دیدگاه

ازتاریخ آموختن وبه آن سرزدن ارتجاعی نیست!

رستمی

هفت ثوریک پدیده تاریخیست که فضای وسیع ازحافظه تاریخ کشورما را احتوا کرده که از هم به سطح داخلی وجهانی همه ساله به مثابه پدیده یی تاریخی یاد آوری میشود . هفت ثورتغییر بزرگی سیاسی ، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی را درافغانستان بوجود آورد .این امربرای بعضی پسندیده وبرای بعضی ناپسند بوده است. رخدادهای تاریخی همیشه در تعین سرنوشت توده های انسانها اثر گذار وتعین کننده بوده که باعث رشد تکامل انکشاف درعرصه های گوناگون زنده گی آنها شده است .حزب دموکراتیک حلق افغانستان بعداز قیام ثور به قدرت رسید،که دارای مرام مشحص بر بنیاد تیوری علمی مترقی مطابق دوران وقت تنظیم شده بود . به این رو نظام جدید ملی و دموکراتیک را که مدافع اکثریت طبقه غریب وبیچاره اعم از کارگران (قلیل )، دهقانان ، آن استثمار فرد ازفرد وجود نداشته باشد ، مساعد سازد .یعنی تحقق عدالت اجتماعی و رفاه عامه برای ازبین بردن فقر، گرسنگی وتامین ارزشهای انسانی ومدنی با رشد سکتورمختلط دولتی وخصوصی مطابق پلانهای تنطیم شده دولت صورت بگیرد. طوریکه کشورهای غربی ازجمله درآغاز شکل گیری نظام های سرمایداری ، اروپای غربی وشمالی و اخص سکاندیناوی نیز از نظام های سوسیال دموکراتیک زیر شعار« رفاه عامه » به سوی نیولیبرالیزم عبور کردند. اما دولت جمهوی دموکراتیک خلق افغانستان می خواست بعد ازسپری نمودن رشد روند نهادهای دموکراتیک و ملی درعرصه اجتماعی و اقتصادی به سوی سوسیالیزم عبور بکند که نشد! . برعلاوه کمی و کاستی ها توانست بارویکردهای انقلابی تغییر بزرگی را درعرصه فرهنگی ، اقتصادی واجتماعی درافغاسنتان نهادینه بسازد. ازآنجمله احساس وطن دوستی ،ایجاد سازمانهای اجتماعی ، رشد اگاهی علمی، سطح شعور سیاسی از منابع تاریخی جهانی و ملی ، رشد جراید و کتاب نویسی و وحدت وهمبتسگی اقوام وسایر خدمات اجتماعی ، اقتصادی وغیره به نفع زحمتکشان می باشد. امروز ما نتایج آنرا لمس واحساس میکنیم که مردم به نیکی از آن یاد مینمایند.

تاریخ حافظه فراغ وبا حوصله دارد که واقعیت ها را به تدریج به نسل های امروز و فردا انتقال میدهد. دانشمندان غربی شرقی از آن تعریف های مشخص ارایه داشته اند. به این رو اعضای پرافتخار دیروز حزب دموکراتک خلق افغانستان (حزب وطن) حق دارند که به گذشته خود نظر کنند ازخو بی ها وبدی های آن تجربه حاصل نمایند، میگویند:

« کسی که دیروز نداشته باشد ازفردا هراس دارد. » ظهور حزب دموکراتیک خلق افغانستان وقیام هفت ثور یک پدیده تاریخیست که باید تاریخی بالایش قضاوت نمود. چنانچه هگل میگوید فلسفه فرزند زمان خود است .در آنصورت انقلاب ثوروهدف اش به تاسی ازمرام حزب دموکراتیک خلق افغانستان تنظیم شده بود که الهام از فلسفه زمان خود گرفته و رهنمایی قعالیت وی بود. مارکس میگفت : « زمان هستی فعال انسان است. زمان فقط معیار زنده گی انسان نیست. مکان تکامل اش نیز هست. » به این رو اعضای حزب دموکراتیک خلق افغانستان با موجودیت هستی خود در زمان معین تکامل کرده و ناکامی ها ،پیروزی ها را احساس و تجربه کرده است. میتواند از این تجربه های خوب و خراب درشرایط موجود برای استقامت های اهداف انسانی خود درمیدان پیکار حق وعدالت خواهی از آن استفاده نمایند.و سرمشق رویکردهای حال و بعدی خویش قرار دهد. برعلاوه که اصول مبارزه امروزبه سطح ملی وجهانی تغیرات چشمگیری کرده، اما اهداف استراتیژیکی نظام های سرمایداری تغیر نه کرده همان استثمار ، جهان گشایی ،کودتاه ها ولشکر کشی ها بالای کشورهای نادار غریب که منابع سرشار طبیعی دارند هنوزهم ادامه دارد. عقب مانی وعدم انکشاف اقتصادی واجتماعی دراکثریت کشورهای جهان سوم بالخصوص درافغانستان برعلاوه دموکراسی وارداتی بوسیله نیروهای نظامی وسیاسی کشورهای غربی در راس امریکا با مصارف گزاف مالی ومعنوی وجود دارد. وضع اقتصادی و اجتماعی سیاسی افغانستان با رشد نسبی افزاروسایل تولید ، باشرایط بازار آزاد و، تحقق ارزشهای مدنی ،سیاسی ازیک دوران تاریخی فیودالی ماقبل فیودالی به سوی جامعه سرمایداری وارداتی درحال عبور است ، با شرایط که حزب دموکراتیک خلق افغانستان مبارزه عدالتخواهانه مینمود ودرقدرت بود، فر ق بنیادی نکرده است. درآزمان اشرافیون و مالکین زمینداران بزرگ وجود داشت ، بازهم امروزبا ظهور قشر جدیدی دیگری، با تغیر شکل وقیافه از وجود زورمندان و قوماندانان جنگ سالار،درجمع اشرافیون افزون شده، که ازخون مردم پولدارشده اند ومنابع درآمد شان: تمویل اعاشه واباته وزارتخانه ها کشوروبا فروش وخرید محصولات زراعتی کشور به شمول قاچاق مواد مخدره صادرات واردات کرده و موسسات صنعتی مختلف وبنا های آسمان خراش ساخته اند. خود را از این طریق سرمایدارو حاکم بر سرنوشت مردم غریب ساخته که فقیررا فقیر تر وبه سرمایه خود افزوده اند. شرایط اقتصادی ، اجتماعی ، وسایل تولید و نیروهای مولده رشد نسبی کرده است. همچنان افغنانستان را با واردات اموال مصرفی به یک گدام بزرگ جهانی تبدیل کرده اند. این شریان اقتصاد کشور امروز به دست مافیای مواد مخدره و زورسالاران داخلی و دلالان سرمایدارن نظامی کشورهای خارجی میباشد. بعداز قیام هفت ثور نسبت کج روی ها واشتبا ه ها وخیانت های روشن دولتداری حفیطالله امین جنایتکار وباند فاشیستی وی زمینه مداخله نیروهای مسلح را زیر نام جها د که قبلأ برضد دولت جمهوری داوود شکل گرفته بودند و رهبران آنها به پاکستان فرارکرده بودند ،مساعد ساخت، باپشتبانی دولت های منطقه وبین المللی در راس امریکا به مداخله وسیع درافغانستان آغازکردند که باعث جنگ ویرانی و ایجاد فضای ترور اختناق شدند و حزب دموکراتیک خلق افغانستان نتوانست اهداف انسانی واخلاقی خود را عملی نماید، تا اینکه از قدرت ساقط کردید وقدرت نسبت عوامل مختلفی دواطلبانه توسط رهبران حزب وطن به جهادیون انتقال یافت . با انتقال قدرت به آنها تراژیدی بزرگ آغاز که تا به حال ادامه دارد.

هگل دانشمند المانی میگوید : « ذهن درتاریخ است وتاریخ درذهن است. » لاکن رشد واگاهی وآزادی انسان ها در روند پیشرونده تاریخ صورت میکیرد ، موضوع تاریخ آزادی انسان است. اعضای دیروز حزب دموکراتیک خلق افغانستان (حزب وطن )حق دارند که در جریان فعالیت های کنونی خویش به مثابه شخصیت های اگاه یی تاریخ ، تا برای کسب تجارب مفید این حزب به گذشته خویش نظری بیندازند ، تا ازآن برای رویکردهای بعدی خود باشرایط حاضراستفاده وسرمشق عمل خویش قرار دهند. چنانچه براساس دیالکتیک هگل : همه چیزدر« شدن » است ؛ پدیده های نو از درون پدیده های کهنه بوجود میاید ، بعضی ازعناصر کهنه بانودر سازش قرارمیگیرد باعث رشد وتکامل بعدی ان میشود. دراینصورت تجربه های تاریخی انسانها را از مراحل ناپخته در مرحله پختگی و رشد فکری کمک ویاری مینماید.

هرآنچه گفته آمدیم یادآوری از یک روند تاریخی بود که مربوط به حزب دموکراتیک خلق افغانستان که حالابه 30 حزب تبدیل شده میباشد. اکثریت اعضای ا حزاب ایجادشده رسالت خویش میدانند ، نظر به وضع ناهنجار فعلی کشوردلسوزانه و آرزومندانه در داخل وخارج کشور قصد دارند، تابرای ایجاد یک حزب فراگیر نقش خود را ادا نمایند. به این رو وظیفه وطن دوستی خود میدانند، تا از تجارب مفید حزب مادر(حزب دموکراتیک خلق افغانستان) برای تسریع روند همسو گرایی برای ایجاد حزب نوین مترقی استفاده عظیمی کنند . عملکردهای مثبت آنرا که امروز باعث تحرک و همبستگی و وحدت مبارزه سازمانی وتشکیلاتی درخارج و داخل کشورمیشود،ملاک عمل قراردهند. ، این امر به معنا عقب گرایی ارتجاعی به گذشته نیست!. اکثریت نیروها و اعضای حزب مادر درآرزوی یک حزب فراقومی زبانی و ایدیالوژیکی هستند . تا تمام ا حزاب مستقل ایجاد شده به طور داوطلبانه درزیر سقف یک حزب واحد تنطیم شوند ، اما درفکرایجاد همان حزب مادر با نام و مرام وآیین نامه مشابه نیستند!. چون زمان تغیرکرده مقوله معروف لینن :« شرایط مشخص از وضع مشخص » ماباید دربستر زمان به پیش رویم نه به عقب !

به گفته هراکلیت فیلسوف یونان باستان : « دریک رود خانه دو بار نمی توان شنا کرد. »

افغانستان به همچو حزب سرسپرده خلاق و پرابتکار ومجرب ضرورت دارد، که از این وضع نابسامان سیاسی ، اختلاف های قومی ،نابرابری های اقتصادی واجتماعی نجات یابد.

زحمتکشان افغانسنتان برای نجات خویش ازبدبختی ، رنج و مرارت وخون ریزی به تحقق این ارزشها ومولفه ضرورت دارد: تحقق کامل حقوق مساوی میان اقوام ،ادیان و مذاهب براساس حقوق شهروندی ، برابر ی میان زنان ومردان ، رشد جامعه مدنی، رشد نهادهای خصوصی وخود گردان ، گسترش نهادهای همگانی دولتی وغیردولتی ، ایجاد و رشد موسسات خدماتی وفرهنگی مانند: بیمه های رایگان بهداشتی بازنشستگی ، کمک خدمات اولیه به سالمندان ، دانشگاه ها ، مکاتب، کودکستانها ازطریق تحصیل وآموزش و رایگان برای همه ، گزینش مسوولین حکومتی از پایین تا به بالا ازطریق آرایی مردم ، حل نابرابری اقتصادی بوسیله نهادهای خدماتی از طریق درآمد اخذ مالیات مترقی ،و سرمایه ملی کشور . مردم احساس بکنند نیروی را که غرض تولید و سهم در سازماندهی ومدیریت دولت بکار میبرند دو باره درعرصه های مختلفی از آن مستفید میشوند. همچنان گزینش قوای سه گانه دولت اجراییه، مقننه وقضایه با آرای مردم. اینها همه خواست وآرزوهای « نیروهای چپ ملی و دموکراتیک » است. نه کمونیستی وسوسیالیستی!

احزاب مترقی باید با احزاب بنیادگرایی اسلامی بر شالوده برنامه های اقتصادی و اجتماعی مطابق وضع عینی که به زنده گی روزمره مردم تعلق میکرد فرق داشته باشند. ما تا زمانی برنامه مترقی و دموکرات ملی نداشته باشیم اعتماد مردم را نمی توان به مثابه مدافع زحمتکشان نسبت به احزاب ارتجاعی قاتل وچپاولگر وغیردموکرات کسب نمود . عدالت خواهی مبازره پیگیر توام با آموزه های مترقی ودانش مترقی می خواهد ؛این امر با چالش های بزرگ همراه است .

بقا و پیروزی ما دروحدت وهمبستگی است!

درغیرآن فرق بین ما واحزب پوپولیست دینی نفاق گر که اوهم ازعدالت ومساوات صوری سخن میزنند وجود نخواهدداشت. این آرمان زمانی تحقق پذیراست تا همه نیروهای ملی، دموکراتیک وعدالتخواه درزیرسقف حزب واحد فراقومی ، فرازبانی وفرامذهبی جمع شوند، برای وصول این اهداف پیگیرانه برزمند.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۴/ ۲۰ـ ۰۴۲۷

یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

دستگاه پروپاگند طالبان نمادی از انکار و دروغ

تبصره بر یک خبر

بصیر دهزاد

طالبان دروغگوترین گروه به مردم خود و وفادار ترین و قابل اعتماد ترین برای ادامه و تطبیق اهداف نظامی و استراتیژیک استخبارات پاکستان اند و در عمل ثابت نموده اند که دروغگو ترین، بی احساس ترین گروه در برابر آرزوهای مردم برای صلح ، امنیت و ثبات ، بی فرهنگ ترین در برابر پذیرش کلتور معمول شهروندی ، خون آشام ترین گروه جنگی در ارتکاب شدید ترین جرایم ضد انسان و انسانیت که بزرگترین رقم قربانی های وحشتناک و وحشیانه را بر مردم خود، از آن خود ساخته اند.

با وجود آنکه این حلقه شیاد میراث شرم آور تنظیم های جهادی اند که با اراده و تحت اداره استخبارات پاکستان و شیادان بین المللی شان عرض وجود نمودند، ولی در پذیرش دموکراسی و ارزش های مدنی تا اوج آسمان ها در فاصله وجدانی و عقلانی قراردارند.

این حلقه به کرات از جنایات خونین خود در شهر ها انکار نموده مسوولیت کشتار،انفجارات و سایر اعمال تروریستی را به عهده نگرفته ولی بعداْ ثابت شده است که طالبان و اداره استخبارات پاکستان در عقب این جنایات قرار داشته اند. طالبان حتا در اعیاد و ماه های مقدس مذهبی مردم به مانند نظامیان یهودی بر مسلمانان فلسطینی ، جنایت، کشتار و تظلم بر مردم مسلمان کشور خود روا داشته اند.

در این اواخر طالبان آزادی ۱۵ تن از قوماندان های خویش را که در زندان های کشور بسر میبرند ، شرط ادامه آزادی زندانیان هردو طرف ، مطابق موافقنامه نامنهاد شان با امریکا دانسته بدان تآکید دارند و با تشدید جنگ و کشتار غیرنظامیان و نظامیان افغان که در حالت دفاع فعال قراردارند، بر دولت افغانستان فشار وارد نمایند. در میان این آدمکشان سه تن از طراحان طالبی مربوط به شبکه حقانی قرار دارند که انفجار خونین چهارراهی زنبق در 31 می ۲۰۱۷ را که بیش از ۹۰ کشته و ۴۵۰ زخمی از خود بجا گذاشت، حمله تروریستی بر شفاخانه سردار محمد داود خان و انفجار خونین بر مراسم تشیع جنازه یکی از قربانیان حمله ترو یستی را طرح و عملی نموده بودند.

این سه تن انجنیر شریف، غلام مصطفی و جاوید باشنده گان اصلی ولسوالی سیدآباد ولایت میدان وردک هستند که از نقش ‌شان در برنامه ریزی و تسهیل حملات یاد شده اعتراف هم نموده اند. اکنون طالبان این آدمکشان را بعد از گذشت قریب به سه سال در صدر لیست زندانیان مربوط خویش قلمداد و خواستار آزادی شان اند. این بدون شک دال بر نقش استخبارات پاکستان و طرح و اجرای سه عمل وحشیانه خونین توسط طالبان است که قبلاْ از آنها انکار نموده بودند.

چگونه میتوان طالبان را دروغگو ترین گروه ننامید که در اول طالبان طی اعلامیه رسمی توسط ذبیح الله مجاهد مسوولیت انفجار چهارراهی زنبق را به عهده نمی گیرند و آنرا محکوم میکنند ، ولی اکنون واقعیت های جدید از زیر آب برون میشود. توجه کنید بر محتوای اعلامیه طالبان مورخ ۳۱ می ۲۰۱۷ که در رسانه های معتبر منجمله بی بی سی دری نشر گردیده بود:

« گروه طالبان در واکنش به حملۀ انتحاری امروز اعلام کرده است که امارت اسلامی هرگونه حمله‌ را که باعث ضرر و آسیب به افراد ملکی شود، محکوم می‌کند.ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان با نشر بیانیه‌ یی می‌گوید قبل از چاشت امروز انفجار مهیب و بزرگ در شهر کابل رخ داد که صدها تن در آن کشته و زخمی شدند و هدف آن معلوم نیست. به گفته سخنگوی گروه طالبان، این انفجار کار دست این گروه نیست و هیچ ربطی به طالبان ندارد، وی افزوده است که آنها به خود اجازه نمی‌ دهند تا دست به چنین انفجار های بی‌هدف بزنند. ذبیح‌الله مجاهد می‌ گوید عاملین این رویداد بعدا معلوم خواهد شد، اما امارت اسلامی هر آن حمله، تخریب و انفجار را نکوهش می‌ کند که هدف آن متضررساختن مردم ملکی باشد و مردم مطمین باشند که رویداد امروز کابل کار طالبان نیست.»

بلی دقیقاْ که این رویداد بعد از گذشت سه سال وضاحت پیدا نمود و ادعای سه سال قبل ارگانهای کشفی و استخباراتی کشور بر واقعیت مبدل شده است.

اکنون که طالبان ادعای ختم جنگ دارند، حرف از کاهش خشونت میزنند، ولی با بالا ترین درجه شدت جنگ، خشونت و کشتار متوسل شده اند.

حرف از ملت مسلمان میزند ولی در وحشتناک تری شرایط ناشی از وسعت دامنه ویروس کرونا که در افغانستان بخصوص در شهرها وحشت ایجاد نموده است ، مجال رسیدن به مریضان مبتلا به ویروس ، خدمات صحی و تطبیق و رعایت دساتیر نهادهای مسوول را مانع میشوند و در عوض انسانها را به گلوله میبندد.

حرف از اسلامیت میزنند ولی در آغاز ماه مبارک رمضان با گستاخی تمام از ادامه جنگ های تعرضی و عدم قبول آتش بس سخن میزند.

کی، با کدام استدلال و به کدام منطق و روی کدام فاکت ها میتواند به گفته ها و وعده های کاذب این شرارت پیشه گان و وسیله اهداف سیاسی- نظامی و استراتیژیک استخبارات پاکستان اعتماد نماید.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۲۷

« سیاسي بزکشیو» څخه خلاصون او د غمیزې بنیادي حل

ولی منگل

تبصره ‎: ‎وروستیو انتخاباتو ته په حقیقت خلکو په غوڅ اکثریت« نه » وویل اوهغه یې تحریم کړل. ‎ له کم او زیات دولسو میلیونونو څخه چې د ووټ اچولو مستحق وو، شاوخوا دوو میلیونو وګړو پکې برخه واخېسته ، هغه هم که رښتیا وي. ‎ د ټاکنو د کمیسیون په دې وېش کې غني په نهو لکو ولسمشر اعلان کړ. ‎اوس که لږ د دموکراسۍ دغه غولونکې ‌‌‌‌‌‌ډرامې او تیاتر ته پام وکړو، ایا په یوه څلوېښت میلیوني هېواد کې څوک مشروعیت لري چې په نهو لکو رایو ولسمشر شي؟ * هېواد په سیاسي او نظامي بنبست کې ‎راګیر دي،اوسنی حکومت په بهرني ـ منطقوي سیاست کې د انزوا طرفه ته درومي... * اوسني مشران د موازي او نامشروع حکومتونو په جوړولو سره د اور سره لوبې کوي. * د طالب بندیانو نه خوشي کول، ارګ د خپل واک د عمر د اوږدولو لپاره کوي ، او په لوی لاس د سولې د خبرو اترو مخه نیسي. * د » جمهوریت ساتلو» په بهانه او پلمه، ولس او نړیوالې ټولنې ته فرېب او دوکه ورکول کیږي. ‎که ننني د ارګ او سپېدار د قدرت له لړزانده چوکیو نه د سولې د پروسې په ګټه تېر نشي، په قوي ګمان چې متحده ایالتونه او د هغوی متحدین به نوره مرستې هم کمې او یا ودروي. ‎ټولو ته جوته ده چې ‎افغان حکومت د مور په ګې ‌‌‌‌‌‌ډه کې هغه ماشوم ته ورته دی چې د هغې له تغذیې پرته مري. متحده ایالات او د هغوی متحدین د دغه ماشوم تغذیه کوونکي دي. ‎د نوې تراژيدۍ احتمال ‎که چیرې متحده ایالات او د هغوی ټلواله د یوه راتلونکي باثباته افغان { لکه هغوی چې وایي } دولت د جوړولو په روانه پروسه کې پاتې راشي ، پراخ بنسټه اداره اوحکومت رامنځ ته نشي ، د هغوی لپاره دوه بدیله پاتې کیږي : یا له طالبانو سره { دوه په دوه } د راتلونکي نظام په سر جوړجاړی کول ، او یا افغانستان خپل نامعلوم برخلیک ته پرېښودل . ‎د دواړو بدیلونو په صورت کې د افغانستان ستونزه نشي کېدای په بنیادي ‌‌‌‌‌‌ډول حل وفصل شي. د لومړي بدیل په صورت کې ، نن هغه د کوتک وخت نه دی چې طالبانو به یو وخت پرې حکومت کاوه ، په ارګ کې به یې کشتي ګیرۍ کولې او ملا عمر به { ولایت فقیه } له کندهاره چلوله. ‎او که دوهم بدیل اجرا شي، ‎دا له شګو جوړه متزلزله اداره به د هغوی له وتلو وروسته هرو مرو ونړيږي : یوه انارشي، د قدرت تشه به رامنځ ته شي، د دولت بنسټونه به ویجاړ شي ، هېواد به د یو ژور سیاسي، اقتصادي او اجتماعي ناورین او غمیزې سره مخ شي. ‎اورپکې او بنسپالې ‌‌‌‌‌‌ډلې لکه داعش ، طالبان او داسې نورې ‌‌‌‌‌‌ډلې به په شدت د هېواد په بېلابېلو سیمو ولکه وغزوي او واکمن به شي، د افغانستان سرحدي سیمې به د بهرنیو سیمه ایزو هېوادونو په ا‌‌‌‌‌‌ډو بدلې شي ،هېواد به دا ځل د نېږدې سیمه ایزو دولتونو د رقابت پر ‌‌‌‌‌‌ډګر یو ځل بیا بدل شي. ‎دا دي هغه وېرې چې نن د عامه ذهنیت او فکر واند سره موجودې دي. ‎باید وویل شي چې ، هره بده تراژیدي چې له دې وروسته رامنځ ته کیږي ، مسوولین به یې همدغه د ارګ او سپېدار سرټمبګان وي. ‎د افغانستان لپاره نن ورځ اساسي مساله دا ده چې هغه د روان ناورین یعنې جګړې نه خلاص شي، سوله راشي. د هېواد مطلق اکثریت د سولې تږي دی . هر چاته معلومه ده چې د افغانستان سوله او جګړه د خارجي او داخلي ابعادو سره تړلې ده . له بده مرغه زموږ هېواد د تاریخ په ‌‌‌‌‌‌ډېرو ادوارو کې د خپلې جغرافیې د سیاسي او استراتیژيک موقعیت قرباني شوی دی. ‎د نننۍ منازعې د ختم یو اړخ دا دی چې هېواد د یو خواييز او يو جانبه خارجي اغېز او نفوذ څخه خلاص شي ،او دا هېواد د نورو هېوادونو پر ضد د نظامي ـ سياسي او اقتطادي هدفونو او ګټو لپاره استعمال او په خارجي پايګاوو بدل نه شي، او زموږ هېواد د يوه حاکميت لرونکي او نه ټوټې کېدونکي هېواد په توګه په بهرني سیاست کې عنعنوي بېطرفي غوره کړي، چې په افغانستان کې د دخالت او مداخلې ټولې زمينې له منځه ولاړې شي. ‎داخلې اړخ د شخړې دا دی چې ، ‎د نظام او قدرت ستونزه د ښکېلو ‌‌‌‌‌‌ډلو ترمنځ حل شي، ځکه که د هر شعار لاندې روانه جګړه وي، په وروستي تحلیل کې جګړه د قدرت او د سياسي نظام پر سر ده. ‎ نن د شخړې د بنیادي حل وفصل لپاره د یوه ببن الافغاني او بین المللي کنسینسوس او وفاق لپاره لاره هواره شوې ده ، چې باید لدې تاريخي فرصت نه استفاده وشي او دغه چانس او موقع له لاسه ور نه کړل شي. ‎افغانستان په اوس وخت کې دیوه ملي وفاق حکومت ته چې ټولې سیاسي کړۍ ، حلقات او وسله وال مخالفین طالبان پکې ځان ومومي، اړتیا لري. ‎دمنازعې د بنیادي حل میکانیزم : ‎تېر انتخابات په انکار نامنونکې درغلۍ کې { ګویا تر سره شول } ، او لا د واک سیاسي بزکشي پکې دوام لري ، باید نتیجې یې لغو شي. ‎د نړیوال کنفرانس په کوربتوب او له لارې دې ، د افغاني ذیدخلو سیاسي ‌‌‌‌‌‌ډلو ټپلو ، په جګړه کې د ښکېلو او بوختو اړخونو، په راتلونکي نظام او حکومت باندې دې له هوکړې او توافق وروسته ، د یوې ټاکلې مودې وروسته دې یوه موقته بې طرفه اداره دې رامنځ ته شي. ‎په افغانستان کې دې له بهر نه د نه مداخلې او دخالت تضمینات وشي، ‎خارجي ـ امریکایي قواوې دې ووځي، ‎او د هغوی ځای دې د ملګرو ملتونو سوله ساتي قواوې ونیسي او د دغو قواو تر چتر لاندې دې بیا آزادې ټولټاکنې ترسره شي. ‎دغه ده د مسالې د بنیادي حل کونجي، او ‎دې دغه سیاسي فورمول د تطبیق په صورت کې کېدای شي موږ افغانان د یوې تلپاتې سولې او یو باثباته افغانستان مخ ووینو. ‎

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۲۰

کرونا یا بایدن، کدام یک رقیب ترامپ میشود ؟

مجتبی جلال زاده

در ابتدای انتخابات درون حزبی دموکرات ها، کمتر کسی فکر می کرد که جو بایدن بتواند به عنوان رقیب نهایی ترامپ معرفی شود؛ نامزدهایی مانند بوتجیج که شگفتی ساز شد یا الیزابت وارن که توانست به خوبی در نظرسنجی ها رشد کند، بودند، اما شانس برنی سندرز سوسیالیست بیشتر از دیگر رقبا بود. آنچه ورق را برگرداند و موجب شد تا گمانه زنی ها و امیدهای انتخاباتی جای خود را به واقعیت های موجود بدهد، انتخابات مقدماتی ایالتی بود، اتفاقی که برگ برنده را به دست جو بایدن داد. اگرچه در ابتدا فرد نهایی برای رقابت با ترامپ نامعلوم بود، اما تحلیل ها موجب می شد فقط دو نام به عنوان رقیب ترامپ مطرح باشند؛ بایدن و سندرز. همین موضوع احتمالا جریان اصلی در تحلیل های انتخاباتی کاخ سفید و مشاوران ترامپ هم بوده است، چرا که او روی گزینه بایدن، تمرکز بیشتری داشت و تلقی جدی تری از رقیب نسبت به بایدن وجود داشت تا آنجا که مرزهای رقابت را از امریکا فراتر برده و ترامپ را وادار کرد برای ضربه زدن به رقیب احتمالی خود (در گذشته و رقیب اصلی اش در اکنون) دست به دامان اوکراینی ها شود، به طوری که ماجرای «اوکرایین گیت » پیش آمد و ترامپ تا پای میز محاکمه برای استیضاح نیز پیش رفت. بایدن چهره ای شناخته شده برای امریکایی ها است. او هشت سال به عنوان اصلی ترین یار اوباما ایفای نقش کرده است.

از اولین پیامدهای سیاسی شیوع بیماری همه گیر «کووید ۱۹» در امریکا، تسریع روند انتخاب نامزد حزب دموکرات بود، پروسه ای که منجر به انتخاب بایدن به عنوان گزینه نهایی دموکرات ها شد.از سوی دیگر، مواجهه دولت امریکا و شخص ترامپ با بحران مذکور، با انتقادهای زیادی به ویژه در سطح داخلی مواجه بوده و اختلاف های شدیدی را میان دولت و مقام های ایالتی به وجود آورده است. ترامپ دریکی، دوسال اخیرهمواره موفقیت های اقتصادی خود را به رخ رسانه ها و رقبای خود می کشید، حالا امریکا درگیر شیوع کرونا شده و به نظر می رسد کرونا تبدیل به پاشنه آشیل وی در انتخابات آتی امریکا شود.

بحران اقتصادی ناشی از این همه گیری، بسیار بزرگ تر از بحران مالی و اقتصادی سال ۲۰۰۸ ترسایی خواهد بود. این بحران می تواند منجر به پایین ترین میزان رشد اقتصادی در ۷۴ سال اخیر در امریکا شود.یکی از عواملی که می تواند تاثیر زیادی بر انتخابات آینده امریکا داشته باشد، وضعیت اقتصاد و نرخ بی کاری در این کشور است. ترامپ محبوبیت خود را درسال های گذشته بر اساس رشد اقتصادی به دست آورد. در سه سال گذشته آمار بی کاری به نسبت بالایی کاهش یافت و امریکا شاهد رشد اقتصادی مناسبی بود. اگرچه این رشد اقتصادی از زمان ریاست جمهوری اوباما آغاز شده بود، اما مزایای این رشد نصیب ترامپ شد.اقتصاد موضوعی است که کارشناسان و مقامات اقتصادی و بیشتر ازهمه ترامپ را نگران کرده است. هم زمانی این وضعیت با کاهش قیمت نفت بر اثر رقابت عربستان و روسیه، ضربه دیگری به دولت امریکاست. همه این تحولات می تواند مقدمه بروز بحران اقتصادی جدیدی در امریکا شود. انزواگرایی و شعار «اول امریکا » اگرچه در انتخابات قبلی به نفع ترامپ تمام شد، این بار می تواند به پاشنه آشیل او تبدیل شود.

نظرسنجی مشترک «هیل» و «هریس ایکس» نشان می دهد ۵۲ درصد مردم امریکا از عملکرد دولت ترامپ ناراضی هستند.بزرگ ترین تهدید علیه ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۰، نزول و رکود اقتصادی است که می تواند دستاوردهایش را در بخش اشتغال و دستمزد معکوس کند. از سوی دیگر، یکی از روش های ترامپ برای پیروزی در انتخابات، افزایش میزان مشارکت است. اگر بحران کرونا در امریکا برای مدت زمان بیشتری و تا روزهای نزدیک به انتخابات در این کشور ادامه پیدا کند، ترامپ با بحرانی جدی روبه رو خواهد شد.تا انتخابات ریاست جمهوری نوامبر در امریکا، زمان بسیاری باقی است و در سپهر سیاست عملی، زمانی درخور توجه و سرنوشت ساز تلقی می شود، پس نمی توان درباره آینده چندان با قاطعیت سخن گفت، اما آنچه در چارچوب سیاست نظری و بر پایه تحلیل روندها می توان دریافت، این است که ترامپ برای انتخاب مجدد راه دشواری نسبت به دوره قبل از کرونا در پیش دارد.در یک نظرسنجی که از سوی دانشگاه «مان ماوث» انجام شده ست، ۴۸ درصد از شرکت کننده گان گفته اند در رقابت بین بایدن و ترامپ، به بایدن رای خواهند داد و ۴۵ درصد ترامپ را انتخاب کرده اند. به نظر می رسد فروکش کردن سیر صعودی بازار بورس امریکا، به خواب رفتن چرخه اقتصادی و در نهایت، متهم جلوه دادن ترامپ به سهل انگاری برای مقابله با ویروس کرونا می تواند اقبال کم نظیر او برای حفظ سکان کاخ سفید در چهار سال آتی را بیش از آنچه انتظار می رود، کم فروغ کند. ترامپ بعد از تجاهل های عامدانه در باب اهمیت ویروس کرونا، بالاخره قانع شد باید موقعیت پیش آمده را به نفع خود تغییر دهد؛ پس درحالی که همه کارزارهای انتخاباتی امریکا متوقف شده است، از تریبونی که کاخ سفید در اختیارش قرار داده، برای عرضه توانمندی های خود استفاده می کند. از اکنون تا زمان انتخابات ۲۰۲۰، ناشناخته های زیادی وجود دارد، اما واقعیت آن است که سقوط یا صعود ترامپ به میزان توانایی او درمهار کرونا ربط دارد. با این حال، راه برای بایدن نیز چندان هموار نیست.

منبع تصویر : تلویزون آ ار دی

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۲۴

تاثیرات تحریم و قطع همکاری مالی بر وضعیت حقوق بشری

عبدالاحمد فیض

امروزسیاره زیبای ما روزهای دشواری را پشت سرمیگذارد. گسترش فزاینده پاندیمی کوید ۱۹ حیات همنوعان را درمجموع جهان به تهدید گرفته است که به وضوح نجات دنیا ازاین مصیبت هولناک بدون همکاری ومشارکت فعالانه و بدون استثنای همه کشورها وملل جهان ممکن نخواهد بود ، لذا با عنایت به این تهدید بالقوه درمقیاس بزرگ، تداوم یا اعمال سیاست تحریم و قطع روابط وهمکاری های مالی به نهادها وموسسات بین المللی فعال درعرصه مساعدت های بشری و خدمات بهداشتی همگانی آنهم مرتبط به سازمان ملل متحد پیآمدهای منفی سنگین و ویرانگردرزمینه تضییع استاندرهای پذیرفته شده حقوق بشری درقبال خواهد داشت، اقداماتی هوشمندانه که دراین برهه حساس ازسوی برخی دولت ها درسطح روابط موجود بین المللی شاهد هستیم.

اعمال تحریمات با توجه به اهداف آن وهکذا دوام ویا قطع مناسبات مالی دولت به جانب ثالث، حاوی کرکترحقوقی است، درجهان معاصرتحریمات اقتصادی بیانگراصول وارزش های تمدنی درنظام جهانی و مجموع الزامات و تکالیف دولت ازقواعد وهنجارهای بین المللی است، لذا درصورت تخطی ازاین ارزش های جمعی که معطوف برامنیت و ثبات بین المللی است، وضع وانفاذ تحریم های اقتصادی علیه جانب متخلف کسب مشروعیت مینماید.

محتوی کلی و ساختاری تحریم اقتصادی درفصل هفتم منشورملل متحد تصریح که با عبوراز یک پروسیدور اجرایی درشورای امنیت ملل متحد به منصه تطبیق قرارمیگیرد . این بدان معناست که وضع یک جانبه تحریم واقدامات مجرد دولت بدون توافق وصدورمجوزحقوقی شورای امنیت ملل متحد وجاهت نخواهند یافت. لذا با عطف توجه به ماهیت حقوقی این تداببیری تنبهی بین المللی، تحریم لزومأ بایست عاری ازعارضه های سیاسی، عیوب حقوقی و ساختاری بوده تا بتواند بمثابه یک عنصرمشروع درراستای پاسداری ازداعیه عمومی کاربرد حقوقی یابد.

مجموع تجارب جهانی ناشی ازاعمال تحریم گواه براین است که درنظام آشفته بین المللی تحریم دیگردرفقدان اهد اف ومحتوی ارزشی خود قرارگرفته ، و سلطه نظام یک قطبی موجب شده است تا رژیم تحریم پیش ازاینکه درقالب هنجاری پذیرفته کاربرد مشروع داشته باشد ، به یک سیمای خشن دوگانه چهره بدل نموده است. فصل جدید اعمال تحریم دربیش ازدو دهه گذشته بوضوح ثابت نموده است که رژیم تحریم پیش ازاینکه به مقاصد اصلی یعنی حفظ امنیت جمعی درنظام بین المللی بکارگرفته شود، به مثابه ابزاردخالت دولت ها معطوف به تحمیل زیان های جبران ناپذیری به مردمان عادی وتضییع فاجعانه حقوق بشری بوده است .

بی نیازازتردید و ابهام است که وضع تحریم مالی و یا قطع همکاری به نهادهای جهانی کمک رسانی درعرصه حقوق بشری درشرایط بحران ناشی ازاشاعه روزافزون اپیدمی کوید ۱۹ که گسترش وحشتناک فقرو تهی دستی را درمیان ساکنان کشورهای عقب مانده ومعروض به مشکلات داخلی درپی دارد، بطورآشکاربه کلیه اصول و ارزش های انسانی در تضاد قرارمیگیرد که درماده (۲۵) میثاق حقوق بشروماده (۵۵) منشورملل متحد وکنوانسیون حقوق اقتصادی و اجتماعی مصوب سال (۱۹۶۶) تجلی یافته است و درهمه این اسناد با اعتبارحقوقی بین المللی بطورصریح برحقوق انسانها مبنی برحق دسترسی به کلیه امکانات بهداشتی وسلامتی جسمی و روحی انسان تأکید گردیده است ، لذا دولت به مثابه ای اصلی ترین تابع وعنصرمسوول درنظام حقوقی جهانی ملزم میگردد تا مفاد مندرج دراسناد حقوقی فوق را درمواجهه با عنصرثالث بدون درنظرداشت نوع ، سطح وچگونگی روابط مطمح نظرقراردهند. هکذا علی الرغم تاکید برلزوم دسترسی انسان به حق سلامتی وغذای مناسب دراسناد متعدد حقوق بین المللی، منشور سازمان صحت جهان به مثابه مرجع مسوول نظارت ازسلامتی انسان، دولت های عضو را مکلف میسازد تا درراستای کنترول ونیز پیشگیری امراض کشنده و تهیه ادویه ضروری به همکاری صادقانه ادامه دهند.

اما با وصف این همه تاکیدات، ایالات متحده درشرایط دشوارکنونی، نه تنها برلزوم ادامه سیاست تحریم و بی مبالاتی نسبت به پیش نویس کاهش تحریمات اقتصادی علیه دولت های معین که ازسوی تعدادی ازکشورها درشورای امنیت مطرح گردیده بود ، پافشاری داشته بلکه سازمان بهداشت جهانی را نیزبه قطع کامل کمک های مالی به بهانه های ناموجهی درچنان شرایطی تهدید نموده است که خطرجهانی ناشی ازاشاعه ویروس کشنده کوید ۱۹ دولت ها وهمه بشریت را به مشارکت فعال درمقابله با این تهدید همگانی می طلبد ، لذا با عطف توجه به مسوولیت بین المللی دولت برپایه هنجارهای جهان شمول، ایالات متحده بطورآشکاربه دلیل استمرار رویکرد تحریم وعدم ادامه همکاری به نهاد بین المللی بهداشت، به نقض فاجعانه حقوق بشری متهم خواهند گشت، زیرا پیآمد ناشی ازاین اقدامات جز گسترش فقرو شیوع امراض درمیان بشریت تأثیری مثبتی درقبال نخواهد داشت.

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۱۹

More Articles...