برخیــز

ای زن، توای شکسته پر از جور روزگار
رنجور ودرد دیده دراین شهرو این دیار
ای زن برآ زلانه سرد ملال خویش
ازآشیان حسرت وغم ها بپابخیز
دیواره های شام سیاهی بهم بریز
برخیز بیدرنگ
دژ فساد دیو پلید زمانه را
درهم بکوب وشورقیامت بپابکن
دورستم زبانگ غضب زیر پا بکن
زین دام برده گی پرازدردجانکاه
خود را رها بکن
ازدیوشب مترس، شورونوا بکن
بادست خویشتن
وفق مراد خویش
خود سرنوشت زنده گیت را رقم بزن
بیرون بکش دشنه غم ازدل فگار
بانگ زمانه با دل خود همنوا بکن
خود را به سیر دور فلک آشنا بکن
بشو بگوش هوش
بانگ صدایی میرسد ازپهنه های دور
از سرزمین روشن از دره های نور
او مژده میدهد که فردا رسیدنیست
برخیز بی گمان
تا قله های اوج زمان بال وپر بزن
بیرون برآ زکوره درد و عذاب خویش
آتش به آشیانه ی بیدادگر بزن
وهم وخیال فاجعه ازسر بدربکن آینده را ز آیینه دل نظر بکن
تا ازصفای آبی یک آسمان پاک
شب ها پر ازتلالوی استاره گان شود
نخل امید سبز تو درهر قدم ز مهر
باز و گشوده هر طرفی گلفشان شود
پایان رسد زمام سیاهی دراین وطن
از شور عشق آتش دل شعله ور شود
خورشید سرزند زگریبان صبحگاه
شام غریب زنده گیت پرسحرشود
غمها بخاک ریزد و دنیا دگر شود.

( نورالدین همسنگر )

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۴/ ۱۹ـ ۰۶۰۳

Copyright © bamdaad 2020

تجلیل ازدهسالگی « شورای سراسری زنان افغان درکشورهالند » و روزجهانی زن

گزارشگر: یاسمین همسنگر سکرترمسوول شورا

بتاریخ ۲۹ فبروری سالجاری ازدهمین سالگرد بنیانگزاری شورای سراسری زنان افغان درکشورشاهی هالند  و روزجهانی زن ، بهمکاری انجمن فرهنگی افغان های شهرو نواحی شهرآرنهم طی محفل شکوهمندی باشعاربرگزیده همایش اروپایی زنان افغانستان که «زنان افغانستان خواستار صلح پایدار، توسعه وحقوق انسانی وشهروندی هستند»تجلیل وگرامیداشت بعمل آمد.

محفل باسخنرانی مختصروگرداننده گی محترمه بانو یاسمین همسنگرومحترمه بانویاسمین زیارمل آغازگردیده ودرابتدا محترمه بانوسهیلازحمت رییس شورا دررابطه به کارکردهای ارزنده وتلاش های هدفمند شورا طی ده سال گذشته که تصاویری ازجریان فعالیت های شورا ازطریق ویدیو نمایش داده می شد ، مفصلاْصحبت نموده وضمن عرض تبریکی بدین مناسبت و روزجهانی زن ازسهمگیری فعال وهمه جانبه هیات رهبری ، فعالین وهواداران شورا وهمکاری دایمی نهادها وبویژه اتحادیه انجمن افغانهادرهالند،انجمن فرهنگی افغان های شهرو نواحی آرنهم وانجمن زنان ملتو کلتور «انجمن زنان ملیت مختلف مقیم هالند» یادهانی نموده و یکباردیگربه تعهد شورا درامردفاع گسترده ازحقوق ،آزادی وبرابری زنان درهمه زمینه ها تاکید ورزید.

بعدامحترم ولی محمد شاهپوررییس اتحادیه انجمن افغانها درهالند طی صحبتی دهسالگی شورا ، و روزجهانی زن را به اشتراک کننده گان محفل تبریک وتهنیت گفته ودررابطه به کارو تلاش وسیع زنان درعرصه های گوناگون وپیرامون تغیرات اوضاع درکشورمطالبی را بیان داشت.همچنان طی این محفل محترم شفیق احمدی مسوول کانون فرهنگی حافظ عبدالمجید پیام کانون مذکور را بخوانش گرفت. به تعقیب آن محترمه سعیده طلوع معاون شورا  و رییس انجمن همبستگی زنان شهر اندوفن پیام زنان ولایت ننگرهار را به مناسبت روزجهانی زن قرایت نمود.

قابل یادآوریست که به مناسبت های مذکور پیام های تبریکه ازجانب محترمه داکترشفیقه رزمنده رییس همایش اروپایی زنان افغانستان ،اتحادیه فرهنگی سراسری ا.د.گلخوشه ها و فوزیه زرین معاون رادیوی نوین عنوانی شورا مواصلت ورزیده. درادامه محفل ازمحترم ولی محمد شاهپورریس اتحادیه انجمن افغانها درهالند بخاطرکارکردهای هدفمند فرهنگی واجتماعی وهمکاری شان باشورا با اهدای آوارد تقدیربعمل آمد.

درضمن بپاس قدردانی ازخدمات وکارکردهای موفقانه شورا آواردی ازجانب ولی محمد شاهپورریس اتحادیه انجمن افغانهادرهالند به نماینده گی ازهیات رهبری برای محترمه بانوسهیلا زحمت مسوول شورا اهدا گردید که با تشکری پذیرفته شد.

درضمن ازهیات رهبری شورا که هریک درسمتدهی فعالیت های زنان نقش ارزنده داشته اندبا اهدای آواردهای که ازطرف شورا آماده گردیده بود برایشان اهدا شد.

تقدیرشده گان دراین بخش قرارذیل اند:

محترمه سهیلازحمت مسوول شورا،محترمه سعیده طلوع و محترمه یاسمین زیارمل معاونین شورا،محترمه بانویاسمین همسنگر سکرترمسوول، محترمه فخریه مسوول مالی محترمه بانو زلیخا پوپل،محترمه عزیزه عنایت ،محترمه بانوزیبا یارزی ومحترمه بانوقریش نوروزی اعضای رهبری شورا.

هکذا برای تعدادی از زنان متعهد وپیشتازنهضت زنان افغان که مسوولیت نهادهای کاربا زنان را دارند به ترکیب زیر آواردهای شوراتقدیم گردید:محترمه صالحه واهب واصل مسوول کمیسون سراسری اتحادیه انجمن افغانها درهالند ،محترمه بانوگلچهره نعیم مسوول نهاد همیاری افغانستان و محترمه بانوگل مکی آرشید مسوول انجمن زنان زندام .

درجریان محفل بیوگرافی یک تعداد دختران شایسته به خوانش گرفته شد و آواردهای شورا به آنها اهدا گردید.

محترمه سودابه بایارآرشید، محترمه فرشته نوری ،محترمه نرگس تاج،محترمه صدف عبرت ،محترمه سانگه صدیقی،محترمه بهیجه نورانی ،محترمه فرشته عمر،محترمه جمیله نصیرکریم، نیلوفرعطایی ،محترمه فریده عطایی ،محترمه منیژه سادات،محترمه فریده شاهپور،محترمه رمزیه رحمانی ، محترمه سارا برومندچاوش، محترمه تهمینه فایز ، محترمه صفیه، محترمه زهره منگل ،محترمه نجیبه سادات.

یک تعداد ازفعالین شورابه ترکیب ذیل مورد تقریرقرارگرفتند:

محترمه رویا منگل،محترمه ریتا رحیمی ، محترمه هوسی توده یی ، محترمه لینا طلوع، محترمه نیلوفرزیارمل ،محترمه الهه همسنگرومحترمه سونیا زحمت.

دراخیردسته های گل بمناسبت دهسالگی شورا وروزجهانی زن ازطرف برخی اشتراک کننده ها به محترمه بانو سهیلا زحمت مسوول شورا اهداگردید که باتشکری پذیرفته شد.

محفل باصرف غذا واجرای کنسرت جالب و دیدنی توسط محترم غفارامینی هنرمند محبوب کشوربپایان رسید.

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۵۰۳

Copyright © bamdaad 2020

گذر کوتاه درباره پیشینه « ۸ مارچ ، روز جهانی زن »

ترتیب و تنظیم اززلیخا پوپل

تاريخ  « روز جهانى زن » هم زمان تاريخ مبارزه سياسى و اجتماعى عليه تبعيض است. اين روز روز همبستگى براى مبارزه در راه برابرى حقوق و شرايط بهتر کارى و زنده گى زنان است.

انتخاب تاريخ روز هشتم ماه مارچ به عنوان « روز جهانى زن  » به خاطره مبارزه زنان کارگر نساجى در سال ۱۸۵۷ ترسایی در شهر نيويورک امريکا بر مى گردد.

شرايط کارى سخت و غيرانسانى و دستمزد کم کارگران زن که در اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم همراه با مردان در کشورهاى صنعتى وارد بازار کار شده بودند، آنان را وادار به اعتراض و مبارزه صنفى به شکل هاى سازمان يافته و يا غير متمرکز عليه اين بى عدالتى مى کرد.

در اين روز کارگران نساجى زن در يک کارخانه بزرگ پوشاک براى اعتراض عليه شرايط بسيار سخت کارى و وضعيت اقتصادي شان دست به اعتصاب زدند. خاطره اين اعتصاب براى کارگران نساجى باقى ماند. نارضايتى عمومى ازاين شرايط براى زنان کارگر ادامه داشت .

در هشتم مارچ سال ۱۹۰۸ ترسایی ، بعد از گذشت بيش از پنجاه سال کارگران زن کارخانه نساجى کتان درشهر نيويورک با خاطره اعتصاب در اين روز، به دليل تبعيض و محروميت و فشار زياد کار در مقابل حقوق بسيار کم اعتصاب خود را شروع کردند. صاحب اين کارخانه به همراه نگهبانان براى جلوگيرى ازهمبستگى کارگران ديگر بخش ها با اين اعتصاب و سرايت آن به بخش هاى ديگر اين زنان را در محل کار خود در کارخانه محبوس کرد. به دلايل ناشناخته اى آتش در کارخانه درگرفت و فقط تعداد کمى از کارگران زن محبوس توانستند خود را نجات دهند. ۱۲۹ کارگر زن در آتش سوختند.

روز هشتم ماه مارچ بر پايه سنتى مبارزه کارگران زن عليه شرايط سخت کاريشان در خاطره ها ماند.

در سال هاى بعد در کشورهاى مختلف اروپايى و امريکا مبارزه زنان به شکل تظاهرات و اعتصاب کارى عليه فشار، تبعيض و استثمار کارى و همينطور براى داشتن برابرى حقوق در اجتماع و عليه جنگ ادامه پيدا کرد.

از جمله يکى از مهمترين مدافعان حقوق زنان در کشور المان خانم کلارا زتکين (۱۸۵۷-۱۹۳۳) خواست هاى مبارزان زن در المان را مبنى بر هشت ساعت کار در روز براى زنان همينطور حق داشتن تعطيلات و مرخصى زايمان و برابرى حقوق در مقابل قانون مطرح کرد.

در اروپا دومين کنفرانس سوسياليستى بين المللى زنان که در آن صد شرکت کننده از هفده کشور جهان شرکت داشتند، به پيشنهاد کلارا زتکين در ۲۷ اگست سال ۱۹۱۰  ترسایی در کوپنهاک روز هشتم ماه مارچ به عنوان روز زن و براى دفاع از حقوق آنان در مقابل تبعيضات مختلف و چند جانبه برگزيده شد.

اولين روز جهانى زن در ماه مارچ ۱۹۱۱ ترسایی در دانمارک، المان، اتريش، سويس و امريکا برگزار شد. ميليون ها زن در برگزارى اين روز شرکت کردند. خواست هاى اساسى زنان عبارت بودند از قوانين حمايت کننده کار براى زنان، حق راى و شرکت در انتخابات، عليه جنگ هاى امپرياليستى، برابرى مزد با مردان در مقابل کار مساوى، هشت ساعت کار در روز، حمايت از مادر و کودک، تعيين حداقل مزد.

به دليل بحران عمومى اقتصادى جهان در سال هاى سى و در همين ارتباط خطر فاشيزم مسایل مبارزاتى زنان درحاشيه قرار گرفت.

در فاصله دو جنگ جهانى علاوه بر موضوعات قبلى حق قانونى سقط جنين و حمايت از مادران نيز از اهميت خاصى برخوردار شد. اين مبارزه به يک حرکت بزرگ تبديل شد به دليل بحران اقتصادى که در آن زمان تمام اروپا را در برگرفته بود، سالانه حدود يک ميليون زن وادار به سقط جنين مى شدند. به دنبال آثار منفى اين سقط جنين هاى غير قانونى در سال ۱۹۳۱ ترسایی تنها در المان حدود ۴۴۰۰۰ زن به مرگ رسيدند.

از طرف ديگر مساله برابرى مزد در مقابل کار برابر، کوتاه کردن ساعات کار، پايين آوردن قيمت اجناس وغيره نيزاز خواست هاى زنان بودند. خواست هايى که براى امروز ما هم غريبه نيستند.

با روى کار آمدن حکومت ديکتاتورى فاشيستى در کشور المان و ممنوع کردن هرگونه تشکل مخالف امکان برگزارى اين روز غير ممکن گرديد.

با وجود اينکه دراين سال ها مبارزان حقوق زنان تاکيد زيادى روى وضعيت اقتصادى زنان و فشارها و تبعيض در محيط کار بر آنان داشتند و کمتر به بافت مردانه و پيچيده جامعه پرداخت مى شد، ولى زنان مبارز از کشورهاى مختلف خواست هاى خود براى رفع تبعيض در خانواده و کار تربيتى زنان را نيز مطرح کرده بودند.

بعد از جنگ جهانى دوم در کشورهاى اروپاى شرقى جشن روز زنان در سال ۱۹۴۶ دوباره برگزار شد. در اين کشورها روز زن به عنوان جشن رسمى و از طريق دولتى نيز به دليل نشان دادن تمايلات حکومت به بهبود وضع زنان گرامى داشته مى شد.

در کشورهاى اروپاى غربى در ابتدا بعد از جنگ هيچ برنامه اى در ارتباط با روز زنان برگزار نمى شد. بعدها اين روزبه عنوان روز مبارزه براى خواست هاى عمومى زنان و روز خانواده و جشن عمومى زنان تبديل شد.

درسال هاى هشتاد بود که در اين کشورها روز هشتم مارچ باز هم اهميت و معنا خاصى پيدا کرد. دوباره موضوعاتى مانند برابرى حقوق زنان در تمام عرصه هاى زنده گى، حق سقط جنين، رفع تبعيض در زنده گى خانوادگى و حمايت از مادران در دوران حاملگى و بعد اززايمان مورد توجه قرار گرفتند. يکى از نقاط اوج اين اعتراضات در سال ۱۹۹۴ روز اعتصاب زنان بود که بيش از يک ميليون زن در سراسرالمان عليه تبعيض و نابرابرى درحقوق زنان در آن شرکت کردند.

امروزه بزرگداشت اين روز در تقريبا تمامى کشورها به عنوان روز اعتراض عمومى به اجحاف و فشار بر روى زنان و هم چنين تجليل از کسانى که اين مبارزه را شروع کردند و براى دگرگونى و بهبود وضع زنان تلاش ورزيدند، برگزار مى شود.

درطى دو قرن گذشته پيشرفت ها براى به رسميت شناختن و قبول حقوق اوليه و انسانى زنان اندک نبوده در اکثر کشورهاى جهان حق راى زنان و شرکت آنان در فعاليت هاى سياسى و اجتماعى به رسميت شناخته شده است. با وجود اين راه طولانى براى انجام واقعى اين خواست ها در پيش است. زنان هنوز در موارد زيادى در خانواده، در اجتماع و يا در محيط کارمورد خشونت قرار مى گيرند. قوانين زن ستيز در بسيارى از کشورها عمل مى کنند. براى نيروى کار زنان در مقابل کار مساوى با مردان هنوزحتا درکشورهاى صنعتى کمتر پرداخت مى شود، درآمد نسبى زنان در همه کشورها بسيار پايين تر از مردان است.

آنان از امکانات آموزشى و بهداشتى به مراتب کمترى برخوردارند. سه چهارم بيسوادان درسطح جهان را زنان تشکيل مى دهند. اکثر آوارگان و پناهنگان جنگى زنانند. تازه در دو ماه پيش بود که در کشور ترکيه کشتن زنان تحت نام قتل ناموسى به عنوان جرم قتل شناخته شد. تعيين پوشش معين براى زنان، اجبار به حجاب و يا بى حجابى، قاچاق و خريد و فروش زنان، سواستفاده جنسى از آنان وغيره وغيره از نمونه اجحافات آشکار عليه حقوق زنان هستند که امروزه بطور عادى و در همه جا اجرا مى شوند.

از تاريخ برگزارى اولين روز زن۱۱۲ سال مى گذرد. اما هنوز هم دلايل زيادى وجود دارد که به عنوان زن و يا مدافع حقوق زنان در اين روز از خواست هاى اوليه آنان در سراسر جهان به پشتيبانى برخيزيم.

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۶۰۳

Copyright © bamdaad 2020

     گـاهِ انـدوه 

گاه چنانی میشود  انـدوه، انـدک  مهـربان

گاه زِ اندک مهربانی، دردِ رنجَش بیکران

گاه به جان و دل زنـد با سـوزِ دردِ ناروا

گاه زدل آه میکشد، گاهی سرودِ جاویدان

گاه همانی میشود، چـون تنورِ داغِ داغ

گاه چو برفِ سرد سردِ قله های بامیان

گاه گلوی آرزوهـا می سرایـد چـند سـرود

گاه خموش و گاه مبهوت، ناتوان و ناتوان 

گاه به فکر شان و عزت یا اسیر ناز و نعمت

گاه به رو افتاده در خـاک، گاه سریرِ آسمان

گاه فریاد و ندامت، سر بیــرون آرد ز دل

گاه آرام، گاه ناآرام، گاهی هم شادی کنان 

آرزوها در به در، هــردم ز دل آرد چو سر

بغض و ناله میشوند فر، در هوای بوستان 

گاه نصیب است، دردِ غم گاهی هم بیچاره گی

گاه حـرمـت، گاه غربـت، گاهی هـم بی آشیان

گاه چو « گهریک » میتوان بود در نبردِ روزگار

گاه ز خــود بیگانه و مست، گـاه مرید عــارفان

( سید عارف گهریک  )

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۱۹ـ ۰۴۰۳

Copyright © bamdaad 2020