انقلاب یاسمین را کی دزدیده است ؟
نوشته : عمر محسن زاده
مردم تونس انقلاب خود را « یاسمین » نامیده اند ، زیرا این گل خوشرنگ سمبول احساس‌های بیدار شده و جلوه گری بهار است .دو سال پیش در آنروزیکه پولیس رژیم بن علی غرفه کوچک ترکاری فروشی محمد بو عزیزی را قبضه کرد؛ و او را از ادامه کار شرافتمندانه بازداشت هنوز سخنی از بهار نبود. مگر بوعزیزی با آتش زدن خود در شهر « سیدی بوزید » جنبشی را براه انداخت که از دیر زمانی در نتیجه ستم و بیداد اجتماعی در دماغ و سینه های مردم جوش میزد. مردم جان به لب رسیده با انگیزه مرگ بوعزیزی به پا خاستند و خواهان رهایی از سلطه دستگاه فساد پیشه حاکم ، حل پرابلم های اقتصادی ـ اجتماعی ، آزادی و دموکراسی گردید .همبستگی مردم ، اعتصاب عمومی و اعتراضات گسترده توده یی رژیم فرسوده را از پا درآورد و رییس آن ، زین العابدین بن علی ، را واداشت تا با اندوخته های فراوان از دارایی های غارت شده مردم تونس نزد دوستان سعودی خود به عربستان برود.
پیروزی مردم تونس آغاز بهاری بود، که ساز و برگ آن خروش توده ها را بر انگیخت و رایحه خوش آن بدیگر کشورهای عربی سرازیر شد .آنگاه در تونس قرار برآن شد تا به سیستم سیاسی پیشین خاتمه داده شود و با تدوین قانون اساسی نوین ، اساسات یک نظام دموکراتیک و استوار بر اراده مردم پیریزی شود .برای این منظور دربیست و سوم اکتوبر 2011 ترسایی انتخاباتی براه انداخته شد و شورای تدوین قانون اساسی به اشتراک همه نیرو های سیاسی تونس تشکیل گردید.در میان احزاب اشتراک کننده در انتخابات، جنبش النهضه ( اخوان المسلمین ) با کسب بیشترین آرا یعنی89 رای( از مجموع 217 رای) موظف به تشکیل حکومت گردید .شورای تدوین قانون اساسی وظیفه داشت تا مدت یکسال طرح نهایی قانون را آماده ساخته و جهت تصویب به پارلمان تونس ارایه نماید .اما شورای تدوین قانون اساسی تا اکنون به این امرمهم نایل نگردیده است .رویداد های سال گذشته کشور تونس نشان داد که هر چند در نتیجه بهار تونس بازیگران بزرگ سیاسی پیشین تعویض گردیده اند؛ ولی الگو های کهنه سیاسی و اداری باز هم اساس کار حکومت اخوان المسلمین دراین کشور است.
جنبش النهضه که هم در شورای تدوین قانون اساسی و هم در حکومت مسوولیت عمده را به عهده دارد با پیروی از ایدیالوژی بنیادگرایانه خود ،مانع برآورده شدن آرمان‌های مردم و آماج های اساسی « انقلاب یاسمین » میگردد.این جنبش در شورای تدوین قانون اساسی با اکثریت احزاب دموکراتیک مخالفت ورزیده ، اصول دموکراتیک و سیکولار را در گزینش ساختارهای اساسی دولت ، رعایت حقوق بشر و برابری حقوق زن ومرد نمی‌پذیرد .حتا کارشناسان سازمان ملل متحد فورمولبندی های النهضه را در باره زن مورد نکوهش قرارداده‌اند. رویارویی بنیادگرایان با نیرو های دموکرات به ویژه تلاش آن‌ها در مذهبی ساختن قانون اساسی این پروژه بس مهم را به بن‌بست مواجه ساخته و دوره گذار به دموکراسی و حکومت قانون را به درازا کشانیده است .اسلامیست های جنبش النهضه با نادیده گرفتن ضرورت توافق اجتماعی در حل مسایل مبرم ملی در حکومت نیز سعی نموده اند تا هر چه بیشتر کنترول اداری و سیاسی دولت را در دست خود متمرکز و رویکرد مذهبی خود را با وسایل غیر دموکراتیک راییج سازند .وزیر عدلیه آن‌ها جوانان آزادمنش را به بهانه‌های گوناگون و به ویژه فعالیت در شبکه‌های انترنیتی مورد پیگرد قرار داده و به محکمه میکشاند .هنرمندان ، روشنفکران و فعالین حقوق بشر به گونه های مختلف مورد مواخذه قرار میگیرند. حکومت النهضه چنان فضایی را بوجود آورده که درآن خشونت سیاسی از کنترول خارج شده و توسعه می‌یابد. سلفی های النهضه بر زنان بدون برقع ، روشنفکران سیکولار و جا های تفریحی مردم حمله ور شده و فضای ترس و وحشت را ایجاد میکنند .تازه ترین نمونه‌ای از جنایتکاری آنان که با پاسخ دندان شکن مردم مواجه شد ترورسیاسی شکری بلعید یکی از شخصیت‌های برجسته اجتماع بود.
شکری بلعیداز دوره های جوانی در صف اپوزیسیون در برابر یکتاتوری میرزمید و به تسلیم ناپذیری معروف بود .اوکه حقوق دان بود از مبارزین حقوق بشر. نیرو های مخالف رژیم و حتا اسلامیست ها در دوران بن علی وکالت مینمود و با جنبش مترقی و چپ پیوند گسست ناپذیر داشت. برای همین بود که در مراسم بخاکسپاری او در روز جمعه گذشته ( هشتم فبروری 2013 ) بیش از پنجاه هزار تن شرکت نموده و با شعار « ما هر یکی شکری هستیم ! » پشت بنیادگرایان النهضه را بلرزه در آوردند .
در همین روز به ابتکار سازمان سندیکایی تونس اعتصاب عمومی با شرکت 1٫5 ملیون انسان ( نفوس تونس : در حدود ده ملیون ) براه انداخته شد .مردم در این اعتصاب در دفاع از ارزش‌های دموکراتیک و انساندوستانه « انقلاب یاسمین » خود، خواهان کناره گیری حکومت و انتخابات نوگردیدند .
در« جبهه مردم » که شکری بلعید از آن نمایندگی میکرد ده حزب مترقی چپ و ملی‌گرا عضویت دارند. این جبهه با خردمندی در میان مردم چنان کار میکند که روز تا روز و هر چه بیشتر جوانان و هواداران سندیکا های کارگری و همه کسانی که از النهضه رویگردان اند به آن روی میآورند .ناظرین سیاسی باور دارند که در انتخابات آینده این جبهه در امر تشکیل یک حکومت سیکولار دارای نقش برازنده خواهد بود .
اسلامیست های تونس پس از ترور شکری بلعید، به بحران عمیقی فرو رفته‌اند .آن ها برای بدستگیری ابتکار سیاسی تلاش نمودند تا در برابر اعتصاب عمومی مظاهره ای را سازماندهی نمایند . در این نمایش که در جاده « حبیب ابورقیبه » برگزار گردید، سه هزار سلفی بابیرق های سیاه شرکت نموده و در جستجوی کسانی بودند که بر حکومت اسلامی آن‌ها انتقاد مینمودند. واکنش بیرونی ، به ویژه اظهارات مقامات فرانسوی نیز النهضه را به انزوا کشانیده است .*
عدم سهمگیری مردم در مظاهره النهضه و رادیکالیزه شدن شعارهای اخوانی ها همه نشانه‌های از آشفتگی فراگیراین جنبش بنیادگرایانه است .با توجه به این بحران ، حمادی جبالی نخست وزیر تونس ومنشی عمومی آلنهضه تلاش میورزد تا با ایجاد حکومت خبره گان غیر حزبی؛ خود و حزبش را از این ورطه نجات دهد .او همچنان با تهدید کناره گیری از امورحکومت در صورت عدم پذیرش برنامه اش، در‌واقع به حزبش اتمام حجت داده است تا جناح رادیکال جنبش النهضه یا « خاندان لندنی »** که راشد غنوشی رییس النهضه در راس آن است با تغیر کابینه موافقه نموده و از موقف سفت خود بیرون آید .اگر جنبش النهضه به تشکیل کابینه جدید موافقه نماید باز هم کار فوق العاده نخواهد بود ، چه اعتراضات مردم و احزاب شامل ایتلاف حکومت را وادار نموده تا در موقف خود تجدید نظرنمایند .قطع رابطه این احزاب با جنبش النهضه باعث پیدایش اکثریت غیراسلامیست ها در پارلمان خواهد گردید؛ که به پروسه های سیاسی تونس تحرک جدیدی خواهد بخشید .اینکه بنیادگرایان با مطالباتی چون تشکیل حکومت جدید و یا انتخابات آزاد پارلمان مخالف اند بخوبی میرساند که فضای سیاسی کنونی به نفع آنان نبوده و شعار های شان دیگر برای مردم تونس جالب نیست .
مردم تونس اینک انقلاب دزدیده شده خود را بار دیگر میخواهند. پیروزی انقلاب یاسمین در میدان تقابل دو دیدگاه ناهمگون پیرامون اینده دولت و سیستم سیاسی الگوی خواهد بود برای برخی از کشور های اسلامی که در آنجا این نبرد هنوز بپایان نرسیده است.
بگذار غنچه های یاسمین در بهاران سیاسی شگفته گردند !
پا نویس ها :
* مانویل وال وزیر داخله فرانسه در مصاحبه رادیویی به جنبش النهضه شدیدأ انتقاد نموده و برای نیرو های سکولار که چشم و امید انقلاب یاسمین هستند آرزوی پیروزی نمود .رفیق عبدالسلام وزیر خارجه تونس که از اعضای النهضه است به سفیر فرانسه در تونس اعتراض نمود .راشد غنوشی تلاش میورزد تا رویداد های تونس را نتیجه مداخلات بیرونی بخواند
** تونسی ها جناح رادیکال آلنهضه را « خاندان لندنی » می نامند .این ها کسانی اند که پس از خیزش های جنوری 2011 به تونس برگشته اند .راشد غنوشی رهبر انان که رییس حزب النهضه هم است، بیش از بیست سال در لندن زنده گی مرفه داشت و این در حالیکه بسیاری از اعضای النهضه به شمول جبالی در زندان بسر میبرد .