که د فجر رڼايي شوه…

په بې کڅه سين لاهو يم ، له جکړ سره لوبېږم

د تورتم د توفان شپه ده ، لاس دې راکه چې ډوبېږم

څه کافرې تيارې راغلې ، د رڼا ليلا يې يوړه

ماته بَله ډيوه راوړه، تروږميو کې ورکېږم

د غربي ښايست شغله يې ، راخوره پر لمر خاته شوه

يه زما اومړيه زهده ، ټينگوه مې چې ښوېېږم

د سپېره ژمي پر دښته ، په يخنيو کې راشين شوم

په رنگينو پسرلو کې ، لکه سور رېدی رژېږم

نه د سرې کيږدۍ په تمه ، نه د شنې خيمې لېواله

نه د پليو لاره څارم ، نه سپرو ته هوسېږم

د ماتم پر ټاپو مېشت يې ، بې پروا ملک الموته

ستا ياغي وبال ته هيښ يم ، ستا ثواب ته حيرانېږم

په ځوليو کې دې يوړل ، له آرمانه ډک سرونه

تا دې خپل آرمان پوره کړ ، زه پر خپل مزار ژړېږم

که د فجر رڼايي شوه ، ستا به هم کډه پر سر وي

بيا به زه باران باران يم ، بيا به زه دلته ورېږم .

( صدیق کاوون )
 

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۳۱۰۸

Copyright © bamdaad 2020

دملګری عسکر چالاک دوه نوی شعرونه

استـقـلال

لکه د ناوی پر مخ چی خط او خال ښه ښکاری

وطنه داسی دی نوم د استقلال ښه ښکاری

د خپلواکی اعتبار په ابادی کی نغښتی

شتمن خپلواک هيواد کی ټول وطنوال ښه ښکاری

وژنی غرور د خلکو د کور دننه جگړی

د مشکلاتو حل کی خو استلال ښه ښکاری

اوږی محتاجه ملت برم او جلال نلری

د پر مختللی ملت برم او جلال ښه ښکاری

د آزادی په غيږ کی بډای ملت زيب کوی

همدا ارمان ښه ښکاری همدا ايډيال ښه ښکاری

تل دی سرلوړی اوسی تل دی اباد اوسیږی

دا خپلواکی د وطن خو ملامال ښه ښکاری

عسکر (چالاک) وايی جنک بيخ او بنياد نړوی

دلته قلم ښه ښکاری دلته کمال ښه ښکاری.

د آزادی پـه جنگ شهيد شـی

چی جنازه دی ښاپيری په اوږو وړينه

زما خو ته ياديږی وطنه

که د جنت په منارو ولاړ يمه

گلاب چی مړاوی شی زيړيږی

سترگی چی مړاوی شی ملکونه ورانوينه

( ای زما قامه )

ای ګرانو خلکو ای دروند ټبره

ای لويه قامه ای لوی لښکره

خپلواکی څه ده بلواکی څه ده

ځانونه پوه کړی پدی خبره

چی کور کی جنک وی او سوله مړه وی

ژوندون به څه وی خوځون به څه وی

وطن چی لوټ وی ويجاړ ويجاړ وی

آزادی څه وی سمون به څه وی

خپلواکی داده چی وی د ټولو

زما يارانو زما همزولو

د جنگ ډگر کی هر څه بی ساه وی

ای زيو زيو ای خيلو خيلو

خپلواکی هغه دی چی تل خپواک وی

نه چی د بل په شاه پروت لکه د تاک وی

نه چی بل چاته اړ او محتاج وی

خپله قوت وی او خپله ځواک وی

ای جنگ وهلو ای جنگ خوړلو

يو شی او يو شی زما ښاغلو

جالونه پريک کړی دامونه پريک کړی

ای ښکلو خلکو ای ښکلو ښکلو

ای ستر ملته ای ستر محوره

د خپلواکی د زيری وره

عدل او انصاف يی تکيه او ډاډ يی

تالان د سولی ډولی د لمره .

عسکر ( چالاک )

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۲۰ـ ۱۸۰۸

Copyright © bamdaad 2020

صدایت کردم

صدایت کردم نشنیدی
صدایم پاک و روشن بود
پیام اش پیک گلشن بود
صدایت کردم:
به همدلی و یگانگی بیاندیش
فضای دوستی ها مکدر شد
مدت انزوا فاصله ها را افزود
قوت و شیمه ما را بلعید
ما نسنجیدیم: رنج مسوولیت ما را کی ها کشید
هربارتوقف اش یک دهه بود
فضا خالی و پرازناامیدی شد
میتوانم بگویم همه با هم اشتباه کردیم
باید همدیگررا بخشید
باید همه همه را ببخشند
ما در وسعت یک سرزمین
تکیه گاه رنج های مردمان خود بودیم
کنون خمیده ای قفس ذهن خودیم
صدایت کردم
برای رهایی ازآیه های یاس
انجماد راکناربگذار
و سرازنونیت کن.

( وزیر اوستا )

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۰ـ ۲۴۰۸

Copyright © bamdaad 2020

پیام شادباش انجمن حقوق دانان افغان در اروپا:

درگراميداشت و تبجيل از روز استقلال

تجلیل از روز استرداد استقلال ، در واقع بازتاب نوستالژیک و مبین اراده ملی بخاطر دستیابی به استقلال واقعی در شرایط دشوار و پرمنجلاب کنونى است که استقلال ، تماميت ارضى و حاکميت ملى ما ، اماج دسايس و تجاوز اجنبى قرار دارد .

انجمن حقوقدانان افغان در اروپا مقدم از همه این روز ارزشمند تاريخى را که يکى از شورانگيزترين و پرافتخار ترين صفحات تاريخ کشورما مى باشد ، به مردم غیور ، صبور ، مقاوم و آزادی دوست ما مبارک باد گفته و از اراده خلل ناپذير ملى براى يک افغانستان مستقل ، آزاد و سربلند استقبال مينمايد .

بهترین نحوه تجلیل ازاین روز سترگ و تاریخی این خواهد بود تا درس های ارزشمند تاريخى آنرا بیآموزیم وبا درک دقیق و در پر تو عقلانيت سياسى ، مبرا از شعارزده گى و متکى بر شعور و خرد ، بدور از هر نوع حب و بغض سياسى ، قومى ، سمتى ، حزبى و تنظيمى ، با چنگ زدن به مصالح علياى وطن عزيز و مشترک اين سوالات را مطرح نماييم :

- چگونه ميتوان با موانع اساسى تاريخى و خطرات بزرگ در برابر استقلال ملى که هست و بود افغانستان را به مخاطره انداخته است ، مقابله نماييم ؟

- چگونه ميتوانيم به استقلال واقعى ملى نايل گرديم ؟

صادقانه بايد اعتراف نماييم که :

افغانستان در کره زمين شايد يک استثنا باشد که در يک قرن بعد از احراز استقلال خود و تحمل قريب به نيم قرن جنگ خانمانسوز و با دو دهه حضور گسترده نظامى و سياسى پنجاه و چهار کشور و مصارف با ارقام نجومى میلياردها دالر هنوز با همان مسايل و مصايب مواجه است که اجداد و پدران معنوى ما براى رفع آن تلاش کرده اند :

- هنوز بخاطر پرداخت معاش منسوبان قواى مسلح خود ، محتاج کمک خارجى مى باشد ،

- تا نود فيصد مردم زير فقر قرار دارد و مصايب زياد در احوال آفت کرونا ، حيات و زنده گى شانرا تهديد مينمايد .

در احوال وابستگى شديد اقتصادى به اجانب و فقدان استقلال اقتصادى ، صحبت از استقلال واقعى ملى نوعى پوپليزيم و تزوير سياسى است ، در علوم سياسى مدرن مفهوم استقلال ملى در پيوند با استقلال نسبى اقتصادى مطرح است ،

- پيامد منطقى احراز استقلال انفاذ اولين قانون اساسى با محتوى مترقى و تاسيس نخستين دولت ملى و مدرن با سيادت و ارجعيت قانون در کشور گرديد و اما متاسفانه با گذشت حدود يک قرن :

پاشنه اشيل افغانستان :

فقدان دولت مقتدر ملى و نبود حاکميت قانون مى باشد ،

- احراز استقلال سیاسی در گام نخست محصول همبستگی ملی تمام اقوام با هم برادر و برابر و تبارز وحدت و وفاق ملی بخاطر خواست مشترک و در برابر دشمن مشترک بود ، و اما :

با نهايت تاثر در احوال کنونى و مسايل و مصايب فراوان و عواقب جنگ تحميلى و تجاوز خارجى ، شيرازه وحدت ملى ما را که بقول شاه امان اله ، موجوديت افغانستان در گرو آنست ، مصدوم ساخته و کشور با انقطاب بزرگ مواجه مى باشد .

به دو گرايش خطرناک سکتاريزم و شوینيزم که نه تنها مخرب وحدت واقعى ملى ما است ، بل مانع اصلى در راه برقرارى دولت ملى قانون محور و عدالت گستر مى باشند ، ميدان و مجال فراهم ميگردد .

طرح اين سوالات به اين دليل در احوال پر منجلاب کنونى از مبرميت خاص برخوردار است که فقدان فکر نقاد ، نبود نقد و شجاعت اعتراف ، باعث گرديده ، تا ما هميشه در حاشيه قلم فرسايى و از باز کردن اصل زخم تجاهل عارفانه نماييم .

با آنچه به ایجاز و بر مبنای حب الوطن من الایمان ، بدور از حب و بغض و سلامت و ملامت ، به حساب آسیب شناسی ، مطرح گرديد ، بايد صادقانه معترف باشيم که :

متاسفانه فرسخ ها با استقلال ملى و واقعی فاصله داریم !

ضروراست تا بخاطر تبجیل واقعی از روز استرداد استقلال ، باید از روز ( ۲۸ ) اسد بمثابه روز تجدید پیمان بخاطر پاسداری از ارزش های والای متذکره ، فکر کلان ملى ، منورانه و دادخواهانه آنرا که متضمن و مکمل استقلال واقعی می باشد , مطرح و پاسدارى نماییم .

بدينرو بخاطر جلوگيرى از غرق شدن کشتى شکسته افغانستان ، درين روز سترگ تاريخى بايد به موارد اتى توجه جدى مبذول و راه نجات ما را مشخص سازيم :

ـ احراز استقلال سیاسی مرهون و محصول فکر و اندیشه استقلال خواهی ، آزادی ، احقاق حقوق مردم و نوگرایی مشروطه خواهان بزرگ افغانستان می باشد ، که در اثر مبارزه و انسجام پیشآهنگ آگاه و استقلال طلب ( مشروطیت اول و دوم ) میسر گردید .

بدینرو جایگاه روز استقلال باید در مبارزه تاریخی علم و جهل و در جدل تاریخی سنت و مدرنیزم که با « شمس النهار» آغاز یافته بود ، مشخص گردد .

پس جا دارد تا پدران معنوی ما و بنیاد گذاران و رهبران مشروطیت را حرمت نماییم و سمبول استقلال ، آزادی و شاخص ترین نماد نوگرایی و ترقی ، شاه امان الله را احترام و آرمان هاى والای آنانرا گرامی و به مثابه رسالت روشنگرانه تداوم بخشیم .

پس بسيار منطقى خواهد بود تا اعتراف نماييم که ما :

مقروض مشروطيت و مشروطه خواهان مى باشيم و بدون پرداختن و حل و فصل قانونمند به سوالات و آرمان مطروحه  آنان ، گذار به مدرنيته و اعمار دولت ملى قانون محور و عدالت گستر يک سراب مى باشد .

درحالی که مقدرات تاریخی ما بدست بیگانگان رقم می خورد ، باید بدون احساسات کاذب و بدور از شعارزده گى و با شعور و به اتکا به عقلانیت سیاسی و واقعبینی ، جایگاه افغانستان در حال جنگ را به مثابه کشور مصیبت زده طراز استبداد آسیایی و جهان « سومی » که تراژیدی آن معلول و محصول مداخلات گسترده خارجی است و طولانی ترین جنگ بر آن تحمیل گردیده و نظام سیاسی و روابط بین المللی آن در چوکات نظام بین المللی و در دور جدید « بازیهای بزرگ » و رقابت جنون آمیز جیوپولتیک بازیگران حریص و سیطره جو ، شکل می گیرد ، تعریف نماییم .

- صلح بمثابه خواست واقعى مردم و رمز بقا و تداوم افغانستان ، در سطح يک پروژه تنزيل يافته است و با وجود هياهو و سرو صدا ، مردم عزادار و تشنه به صلح همانند مرغابى در آرزوى آن ، خون ميخورند .

دوام و تشدید جنگ خانمانسوز و برقرارى حمام خون :

- حق حيات و يا اولين و اولى ترين حق طبيعى را به مخاطره انداخته و افغانان مظلوم را از اين حق محروم و نابود ميسازد .

- تداوم جنگ خانمانسوز افغانستان را از حق گذار بشاهراه صلح محروم وتداوم و تشديد جنگ و تلاش در جهت قومی و سمتى ساختن آن کشور را به طرف سوریه و یوگوسلاویا شدن می کشاند .

بدينرو :

بدون هر نوع بهانه و حيله بايد هر چه زودتر مذاکرات مستقيم و بلاشرط و قيد دولت با طالبان بخاطر صلح واقعى و مشروط برگزار گردد و :

استقرار آتش بس دايمى بايد بحيث نخستين مورد و در اولين جلسه مورد توافق قرار گيرد .

یک دولت مقتدر ملی منبعث از اراده واقعى مردم که حاکمیت قانون و عدالت را ملاک عمل قراردهد و بر قوای مسلح ملی و غیر تنظیمی و قومی متکی باشد ، خواهد توانست صلح واقعى و پايدار را در کشور برقرار و بیرق سه رنگ ملی افغانستان را به مثابه منبع افتخار و پیوند ملی هر شهروند آزاد افغان و اقوام با هم برادر و برابر ، در کوهپایه های وطن واحد و سرزمین مشترک سرافراز نگهدارد و درسیاست خارجی و روابط بین المللی از منافع و مصالح علياى کشور دفاع نماید و در غير آن ، صرف با طرح شعار جمهوريت از مسند دولت ناکارا و حامى فساد کاران ، نمي توان با ذهنيت تکفيرى و دسایس بخاطر استقرار امارت اسلامی که با هر دو اصل حاکميت ملى و قانون سرسازش ندارند و حاميان بيرونى آنان ، مقابله نمود .

با حرمت

شوراى رهبرى انجمن

ميرعبدالواحد سادات ریيس انجمن

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۲۰ـ ۱۸۰۸

Copyright © bamdaad 2020