یادی از دگرجنرال پوهاند داکتر سهیلا صدیق

سپاس از پروفیسور داکتر نثاراحمد صدیقی که به درخواست ما پاسخ داده و بمناسبت درگذشت پوهاند داکترسهیلا صدیق شخصیت برازنده اجتماعی وعلمی کشور متن ذیل را در باره  زنده گی و کارنامه های این بانوی پرتلاش و مردمدوست در اختیار ما قرار دادند ـ بامداد

تهیه کننده: داکتر نثاراحمد صدیقی

با کمال تاسف اطلاع حاصل نمودیم که یکی از استوره های تاریخ معاصر طبابت نظامی افغانستان دگرجنرال پوهاند داکتر سهیلا صدیق ، به نسبت مریضی که عاید حالش گردیده بود داعیه اجل را لبیک گفته و به رحمت حق پیوست. پوهاند داکتر سهیلا صدیق که در شفاخانه سردار محمد داوود در شهرکابل تحت درمان و مراقبت صحی قرار داشت، روز جمعه، چهارم دسامبر درگذشت،خانم صدیق هنگام مرگ ۷۲ سال سن داشت.

پوهاند داکتر سهیلا صدیق سهیلا صدیق بتاریخ ۲۰ حوت سال ۱۳۲۷ خورشیدی، در ساحه باغ نواب شهر کهنه کابل قدیم در دامان یک فامیل منور و نامور ولایت کندهار چشم به دنیا گشود. پدرش محمد صدیق خان، سالیانی والی قندهار، فراه و هرات بود. مدتی ریاست سره میاشت و سمت شاروالی کابل را نیز به عهده داشت. مادرش که در مکتب امانیه درس خوانده بود، دخترانش را درس می داد ، و به فراگیری هنر برادر خویش، استاد برشنا، نقاش چیره دست، هنرمند و کمپوزیتور کشور، عشق می ورزید. این خانم روشنفکر در رواق خانواده خویش شش شمع به نام های ذکیه، فهیمه، مستوره، سهیلا، صدیقه و آمنه روشن کرد. محمد صدیق به آرزوی پسر بود، پسر را وارث نام و نشان و ادامه دهنده راه و رسم پدر میدانست. ولی، خداوند بازهم چلچراغی را به کلبه و کاشانه آنها عنایت کرد که او را سهیلا نام نهادند. سهیلا مایه فخر و مباهات پدر شد، نام پدر را تخلص برگزید و منحیث انسان نیکوکار چنان زیست و به درد و آلام مردم شتافت که والدینش همواره دعای خیر و آمرزش بردند. سهیلا صدیق بعد از فراغت از لیسه ملالی شهر کابل بدرجه عالی، به فاکولته طب کابل راه یافت و بعد از دوسال تحصیل درفاکولته طب کابل با استفاده از یک بورس تحصیلی بخارج کشور رهسپار گردید. بعد از فراغت از انستیتوت دو لتی طب نمبر یک ماسکو شامل دوره تحصیلات اسپیرانتوری گردید که در ماه عقرب سال ۱۳۵۴ با اخذ دیپلوم پی اچ دی در رشته جراحی عمومی فارغ التحصیل و به کشورش بازگشت و کمر خدمت بوطن و مردمش بست. هنگامیکه او به افغانستان برگشت، زمان زمامداری داوود خان بود. وزارت صحت عامه وقت او را بنابر ضرورت و لزوم دید مقامات بطور خدمتی به شفاخانه شهید محمد داود خان ( اکادمی علوم طبی اردو/ چهارصد بستر) معرفی نمودند. او در اجرای وظایف محوله از خود چنان شایستگی، لیاقت و کفایت کاری تبارز داد که طرف توجه رهبری شفاخانه متذکره قرارگرفت. ریاست شفاخانه از طریق وزارت دفاع ملی خواستار ادامه کار او شد. سهیلا صدیق حسب تعدیل رتبه از ملکی به نظامی با رتبه جگتورنی، خدمتگار دایمی مردم در بخش نظامی شد. پوهاند سهیلا صدیق تا سال ۱۳۵۷ در سرویس جراحی عمومی توظیف و در در سال ۱۳۵۷ بحیث آمر سرویس عملیاتخانه شفاخانه مرکزی اردو تقرر حاصل نمود. او منحیث داکتر متخصص جراحی، پله های نردبان نظامی را یکی پی دیگری بالا رفت و سرانجام در زمان حکومت جمهوری افغانستان به رتبه برید جنرالی ارتقا کرد.

به پاس خدمات شایسته اش، حایز تقدیرنامه ها، نشانها و مدال های ستوری درجه اول، ستوری درجه دوم ، ستوری درجه سوم، شه خدمت، شجاعت، نشان عالی سید جمال الدین افغان و ... گردید. پوهاند سهیلا صدیق مدتی وظیفه معاونیت شوراى سراسرى زنان افغانستان را در کارنامه خود دارد.

او دربدترین شرایط خونین که غریو راکتها از بام تا شام دلهای شهروندان کابل را به لرزه می انداخت، در و دیوار و برج و تعمیر شهر را می کوفت و ویرانه می ساخت، هرکس با کوله باری از این شهر فرار میکرد، شجاعانه و عاشقانه در کنار مردمی که جز صبر دیگر هیچ راه و چاره نداشتند، با استواری و متانت ایستاد. مدعیان دروغین خدمت به بشر، شهروندان را با خمپاره ها دریدند. سهیلا صدیق، زخمی های تکه و پاره را می دوخت و مرهم می نهاد. او وسیله حیات دوباره بود. بدون احساس خسته گی از پشت میز عملیات داشته های علمی خودرا در خدمت مجروحین و مریضان قرار داد. در سال ۱۳۷۲ بحیث سرجراح شفاخانه و در سال ۱۳۷۳ بحیث قوماندان اکادمی علوم طبی ایفای وظیفه نموده است. دسپلین پذیری و کرکتر سختگیرانه وی در مقابل آنعده از دوکتورانی که قوانین عام طبابت جراحی و عملیاتخانه را مراعات نمی کردند زبانزد جامعه طبی افغانستان است. سهیلا صدیق متخصص جراحی عمومی که رتبه علمی پوهاندی دارد، طی مدت کارخویش در بیش از ۲۰۰۰ عملیات مختلف جراحی بطنی فعالانه سهم گرفه و در بخش جراحی حرب تجربه و اندوخته های علمی خود را به شاگردان خود آموزش داده است. کار اختصاصی او دوختن طحال (تلی) است که دراین کار ید طولا و قابلیت بی همتا دارد. با جراات مسلکی و عشق به حیات انسان کار کرده، با کارد های تیز جراحی، حیات صدها انسان را از خطر مرگ نجات بخشیده است.

پوهاند سهیلا صدیق در زمان طالبان آمر سرویس اناثیه و استاد محصلین طب عالی بود. پوهاند سهیلا صدیق به مناسبت هشتم مارچ سال ۱۳۸۰ خورشیدی به رتبه دگر جنرالی ارتقا نمود. پوهاند داکتر سهیلا صدیق یکی از دو دگرجنرال اناث در اردوی کشورهای منطقه است که به این قله شامخ نظامی رسیده و با همت و درایت عالی توانسته بر این تلقینات پوسیده که زنان مخلوق عاجز و ناتوان اند، خط بطلان بکشد. او یگانه پوهاند زن در مسلک صحیه در بخش نظامی بود، شانه های او مزین با کرچ و شمشیر بود. در سال ۱۳۸۱ به عنوان وزیر صحت عامه عضو کابینه‌ کشور شد و چهار سال در این سمت کار کرد و در سال ۱۳۸۴ بحیث وزیر مشاور در امور صحی ج.ا.ا پذیرفته شد. هنگامیکه یکی از ژورنالستان از بابت تهیه مصاحبه به سراغ جنرال سهیلا به شفاخانه اکادمی علوم طبی رفت، او را با کلاه و چپن سفید که سمبول صلح و صفا، صداقت و شفقت است، ملبس یافت. او برای عملیات آماده گی می گرفت و در تکاپوی نجات انسان از هیولای مرگ بود. از ناگزیری وعده به فردا نهاد. ژورنالیست دید که تیغ ها و کارد های تیز و بران در صورتی که در دست قاتل و قصاب و جلاد نباشد، وسیله نجات انسان شده می تواند. او به کار خود می بالد و نجات دادن انسان را از عذاب دردها در زمره عبادات محسوب می نماید. او می گوید که: من اولین عملیات خود را از اپندکتومی آغاز کردم، در کار خود هرگز به مسایل سیاسی، تعصب و تبعیض تمایل نداشتم و ندارم. وصایای والدین به خصوص پدرم هنوز در گوشم طنین دارد که به همه افغانستان تعلق دارید، افغانی فکر کنید. افغانی کار کنید.

جنرال سهیلا صدیق در پاسخ به این سوال که موقف و مقام زن در نظام موجود چگونه است؟ توضیح داد: انصافاً که حالا زن، خیلی قابل قدر شده، به مقامات رهبری و تصمیم گیری راه یافته، دولت در صدد ارتقای توانمندی و ظرفیت های زنان است. زنان را در صفوف اردوی ج.ا.ا خیلی ارج می گذارند و قدر میدهند. روی همرفته زمینه ها و فرصت های خوب برای رشد و رفاه زنان فراهم شده است. حالا دیگر وقت آن است که زنان با حضور و مشارکت فعال خویش در همه عرصه های زنده گی نقش خویش را ایفا نمایند. دیگر منتظر کمک های سخاوتنمدانه نباشند، متکی به خود شوند. درک و احساس اعتماد و اطمینان به خویشتن را در خود بپرورانند. از خاطرات خود میگوید: وقتی من از مسکو دیپلوم تخصص خود را آوردم، مادرم بمن یک قاب ساعت بخشش داد که هرگز یادم نمی رود. خداوند او را بیامرزد، مقام روح و روان او جنت فردوس باشد، تحفه او برایم خیلی مشوق و با اهمیت، بالاتر ازهر تقدیرنامه و مدال بود. بنابر گرفتاری های زیاد تحصیلی و اشتغال، ازدواج نکرد. او به زبانهای فارسی دری، پشتو و روسی تسلط دارد. به اکثر ولایات کشور سفر نموده، با مردم و کشور خود آشنایی دارد. به کشور های ایالات متحده امریکا، روسیه، چین، عربستان صعودی، ایران، اندونیزیا، المان و هنگری سفر های رسمی کاری و تحصیلی نموده، یک شخص جهان دیده است. جنرال سهیلا صدیق سی و یکسال قبل، در سال ۱۳۶۸طی یک مصاحبه با خانم لیلای لیدا خبرنگار مجله وزین سباوون گفته بود: « پیر و کرکری شده ام، ولی هنوز خود را پیرنمی دانم ، در کار با دیگران مسابقه میدهم ». او در پاسخ به سوال دیگر لیدا که چند سال دیگر به همین توانمندی کار خواهید توانست، گفته بود:  « من ناشکن هستم، دو سال دیگر خوب کار می توانم، بعد از آن خدا مهربان است».

پوهاند سهیلا صدیق در رابطه با همکاران نزدیک خود از داکتر صاحبان محترم اسلم رامکی، موسی وردک، عبدالرزاق سیاووش، نثار احمد صدیقی، نورالله یعقوبی و احمد شاه طغیان نام برد. سه دهه گذشت و جنرال سهیلا اکنون همان سهیلایی نیست که دیده بودیم: قامت رسا، چشمان نافذ، دستان گرم، سلام و کلام خوش، جوش و جاذبه کار در دل ندارد. سهیلا صدیق، ازدواج نکرده‌ بود و از نزدیکانش هم کسی در کابل نیست. متاسفانه از مدت شش سال بدینسو او به مریضی زوال حافظه یا الزایمر گرفتار شده است. بعد از ظهور علایم ابتدایی الزایمر که یادفراموشی و تغییر کرکتر است، چون هیچ یک از اقارب پوهاند صاحب در افغانستان زنده گی نمیکرد، ضمنن نرسنگ فامیلی و سناتوریم کهنسالان در کشور وجود ندارد ، رییس جمهور افغانستان هدایت داد که : بپاس خدمات شایسته و سابقه این زن شجاع نظامی و دوکتورمهربان، تمام شرایط تداوی، زنده گی عادی و مراقبت دوامدار پوهاند داکتر سهیلا صدیق را شفاخانه سردار محمد داوود بدون محدودیت زمانی بعهده داشته باشد که از همان زمان تا اکنون در بستر مریضی دراین شفاخانه تحت مراقبت طبی و نرسنگ قرار داشت. بپاس خدمات شایسته پوهاند داکتر سهیلا صدیق بتاریخ نهم ماه میزان سال ۱۳۹۸ شفاخانه نسایی ولادی در اکادمی علوم طبی بنام سهیلا صدیق توسط رییس جمهور افغانستان افتتاح گردید. خواهران سهیلا صدیق: ذکیه جان معاون لیسه ملالی و فهیمه جان معلم لیسه زرغونه شهر کابل حالا در ایالات متحده امریکا با خانواده های خویش زنده گی دارند. مستوره عزیز سلطان دارنده تحصیلات عالی در رشته نسایی- ولادی و استاد فاکولته طب کابل، فعلاً در امریکا زنده گی میکند. ( اکنون در مورد ذکیه جان، فهیمه جان و مستوره جان معلومات دقیق نداریم ). صدیقه جان که دارنده دیپلوم عالی انجنیری استاد دیپارتمنت ساختمانی انستیتیوت پولی تخنیک کابل بود، از اثر مریضی که عاید حالش گردید، سال های قبل در کابل فوت نمود. آمنه، خواهر خوردش با خانواده خویش در آسترالیا زنده گی دارد. قابل ذکر است که در سال۱۳۹۳ در مراسم تجلیل از هشت مارچ (روز جهانی زن) که در وزارت صحت عامه برگزار شده بود تالار کنفرانس جدید بنام دگر جنرال پوهاند داکتر سهیلا صدیق نیز افتتاح شد. وزیر صحت عامه در هنگام افتتاح این تالار گفت : خانم داکتر سهیلا صدیق اولین زنی بود که بعد از سقوط رژیم طالبان به عنوان وزیر صحت عامه شروع به کار کرد، وزیر صحت عامه افزود: داکتر سهیلا صدیق اولین وزیر وزارت صحت عامه بود که بعد از زمان طالبان افتخار احیا و بازنگری سیستم صحی و ایجاد برنامه‌ های خدمات اساسی صحی و خدمات اساسی شفاخانه‌ای در کشور به او برمی ‌گردد.

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۲

Copyright ©bamdaad 2020

رویای تشکیل ناتوی آسیایی

چالش های امریکا ، استرالیا، هند و جاپان برای اتحاد علیه  

 نیروی دریایی اتحاد چهارگانه شامل استرالیا، هند، جاپان و ایالات متحده اخیرا بزرگ  ‌ترین مانورهای دریایی خود را در دریای عرب و اقیانوس هند برگزار کردند. در مانور دریایی این چهار کشور که اتحادی نظامی را علیه چین در آسیا تشکیل داده‌اند، کشتی ‌های جنگی، زیردریایی و هواپیماها شرکت داشتند و آن ‌گونه که تحلیلگران می ‌گویند کیفیت برگزاری این مانور نشان از جدی‌ بودن اقدامات این چهار کشور در مقابله با نفوذ نظامی و سیاسی چین در اقیانوس هند و اقیانوس آرام است.

با اینکه در روزهای اخیر اظهارنظرهای اندکی از‌سوی مقام‌ های رسمی پیکن در واکنش به این مانور صورت گرفته‌ اما رسانه‌های حکومتی چین مانور دریایی «مالابار» را محکوم کردند و حتا روزنامه گلوبال ‌تایمز این مانور را خطری برای ثبات منطقه دانسته است. این روزنامه ادعا کرده که این مانور بخشی از تلاش برای مهار اوج‌ گیری چین محسوب می‌ شود و اتحاد چهار کشور ایالات متحده، جاپان، استرالیا و هند  را «نسخه آسیایی ناتو» دانسته است. این اصطلاح اولین بار ازسوی یک دیپلومات ارشد چین برای توصیف گروه معروف به « گفت ‌وگوی امنیتی چهارگانه» یا به ‌طور اختصار « گروه چهارگانه» استفاده شده بود. ‌اعضای این گروه برای اولین ‌بار در سال 2007 ترسایی گردهم آمدند و چشم ‌انداز آزاد برای اقیانوس هند و آرام را متصور بودند، اما اعتراض ‌های چین باعث شد تا این گروه پس از چند ماه فعالیت منحل شود. اما با گذشت حدود یک دهه و در شرایطی که رابطه امریکا با چین در بدترین وضعیت خود قرار داشت و استرالیا، هند و جاپان هم رابطه ‌ای سرد با پیکن داشتند، اعضای گروه چهارگانه دوباره گردهم آمدند.
هروه لماهیو، مدیر برنامه قدرت و دیپلوماسی در موسسه لووی مستقر در سیدنی می ‌گوید: « اولین‌ بار که پیشنهاد تشکیل گروه چهارگانه ارایه شد، صرفا یک همکاری کاملا آزمایشی مورد نظر این چهار کشور بود. در‌این ‌میان، استرالیا بیش از سه عضو دیگر نسبت به کارایی این گروه تردید داشت و از طرف دیگر هم نمی ‌خواست رابطه دیپلماتیک اش با چین دچار تنش شود. این مهم ‌ترین دلایل توقف فعالیت گروه چهارگانه در ابتدای شکل ‌گیری بود. اما با گذشته حدود یک دهه شرایط در منطقه تغییر کرده و مناسبات این چهار کشور با چین هم مانند گذشته نیست. در‌حال ‌حاضر هر چهار کشور ایالات متحده امریکا، جاپان، هند و استرالیا رابطه‌ ای پر‌تنش با پیکن دارند و از اراده‌ای جدی‌ تر برای از‌سر‌گیری فعالیت گروه چهارگانه برخوردارند. از این نظر می ‌توان گفت که چین بزرگ ‌ترین دشمن خود محسوب می‌شود»....
چالش‌های  گروه   چهارگانه
در میان افزایش تنش‌ها و نگرانی‌ها، به نظر می ‌رسد عزم تازه‌ای در میان کشورهای چهارگانه برای انجام اقدامات موثرتر برای بررسی نفوذ چین شکل گرفته است. اما تحلیلگران می ‌گویند این اتحاد غیررسمی سه‌ ساله در مسیر خود با چالش ‌های بزرگی روبه‌ روست. مساله مهم این است که به نظر می ‌رسد در مورد چگونگی ایستاده گی در برابر پیکن، میان این شرکای چهارجانبه اتفاق ‌نظر وجود ندارد.‌ واشنگتن در زمان دونالد ترامپ، رییس ‌جمهوری که در آستانه ترک کاخ سفید قراردارد، از یک استراتیژی مهار به سبک کلاسیک و شبیه سیاست دوران جنگ سرد طرفداری می ‌کند. روابط ایالات متحده و چین در دوران ترامپ به پرتنش ‌ترین حد خود رسیده است. اختلافات بر سر تجارت، شیوع ویروس کرونا و سرکوب‌های پیکن در سین کیانگ و هنگ ‌کنگ، مهم ‌ترین اختلافات واشنگتن و پیکن به ‌شمار می‌آیند. مقابله با چین محور اصلی کمپاین ناموفق ترامپ برای انتخاب مجدد او بود. مایک پمپیو، وزیرخارجه امریکا، در اوایل سال جاری این سیاست را یک نبرد ایدیولوژیک دانست و آن را «ماموریت زمان ما» خوانده بود.
اما جاپان و استرالیا این رویکرد امریکا را افراطی می ‌دانند. چرا‌که چین بزرگ ‌ترین شریک تجاری استرالیا و دومین شریک تجاری بزرگ جاپان است و تا زمانی که این کشورها گزینه جایگزینی در فعالیت‌های تجاری و اقتصادی خود نداشته باشند، نمی ‌توانند ریسک رابطه پرتنش با پیکن را بپذیرند. مناسبات تنگاتنگ و گسترده اقتصادی این چهار کشور با چین مهم ‌ترین مانع در مسیر تحقق اهداف گروه چهارگانه محسوب می ‌شود.
در اوایل ماه نوامبر، توکیو و کانبیرا به شراکت جامع اقتصادی منطقه‌ ای به رهبری چین پیوستند، یک معامله تجارت آزاد که شامل 13 کشور دیگر آسیا و اقیانوسیه است و تقریبا یک‌ سوم جمعیت جهان و فعالیت اقتصادی این حوزه را شامل می‌ شود.* تحلیلگران معتقدند که تصمیم جاپان و استرالیا برای امضا ‌کردن چنین توافقی نشان ‌دهنده این است که آنها حتا اگر بخواهند نفوذ چین در منطقه را کاهش دهند، با ‌این ‌حال تمایل دارند تا تجارت و مناسبات اقتصادی خود را با چین گسترش دهند.
گرگوری پولینگ مدیر طرح شفافیت دریایی آسیا در مرکز مطالعات استراتیژیک و بین‌المللی می ‌گوید: «این منافع رقابتی و هم‌ پوشانی به این معناست که تلاش‌های امریکا برای هدایت این گروه چهارگانه با هدف ایستاده گی و مقابله با چین نمی ‌تواند از مرحله فعلی فراتر رود و گروه غیررسمی چهارگانه رسما به یک ناتوی آسیایی تبدیل شود. تنها منافع استراتیژیک مشترک نمی ‌تواند کشورها را در یک جبهه قراردهد. اگر بخواهیم منافع استراتیژیک را هم در نظر بگیریم، چهار کشور امریکا، استرالیا، جاپان و هند، نگاه استراتیژیک مشترکی ندارند و اولویت‌های آنها متفاوت است.

برای مثال، برای ایالات متحده، دریای چین جنوبی و دریای چین شرقی مناطقی حیاتی هستند. جاپان هم در این امر با واشنگتن همراه است. برای استرالیا اقیانوس آرام غربی نیز منطقه‌ ای مهم محسوب می ‌شود، اما این منطقه برای امریکا و جاپان در اولویت قرار ندارد. برای هند هم اقیانوس هند در درجه اول اهمیت قراردارد و دریای چین جنوبی یک نگرانی ثانویه است. بنابراین، اگرچه هند مایل است در زمینه ظرفیت‌ سازی به دیگر اعضای گروه چهارگانه کمک کند اما نمی ‌خواهد با حضور پررنگ ‌تر در دریای چین جنوبی ریسک رویارویی دیگری با پیکن را بپذیرد. نکته دیگر درباره هند این است که این کشور در تمام سال‌ های پس از استقلال خود به این موضوع افتخار کرده که عضو هیچ بلوک شرقی ـ غربی نبوده و یکی از مهم ‌ترین کشورهای غیرمتعهد محسوب می ‌شود. هند هر اندازه هم نگران افزایش قدرت پیکن باشد، حاضر نیست سنت همیشه گی خود را رها کند».
منبع: الجزیره

*درهمین مورد به مقاله « اتحاد بزرگ درغياب امریکا» در نشانی زیر مراجعه نمایید:

http://www.bamdaad.org/politics/3913-2020-11-16-18-17-50.html

بامداد ـ سیاسی ـ ۴/ ۲۰ـ ۰۱۱۲

Copyright ©bamdaad 2020

پیروزی جو بایدن عربستان را به فکر متحد منطقه انداخت است

شاخه زیتون بن‌ سلمان برای اردوغان

با تغییر قریب ‌الوقوع دولت در ایالات ‌متحده امریکا ، خاورمیانه نیز تغییراتی را شاهد است که بروز آن در کوتاه‌ مدت قابل تصور نبود. یکی از این تحولات، بهبود مناسبات عربستان و ترکیه است که با تماس تلفونی ملک سلمان، پادشاه عربستان و  رجب طیب اردوغان ، رییس ‌جمهوری ترکیه کلید خورد. این دو کشور از سال ۲۰۱۸  و قتل  جمال خاشقجی ، روزنامه ‌نگار منتقد حکومت عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول، رابطه سیاسی خود را قطع کرده و در جبهه‌ بندی‌های منطقه ‌ای ازجمله در ماجرای تحریم قطر از سوی عربستان و متحدانش، رو‌در‌روی هم قرار گرفته بودند.
اما با گذشت بیش ازدو سال و در حالی که  دونالد ترامپ ، رییس‌ جمهوری کنونی امریکا، در حال ترک کاخ سفید است، انقره و ریاض به این نتیجه رسیده ‌اند که زمان پایان‌ دادن به تنش‌ های دو‌جانبه فرا رسیده است. ملک سلمان هفته گذشته و قبل از آغاز نشست مجازی رهبران گروه ۲۰ به میزبانی عربستان، با اردوغان تماس تلفونی برقرار کرد و دو طرف توافق کردند برای حل تنش‌ های دو‌جانبه، به مذاکرات ادامه دهند. بلافاصله پس از این گفت ‌وگو نیز فیصل بن‌ فرحان در گفت ‌وگو با خبرنگاران، گزارش ‌های رسانه ‌ها مبنی بر تحریم کالاهای ترکیه ‌ای در عربستان را تکذیب کرد.
اردوغان هم در سخنرانی مجازی خود در نشست گروه ۲۰، پاسخ گرمی به نشان ‌‌دادن شاخه زیتون از سوی پادشاه عربستان داد و به تمجید از نقش ریاض در منطقه پرداخت و اعلام آماده گی کرد که انقره می ‌خواهد دوستی دیرینه خود با ریاض را از سر بگیرد.
روز جمعه نیزمولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه ، از دیدارش با فیصل بن ‌فرحان، همتای عربی خود، در حاشیه نشست سازمان همکاری‌ های اسلامی خبر داد. با استقبال عربستان و ترکیه از بهبود روابط، می‌ توان به این نتیجه رسید که دو طرف در شرایط فعلی در این دیدگاه مشترک هستند که همکاری بهتر از رقابت می‌ تواند منافع آنها را تامین کند.
ترکیه و عربستان درسال‌ های گذشته در سوریه با همکاری هم توانسته بودند حکومت بشاراسد، رییس ‌جمهوری سوریه را تا آستانه سقوط پیش ببرند و تنها روسیه و دیگر حامیان منطقه ‌ای سوریه باعث شدند تا کفه ترازو به سود اسد سنگینی کند. آن زمان دولت باراک اوباما، رییس ‌جمهوری سابق امریکا نیز تمایلی برای ورود به جنگی دیگر نداشت و با ورود ترامپ به کاخ ‌سفید هم ایالات‌ متحده امریکا دیگر نمی‌ خواست درگیر خاورمیانه باشد. در این خلا قدرت، بدون حضور پررنگ امریکا، رقابت عربستان و ترکیه ادامه یافت. ترامپ در زمان حضور در کاخ سفید، برای بلند پروازی‌های محمد بن ‌سلمان، ولیعهد عربستان، چک سفید امضا کرده بود و در مقابل انتظار داشت تا عربستان هم با در‌آمدهای نفتی هنگفت خود، تسلیحات نظامی بیشتری از ایالات ‌متحده امریکا خریداری کند.
اما امروز شرایط در حال تغییر‌کردن است؛ تا کمتر از دو ماه دیگر جو بایدن، رییس ‌جمهوری منتخب امریکا، وارد کاخ سفید می ‌شود؛ رییس ‌جمهوری که آشکارا از منتقدان سیاست ‌های منطقه ‌ای عربستان به ‌شمار می ‌آید و ریاض بیش از انقره نیاز دارد تا مناسبات دوجانبه را بهبود ببخشد.
باتو کوشکان، استاد دانشکده اقتصاد لندن، به روزنامه دیلی‌صباح ترکیه می ‌گوید: « دموکرات‌ها معمولا دو کشور را بیش از همه در خاورمیانه مورد انتقاد قرار می‌ دهند؛ ترکیه و عربستان.

در شرایط فعلی و با اتفاقاتی که عربستان در دوران ریاست ‌جمهوری ترامپ در منطقه رقم زده، توجه و حساسیت دموکرات ‌ها روی عربستان بیشتر شده است. ریاض به‌ طور طبیعی مورد انتقاد کنگره قراردارد و با ورود رییس ‌جمهوری دموکرات به کاخ ‌سفید، دشواری‌ های عربستان دو‌چندان خواهد شد. در گذشته ، سناتورها و نماینده گان کنگره تلاش می ‌کردند مانع از نزدیکی بیش از اندازه امریکا به عربستان شوند، اما روسای ‌جمهوری امریکا مانع بزرگ این اقدامات محسوب می ‌شدند. روسای ‌جمهوری امریکا همواره عقیده داشتند با وجود اختلاف‌ های گسترده میان واشنگتن و ریاض، منافع دو طرف حکم می ‌کند که دو کشور مناسبات خود را حفظ کنند. همین عامل بود که مانع از اعمال تحریم ‌های گسترده از سوی کنگره علیه عربستان پس از قتل خاشقجی شد».
نگرانی ریاض از بایدن
با ورود بایدن به کاخ‌ سفید، انتظار می ‌رود کم‌ و‌بیش همین رویکرد فعلی ایالات متحده امریکا در قبال عربستان ادامه یابد، اما احتمالا تفاوت بایدن و ترامپ اینجا خواهد بود که رییس ‌جمهوری دموکرات تلاش چندانی برای کاهش فشارهای کنگره علیه عربستان نخواهد کرد. بایدن پیش از این به‌ صراحت خواستار پایان حمایت ایالات متحده  امریکا از عملیات عربستان سعودی در یمن شده بود و احتمالا فروش سلاح‌ های پیشرفته به عربستان را که ممکن است در درگیری ‌های یمن استفاده شود، مسدود می ‌کند.
از طرف دیگر، احتمال احیای برجام و پایان کمپین فشار حداکثری ترامپ بر ایران نیز نگرانی ریاض را برانگیخته است. در زمان ترامپ، عربستان سعودی متحدی ثابت‌ قدم علیه ایران داشت، اما اکنون به نظر می ‌رسد توافق برجام یا توافقی مشابه آن دوباره بازگردانده خواهد شد و توانایی مانور ایران در منطقه هم افزایش خواهد یافت.
ترکیه و عربستان در غیاب کامل رهبری امریکا در خاورمیانه تحت ریاست ‌جمهوری ترامپ، دچار اختلاف ‌های زیادی شدند؛ زیرا منافع ترکیه و آرمان‌ های عربستان سعودی در درگیری‌ های مختلف منطقه ‌ای، قابل سازش نبود. اکنون با احتمال اتخاذ نقش پیشگیرانه ایالات ‌متحده امریکا، هر دو کشور در حال آماده ‌شدن برای انجام محاسبات جدید هستند.
بر اساس محاسبات عربستان سعودی، بدون شک ترکیه بیش از پیش در منطقه درگیر خواهد شد. ترکیه در مقایسه با دوران ریاست‌جمهوری اوباما، بازیگر منطقه‌ای قدرتمندتری شده و نشان داده است که اگر محاسبات امنیتی ایجاب کند، حتی حاضر به سرپیچی از خواست ایالات متحده است.
در این میان و در‌حالی‌که ترکیه رویکرد خصمانه به ایران ندارد، عربستان همچنان خواهان جلب حمایت انقره در برابر اقدامات و برنامه‌ های منطقه ‌ای ایران است. فهرستی طولانی از موضوعاتی وجود دارد که بر روند بهبود روابط ترکیه و عربستان سایه می‌ اندازد. مصر و لیبیا از‌جمله این موضوعات هستند. یک آشتی احتمالی نیازمند گام‌ های محکم بیشتر از‌جمله از سوی رهبری عربستان ‌سعودی است که در درجه اول باید نگرانی‌های ترکیه از تحریم این کشور در کشورهای متحد عربستان را برطرف کند و در ادامه ثابت کند هنوز هم می ‌توان مشارکت منطقه ‌ای با عربستان داشت.
هنوز فرصت همکاری ترکیه و عربستان در زمینه مسایل منطقه ‌ای و حل چالش‌ ها و درگیری‌ ها وجود دارد. ریاض تا اکنون فشارهای امارات متحده عربی را برای عادی‌ سازی روابط با بشار اسد در سوریه رد کرده و این خبر خوبی برای اردوغان است. از طرف دیگر، جلب حمایت ترکیه برای راه‌ حلی برای یمن نیز می ‌تواند عربستان را در موقعیت بهتری قرار دهد. در همین حال، ایجاد روابط نزدیک بین انقره و ریاض می ‌تواند اثرات گسترده‌ ای داشته باشد. مصر با وجود تنش ‌هایی که با ترکیه دارد، می‌ تواند تحت تأثیر ریاض قرار گیرد تا روابط نزدیک ‌تر با انقره برقرار کند. اما مانع مهم برای بهبود رابطه عربستان و ترکیه، امارات متحده عربی است که عربستان سعودی را به سمت سیاست خارجی مخربی سوق می‌ دهد و ممکن است تلاش کند که ریاض را از تصمیم خود برای بهبود رابطه با ترکیه منصرف کند؛ اقدامی که بعید است در انجامش موفق شود./شرق 

بامداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۳۱۲

Copyright ©bamdaad 2020

 پیام تسلیت دارالانشای حزب آبادی افغانستان

با تاثرو تاسف زیاد امروز نیز نخل برومندی از آزاداندیشان و مبارزان راه آزادی کشور جهان فانی را وداع گفت . رفیق اسماعیل آزاد عضو دارالانشای حزب آبادی افغانستان ، در اثرحمله قلبی امروز عصر به ابدیت پیوست.

انالله و انا الیه راجعون

دارالانشای حزب آبادی افغانستان به نماینده گی اعضای حزب مراتب تاثر و تسلیت خود را به نسبت وفات مرحوم اسماعیل آزاد که عمرگرانبهای خود را در راه روشنگری ، دفاع از مادر وطن ، مبارزه با دشمنان رنگارنگ وطن ، تلاش بخاطر وحدت نیروهای دموکراتیک و جزایر ح.د.خ.ا وکار هدفمند و مثمربا کمیته های ولایتی حزب ، مبارزه با فساد و مافیا صرف نموده ، و شب و روز در خدمت مردم رنج دیده وطن بود ؛ به رهبری و اعضای حزب آبادی افغانستان، نیروهای ملی دموکرات و ترقی خواه کشور، فامیل معزز و گرامی ، دوستان ،اقارب و هواخواهانش ابراز نموده ، به رفقا و بازمانده گانش صبر جمیل آرزو دارد .

روحش شاد ، یاد و کارنامه هایش جاودان و بهشت برین جایش !

بخواب آرام رفیق، راهت ادامه دارد !

پروفیسور داکتر محمد داوود راوش

رییس حزب آبادی افغانستان

یادداشت: نماز جنازه فردا شنبه مورخ هشت قوس ، ساعت ده و سی قبل از ظهر در مسجد عید گاه ادا و در حضیره کندهاری های شهدای صالحین بخاک سپرده میشود .دوستان مطلع باشند.

اگهی های فوتی و پیام تسلیت ـ بامداد ـ ۲۰/۱ـ ۲۷۱۱

Copyright ©bamdaad 2020