بازگشت جنگ سرد
درسالهای پسین تبلیغات کشنده جنگی و مسابقه بی مانند تسلیحاتی چنان پهنه ای بخود گرفته است که برخلاف چند دهه پیشتر کمتربه مساله پیوند میان امنیت ، رشد و خلع سلاح پرداخته میشود. درجهان امروزین درهر دقیقه سه میلیون وسه صد هزار دلار، درهر ساعت ۱۹۸ میلیون دلار و درهر روز در نزدیک به ۸،۴ میلیارد دلار و درهر سال ۱۷۴۷ میلیارد دلار ثمره کار و دستاورد انسانی را جنگ و مسابقه تسلیحاتی می بلعد. در حالی که درهمین وقت میلیونها انسان از نغمت سواد بی بهره میشوند، میلیونها کودک و نوجوان ، مرد و زن به کام مرگ سپرده شده و میلیونها تن دیگر در فقرجانکاه و بی سرپناهی به سرمیبرند. مسابقه و رقابت درحالی فزونی تسلیحاتی در منطقه ما وجهان در شرایطی که روزانه صدها انسان بخاطر تحمیل همین مسابقه به کام مرگ سپرده میشوند، دلیل مهمی برای مبارزه در راه کاهش مصارف جنگی و صرف آن دربخش های انکشافی بخاطر جلوگیری از فقر و مرض در کشورهای کمتر انکشاف یافته جهان از آنجمله افغانستان است که نیاز به توجه و سهمگیری ترقیخواهان و نیروهای صلحدوست کشور در آن میباشد. بخاطر برجسته ساختن پهنه مسابقه روبه گسترش و لجام گسیخته تسلیحاتی و خطرات ناشی آن پژوهشی دلچسپی از مانیلو دینوچی کارشناس امورسیاسی ایتالیا را پیشکش خواننده گان بامداد مینمایم امید مورد توجه و پسندش قرار گیرد. بـامـداد
مانیلو دینوچی
امریکا دیگر یک ابرقدرت نیست تا مدعی امنیت جهان باشد و قانون خویش را بر آن تحمیل کند. در نتیجه، هر دولت مقید به تامین امنیت خویش است، درست مانند دوران جنگ سرد. هرچند که شرایط جغرافیایی- سیاسی به طور آشکار تغییر کرده است اما هزینه‌های نظامی مشابه آن دوران بشدت در حال افزایش است. در حالی که استراتژی ایالات متحده و ناتو در بحران اوکرایین، رویارویی غرب – شرق را تشدید می‌کند و اروپا را از برخی جهات در موقعیت مشابه با جنگ سرد قرار می‌دهد، ارقام انتشار یافته توسط « انستیتوت پژوهش های صلح بین المللی در استکهلم ـ سپیری»* دوباره به سطح جنگ سرد رسیده است: پس از آنکه این هزینه در میان سال‌های ۱۹۹۱ و ۱۹۹۸ کاهش یافته بود، اکنون دوباره در بالاترین حد از آخرین دوره رویارویی غرب و شرق رسیده است.
ارقام سال ۲۰۱۳ نشان می‌دهد در جهان ۳،۳ میلیون دلار در دقیقه، ۱۹۸ میلیون دلار در ساعت و در حدود ۸،۴ میلیارد دلار در روز به مقاصد نظامی اختصاص می‌یابد. رقمی معادل ۱۷۴۷ میلیارد دلار در سال! وقتی « انستیتوت پژوهش های صلح بین المللی در استکهلم » جمع کل بودجه‌های دفاعی دولت‌های مختلف را یکجا حساب می‌کند، هزینه نظامی جهان در واقع به مراتب بالاتر از ارقام محاسبه شده است: هزینه‌های مختلف از نوع نظامی، شامل آن مبالغی که دربخش‌های دیگر بودجه‌های ملی هستند به این ارقام اضافه میشوند. درایالات متحده، هزینه تسلیحات هسته‌ای سالانه ۲۳ میلیارد دلار است که نه در بودجه وزارت دفاع، بلکه در بودجه وزارت انرژی ثبت میشود؛ بودجه نظامیان بازنشسته سالانه حدود ۱۷۰ میلیارد دلار است که در بودجه بازنشستگی محاسبه میشود؛ هزینه‌های کمک‌های نظامی و اقتصادی به متحدان استراتژیک کاخ سفید (سالانه حدود ۵۰ میلیارد دلار) در بودجه وزارت امور خارجه محاسبه میشود وغیره. در بودجه فدرال، سالانه مبلغ ۹۷ میلیارد دلار برای یک صندوق واحد دفاعی مربوط به وزارت خارجه و برنامه‌های توسعه بین‌المللی(USAID) اختصاص می‌یابد که به عملیات احتمالی آنسوی اقیانوس‌ها (OCO) مربوط میشود. ۴۰ میلیارد دلار دیگر، سالانه هزینه وزارت کشور (امنیت) میشود. در نهایت، هزینه سرویس‌های مخفی است که در ردیف بودجه «دسته بندی نشده» یا « اشد محرم » سالانه ۶/۱ میلیارد دلار را شامل میشود اما این تنها تصویری از قله کوه یخ را به دست می‌دهد. با اضافه کردن اینها و سایر هزینه‌های بودجه رسمی پنتاگون، (۶۴۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳)، رقم هزینه نظامی ایالات متحده، سالانه به طور تقریبی بر یکهزار میلیارد دلار افزون میشود بدین معنی که در بودجه فدرال از هر۴ دلار، یک دلار آن هزینه اهداف نظامی میشود.
اگر تنها همان ۶۴۰ میلیارد دلار (بودجه رسمی پنتاگون) را هم که سپیری ارایه داده است فرض بگیریم، ایالات متحده بطور آشکار در صدرلیست رتبه بندی ۱۵ کشور با بالاترین هزینه‌های نظامی جهان قرار می‌گیرد. پس از آن، بطور مثال در سال ۲۰۱۲، چین و روسیه با هزینه‌های تخمینی به ترتیب ۱۸۸ و ۸۸ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ قرار دارند. اما در مابقی فهرست، این نظم بطور ویژه به هم می خورد وعربستان سعودی در سال ۲۰۱۳ به تناسب سال پیش از آن از مقام هفتم به چهارم تغییر موقعیت داده است. پس از ان نیز فرانسه، بریتانیا، المان (که از مقام نهم به هفتم ارتقا یافته)، جاپان، هند، کوریای جنوبی، ایتالیا (با هزینه تخمینی۷/۳۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ترسایی)، برزیل، استرالیا، ترکیه و امارات متحده عربی جای گرفته اند. این ۱۵ کشور درکل ۸۰ درصد هزینه‌های نظامی جهان را صرف می‌کنند. آمار سپیری افزایش قابل ملاحظه بودجه نظامی کشورهای دیگر را نیز برجسته می‌سازد بویژه آن کشورهایی که ایالات متحده بر آنها اعمال نفوذ می‌کند. در اروپای شرقی، بودجه نظامی اوکرایین به تناسب سال ۲۰۱۲ در سال ۲۰۱۳، حدود ۱۶درصد افزایش یافته است. در افریقا، غنا در طی یک سال بودجه خود را ۱۲۹ درصد افزایش بخشیده، انگولا ۳۶ درصد و جمهوری دموکراتیک کنگو ۳۴ درصد رشد داشته‌اند. در خاورمیانه بودجه‌های نظامی عراق و بحرین در حدود ۲۷ درصد افزایش یافته‌اند. درافغانستان به تناسب سال ۲۰۱۲، ۷۷ درصد افزایش را شاهد هستیم و در فیلیپین ۱۷ درصد. در امریکای جنوبی، بودجه‌های نظامی پاراگوای و هاندوراس نیز در یک سال به ترتیب ۳۳ درصد و ۲۲ درصد افزایش داشته است. این هزینه نظامی افسارگسیخته یک رقابت تازه را تغدیه می‌کند که در مقیاس جهانی، ذیل رهبری قدرت‌های غربی، نوعی از تمایل به مواجهه را باعث میشود. این تنها هواپیماهای F35 نیست که امروزه توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است بلکه سیستم‌های تسلیحاتی دیگری هم هستند که به همان اندازه دارای قیمت‌های سرسام‌آورند اما تا کنون کمتر شناخته شده‌اند.
۶ ماه پیش در ایالات‌متحده یک ناو هواپیمابر به نام جرالد فورد ( نخستین فروند از یک سری جدید) تولید شد که گران ترین کشتی جنگی بود که تاکنون تولید شده، به قیمت ۱۴ میلیارد دلار! از باندهای پروازی جدید آن، ۷۵ فروند هواپیما (که قیمت آنها باید به قیمت کشتی اضافه شود)، می‌توانند ۲۵ درصد حملات بیشتر نسبت به حملاتی انجام دهند که از ناوهای هواپیمابر کنونی از نوع «نیمیتز» برمی‌آید. در۴ جولای آینده نیز در بریتانیا ابرناو هواپیمابری به نام «HMS – کوین الیزابت» با وزن ۶۵۰۰۰ تن (سه برابر کشتی‌های امروزی از نسل اینوینسیبل) عرضه خواهد شد، به ارزش ۱۲ میلیارد دلار، به اضافه هواپیماهای سوار بر آن، شامل F35، که تنها در ظرف ۶۰ ثانیه می‌تواند از محل پارک به بالای عرشه پرواز انتقال داده شود. نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا اعلام کرده با این ناو هواپیمابر می‌تواند نیروی هوایی را از روی آب‌ها، درهر لحظه و در تمام نقاط جهان که لازم باشد به ماموریت بگمارد. با این اوصاف جنگ آغاز شده است.
برگرفته از روزنامه ایل مانیفستو- ایتالیا
* انستیتوت پژوهش های صلح بین المللی در استکهلم سیپریز sipri
تایید می‌کنند هزینه‌های نظامی جهانی (با محاسبه خالص تورم)
بامداد ـ سیاسی ـ ۱۴/۳ ـ ۲۵۰۶