اعتراض به حجاب اجباری در ایران و واکنش دولت
اعتراض به حجاب اجباری و بر چوب کردن روسری به تدریج عمومیت می یابد. دادستان کل ایران می کوشد این کارها را ناچیز و « بچگانه » بنامد اما تهدید می کند که حضور بدون حجاب در خیابان جرم است. محمد جعفر منتظری دادستان کل، اعتراض مدنی زنانی را که در روزهای اخیر روی سکو رفته و چادرهای شان را برداشته اند، « بچگانه » ، از سر نادانی و احساسات؛ و ناشی از « القائات خارج از کشور» خواند.
او چهارشنبه در نشست مطبوعاتی گفت: «من این مساله را امری جزیی و غیرقابل توجه می دانم. اکثر قریب به اتفاق زنان ما حجاب چادر دارند و یا حجاب درست دارند و اجازه نمی دهند حرکتی که مورد هدف دشمن است اجرا شود. این حرکت بچگانه ای بود که دخترجوانی در جایی که عده‌ای در حال زنده گی عادی خود هستند روسری‌اش را بردارد و بعضی با ماموریتی که داشتند فیلم های آنها را در شبکه مجازی منتشر کنند.»
منتظری افزوده که از خانم های معتقد انتظار می رود حجاب را رعایت کنند و اگر اعتقاد ندارند، تابع قانونی باشند که وضع شده است: « این حرکات تاثیر چندانی ندارد و ضمن اینکه اگر کسی با بی حجابی در خیابان حرکت کند به موجب قانون مرتکب جرم شده و می تواند تحت تعقیب قرار گیرد.»
طبق تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، اگر زنی در مکان‌های عمومی حجاب اسلامی نداشته باشد، قاضی می تواند بین ۱۰ تا ۶۰ روز او را حبس کند یا برایش جریمه ای نقدی بین ۵هزار تا ۵۰هزار تومان در نظر بگیرد.
به موازات دادستان کل ، دادستان تهران نیز درباره نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری گفته است: « یک نفر دستگیر و به داد سرای ارشاد ارجاع شده است.»
فرد دستگیر شده، نرگس حسینی نام دارد. از عباس جعفری دولت آبادی پرسیده‌اند که آیا خبر صدور قرار ۵۰۰میلیون تومانی برای فرد بازداشت شده درست است. او از پاسخ طفره رفته اما تاکید کرده که برداشتن روسری در خیابان جرم تلقی می شود: « تجاهر به گناه جرم است.»
پیش قراول این نافرمانی مدنی، ویدا موحد بود که در نخستین روزهای اعتراضات سراسری در ماه جدی ، روی سکویی در خیابان انقلاب رفت و روسری خودش را بر سر چوب کرد. پس از تکرار این الگوی اعتراضی در تهران، اصفهان، شیراز و مشهد هم صحنه چنین اقدامی بوده‌اند. افزون بر زنان و دختران، مردان و پسران هم به این حرکت پیوسته اند. ویدا موحد که مادر فرزندی ۱۸ ماهه است، هفته نخست بهمن پس از چهارهفته بازداشت آزاد شد.
نسرین ستوده، وکیل دادگستری، در همین زمینه به دویچه وله گفته است: « نمی توان در مورد اینکه آیا این اعتراض یک حرکت فراگیر خواهد شد یا نه اظهار نظر کرد. کسانی که دست به این حرکت زدند از لحاظ قانونی افرادی عاقل و بالغ هستند و از سرنوشتی که ممکن است به آن گرفتار شوند مطلع هستند. اما برخورد مقامات رسمی با این حرکت چنان است که می شود آن را در ردیف مجازات‌های سنگین مثل سرقت مسلحانه قرار داد.»
علی مطهری، نماینده مجلس جمهوری اسلامی در واکنش به مساله اجباری بودن حجاب زنان را انکار کرده و گفته است: « بسیاری از زنان با هر وضعی که دوست دارند در جامعه حضور پیدا می کنند پس اجباری در کار نیست.»
مطهری موضوع حجاب را مشکل کنونی کشور ندانسته و گفته است: « این که چهار نفر روسری خود را هوا می کنند اتفاق مهمی نیست. اگر قرار بر مساله مهمی باشد باید پرسید که چرا دولت در رعایت حجاب نظارت کافی ندارد.»
نایب رییس مجلس دهم ، بارها گفته که در مسایل فرهنگی و موضوع حجاب، فردی اصولگراست. او اولویت‌های اصلی نظام در دهه چهارم انقلاب را از جمله عدالت، استقلال سیاسی، آزادی بیان و اندیشه دانسته است.
اما عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی در روزنامه اعتماد نوشت که بحث در باره حجاب اجباری ضرورت دارد: « اتفاقات روزهای گذشته که چند تن از دختران جوان به نشانه اعتراض در خیابان انقلاب و روی سکویی ایستاده و روسری خود را بر چوبی تکان می دهند، بحث درباره حجاب را ضروری ساخته است؛ موضوعی که برای سال‌ها امکان بحث و گفت وگو درباره آن وجود نداشت و به شکل یک تابو در آمده بود.»
عباس عبدی از جمله می نویسد که قانون هیچ تعریفی از حجاب شرعی ارایه نداده وگرنه با فرض فهم غالب ( پوشیدن بدن به جز صورت و کفین)، می توان بر اساس ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، روزانه تعداد زیادی از زنان را محکوم و مجازات کرد. او یک تناقض دیگر را این دانسته که غیرمسلمانان، زنان خارجی و دیپلومات‌ها باید در سفر به ایران زیر بار چنین اجباری بروند در حالی که طبق همین قانون هیچ الزامی به رعایت حجاب شرعی ندارند.
این که دادستان کل، دادستان تهران و نایب رییس مجلس در قبال نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری موضع می گیرند، و این که موضوع زن و آزادی پوشش، وارد گفتمان تحلیل گرانی می شود که ترجیحا و معمولا در « مسایل کلان اقتصادی و سیاسی » اظهار نظر می کنند، به خودی خود نشانگر اهمیت و وزن موضوع در تحولات اجتماعی کنونی ایران است.
حتا اگر فاطمه راکعی، مشاور امور زنان در شهرداری تهران و دبیرکل جریان اصلاح طلب « جمعیت زنان مسلمان نواندیش» ، اعتراض به حجاب اجباری به شیوه دختر خیابان انقلاب را « خارج از شأن زنان فرهیخته » بداند، به نظر می رسد که نافرمانی مدنی علیه حجاب اجباری دارد از پوسته یک اقدام فردی صرف بیرون می آید و به گفتمانی فرهنگی و رسانه ای تبدیل می شود.
در همین راستا روز چهارشنبه ۱۱ دلو، زنی با چادر در مشهد روی سکو رفت و از « دختران خیابان انقلاب » حمایت کرد./ صدای مردم