم برزنان نه ازطبیعت مردان؛  بلکه ازطبیعت روابط تولیدی ومناسبات اجتماعی برخاسته از آن آب می خورد وباتغیر مناسبات اجتماعی می توان به برابری زنان ومردان دست یافت. از اینجاست که جنبشی به نام فمینیزم درجوامع سوسیالیستی وجود نداشت. در حقیقت نیازی نبود تا چنین جنبشی ایجاد شود.
درجوامع سرمایه داری که مناسبات غیرعادلانه اجتماعی حکمفرما است، مرد و زن هردو تحت ستم قرار دارند که مسلماً ستم برزنان مضاعف است و درکشورهای عقب مانده ای مانند کشورما براین دو ستم سنگین، ستم خانواده گی ناشی ازاعتقادات مذهبی ومناسبات سنتی عقب مانده اجتماعی نیز افزود می گردد.
در چنین وضعی فمینیزم یک جریان عدالت خواه انسانی است که مورد پشتیبانی نیروهای ترقی خواه قراردارد ، ولی از دید اندیشه های مترقی آنچه رافمینیست ها انجام میدهند کافی نیست واین جنبش را ناپخته ونامتوازن می دانند زیرا تاکید برتضاد میان مرد و زن و فراموشی تضادناشی از مناسبات اجتماعی درنهایت کمک ناخواسته وغیرمستقیمی است به همان نیروهایی که زن و مرد را درجامعه طبقاتی، به طوریک سان استثمارمی کنند و برآنها ستم روا می دارند. مارکسیست ها معتقدند که مرد و زن در نبرد اجتماعی متمم  یکدیگراند، نه حریف ورقیب هم !
بحث فمینیزم در جوامع پیشرفته اروپایی چون فرانسه در سال های بعد از جنگ جهانی دوم بسیار داغ بود ودربسا مواردکمونیست ها وفمینیست ها را دربرابرهم قرار می داد. فمینیست ها، کمونیست ها را به نادیده گرفتن منافع واقعی زنان متهم می کردند وکمونیست ها  فمینیست ها را دستیار غیرمستقیم سیستم سرمایه داری می نامیدند که توجه زنان را از مبارزه واقعی برای به ثمررساندن آماج های متناسب بامنافع زنان منحرف می سازند.
دراین نبرد عظیم اجتماعی، فمینیست ها تضاد را در وجود جنسیت می بینند وکمونیست ها تضاد را درمناسبات طبقاتی اجتماعی.
آنچه مربوط می شود به افغانستان، زمانی که مبارزات اجتماعی وسیاسی درجوش وخروش بود، فمینیزم در مبارزه زنان کشور ماجایی نداشت. دید حزب ما طبقاتی بوده وتضاد میان مرد و زن از دید فمینیستی با دیدگاه ایدیولوژیک ما در تعارض قرارداشت. زنان مبارز نامدار کشورما چون زنده یاد دوکتوراناهیتا راتبزاد، ثریا پرلیکا، جمیله پلوشه و ده ها وصدها زن مبارز و آگاه سیاسی دیگرکشورهیچ گاهی فمینیزم را، راه نجات زنان از نابرابری ندانسته؛  وهیچ گاهی ادعا نکرده اند که فمینیست هستند. بستن چاپ فمینیست به آنها نوعی مسخ مبارزه طبقاتی ای است که آنان در راه آن از زنده گی خود مایه گذاشتند.
به همه زنان کشور ما وهمه آنانی که برای احقاق حقوق حقه زنان می رزمند این روز مبارک باد!

 بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۷ـ ۰۸۰۳

روز جهانی زن خجسته باد!

نادیه کوچی 

 

به بزرگی آسمان ها ، روشنی کهکشان ها ، افق آرزوها ، طنین فریاد ها ، خروش آزاده گی وصدای همبسته گی ها روز جهانی زن را برای زنان رنجدیده کشورم و تمام زنان آزاده جهان تبریک میگویم .

روزهشتم مارچ فرصتی است برای گرامیداشت از روز زن ، روز حماسه ها وقربانی ها ،روزهمبسته گی زنان سراسرجهان . هشتم مارچ فرصتی است برای ارجگذاری واحترام گذاشتن به مقام والای انسانی زن است ،هشتم مارچ در واقع فرصتی است برای ابراز همبسته گی وهمسویی با جنبش آزادی خواهی زنان جهان وبه خصوص همدردی با زنان مظلوم افغانستان . زنان افغانستان از گذشته های دور وسده های پیشین تا بدینسو در آتش تعصبات قومی دینی ، جنسیتی ، سنت ها وفرهنگ های دیرینه اجتماعی بدوی وعقبمانده می سوزند. زیرا که فرهنگ پوسیده نظام ارباب رعیتی وملوک الطوایفی  در رگه های اجتماعی جامعه افغانستان هنوز ریشه عمیق دارد که بر پایه ی آن زورمندان و اربابان قدرت با خشن ترین برخورد شان حقوق زنان را پامال وآزادی های زن را لگدکوب کرده وبه شکل آگاهانه ونا آگاهانه نیمی از نفوس کشور را فلج می سازند .

 این روش ناهنجار اجتماعی بر زنده گی مردم در تمام عرصه ها تاثیر منفی و زیانباری را وارد میکند .درکشوری که نیم پیکرجامعه مریض وفلج باشد چه می توان از رشد فرهنگی ، اقتصادی واجتماعی وتامین حقوق وآزادی های مدنی توقع داشت .

طوریکه معلوم است زنان از آغاز پیدایش تا بدینسو بخاطر تامین حق کار و آزادی در داخل منزل وخارج از آن تلاش و مبارزه کرده اند . چنانچه در منازل،  خدمت ومواظبت از فرزندان ، ودر بیرون از منزل همپای مردان در مزارع و تولید ودر میدان دفاع از وطن ، همصف مردان مدافع  وطن ، راه مبارزه طولانی  را برای آزادی ،صلح و دموکراسی طی کرده وافتخارات بزرگ آفریده اند .

زنان افغانستان طی یک قرن گذشته در زمان اعلیحضرت غازی امان الله خان علم آزادی ونهضت زن را بخاطر رهایی زن از ستم نابرابری وتامین حقوق حقه شان برافراشتند و برای بدست آوردن حق کار وتحصیل ،حق آزادی ومصونیت های فردی آزادی بیان ،اجتماعات  وسایر فعالیت های مدنی و سیاسی رزمیدند ، که بر بنیاد آن انجمن حمایت نسوان ، اتحادیه زنان ،موسسه عالی نسوان منحیث کانون نهضت آزادی زنان در پایتخت کشور ایجاد گردید .

در راستای مبارزه آزادی خواهی زنان کشور برای نخستین بار سازمان دموکراتیک زنان افغانستان در سال ۱۳۴۴خورشیدی به رهبری دکتورس اناهیتا راتبزاد بنیان گذاشته شد وجنبش زن در کشور سراسری گردیده ؛ و در جریان مبارزات آزادی بخش زنان در حمایت حزب دموکراتیک خلق افغانستان وپس از تحول و رویداد  ثور۱۳۵۷ زنان افغانستان به تمام حقوق وآزادی های خود نایل گردیدند . دسترسی به تحصیلات عالی در داخل وخارج کشور ،مشارکت زنان در تمام قدمه های دولتی از پایین تا مقامات رهبری حزبی و دولتی وسایر موسسات تولیدی صنعتی ونهاد های فرهنگی وحضور گسترده زنان در عرصه های سیاسی واجتماعی کشور وساختار های مردمی وشوراها ، در تامین حقوق مساوی زنان با مردان حق اجتماعات ، تظاهرات انتحابات و آزادی مطبوعات ومبارزه بخاطر تحقق اهداف آزادی خواهی ودموکراتیک زنان تحقق یافته ؛و به جنبش سرتاسری مبدل گردید که این تحولات دموکراتیک ومترقی برای ارتجاع وآمپریالیزم غیر قابل تحمل گردید وپس از جنگ تحمیلی پانزده ساله در کشور در پی تغیرات سیاسی چرخ ترقی وتعالی جنبش زنان بدست عقبگرایان سیه دل و وابسته گان پاکستانی آنها متوقف گردید .

بارویداد ۱۳۷۱ خورشیدی تغیر نظام دموکراتیک در کشور زنان اولین قربانی جنگ های خونین پسا نظام دموکراتیک را تشکیل میداد . درین دوره سیاه بود که زنان از کلیه حقوق دموکراتیک محروم وآزادی زن لگد مال گردید . با رویکار شدن دولت جهادی زنان مورد خشونت بی پایان قرار گرفتند و در زمان تسلط مرگبار طالبان در نظام دولتی ، زنان هردم شهید کشور حتا از حق برآمدن از منزل را نداشتند وپس ازطالبان نیز زنده گی زنان برغم تغیرات اندک ، در زیر چکمه های خونین زورمندان در شرایط جنگ وجهل وعقب مانده گی وتطبیق همان روش های ناهنجار سنتی وتعصبات جنسیتی به چالش کشیده شد وسرنوشت زن بدست عقبگرایان زن ستیز وگروه های جهل وفساد ومدعیان دروغین اسلام باقیماند که بر بنیاد آن ، زنده گی برای زنان غیر تحمل گردید و هزاران زن در کشور شوهران وعزیزان خانواده خود را از دست داده آواره گردیدند وصدها زن مظلوم کشور جان های خود را ازدست دادند و هزاران زن دیگر با ازدست دادن اعضای بدن خود به صفوف معیوبان ومصدومان قرارگرفتند. طوریکه معلوم است پاکستانی ها در جنگ نیابتی علیه مردم افغانستان همواره دست به حملات خونین زده طبق اطلاعات منابع خبری صدها دختر صغیر وکودکان بی دفاع را از مناطق دور افتاده کشور می ربایند

اما دولت های زیرنام وحدت ملی در اصل وحشت ملی نی تنها به داد ودفاع آنان رسیده گی نمی کند ، بلکه بمنظور فریب اذهان عامه  شعبات ونهادهای مدنی واجتماعی را بنام زنان تاسیس و  روز زن را به اشتراک زنان صدرنشین نظام  بطور نمایشی وتقلبی در کشور بنمایش می گذارند که هیچ رابطه ای به حقوق وآزادی زن وتغیر زنده گی قشر زن ندارد . تا هنوز زنان در زندان ها بی سرنوشت بسر می برند هزاران زن فراری از میهن ، هزاران زن مریض ومعیوب ومعتاد به مواد مخدره وهزاران دختر صغیر در پنجه قصابان بی رحم محلی وصدها هزار زن در پنجه تعصب زورگویان جهل وجهالت ومیلیون ها زن فقیر کشوردر چنگال فقر ومرض وگرسنه گی وبی خانمانی گیرمانده اند که دولت داران وزورمندان زیرنام اسلام به گروگان گرفته اند.

 در حالیکه هر نوع تبعیض ، نابرابری ، تعصبات قومی ،سمتی ،زبانی وجنسیتی برخلاف اسلامیت ،انسانیت وآدمیت وبرضد ارزش های اخلاقی ومحکوم بزوال است و تمام جوامع مدنی وحقوق بشر آنرا بشدت محکوم می کنند. بنابرآن زنان افغانستان برای ریشه کن ساختن تمام تبعیضات وتعصبات دد منشانه به منظور اعاده حقوق شان تا پای جان خواهند رزمید . زنان کشورما بیشتر ازهر زمان دیگر به اتحاد و مبارزه ،تحصیل ودانش وتشکل در جنبش سراسری نیاز دارند . زیرا تحصیل وکسب دانش ، زنان را قادر به تشخیص حقوق وآزادی های شان ساخته  با مبارزه عادلانه وآگاهانه می توانند به آرمانهای دیرینه و سرمنزل پیروزی برسند .

بامداد ـ سیاسی ـ ۹/ ۱۷ـ ۰۷۰۳

مـن « زنـم » آوازی در گـورستان تاریخ


شیرین نظیری


هشتم مارچ روزهمبسته گی، همسویی و همصدایی این جشن بزرگ جهانی  را به تمام زنان رنجدیده و رزمنده کشورم که در شرایط خیلی سخت و نا هنجار بخاطر اعاده ی حقوق و برابری جنسیتی مبارزه کرده اند و در این راه از هیچ گونه سعی وتلاش دریغ نورزیده اند،تبریک وتهنیت می گویم.همچنین به خانواده های که دختران بی دفاع شان را درخشونت های وحشیانه از دست داده اند،تسلیت گفته و یاد قربانیان را گرامی می دارم.

هشتم مارچ روز برافراشتن درفش مبارزه علیه ستم ، روز ياد بود خاطره قربانيان راهپيمايی مسالمت آميز زنان کارگردرشهرنيويارک، روز پيکار قهرمانانه  وغرور آفرين میليون ها زن آگاه  و رزمنده ی جهان بخاطر رسيدن به حقوق انسانی شان است.
آنچه امروز تحت عنوان حضور اجتماعی  و مشارکت سیاسی زنان شناخته می‌ شود، در کمتر از ۱۵۶ سال قبل آرزویی بود که جنبش‌های حقوق زنان برای رسیدن به آن مبارزه می ‌کردند.
در هشتم مارچ روز پرافتخار مبارزه زنان علیه بی عدالتی، در بسیاری ازکشورهای جهان زنان و مردان آزادی خواه و آگاه  جامعه  گردهم جمع می شوند تا آواز اعتراض خود را نسبت به ستم  و تبعیض جنسیتی  و خشونت علیه زنان به گوش جهانیان برسانند.
هرگاه یک نظرگذرا درنتایج مبارزات برحق زنان بی اندازیم.به خوبی ملاحظه نموده می توانیم که زنان در دنیای امروز جایگاه های خاص خود را بدست آورده اند. اگرچه از لحاظ کمیت شماری آنها چندان قابل ملاحظه نیست؛ ولی با آن هم روزنه امید ایست برای رشد زنان ، در کشورهایی که  دموکراسی را تجربه می کنند.
زنان با استفاده از امکانات دموکراسی مسوولیت های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی ... کشورهای خود را بدست گرفتند وموفقیت های بی نظیر درامور رهبری، به ملت های خود به ارمغان آوردند و با این عمل خود به جهانیان به اثبات رسانیدند که زنان نیز می توانند همانند مردان در امور رهبری و کشوری نقش ارزنده ای را ایفا نمایند ؛  و این را نیز به اثبات رسانیدند که اگر زن موقف بالاتر از مرد را نداشته باشد برابر با آن قرار گرفته می تواند.
در کشور عزیزی ما افغانستان با الهام ازجنبش های بین المللی زنان برای نخستین بار مطالب بیدار کننده ای توسط محمود طرزی، جهت آگاهی زنان با احتیاط  کامل درستون ویژه، تحت عنوان « ناموران زنان جهان » درسراج الاخبار افغانیه به دست نشر سپرده شد. ملکه ثریا درتحت رهنمایی های مدبرانه  پدرش محمود طرزی،نخستین هفته نامه ویژه زن  تحت نام « ارشاد النسوان » را به زیور چاپ آراسته کرد و نخستین شماره آن در ۱۷ مارچ ۱۹۲۱ ترسایی ازچاپ برآمد وتاسال ۱۹۲۵ ترسایی به نشرات خود ادامه داد.
درسال ۱۳۴۴مطابق به  نوامبر ۱۹۶۵ ترسایی   با الهام ازجنبش های ملی و بین المللی زنان ، سازمان دموکراتیک زنان افغانستان تحت رهبری داکتر اناهیتا راتب زاد تاسیس شد. درنتیجه فعالیت کادرها واعضای این سازمان، برای نخستین بار درتاریخ کشور، زنان درمظاهره معروف سه عقرب که به وسیله گروه های چپی سازمان دهی شده بود، اشتراک نمودند  و مجرای دموکراسی را در قانون کشور باز نمودند. از آنروز تا اکنون  زنان افغانستان فراز و فرود های زیادی را تجربه نمودند.گاهی یک گام به پیش رفتند و زمانی هم دو گام به عقب رانده شدند. باری در اموراجتماعی سهیم شدند و زمانی هم زندانی خانه ها گردیدند.گاهی چادری های اجباری را به سرکشیدند ، و زمانی هم اختیاری آنرا به دور افگندند. این پیکار ها و کشمکش های زنان تا اکنون ادامه دارد و به مرحله حساس و پر واکنشی رسیده است.طوریکه همه گان شاهد است. همه روزه گزارش های درد ناک واستخوان سوزی را از میهن عزیز خود می شنویم. شنیدن این گزارش های دلخراش و تکان دهنده انتحار و انفجار ، سربریدن  زنان ،مثله کردن زنان، محاکمه های صحرایی زنان ، به آتش کشیدن زنان ، معافیت یافتن مفتی های دین فروش ، ریاکار و مزدور از پنجه قانون ، بی کفایتی، بی مدیریتی  و مسوولیت ناپذیری دولت وحدت ملی وده ها خبرشوک دهنده دیگری که قلب هرشنونده  را به درد می آورد و قلم از شرح آن ها شرم دارد . وقتیکه می خواهم از حقوق زن در افغانستان بنویسم،  حس می کنم که با کوهی ازدشواری ها مواجه هستم. نخستین پرسشی که در ذهنم خطور می کند اینست که :
کدام حقوق ؟
زن افغان و حقوق، محال است وجنون؟  
دشواری های سختی که ناشی از ناامنی «  بیشتر از ۵۰ درصد قلمرو کشور بدست طالبان و داعشیان است.» ، آزار و اذیت دربرابرزنان  «۴۰ در صد افزایش یافته است.» ، سنت های دست و پاگیر و فرهنگ مردسالار ،نابرابری جنسیتی، عقب ماند ه گی های اقتصادی ،اجتماعی، فرهنگی ،عدم اجرای قوانین،  عدم حمایت دولت از زنان و هزاران مشکلات دیگر که ناشی ازبی سوادی و عقب گرایی مردان این سرزمین باستانی می باشد.
زنان میهن ما سخت ترین روزها را درتحت دموکراسی حکومت وحدت ملی گذراندند  و انواع خشونت ها ازلت و کوب گرفته، تا خود سوزی، اعدام، ازدواج های اجباری، بد دادن، نفقه نپرداختن ،تجاوز،فروش، مثله ، حلق آویز، اعدام وسنگسار را تجربه کردند.
پاسخگوی این همه بی عدالتی ها و قربانی های بی شمار؛ مجریان قانون و در راس همه آن اشرف غنی می باشد. زیرا بی توجه یی و بی عدالتی از سوی حکومت دامنگیر زنان و دختران  مان شده و با حضور شمارهنگفت نیرو های امنیتی خارجی و داخلی ، وزارت امور زنان ، سازمان ها ،اتحادیه ها ،جامعه مدنی ،انجمن ها و نهاد های مختلف ،خشونت علیه زنان به شکل بی سابقه ی آن افزایش یافته است.
گرچه درنخستین روزها یکی از اهداف کشورهای غربی در راس آن ایالات متحده امریکا  در افغانستان؛ مساله حقوق و آزادی زنان اعلام شده بود. اما باتاسف که با روی کار آوردن یک حکومت دست نشانده ضعیف، وضعیت زنان بیش از پیش وخیم ترشد  و نخستین گام های تاریک را، برای تحت ستم نگهداشتن زنان با استواری واستحکام حاکمیت فقر ، ناامنی ،آواره گی ،حقارت ، آزار واذیت ، بیکاری ،مهاجرت و کشتارهای بیرحمانه گذاشتند. دریک سال پسین هزاران مورد آزار و اذیت علیه زنان در افغانستان به فجیع ترین شکل آن به ثبت رسیده است که همه جنایات علیه زنان در حضور صدها هزار ارتش افغان و موسسه های دفاع از حقوق زنان وکیمسیون مستقل حقوق بشر و وزارت امور زنان اتفاق افتاده است و روز تا روز بر چالش های زنان سرزمین ما افزوده است . زنده گی زنان درسرتا سر کشور با ناهنجاری های جدی همراه با خطر مرگ مواجه است. پدیده آزار و اذیت علیه زنان در خانواده ها، درمحیط کار، در مراکز آموزشی ، درشهرو خیابان از جمله موضوعات فراگیر در زنده گی زنان افغانستان به شمار میرود و زنان را در زیر لگد های مرد سالاری ، ننگ و ناموس سالاری، غیرت سالاری، دین سالاری، عنعنه سالاری ، خود خواهی سالاری، جنسیت سالاری وهمه سالاری های دیگر،خورد و خمیر می سازد.
از هشت مارچ سال پار تا اکنون تجاوز ، حلق آویز، تیرباران ،سوزاندن و ده ها آزار واذیت زنان و دختران، موضوعات داغ را در رسانه های داخلی و خارجی به خود اختصاص داده است. در یک سال گذشته شمار زیادی زنان دست به خود کشی زده اند یا به وسیله ی افراد خانواده و جامعه تحت شکنجه  قرار گرفته اند.
گزارش های ددمنشانه ای مانند؛ گوش های بریده زرینه ۲۳ ساله مسکونه آستان بلخ  به وسیله شوهرش، بینی بریده ریزه گل ۲۰ ساله درشهرستان غورماچ آستان فاریاب.
ریزه گل در بیمارستان به خبرنگاران گفته بود: « شوهرم می‌ خواست که با تفنگچه من را بکشد، اما تفنگچه شلیک نکرد. سپس کارد را گرفت و بینی ام را برید. پس از آن فرار کرد.»
حفیظه دخترجوان ۱۶ ساله در شهرستان بلچراغ  آستان فاریاب پس از آن که مورد تجاوز جنسی گروهی قرارگرفت، جنایت کاران درکاهدان ،او را با چادرش برای همیشه خفه‌ کردند. در نزدیک به یک‌ ونیم ماه گذشته ۲۳ رویداد قتل زنان از ۱۴ آستان کشور به وزارت امور زنان به ثبت رسیده است. کشته شده گان ۲ تا ۵۰ سال سن داشتند. این کشتار ها در آستان‌ های کابل، پروان، لوگر، غور، غزنی، بغلان، دایکندی، کندهار، نیمروز، بادغیس، فراه، کاپیسا، سرپل و ارزگان بود که از۸ قوس تا۲۰ جدی ۲۳ قتل در ۴۲ روز    سال جاری رخ‌ داده است. « نوشتن آسان،اما چگونه می توان از درد مادران داغدیده کاست؟»
به باور من آمار آزار و اذیت علیه زنان در افغانستان افزون از آن است که کمیسیون  حقوق بشری و وزارت امور زنان در طی ده ماه ارایه  داشته اند. زیرا بسیاری از خشونت ها علیه زنان در خارج از شهرها، در روستا ها صورت می گیرد و بنا به عرف و رسوم عقب مانده حاکم  بر جامعه، شکایت کردن قربانیان به مراجع عدلی عیب پنداشته می شود. ازاین سبب بسا فجایع کتمان و بر آن پرده کشیده می شود .
رژیم دست نشانده ناکارآمد، گسترش نا امنی ، نابرابری های جنسیتی،ازدیاد روز افزون معتادین، عدم دست ‌یابی به صلح عادلانه و پایدار ، ومذهبی ،بیکاری و تهیدستی،جامعه قبیله وی مردسالار، فساد گسترده در دستگاه  دولت ، ضعف حاکمیت قانون، فرهنگ معافیت و فساد، افزایش کشت و قاچاق مواد مخدر، فقر و تنگدستی، و وجود نیروهای خارجی را می توان عوامل اساسی افزایش آزار و اذیت بر زنان نامبرد. این عوامل درد ناک و کشنده  سالانه شمار زیادی زنان را به کام مرگ فرو می برد و یا شماری زیادی از زنان را به زنده گی رقت بار مجبور می سازد.
طوری که می دانیم تضاد های گوناگون ازجمله تضاد میان زنان و مردان در همه جوامع  وجود دارد اما در جامعه ما به وسیله بیگانه گان و دکانداران دین و همسایه های نا اهل و نا صالح  بیشتر از پیش تقویه شده و حادترگردیده است.
زن ستیزی را میتوان در وجود هر مرد افغان یافت از مردان مترقی چپی گرفته تا واپسگرا های وابسته به امپریالیزم وافراد بیسواد و جاهل جامعه. همه  و همه توقع دارند که همواره زنان شان از خواسته هایشان صد در صد اطاعت کنند.
شوربختانه زنان زیادی در افغانستان بخاطر خشونت های خانواده گی ، ازدواج اجباری ، بددادن ، مجبور ساختن به تن فروشی و تجاوز خود را آتش زده اند ویا دست بخود کشی زده اند. درواقع می توان آنرا نوعی از مبارزه برای رهایی ازشر زنده گی نکبت بار و نوعی از اعتراض علیه وحشت و آزار و اذیت مردان تلقی کرد.
براساس تصمیم حکومت وحدت ملی، درجریان پیکار های انتخاباتی قراربود  در هر وزارت خانه یک معین زن وجود داشته باشد. این تصمیم در برخی از وزارت‌خانه‌ها عملی شده است اما هنوز در بر گیرنده  تمام وزارت خانه ها  نیست.
حضور زنان در صفوف پولیس و اردو یکی از خواست‌ های نهادهای مدافع حقوق زنان است. اما براساس تعهد حکومت، باید تا پایان سال جاری ۲۰۱۶ ترسایی  ۵۰۰۰ زن در صفوف پولیس وظیفه اجرا می کردند. اما  وزارت داخله هنوز نتوانسته است. تا این مقدار پولیس زن را در این وزارت جلب و جذب کند.
زنان بیشتر از نیم جمعیت افغانستان را با هزاران تحصیلکرده ، متخصص و متجرب تشکیل می ‌دهند.آنها دیگر قربانیان خاموش و ساکت نیستند. نیاز ندارند که مردها به نماینده گی از آنها سخن بگویند. ازسوی دیگر نباید زنان تنها حضور سمبولیک در نهادهای دولتی داشته باشند. بلکه باید زنان در پست‌های عالی دولتی گماشته  شوند و صلاحیت‌های اجرایی داشته باشند. هم اکنون به دلیل افزایش ناامنی‌ها، دختران درمناطق ناامن از حقوق ابتدایی و انسانی خود محروم استند. دروازه های صد ها مکتب به روی دختران بسته است. زنان حق کار، تعلیم و تحصیل ندارند و نمی‌ توانند برای اعاده حقوق خود به مراجع عدلی و قضایی مراجعه نمایند . پرونده صد ها زن و دخترجوان که بخاطر فرار از منزل در عقب میله های زنان قرار دارند. منجمد شده است و برای رهایی آنها کوچکترین گامی مثبت برداشته نشده است.
برای رهایی زنان بی گناه  ازپشت میله های زندان، وزارت امورزنان، وزارت عدلیه، ستره محکمه  ونهاد های مربوط به آن بالای محاکم محلی فشاروارد نمایند. تا پرونده های زنان هرچه زود ترمورد بررسی قرارگرفته ومجرم وغیرمجرم شناسایی وتفکیک شوند.
عاملین جنایت ها و آزار و اذیت بر زنان تا کنون شناسایی، دستگیر و محاکمه نشده اند.
حکومت وحدت ملی باید حاکمیت قانون را در اولویت کاری خود قرار دهد و با مجازات عاملین خشونت  به مردم اطمینان دهد که اراده سیاسی برای حاکمیت قانون و مبارزه با خشونت و حراست از نوامیس مردم و حیثیت زنان  وجود دارد؛ زیرا جنایتکاران با تجاوز بر نوامیس مردم  و حیثیت زنان و دختران محیط اجتماعی  و حریم خصوصی را برای زنان نا امن ترمی سازند.
بنابران برماست که همه زنان افغانستان صرفنظر از هر جناح و هر حزب  و هر سازمان و هر باوری که هستیم، یک مشت فولادین شویم و با مقاومت خود آواز زنان روستایی،زنان بی سواد خانه، آواز کودک تحت سن « ازدواج اجباری» و دها بدبختی های زنان را برملا ساخته و با اتحاد خود به مراجع ذیربط مراجعه نموده و خواستار تغیر در حیات اجتماعی و خانواده گی زنان شویم. در هر سالروز هشتم مارچ  روز آزادی زنان، باید دست آوردی مثبت برای زنان جامعه خود داشته باشیم تا شعار های ما از حرف به عمل پیاده گردد.

زنده باد زنان افغانستان!

بامداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۱۷ـ ۰۵۰۳

هشتم مارچ ، روزیکه از خود پیام و تاریخ دارد

 

 

فاضله امیرـ محسن زاده

هشت مارچ از جمله روزهایست که درسراسرجهان توسط زنان و مردان باورمند به آزادی ، برابری وعدالت ؛ ویا هم توسط آنانی که روزمره به صورت خشن و ظالمانه حقوق و شخصیت زن را نفی ، و دربرابرآن فعالیت های مجرمانه  را انجام می دهند، تجلیل می گردد. کسانی که با تاریخ  و سابقه  این روز آشنا اند، می دانند که این روز دربرابرستم  ونابرابری اجتماعی و اقتصادی و جنسیتی ایجاد ، و درطول بیش از صد سال مبارزه و تلاش زنان و مردان از خودگذر به روزهمبسته گی جهانی با مقاومت و مبارزه  زنان تبدیل شده است.

وقتی در روزهای گذشته ازهشتم مارچ درپارلمان افغانستان به صورت نمایشی یاد کردند ، کسانی هم که همه روزه حق زن وطن را زیرپا می کنند ، و فرهنگ « طالبانی » برذهن و تفکر شان حاکم است نیز دراین تجلیل شرکت نمودند. از جمله آقای عرفان الله عرفان نایب منشی مجلس نماینده‌ گان در این نشست  گفت که : تامین حقوق مساوی برای زنان ظلم در حق آنان است و جهانیان از این بحث به نفع تجارت شان استفاده می کنند.
او می گوید: « هـدف اساسی دین اسلام حفاظت از عزت نفس و بشریت زنان است و تاکید دین اسلام نیز بر تامین عدالت برای زنان است ، نه مساوات ! از نگاه دین اسلام مساوات بر زنان ظلم است .»*

ما همه ساله درهشتم مارچ شاهد جشن گیری و گل دادن ها ، تصدیق و تقدیر نامه دادن از سوی  مقامات رهبری کشور به زنان هستیم  ؛ که از برکت  فرمان روایی شان برخلاف میل درونی از سرجبر باید چادرهای دومتره  برسر، از روز شان تجلیل به عمل آورند. شماری از این رهبران و سخنرانان ، ۸ مارچ را  با « روز مادر » ، « ولانتین » و یا « روز رفع خشونت در برابر زنان » و... که مناسبت های جداگانه در تقویم سال می باشند ، یکی دانسته و فرق آنرا هنوز نمی دانند.

این حضرات درحالی که از تاریخ و پیام این روز کوچک ترین اگاهی  نداشته ؛ وهرگز به این جنبش نیرومند بین المللی باورندارند، ولی چون تجلیل ازاین روز« مود » شده است آنرا برگزار می نمایند. همین عوام فریبان اند که ازبرکت  سیاست های زن ستیزانه  شان هر روز صفحات روزنامه ها ، سایت های انترنتی ، رسانه های مجازی ، رادیو و تلویزون پر ازتصاویر و گزارشاتی درباره  بی حقی ، سنگسار ، زنده به گور ساختن ، دست وبینی بریدن و هزارها  شکنجه و جفای دیگر بر زنان وطن می باشد .این ها با پررویی و بی خبری از درونمایه و خواست این جنبش به یاوه سرایی و گمراهی مردان و زنان کشور می کوشند. این درحالیست که زنان افغان به آسیب دیده ترین وآسیب پذیرترین گروه اجتماعی  کشورتبدیل شده اند. این بیان هرگز این معنا را نمی دهد که وضع مردان وطن ما بهتر از زنان آن هست . ولی آنچه روشن و آفتابی است این حقیقت تلخ است که درنتیجه این حاکمیت  بى حقى، نابرابری و ستم بر زنان دوچند و مضاعف می باشد. همین حاکمیت  با اکت و حرکت های بورژوامنشانه  چنین وانمود می نماید که گویا پاسدارحق زنان ، برابری و اعتلای آنها می باشد؛ ولی از آنجایی که مردم ازجمله زنان ؛ هرنظام  وسیاست مداری را نه درگفتار، بلکه درکردار شان می سنجند ، حوادث بی شمار ناشی از ستم و بهره کشی در کشور نشاندهنده ناسازگاری و بی باوری این عالیجنابان با قوانین  نافذه کشور و خواست زنان وطن می باشد.

به هیچ کس پوشیده نیست  که همین حاكميت خود  وسیله  ستم بر زنان و گسترش  روز افزون فرهنگ « طالبانی » درافغانستان  شده است.نمونه بارز و وحشتناک این ستم سازش های بی شمار حاکمیت و متحدین جهانی اش با گروه های جنایتکار و یاری به سلطـه ارتجاع مافیایی ـ مذهبی می باشد. هنوز وظیفه وتکالیف این دولت دربرابر زنان مسکوت و پنهان است. این نظام هیچ گونه مسوولیتی دربرابرآسیب پذیری ترین لایه های اجتماعی کشور نداشته ؛  و فقط و فقط در فکر زراندوزی ، درآمد زایی، تماشا و ادامه عمر خود می باشد وبس .

هنوز کسب حق رای ، حق تحصيل و آموزش برابر، ازميان برداشتن تبعيض شغلی ،  دستمزد نابرابر   درمقابل کارمساوی و ده ها معضله  اجتماعی ـ اقتصادی  در کشور پابرجا بوده ؛ و وضع زنان و مردان وطن هر روز بدتر از روز پیش ترمی شود. حاکمان می کوشند تا دلیل این نابرابری و بی عدالتی بنیادی اجتماعی و اقتصادی در کشور را فقط و فقط به جنگ و نا امنی در کشور محدود سازند. ولی می دانیم که این نابرابری ، ستم و بهره کشی از ماهیت این نظام سرچشمه می گیرد. وقتی این نظام خود دلیل بدبختی و سیاه روزی مردم ( مردان و زنان ) است، پس  نمی توان از آنها انتظار بهبود وضع زنان و مردان کشور را داشت. سیاست این دولت در برابر زنان چنان است که زنان باید دست گدایی به سوی شان دراز نمایند تا مگر دولت برایشان تحفه و بخششی عنایت فرماید.

تاریخ نشان داده است که حق گرفته می شود و باید برای آن تلاش نمود. مبارزه برای برابری زن و مرد و دستیابی به حقوق بنیادی شان ، بخشی جداناپذیر از جنبش مردمی بر ضد رژیم های استبدادی و ستم گر میباشد. همین مبارزه و تلاش برای حق گرفتن پیام اصلی هشتم مارچ می باشد و نه هیچ چیز دیگر!

و درافغانستان نیز باید برای گرفتن حق از نظامی که عامل بدبختی و سیاه روزی زنان ومردان وطن است تلاش نمود.

هشتم  مارچ روز جهانی زن، روز گرامی ‌داشت مبارزه زنان جهان بر ضد ستم جنسیتی  و اجتماعی  و روز همراهی انسان های دموکرات و ترقی خواه  جهان با مبارزه برای صلح ، عدالت و پیشرفت می باشد. این خواست ها خواست انسانی و بخش جدایی ناپذیرازحقوق بشرمی باشد.  تا رسیدن به آزادی  و برابری ، پیشرفت و زنده گی عادلانه و متمدن  راه درازی در پیش است. بر حرف  زورمندان  و دشمان آزادی و برابری زن ؛  وعدالت اجتماعی و اقتصادی در کشور نمی توان باور کرد. تاریخ ملت های دیگر نشان داده است که فقط در نتیجه تلاش و پیکار مشترک مردان و زنان دادخواه ، آزاده و  باورمند به برابری و رهایی می توان  وضع  دردبار موجود را پایان داده؛ و از استعداد و توانایی میلیون ها زن و مرد کشور به جای جنگ و ویرانگری  در راه آبادانی و پیشرفت مادی و معنوی کشور و سربلندی انسان  استفاده کرد.بادرنظرداشت وضع دردبار کشور راه  طولانی، پرفرازونشیبی  درپیش است.این فقط و فقط زنان و مردان اگاه  و آزاده کشور اند که با تلاش مشترک نظام دموکراتیک ، پابند به حقوق بشر وعدالت اجتماعی و اقتصادی را در کشور پی ریزی مینمایند.

هشتم مارچ به زنان آزاده و باورمند به عدالت ، پیشرفت و برابری مبارک باد!

* تکیه از نویسنده

بامداد ـ سیاسی ـ ۸/ ۱۷ـ ۰۷۰۳

رستاخیز هشتم مارچ، روز جهانی زن

  

فـرشتـه سیغانی

روزهمبستگی جهانی زن را به همه مادران ،خواهران وسایر هموطنان کشور خود افغانستان و جهان تبریک عرض مینمایم.

یکصدوهفت سال پیش این روز ، در دوهمین کنفرانس جهانی سوسیالیست ها درکوپنهاگن به عنوان «  روز جهانی زن » به تصویب رسید. این امر به اساس  پیشنهاد شخصیت مبارز وانقلابی کشورالمان  کلاراتسکین  سرشناس و پیشکسوت  راه احقاق حقوق زنان بود. این روز بر شالوده برپایی اعتصاب و تظاهرات عظیم زنان کارگر درکارخانه بافنده گی شهر نیویارک درهشتم مارچ ۱۸۵۷ ترسایی، به خاطر افزایش دستمزد وتثبیت ۱۰ ساعت کار روزانه وهمچنین تظاهرات هشتم مارچ ۱۹۱۸ زنان امریکا برای کسب حق شرکت درانتخابات است.

از آن سال به بعد، این روز درسراسر جهان ازطرف نیروهای ملی وترقی خواهی جهان همه ساله با برپایی همایش های بزرگی توده ایی اعم اززن و مرد تجلیل به عمل آورده می شود.

زن به مثابه مادر ،خواهر و بانو، درطول تاریخ درشرایط  گوناگون درمقابل تعصب های زن ستیزی بربنیاد عقاید حرفی وعنعنوی مردسالاری و دینی جامعه قرارگرفته شده است، واز حقوق مساوی با مردان یکسان نه بوده است. زن که نصف جامعه را تشکیل ونصف دیگری را درآغوش محبت آمیزخود پرورش وبه بلوغت می رساند با ظالمانه ترین شکل مورد رنج و آزارجسمی وروحی قرار گرفته است.

کشورما افغانستان که دارای تاریخ  کهن ومشحون ازمبارزات دلیرانه زنان درهمه عرصه ها بوده ودرروند تاریخ پهلو به پهلو مردان، برای تامین معیشت زنده گی خانواده گی قرار داشته است. اما با آنهم نسبت عدم دانش و سواد کافی ، نصف آدم شناخته وکوشیده شده تا درحاشیه اجتماعی قرار بگیرند و نسبت به مردها ازحقوق کامل برخوردارنباشند، وهرنوع خشونت های غیرانسانی را علیه آنها  جایز می دانند.این وضع  نه تنها درافغانستان، حتا دراروپای مترقی ، امریکا وسایر کشورهای جهان  متمدن امروزی از جانب  کلیسا و گروه تفتشن عقاید دینی آن درقرون وسطی وجود داشته است. اما بعد ازانقلاب کبیر فرانسه و آغازموج روشنفکری و تولد دوباره علم و خرد انسانی که پایه وستون های عقاید قرون وسطایی را ویران کرد، با رشد جامعه سرمایداری وپیروزی انقلاب سوسیالیستی کبیر اکتوبردر روسیه تزاری ، و با تشکیل جنبش های آزادی بخش مترقی وملی و سوسیالیستی وکارگری درجهان روحیه مرد سالاری  در بعضی ازکشورها ضعیف وازبین رفته، وهمه افراد جامعه  دراکثریت کشورهای پیشرفته جهان به مثابه شهروندان یک کشور از برابری وحقوق مساوی  میان زن و مرد، درتمام عرصه های اجتماعی ، اقتصادی و سیاسی  مستفید شدند. شوربختانه روحیه اقتدارگرایی مردها،  نسبت به زنان درکشور ما متاثرازعقاید پوسیده  قرون وسطایی که درفرهنگ وعنعنات کشورما حاکم است، بطور کامل ازبین نرفته ، هنوزهم به قوت خود وجود دارد.

 درکشورما هم بعد ازاستقلال افغانستان باموج نهضت امانیه تغییرات نسبی ازسطح بالا به نفع زنان رونما گردید،که زنان می توانستند بدون حجاب به بیرون رفت و آمد ؛ و درمحافل رسمی اشتراک کنند. با رشد  آموزش ،تعلیم  وتربیه وتغییرات اساسی درکشور در زمانی سلطنت محمد ظاهرشاه، جمهوری محمد داود و قیام هفت ثور بوسیله حزب دموکراتیک خلق افغانستان الی سقوط  دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان  زنان ، بالخصوص زنان روشنگر و تحصیل کرده مانند سایر کشورهای متمدن پیشرفته جهان ازحقوق و وآزادی های همه جانبه انسانی برخورداربود و دوشا دوش مردان درهمه عرصه ها سهم فعال داشتند.

هسته های ادبی وهنری و اجتماعی درآغاز با آزادی  زنان دروجود انجمن نسوان وبعدآ سازمان دموکراتیک زنان افغانستان که درسال ۱۳۴۶  خورشیدی تحت رهبری شاد روان داکتر اناهیتا راتب زاده تشکیل یافت، چرخش بزرگی انقلابی بود که درسرنوشت زنان کشور رخ داد، که ازآن سال به بعد زنان همه ساله از هشت مارچ، با پرپایی تظاهرات خیابانی وهمایش ها در دوایر دولتی ازاین روز تجلیل آورده شده که تا به امروز( به غیر از دوران حاکمیت سیاهی طالبان) ادامه دارد.

سنت تجلیل ازهشت مارچ درافغانستان توسط سازمان دموکراتیک زنان افغانستان درکشور رواج یافته است. زنان باشوق و آرزوهای انسانی خویش سهم گرفته اند. اما متاسفانه بعد از سقوط دولت جمهوری دموکراتیک افغانستان  آن مزایای انسانی که زنان درعرصه های مختلفی افتصادی واجتماعی وسیاسی داشتند ، کم رنگ شده ویا کاملاً  ازبین رفته، و دوباره به مانند دوران قرون وسطایی روحیه مردسالاری گسترش ودامنگیر زنان کشور شده است. زن به مانند مرد ازحقوق مساوی برخوردار نبوده زیر فرامین مردسالاری قراردارد وحتا دراکثریت ولایات افغانستان زن بدون مرد بیرون ازمنزل رفته نمی تواند، و باید ازحریم خانه پای خویش را فرا تر نگذارد و درهمه امور تابع اوامر مردان خویش می باشند. درمیان بعضی اقوام کشور شوهر زن بنام «  صاحب یا مالک» زن گفته می شود که مقام زن را به شی وکالا پایین می آورد ، مانند اینکه گفته شود احمد صاحب فلان موتراست. یعنی یک برده کامل و تمام اعیار !

اعمال خشونت ها درحالیکه ۴۸ کشور جهان مترقی با موجودیت صدها تشکل سازمان های مدنی به شمول کمیسیون مستقل حقوق بشر درافغانستان  نسبت به هرزمانی دیگر تشدید یافته و زنان به انواع مختلفی باخشونت های ظالمانه  قرون وسطایی از لحاظ  فزیکی وجسمی ازبین برده می شوند.

عمل سنگسار بالای زنان، مطابق  فرایض دینی بدون گناه کبیره با کوچک ترین اشتباه  بدون محکمه ودلایل عقلی وشواهد معتبربوسیله علمای دینی بنام « محکمه صحرایی »  بی رحمانه  درولایات وشهرهای مرکزی کشور به شکل فجیع حکم  آن اجرا و به قتل می رسند.

مطابق گزارش کمیسیون مستقل حقوق بشر و وزارت امور زنان در هشت ماه سال ۱۳۹۵ خورشدی  ۲۶۲۱  قضیه خشونت علیه زنان را  در ولایات کشورقرار ذیل ثبت نموده اند: «از جمله ۷۶۲ مورد آن را خشونت فزیکی وجسمی ،۱۸۱ مورد شامل انواع خشونت جنسی ، ۸۸۲ موردخشونت لفظی و روانی ، ۵۴۸ خشونت اقتصادی و متباقی ۲۴۸ موردشامل سایر خشونت علیه زنان  می باشد ».

این عوامل ناشی از عدم امنیت و تامین شرایط صلح و حاکمیت قانون و همچنان حاکمیت زورمندان درمناطق نزدیک و دوردست کشور می باشد. دولت برعلاوه بودجه هنگفت مالی و لشکر بزرگی امنیتی وحضور نظامیان اشغالگر خارجی در طول ۱۵ سال نتوانستند که درکشور ما امنیت و صلح را بوجود آورند، تا حاکمیت قانون وعدالت انسانی را به عوضی  خودسری ها، بی عدالتی ها و قومندان سالاری  درکشور نهادینه سازد.

شوربختانه  که آرمانها واهداف  جنبش هشت مارچ  برای زنان کشور جنگ زده ما به روی کاغذ وشعار باقی مانده ؛ هیچ گونه  اقدام وعملی که بتواند الگوهای  آرمان زنان را درعمل تحقق بخشد به شکل اصولی و حقوقی  آن وجود نداشته ، همه شعارها و اقدامات ظاهری برای فریب اذهان مردم می باشد. زورگویی ، اختطاف ، قتل ، لت وکوب افراد عادی و بی قدرت، فساد اداری،  بیکاری درمیان جوانان و دورغگوی های منابع داخلی وخارجی در جهت بی ثباتی امنیتی کشور، زمینه ساز رشد بنیادگرایی ، طالبانی و داعشی شده است . ازجانب دیگرتصامیم واهداف استراتیژیکی  کشورهای منطقه وکشمکش های جهانی افغانستان را بسوی ،اختلافات قومی ومذهبی ، درمیان اقوام کشور سوق داده وباعث  چالش های بزرگی درجهت بوجودآمدن ملت سازی وارزش های شهروندی وغضب دارایی های ملی کشورتوسط  زورمندان و قومندان سالاران شده است. اگر جلوی آن گرفته نشود افغانستان در باطلاق بی ثباتی سیاسی و اجتماعی بیشتر غرق خواهد شد.

فرخنده باد هشتم مارچ روز همبستگی جهانی زنان در مبارزه به خاطر صلح ، عدالت  و برابری !

جاویدان باد آرمانهای انسانی هشتم مارچ!

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۱۷ـ ۰۵۰۳