درحاشیه رخدادهای منطقه :
یارکشی سعودی در شبه جزیره
ماه گذشته مشاور امنیت ملی امارات متحده به انقره رفت تا با رجب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، دیدار کند. ابوظبی و انقره سالهاست که با یکدیگر اختلاف دارند، امارات مخالف حمایت انقره از گروه‌های اسلام گراست و در آن سو، ابوظبی از سال ۲۰۱۶ ترسایی، متهم به حمایت از کودتا علیه اردوغان شده است، اما هیچ کدام از این موارد در بیانیه رسمی پس از این دیدار ذکر نشد و در عوض هر دو مقام از همکاری های اقتصادی صحبت کردند. پس از آن، طهونون بن زاید، برای نخستین بار از سال ۲۰۱۷ ترسایی (زمان محاصره قطر) در قامت یک مقام عالی رتبه به دیدار امیر قطر رفت. در دوحه نیز تمامی مباحث درباره همکاری بود.
شیخ طهونون یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های امارات متحده عربی است و سفر‌های او نشانه تغییر سیاست خارجی امارات بود، البته ابوظبی تنها بازیگر در خاورمیانه نیست که تغییر مسیر می دهد و عربستان سعودی نیز به بازیگری فعال در منطقه تبدیل شده است و گواه آن، سفر فیصل بن فرحان آل سعود، وزیر خارجه این کشور به دهلی نو است.
موضوع اصلی این سفر که نخستین سفر فیصل به هندوستان نیز بشمار می رود، آن طورکه گفته شده افغانستان و طالبان است اما رفتن این مقام سعودی از آرایش قوای دیپلوماتیک در منطقه خبر می‌دهد: هند به همراه عربستان و امارات در یک جبهه عمومی قرار دارند و ترکیه، پاکستان و قطر در جبهه مقابل. وزیر خارجه دولت سعودی در ساعات آغازین سفر سه روزه اش، نخست با همتای خود، سوبرامانیام جایشانکار دیدار کرد. جایشانکار در توییتر با انتشار عکسی از خود و فیصل، از این سفر ابراز خشنودی کرد. شاهزاده فیصل سپس در روز گذشته با نارندرا مودی، نخست وزیر هند و بعد از آن با آجیت دووال، مشاور امنیت ملی هند دیدار کرد.
به گزارش خبرگزاری سعودی، روابط تاریخی عربستان سعودی و هند، تلاش برای هماهنگی در مسایل منطقه و جهان و بهبود صلح و امنیت بین‌المللی از جمله مسایل مورد مذاکره بن فرحان با مقامات هندی است. عربستان سعودی و هند چند سالی است که روابط نزدیکی دارند. این رویکرد، تغییری عمده نسبت به گذشته به شمار می رود که در آن عربستان خود را به عنوان پرچمدار جهان اسلام، مدافع آرمان کشمیر می دید و از پاکستان در مقابل هند دفاع می کرد. در جنگ ۱۹۷۱ هند و پاکستان بر سر بنگله دیش نیز عربستان در پاسخ به تقاضای هنری کیسینجر، مشاور امنیت ملی وقت امریکا، به پاکستان هواپیمای اف -۸۶ فرستاد. نزدیکی هند به شوروی در سال های جنگ سرد نیز باعث سردی روابط دهلی و ریاض بود و هند در جنگ خلیج با عربستان، امریکا و دیگر کشورهای جهان همراه نشد و اعلام بی‌طرفی کرد.
اما در سال های اخیر دو کشور بیشتر به سمت دوستی گام برداشته اند. بهبود همکاری‌ها به ویژه از زمان نخست وزیری آتال بیهاری واجپایی در سال ۱۹۹۸ترسایی آغاز شد که او نیز مانند مودی، سیاست مداری متعلق به حزب هندوگرای «باراتیا جاناتیا» بود. در سال ۲۰۰۶ ترسایی، با دیدار ملک عبدالله، پادشاه وقت عربستان از هند، پس از ۵۱ سال دیداری در سطح مقامات ارشد رقم خورد. پیش از این دیدار و در سال ۱۹۵۵ ملک سعود، پادشاه وقت سعودی با جواهر لعل نهرو، نخست وزیر وقت هند ملاقات کرده بود. در دیدار بعدی، ملک عبدالله و من موهان سینگ، نخست وزیر وقت هند از حزب کنگره، «بیانیه دهلی ۲۰۰۶» را امضا کردند که تاکید بر افزایش فروش نفت عربستان به هند داشت. با روی کارآمدن نارندرا مودی این مسیر ادامه یافت و او از همان ابتدای کار سخت کوشید روابط خود را با کشورهای عرب حوزه خلیج بهبود بخشد. اما نقطه قوت بهبود روابط نه با سفر محمد بن سلمان، رهبر دیفاکتوی عربستان ،بلکه بعد از لغو خود مختاری کشمیر رقم خورد، در شرایطی که بسیاری از کشورها از جمله پاکستان، ترکیه و مالزیا دست به اعتراضات گسترده زدند، عربستان و امارات سکوت کردند.
اقتصاد و توسعه روابط دوجانبه شاید اصلی ترین موضوع روابط دو کشور باشد اما ریاض و دهلی اکنون به شدت نگران سلطه طالبان بر افغانستان هستند. در دور قبلی حکومت طالبان، عربستان به همراه امارات و پاکستان از معدود کشورهایی بودند که با طالبان رابطه داشتند اما اکنون ورق برگشته است و عربستان به همراه هند، جزمخالفان امارت اسلامی است.
سیما گوها، تحلیلگر هندی در مقاله ای می نویسد که هند و عربستان درحال حاضر تقریبا تشابه کامل آرا در مورد طالبان دارند. ریاض به اندازه دهلی به فکر ایجاد ثبات در افغانستان است و کسب اطمینان از اینکه گروه های تروریستی از خاک آن کشور برای حمله به سایر کشورها استفاده نمی کنند. اما بسیاری بر این باورند، ریاض که دل خوشی از تماس های پاکستان، قطر و ترکیه با طالبان ندارد، در این هیاهو به دنبال روابط نزدیک تر با هند است تا شاید بتواند با یارگیری جدید در منطقه هم اقتصاد خود را نجات دهد و هم بتواند در برابر ایران، ترکیه و حتا قطر قدعلم کند.
بامـداد ـ سیاسی ـ ۲/ ۲۱ـ ۲۲۰۹
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 202