برتولت برشت


دختر كوچولوی صاحبخانه از آقای «  كی » پرسید: 
اگر كوسه ها آدم بودند، با ماهی های كوچولو مهربان تر میشدند؟ 
آقای كی گفت :

 البته ! اگر كوسه ها آدم بودند، 
در دریا برای ماهی ها جعبه های محكمی میساختند، 
همه جور خوراكی توی آن میگذاشتند، 
مواظب بودند كه همیشه پر آب باشد. 
هوای بهداشت ماهی های كوچولو را هم داشتند. 
مثلاً وقتی یک ماهی کوچولو باله اش را زخمی می کرد
بهش می رسیدند تا زود و بی هنگام نمیرد. 
برای آنكه هیچوقت دل ماهی كوچولو نگیرد، 
گاهگاه مهمانی های بزرگ بر پا میكردند، 
چون كه گوشت ماهی شاد از ماهی دلگیر لذیذتر است ! 
در آن جعبه های بزرگ برای ماهی ها مدرسه هم می شاختند. 
در آن مدرسه ها به ماهی کوچولوها یاد میدادند
 
كه چطوری به طرف دهان كوسه ماهی شنا كنند
ماهی کوچولوها می بایست جغرافیا هم یاد بگیرند 
تا بتوانند کوسه ماهی هایی را که این طرف و آن طرف لم داده اند پیدا کنند. 
 
درس اصلی ماهی های کوچولو اخلاق بود.
 
به آنها می قبولاندند كه زیبا ترین و باشكوه ترین كارها  برای یك ماهی کوچولو این است كه خودش را در نهایت خوشوقتی تقدیم یك كوسه ماهی كند.
 
به ماهی های كوچولو یاد میدادند كه چطور به كوسه ماهی ها معتقد باشند
و از آن مهم ترچطوری خود را برای یك آینده زیبا مهیا كنند.
 
آینده یی كه فقط از راه اطاعت به دست می آید.
ماهی کوچولو ها می بایست از همه اندیشه های مادی 
و از تمایلات مارکسیستی پرهیز کنند،
و اگر یکی شان دچار چنین گرایشاتی بشود، 
دیگران وظیفه شان حکم می کند که کوسه ها را خبر کنند.

 اگر كوسه ها آدم بودند،
 
در قلمروشان البته هنرهم وجود داشت:
 
از دندان كوسه تصاویر زیبای رنگارنگ می كشیدند،
دهان و گلوی کوسه ها را به شکل زمین بازی و تماشاخانه در می آوردند. 
 
ته دریا نمایشنامه هایی روی صحنه میآوردند كه
 
در آن ماهی كوچولو های قهرمان شاد و شنگول به دهان كوسه ها شیرجه میرفتند.
 
همراه نمایش،
 
آهنگهای محسور كننده یی هم مینواختند كه بی اختیار
 
ماهی های كوچولو را به طرف دهان كوسه ها میكشاند.
 
در آنجا بی تردید مذهبی هم وجود داشت كه به ماهیها می آموخت: 
« زندگی واقعی در شكم كوسه ها آغاز میشود »
اگر کوسه ماهیها آدم بودند 
ماهی کوچولوها دیگر برابر نبودند:
گروهی عالی مقام و صاحب منصب بر دیگران فرمان می راندند، 
ماهی هایی که بفهمی نفهمی بزرگتر از بقیه بودند 
اجازه داشتند کوچکترها را میل کنند. 
و این خودش به نفع کوسه ها بود 
چون از این راه برای خود  آنها لقمه های بزرگتری آماده می شد
از این مهم تر،
ماهی هایی که معلم بودند، یا رییس یا مهندس یا قوطی ساز،
مدام به ماهی های دیگر امر و نهی می کردند.

مطلب را درز بگیرم:
اگر کوسه ماهی ها آدم بودند 
زیر دریا هم تمدن وجود داشت.

 

بامداد ـ فرهنگی ـ ۴/ ۱۴ـ ۰۱۰۲