محمد عالم افتخار
بنیاد روشنگری «گوهر اصیل آدمی» تقدیم میکند:
شهکار بیدارگر و معرفت بخش سینمای هند (P.K)
حتا بعضی از سینمارو های حرفه ای هم وقتی اسم « سینمای هند » به گوش شان می خورد به گونه ای عکس‌العمل نشان می دهند که گویی فکر کردن به آن هم توهین به شعورشان به حساب می‌آید! البته که چنین نگاه اشتباه است، هر کشوری فیلم های بسیارخوب و حتا شاهکار دارد.
هند امروز هم با استادی همچون ساتیاجیت رای در تاریخ سینمایش، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. سینمای هند امروز اقلاً در بیش از یک کانال واقعا آن چیزی نیست که اسمش در رفته. موردی که اکنون به چونی و چرایی آن پرداختن مقدور نیست.
امیدوار باید بود که دوستداران سینما و مصرف کننده گان تولیدات سینمایی بیشتر درباره این سینما تحقیق کنند و فیلم های خوب هند بدون سوابق ذهنی و پیش داوری توسط مردمان خاصتاً مشرق زمین دیده شده و مورد بهره برداری آگاهی بخش و توسعه و تلطیف فرهنگی قرارگیرد، به ویژه آثار کارگردانانی همچون ساتیاجیت رای، دیپ مهتا، میرا نایر، مینال روی و …
فیلم pk یکی از آخرین ساخته های سینمای هند درهمان سطح و سیاق مورد نظر است سینمایی که حالا عنوان پرمحصول ترین دردنیا را دارد و سالیانه عناوین زیادی را به بازار های جهان روانه می کند. فیلم pk ساخته شده در سال ۲۰۱۴ پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای هند شد.
این فیلم در ۱۵ روز اول اکران خود تمام رکوردهای فروش را جا به جا کرد و با رقم بی سابقه ۳۰۰ کروری در دو هفته اول پراستقبال ترین فیلم تاریخ سینمای هند لقب گرفت . همچنین با رتبه ۲۴۸ جز ۲۵۰ فیلم برتر تاریخ سینما گردید. این فیلم همچنان یکی از محبوب ترین کمدی های بالیوودی در خارج از هند محسوب می شود. امتیاز این فیلم در وبگاه معتبر ای ام دی بی ۵.۸ از ۱۰به اعتبار ۵۱ هزار رای دهنده می باشد و روز به روز تعداد آرا افزایش می یابد.
داستان فیلم از این قرار است:
موجودی فضایی که کاملا شبیه ما انسان ها است برای « کارهای تحقیقاتی!» وارد زمین می گردد اما در بدو ورود وسیله ارتباطی او با سفینه اش دزدی و گریختانده می شود. او برای ارتباط با سفینه و برگشت به سیاره اش به آن وسیله نیاز غیرقابل تعویض دارد برای همین با تمام ذرایع در جست و جو برمی آید اما در کشور پرجمعیت هند پیدا کردن یک دزد اینچنین کار غیرممکنی در حد جست و جوی سوزن در خرمن کاه است.
از هر کس که سوال می کند بهش می گوید:
فقط خدا می تواند کمکت کند!
برای همین او تصمیم می گیرد بیافتد به دنبال خدا. چیزی که درذهن و روان او اصلاً بیگانه و غیر مشخص میباشد.
موضوع و داستان فیلم بسیار چالش برانگیز است مخصوصا در جامعه هند که کشوریست « هفتاد و دو ملت » با مردم های دارای نژاد ها، دین ها و رسوم مختلف که اکثراً نسبت به فرهنگ و قومیت خود دارای تعصب هستند.
اما درواقع همین حقیقت حاشیه هایی را ایجاد کرد و فیلم را به اوج های ناگفتنی بالا برد. این فیلم بیشتر کسانی که بر خود نام مباشرین خداوند می گذارند و از این طریق پول‌های زیادی به دست می‌آورند را مورد انتقاد پرتوان و جذاب و ژرف قرار داده است. این فیلم با مراکز ثقل خرافات مبارزه میکند و پیام آن این است که خداوند یکتا است و پرستیدن او شیوه ای خاص و این همه واسطه ها و فرستاده های احمق ساز مردمان و ملت ها را نمی خواهد.
لذا کاهنان و دکانداران دین های گوناگون بیشترین ضربه را از این فیلم خورده اند و می خورند و نگاه مردم نسبت به آن ها و اعمال خرافاتی و جادوگرانه شان تغییراتی اساسی کرده است و می کند.
چنانکه کاهنان و حامیانشان در خود هندوستان گروه ها تشکیل دادند و در اعتراض به فیلم تظاهرات کردند و قسمت‌هایی از هند را به آشوب کشیده و خیلی از سینماها را تخریب کردند. اما اکثریت بزرگ مردم هند موافق فیلم بودند و با استقبالی با شکوه و بی بدیل این فیلم را به پرفروش ترین فیلم تاریخ تبدیل کردند.
همچنین فیلم مورد استقبال سیاسیون قرارگرفت و یکی از وزرای هند دستور داد که از این فیلم مالیات گرفته نشود. فیلم هم در جامعه اصلی هند و هم در جامعه مجازی از حمایت بسیار بالای مردم عادی و افراد مشهور برخوردار شد.
کارگردان فیلم راجکومار هیرانی است که کارگردان ساختار شکن بالیوود است اما آبیجات جاشی، نیز در نگارش فیلمنامه به او کمک کرده است تا بر بار کمیک کار افزوده شود. درخلال این سکانس های کمیک، «P.K» ( قهرمان نمایش که از ابتدا مرد برهنه مادر زاد است) خیلی زود متوجه می شود که باید به ضرورت « همرنگ جماعت شدن » لباسی برای پوشیدن پیدا کند. پس دست به سرقت لباس اغلب از موتر هایی می زند که در آنها فحشا جریان دارد و به همین لحاظ شاملان فجور لباس های شان را به کناری گذاشته اند.
چگونگی یادگیری زبان ما آدمیان توسط این موجود فضایی آن هم با لهجه ای تیپیک محلی، از دیگر فرصت هایی است که فیلم برای ایجاد فضای کمیک از آن استفاده می کند .
یکی دیگراز چهره های آشنای فیلم که باعث خنده می شود مهاتما گاندی است. و به علت اینکه به سکه های حاوی تصویر او مردم به PK امتعه می دهند او خیال میکند که اساساً این دهش و بخشش به خاطر عکس گاندی است و بدین جهت او باری هرآنچه تصاویر گاندی را بر در و دیوار می یابد؛ گرد آوری می کند تا به فروشنده گان دهد که امتعه گیرد!
فیلم «P.K» با شرکت جمع قابل توجهی از بازیگران طراز اول هند به اجرا در آمده است که از میان آنها؛ آتوشکا شارما؛ نقش یک خبرنگار تلویزیونی را دارد که می خواهد به «P.K» کمک کند تا به خانه خود درسیاره اش برگردد، سوشانت سینگ راچپوت در نقش یک جوان مسلمان، ساراب شوکلا در قالب یک هندوی ثروتمند نقش آفرینی می کنند و از همه مهم تر حضور سانجای دات درین فلم برجسته است، امیر(عامر) خان که در قالب شخص«P.K» نقش اصلی فیلم را به عهده دارد.
راج کومار حیرانی در بین کارگردانان متوسط هند، از جایگاهی ویژه برخوردار است. او سابقه فیلم هایی مثل مانا بهای و «Lage Raho Munnabhai» را دارد که به فساد های دولتی می پردازد. فیلم «سه کله پوک» او نیز در باره رقابت های دانشگاهی درهند است. اما در این بین «P.K» فیلمی از هرجهت قابل ارزش تر می باشد و از نظر پرداختن سخت ماهرانه و کار ساز با جهانبینی ها و باورهای موروثی گوناگون که نهایتاً به دستمایه های تحمیق مردمان میلیونی و میلیاردی جهان و بهره کشی و چپاول و غارت آنان مبدل گردیده و به گوشت دهن توب ساختن و هیزم کوره های جنگ و ترور و انتحار و انفجار گردانیدن هزار هزار اولاده آدمی انجامیده است؛ کم نظیر است.
فیلم تا نیمه‌های اولش فوق العاده پیش می رود، یعنی جاهایی که پی کی وسوسه می شود که فقط و فقط موجودی به نام خدا می تواند مشکل او را حل نماید که عبارت است از بازیافت جعبه « ریموت کنترول گونه » اش که دزدی و چور شده است و او درغیاب آن ممکن نیست برای بازگشت به سیاره‌اش به سفینه حامل سیگنال دهد و آنرا فرا بخواند.
به ناگزیر او دربین مذاهب بی شمار دنبال خدا می گردد و قریباً تمامی مناسک عبادی و نذر و نیاز به آنها را انجام می دهد ولی به طور دم افزون سردرگم تر و دریافتن خدای کار ساز؛ درمانده تر می گردد.
این ساده گی فرا زمینی و بی آلایش بودن « پی کی» است که باعث می شود این گونه دنبال حقیقت بگردد، او همسان کاسپر هاوزر در « معمای کاسپر هاوزر » همچون کودکی است که تازه به دنیا آمده و همین دیدِ ساده‌ی اوست که باعث می شود تزویر موجود در جامعه ای امروز بشری را عریان کند و درین راستا سوال‌ها و جواب‌هایی که ارایه می کند با اینکه ساده ترین و منطقی ترین‌ها هستند، اما حقیقت متروک شده را برملا می‌کنند.
« پی کی » را همچنین از نظر جست و جو برای خدا می توان با آنتونیوس بلاک در« مهر هفتم » مقایسه کرد. جالب این جاست که روابط عاشقانه در فیلم نیز کاملا قابل قبول شکل داده شده اند. البته برخی از منتقدان ایرادهایی بر نیمه دوم فیلم دارند که طی آن فیلم به بازی رسانه ای کشانده می شود ولی عظمت طرح و نمایش چنان است که حتا چنین ایراداتی را به فرض وارد بودن هم تحت الشعاع خود قرارمی دهد وانگهی؛ رسانه ها و تولید و مصرف رسانه ای جز لایتجیزای زنده گانی درعصر کنونی می باشد.
در مجموع فیلم PK فیلم فوق العاده ای هست که دیدن آن را نه فقط به تمام دوست داران سینما بلکه به همه آحاد مردم خاصتاً مردمان گیچ شده و سرسام گرفته و صدمه دیده از شنیع ترین جنایات علیه بشریت باید توصیه کرد.
جوانان بالنده برخی از « آب حیات » و « روزنه نجات » از وضع موجود در جهان و در کشورها و یا پیرامون شان را که با تشنه کامی جست وجو می کنند؛ درین شهکار مسلم و معاصر سینما و هنر هفتم به سهولت می یابند و در دسترس می بینند.
فیلم برعلاوه سینما ها به طریق دی وی دی ها در بازار های افغانستان و دیگر کشورهای جهان عرضه شده و یافت می شود و از انترنیت میتوان حتا نسخه هایی با پاورقی فارسی پیدا و دانلود کرد.
این متن با بهره گیری مرکزی از « نقد و بررسی فیلم PK توسط amir »- در ویبسایت http://www.tvmag.ir/ ویرایش و تالیف گردیده ولی چون اینجانب فیلم را تمام و کمال و با دقت لازم تماشا کرده ام لذا دیدگاه های خویش را به آن افزوده و یا وارد نموده ام که منجر به تعدیلاتی در متن مورد استفاده گردیده است.
کارگردان فیلم : راجکومار هیرانی
تهیه کننده : ویدو وینود چوپرا
نویسنده : راجکومار هیرانی
آبیجات جوشی
بازیگران:
عامر خان
انوشکا شرما
بومان ایرانی
سانجی دات
موسیقی :
شانتانو مویتراو آنکیت تیواری
تاریخ‌های انتشار : ۲۰۱۴ (میلادی)
مدت زمان : ۱۵۳ دقیقه
کشور : هند
زبان: هندی
هزینهٔ فیلم : ۸۵ کرور
فروش گیشه : ۶۲۱ کرور
بامداد ـ اجتماعی ـ ۶ /۱۶ ـ ۱۵۰۲