ناروی‌ حامد کرزی را چگونه می بیند؟

سید سها رائد

عضو حزب کارگر ناروی

حامد کرزی رییس جمهوری افغانستان در بیست و هشتم جنوری پس از سفر به لندن برای مذاکرات سه جانبه با پاکستان و بریتانیا سفری هم ناروی داشت. رییس جمهور کرزی در مدت اقامتش در ناروی، با مقام های آن کشور، از جمله پادشاه، نخست وزیر و وزیر خارجه ملاقات  و دیدار کرد و مهمان پارلمان ناروی نیز شد.

سفر رییس جمهور کرزی به ناروی هر چند در مجموع بازتاب رسانه ای بسیار گسترده ای نداشت، اما به دلیل اهمیت موضوع آن، یعنی انعقاد قرارداد چهار ساله بین دو کشور، برخی احزاب، سیاستمداران، نهاد های مدنی و تحلیلگران سیاست خارجی، نسبت به این سفر حساسیت بالایی نشان داند.

تعهد نامه ای که در این سفر بین دو کشور امضا شد، ناروی را ملزم می کند که در چهار سال آینده سالیانه مبلغ حدود ۷۵۰ میلیون کرون (معادل بیش از ۱۳۵ میلیون دلار) به افغانستان کمک کند.

هم به دلیل التزام کشور ناروی به پرداخت این کمک هنگفت و هم به دلیل اینکه نظر به اصطلاح مروج در ناروی، این کمک ها از محل مالیات و دست رنج مردم تامین می شود، سیاستمداران و تحلیلگرانی از طیف ها و جناح های مختلف نسبت به سفر رییس جمهور کرزی و امضای قرارداد واکنش نشان دادند.

بد بینی نسبت به سیستم تحت اداره آقای کرزی

جناحی از آگاهان و تحلیلگران با ابراز بدبینی نسبت به دست آورد های حکومت آقای کرزی در بیش از ۱۲ سال گذشته، به شدت در قبال بهتر شدن امنیت، مردم سالاری، حقوق زنان و سیستم آموزشی ابراز تردید کردند.

از نظر این عده، اداره آقای کرزی در تامین امنیت ناکارآمد، در تحقق مردم سالاری بی تاثیر و در مهار فساد اداری بسیار ضعیف بوده است.

برخی از این تحلیلگران و روزنامه نگاران، با یاد آوری جنجالهای انتخاباتی دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۰۹ و همچنین اتهام مطرح در مورد بعضی از اطرافیان و بستگان کرزی در فساد اداری، اختلاس ها و قاچاق مواد مخدر، او را در هنگام ورودش به ناروی "رییس جمهور جنجالی" خواندند.

برجسته ترین چهره منتقد رییس جمهور کرزی در محافل آکادمیک و سیاسی، "دکتر کریستیان برگ هارپ ویک" ، افغانستان شناس معروف نارویی است.

او قبل از ورود رییس جمهور افغانستان به ناروی گفته بود که کرزی فقط یک "رهبر قومی" است که در هر شرایطی از برادران و بستگانش که در قضایای مهم مثل اختلاس کابل بانک، متهم بوده اند حمایت کرده و مانع از به محکمه کشیدن آنها شده است.

برخی از روزنامه نگاران از اظهارات و انتقادات تند آقای "کای آیده" دیپلمات کار کشته ناروی و فرستاده سابق سازمان ملل در افغانستان، در مورد رییس جمهور کرزی نیز به عنوان پشتوانه نظر انتقادی خود استفاده کردند. آقای ایده در کتابش که پس از پایان ماموریتش در افغانستان نوشته بود، حکومت آقای کرزی را فاسد، ناکارآمد و مافیای خانواده گی خوانده است.

بنا براین، منتقدان رییس جمهور کرزی نسبت به مصرف درست کمکهای جامعه جهانی و به ویژه ناروی، به صورت جدی ابراز تردید کرده اند.

اعطای کمک در مقابل تعهدات جدی

گروه دیگر اما، دیدگاه‌های ملایم تری داشتند. این گروه از جمله نخست وزیر، وزیر خارجه و نماینده های احزاب میانه رو در پارلمان ناروی، ضمن وارد دانستن قسمتی از انتقادات و نگرانی های منتقدان به آقای کرزی، بر این نکته تاکید داشتند که تعهد جدی جانب افغانستان در برطرف ساختن نگرانی های دولت و مردم ناروی و همچنین جامعه جهانی، می تواند ضامن عملی برای اجرای مفاد قرارداد بین دو کشور، باشد.

دولت ناروی در قبال اعطای این کمک ها، در زمینه های مشخصی از آقای کرزی تعهد گرفته است. تامین و ضمانت حقوق زنان در ابعاد مختلف، بهبودی سیستم آموزشی، تقویت مردم سالاری، تحکیم زیر ساخت های نظام اداری ـ سیاسی و مبارزه جدی با فساد اداری از مواردی است که به عنوان شروط اعطا و ادامه کمکها در قرارداد مطرح شده است.

طرف ناروی به صراحت اعلام کرده که تخطی از تعهدات را در هیچ سطح و زمینه ای نمی پذیرد و چنانچه در اجرای پروژه ای سوء استفاده از این کمکها را مشاهده نمایند، فورا اعطای کمک برای آن پروژه را متوقف خواهند کرد.

به گفتۀ خانم "لیلا گُستاوسن، نماینده حزب کارگر و عضو کمیسیون سیاست خارجی در پارلمان، آقای کرزی برای شنیدن شروط دولت ناروی آمادگی کامل داشته و قول داده است که تمام نگرانی های دولت و مردم ناروی را رفع کند.خانم گُستاوسن معتقد است که جانب ناروی از اینکه آقای کرزی با رعایت قانون اساسی، در انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۱۴ نامزد نمی شود، اطمینان حاصل کرده است.

کرزی نگران نتیجه انتخابت ۲۰۱۴

خانم "گرو هُلم، یکی از خبرنگاران و تحلیلگران برجسته ناروی که هر از گاهی برای تهیه خبر و گزارش به افغانستان سفر می کند، یکی از کسانی است که دید نسبتا خوشبینانه ای نسبت به آینده افغانستان دارد.

دید او نسبت به شخص کرزی هم بسیار مثبت است. از نظر هُلم، رییس جمهور افغانستان مرد زیرک و هوشیاری است که زبان سیاسی رهبران و سیاست مداران اروپایی را خیلی خوب می فهمد.

از دید این خبرنگار، حامد کرزی را می توان یک ضامن قابل اعتماد در قبال حرفهای که اداره اش در مورد مبارزه با فساد اداری و تامین حقوق بشر و حقوق زنان می زنند، به حساب آورد. این تحلیلگر مسایل افغانستان، ضمن اینکه تصمیم آقای کرزی در مورد کنار رفتن آرام از قدرت بعد از انتخابت را می ستاید، در عین حال نگران است که بعد از او چه خواهد شد.

دلیل نگرانی کرزی از نظر هلم این است که چون خیلی از مناطق پشتون نشین نا امن است، پشتونها نمی توانند آنگونه که لازم است در انتخابات شرکت کنند. به همین دلیل رییس جمهور کرزی سخت در تلاش است تا قبل از انتخابات با طالبان صلح کند.

http://www.bbc.co.uk/persian/afghanistan/2013/02/130211_l09_narway_karzai_trip.shtml