اوزبیک خلق مثل لری

به گزینش رفیق عارف گهریک

وزبیک خلق مثل لری دوامی ده:

۱ـ ایتگن سوز نی یوتماق بولمس.

۲ ـ ایتیلگن سوز آتیلگن اوق.

۳ ـ کینگ بولسنگ کم بولمیسن.

۴ ـ کینگ گه، کینگ دنیا - تارگه تار دنیا.

۵ ـ کینگ گینگشیب ایرتیلر - تار تارتیشیب ایرتیلر.

۶ ـ باش گه بلا کیلگن ده، برداش بیریش هم مردلیک. 

۷ ـ مرد بیر اولر، نامرد یوز اولر.

۸ ـ یوز نامرد دن یوز قیتر، بیر مرد نی هر کیم مقتر.

۹ ـ ایتمس ایشنینگ باشی گه باتور کیلر قاشی گه.

۱۰ـ مرد بیر سوز لی دی نامرد مینگ سوز لی دی. 

دوامی بار...

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۵۰۲

Copyright © bamdaad 2019

در رثاى پيرخردمند، استاد فرزانه و خردگستر زنده یاد پوهاند دوکتورغلام سخی مصوون، موسس انجمن حقوقدانان افغان در اروپا

مرد کهن که در بيشتر از هشت دهه اگاهانه حب الوطن من الايمان نصب العين راه و رسم زنده گى پرافتخاراو بود و به زادگاه ، وطن و مردمش عشق ميورزيد ، در تلاطم امواج روزگار و زماني که زادگاه او ، شهر کابل بخاطرتحقق پلان و ارمان يکى از خبيث ترين دشمنان افغانستان بايد ميسوخت و به تل خاک مبدل ميگرديد ، بالاجبار و بعد از تحمل مصايب عديده راهى ديار غربت ميگردد و بيشتر از دو دهه اخير عمر پر بار خود را در جلای وطن و با نام و خاطرات وطن سپرى و سرانجام بروز ( ٢٦ ) جنورى سال پار به عمر نودو شش سالگى داعی اجل را لبيک و به جاودانگى ميرسد و در ديار غربت در شهر فرايبورگ جرمنى رخ در نقاب کشيد و ما امروز با اندوه فراوان در سالروز وفات شخصيت بى بديل و از غنايم روزگار ، زنده ياد پوهاند داکتر غلام سخى مصوون استاد فرزانه و پر فضيلت ما ، يادشان را گرامى ميداريم و از شخصيت والاى شان تبجيل مينماييم .

فرزانگى و فضيلت علو مقام انسانى است و عروج به اين مرتبت ، مستلزم رياضت است در تمام عمر ، که انسان هاى متعهد به انسانيت و انسان محور همانند استاد گران ارج دوکتور مصوون بخاطر « دولت جاويد » ، زنده گى را با نيکى ، نيکنامى ، صفا ، وفا و محبت سپرى و بدان نايل ميگردند :

دولت جاويد يافت هرکه نيکو نام زيست

کز عقبش ذکر خير زنده کند نام را

زنده ياد پوهاند استاد مصوون از بزرگترين شخصيت هاى ورجاوند علمى و ملى افغانستان و شخصيت پروجاهت حقوقى بين المللى ، يکى از پاسداران سترگ علم و معرفت ، دانش و خرد و ترقی و تمدن و از علم برداران نور و روشنایی ، « پیر خرد » و معرفت ، یکی از معماران معارف و تحصیلات عالی ، استاد سابقه دار و رییس اسبق فاکولته حقوق و علوم سیاسی پوهنتون کابل که در بیشتر از نیم قرن چند نسل از محصلان را اموزش داده و شاگردان شان در ارگانهای حراست حقوق ، قوه قضاییه ، لوی څارنوالی ، وزارت عدلیه ، وزارت امور خارجه و سایر ارگان ها مصدر خدمات شایسته بوطن گردیده و تا سطح قاضی القضات ، لوی څارنوال و ریاست دولت مسوولیت داشته اند ، يک ضايعه بزرگ ملى جبران ناپذير ميباشد .

استاد مصوون بزرگوار از مفاخرعلمی افغانستان و شخصیت اکادمیک با وجاهت بود که در مجامع علمی اروپا نیز مورد حرمت قرار دارد و شش دهه قبل از یونورستی هامبورگ دوکتورای خود را در رشته حقوق بین الدول اخذ و دوره های کسب تخصص را در کشور های امریکا و جرمنی سپری و در ده ها کنفرانس های علمی در سطح ملی و بین المللی اشتراک داشته اند .

در صد سال اخیر و با انفاذ نخستین قانون اساسی افغانستان (۱۹۲۴ م ) که ساختن دولت ملی و قانون سالار مطرح است و جدل تاریخی سنت و تجدد بعد از شمس النهار بر مبنای اهداف مشروطه خواهان در وجود قانونگرایان و حاکمیت قانون و دشمنان ان تداوم میابد و از زنده یاد عبد الواسع قندهاری مولف « تمسک القضات الامانیه » بحیث پدر قانون و تقنین یاد می نماییم ، در بعد از جنگ دوم جهانی و انفاذ منشور ملل متحد و میثاق های بین المللی که حقوق بین المللی مدرن در افغانستان مطرح میگردد ، در جمع سایربزرگان ، جايگاه و مقام معنوى پوهاند داکتر مصوون بمثابه یکی از پدران حقوق معاصر در افغانستان ميباشد که در نضج گیری مفهوم قانون و تسجیل ارزش های قبول شده حقوق بین المللی در حقوق ملی و قوام یافتن حاکمیت قانون سهم ارزنده ایفا نموده اند.

استاد بزرگوار در تدوین لوایح ، مقررات و قوانین زیاد سهیم و در جمع اهل خبره عضویت کمیته تسوید پنجمین قانون اساسی را در دومین جمهوریت افغانستان داشته اند و در مطابقت متن قانون اساسی با معیار های حقوق بین المللی و انعکاس میثاقهای جهانی در مواد ان نقش ارزنده را ایفا نموده و آثار و کتاب هاى ارزشمند ميراث معنوى شانرا تشکيل ميدهد .پوهاند داکتر مصوون شخصیت بزرگ ملی ، مستقل و غیروابسته به احزاب سیاسی و از خادمان صادق وطن که حتا در دوران تقاعد نیز از خدمت بمردم و مسلک و انتقال تجارب به جوانان دورنبود و در سال ( ١٩٨٦م ) با اشتراک مساعی شاگردان و اهل حقوق انجمن حقوقدانان افغانستان را در کشور تاسیس و در اولین کنگره آن بحیث رییس آن انتخاب گردید و در جلای وطن و غربت نیز بخاطر وضع ناهنجارافغانستان و افغانان ناقرار و در دفاع از حق و حقوق افغان و بلند نگهداشتن صدای دفاع از داعیه افغانستان یکدهه قبل با تشویق شاگردان و همسلکان، انجمن حقوقدانان افغان در اروپا را در شهر هامبورگ ایجاد و در سمت اولین رییس ان انتخاب گردید و تا اخيرعمر بمثابه رییس افتخاری برکت شاگردان بود و همت عالی این « پیر خرد » جوانان را در رسیدن به منزل مقصود الهام بخش بود و نام و خاطرات شان براى هميشه رهنماى شاگردان میباشد .

استاد بزرگوار ما شخصیت عالی و محبوب القلوب شاگردان و دوستان و با صفات عالی انسانی ، مهربانی و مروت حیثیت پدرمعنوی را دارد که سراسر زنده گی ، کار ، صداقت و خرد او نمونه ذیقیمت است که همچون برلیان ناب سزاوار حرمت حق شناسان و قدرشناسان قرار خواهد داشت .

روانشان شاد ، ياد و خاطرات شان گرامى و نام سترگ اش جاودان باد !

با حرمت

شورای رهبری انجمن حقوقدانان افغان در اروپا

ميرعبدالواحد سادات ریيس انجمن

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۲۷۰۱

یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright © bamdaad 2020

سپين شاهين

د زنځير شرنگا دې خيژي آرام نه يې
ته سرباز د آزادۍ يې ، غلام نه يې

ته جرس د يوه قام د ويښېدو يې
د نازونو د خوبونو ، پيغام نه يې

د رڼو ستورو لښکر درپسې سم دی
د خاموشو ماښامونو امام نه يې

غاړه جگه که پښتونه درواری شم
سپين شاهين يې ، د خاشاکو د دام نه يې

د پرواز فضا دې لوړه تر خيبره
ته گربت يې ، د کوډلې د بام نه يې

د وطن په مينه مست يې له السته
ته محتاجه د شرابو د جام نه يې

ستا په مټو د ستم غرونه نړيږي
سزاوار د اسارت د دوام نه يې

غاړه جگه که ، چې ټيټ درته دښمن شي
د انگرېز د غلامانو ، غلام نه يې

غاړه جگه که ، کاروان درنه تېريږي
پيلامه د خوځېدو يې ، انجام نه يې .

( صدیق کاوون )

زخمي گربت

زخمي گربت يم ، قفسونه ماتوم الوزم
د پرواز سيمه مې له سره خپلوم الوزم
لکه ققنوس به بيا له خپلو ايرو پورته شمه
زاړه هوډونه يو ځل بيا تازه کوم الوزم .

ستمګره!
له زنځير او له زندانه ، نه وېرېږم
ستمگره ! زه له تا نه ، نه وېرېږم
زه د وخت په توفانونو کې رالوی يم
ستا له باد او له بارانه ، نه وېرېږم .

( صدیق کاوون )

آرمــان

په مذهب د مينتوب کې ايمان څه وي
مينه څه وي ؟ او معنا د جانان څه وي ؟

د آزمون په بټۍ ننه وزي ، پوخ شي
که نه جوړ له خامو خټو انسان څه وي

چې د مينې جام پر سر واړوي ، تود شي
بيا هغه ته د سکروټو باران څه وي

د ولس له منځه پورته شي ، اتل شي
د رزمونو د ډگر پهلوان څه وي

غېږه ورته کړي موجونو د درياب ته
د توفان مرغه ته زوږ د توفان څه وي

د سر تېرو سرغندويو په مسلک کې
زنڅير څه وي ؟ زولنې او زندان څه وي ؟

سره لمبه چې پر سر بله کړي ، څراغ شي
د رڼا د غوړېدلو آرمان څه وي

يوه ورځ به دا سپېره بوټي گلان شي
د سپرلي وږمې ته شپول د خزان څه وي ؟

( صدیق کاوون )

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۲۰۲

Copyright © bamdaad 2020

له اوښکو تر بارانه

زموږ د اوښکو سلسله ، باران ته  ورسېده
د وږمې ساه وه ، خونړي توفان ته ورسېده

يوه آرزو وه ، چې د زړه په باغ کې وټوکېده
يوه غوټۍ وه ، په ځوانۍ خزان ته   ورسېده

راغله ، سندره يې پر شونډو باندې وښوېېده
د کور خبره وه ، اوس ټول جهان ته ورسېده

د پېښوري بنگړيو شور يې له  مړونده وخوت
خوږه ښکالو وه ، خو اووم آسمان ته ورسېده

يوسف لا اوس هم ، د عزيز په بند کې شپې تېروي
د زليخا د مخ شغله ، کنعان ته ورسېده

پرون يې فخر خرڅوه ، په  خپله  پڅه  توره
نن يې پگړۍ ، د تور بازار دوکان ته ورسېده

زاهده مه يې خوځوه ، له خدايه تېره شوله
ستا گډه  وډه مسأله ، شيطان   ته ورسېده

د اوداسه له کوزه ړۍ دې ، ثواب وڅڅېده
ريا سجده شوه ، د مسجد دالان ته ورسېده

هغه د « عاد » او د « ثمود » کانه په مونږه شوې
له « شامه » تېره شوه بلا ، « يمان » ته ورسېده

وربل دې راوړه چې د زړه گلاب پرې وټومبمه
هسې خو هم ياره ، قصه تاوان ته ورسېده .

 (صدیق کاوون)

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۰ـ ۲۵۰۱

 Copyright © bamdaad 2020