گذری بر کوره راه کابل
دکتر حمیدالله مفید
شهر زیبای کابل پایتخت جمهوری اسلامی افغانستان بر بنیاد دیدگاه سازمان یونسکو ۶۴ مین شهر بزرگ جهان واز لحاظ رشد نفوس در رده ای پنجمین شهر جهان شامل می باشد.
شهر کابل پیشینگی یا قدامت ۳۵۰۰ ساله دارد.باستانی ترین اثری که نام کابل در آن نگاشته شده است، سروده های ریگویدا می باشد ، که نام شهر کابل در آن به نام ( کوبها) آمده است ورودخانه کابل در این اثر به نام های ( کوفن وکوفس) نگاشته شده است.
در سروده های ریگویدا شهر کابل به فرنام شهری در حد کمال وتصویری از بهشت به روی تپه ها ستایش شده است.
بطلیموس ، تاریخنگار یونانی شهر کابل را به نامهای ( کاوفو ، کابورا و کارورا ) یاد کرده است.
ریموزات در کتاب وسعت امپراتوری چین نام کابل را ( کاوپو) یاد کرده است.
دراثار اسلامی کابل در دوران عبدالرحمان بن سمره فتح شده است واز همان زمان این شهر به نام کابل یاد شده است.
در سال ۱۷۷۶ ترسایی تیمور شاه درانی پایتخت را از کندهار به کابل انتقال داد.
نفوس شهر کابل به گونه تخمینی نزدیک به ۳۶۷۸۰۳۴ نفر است و پهنا یا مساحت آن به ۲۷۵ کیلومتر مربع می رسد.
در پیشین ترین زمانه ها شهر کابل یک شهر زراعتی بود که در آن سبزی های گوناگون ، گندم ، گندنه ، پالک ودیگر انواع میوه وسبزی ها پیدا می شد، مگر در سالهای پسین با گسترش خانه سازی ، زمین های زراعتی کابل که اغلب در مناطق ، چهار قلعه وزیر اباد ، قلعه فتح الله خان ، شیوکی ، بینی حصار ، قلعچه ،ده سبز ودیگر مناطق شهر کابل کشت موقعیت داشتند. ایدون تمام زمین های کشتی وزراعتی آ ن از بین رفته وبالای آنها پروژه های ساختمانی به ویژه بلند منزل ها ساخته شده اند.
بالاحصار کابل ، تخته پل ، شوربازار ، گذر علی رضا خان ، کوچه دیوان بیگی و باغ علیمردان خان از محله های بسیار باستانی این شهر اند.
شهر کابل گواه وشاهد تاخت وتاز ها ولشکر کشی های زیادی بوده است.
اکنون کابل از شرق وغرب به سرعت گسترش یافته است وپهنای خاوری آن تا کوه شاخ برنتی ، سهاک ، بینی حصار وپهنای باختری آن تا هزاره بغل می رسد.
وضع اقتصادی مردم: در سالهای پس از سرنگونی طالبان وایجاد دولت موقت وسرازیر شدن ملیارد ها دالر از کمک های جهانی وقرارداد های گوناگون ، برخی چهره های جهادی ووابسته به دولت ملیونر شدند، شهر کابل نیز رونق گسترده ای یافت، وضع زنده گی اغلب مردم بهتر شد، کار وکسبه رشد نمود وبیکاری به کمترین عدد آن رسید .
مگر با رفتن سربازان ناتو وکنترول جدی سازمانهای امریکایی از مصرف کمک ها وقطع اغلب این کمک ها سطح زنده گی مردم . به سرعت فروکش کرد ، بیکاری افزایش یافت واغلب کسبه ها وجای کار ها نابود شدند، در فرایند آن بیکاری وقیمتی در شهر کابل چیره شد وسطح زنده گی مردم به سرعت فروکش نمود.
وضع سیاسی شهر کابل: تنها طی ماه حوت سال پار در شهر کابل نزدیک به پنج رویداد ترور رُخ داد ، که در آنها نزدیک به یک هزار نفر جان باختند ونزدیک به یک هزار وپنجصد نفر زخمی شدند.
امنیت شهر کابل نسبت سهل انگاری های نیرو های دولتی وبه ویژه ضعف رهبری امنیت ملی به شدت خراب شده است . بدون شک انتحار ها وترور های ماه حوت سال پار در پاسخ دو انفجاری که در کشور پاکستان رخ داد ، روی داد. وبیانگر آنست ، که پاکستان در ترور ها وانتحارهای شهر کابل نقش برازنده داشت.مردم شهر کابل پس از آنکه در پاکستان دو انتحار وانفجار رُخ داد ، پیشینی می کردند ، که در پاسخ این انتحار ها وانفجار ها در شهر کابل نیز انتحار وانفجار رُخ خواهد داد. واین پیشبینی همانگونه روی داد.
دستگاه های استخباراتی غرب ، پاکستان ، ایران ، روسیه وحتا هندوستان به خاطر تامین منافع کشور های شان ودر رقابت با یکدیگر در افغانستان اجنت گذاری کرده اند وافغانستان تخته خیزبازی های سیاسی واستخبارات کشور های منطقه وجهان شده است.
مردم کابل به این باور هستند ، که نسبت اختلاف نظر ها وتبار گرایی های که میان رهبران دولت وجود دارد. کشور به سوی پرتگاه بی امنیتی به پیش می رود.
تحلیل های کارشناسان امریکایی که در آنها تلاش های برخی از مقام های امنیتی امریکا از آن میان رونالد نیومن سفیر پیشین امریکا در کابل در مورد به قدرت رسانیدن دو باره طالبان می باشد، زمینه های تشویش وپریشانی مردم کابل را فراهم ساخته است.
طی سال گذشته طالبان بنا بر ناتوانی دولت غنی ۴۳ شهرستان یا ولسوالی را به دست آورده اند وتوانستند، تا یکبار شهر کندز ونزدیک به سه ناحیه شهر لشکر گاه مرکز ولایت هلمند را به تصرف خود درآورند.
فقر ، فساد وتبارگرایی گسترده ، بیروکراسی رشوت ومعاملات پنهانی زیر نام منافع ملی شیرازه اجتماعی وسیاسی کشور را به گونه ای شدید خدشه پذیر ساخته است.
در میان این گیر ودار های سیاسی مردم کابل که رژیم های مجاهدان ، طالبان وایدون دولت مفسد وبیرو کرات ورشوت ستان کرزی وغنی را امتحان کردند، یکبار دیگر باور مند به نیرو های دادخواه ودموکراتیک ، که در این پسین روز ها با وحدت ها میان سازمانهای گوناگون دادخواه وترقی پسند به یک نیروی در خور دید وستایش قرار گرفته اند ، گردیده اند. وباور دارند ، که تنها اینها هستند ، که دولت پاکنفس وعاری از رشوت وفساد اداری را ایجاد کرده می توانند.
با آنهم تا انتخابات مردم کابل ایدون به تشویش ونگرانی جدی به سر می برند.
اینکه انتحار ها وجنگ ها سرنوشت مردم کابل را به کجا خواهند رسانید آیا در سال جدید امنیت تآمین وزمینه های رفاه اجتماعی مردم فراهم خواهد شد ویا کابل به سوی سرنوشت شوم جنگ ها کشانیده خواهد شد، از پرسش های است ، که مردم کابل با آنها دست به گریبان اند.
بامداد ـ فرهنگی و اجتماعی ـ ۱/ ۱۷ـ ۰۳۰۶