سکوت دموکرات‌ ها، خشم جمهوری‌ خواهان

سناتور لیندسی گراهام : هرگز به اندازه اکنون درباره احتمال حمله به وطن ‌مان نگرانی نداشتم.

در روزی که رییس‌ جمهوری امریکا، خروج شتاب ‌زده از افغانستان را « موفقیتی استثنایی» خواند، چهره‌های شاخص جمهوری‌ خواهان در اعتراض به نحوه خروج امریکا از افغانستان و عدم پابندی جو بایدن به تعهدات خود در محافظت از منافع ملی امریکا خواستار استیضاح او شدند.
در هفته ‌های گذشته تعدادی از نماینده گان و سناتورهای جمهوری ‌خواه در واکنش به آنچه در افغانستان می‌ گذرد، بایدن را فردی « فاقد توانایی دراختیارداشتن سمت فرمانده کل قوا» معرفی می ‌کردند، اما اظهارات اخیر تونی بلینکن وزیر خارجه امریکا بر اعتراض رقبای سیاسی بایدن افزود. بلینکن در روزی که آخرین نظامیان امریکایی هم از افغانستان خارج شدند، اعلام کرد که « با وجود اینکه بیش از ۱۲۰ هزار نفر نظامی و غیرنظامی را از افغانستان خارج کردیم اما هنوز بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ شهروند امریکایی در این کشور باقی مانده‌اند و قصد داریم با تماس با آنها، راهی برای خروج شان از افغانستان پیدا کنیم».

ژنرال فرانک مکنزی فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی امریکا هم در تایید اظهارات بلینکن گفت که حتا اگر امریکا ۱۰ روز بیشتر در افغانستان ‌مانده بود، باز هم نمی ‌توانست همه را خارج کند. این اظهارات باعث افزایش خشم جمهوری ‌خواهان شد. آنها جو بایدن را به « رهاکردن امریکایی‌ ها» آن هم قبل از پایان مهلت تعیین ‌شده متهم کرده و خواستار استیضاح یا استعفای بایدن شده‌اند. بایدن پیش از این وعده داده بود تا زمانی که همه شهروندان امریکا از افغانستان خارج نشده‌اند، این کشور را ترک نخواهد کرد.  درین لاهود ، عضو جمهوری ‌خواه مجلس نماینده گان امریکا می ‌گوید:‌ «بایدن این‌ گونه تصمیم گرفت که تعهد به ضرب ‌الاجل و عمل به قولی که به طالبان داده، مهم‌ تر از قول اش به امریکایی‌هایی است که در افغانستان رها شده‌اند. بایدن قبل از ضرب ‌الاجل افغانستان را ترک کرد و شهروندان امریکایی که تلاش می‌ کنند از آنجا خارج شوند را رها کرد. اگر بایدن استعفا نکند، باید استیضاح شود».

مایک والتز،  نماینده فلوریدا هم با تاکید بر اینکه جنگ در افغانستان تمام نشده، بلکه تمدید شده است، نوشت: « تروریزم در افغانستان، تنها به افغانستان محدود نمی ‌شود. مثل سرطان پخش می ‌شود و تا خانه ما را دنبال می‌ کند».

درخواست استعفای وزیر دفاع و رییس ستاد مشترک ارتش
امریکا میلیاردها دلار تجهیزات نظامی شامل پهپادها، دوربین‌های دید شبانه، اسلحه و هلیکوپترهای پیشرفته را در افغانستان جا گذاشته که اکنون به دست طالبان افتاده‌اند. گفته می‌ شود که نیروهای امریکایی قبل از خروج، تجهیزات هوایی خود را از کار انداختند تا طالبان قادر به استفاده از آنها نباشند. اما حدود ۹۰ جنرال بازنشسته و فرمانده ارشد سابق در نیروی دریایی امریکا، خواستار استعفای لوید‌ آستین وزیر دفاع و مایک میلی رییس ستاد مشترک ارتش امریکا شدند و گفته ‌اند که آنان باید برای « اقدامات خلاف امنیت ملی خود » در خروج شتاب ‌زده نیروهای امریکایی از افغانستان، مورد سوال قرار گیرند. دونالد ترامپ رییس‌ جمهوری پیشین امریکا، نیز با صدور بیانیه‌ ای خواهان پس ‌گرفتن تجهیزات نظامی امریکا در افغانستان شد که به دست افراط‌گرایان طالبان افتاده است. ترامپ در بیانیه خود تأکید کرد: «دولت جو بایدن باید از طالبان بخواهد این تجهیزات را به امریکا بازگرداند و درغیر این صورت با استفاده از نیروی نظامی آنها را بازگرداند یا نابود کند».
در کنار نحوه خروج امریکا از افغانستان و تحویل این کشور به طالبان پس از ۲۰ سال جنگ بی ‌نتیجه با این گروه افراطی، فشارهای جمهوری‌ خواهان به دولت دموکرات امریکا درباره مرگ ۱۳ نظامی امریکایی در جریان انفجارها در فرودگاه کابل تشدید شده و  لیندسی گراهام  سناتور ارشد جمهوری‌ خواه درباره احتمال تکرار حملات ۱۱ سپتامبر در امریکا هشدار داده است.
لیندسی گراهام سناتور که پیش از این هم خواستار استیضاح بایدن شده بود، این بار هم در برنامه‌ ای تلویزیونی هشدار داد « ما با این کار به هزاران نفر از متحدان افغانی خودمان که شجاعانه در کنار ما جنگیدند، پشت می ‌کنیم. ما به صدها شهروند امریکایی هم پشت کرده و آنها را در افغانستان رها کرده‌ایم. احتمال اینکه شاهد یک ۱۱ سپتامبر دیگر باشیم، شدیدا زیاد شده است». او با اشاره به حملات پهپادی امریکا به ولایت ننگرهارعلیه مواضع داعش در پاسخ به حمله انتحاری مرگ ‌بار به فرودگاه کابل که منجر به کشته ‌شدن حداقل ۱۷۰ نفر از‌جمله ۱۳ امریکایی شد، گفت: « این حملات پهپادی باعث متلاشی ‌شدن داعش نخواهد شد. تعداد شبه‌ نظامیان داعش دو برابر شده است. ما با پشت ‌کردن به متحدانمان شرایط را برای وقوع یک ۱۱ سپتامبر دیگر مهیا می‌ کنیم. هرگز به اندازه اکنون درباره احتمال حمله به وطن ‌مان نگرانی نداشتم. بایدن ادعا می ‌کند که با خروج از افغانستان به جنگی ۲۰ ساله پایان داده است اما ما جنگ را پایان ندادیم. او دقیقا عکس این کار را انجام داد. برای ۲۰ سال آینده روسای جمهور امریکا مجبور خواهند بود با این فاجعه و افغانستانی مواجه شوند که به پایگاه تروریست ‌ها تبدیل شده و تهدیدی جدی برای منطقه و جهان به شمار می ‌آید. این جنگ تمام نشده است. ما وارد یک فصل جدید و کشنده ‌تر شده‌ایم. هم ‌اکنون تروریست‌ها مسوولیت افغانستان را برعهده دارند. این اقدام رییس ‌جمهور باید عواقب زیادی داشته باشد، حتا استیضاح».  با وجود اینکه با نمایان ‌ترشدن وضعیت افغانستان پس از خروج امریکا صدای اعتراض جمهوری‌ خواهان بلند تر می  ‌شود و برخی رسانه‌های حامی بایدن هم روندی انتقادی علیه این اقدام بایدن در پیش گرفته‌ا ند اما چهره‌های شاخص دموکرات و حامیان بایدن درمورد عواقب عملکرد رییس‌ جمهور امریکا سکوت کرده ‌اند.
تمجید بایدن از عملیات خروج
در همین حال جو بایدن در نخستین سخنرانی خود پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان گفت که « جنگ در افغانستان اکنون به پایان رسیده است. من چهارمین رییس‌ جمهوری امریکا هستم که باید با این مساله روبه ‌رو می ‌شد که آیا این جنگ پایان یابد یا خیر؟

زمانی که نامزد انتخابات شدم به پایان جنگ تعهد دادم و امروز به این تعهد عمل کردم. هیچ کشوری تا اکنون عملیاتی به گسترده گی روند تخلیه اتباع خارجی و افغان‌ ها طی چند روز اخیر را انجام نداده است». او همچنین درباره شاخه خراسان داعش در افغانستان گفت که کار امریکا با این گروه تمام نشده است.
بایدن باز هم از تصمیم خود برای خروج از افغانستان دفاع کرد و مدعی شد که ایالات متحده امریکا چاره‌ای جز « ترک یا افزایش تنش» در طولانی ‌ترین جنگ امریکا نداشت. « ما تنها یک انتخاب ساده داشتیم. یا تعهد دولت قبلی را انجام می ‌دادیم و افغانستان را ترک می ‌کردیم یا می‌ گفتیم که این کشور را ترک نمی ‌کنیم و ده‌ها هزار سرباز خود را به جنگ باز‌می‌ گرداندیم. شک ندارم که این تصمیم درست، عاقلانه و بهترین تصمیم برای امریکا بود. انتخاب واقعی بین خروج یا تشدید درگیری‌ها بود. من قصد نداشتم این جنگ را برای همیشه ادامه دهم و همچنین قصد نداشتم روند خروج را طولانی کنم».
مکالمه عجیب بایدن و غنی
روز گذشته رویترز گزارشی جنجالی با استناد به فایل صوتی و رونوشت آخرین مکالمه تیلفونی روسای جمهوری امریکا و افغانستان قبل از سقوط کابل به دست طالبان منتشر کرد. جو بایدن و اشرف غنی در این تماس که کمتر از یک ماه قبل از سقوط کابل انجام شده، درمورد کمک‌ های نظامی و راهبردهای سیاسی بحث کردند، اما ظاهرا نه بایدن و نه اشرف غنی از خطر فوری حمله طالبان آگاه نبوده و برای رویارویی با این مساله که شورشیان ناگهان بر کل کشور تسلط یابند، آماده گی نداشته ‌اند. بایدن در این تماس تیلفونی در ازای اینکه رییس‌ جمهوری افغانستان بتواند به طور علنی برنامه خود را برای کنترول وضعیت پیچیده در کشورش اعلام کند، به او پیشنهاد کمک کرده است. بایدن گفته است:  « اگر بدانیم این برنامه چیست، ما به پشتیبانی هوایی نزدیک خود ادامه می ‌دهیم».
بایدن حتا از نیروهای مسلح افغانستان که به دست امریکا آموزش دیده و تامین مالی شده‌ اند تمجید می‌ کند و به غنی می‌ گوید: « واضح است که شما بهترین ارتش را دارید. در برابر ۷۰، ۸۰ هزار نفر از شبه‌ نظامیان طالبان، شما ۳۰۰ هزار نیروی مسلح دارید که قابلیت خوب ‌جنگیدن را دارند». چند روز بعد از این مکالمه، ارتش افغانستان بدون درگیری با طالبان از تمام مناطق عقب ‌نشینی کرد. بایدن در بخشی دیگر از مکالمه ‌اش می ‌گوید: « در سراسر جهان و در بخش‌هایی از افغانستان تصور می‌ شود که مبارزه با طالبان خوب پیش نمی ‌رود. اما درست یا غلط، نیاز است که این استنباط به تصور دیگری بدل شود. اگر شخصیت‌ های برجسته سیاسی افغانستان یک نشست مطبوعاتی برگزار کرده و با هم از یک راهبرد جدید نظامی اعلام حمایت کنند، این تصور تا حد زیادی تغییر خواهد کرد». لحن رییس‌ جمهوری امریکا در این مکالمه نشان می‌ دهد که او فروپاشی سه هفته بعد را پیش‌بینی نمی‌ کرده است.
غنی هم در این گفت ‌وگو هشدار می ‌دهد که «ما با یک هجوم همه‌جانبه طالبان با برنامه ‌ریزی کامل پاکستان و پشتیبانی لوژیستیکی و به کمک حداقل ۱۰، ۱۵ هزار تروریست بین‌المللی عمدتا پاکستانی روبه‌ رو هستیم ». شرق

بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۰۴۰۹

 مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright ©bamdaad 2021

سوریه، پرونده جدید بین ‌المللی اردن

پرونده سوریه یکی از محورهای اصلی تحرکات دیپلوماتیک فشرده رهبران اردن در مرحله اخیر بوده است و عمان به ‌همراه مصر می ‌کوشد سوریه را بار دیگر به اتحادیه عرب برگرداند.
 ملک عبدالله دوم پادشاه اردن روز دوشنبه با ولادیمیر پوتین ، رییس‌ جمهوری روسیه در مسکو دیدار و درباره پرونده‌های مختلفی از جمله مهم ‌ترین آن یعنی پرونده بحران سوریه با او گفت ‌وگو کرد.
به گزارش میدل‌ایست‌ نیوز، اردن که میزبان بیش از ۱،۳ میلیون پناهنده سوری است، می‌ کوشد در پرونده سوریه تغییرات و تحولاتی ایجاد کند و ضمن کاهش تنش‌ها در این کشور و مشارکت در پرونده پرسود بازسازی سوریه، خود را از بار سنگین پناهنده گان سوری رها کند؛ چراکه به گفته وزارت برنامه ‌ریزی اردن، این کشور در سال جاری برای رتق ‌‌و‌فتق امور این پناهنده گان به ۲،۴ میلیارد دلار پول نیاز دارد. در‌همین ‌رابطه، مسوولان سابق اردنی و کارشناسان سیاسی در گفت ‌وگو با «عربی ۲۱ » تصریح کردند: دلیل دگرگونی در مواضع اردن در قبال سوریه به واقعیت ‌های میدانی و تسلط دولت سوریه بر بخش اعظم خاک این کشور و تلاش عمان برای تأمین منافع  اقتصادی خود در سایه بحران اقتصادی نفس ‌گیر این کشور است.
 ممدوح العبادی ، معاون سابق نخست‌ وزیر اردن، در‌این ‌باره گفت: به مصلحت اردن است که روابط همه‌جانبه‌ ای با سوریه داشته باشد، مواضع پیشین اردن در محاصره اقتصادی سوریه با بستن مرزها و واردات کالاها با هزینه گران ‌تر به‌خصوص با بالارفتن هزینه ترانزیت دریایی به کشور ضرر زیادی وارد کرد. او به «عربی ۲۱ »  گفت: بستن مرزها با سوریه به معنای قتل اقتصادی اردن است.
صفحه‌ جدید در مناسبات اردن و سوریه
روابط اردن و سوریه در سال ۲۰۱۱ میلادی در پی ناآرامی‌ها در سوریه و اتهام‌ زنی دمشق به عمان مبنی بر آموزش جنگجویان و تسلیح و تسهیل عبور جهادی‌ها به سوریه رو به وخامت نهاد و با اخراج  بهجت سلیمان ، سفیر سوریه در عمان در سال ۲۰۱۴ میلادی رسما قطع شد.
در همین ارتباط، ملک عبدالله در مصاحبه با روزنامه امریکایی واشنگتن ‌پست در سال ۲۰۱۷ میلادی به‌ طور ضمنی خواستار کناره ‌گیری بشار اسد شد و گفت: منطق اقتضا می‌ کند شخصی که با کشتار مردمش در ارتباط است، از صحنه خارج شود، اما پادشاه اردن بعدها در مصاحبه با شبکه سی ‌ان ‌ان امریکا گفت: بشار اسد و نظام سوریه برای مدتی طولانی پایدار هستند و باید گفت ‌وگوهای هماهنگی با مقامات سوری داشته باشیم.
در‌این‌میان،  بشیر الخصاونه ، صدراعظم اردن، از نقش این کشور و مصر برای بازگردان سوریه به اتحادیه عرب خبر داد و افزود: اردن و مصر و برخی کشورهای برادر خواهان بازگشتن سوریه به کرسی خود در اتحادیه عرب هستند، زیرا نبود سوریه کارساز نبود؛ چراکه با بازگشت دولت سوریه به اتحادیه عرب، نظام رسمی عربی در قالب این اتحادیه می ‌تواند نشست ‌ها و دیدارهای موثری میان مخالفان و دولت برگزار کند و زمینه بازگشت آواره گان و پناهنده گان به کشورشان را فراهم کند.

دیدار ملک عبدالله با پوتین

به گفته  سمیح المعایطه ، وزیر اطلاع‌ رسانی پیشین اردن، پرونده سوریه و راهکار سیاسی بحران این کشور در صدر گفت ‌وگوهای ملک عبدالله و پوتین قرار داشت. المعایطه افزود: نگرش اردن به پرونده سوریه مبتنی بر تعامل با واقعیت میدانی این کشور و تسلط نظامی دمشق بر اغلب اراضی سوریه و کاهش قدرت مخالفان است، بنابراین مصر با توافق برخی کشورها از جمله مصر معتقد است که باید سوریه به اتحادیه عرب بازگردد و این بازگشت در درجه نخست به سود مصالح سیاسی اتحادیه عرب و منافع اقتصادی اردن است. او گفت: اردن نسبت به وضعیت امنیتی درعا پس از درگیری‌های اخیر دولت سوریه و مخالفان نگران است همچنین می ‌کوشد تا از طریق سوریه به لبنان برق صادر کند و امریکا هزینه این کار را متقبل خواهد شد.

حل ‌وفصل پرونده‌های اختلافی
به گفته  خالد الشنیکات ، رییس پیشین انجمن علوم سیاسی اردن، عمان می ‌داند که پس از سیطره دولت سوریه بر بخش اعظم این کشور دیگر مساله تغییر نظام رنگ باخته است. همچنین اردن خسارت اقتصادی سنگینی بابت بحران سوریه متحمل شد و اکنون میزبان بیش از ۱،۳ میلیون پناهنده سوری است، به مصلحت اردن است که این پناهنده گان پس از ثبات وضعیت امنیتی به کشورشان بازگردند و این موضوع نیازمند حمایت روسیه است. الشنیکات گفت: اردن نسبت به تحولات درعا و ایجاد موج جدید آواره گان نگران است؛ بنابراین به طرف‌های ذیربط اعمال فشار می ‌کند تا مساله به‌ صورت صلح ‌آمیز حل ‌وفصل شود./ش

بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۲۴۰۸

 مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright ©bamdaad 2021

اندیشه و دیدگاه دیگران پیرامون رخدادهای افغانستان:

چرا ایالات متحده امریکا درافغانستان با شکست مواجه شد؟

عملیات درازنظامی بیست ساله ایالات متحده امریکا و متحدین آن در افغانستان با شکست سنگین و بدنامی دردناک به فرجام میرسد. دلایل این شکست که برخی از آنها قابل اجتناب بود فراوان است .

زمانی که ارتش ایالات متحده امریکا درخزان سال ۲۰۰۱ م ، پس از حمله تروریستی یازدهم سپتامبر به افغانستان هجوم آورد و درمدت چند هفته کوتاه طالبان را که به اسامه بن لادن پناه داده و از تسلیمدهی وی ابا ورزیده بودند ، بدور راند، هیچکسی حساب نمیکرد که این جنگ در حدود بیست سال دوام کند و با پیروزی اسلامیست های رادیکال بر ابرقدرت جهانی  ، ایالات متحده و متحدین ناتوی وی خاتمه پیدا کند . چگونه این امر بوقوع پیوست ؟ شکست در افغانستان مانند بسیاری از رویداد های تاریخی دیگر، چنانچه مورخین میگویند دارای علل متعدد و ظهور یافته در زمان واحد می باشد . دراینجا از مهمترین عوامل به گونه کوتاه تذکر بعمل می آید :

نقش خرابکارانه پاکستان

پاکستان از مدت ها بدینسو در روی کاغذ متحد ایالات متحده امریکا بود و میلیاردها دالر کمک اقتصادی و نظامی دریافت می نمود . اما اسلام آباد در معضل افغانستان دشمن امریکا بود تا دوست وی . طالبان که در پاکستان اساسگذاری شده بودند پس از سقوط خود در سال ۲۰۰۱ م  به آنکشور عقب نشینی کردند و از آنجا به عملیات خود ادامه دادند .حکومت های پاکستان نگران آن بودند که دشمن قسم خورده آنان یعنی هند در افغانستان نفوذ  کند . از این رو آنها مانع حکومت های افغانستان درهمه جا گردیدند . پیش از همه سازمان استخبارات نظامی پاکستان( آی اس آی ) دارای نقش مشکوک بود و حتا در زمانیکه طالبان پاکستانی در پاکستان حملات تروریستی خونین را انجام میدادند بازهم این سازمان در پهلوی اسلامیزم رادیکال طالبان قرار داشت . طالبان هیچگاهی بدون پشتیبانی این همسایه مهم افغانستان قدرت را به این آسانی تصرف کرده نمی توانستند . ایالات متحده امریکا بر پاکستان فشار کافی وارد نکرد زیرا هراس داشت که این فشار باعث بروز مناقشات درونی در آن کشور گردیده  و این قدرت اتومی را بی ثبات خواهد ساخت .

انحراف در نتیجه جنگ عراق

رییس جمهور ایالات متحده امریکا ، جورج بوش  بتاریخ اول ماه می ۲۰۰۳ م ختم جنگ عراق را اعلام نمود . قوای امریکایی در ماه مارچ همین سال به عراق حمله نموده بودند . این جنگ بر خلاف جنگ در افغانستان نه تنها حامیانی ، بل مخالفانی نیز در میان متحدین غرب داشت . علل جنگ ساختگی مینمود و ساختگی هم بود. از این رو جورج بوش نمی توانست اختیاراتی را از سوی شورای امنیت ملل متحد بدست آورد . عملیات ایالات متحده در عراق نه تنها در سطح بین المللی ، بل به گونه خاص در خود ایالات متحده نیز با دیده انتقادی نگریسته میشد . پس از تابستان ۲۰۰۳ م وضع امنیتی عراق بدتر شد و القاعده که پیش از این در عراق حضور نداشت حملاتی را بر شیعه ها انجام داد تا جنگ داخلی را براه اندازد . حملات بر قوای ایالات متحده هم فزونی یافت و ایالات متحده ساحاتی را به نفع شورشیان از دست داد . در نوامبر ۲۰۰۴ م انتخابات ریاست جمهوری بر پا میشد ، از این رو وضع عراق را ماست مالی کردند و قوا را خارج نمودند . البته پس از انتخابات آنها را دوباره به عراق فرستادند و تعداد آنها را آفزایش دادند .منابع مالی هم به عراق سوق داده شد . در افغانستان هم نخستین نشانه های از حیات طالبان بمشاهده میرسید . اما از آنجایی که در عراق رویای پیشرفت امور بر وفق مراد در حال فروریختن بود باید این رویا درافغانستان به قوت خود باقی میماند ، زیرا در سال ۲۰۰۶ م انتخابات میا نی پارلمان برگزار می گردید .

قانون اساسی نامناسب

افغانستان از نگاه اتنیکی کشور متنوع است . جغرافیا و مردم نگاری آن چنان مینمایاند که گویا ساختارهای سیاسی بمثابه ساختارهای منطقی تبارز می یابند. هیچ یک از گروه های اتنیکی چون پشتون ها ، تاجیک ها ، هزاره ها ، ازبیک ها و دیگران در اکثریت سرتاسری قرار ندارد . اما آنها در مناطق بومی خود دارای اکثریت می باشند . قانون اساسی سال ۲۰۰۴ م خیلی مرکزگراست . کابل بر همه واحد های اداری  تا کوچکترین آنها در دور افتاده ترین نقاط کشور حکومت می کرد و هیچگونه خود مختاری محدود محلی هم وجود نداشت . رییس جمهور انتخاب گردید ولی والی های ۳۴ ولایت انتخابی نبودند و کابل آنها را تعین مینمود .در پس امتناع از هر گونه فدرالیزم ، تصوراتی چون نظریه رییس جمهور حامد کرزی ( پشتون ) مبنی بر این امر  وجود داشت که یک حکومت مرکزی قوی میتواند از فروپاشی دولت جلوگیری کند و جنگ سالاران پیشین را مهار نماید . پیآمد چنین قانون ، خصومت دایمی ( انتاگونیسم ) میان حکومت که خواسته های خود را به زور تحمیل مینمود ویا شکست میخورد و ولایات بود. همچنان مرکزگرایی ( سنترالیزم ) در درون قوه اجراییه که به رییس جمهور با وجود پیروزی ضعیف انتخاباتی قدرت کامل میداد به یک مشکل جدی مبدل گردیده بود . در نتیجه منازعات دوامدار پس از انتخابات که در زیر سایه اتهامات تقلب در انتخابات قرارداشت پستی ایجاد گردید که در قانون وجود نداشت. این پست چون مقام رییس اجراییه و چوکی نخست وزیر از درِ عقبی ایجاد گردید که صلاحیت آن هر گز فورمولبندی نشد . سیستم ریاستی همچنان موجب ارتقای پارلمانتاریزم نگردید .در فرجام دولت نفاق زده و فلج شده  ضعیف باقی ماند و کسب قوت نکرد .

فساد و رشوه ستانی

ایالات متحده و شرکایش فساد را با خود به افغانستان نیآوردند .اما پس از سال ۲۰۰۳ م مبالغ سرسام آور پول های بین المللی همانند عراق به این کشور سرازیر شد که از آنها سیاست مداران متعددی بهره گرفتند .این نه تنها افغان ها بودند که از این پولها سرمایه دار شدند ، بل افغانستان برای تعدادی از شرکت های گماشته شده خارجی در اینجا ، مشاورین و اشخاص دیگر به معدن طلا مبدل گردیده بود. فساد نه تنها به پیشه نخبه گان افغانی مبدل گردید بل تمام جامعه به رشوه ستانی کشانیده شد. انجوهای خارجی سیستم های موازی به جامعه سنتی ایجاد کردند ، جاهای کار را عرضه داشتند و خدماتی را انجام دادند که برای قبولی آن ها در بعضی موارد پول می پرداختند . آنها به گونه نمونه برای تشویق رفتن دختران به مکتب به خانواده هایی آنها پول میدادند. برخلاف آنها طالبان و دولت قبلی آنها بمثابه نمونه اسلام واقعی پاک از فساد بودند .اما سیاست مداران فساد پیشه افغانی  پس از ۲۰۰۱ م  نیز گفتمان اسلامی را براه می انداختند تا تعلقیت خود را به سنت های مذهبی افغانی برجسته سازند.

سیاست مداران بی کفایت

نخستین رییس جمهور افغانستان پس از سقوط طالبان ، حامد کرزی در کنفرانس بُن در سال ۲۰۰۱ م از سوی نماینده گان سرشناس افغانی به حیث رییس اولین اداره انتقالی تعین شد ،‌ اما در افغانستان او را بمثابه دست نشانده ایالات متحده امریکا میدانستند.

درباره انتخابات نخست در سال ۲۰۰۴ م  که کرزی در ۲۱ ولایت از جمله ۳۴ ولایت  برنده شناخته شد و این امر چیزی برجسته نبود شایعاتی مبنی بر تقلب به گوش میرسید . در سال ۲۰۰۹ م  تقلب انتخاباتی در همه جا شنیده میشد ولی او باز هم تا سال ۲۰۱۴ م به حیث رییس جمهور باقی ماند .این مساله در باره خلف او ، اشرف غنی نیز صدق میکند. انتخابات سال ۲۰۱۹ م که در آن حریف انتخاباتی وی ، عبدالله عبدالله هم خود را برنده اعلام نمود منجر به بحران دولتی گردید. این بحران با سازش های نا درست حل گردید ، مگر هر دو رییس جمهور نتوانستند مشروعیت سرتاسری کسب کنند.

کمک های اقتصادی نادرست

تنها بخش ناچیزی ازمبلغ دوعشاریه سه بلیون دالری که ایالات متحده امریکا در مدت بیست سال در افغانستان به مصرف رسانید صرف پروژه های مدنی چون زیرساخت ها ، آموزش ، اداره و یا توسعه اقتصادی گردید . جان سوپکو ، بازرس اختصاصی ایالات متحده این برنامه از مبلغ ۸۶ میلیارد یورو سخن می گوید . این مبلغ برای کشورعقب مانده ای که به همه چیز نیاز داشت خیلی کم بود. گذشته از این بخش زیادی از این پول هم دزدی و ضایع شد، زیرا مقامات ایالات متحده و اعانه دهنده گان بین المللی این وسایل مالی را در اختیار موسسات محلی قراردادند و ازچگونگی مصرف انها کنترول نکردند. پروژه های ایالات متحده هم ناقص بودند. پول زیادی برای برنامه ضد مواد مخدر که باید از زرع تریاک جلوگیری میکرد به مصرف رسید . این مصارفات همه بیهوده و بی نتیجه بود. زرع لوبیای سویا در شمال افغانستان با میلیون ها دالر تشویق گردید، در حالیکه زمین و اقلیم  برای کشت آن مساعد نبود .

جوویل برینکلی ، ژورنالیست امریکایی در سال ۲۰۱۱م  برنامه کمکی ایالات متحده را « ظرف بدون قاعده یا پُر نا شدنی» ( بیهوده ــ م ) خواند . بسیاری از چیزهای که به طور واقعی ساخته شده بودند ، دوباره در نتیجه جنگ ویران گردیدند .

استراتیژی های غلط نظامی

ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۱ م بخوبی میدانست که جنگ قوای مسلح منظم  در برابر ارتش چریکی تا چه اندازه دشوار است. اما با وجود آنهم درس های ویتنام و جاهای دیگر رافراموش نمود . اسلحه ثقیل و تکنالوژی پیشرفته در نبرد با طالبان چندان موثریت نداشت. ارتش ایالات متحده امریکا پس از قتل اسامه بن لادن در سال ۲۰۱۱ م عملیات نظامی خویش را هرچه بیشتر محدود ساخت و پس از سال ۲۰۱۵ م  مصروف تربیت و تجهیز ارتش افغانستان گردید. اردوی افغانستان نمی توانست از اسلحه بغرنج امریکایی استفاده کند. جنگ ایالات متحده ازهمین هنگام به بعد از طریق هوا صورت میگرفت . اما بسیاری از حملات طیارات بی پیلوت علیه طالبان در نقاط دورافتاده اکثراْموجب کشتار مردمان ملکی میگردید . این امرخشم فزاینده نسبت به ایالات متحده و متحدینش و هوا داری از طالبان را برمی انگیخت .

شکست ترامپ در دوحه

دونالد ترامپ رییس جمهور ایالات متحده امریکا بعد از سال ۲۰۱۷ م  قوای خود را درافغانستان اندکی افزایش داد، ولی هیچگاه پنهان نکرد که خواهان پایان بخشیدن فعالیت های ایالات متحده امریکا در افغانستان است .او زلمی خلیلزاد را که سفیر امریکا در دوران رییس جمهور جورج بوش در کابل بود بار دیگر فراخواند تا بمثابه متولد افغاستان و موظف خاص ایالات متحده با طالبان قراری را آماده بسازد که براساس آن پس از خروج ایالات متحده امریکا ، از بقدرت رسیدن غیر قابل کنترول و مجدد طالبان یعنی چیزیکه اکنون رخداده است جلو گیری شود. ترامپ پلان های خروج خود را مبتنی بر این نظر میدانست که با پیروزی بر القاعده وظیفه ایالات متحده درافغانستان بسر رسیده است . البته خلف وی ، جو بایدن نیز از این نظر پیروی میکند . خلیل زاد در دوحه پایتخت قطر مذاکرات مقدماتی با طالبان را در ماه اکتوبر سال ۲۰۱۸ م انجام داد. مذاکرات منظم در جنوری سال ۲۰۱۹ م  آغاز و در فبروری سال ۲۰۲۰ م به پایان رسید. ایالات متحده در اول به حکومت افغانستان در این مذاکرات راه نداد. جوهر قرارداد این بود که ایالات متحده از افغانستان خارج میشود، طالبان همه سازمان های تروریستی را از افغانستان بدور میسازند و با  کابل به تشکیل یک حکومت مشترک خواهند پرداخت. بایدن قرارداد ترامپ را عملی نمود . طالبان در مدت مذاکره با ایالات متحده امریکا عمد تا درنتیجه آتش بس محفوظ بودند و توانستند نیرومندی نظامی و کنترول ارضی خود را در افغانستان توسعه دهند . مذاکره طالبان با ایالات متحده به آنها پرستیژ بزرگی را ببارآورد و اعتبار حکومت غنی را شدیدا کاهش داد .

خطا کاری های سازمان های استخباراتی

پایان عملیات ایالات متحده امریکا در افغانستان  پیش از همه یک شکست سازمان های استخباراتی است که قدرت دفاعی ارتش افغانستان را بی اندازه بالا و نیرومندی طالبان را پاهین میدانستند . هر چند که استخبارات از ماه ها بدینسو هوشدار میدادند که طالبان چه پیش و یا پس قدرت را خواهند گرفت ولی سرعت  برهم خوردن حکومت غنی را کسی پیشگویی نمی کرد . آنچه که از نظر سازمان های استخباراتی به طور کل دورمانده بود عبارت بود از اینکه طالبان چگونه در ولایات با مقامات  محلی  و قوای نظامی  به تسلیم شدن بدون جنگ توافق کرده بودند . ایالات متحده امریکا و ناتو بیشتر به ارزیابی های کابل اعتماد کردند، افراد آنها درجاییکه جنگ در آنجا فیصله میشد حضور نداشتند و معلومات دهنده گان خوب هم  موجود نبودند..گزارشات بدبینانه  دردفتر سالاری محبوس میشد و یا بخاطر حکومت افغانی سست و بی رنگ میگردید . طالبان خود از سرعت پیروزی خود در شگفت شدند . اینکه بایدن در ماه جولای با اطمینان اعلام نمود که  فرو پاشی حکومت افغانستان تا اندازه زیاد از احتمال بدور است  نباید صورت میگرفت.

خروج بدون پلان

کاخ سفید بنا بر پیشگویی های نادرست حساب می کرد که خروج مطابق پلان اجرا خواهد شد . نگرانی اساسی ارتش در آن بود که خروج گام به گام  متباقی قوا ی ایالات متحده را در معرض خطر قرارخواهد داد. ازاین رو پایگاه هوایی مهم بگرام به طور ضربتی در ماه جولای بسته شد. صدور ویزه به کارمندان محلی بخاطررعایت حکومت غنی به تعویق انداخته شد. البته این دستگاه هراس داشت که خروج بهترین ها از هم فروپاشی حکومت را سرعت خواهد بخشید . پلان های عاجل  برای حالات بد، یعنی پیروزی طالبان پیش از زمان خروج  بتاریخ ۳۱ ماه اگست، طرح و تدوین نشده بود. در فرجام ایالات متحده امریکا افغانستان را با تصاویری ترک می کند که سقوط سایگون را در سال ۱۹۷۵م به یاد می آورد و به گونه ای که ده ها هزار نفر از کمک کننده گان وفادار را در خطر مرگ باقی میگذارد .

بر گرفته از شماره مورخ ۲۷ اگست  ۲۰۲۱ م روزنامه استاندارد

برگرداننده : عمرمحسن زاده

بامـداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۱ـ ۰۱۰۹

 مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright ©bamdaad 2021

 پشت ميز مذاکره با متهم سابق

روزنامه شرق در مورد سفر دیروزی ویلیام برنز رییس سی ای ایی بکابل مینویسد : 

شرایط سیاسی در افغانستان بعداز تصرف کابل به‌ دست نیروهای طالبان روز‌به‌ روز پیچیده می‌ شود. درحالی‌که وزرای گروه هفت (G7) روز گذشته سعی ‌کردند تا با برگزاری نشستی راه‌ حلی برای حل بحران این کشور بیابند و در شرایطی که بارها مقامات اامریکایی بر به ‌رسمیت ‌نشناختن طالبان به‌ عنوان قدرت سیاسی تأکید کرده‌اند، روزنامه واشنگتن ‌پست به نقل از مقامات آگاه در کاخ سفید خبر داد که ویلیام برنز، رییس سازمان مرکزی اطلاعات امریکا (سیا) دیداری مخفیانه با ملا عبدالغنی برادر، معاون سیاسی رهبری طالبان و بالاترین مقام این گروه در پایتخت افغانستان داشته است.

به گزارش این روزنامه امریکایی، این دیدار که دوشنبه انجام شد، بالاترین سطح از ملاقات میان مقامی از کابینه جو بایدن، رییس‌ جمهوری ایالات متحده  امریکا با رهبری طالبان از زمان تسلط این گروه بر کابل است.

واشنگتن ‌پست می‌ گوید سازمان سیا هنوز درباره این خبر اظهارنظر نکرده اما مقام‌ هایی که از این دیدار خبر داشته‌ اند و نام آنها برده نشده، آن را تایید کرده ‌اند.
از نظر برادر نیز این دیدار چندان خالی از لطف نیست چرا که او ۱۱ سال پیش توسط سازمانی که اکنون توسط برنز هدایت می ‌شود، به اتهام شرکت در عملیات جاسوسی دستگیر و به هشت سال زندان محکوم شد. هرچند برادر بعد آزادی از زندان در سال ۲۰۱۸ میلادی، به‌ عنوان نماینده طالبان در مذاکرات دوحه حضور داشت و در نوامبر ۲۰۲۰ با مایک پمپیو، وزیر خارجه سابق امریکا، در یک قاب قرار گرفت اما برای او،‌ دیدار روز دوشنبه به معنای این است که واشنگتن او را دیگر به‌ رسمیت می‌شناسد؛ آن‌ هم در شرایطی که از ملا هبت‌الله که به فصل ‌الخطاب طالبان معروف است، خبری نیست. او که گفته می‌شود به ‌زودی به کابل بازمی ‌گردد، تا اکنون هیچ واکنشی به اتفاقات اخیر نداشته است. بسیاری گمان می ‌کنند که ملا هبت‌الله مدت‌ها پیش به‌ دلیل بیماری مُرده و طالبان مانند مرگ ملا عمر، این مساله را هم مخفی نگه داشته‌ است. اگر او مُرده باشد، تنش درونی میان طالبان بیشتر خواهد شد و اگر زنده باشد، تنها اوست که می ‌تواند میان طالبان یکدستی و اتحاد ایجاد کند.
طبق گزارش‌ها، ملا عبدالغنی برادر که درحال ‌حاضر چهره اول گروه طالبان معرفی شده است، روز جمعه وارد کابل شد تا برای ایجاد حکومت فراگیر با طرف ‌های مختلف سیاسی در افغانستان گفت ‌وگو کند. ملا برادر از قوم ‌درانی است و افغانستان را سهم‌الارث پدری خود می‌ داند. این نگاه و تنش درونی در درازمدت می ‌تواند شکننده گی بیشتر بین طالبان و حتا تقسیم این گروه به دو بخش را رقم بزند. به گزارش رسانه‌ها، ملا برادر با طیف‌ های مختلف سیاسی در افغانستان دیدار و گفت ‌وگو می‌ کند و پس از آن در مدت دو هفته، چارچوب دولت افغانستان مشخص خواهد شد. درحال‌ حاضر دیدارهای گروه طالبان با سیاست ‌مداران افغانستان به عبدالله عبدالله، حامد کرزی و گلبدین حکمتیار، سه سیاست‌ مدار ارشد این کشور محدود بوده است. این درحالی است که طیف گسترده‌ای از سیاست ‌مداران، نیروهای قدرتمند در افغانستان و چهره‌ های مردمی، در جبهه مخالف طالبان قرار دارند و حتا برای مبارزه با گروه طالبان آماده می‌ شوند. گزارش این دیدار در حالی منتشر می ‌شود که تلاش‌های بی ‌وقفه دیپلوماتیک و نظامی برای خروج شهروندان کشورهای غربی از فرودگاه کابل ادامه دارد. طالبان گفته است که ضرب ‌الاجل تعیین ‌شده برای خروج نیروهای خارجی را تمدید نمی ‌کنند و این نیروها تا روز ۳۱ آگست برای تخلیه شهروندانشان فرصت دارند.

پیشتر آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، گفته بود که این کشور در رابطه با عملیات تخلیه شهروندان آمریکا از طریق میدان هوایی کابل با طالبان در ارتباط است.

شورای ۱۲ نفره سیاسی
در‌همین‌ حال، هفته‌ نامه امریکایی فارن‌ پالسی به نقل از منابع گزارش داد که رهبران جنبش طالبان یک شورای ۱۲‌نفره برای اداره افغانستان تشکیل خواهند داد. منابع گفتند که به برخی از اعضای دولت سابق، وزارتخانه‌ های دلخواه ارایه می ‌شود. فارین‌ پالسی نوشت: این شورا شامل ملا عبدالغنی برادر، ملا محمد یعقوب، پسر ملا محمد عمر بنیان ‌گذار این گروه و همچنین یکی از اعضای بلند پایه شبکه حقانی به احتمال زیاد خلیل الرحمان حقانی  خواهد بود. یک منبع نزدیک به محافل ارشد طالبان به اسپوتنیک گفته است: افغانستان به استثنای رییس ‌جمهوری و امارت توسط یک شورای ۱۲ نفره اداره می‌ شود. این منبع می‌افزاید که گفت ‌وگوها برای انتصاب پنج نفر دیگر از اعضای شورا، مارشال عبدالرشید دوستم و عطامحمد نور والی سابق ولایت بلخ در جریان است؛ هرچند طالبان مانند همیشه درباره آینده دولت کابل سکوت کرده است.

بامـداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۱ـ ۲۴۰۸

 مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright ©bamdaad 2021