یـادهـا و یـادبـودهـا

زلمی رزمی

رادیو و تلویزیون و سینماگرافی( افغانفلم ) درطی حیات خویش هنرمندان، برنامه سازان، گوینده گان، سینماگران و فرهنگیان باارزش بسیاری به خود دیده که بدون ترديد دکتررفيق یحیایی فرهیخته قلم بدست،سناریست و کارگردان و بنیانگذار برخی برنامه های ادبی و فرهنگی را دیو افغانستان یکی ازبهترین های آن است.
رفیق یحیایی درسال ۱٣٢٠ خورشیدی در شهرمزار شریف پا به عرصه وجود گذاست و دریکی از روزهای ماه جدی سال ۱٣۶٣ خورشیدی در اثر سکته قلبی در شهرکابل درگذشت.
رفيق يحيايی پس ازختم تحصیلات، به ادبيات شناسی و هنرشناسی و نقد آثار هنری از جمله هنر سينما روی آورد،  به تحصیلات عالی مشغول شد و سرانجام از دانشکده بین المللی سینمای اتحاد شوروی دکتورا گرفت و در پاسداری از هنر و شخصيت خود سخت كوشا بود.
او از شخصیت هایی بود که کارش تنها به رادیو وسینما محدود نیست بلکه، درعرصه های مختلف هنری و فرهنگی کشور ازهیچ تلاشی بازنه ایستاده است.
وظایف و مسوولیت های دولتی :
-  کارمند رادیو افغانستان در بخش هنر و ادبیات
-  مدیرعمومی تورید و سانسورفیلم در موسسه افغان فلم
 - کارمند موسسه بیهقی
-  درسال ۱٣۴۵خورشیدی عازم تهران گردیده علاوه بر همکاری با رادیو تلویزیون ملی ایران، در مدرسه عالی تلویزیون تدریس می کرد.
-  استاد رشته نقد هنری دردانشکده ادبیات دانشگاه کابل .
-  همکاری باموسسه پروگرس و( موس فلم ) اتحاد شوروی درماسکو.
-  رییس کلتور در کمیته دولتی کلتور.
و سرانجام، بیکاری، تنگدستی، حمله قلبی و مرگ درچهل و سه سالگی.
دوستان و نزدیکانش علت عمده بیکاری سال های اخیرعمر او را به خودخواهی و جاه طلبی و تنگ نظری برخی مسوولین کمیته های دولتی کلتور و رادیوتلویزیون و سینماتوگرافی و اتحادیه هنرمندان وقت مربوط می دانند ؛ که بدون تردید هریک به سهم خود مسوول و جوابده خواهند بود.
کارنامه و آثار برجای مانده فرهنگی او را برمی شماریم:
 - تاسیس شعبه  بنام هنر وادبیات درچوکات رادیو، به مکاری دوست فرهنگی اش داود فارانی گوینده برجسته آن زمان رادیوافغانستان.
-  پایگذاری برنامه های رادیویی ترازوی طلایی، داستان های دنباله دار و چند برنامه دیگر…
-  بنیان گذاری گالری ملی  در چوکات وزارت اطلاعات و کلتور.
-  کارگردانی فیلم سینمایی (روزهای دشوار) ، به طورمشترک با ولی لطیفی هنرپیشه و کارگردان افغان فلم.
-  کارگردانی فیلم سینمایی ( بهارمی شود ) ، بازهم به طورمشترک با ولی لطیفی.
   ( افتخاردارم که من نیز دراین فیلم به عنوان مشاور با ایشان همکاری داشتم. )
-  کارگردانی چندین فیلم مستند و دکومنتار.
رفیق یحیایی اهل قلم نیزبود مخصوصن درداستان نویسی دست بالا داشت. بسياری از داستان های او در برنامه های راديو استفاده می شد.
(  توره، مرد افسانه آفرین) منتشره مجله لمر و ( گنجشک های زندانی) از داستان های معروف وی است.
دکتررفیق یحیایی درکارترجمه هم دست داشت و آثاربا ارزش فراوانی از نویسنده گان شوروی را به فارسی ترجمه و در روزنامه های وقت کشور به نشررسانیده است.

نام و یاد این فرهنگی گرانمایه جاویدان!

بامداد ـ فرهنگی ـ ۱ /۱۶ ـ ۲۳۰۳