جایگاه صنعت توریزم در کشور

بمناسبت روز جهانی توریزم:

عبداللطیف صالحی

پنجم میزان برابر بود با ۲۷ سپتمبر روز جهانی گردشگری از سال ۱۹۸۰ بدینسو سازمان گردشگری سازمان ملل متحد و بعضی از کشورهای دیگرعضو این سازمان ۲۷ سپتمبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن میگیرند.

این روز فرصنی است تا کشور ها برای بلند بردن سطح آگاهی مردم در مورد گردشگری برنامه های تشویقی داشته باشند و در مورد نقش و تاثیر گردشگری بر ارزش های اقتصادی ، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی اطلاع رسانی نمایند.

گردشگری از گذشته های دور وجود داشته است، چنانچه گفته میشود در دوران قبل از اسلام ، یونانی ها و رومی ها به خراسان قدیم سفر کرده اند.

در دوران بعد از اسلام اولین شخصی که از غرب به شرق آمده بود و سفرنامه های در مورد سفرش نوشت (بنیامین تولادی) از کشور اسپانیا بود که در سال ۱۱۵۹ م به شرق سفر کرد درگذشته گردشگری بصورت بسیار ابتدایی و با مشکلات زیادی روبرو بود ، کسانیکه به سفر سیاحتی میرفتند باید جسارت و شهامت زیادی را بخرچ میدادند و خطراتی بزرگ را بجان میخریدند. از آن جمله ناصرخسر بلخی و نذیر ابن بطوطه و مارکوپولو را میتوان نام برد که سیاح نامیده میشدند.

سازمان گردشگری یکی از شاخه های سازمان ملل میباشد که در شهر مادرید پایتخت کشور اسپانیا است که بخش مهم و اساسی در رشد وضعیت گردشگری درتمام کشورها بخصوص کشورهای درحال رشد دارد.

بعد ازجنگ دوم جهانی گردشگری بعنوان یک صنعت مهم در زنده گی مردم جای گرفت، افغانستان در سال ۱۳۵۸ هـ.ش در کنار بیش از صد کشور جهان عضویت سازمان جهانی توریزم را کسب کرد ، بعنوان عضو فعال کمیسیون توریزم جنوب است فعالیت های دهه ۵ شمسی حدود نود هزار الی ۱۲۰ هزار توریست در افغانستان دیدن کردند.

گردشگری ، سیاحت یا توریزم بطور کلی به عنوان مسافرت تفریحی درنظرگرفته میشود، هرچند که در سال های اخیر شامل هرگونه مسافرتی می شود به کسی که گردشگری میکند گردشگر، سیاح یا توریست گفته میشود، واژه گردشگر از زمانی پدید آمد که افراد طبقه متوسط اقدام به مسافرت کردند. از زمانیکه مردم توانایی مالی بیشتری پیدا کردند و عمرشان طولانی تر شد این امر ممکن شد . بنابرین میتوان گفت که توریزم از جهتی از گذشته های دور وجود داشته است، سفرنامه های که امروز میبینیم بدست گردشگران به کشورهای متعدد سفر کرده اند و چشم دیدهای خود را بصورت کتاب در آورده اند اما گردشگری در دنیای امروز بخاطر صنعتی شدن کشورها و ذخیره بیشتر پولی به یک امر رایج همگانی تبدیل شده است.

درکشورهای توسعه یافته گردشگری به صورت مرکز فرهنگی درآمده است هر فردی بطور متوسط یک ماه از سال را به گردشگری می پردازند.

بررسی صنعت توریزم در افغانستان از آنجا مهم و اساسی مینماید که افغانستان هم نیازمند رشد اقتصادی و توسعه اقتصادی است و هم ظرفیت های جلب گردشگری دارد .

حال این سوال مطرح میشود که برای اقتصاد دانان و سیاستمداران و استراتیژیست ها چقدر دارای اهمیت اساسی است.

اغلب گردشگران ازهرچیز به آب و هوا ، فرهنگ، آثار قدیمی یا طبیعیت مقصد خود علاقمند هستند. درگذشته ثروتمندان همیشه به مناطق دوردست سفر کرده اند ، البته نه به صورت اتفاقی ، بلکه در نهایت به یک منظور خاص بطور مثال برای دیدن ساختمان های معروف، آثارهنری، آموختن زبان های جدید و چشیدن غذاهای متفاوت .

توریزم در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه روبه رشد بوده و به ویژه در فعالیت های اقتصادی آنها اهمیت فوق العاده دارد وازعناصر اصلی درآمد ناخالص ملی محسوب میگردد.

از آنجاییکه توریزم در فعالیت های کشورها تاثیر فوق العاده دارد، برای اکثر کشورها توریزم به عنوان یک صنعت مطرح است به همین خاطر است که کشورها میزان زیادی بودجه را برای جلب گردشگران یا توریست ها اختصاص می دهند.

گردشگری برای کشور ها از اهمیت خاصی برخوردار است چون وقتی گردشگران به کشوری وارد میشوند الزاما باید هزینه های را در آن کشور بپردازند مثل هزینه غذا یا محل اقامت، هوتل، مهمان خانه ، هزینه تفریحات، هزینه حمل و نقل، تورها ، پول خرید سوغاتی و کالای بومی کشور میزبان می پردازند و هزینه ورود موزیم ها یا مکان های دیدنی این پول ها از طریق ارزی که وارد کشور میزبان می کنند باعث رونق اقتصادی کشور می شوند ، رونق اقتصادی در حقیقت با گردش پول میزبان میشود، رونق اقتصادی در حقیقت با گردش میان شهروندان صورت میگیرد.

با وجود افزایش و درآمد ها جلب گردشگری باعث اشغال برای شهروندان نیز میشود ، تخمین زده اند که از هر ده نفر گردشگر که وارد کشور میزبان میگردد یک فرصت شغلی ایجاد میگردد بنابرین این مسله برای کشورما افغانستان دارای اهمیت خاص میباشد.

افغانستان ظرفیت جلب گردشگران تفریحی مذهبی را دارا اند زیرا دارای آثار باستانی ، مناظر طبیعی برای توریست های تفریحی و هم نهاد های مذهبی را دارد که گردشگران زیادی را میتواند جلب و جذب کند بطور مثال میتوان از قلعه بزرگ بلخ ، تخت رستم در سمنگان ، شهر غلغله و جدارکبیر و باقیمانده های پیکره های بودا در ولایت بامیان و مناره جام و بسیاری دیگر از بقایای باستانی را نام برد که ازعناصرباستان بجا مانده است. ولایت های چون بامیان، بلخ ، هرات، کندهار، غور ، غزنی بیشترین جاذبه های گردشگری افغانستان را درخود جا داده است.

افغانستان در کنار جاذبه ای طبیعی آثار های تاریخی زیاد دارد که در مناطق مختلف وجود دارد و به جاذبه های تفریحی کشور افزوده است. بناهایی که هر کدام از ویزه گی ها و جذابیت های خاصی برخوردار اند و میتوان سالانه پای هزاران توریست ها و جهانگرد را به افغانستان باز نماید.

مجسمه بودا ، شهر ضحاک ، شهر غلغله ، چهل ستون و قلعه بربر در بامیان ، مسجد جامع هرات، قلعه تاریخی هرات ، مناره ها و آرامگاه خواجه عبدلله انصاری در هرات بالاحصار ، مرقد سلطان محمود ، آرامگاه سنایی وغیره در غزنی ، خرقه مبارک و باغ بابا در کندهار و تنگی شادیان زیارت سخی در مزار شریف میتواند نمونه های باشد که هم گردشگران مذهبی و هم تفریحی را میتوان جذب نماید اما با تاسف طی سالیان گزشته نسبت ناامنی ها و مسایل دیگر موانع جدی در صنعت گردشگری افغانستان ایجاد کرده است.

براساس آماری اداره توریزم افغانستان در سال ۱۳۹۷ تعداد ۱۲۶۵۸۱۵۹ گردشگر داخلی و تعداد ۷۰۶۴۴ شهروند خارجی از ساحات توریستی افغانستان دیدن کرده اند. همچنان صنعت توریزم در این سال توانسته برای ۱۲۳۴۴ شهروند کشور زمینه کار را فراهم نماید.

توریزم در سال ۱۳۹۷ با وجود مشکلاتی زیادی و کمبود سهولت ها مقدار ۱۱۴۲۹۵۹۸ افغانی عواید داشته باشد.

درسال ۱۳۹۸ نیز فعالیت اداره توریزم با وجود مشکلات امنیتی قابل توجه است اما اگر اوضاع بدین منوال ادامه داشته باشد فرصت های خوبی را افغانستان ازین ناحیه ازدست خواهد داد.

بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۲/ ۲۰ـ ۰۸۱۰