جولیان آسانژ : ویکی لیکس همیشه کلـه شخ خـواهـد بـود!
گفت وگوی ویژه اشپیگل آنلاین با جولیان آسانژ
پیشگفتار : جولیان آسانژ، روزنامه نگار و بنیان گذار ویکی لیکس، در طول سال های فعالیت خود که به یک دهه هم نمی رسد محرمانه ترین اسناد بسیاری از دولت‌ها و مقامات دولتی کشورهای مختلف را برملا کرده تا چنان که خودش می گوید عملکرد دولت ها را شفاف کند. آسانژ در کنار دیگر افشاگران سال های اخیر نه برای کسب اعتبار و قدرت طلبی، بلکه به بهای نابودی آزادی های فردی و منافع شخصی خود و به جان خریدن بهایی هنگفت باب جدیدی را در مبارزه سیاسی باز کردند که تا پیش از این اگر چه نه یکسره محال اما دشوار به نظر می رسید.
فرق آسانژ، در مقام افشاگری بیرونی و کسانی که در درون دم و دستگاه قدرت به سازوکار های فاسد حلقه خود آگاهند، فرق کسی است که می داند و برای منافع فردی اش آن را به دولتمردان می فروشد و کسی که می داند و آن را به مردم ارزانی می کند؛ فرق بین افشای هدفمند اسناد در بازی گروه های سیاسی و افشای اسناد در جهت خیرعموم. از همین روست که به او لقب « جاسوسی برای مردم » داده‌اند. شجاعت آسانژ، نمود خشم و سرخورده گی از سیستمی است که به خاطر کسب و‌کار های بزرگ و شرکت های چند‌ملیتی، همه گروه‌های اجتماعی، قومی و نژادی را هدف قرار می دهد و در این راه از همه ابزارهای خود برای پوشاندن اهداف خود بهره می‌جوید. آسانژ و امثال او وصله ناجور نظم جاری این روزهای عرصه سیاست‌اند. کسی که حقیقت را فدای مصلحت نمی کند حتا اگر این حقیقت به روی کارآمدن کسی مثل دونالد ترامپ در ایالات متحده منجر شود. او در گفت وگوی پیش رو با اشپیگل آنلاین به صراحت بر این نکته صحه می گذارد: « اگر ما سخنرانی هیلاری کلینتون را در جمع بانکداران گلدمن ساکس منتشر نمی کردیم او می توانست پیروز شود؟ باید به نفع یک نامزد اطلاعات را سانسور می کردیم؟ ویکی لیکس هرگز چنین کاری نمی کند.» در بحبوحه مبارزات انتخاباتی ایالات متحده امریکا و افشای ایمیل های افراد کمپین هیلاری کلینتون، بسیاری از دموکرات های امریکایی او را به نزدیکی با ترامپ و افشاگری به نفع این نامزد و دولت روسیه، که از حامیان ترامپ بود، متهم کردند اما اظهارات ماه گذشته جف سشن، دادستان کل ایالات متحده امریکا، پاسخی بود به همه این اتهامات: « بازداشت آسانژ، بنیان‌گذار ویکی لیکس، یک اولویت است.»
آسانژ ٤٥ساله از سال ٢٠١٢ ترسایی و پس از آنکه مقامات سویدنی به اتهام آزار جنسی خواستار استرداد او به این کشور شدند، در سفارت اکوادور در لندن پناهنده شد. هفته گذشته څارنوال سویدن دوسیه تحقیقات علیه او را مختومه اعلام کرد، هر چند تهدید امریکا علیه آسانژ همچنان حی و حاضر است. جولیان آسانژ که همواره اتهامات آزار جنسی را رد کرده بود در بالکن سفارت اکوادور در لندن حاضر شد و رفع این اتهامات را پیروزی مهمی خواند. او البته گفت هفت سال بدون هیچ اتهامی، بچه‌هایم بدون من بزرگ شدند، این چیزی نیست که بتوانم ببخشم و فراموش کنم.
پرسش : آقای آسانژ، وقتی در حین مبارزات انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته ویکی لیکس ایمیل ها و مدارک حزب دموکرات را منتشر کرد، دونالد ترامپ گفت: « من عاشق ویکی لیکس‌ام ». اما در ماه اپریل، مایک پمپیو، رییس سیا، این سازمان را « یک سرویس اطلاعاتی متخاصم غیردولتی» خواند. آیا دولت ایالات متحده امریکاامریکا پیگرد ویکی لیکس را آغاز کرده است؟
پاسخ : مردم وقتی ویکی لیکس را دوست دارند که فساد مخالفان شان را افشا می کند و وقتی فساد یا رفتار خطرناک خود شان را برملا می کند مخالف ویکی لیکس می شوند. ما هم بی کفایتی بی اندازه خطرناک سازمان سیا را فاش کردیم و هم برنامه گسترده آنها را برای هک و گروهی از هکرها که در کنسولگری ایالات متحده امریکا در فرانکفورت مستقر شده‌اند. حالا، پمپیو، رییس سیا، حمله متقابل را آغاز کرده است.
او گفت که « این »، منظور ویکی لیکس، « دیگر به پایان رسیده است». این حرف تهدید کننده تر به نظر می‌آید.
به نظرم اینکه او تصمیم گرفت ویکی لیکس را موضوع اصلی اولین سخنرانی اش در مقام رییس سازمان سیا قرار دهد خیلی مهم است. به خصوص وقتی این را بگذاریم کنار بیانیه دادستان کل امریکا که دستگیری مرا یک اولویت می خواند.
پرسش : هیات منصفه ویرجینیا به غیر از شما از کدام یک از اعضای ویکی لیکس تحقیق می کند؟
پاسخ : تا جایی که من می دانم، هیات منصفه در حال تحقیق از روزنامه نگاران ویکی لیکس سارا هریسون، جوزف فارل و کریستین هرفن سون است. از من و جاکوب اپلباوم، یکی از حامیان ویکی لیکس، هم تحقیق می کند. مقامات ایالات متحده اخیرا گفتند که در حال تعقیب کارمندان ویکی لیکس هم هستند.
پرسش : چلسی منینگ، سرباز سابق ایالات متحده امریکا و مهم ترین منبع ویکی لیکس، روز چهارشنبه در پی عفو باراک اوباما بعد از هفت سال از زندان نظامی آزاد شد. آیا او جزییات همکاری احتمالی با ویکی لیکس را فاش کرد؟
پاسخ : اول اینکه، آزادی او پیروزی شگفت‌انگیزی بود که ما و بسیاری دیگر سخت برایش تلاش کرده بوديم. ما به این آزادی افتخار می کنیم، هرچند باید به او غرامت و خسارت پرداخت می شد نه اینکه صرفا از سوی باراک اوباما عفوه شود. یاد تان هست که خوان مندز، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور شکنجه، اعلام کرد منینگ تحت رفتارهای بی رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز بوده است. او در محاکمه اش اظهار کرد با یکی از اعضای ویکی لیکس در ارتباط بوده و برخلاف ادعای پمپیو، رییس سیا، ویکی لیکس به او دستور نداده است.
پرسش :اخیراً شما هدف انتقادهای شدیدی از سوی شمار زیادی از منتقدان و روزنامه نگارانی قرار گرفته اید که ویکی لیکس را با پروپاگاندا و دروغ پراکنی روسی در ارتباط می دانند.
پاسخ :همه اینها من درآوردی است. بعد از اینکه هیلاری کلینتون در انتخابات پیروز نشد، او و جان پودستا، مدیر کمپین انتخاباتی اش، تصمیم گرفتند این باخت را به گردن جیمز کومی، رییس اف بی آی، روسیه و ویکی لیکس بیندازند.
پرسش : اعتبار ویکی لیکس به غیرحزبی بودن و نداشتن دستورکار سیاسی پنهانی است.
پاسخ : اعتبار ویکی لیکس نزد مردم به سابقه ما در اثبات درستی اسنادی است که منتشر می کنیم. در طول ١٠ سال ما بیش از ١٠ میلیون اسناد منتشر کرده ایم. کسی نتوانسته ثابت کند حتا یکی از آنها جعلی است. البته که هرمنبعی منافع خود را دارد. این قانون بنیادی روزنامه نگاری است.
پرسش : آیا منابع تان را می شناسید؟
پاسخ : معمولا برای سنجش اصالت اطلاعات مان شناخت بسیار دقیقی داریم. در برخی موارد، این بدان معناست که ما درباره یک منبع تحقیق و شناختمان را از آن بیشتر می کنیم.
پرسش : اگر دولت ایالات متحده امریکا می توانست ثابت کند مدارکی را که ویکی لیکس از سازمان سیا منتشر کرده روسیه فرستاده است، به اعتبار ویکی لیکس به شدت آسیب می رسید، این طور فکر نمی کنید؟
پاسخ : این یک فانتزی رسانه‌ایی است. موضع رسمی ایالات متحده امریکا ، همان طور که باراک اوباما در آخرین کنفرانس مطبوعاتی اش در مقام رییس جمهور بیان کرد، این است که هیچ گونه مدرکی دال بر تبانی ویکی لیکس و روسیه وجود ندارد. مقامات امریکایی گفته اند که به باور آنها اسناد سازمان سیا نه از سوی حزبی دولتی بلکه از یک پیمانکار خصوصی امریکایی به دست آمده است.
پرسش : اما شما نمی‌توانید انکار کنید که ویکی لیکس بعد از انتشار اسناد هیلاری کلینتون و کمپاینش بخش زیادی از محبوبیت خود را از دست داد.
پاسخ : شما چه می گویید؟ اگر ما سخنرانی هیلاری کلینتون را در جمع بانکداران گلدمن ساکس منتشر نمی کردیم او می توانست پیروز شود؟ یا اینکه ما باید به نفع یک نامزد اطلاعات را سانسور می کردیم؟ ویکی لیکس هرگز این کار را نمی‌کند.
پرسش : با این حال به نظر می رسد سرویس های مخفی بیش از پیش تلاش می کنند در نتیجه انتخابات کشورهای دیگر تاثیر بگذارند.
پاسخ : ممکن است این‌طور باشد.
پرسش : اگر این سرویس های مخفی از ویکی لیکس به عنوان سلاحی مفید بهره ببرند، آن وقت شما نمی توانید فقط لم بدهید و بگویید: «ممکن است این طور باشد.»
پاسخ : سرویس‌های مخفی هر روز خیلی چیزها را در رسانه‌ها قرار می دهند. و اگر ویکی لیکس به لحاظ لوژستیکی قادر به انتشار اسنادی قبل از یک انتخابات باشد ما این‌کار را می‌کنیم ، و این دقیقا همان چیزی هم هست که مردم انتظار دارند.
پرسش : برای شما مهم نیست که ویکی لیکس بر نتیجه انتخابات‌ها تاثیر بگذارد؟
پاسخ : ویکی لیکس از انسان‌هایی تشکیل شده با دیدگاه‌های سیاسی مختلف. ما نمی توانیم اصول علنی مان و تعهدات مان را در قبال عموم مردم زیرپا بگذاریم.
پرسش : و طبق این اصول شما باید اسناد معتبر را هرچه سریع تر منتشر کنید، صرف نظر از اینکه به سود یا زیان کیست؟
پاسخ : این سیاست فعلی ماست، ممکن است تحت شرایط غیرعادی تغییر کند.
پرسش : چه نوع شرایطی؟
پاسخ :مثلا اگر ما در آستانه جنگی هسته ای باشیم و انتشار اسناد ویکی لیکس بتواند به بدفهمی و سوبرداشت منجر شود، در آن صورت به تاخیرانداختن انتشار معقول است.
پرسش : شما انتشار اسنادی را که به کلینتون آسیب می رساند به تاخیر نینداختید.
پاسخ : ما به خاطر خوشایند کسی کار نمی کنیم. ویکی لیکس اسناد سازمان های قدرتمند را منتشر می کند. ویکی لیکس همیشه کله شخ بوده و کله شخ باقی خواهد ماند.
پرسش : برای مردمی که ویکی لیکس را مسوول انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهوری ایالات متحده امریکا می دانند چه حرفی برای گفتن دارید؟
پاسخ : ویکی لیکس تکتیک های کثیف ستاد انتخاباتی کلینتون را افشا کرد. برخی رای دهنده گان آن را پذیرفتند. آنها آزاد بودند که چنین انتخابی کنند. این حق آنهاست. این دموکراسی است.
پرسش : کلینتون، در مقام وزیر امور خارجه، به دنبال اقدام علیه ویکی لیکس بود. آیا انتشار اسناد حزب دموکرات به نوعی انتقام گیری از این حزب نبود؟
پاسخ : این دیگر زبان اجق وجق سواحل شرق ایالات متحده امریکاست. دلیل اینکه ویکی لیکس اصول خود را دنبال می کند این است که یکی مشکلی دارد؟ نه! اما قدری طنز تاریخی پشت آن وجود دارد. کلینتون در زندانی کردن یکی از منابع ما، چلسی منینگ، دست داشت. ظاهرا عدالت طبیعی تا حدی وجود دارد و دست طبیعت انتقامش را می گیرد.
پرسش : شما از باخت او احساس رضایت می کنید؟...دارید لبخند می زنید.
پاسخ : در سطح شخصی احتمالا می توانم به خوبی با او کنار بیایم. او فرد کاریزماتیکی است. تا حدی سخت کوش هم هست، مثل خودم، قدری هم بی دست و‌پا، مثل خودم. با این حال، یک خطی باید کشیده شود. او تصمیم گرفت کشور لیبیا را از بین ببرد. در نتیجه به بحران پناهنده گان اروپا دامن زد. ما تعداد زیادی از ایمیل های او را منتشر کردیم درباره چگونه گی برملاشدن این داستان. ظاهرا از این اسناد نتیجه ای نمی شود گرفت جز حکم به اینکه او جنایتکار جنگی است.
پرسش : آیا ما به سمت دوره‌ای پیش می رویم که هر حزبی با هکرهای بهتر برنده انتخابات خواهد بود؟
پاسخ : نه لزوما. اگر به افشای اطلاعات مکرون نگاهی بیندازیم به روشنی درمی‌یابیم که اسناد خیلی دیرتر از این منتشر شدند که بتوانند تاثیری در انتخابات داشته باشند. در این اسناد یک داده فاحش است، جایی به فردی اشاره می کند که پیمانکار سرویس امنیت فدرال روسیه است؛ ولی واقعا چرا روسیه باید از این طریق نشان دهد پشت این قضیه است. این یک بازی ذهنی ابلهانه است... .
پرسش : بیانیه اولیه شرح ماموریت ویکی لیکس در سال ٢٠٠٦ ترسایی می گفت: « اهداف اولیه ما رژیم های به شدت سرکوبگر چین، روسیه و اوراسیای مرکزی هستند.» اما سازمان شما درباره این کشورها اطلاعاتی زیادی به ما نداده است.
پاسخ : کاملا غلط است. این تصور اشتباه نتیجه خودبینی غرب و ایالات متحده امریکاست. وقتی ما به زبان‌هایی غیر از انگلیسی مطلبی را منتشر می کنیم، در نیویورک به آن توجهی نمی کنند.
پرسش : اما خبرهای دست اول شما، مثل اسناد جنگ افغانستان و عراق، ایمیل های کلینتون یا اسناد اخیر سیا، همگی ایالات متحده امریکا را هدف قرار می دهند.
پاسخ : به این دلیل که ایالات متحده یک امپراتوری با ٧٠٠ پایگاه نظامی در سراسر جهان است. روکردن دست امریکا به نفع کل دنیاست. وقتی ما دومیلیون و٣٠٠ سند درباره سوریه، از جمله ایمیل‌های بشار اسد را افشا کردیم، خبر دست اول به حساب نمی‌آمد.
پرسش : وقتی روسیه کریمه را به خاک خود الحاق کرد، شما در توییتر خود نوشتید که ایالات متحده امریکا با سیستم نظارتی گسترده‌اش همه جهان را به خود الحاق کرده است. این عاقلانه است که یک جرم را با جرم دیگر توجیه کنید؟
پاسخ : بی خیال. این دیگر یک جور نقل قول گزینشی از مواضع من است که مختص روزنامه نگارهاست. من منتقد اقدام روسیه در اوکرایین بودم. در سطحی استراتیژیک فاجعه بود، هم برای اوکرایین و هم برای روسیه.
پرسش : اگر این شانس را داشتید که با افشاکردن اسنادی ولادیمیر پوتین را سرنگون کنید، آیا این کار را می کردید؟
پاسخ : ما برای سرنگون کردن کسی افشاگری نمی کنیم. اگر اسناد معتبر باشند، منتشرشان خواهیم کرد. سانسور را نمی پذیریم. به اعتقاد ما لازمه منصف و عادل بودن تمدن بشری، آزادی اطلاعات است.
پرسش : فکر نمی کنید برای شفافیت باید محدودیت هایی هم وجود داشته باشد؟
این مساله ویکی لیکس نیست. این مساله جامعه است. هر سازمانی وظیفه خودش را دارد. وظیفه پولیس شکست دادن مافیاست. وظیفه رسانه گفتن حقیقت به مردم است. این وظیفه اصلی ماست نه سانسور.
پرسش : فکر نمی کنید این خطر وجود داشته باشد که منبع ناشناس از ویکی لیکس استفاده ابزاری کند؟
پاسخ : برخی گروه های رسانه ای برای توجیه عدم موفقیت و عملکرد ضعیف شان سعی کرده اند چنین چیزی بگویند. در عین حال بسیاری از روزنامه ها و مجلات از نحوه کار ویکی لیکس الگو برداشته اند و می خواهند اسنادی را به صورت ناشناس ارایه کنند. ویکی لیکس قاطعانه تر از هر رسانه دیگری اسناد را منتشر می کند. ویکی لیکس به خاطر تعهدش به ارزش‌ها و مقاوم بودن در دفاع از منابعش موفق است. همین نکته منابع را جذب ما می کند.
پرسش : نظرتان درباره حمله سایبری جهانی با بدافزار « واناکرای» چیست؟
پاسخ : آژانس امنیت ملی امریکا، ان اس ای، انباری غول آسا از سلاح‌های دیجیتال ساخت، اما در سال ٢٠١٣ ترسایی کنترول آن را از دست داد. با این حال ان اس ای این موضوع را به مایکروسافت و دیگر شرکت‌ها اطلاع نداد تا آنها بتوانند برنامه های خود را با آن تطبیق دهند...
پرسش : فکر می کنید اتفاق های بدتر از این در راهند؟
پاسخ : سوال‌های جدی تری برای پرسیدن وجود دارد: آیا آژانس امنیت ملی امریکا و سازمان سیا این واقعیت را پنهان کرده اند که کنترول بسیاری از سلاح‌های سایبری خود را از دست داده اند، یا آیا آنها به باراک اوباما و دولت او این موضوع را اطلاع داده بودند؟ بعد از افشاگری‌های ادوارد اسنودن، دولت ایالات‌متحده امریکا قول داد که دیگر این نرم افزارهای آسیب پذیر را ذخیره نکند اما به شرکت های بزرگ فناوری اطلاعات اطلاع داد که این نرم افزارهای آسیب پذیر را درست کنند. به نظر می رسد این وعده دروغ بوده است. سوال مهم دیگر این است: آژانس امنیت ملی امریکا به خاطر آسیب های حمله سایبری واناکری به سراسر جهان چه مسوولیتی را تقبل می کند؟ / رخش/ ش
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۴/ ۱۷ـ ۰۵۰۶