در دفاع از حق و حقوق افغانستان
اظهارات اخیرجناب رییس جمهور دولت اسلامی ایران باعث تنش و تشنج زیاد گردیده که از دیدگاه حقوقی و از موضع حق ، حقایق تاریخی و حقوق افغانستان برآن لزوماٌ مکثی مینماییم . ایشان در کنفرانس بین المللی گرد و غبار و به حساب تخریب محیط زیست بیان داشته اند :
« ما نمی توانیم در برابرآنچه محیط زیست ما را تخریب می کند ، بی تفاوت باشیم. احداث سدهای متعدد در افغانستان وبندهای کجکی تا سلما و کمال خان و دیگر سدها و بندها در شمال و جنوب بر استان خراسان ، سیستان و بلوچستان ما تاثیر می گذارد. »
در گام نخست این اظهارات که با تحکم و تهدید انجام یافته ، نقض حاکمیت ملی افغانستان و مداخله آشکار در امور داخلی کشور ما می باشد که متاسفانه با عدم رعایت عرف دیپلوماتیک و حسن همجواری ، مشترکات دینی ، تاریخی و فرهنگی دو کشور را زیر پا گردیده اند .
بدون شک تخریب محیط زیست یک معضله جهانی است و آنچه در کشور برادر ایران انجام یافته، ارتباط مستقیم با ساختن بند های یاد شده ندارد و به قرار اظهارات متخصصین ایرانی طی سالهای قبل و به اثر تغیر اقلیمی و ناشی از سوٌ مدیریت آبهای سرازیرشده از افغانستان میباشد .
جالب است که جناب رییس جمهور ایران از ساختن بند ها در افغانستان نا راض است و اما توضیح نفرموده است که مطابق کدام عرف و معیار حقوقی « بند دوستی » را در مسیر دریای هریرورد به ترکمنستان در خاک ایران اعمار نموده اند .
رژیم حقوقی دریای هیرمند را معاهده ( ۱۹۷۳ م ) هلمند مشخص می سازد و بر طبق آن جانب ایران ( ۲۶ ) متر مکعب آب فی ثانیه مستحق می باشد که طی چهار دهه جنگ و آشوب در افغانستان تا سه برابر آن به ایران سرازیر گردیده است و در یک نرخ حد اقل تا چند صد میلیارد دالر دولت جناب شان مقروض جانب افغانی می باشد .
اظهر من الشمس است که معضله آب یکی از سه خطر اساسی است که بشریت را تهدید می نماید و با وجودی که سه بر چهار بخش کره زمین را آب تشکیل می دهد، متاسفانه صرف دوفیصد آن آب شیرین می باشد و آنهم غیرعادلانه در دو صد کشور قرار گرفته است ، ( ۹ ) کشور تا ( ۶۰ ) فیصد آب را در اختیار دارند و قاره آسیا با تمام زیبایی آن خشک تعریف گردیده و با تاسف کشور برادر ایران در ردیف کشورهای خشک روبه گسترش به حساب می آید وشاید به همین دلیل در چهار صد سال اخیر این کشور ( ۲۵ ) بار با همسایه بر سر آب درگیری داشته است .
جنجال جانب ایران با آب های افغانستان با انقراض امپراطوری درانی آغاز یافته و در صد سال اخیر و از گولدسمید ( ۱۸۷۱ م ) و مکماهون و ... سرانجام با انعقاد معاهده هیرمند ( ۱۹۷۳ م ) رژیم حقوقی دریای یاد شده مشخص و مسجل گردیده و در مطابقت کامل با نورم های قبول شده حقوق بین المللی و میثاق جهانی ( ۱۹۹۷ م ) سازمان ملل متحد قرارداشته و نافذ و مرعی الاجرا می باشد.
ماده پنجم این معاهده حقوق جانب افغانستان را چنین مسجل نموده است : « افغانستان بر باقی آب رود هیرمند ، هر طوری که خواسته باشد از آن استفاده می نماید و آنرا به مصرف می رساند . ایران هیچ گونه ادعایی بر آب هیرمند، بیشتر از مقدار که طبق این معاهده تثبیت شده است، ندارد .»
در احوال پرآشوب کنونی که افغانستان در آتش مداخلات بیرونی با جنگ و بی ثباتی مواجه است و آماج جنایت علیه بشریت قراردارد و هست و بود و صلح و ثبات آن با بازسازی و اعمار و ساختمان کشور و منجمله مدیریت دقیق آب های آن گره خورده است ، معقول ترین و یگانه راه عملی متناسب به منافع مردمان دو کشور ، تمکین نمودن به همین معاهده نافذ هلمند و تطبیق بلاشرط آن می باشد .
مقابله با خطرات و تهدید های مشترک و منجمله خطر روبه تزاید تخریب محیط زیست و موارد مماثل مستلزم عقل سلیم ، آینده نگری و احترام به تمامیت ارضی ، حاکمیت ملی و تحکیم روابط متساوی الحقوق دولتین .
با آنچه تذکار یافت انجمن حقوقدانان افغان در اروپا به این باور است که : آب ما ، آبروی ما است ، به اتکا به مصالح افغانستان و با چنگ زدن به منافع ملی بخاطر حفظ و مواظبت آن از حق حیات مردم و حق گذار افغانستان به شاهراه صلح ، ثبات و انکشاف و ترقی قاطعانه دفاع می نماییم.
با حرمت
هیات اجراییه انجمن حقوقدانان افغان در اروپا
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۳/ ۱۷ـ ۱۱۰۷
۹ جولای ۲۰۱۷