آیا این دولت وحدت ملی است ؟
تا کی سر خود به صخره بیباک زدن
از خو د پرستی پا یه به افلاک زدن
این وحشت محض است کجایش ملیست
جز اینکه بچشم مرد مان خاک زدن
عبدالوکیل کوچی
البته هستند کسانیکه با بکارگیری احکام ، مقولات واستفاده از کلمات ابزاری ، مقام وجایگاهی را به تعریف گرفته ، با جلب اعتماد وباورها به موقعیت وموقف شخصی وگروهی خویش ، عقاید وصداقت مردم را اسیر افکار خود ساخته به آنها حکومت میکنند .
دربحث حاضر در رابطه به کلمه وحدت ملی باید گفت که وحدت ملی چیزیست که از همه بیشتر به آن نیاز داریم زیرا وحدت ملی قدرت است ، ثروت است ، عزت است ، حرمت است ،غیرت است ، همت است ، وحدت است ، خدمت است و برای مردم افغانستان چون آب حیات در صحرای تموز وسوزان تاریخ ، با جان برابر اهمیت دارد و کاربردی واقعی این کلمه نیز روانبخش افکارصلح دوست وحدت خواه کشور است . واما حرکت در مسیر معکوس و بازی با کلمات ابزاری ، دور از حقیقت ومخالف منافع مردم بدون شک به ایستگاه اشتباه توقف و به گودال تقلب سقوط میکند . ازینرو نظر وتوجه سروران قلم به چگونه گی کاربردی واژه وحدت ملی معطوف میگردد تا موارد استعمال وحدت ملی * درین رابطه * مشخص گردد . زیراکه اگر دولت در اسم ، خود را وحدت ملی میخواند آیا همین دولت اسماً وخصلتاً وحدت ملی است ؟ واگر مفهوم پسوند آن صفت باشد ،آیا شمایل وکرکتر این دولت با چنین وصفی آراسته است ؟ یا اینکه صرفاً بخاطر فریب مردم خود را وحدت ملی میخواند .
پس حالا ببینیم که وحدت چیست وملی کدام است ؟
وحدت : بقول آگاهان امور معنای وحدت بشکل فشرده کلام ، همبسته گی ، یک پارچه گی ، اتحاد ، قرارداد بر اهداف مشترک ،همگرایی ، صرفنظر از سلایق غیرقبول برای جانب مقابل ،یکی بودن ،یگانه بودن ،یگانگی ،وبرآمدن حول یک برنامه عملی مشترک .
پس باید گفت که مفهوم ملی چیست ؟ از نظر اندیشمندان خرد ورزملی، بیان عملی اشتراک همه افراد یک ملت در آرمان ها ومقاصد واهداف بمنزله مجموعه واحد بشمار می آید بنا بر آن وحدت ملی عبارت است از اتحاد نظر ساکنان یک جغرافیای سیاسی وحکومت پیرامون مسایل رفاه اجتماعی ودفاع از استقلال ،حاکمیت ملی وتمامیت ارضی میباشد این نوع وحدت ملی دربر گیرنده تمام اقوام وملیت های باهم برادر وبرابر ساکنین کشور از جایگاه حقوقی ومزایای شهروندی عادلانه ومتوازن برخوردار میباشند . بنا بر آن بصورت فشرده وبه بیان دیگر باید گفت که وحدت ملی بیانگر هویت ملی بوده ونشاندهنده اتحاد وهمبسته گی تمام اقوام وملیت های ساکن در یک کشور که با درنظرداشت مسایل دینی قومی ، زبانی وجنسیتی از هویت واحد نماینده گی کرده بتواند روی منافع مشترک و رشد متوازن متمرکزباشد ومعیار وحدت ملی ، منافع ملی ، تمامیت ارضی واستقلال جغرافیای سیاسی وزیست باهمی وملی است .البته وحدت ملی ارزش های مشترک وحیاتی تمام ساکنین یک کشور است که بدون تبعیض وتعصب تحکیم می یابد.
حالا ببینیم دولتی که خود را وحدت ملی تعریف میکند کدام این ارزشها را دارا ست ؟
در حالیکه توافق دوجانبه دوشخص توام با فشار خارجی و معامله بر سر تقسیم قدرت بین آندو جمع چند نفرمعین از سهم داران قدرت نمی تواند وحدت ملی را بمعنای واقعی کلمه تمثیل کند ، زیرا که مولفه های وحدت وتبعات ملی درین دولت با توجه به تعهدات آنها متاسفانه جریان بر عکس داشته آنچه در عملکرد این دولت دیده میشود بجای همبسته گی ، نفاق، چندین پارچه گی ، خود محوری ، تکبر ، خود خواهی ،دوگانه گی ،ملیت گرایی ،تعصبات زبانی ، قومی ، سمتی ، مذهبی وجنسیتی با حرکات ضدملی جای وحدت ملی را گرفته بجز غارتگری ،چپاول دارایی عامه ومنافع ملی کشور،سازش ومعامله با دشمنان مردم ، گروه بازی ، قوم پرستی ، هدفی مردمی ویا برنامه ملی در آن دیده نمیشود. بنا بر آن اینگونه وحدت ملی که ایشان خود معرف آن هستند با توجه به عملکرد شان قانونیت آنرا زیر سوال برده وبرای مردم ارمغانی ندارد.
طوریکه همه میدانند در زیر سایه ی این دولت ودولت مشابه سلف آن نی تنها وحدت ملی تحکیم نیافته است بلکه شیرازه نیمبند وحدت ملی واتحاد اقوام ساکن کشور متاسفانه از هم پاشیده و ملت واحد افغانستان با سوابق مختلف به تشکلهای قومی ،سمتی وزبانی وقومی تقسیم گردیده است که این پروسه ی خطر ناک وحدت ملی وتمامیت ارضی کشور را با تهدید روبرو میسازد .
همچنان در وجود همین دولت ، صلح نیم بند وامنیت ناچیز ی که بود نیز قربانی جاه طلبی ها ، خودخواهی و قبیله سالاری گردید وبجای تامین صلح وترقی ورفاه مردمی ، بد بختانه نا امنی گسترش یافته و کشور به مزارع مواد مخدره وجولانگاه تروریزم مبدل گردیده است ،به اینترتیب جنگ وناامنی ، ظلم ،استبداد ،رشوت واختلاص ، فساد اداری ،خودکامه گی درتار وپود دولت تنیده تا جایی که درلست بدترین دولت های جهان نام بخود گرفته است .
پس گناه شرمساری یک کشور پر غرور ، یک ملت سربلند ومردم با وقارآن بدوش کیست ؟این دولت بجای مقابله با دشمنان مشترک کشور واحد مان افغانستان ، ازبدو تاسیس آن همچون شرکت سهامی با معامله با خارجی ها وتعهدات بشرکای انتخاباتی تا اکنون در مخالفت وکشمکش در میان رهبران آن بر سر تقسیم قدرت تا سرحد لشکر کشی وموضعگیری های خشن تا عقب دروازه ها و خانه های همدیگر و در پارالمان وبرون از آن با نمایش قدرت روی جاده ها قرارگرفته که حاصل آن بجز تخریب ملت وتهدید جان مردم چیزی دیگری نمیتواند باشد پس کجایش را میتوان وحدت ملی نامید . همین حالاحملات انتحاری ،جنگ و نا امنی ، نا باوری به آینده ، بی سرنوشتی ، فقر ،مرض بیخانه گی آواره گی ، بیکاری در کشور بیداد میکند ولی دولتی که خود را وحدت ملی می خواند پاسخ مثبت وعملی برای نجات جان مردم نداده وبالعکس خواست ملت را زیر پا گذاشته وبروی ملت تیغ میکشند .
تنها چیزیکه غنی وعبدالله ، صداقت وساده گی مردم را مورد استفاده ابزاری قرار میدهند اینست که زیر نام قوم وقبیله خاک بچشم خون آلود قوم وقبیله پاشیده آنها را از زنده گی آینده مایوس ساختند . پس آیا این دولت با همه ناکار آمدی ، نفاق واختلافات درونی وبیرونی اش توان نماینده گی از ملت بزرگ افغانستان را دارد ؟ آیا این دولت در خط دفاع از منافع ملی قرار دارد در حالیکه دیده میشود از همین اکنون درین دولت وشرکای آن همه مصروف زراندوزی از خون ملت مظلوم وساخت وبافت گروه های مزدور برای تیم های انتخاباتی آینده کشور هستند . چنانچه برخی از آنان با استفاده از قدرت وبه نماینده گی گروه های فاسد ضدملی وضد بشری منافع وطن را همانند اژدها بلعیده وبا مماشات ومعامله کشور را تاراج بیگانه گان ساختند وا ینبار نیز میخواهند با ساختن تیم های فرمایشی بیگانه گان برای حصول مجدد قدرت در نمایشات انتخاباتی آینده وتاراج باقیمانده معادن ومنافع ملی را همراه با حامیان خویش ، غارت نموده ومردم را در گورستانی بنام افغانستان با مرگ تدریجی بکام نیستی بکشانند .
چنانچه بنقل از منابع خبری منتشره سایت وزین همایون در مضمونی تحت عنوان « حضور جنگجویان فرانسوی با داعش را در افغانستان نادیده نگیرید »بقلم سید شریف ناصر زاده ضمن تبصره ی در رابطه به رویکردهای جهادی در صفحه دیگر همین بخش در مقاله ی تحت عنوان «استخراج یورانیوم توسط داعشیان فرانسوی تبار در شمال افغانستان »چنین آمده است که ادامه جنگ در افغانستان ودر گیر بودن نیروهای امنیتی با شورشیان زمینه تا راج معادن افغانستان برای دزدان داخلی وخارجی را مساعد کرده است »
همچنان در بخش دیگری همین سایت از قول نماینده ولایت هلمند « چندی پیش نماینده ولایت هلمند در پارلمان گفته بود شواهدی وجود دارد که نشان میدهد محموله های اورانیوم معدن خانشین ولایت هلمند توسط هوا پیما های غول پیکر امریکایی قاچاق می شود وحالا هم نماینده شورای ولایتی جوزجان به تازه گی از استخراج اورانیوم توسط داعشیان فرانسوی خبر میدهند .خبر نگار اسپوتنیک با حلیمه صدف نماینده مردم شورای ولایتی جوزجان مصاحبه ای انجام داده که درین باره چنین میگوید : بتعداد هفت تن از شهروندان خارجی که شامل دو زن ویک مرد فرانسوی میباشد بتازه گی وارد ولسوالی قوش تیپه ولایت جوزجان شده ودر پی استخراج معدن اورانیوم میباشند » ازین تارج گری ها چنین معلوم می شود که دارایی افغانستان را به خراج گذاشته باشند . زیراکه این دولت نمیخواهد ونه میتواند که حافظ منافع ملی باشد .پس توقع از چنین دولتی که درحمایت خارجی ها برباد کننده منافع ملی باشد خصلت وموقف آن کاملاً مشهود است .بنا بر آن بر مردم افغانستان است که از خواب پریشانی بیدار شده با چشم بازتر در انتخابات نمایشی آینده فریب ع ها وغ ها وکرزی ها وعناصر امتحان شده و گروه های مربوط به قصابان کابل را نخورده بلکه غمخواران واقعی ومدافعان صلح ودموکراسی وعدالت خواهی را مدنظرگرفته روی سرنوشت خویش مصمم باشند .
بی نیاز از اثبات است که وحدت ملی بامفاهیم مستقل آن به مردم وملت تعلق دارد و به میزان کارکرد، خصلت وماهیت دولت ها بسته گی دارد . یک دولت وقتی وحدت ملی گفته می شود که از میان مردم برخاسته باشد واز منافع علیای مردم بطور صادقانه وبه شکل متوازن دفاع وپشتیبانی کند وهدفش همبسته گی ملی ،رشد متوازن اجتماعی ،همکاری های متقابل ودفاع از منافع حیاتی ملی ومشترک باشد .
پس به امید آن زمانیکه چرخش تاریخ افغانستان بسوی روشنایی ها ودرمسیر تازه ی ، بسوی وحدت ملی وهمبسته گی دادخواهانه حرکت کند ومردم افغانستان بار دیگر وحدت ملی را بمعنای واقعی کلمه در حیات وزندگی روزمره شان تجربه کنند .
بامداد ـ دیدگاه ـ ۴/ ۱۸ـ ۱۹۰۱
غـوره هیله
نوروهاب څپاند
په دي ورځو کې ډيرئ هغه افغانان چې د ګوندي سیاست سره سروکار لري ، د یوي غوره هیلي په توګه ، د ډموکراتیکو او وطنپالونکو ګوندونو تر منځ د یووالي اړوند تودي او ژوري څرګندونې کوي . هغوي له خپلو تجربو ، په سیاسي مبارزه کې د یووالي د خوشالونکو بریاؤ او زړه ماتونکو ناکامیو په هکله په زړه پوري او کمیابه مالومات وړاندي کوي . له دي جملي یو شمیر د ګوندونو تر منځ د یووالي د ماتیدو لوي لامل ، له اصولو او معیارونو څخه د یو ځاي شوي خواؤ ، سر غړول بولي . هغوي وایي د سیاسي هېواد پالو ګوندونو تر منځ پایښت نه لرونکو وحدتونو ، د افغانستان وطنې غورځنګ ودي او اعتبار ته ستر زیان رسولی دی . هغوي زیاتوي چې په هېواد کې د جنګسالارانو د اوسنې غوبل او د افغانستان د هر اړخیزي ودي او پرمختګ په وړاندي د نړیوالي ټولني د بي پروایئ لوي لامل ، د هېوانې غورځنګ کمزورتیا او مړژواندي حالت دی . دغه مرګونې شیبې په وطنوالو ژوند تنور کړی او نړیوالو استخباراتې لوبو ته یي د افغان په خاوره په لوي لاس د سیالی ډګر جوړ کړی دی . زیات لیکونکې او نظر ورکوونکي ، د هېواد ډموکراټيکو او وطنپالونکو ګوندونو ته مشوره ورکوي چې په خپلو کې د ډاډمنو وحدتونو د کولو په لور مخه کړي . دوي له یاد شوي ګوندونو غواړي چې د معاصري ډموکراسی په شرایطو کې په داسې ډموکراټيکو ټاکنو تکیه وکړي ، چې اساس یي له لاندي څخه پورته ته د ټولو ګوندي ارګانونو او د مشرتابه د غړو انتخاب وي . ډيرئ مشوره ورکوونکې په دي عقیده دي ، چې د یو شمیر ګوندونو بدنې هغو ناوړه تیریدنو او مصلحتونو کمزوري کړي دي چې د ګوندي ژوندانه او ډموکراسی سره هیڅ اړخ نه لګوي . هغوي همدارنګه دي ټکې ته ګوته نیسي چې د ګوندي ټاکنو له صندوق څخه ویره او په ډيرو زړو میتودونو د ډموکراټيکو ګوندونو فعالیتونو ته لوری ورکول ، له یوي خوا ګوندونه کمزوري کوي او له بلي خوا د وحدت او یووالي په بهیر کې د شاملو ګوندونو تر منځ باور ته نه جبیره کیدونکی زیان رسوي . هغوي یو بل ټکې ته زموږ پاملرنه را اړوي چې ، د رسنیو او مالوماتې تکنالوژی د انکشاف په اوسنې عصر کې به ګوندونو ته دا ګرانه وي چې هغه څه د ګوندي غړو د پاملرنې له دایري بل خوا ته کړي چې د ګوندي یو شمیر کړیو په تاوان وي . په پایله کې هغوي په دي باور دی چې :
د هېوادنیو ګوندونو له خوا په ګوندي ژوندانه کې پورتنیو او ورته نورو ټکو ته هر اړخیزه پاملرنه غوره هیله ده .
بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۱۸ـ ۱۹۰۱
دهیواد اساسی قانون د تصویب د کلیزی په مناسبت
دوکتور حبیب منگل
په افغانستان کی دنوی اساسی قانون دتصویب کلیزه تجلیل شوه. ۱۴کال پخوا د ۱۳۸۲ کال جدی دمیاشتی په ۱۹ نیټه د لوی جرګی له خوا دهیواد نوی اساسی قانون تصویب شو چې « داسلام په مقدس دین دافغانستان دخلکو اعتقاد او دملي قبول شوو ارزښتونو ساتل، دملي یوالي، خپلواکۍ، ملي حاکمیت او د خاورې بشپړتيا، د خلکو د ارادې او دموکراسی پراساس د یوه نظام تاسیس، د ظلم، استبداد، تبعیض او تشدد او دټولنیز عدالت پر اساس دیوې مدني ټولنې ایجاد، دانساني کرامت ساتنه او د بشری حقونو دنړیوالې اعلامیې رعایت؛ دهیوادهراړخیز پرمختګ او د سیاسي، ټولنیز، اقتصادي اودفاعي بنسټونو پیاوړتیا؛ اوددې خاورې داوسیدونکو لپاره د مرفه دژوند او سالم محیط تامین؛ دملګرو ملتونو د سازمان دمنشور رعایت اوپه نړیواله کورنئ کې دافغانستان دوړ ځای تثبیت» یی اساسی او زرین اصول، احکام؛ ارزښتونه او موخې (هدفونه) تشکیلوي.
پدی دول افغانستان؛ دجهادی تنظیمونو د ۱۳۷۰ کالو د کورنی جګړی او دولت دله منځه وړنی او انارشی او بی قانونی دخونړی اوورپسی دطالبانو دمنخنیو پیړیو داستبدادی واکمنی وروسته؛ بیا د یوه مدون اساسی قانون خاوند شو؛ چی دملی؛ دموکراتیکو او مترقی ځواکونو د مبارزی او د جهانی ټولنی د حضور او غوښتنو په نتیجه کی تدوین او د لویی جرګی له خوا تصویب شو؛ کوم چی په هیواد کی دیوه مدرن، حقوقی او ددموکراسی پراصولو مبتنی دولت دبیا را منځته کولو او جوړولوپه لاره کی داهمیت وړ اقدام او ګام شمیرل کیږی.
پداسی حال کی چی داساسی قانون د تدوین او تصویب څخه په قاطعیت باید ملاتړ کیږی. خوله بده مرغه دهیواد داعتبار وړ دا ملی وثیقه دهغه دابتدا څخه په ډیرو مواردو کی نقض شوی او نقض کول یی دوام موندلی دی؛ چی بیلګی یی معلومی دی او په یوه ډول یی داساسی قانون بحران را منخته کړیدی. او دنقض کولو اساسی عمده عوامل یی هم معلوم دی او هغه دحاکمیت او د دولت په دری ګونو قواو کی دقدرت - ثروت د مافیایی کړیو، جهادی بنست پالو او قومی افراطیونو، جنګ سالارنو، لوټ مارانو او هیروین سالارانو شتون او قانونی ضد کړنی دی چه د اساسی قانون په تطبیق او د قانون په حاکمیت کی؛ قدرت، جاه وجلال او باد راوړي افسانوی ثروتونه له لاسه ورکوی.
بنا پردی دافغانستان اساسی قانون او دهغه پورته ذکر شوی تجدد ګرانه، انسانی – بشری، ملی، دموکراتیک اوعادلانه، ارزښتونه ، اصول او هدفونه په هغه صورت کی په عمل کی تطبیق کیدای اوتحقق موندلی شی چی دهیواد په سیاسی وضعیت یعنی د ملی حاکمیت په نهادونو دولت او دولتی اداره کی، ملی، مترقی، دموکرات او دټولنیزعدالت غوښتونکی سیاسی ځواکونه په مسلط جریان بدل شی. نو داملي او بیړنی اړتیا را منځته کیږی چې د دولت دننه او بهر ملی - مترقی دموکرات او دټولیز عدالت غو ښټونکی سیاسی ځواکونه په یوه واحده اوستره وطنی او دموکراتیکه جبهه کی سره متحد شی او د اساسی قانون د کامل تطبیق او د قانون د حاکمیت دتامین او دهغه په رڼا کی د یو ه ځواکمن حقوقی او قانونمدار، ملی - دموکراتیک او دخلکو خدمت ګار دولت په جوړولو کی خپل رسالت او دین ترسره کړی.
بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۱۸ـ ۱۱۰۱
د قدرت جزیری او نامقدس اتیلافونه
نصیراحمد څپاند
څرنګه چی ټولو هیوادوالو ته بهتره معلومه ده چی دافغانستان د دموکراتیک نظام دله منځ تللونه چی دیوی نړیوالی سیاسی توطیه سره له مینځ ولاوړو ملی اردو ویجاړه شوه اوتجهیزات یی ګاونډیو هیوادونو ته ویوړل شول او دهیواد ټول دولتی تاسیسات، اوزیربنایی بنسټونه خاوروسره خاوري شول او همدارنګه په هیواد کی وحشت، انارشیزم او دپردیپالو لخواپردیو او دقدرت دلیونیو په ذریعه د سیاسی مداخله زمینه برابره شوه هرځای کی خپلي واکمنی او حکومتونه جوړ شول قانون دپښو لاندی شووهیوادوال هیواد پریښودلو ته اړل شول او دمغزونو اوکادرنو فرارته زمینه برابره شوه او په هیواددقدرت او خودسریو جزیری رامینځ ته شوی چتراوسه پوری زمونږ په هیوادکی دقدرت موجوده جزیری چې د بهرنیانو، اجنیانو اودمنطقه داستخباراتو دسرپرستی لاندی او په مالی امکاناتو اومرستوجوړی شوي او تغذیه کیږی باید لمنځه یووړل شي ځکه چې دملی ګټو سره په ټکر کی دی همدارنګه خلکو اودملی یووالی حکومت داصلاحاتو اواقتصادی تګلارو لپاره سرخوږی دی او دپرمختګ اواصلاحاتو لپاره سترخنډ دی ددوی اهداف دهیوادوالو ترمینځ بی اتفاقی، قومی، سمتی، مذهبی، نژادی، ژبنی تعصباتوته لمن وهل دی دوی دبهرینو استخبارتی بلخصوص دګاونډیو داستخباراتی شبکو اهداف، مخی اوپردې اجنداوې مخ ته وړی او دنور اوخپلو شخصی ګټولپاره کارکوی او ملی ګټو ته ژمن ندی او همدارنګه دځمکو دغصب ترڅنګ یی ملی عواید په ديره بیشرمی اوسپین سترګی سره غلاکوی او مرکزی حکومت ګواښی کله والی باغی شی کله امنیه قوماندان او کله هم دپارلمان وکیلان ښکاره بیلګی یی دبلخ دګوښه شوی والی او د قندهارامینه قوماندان باغیتوب او د فاطیمونو اجری ډلی سره چی دایران لخوا تمویل کیږی دسوریه په جګړه کی دهزاره ورونو ګډون دی چی تردی دمه دراپورټونو له مخی تقریبآ دوه زره هزاره ورونه وژلی شوی دی. همدارنګه دایرانه لخوا دفاطیمونو دډلي دستایو په غونډه کي داجرایه ریاست ددوهم مرستیال ګډون او وینا کول اوداسی ډیری نوری بیلګي موجودی دی. همدارنګه دغه دقدرت جزیری اونامتجانسی څیری دی چی دپردیو لخوا سیاسی تغذیه کیږی شپه اوورځ په نامقدسواتیلافونوجوړولو کی مصروف دی چی هیڅ ملی اهداف نلری صرف خپلی شخصیی اوتنظیمی ګټو لپاره کارکوی. مونږ ددغونامتجانسو اتیلافونو پایله دهیواد او ولسونو په زیان بولواوددغو اتیلافونو دماضی پاېلواو ترخوتجربو شاهدان یوو دجبل سراج اتیلاف د هماهنګي شورا اتیلاف، ملی اتیلاف، دانقره اتیلاف نه نیولي او اوس هم دنوی اتیلاف په درشل کی یواودا اتیلافونه مونږ هماغه دامانیه دوری داصلاحی ریفورمونو خلاف دانګریزانو او بغدادی پیرانو توطیی بولو چی د دملی یووالی دحکومت دجامی اقتصادی اوپرمختګ په لور دسترو زیربنایی برنامو اوکامیاب بهرینی سیاست اوتګلاری خلاف عمل ګڼو او هیوادوالو باندی غږ کوو چی ددغو نامقدسو اتیلافونو په اجنداو ځان خبرکړی او داجنبیانو پردیپالو اوبهرنیو استخباراتی توطیو ښکارنشی پدی خاطرچی ددی اتیلافونو پاېله دهیوادبربادی اودزیربنایی بنسټونوویجاړول او دمیشتو ورونو قومونو او ولسونو ترمینځ دتفرقه اچولو او تعصباتو ته لمن وهل دی. او مونږ دملی یووالی حکومت نه په جدی توګه غوښتنه کوو چی باید دابدنامی دقدرت جزیری او نامقدسه اتیلافونه مهارکړی او یومقتدراوپیاوړی مرکزی حکومت جوړ کړی ترڅو ددغو ناخوالو نه هیوادوال وژغوری او هم قانون پلې شوی وی.
دسرلوړی او پرمختللی افغانستان په هیله !
بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۱۸ـ ۱۲۰۱
حوادث و مواضع پاکستان را ازکدام زاویه باید دید؟
اسد کشتمند
در این اواخربحث روی موضوع پاکستان به طور بی سابقه ای بالا گرفته است؛ و این مسلماً نتیجه نقش مستقیم پاکستان در حوادث منطقه وتغییرلحن وموضع علنی امریکا در قبال این کشور می باشد. چهارده سال قبل نوشته تحلیلی ای درباره کشورهای منطقه به ویژه افغانستان، پاکستان، ایران، عراق، اسراییل، هند و روسیه داشتم زیرعنوان« دیدی نامتعارف درباره یکی از مسایل بسیار متعارف» که درچند جائی منجمله سایت انترنتی ونشریه مشعل منتشرشد. درواقع این نوشته به نحوکلی پایه واساس نظریاتم را ازهمان زمان تا اکنون درباره وضع منطقه تشکیل می دهد.
درنظردارم مطالبی رادرباره موقعیت کنونی پاکستان وموضع گیری هائی که درطیف های متنوعی از افراد سیاسی افغانستان دراین موردصورت می گیرد، تقدیم کنم. ولی قبل ازآن، لازمی می پندارم بخش های مختلفی از نوشته متذکره رادرباره پاکستان، اینجا بگذارم تا به اتکای آنچه چهارده سال قبل در این مورد گفته شده بود، به بررسی وضع موجود پرداخته شود و موضع گیری های کنونی دراین مورد موجب تعجب نگردد.
قبل ازهمه ذکر این مطلب راضروری میدانم که نوشتن تحلیل های سیاسی مسوولیت سنگینی را بردوش نویسنده گان آن قرارمیدهد؛ تحلیل گران جدی، تنها برای امروزنمی نویسند. اگر امروزبدون توجه به روند حوادث وفرآیند آن موردتحلیل ما قرارگیرد ودراین تصور غلط غرق باشیم که فرداهمه چیزفراموش خواهد شد ودر وضع نوین رشته را ازسرمی گیریم و به تسلسل حوادث کاری نداریم وخود را تابع منطق واحدی ندانیم، تحلیل مورد نظر و موضعگیری های متناسب به آن، نمی تواند چیزی بیش از گذارش توضیحی وضع موجود با آرایش لفظی باشد. به این معنا که داشتن مواضع متغیرو به نرخ روز، بدون درنظرداشت سیرتکاملی حوادث تعیین کننده، کاردرستی نیست و نمی تواند مورد قبول اهل دل و یاران خرد قرارگیرد. من معتقدم که ریشه موضعگیری های امریکا درباره پاکستان دردیروز نهفته است وموضعگیری های کنونی آن نمی تواند خلق الساعه باشد. خوشوقتم که احکامی که درنوشته متذکره آمده است باگذشت چهارده سال وانبوهی ازحوادث بزرگ درچهارچوب کلی، بوسیله مسیروماهیت حوادث خدشه کلی برنداشته است. اینک بخش هایی از نوشته متذکره دررابطه به پاکستان تقدیم میشود ودرپی آن به توضیح وتحلیل وضع موجودپرداخته خواهدشد:
بخش نخست: نقل قول ها ازمتن« دیدی نامتعارف درباره یکی ازمسائل بسیارمتعارف»
«... پاکستان وجنبش های اسلامی را چگونه باید دید؟
پاکستان در چه موقعیتی قرار دارد؟
حاکمیت درپاکستان همان مخلوق استعماری سابق است ویا عوامل دیگری را نیز باید دخیل دانست؟
... نخست دراینکه پاکستان در گذشته همواره مرکز تجاوز و وسیله اعمال سیاست های امریکا بخصوص در برابر افغانستان وهندوستان و مرکز تنظیم و رهبری فعالیت های بنیاد گراهای اسلامی بوده است واز این جهت خصومت ونفرت تمام نیروهای ترقی خواه را کمائی کرده است، شکی وجود ندارد.این برای همیشه در جبین پاکستان نقش شده است. ولی شرایط امروزی دنیا بعد از فروپاشی اتحاد شوروی بکلی دگرگون شده است ومسلما" نقش وجای پاکستان در صحنه بین المللی وبخصوص در منطقه آشوب زده ما تغیر بنیادی یافته است که باید در همین چهارچوب وبدون اتکا به آن بد بینی بر حقی که ما افغانها نسبت به گذشته پاکستان داریم، در نظر گرفته شود در غیر آن به گمراه میرویم. بعد از فروپاشی شوروی پاکستان همچنان بمثابه مرکز همآهنگی تحرکات بنیادگراها باقی ماند . برای مدتها تغیری درین جهت وارد نشد ولی در عین زمان سیاست امریکا در قبال کشورهای منطقه وبخصوص کشورهای اسلامی دستخوش تغیراتی بنیادی گردید وبنیادگراهای اسلامی هم تغیر سیاست وتا حدودی تغیر ماهیت دادند. بسیار ساده لوحانه خواهد بود اگر ما جنبش های اسلامی در منطقه را با همان دیدی ببینیم که در زمان جنگ اعلام ناشده که در برابر کشور ماقرار داشتند می دیدیم . ...
بعد از فروپاشی اتحاد شوروی ،اولین آزمایشات اتمی هند ومتعاقبا" پاکستان تمام داده های قبلی سیاسی وجیوپولیتیک در منطقه را نه تنها تغیر داد بلکه در مقیاس قابل ملاحظه ای وارونه ساخت و مرحله کیفی جدیدی را در تغیر سیاست های امریکا در منطقه بطورعام ودر برابر کشور های اسلامی بخصوص پاکستان بطور اخص تشکیل میدهد.قبل ازتوضیح در این زمینه، درینجا چند ملاحظه را باید مطرح ساخت:
- تمایلات و فعالیت های اسلام گرایانه پاکستان درحالتی عادی (در شرایط عدم موجودیت سلاح هسته ای) می توانست همچنان برای امریکا بی ضرر وحتی مفید باشد.
- با دستیابی به سلاح هسته ای پاکستان به امیدی( ولو هرچند واهی در ارتباط با توانایی واقعی آن) برای کشور های اسلامی مبدل گردید. انفجار اتمی پاکستان پیش درآمد نوعی تخریب خفته وخزنده در روابط ویا میل امریکا به حفظ روابط با پاکستان بود.
- چون جهان یک قطبی دیر نمی پاید ، حالا در وضعی قرار داریم که به صورت واقعی یا در اثر تحریکات وتمایلات امریکا نوعی انقطاب کما بیش آشکار جهانی که در یکسوی آن امریکا و اسراییل و در جانب دیگر آن جنبش های اسلامی وحتا کشور های اسلامی قرار دارند، بوجود آمده است...
... تحرکات امریکا در جهت زیر فشار قرار دادن مسلمانان کشور های اسلامی این تصور را برای همه مسلمانان بوجود آورد که مسلمان بودن آنها باعث می گردد تا امریکا مخالف آنها باشد. این روحیه به رهبران کشور های اسلامی تاثیر گذاشت. این تاثیر در اوایل بعد از 11 سپتامبر بسیار شدید بود.امریکا( بخصوص بخش هوشیار حاکمیت آن) توانست سریعا" یک نوع آرامش نسبی را در روابط با مطیع ترین متحدین اسلامی خود بوجود آورد که بسیار شکننده است وعوامل ویران کننده فراوانی در برابر آن قرار دارد.( مثال زنده آن رهبران عربستان سعودی وسائر شیخک های عرب خلیج فارس است) ولی سائر متحدین آن بخصوص پاکستان وتا حدودی مصر که مانند عربستان وکشورهای خلیج که تابع روابط بسیار نا برابر با امریکا نیستند، « تکان » خوردند. درین میان پاکستان میداند که در دراز مدت باید تضعیف گردد وتضعیف درینجا صرفا" به معنا از دست دادن امکان ضربه اتمی به اسراییل است. به هوشیاری زیاده از حد معمول نیاز نیست تا رهبران کشور های اسلامی منطقه خاور میانه ونزدیک بدانند که هریک از آنها بصورت بالفعل (در عمل) وبه صورت بالقوه رقیب امریکا هستند. ...
... اینبار باید پاکستان را در مقیاس شرایط تغیر یافته نوین دید که امریکا آن را برای دفاع از منافع اسراییل در موضع مخالف می کشاند. در چنین کادری باید انتقال دانستنی های اتمی پاکستان به ایران را مطالعه کرد: ساده لوحانه خواهد بود اگر تصور شود که اقدام دانشمندان اتمی پاکستان وبخصوص قادر خان ( که به پدر بمب اتمی پاکستان شهرت یافته است) یک ابتکار فردی ومجزا از شرایط تحمیل شده بر دنیای اسلام بوده است.با مطالعه ساختار پیچیده قدرت نظامیان در پاکستان به این نتیجه میتوان رسید که حتما" تفاهمی همگانی از این امر به میان آمده است که: بالاخره امریکا به سادگی تمام پاکستان را فدای اسرائیل میسازد ونابودی پاکستان امری است حتمی.اگر بتوانیم چنین بیاندیشیم مسلم است که هر پاکستانی که در اهرمهای قدرت جادارد به فکر چاره اندیشی خواهد بود؛ نه اینکه بسیار مترقی شده اند بلکه این برای نجات خود است.طوریکه میگویند کارد به استخوان خواهد رسید وانهائیکه دست اندر کار اند این کارد را می بینند. فکر نمی کنم دانستن این مطلب با آنچه که هر روز در دنیا می گذرد ، برای هر دست اندر کار ی مساله پیچیده ای باشد.منطقا" هر زمامداری ویا ساختاری که در پاکستان قدرت را در دست داشته باشد به نتیجه ای جز این نمیتواند برسد. گویا حالا حکم زمان این است. ...
...القاعده یک ابزار تصادفی است که منشا" اصلی آن تجاوز وجنگ علیه مردم افغانستان بود، ولی قرار گرفتن امریکا در برابر اسلام از قوانین عام تری ناشی میشود.
پاکستان برای کمائی کردن زمان وجلو گیری از شدت عمل امریکا مبارزه با القاعده را تشدید بخشیده است نه از روی اعتقاد به ضرورت واقعی چنین نبردی. ...
... وضع پریشان ونا مطمئن پاکستان موجب آن میگردد تا مشرف در « بازی » بود ونبود پاکستان عمل کند. در واقع حاکمیت کنونی پاکستان در برابر"دیلم" ودوراهی بغرنجی قرار دارد؛ نیروی ضربتی هسته ای« اسلامی »(در مقیاس کوچک) ویا نیروی ضربتی موثر وکاری انسانی اسلامی (القاعده وجنبشهای اسلامی بنیادگرا) کدام یک را در درجه اول حفظ کند؟ ازین جا است که سیاست کنونی پاکستان بر میخیزد. طوریکه دیده میشود پاکستان هم بر اساس غریزه وهم بر اساس منطق راه اولی را برگزیده است. گو اینکه احیا و« باز تولید » ویا تقویت راه دومی کاری است امکان پذیر. در همین راستا است که پاکستان راه مصالحه با هند را در پیش گرفته است. تا کار را ساده تر ساخته باشد. این سیاست هوشیارانه ای است که برای حفظ آن چه مهم است سائر ملحوظات را کنار میگذارند.دیگر شوروی ای وجود ندارد که پاکستان برای جلب کمک امریکا در ضدیت با دوست عنعنوی آن یعنی هند عمل کند واین هم از آغاز روشن بوده است که در مبارزه با هند هیچگاهی برنده نخواهد بود منتهی در گذشته ضدیت با هند میتوانست به کمک امریکا هم باعث حفظ پاکستان گردد وهم باعث تقویت روز افزون آن ولی دیگر شرایط عوض شده اند وپاکستان ناگزیر است با شرایط نوین خود را سازگار سازد.»