تیشه داعش بر ریشه بینالنهرین
گروه تروریستی «داعش» هرروز پرده جدیدی از نمایشات انزجارآور خود را به صحنه میآورند و بعد از مدلهای شقاوت آمیز از سر بریدن و زنده درقفسسوزاندن گروگانها، تخریب اماکن مذهبی مسیحیان، ایزدیان، صوفیان و شیعیان در کنار به غنیمتگرفتن زنان اقلیتهای قومی- مذهبی برای بهره برداری جنسی، کنیزی و فروش در بازارهای تازه احیاشده برده فروشی، هم اکنون با حمله ارتش عراق و شبه نظامیان متحد دولت به ولایت صلاح الدین، این گروه انتقام از تاریخ را در دستور کار خود قرار داده است.
رسانههای خبری ویدیویی را منتشر کردند که نشان می دهد عناصر گروه تروریستی داعش در حال تخریب موزه موصل انهدام آثار تاریخی در موزه موصل و تخریب شهرهای باستانی «نمرود» و «هترا» که قدمت تاریخی آنان به دوران آشور و اشکانیان می رسد، هرچند تیشه ای برریشه تاریخ باستان عراق تلقی میشود، اما در نوع خود یک برگ دیگر از جنایت علیه بشریت است.
داعش قبل از این هم با قاچاق اشیا و مجسمه های موزه های این کشور هم زمان یک سیاست دوسویه کسب درآمد و به تاراج دادن آثار گران قدر عراق برای تهیکردن این کشور، از تاریخ باستان خود را در دستورکار قرار داده بود. این سبعیت فرهنگی کاملا هم سو با سبعیت انسانی این گروه تروریست بنیادگرا است که در یک بازتعریف تاریخی سعی میکند هویت تاریخی قلمرو تحتتصرف خویش را کاملا دگرگون کرده و هرچه را که با دوران صدراسلام مغایرت دارد، نابود کند. برای بنیادگرایان داعش اصولا تاریخ از سده پنجم میلادی شروع میشود و شهود قبل از آن هیچ مشروعیت تاریخی و فرهنگی ندارد. این تلقی از تاریخ کاملا منطبق با اعتقادات و منویات این گروه عصر حجری است و از قبل نیز قابل پیشبینی بود تا شاید گواهی باشد بر محاسبات اشتباه ملی گرایان عرب سنی که با اتحاد با تروریسم بنیادگرای داعش می پنداشتند که این هم پیمانی می تواند توازن قدرت در عراق را به نفع آنان تغییر دهد. ازآنجا که تاریخ آیینه تمام نمای هویت فرهنگی- اجتماعی یک ملت است، هرگونه دست درازی به این آثار و ارزشها می تواند اقدامی برای تهی سازی و سلب هویت تاریخی از یکی از کهن ترین ملتها و تمدنهای باستانی تلقی شود. هرچند در جریان هرجنگ و منازعه بزرگی بسیاری از زیستگاه های انسانی و اماکن باستانی مورد هجوم و تخریب واقع می شود، اما داستان انهدام موزه موصل و شهرهای باستانی نمرود و هترا بی شک قاعده ای فراتر از این نرم معمول را نماینده گی میکند. سیاست انهدام اماکن و آثار باستانی عراق توسط داعش کاملا آگاهانه و در راستای یک اندیشه واپس گرایانه اعمال می شود که قصد دارد با انهدام میراث چندهزارساله بین النهرین یک تاریخ جعلی و خود خواسته را برجای آن قرار دهد. جدا از سیاست فرهنگی و اعتقادی داعش که مبتنی بر یک چارچوب ارتجاعی و بازگشت به دوران جاهلیت عرب است، این گروه به طور زیرکانه یک هدف دیگر را درخصوص در پیش گرفتن انهدام تاریخ باستان عراق دنبال میکند.
همواره در کشورهای کهن که سوابق تاریخی آنان یکی از ارکان اصلی حفظ وحدت ملی و هویت متحد در یک جامعه چند فرهنگی، چند مذهبی و چند نژادی است و معمولا این نقش در میراث فرهنگی آن نمود عینی پیدا میکند، هجوم به این میراث میتواند ریشه ها و بندهای این وحدت ملی را از هم بگسلد. به عکس تصور بسیاری از تحلیل گران، داعش قصد تصرف تمام عراق را ندارد و آنان به آن میزان از پراگماتیسم سیاسی برخوردارند که می دانند هرگز توان حکمرانی بر ولایتهای کردنشین و شیعه نشین این کشور را نخواهند داشت. بههمین دلیل داعش سیاست انهدام وحدت ملی و تفکیک سرزمینی براساس مرزهای مذهبی را در درون عراق و دیگر کشورهای منطقه از جمله سوریه دنبال میکند. اصولا اتوپیای جهانی و خاورمیانه جدیدی که داعش به دنبال آن است ابتدا بر اصل شکل بخشی به یک جغرافیای سیاسی براساس همین مرزبندی های مذهبی استوار است در مرحله بعدی براساس تصرف سرزمین های غیراسلامی در ورای این مرزهای مقدس را هدف قرار میدهد. داعش هم اکنون در مرحله اول پیاده سازی طرح خود است و بههمیندلیل اولویت اصلی آنان در این مرحله تفکیک سرزمینی و تغییر در مرزهای بینالمللی کنونی طبق این الگو است. بههمین دلیل انهدام میراث تاریخی عراق که هم اینک به یک رویه معمول تبدیل شده است، بیش از آنچه مربوط به قاعده « زمین سوخته » در وضعیت شکست باشد ریشه در یک تفکر سیستماتیک و اعتقادی برای تحقق اهداف بنیادین حکمرانی خلافت اسلامی در منطقه خواهد داشت. ازآنجا که میراث تمدن باستانی بین النهرین بسیار فراتر از عراق به تمامی منطقه و حتا تاریخ بشریت تعلق دارد، هرگونه بی تفاوتی کشورهای منطقه و جامعه بینالمللی نسبت به آنچه هم اکنون در این کشور می گذرد، یک اشتباه بزرگ و غیرقابل جبران خواهد بود.
روزنامه «شرق»
بامـداد ـ فرهنگی ـ ۱/ ۱۵ /۱۵۰۳