سیاسی

گزارشی در مورد رخدادهای سیاسی ـ نظامی کشور:

سقوط کابل ، روایت روزهای آخر جمهوریت

ماتیو آیکینز، گزارشگر آزاد که برای نیویورک ‌تایمز می ‌نویسد، گزارش بلندی را درباره چگونگی سقوط کابل و فرار سیاست ‌مداران افغانستان نوشته است. به گزارش ایندیپندنت، آیکینز گزارش خود را از ماه جولای، یک ماه قبل از سقوط کابل روایت می‌ کند. به باور آیکینز بخش زیادی از سیاست‌ مداران افغان فکر می‌ کردند امکان اینکه افغانستان ظرف شش ماه پس از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان سقوط کند، وجود ندارد. با وجود فساد و تعصب در حکومت، همه باور داشتند که در مواجهه با طالبان، نیروهای افغان متحد با هم علیه آنان خواهند جنگید، چیزی که خیل سریع مشخص شد وجود ندارد.
با امضای توافق صلح میان امریکا و طالبان در فبروری ۲۰۲۰ ترسایی گروه طالبان تقریبا دولت افغانستان را دور زد. آنان نیازی نداشتند تا مذاکره هم ‌زمان با دولت افغانستان را که از دید آنان یک رژیم دست ‌نشانده بود، به پیش ببرند. با آغاز پیشروی طالبان به‌ سوی شهرهای بزرگ، تعدادی از سیاست ‌مداران چه در داخل و چه در بیرون حلقه قدرت، فاصله خود را با حکومت غنی بیشتر کردند. آنان می ‌دانستند که در روند فعلی سیاسی، اشرف غنی دیگر وجود نخواهد داشت. غنی نیز متوجه این موضوع شده بود و به ‌همین‌ دلیل برای برنامه‌ های صلح بن ‌بست‎‌‌ های مختلف ایجاد می ‌کرد.
طالبان به‌ ویژه شبکه حقانی نیز با تعدادی از مقام‌ های دولت و سیاست ‌مداران بیرون از دولت ارتباط گرفته بود و آنان به گفته خلیل حقانی پیش از پیش به طالبان تسلیم شده بودند. فساد باعث شده بود هیچ‌ کسی متوجه خالی ‌شدن پایگاه‌های نظامی از سربازان جنگی نشود و در واقعیت کمتر از یک ‌سوم نیروها در اختیار دولت بود. اعتماد بیش از حد حکومت غنی بر نیرو‌های موسوم به قطعات صفری (نیروهای ویژه امنیت ملی) باعث شد ارتش افغانستان همچنان در دست جنرال‌ های فاسد باقی بماند و در نتیجه در زمان پیشروی طالبان به‌ سوی شهرها، بدون درگیری سلاح‌ های خود را به طالبان تسلیم کردند. با سقوط شهرهایی مثل هرات، بلخ و قندهار، به نظر می ‌رسید اشرف غنی متقاعد شده بود که نمی ‌تواند بیشتر از این در مقابل طالبان مقاومت کند. او جمع بزرگی از سیاست ‌مداران افغان را به ارگ خواست با آنان گفت ‌وگو کند ، درحالی‌ که همان روز، امرالله صالح، معاون اول غنی، خود را به پنجشیر رسانده بود، او زودتر از هرکس دیگر متوجه سقوط کابل شده بود.

ماتیو ایکینز می ‌گوید چند شب پیش از سقوط ، به میهمانی یکی از مقام‌ های دولت به وزیر اکبر‌خان رفته بود. آنجا ناگهان شایعه شد که امریکا فرودگاه کابل را به روی پروازهای تجاری خواهد بست، زیرا روند تخلیه را آغاز می‌ کند. به گفته ایکینز، ناگهان همه افرادی که در این میهمانی بودند و از مقام‌ های دولت به شمار می‌ رفتند، به سمت موبایل‌ های خود هجوم بردند و درصدد ریزرف تکت برای خروج از افغانستان برآمدند، درحالی‌که سفر مقام‌ های دولت به بیرون از افغانستان ممنوع شده بود. پس از آن با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه امریکا، درباره انتقال قدرت به‌ صورت نرم به طالبان گفت ‌وگو کرد اما همان شب شهر مزارشریف هم سقوط کرد. مارشال دوستم و عطا محمد نور که ادعا داشتند شمال را به قبرستان طالبان تبدیل خواهند کرد، به سمت ازبکستان فرار کردند. جاوید کوتوال، رییس دفتر اکرم خپلواک، مشاور رییس‌ جمهوری، از پنجره اتاقش عکسی از اشرف غنی در حال کتاب ‌خواندن گرفته بود. او بعداْ دید که حمدالله محب، مشاور شورای امنیت افغانستان، با یک عرب به نزد غنی آمد. این دیدار در برنامه روزانه غنی درج نشده بود. فرد عرب سیف نام داشت که از دوستان محب بود و با اهل قدرت آشنایی زیادی داشت. به نظر می ‌رسد این عرب پیام مقام‌ های امارات مبنی بر انتقال رییس‌ جمهوری با یک پرواز چارتر را به او رسانده باشد.

حوالی ساعت ۱۱، صدای فیر در نزدیکی ارگ به گوش رسید. منشأ این تیراندازی مشخص نشد، اما باعث شد نیروهای ویژه محافظت رییس‌ جمهوری، سریع کارمندان ارگ را از محل کارشان خارج کنند. هرچند در همین لحظات، متین بیک، رییس دفتر اشرف غنی، در توییترش نوشته بود که اوضاع تحت کنترول است، اما محب آماده فرار می ‌شد. ماتیو ایکینز می ‌گوید محب بعداْ به او نوشته بود که خلیل حقانی با او تماس گرفته و از او خواسته بود تسلیم شود.

با فرار غنی هرج ‌ومرج در کابل شکل گرفت و اکثریت سیاست ‌مداران به حامد کرزی رجوع کردند تا کنترول اوضاع را در دست بگیرد، اما کرزی از این مساله امتناع کرد. در همین زمان در دوحه، زلمی خلیل ‌زاد، نماینده امریکا، همراه با فرانک مکنزی رییس سنتکام، از ملا‌برادر، نماینده طالبان در مذاکرات خواسته بود در شعاع ۳۰ کیلومتری از مرکز کابل حضور نداشته باشند، اما ملابرادر با این طرح مخالفت کرده و گفته بود نیروهای امنیتی قرارگاه ‌های خود را ترک کرده‌اند.‌ حوالی ساعت شش ‌ونیم شب طالبان اعلان کردند که وارد کابل شده‌ اند. آنان برای ورود به کابل آماده نبودند و فکر می ‌کردند دو هفته ‌ای در اطراف کابل خواهند ماند. گفته می ‌شود طالبان با کمتر از هزار نفر وارد شهر کابل شدند، شهری که بیش از ۱۰ هزار نیروی امنیتی در خود داشت. ‌بخش چهارم این گزارش طویل ماتیو ایکینز، به روزگار پس از جمهوریت اختصاص دارد. او می ‌گوید هرچند رهبری طالبان، عفو عمومی را اعلان کرد، اما این مساله باعث نشد جنگجویان این گروه افراد را نکشند. او از قتل‌ های مرموز در قندهار و دیگر نقاط افغانستان خبر می ‌دهد، ربودن افراد و گم‌ شدن آنان و اینکه مردم هنوز از طالبان می ‌ترسند./ شرق

بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۱۴۱۲

قرنطین‌ ها، زنجیره‌های تامین در حال فروپاشی، مصرف ‌کننده گان پریشان و همه‌ گیری کووید‌۱۹ رکود اقتصادی عظیمی را در سراسر جهان به همراه داشته است. با‌ این‌ حال، یک بخش ثابت کرده از این ویروس مصوون است، صنعت تسلیحات!

این را تازه ‌ترین گزارش موسسه تحقیقات صلح بین‌ المللی استکهلم، «سیپری» (SIPRI) درباره صد تولید کننده بزرگ اسلحه در جهان تایید می ‌کند. به گزارش دویچه ‌وله، الکساندرا مارک شتاینر، محقق سیپری به دویچه ‌وله گفت او به ‌‌ویژه از داده‌های سال ۲۰۲۰ ترسایی یعنی سال اول همه‌ گیری کرونا، شگفت ‌زده شده است. او گفت: گرچه صندوق بین‌المللی پول انقباض اقتصادی جهانی را ۳.۱ درصد اعلام کرد، اما شاهد بودیم فروش تسلیحات این صد شرکت برتر با وجود این افزایش یافته است. ما شاهد افزایش کلی ۱.۳‌ درصدی بودیم. فروش صد تولید کننده اصلی اسلحه در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۵۳۱ میلیارد دلار (۴۶۹ میلیارد ایرو) بود که بیشتر از تولید اقتصادی بلجیم شد. حدود ۵۴ درصد از این میزان، متعلق به ۴۱ شرکت امریکایی در فهرست صد شرکت اصلی سیپری است. شرکت ‌های اصلی در این صنعت مستقر در ایالات متحده هستند؛ لاکهید مارتین به تنهایی بیش از ۵۸ میلیارد دلار سیستم ‌های تسلیحاتی در سال گذشته فروخت، مبلغی بیشتر از تولید ناخالص داخلی لیتوانیا.

لابی ‌گری موثر

شرکت ‌های بزرگ از قدرت سیاسی هم برخوردارند. مارکوس بایر، دانشمند علوم سیاسی در مرکز بین‌المللی ببن برای مطالعات تعارض (BICC) می‌ گوید شرکت ‌های تسلیحاتی عمدا اعمال نفوذ می ‌کنند. او با استناد به گزارشی از سازمان غیردولتی امریکایی اسناد باز می‌ گوید: « شرکت‌های دفاعی سالانه میلیون‌ها دلار برای لابی ‌کردن سیاست ‌مداران و کمک ‌های مالی به کمپاین‌ های آنها خرج می ‌کنند. در دو دهه گذشته، شبکه گسترده لابی‌ گران و کمک ‌کننده گان آنها ۲۸۵ میلیون دلار به کمپاین‌ها و ۲.۵ میلیارد دلار در لابی ‌کردن هزینه‌ها برای تاثیرگذاری بر سیاست دفاعی کمک کرده‌اند ».

الکساندرا مارک شتاینر توضیح می‌ دهد وزارت دفاع ایالات متحده امریکا حمایت هدفمندی را از صنعت تسلیحات در طول همه‌ گیری انجام داد. او ادامه داد: به‌عنوان مثال آنها اطمینان حاصل کردند که کارکنان شرکت ‌های دفاعی تا حد زیادی از دستورات ماندن در خانه معاف هستند. از طرف دیگر، دستوراتی وجود داشت که تنظیم شده بود تا کمی زودتر وجوه به شرکت‌ها منتقل شود.

سیمون ویسوتزکی نیز ارقام جدید سیپری را بررسی کرده است. او که یک کارشناس کنترول تسلیحات در موسسه تحقیقات صلح فرانکفورت (PRIF) است، به‌ ویژه از « این واقعیت که شرکت‌ های تسلیحاتی از جنوب جهانی اهمیت فزاینده ‌ای پیدا می ‌کنند » شگفت ‌زده شد. ویسوتزکی به‌ طور خاص به هند اشاره می‌ کند، این کشور دارای سه شرکت در صد شرکت اصلی است که مجموع فروش آنها ۱.۲ درصد است، هم ‌تراز با کوریا جنوبی. با ‌این‌حال، سلاح‌ های بسیار بیشتری از کارخانه‌ های همسایه شمالی هند یعنی چین خارج می ‌شوند. سیپری از سال ۲۰۱۵ ترسایی با وجود مشکلات فراوان در زمینه شفافیت، شرکت ‌های چینی را در مطالعات خود گنجانده است. پنج شرکت چینی موجود در فهرست از برنامه نوسازی ارتش چین سود می ‌برند و محموله‌ های آنها اکنون ۱۳ درصد از فروش صد شرکت برتر را تشکیل می‌ دهد. مارک شتاینر با نگاهی به آمارهای چین اشاره می‌ کند: « این شرکت‌ ها روی چیزی که ادغام نظامی-غیرنظامی نامیده می‌شود، سرمایه‌ گذاری می‌ کنند».

روسیه جا می ‌ماند

در کنار فرانسه، بیشترین کاهش در فروش تسلیحات متعلق به روسیه است. ۹ شرکت روسی موجود در این فهرست، سال گذشته ۶.۵ درصد سلاح کمتری نسبت به سال ۲۰۱۹ ترسایی فروختند. مارکوس بایر معتقد است این کاهش به تنها پنج درصد از کل فروش صد شرکت برتر، مستقیما به هند و چین مربوط می ‌شود که کارخانه‌ های تسلیحاتی خود را توسعه داده‌اند. هر دو کشور قبلا خریداران بزرگ تسلیحات روسیه بودند. صنعت تسلیحات اروپا در مجموع ۲۱ درصد از فروش صد مورد اصلی را در سیپری دارد. در سال ۲۰۲۰، ۲۶ شرکت اروپایی فهرست ‌شده، ۱۰۹ میلیارد دلار تسلیحات فروخته ‌اند. چهار شرکت تسلیحاتی کاملا المانی فقط کمتر از ۹ میلیارد دلار از این کل را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین شرکت‌ هایی فرا اروپایی مانند ایرباس وجود دارند که معاملاتی تسلیحاتی به ارزش تقریبا ۱۲ میلیارد ایرو انجام داده‌اند، پنج درصد بیشتر از سال ۲۰۱۹. اروپا به ‌طور فزاینده‌ای به سرمایه‌ گذاری‌ های مشترک مانند این متکی است. براساس گزارش دوشنبه سیپری، بزرگ ‌ترین شرکت‌ های تسلیحاتی جهان تا حد زیادی از رکود اقتصادی ناشی از کرونا اجتناب کرده و در سال گذشته میلادی برای ششمین سال متوالی رشد سود را ثبت کردند. دولت ‌ها در سراسر جهان به خرید تسلیحات در طول همه‌ گیری ادامه دادند و برخی هم اقداماتی را برای کمک به شرکت ‌های بزرگ تسلیحاتی خود تصویب کردند. پنج شرکت برتر تسلیحاتی همه گی از ایالات متحده بودند، لاکهید ‌مارتین که جت‌ های جنگنده اف-۳۵ و انواع موشک ‌ها را جز پرفروش ‌ترین‌ های خود می ‌داند، با فروش ۵۸.۲ میلیارد دلار ،جایگاه اول خود را تثبیت کرد. شرکت انگلیسی بی‌ای‌ای سیستمز در جایگاه ششم، شرکتی اروپایی است که بالاترین جایگاه را درست پیش از سه گروه چینی به خود اختصاص داد.

در لیست ۱۰۰ شرکت ‌برتر اسلحه‌ سازی دنیا سه شرکت اسراییلی نیز قرار دارند که مجموع فروش اسلحه آنها در سال ۲۰۲۰ ترسایی ده میلیارد دلار بوده است. این میزان تقریبا برابر است با فروش پنج شرکت جاپانی که در لیست سیپری قرار دارند.

کنسرن‌های اسلحه‌ سازی در کشور هند نیز در لیست ۱۰۰ شرکت برتر دنیا هستند و فروش آنها در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال قبل رشدی ۱.۷ درصدی داشته است. این رشد بیش از هرچیز به این دلیل است که دولت هند در سال ۲۰۲۰ ترسایی ممنوعیت تدریجی واردات انواع خاصی از تسلیحات را به منظور تقویت تولید داخلی اجرایی کرد.

بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۰۹۱۲

پاریس و رویای احیای نفوذ ازدست ‌رفته

بحران سیاسی در عراق پس از انتخابات پارلمانی اخیر، افزایش درگیری‌ها در یمن در هفته‌ های اخیر، درگیری گروه‌ های سیاسی در لبنان و آغاز دور جدید مذاكرات بر سر پرونده هسته‌ ای ایران، وضعیت خاورمیانه را پیچیده‌ تر از قبل كرده و باعث شده رییس ‌جمهوری فرانسه برای مذاكره و بحث درباره این پرونده‌ها راهی خاورمیانه شود. بر اساس اعلام كاخ الیزه، سفر امانویل مكرون به خاورمیانه از فردا آغاز می ‌شود و او در این تور خاورمیانه ‌ای به عربستان، امارات و قطر سفر خواهد كرد.
دیپلومات‌های عربستانی گفته ‌اند تمركز مذاكرات مكرون با ملك سلمان، پادشاه و محمد بن‌ سلمان، ولیعهد عربستان، کاهش تنش و درگیری در منطقه است و در این دیدارها به پرونده هسته ‌ای ایران و وضعیت عراق، لبنان و یمن پرداخته خواهد شد. کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از شرکای راهبردی فرانسه در منطقه هستند و با پاریس روابط سیاسی و اقتصادی بالایی دارند.
نایف الحجرف، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس نیز اخیرا توسعه روابط این کشورها و فرانسه برای تامین منافع مشترک و تقویت امنیت و ثبات منطقه را با اهمیت دانست. در سال‌های اخیر و پس از كاهش توجه ایالات متحده به خاورمیانه، فرانسه یكی از كشورهایی بود كه تلاش كرده با افزایش حضور خود در این منطقه، نقش پررنگ ‌تری در تحولات خاورمیانه ایفا كند.
دو سفر مكرون به لبنان پس از انفجار در بندر بیروت در سال 2020 ترسایی و سفر اخیر او به عراق نیز در راستای برنامه بلند‌ مدت پاریس برای حضوری پررنگ ‌تر در خاورمیانه تعریف می ‌شود. در روزهای اخیر و یک روز پس از اعلام رسمی سفر مكرون به خاورمیانه، دیپلومات‌های فرانسوی در گفت ‌وگو با نشریات منطقه، رابطه پاریس و ریاض را كلیدی و مهم توصیف كردند. به گفته این دیپلمات‌ها، « فرانسه در سال ‌های گذشته توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و لازمه این توجه و نقش‌آفرینی، گسترش ارتباط با عربستان سعودی در جایگاه قدرتمندترین و پرنفوذ ترین كشور عرب منطقه است. عربستان سعودی نقشی کلیدی در منطقه خاورمیانه ایفا می‌ کند و ما نمی ‌توانیم سیاست بلند پروازانه فرانسه در قبال خاورمیانه را بدون گفت ‌وگو با پادشاهی عربستان تصور کنیم ».
مکرون علاوه بر مذاكره درباره ایران، عراق، یمن و لبنان، قصد دارد درباره تحولات مصر و لیبیا نیز با مقام‌ های عربستان مذاكره كند. در كنار بحث درباره این پرونده‌ها، این انتظار می ‌رود که سفر مکرون به عربستان باعث تقویت بیشتر مشارکت پاریس و ریاض در توسعه منطقه العولا شود. در‌حال‌ حاضر حفاری ‌های باستان‌ شناسی به‌عنوان بخشی از مرحله اول همکاری فرهنگی پاریس و ریاض در منطقه العولا بین دو کشور آغاز شده است. شهر العولا که میزبان سران شورای همکاری در سال گذشته بود، از شهرهای تاریخی عربستان به شمار می ‌رود که در غرب این شبه ‌جزیره قرار دارد و از لحاظ اداری وابسته به شهر مدینه بوده و در 300‌ کیلومتری شمال این شهر واقع شده است.
در سال‌های اخیر و پس از انتشار سند « چشم‌انداز 2030» عربستان از سوی محمد بن ‌سلمان، شهر تاریخی العولا به یکی از جاذبه‌ های جدید گردشگری این كشور تبدیل شده است. ریاض می ‌خواهد فرانسه را مجاب كند تا نقش بیشتری در توسعه این شهر بر عهده بگیرد.

هروه گراند ژان، سخنگوی وزارت دفاع فرانسه نیز اعلام كرده رهبران فرانسه و عربستان سعودی در این دیدارها برای تقویت مناسبات نظامی نیز مذاكره خواهند كرد؛ زیرا دو كشور در مبارزه با تروریسم مبارزه مشابهی دارند.

ابوظبی چشم‌انتظار مکرون
امارات هم مانند عربستان چشم ‌انتظار انجام این سفر است تا بتواند قراردادهای همكاری مهمی با پاریس امضا كند. یک مقام ارشد اماراتی در آستانه این سفر گفته است امارات متحده عربی و فرانسه قراردادهای بزرگی را امضا خواهند کرد، زیرا این دو متحد نزدیک به دنبال تعمیق روابط اقتصادی و سیاسی دو‌‌جانبه هستند. انور قرقاش، وزیر مشاور امارات در امور خارجی، در پاسخ به این پرسش که آیا ابوظبی جنگنده های فرانسوی رافایل را خریداری خواهد کرد یا خیر، به خبرنگاران گفت: « نمی ‌خواهم هدیه کریسمس رییس‌ جمهوری مكرون را خراب کنم ». قرقاش تاكید كرد رابطه پاریس و ابوظبی عالی و سازنده است و در جریان سفر مكرون به این كشور، قراردادهای مختلفی امضا خواهد شد. « تقویت همكاری‌های نظامی تنها بخشی از برنامه‌ های این سفر به شمار می ‌آید. پس از سفر رییس‌ جمهوری فرانسه، این روابط در حوزه‌ های مختلف گسترده ‌تر خواهد شد و شامل فناوری، بهداشت و درمان نیز می ‌شود. فرانسه یک متحد قابل اعتماد است و ما آن كشور را به‌ عنوان یک بازیگر مهم در منطقه می ‌بینیم. پاریس در سال ‌های اخیر نقش فعال ‌تری در منطقه داشته است. با تمام فراز و نشیب‌ها، ما در طول چهار دهه، رابطه بدون تنشی با فرانسه داشته‌ ایم و سفر پیش ‌روی مكرون نیز این امر را دوباره تثبیت خواهد کرد».

قرارداد رافایل روی میز
سفر مكرون در حالی انجام می ‌شود كه کشورهای عربی خلیج فارس نسبت به تمرکز ایالات متحده بر منطقه ابراز تردید کرده ‌اند و حتا تعدادی از این كشور‌ها به دنبال جایگزین ‌هایی در كنار امریكا برای تامین تسلیحات نظامی خود هستند. مكرون روابط خوبی با شیخ محمد بن ‌زاید آل ‌نهیان، ولیعهد ابوظبی، دارد و به‌ طور مشترک جریان سرمایه‌ گذاری گسترده‌ای بین هر دو کشور ایجاد کرده‌اند. پاریس همچنین یک پایگاه نظامی دایمی در پایتخت امارات دارد و ابوظبی امیدوار است تعهدات نظامی فرانسه نسبت به امارات باعث شود تا مذاکرات بر سر خرید جنگنده‌ های رافایل كه بیش از یک دهه است ادامه دارد، به سرانجام برسد. امارات در حال حاضر یكی از مشتریان ثابت جنگنده‌ های میراژ فرانسه است.
به نوشته رویترز، نشریه مجله «چلنجز» اخیرا گزارش داده که اکنون مذاکرات امارات و فرانسه برای خرید 30 تا 60 جنگنده رافایل در مرحله پیشرفته است و می‌ تواند در جریان دیدار مکرون، توافق نهایی در این مورد حاصل شود. قطر نیز مانند امارات یكی از مشتریان جنگنده ‌های فرانسوی رافایل محسوب می‌ شود. یک مقام كاخ الیزه در واكنش به گزارش‌ ها درباره احتمال نهایی‌ شدن قرارداد خرید رافایل از سوی امارات، حاضر به تایید یا تكذیب آن نشد و صرفا به این نكته اشاره كرد كه در این سفر قراردادهایی میان طرفین امضا خواهد شد. مذاكرات امارات متحده عربی برای خرید جت‌های جنگنده اف-35 امریکایی در بحبوحه نگرانی‌ های واشنگتن درباره توسعه روابط امارات متحده عربی با چین، از‌جمله پذیرش فناوری نسل پنجم تیلفون همراه از سوی كمپانی چینی هواوی در این کشور، کند شده است. واشنگتن این شركت چینی را یكی از بازوهای اطلاعاتی و جاسوسی حكومت پكن می ‌داند و مخالف توسعه فناوری‌های این شركت در كشورهای متحد خود است.
تغییر تمركز واشنگتن از خاورمیانه به سمت شرق آسیا و رقابت با چین، باعث شده چین در كنار روسیه، در سال ‌های اخیر حضوری فعالانه‌ تر در خاورمیانه داشته‌ باشند. در این میان، روسیه به بُعد نظامی این نفوذ توجه كرده و چین قصد دارد با سیاست « دام وام »، كشورهای منطقه را تحت نفوذ خود در‌آورد. در این میان فرانسه از معدود كشورهای غربی است كه در سال‌های اخیر توجه بیشتری به خاورمیانه نشان داده و می ‌خواهد نفوذ قرن بیستم خود بر این منطقه پرتنش را دوباره احیا كند./ شرق

بامـداد ـ سیاسی ـ ۳/ ۲۱ـ ۰۲۱۲

مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

همه تهدید به جنگ داخلی میکنند

محمد ولـی

دولت جدید افغانستان طی حدود چهارماه تشکیل آن در تنگنای فشار دو گانه جهانی قرار گرفته است ، غرب و امریکا بصورت دوامدار بر فشارهای سیاسی ، تبلیغاتی و اقتصادی پرداخته حمایه گران شرقی دولت چون روسیه ، چین ، پاکستان و قسماْ ایران با بازی کج دار ومریز با اینکه موقف صریح مخالف رژیم ندارند تهدید به جنگ داخلی میکنند . منجمله شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان در پیش در آمد کنفرانس کشورهای اسلامی در اسلام آباد در مورد افغانستان سخن از جنگ داخلی زد . این بیانیه در حقیقت تهدید به افغانستان نه ، بلکه هوشدار به جهان است که اگر رژیم را حمایت نکنند ، کمک های مالی وبشری ننمایند ، آنرا برسمیت نشناسند کشور دربحران های اقتصادی ، اجتماعی ، بحرانات بانکی فرو رفته باعث اوج گیری نارضایتی مردم ودر نهایت توسل به قوه قهریه و جنگ داخلی میگردد ، او از بحران مهاجرت های ناشی ازین جنگ اخطار داده جهان را تهدید به توسعه بی سابقه مهاجرت نمود .

سوال اینجاست که پاکستان میتواند دایه شیرین تر از مادر برای افغانها باشد ؟

اگر سردمداران پاکستان شب و روز و چپ و راست دم ازغمخواری با افغانها بزنند هیچ افغان اگاه از تاریخ تاسیس تا اکنون پاکستان نمیتواند به این غمخواری باور کند ، زیرا آنها ویرانی ملک شانرا با بربادی قوای مسلح بحیث حامی سرزمین و ناموس شان از یاد نمی برند و خوب میدانند که در استراتیژی پاکستان چیزی جز بربادی افغانستان وجود ندارد .

پیشگویی جنگ داخلی افغانستان توسط قریشی بزعم خودش تهدید جهان به بحرانات ناشی از آن بوده میخواهد پس از چهار ماه لابیگری بی نتیجه به سیاست تخویف و تهدید بپردازد ، این بلند پروازی پاکستان قطعآ با حالت موجود و وضعیت افغانها تطابق نمی کند ، گرچه دست استخبارات خارجی در طول چهار دهه اخیر به شدت در امور افغانستان دراز شده است و میتواند با اغواگری و ایجاد تشنجات و ماجراجویی توسط اجنتان شان عمل کرده این بار بحران اجتماعی و مالی و اقتصادی را مایه تبلیغاتی قرار دهد اما حوادث چهل ساله شیمه هر نوع عکس العمل قهری و مسلحانه را از مردم ‌گرفته است ، مردم جنگ و اثرات انرا با گوشت وپوست و استخوان خود وزن وفرزند خود درک کرده است که دیگر حاضر به باز کشایی صفحه جدید جنگی در کشور نمی باشد ولو که خارجی ها به این آتش پطرول بریزند ، آنها نتیجه ای بدست نمی آورند چنانچه در طول بیست نیاوردند .

فقر ، گرسنگی ، بی خانگی ، مهاجرت ها، بی دوایی ، بیکاری وده ها مصیبت دیگر در حق مردم بیداد میکند ، پاکستان و کشورهای شریر و بد نیت نسبت به افغانستان نباید از این عوامل برای پیشبرد اهداف خود شان استفاده جویی کنند .

اهل خبره ، تحلیلگران و اگاهان امور بین المللی در تحلیل هایشان در تلویزیونها ، رادیوها و نوشتار ها همه بر تغیر موقف حاکمیت جدید تاکید میورزند و پیوسته میگویند باید حالت مشروعیت متکی بر قانونیت و رضایت مردم به میان آید ، معیارهای انکارناپذیر جهانی در امور دولتداری رعایت گردد تا شرایط برای برسمیت شناسی آماده شده جامعه افغانی از بحران خطرناک آغاز شده نجات یابد در غیر آن وضعیت موجود بهترین زمینه ها را برای پیشبرد کار استخبارات بیرونی اماده کرده خطرات جدی و حوادث غیر قابل پیشبینی را میتواند بر مردم تحمیل کند و سالهای سال مردم در زیر چنگال های خونین بازیگران جهانی و منطقه وی رنج بکشند و روی خوبی را نبینند .

چهار ماه توقف در امور اداری ، تعلیمی و تربیتی ، تولید و کار برای یک کشور پسا جنگ مدت کمی نیست در حالیکه پیشرفت وجود ندارد عقب روی به شدت محسوس است . بالاخره این ملت بیچاره وجنگ زده اعم از زن ومرد وطفل وجوان حق خوردن ، زنده گی کردن ، درس خواندن ، صحتمند بودن را دارد یانه ؟ چرا با پافشاری روی اصول یک روند فکری این حق طبیعی از مردم گرفته شود ؟ حال مردم و وضع کشور مقتضی آنست تا در سیاست های پیش گرفته شده بخصوص سیاست های ضیق دوره جنگی خاتمه داده شده دولت داری بر حد اقل معیارهای معاصر جهان با اشتراک وسیع و فعال همه طیف های اجتماعی ، قومی و مذهبی کشور نه در وجود یک تنظیم بلکه در وجود خط مشی های متنوع و کثرت گرا عیار گردد . این به معنا عقبگرد به حکومت های فساد زده و عاملان مزدور آنها نمی باشد.

بامـداد ـ سیاسی ـ ۱/ ۲۱ـ ۰۹۱۲

توافق اسراییل و اردن: آب در مقابل برق

اردن و اسراییل توافقی تاریخی امضا کردند که به موجب آن، پادشاهی عربی اردن به همسایه غربی خود انرژی خورشیدی می ‌دهد و در ازای آن آب نمک ‌زدایی‌شده دریافت می‌ کند.
این توافق با میانجیگری امریکا حاصل و در جلسه ‌ای در حاشیه نمایشگاه جهانی در دوبی امضا شد که جان کری، فرستاده ویژه رییس ‌جمهوری امریکا در امور زیست ‌محیطی، در صدر آن بود. کری گفت: « خاورمیانه در خط مقدم بحران زیست ‌محیطی است. کشورهای منطقه تنها از طریق همکاری با یکدیگر است که می ‌توانند از پس ابعاد این چالش برآیند».
گفته می‌ شود نیروگاه انرژی خورشیدی اردن را قرار است امارات متحده عربی بسازد، کشوری که سال گذشته در پی « توافق ابراهیم» روابط خود را با اسراییل عادی ‌سازی کرد. هزینه ساخت این نیروگاه هنوز معلوم نیست.
به گزارش «وام»، خبرگزاری دولتی امارات، این کشور علاوه بر میزبانی مذاکرات در دوبی، خود نیز این توافق را امضا کرده و بخشی از آنست. گزارش این خبرگزاری توافق روز دوشنبه را در جهت «رسیده گی به خطر تغییرات اقلیمی و تأثیر آن بر امنیت انرژی و آب در منطقه» خواند.
کارین الحرار، وزیر انرژی اسراییل گفت توافق امان و تل ‌آویو « چشمگیرترین» توافق دو طرف از زمان معاهده صلح است که در سال ۱۹۹۴ ترسایی بین آن دو امضا شد.
خانم الحرار که والدینش از یهودیان مراکش بوده‌اند و پیش از تولد او به اسراییل مهاجرت کرده‌اند، از اعضای حزب لیبرال «یش آتید» به رهبری یاییر لاپید، وزیر خارجه اسراییل است. او گفت: «مزیت این توافق نه ‌فقط در شکل برق سبز یا آب نمک ‌زدایی ‌شده، بلکه در تقویت روابط با همسایه ‌ای است که طولانی‌ ترین مرز را با اسراییل دارد».
اردن و اسراییل هر دو در منطقه صحرایی قرار دارند، اما اردن از کم‌ آب‌ ترین کشورهای جهان است و حتا پیش از امضای توافق صلح با اسراییل در سال ۱۹۹۴ ترسایی نیز همکاری‌ هایی در زمینه آب با تل‌آویو داشت. اسراییل هم مشکل آب دارد، اما با پیشرفت‌ هایی که در زمینه فناوری نمک ‌زدایی به دست آورده، امروز به صادرکننده آب شیرین بدل شده است.
خلاف اسراییل که سواحل درخور توجهی در دریای مدیترانه دارد، اردن مرز دریایی بسیار کوچکی در خلیج عقبه دارد. با افزایش دما و گسترش جمعیت، مشکل آب اردن نیز جدی‌ تر می‌شود. مهم ‌تر از مساله آب اما شاید « دیپلوماسی آب» باشد؛ یعنی استفاده از این همکاری برای بهبود روابط امان و تل‌آویو. بخش درخور توجهی از جمعیت اردن تبار فلسطینی دارند و ملک عبدالله دوم، پادشاه آن کشور، رابطه با اسراییل را به «صلح سرد» تشبیه کرده است.
حتا در دوران دشمنی نیز ( که در دو جنگ ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷ به مصاف یکدیگر رفتند) اسراییل و اردن در زمینه آب همکاری می ‌کردند و همین همکاری‌ها در شکل‌ گرفتن معاهده صلح سال ۱۹۹۴ نقش داشت. بخش مهمی از توافق ۱۹۹۴ این است که اسراییل، حق نظارت اردن بر اماکن مقدس مسلمانان در بیت‌ المقدس (اورشلیم)‌ را به رسمیت می‌ شناسد.
موضوع روابط با اسراییل در اردن همیشه جنجالی بوده است و مرتب تظاهرات‌ وسیعی در حمایت از فلسطینی‌ها در آن کشور برگزار می ‌شود. روابط تل‌آویو با امان در دوران زمامداری بنیامین نتانیاهو، نخست ‌وزیر راست‌ گرای پیشین، به سردی گراییده بود و حتا وارد بحران شده بود. بنی گانتز، وزیر دفاع کنونی و نفتالی بنت، نخست یر جدید، بهبود روابط با امان را جزء پلاتفرم‌ های اصلی سیاست خارجی خود قرار داده‌اند.

بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۲۵۱۱

More Articles...