پرچم مکتبی از ژورنالیزم مردمی !
به بهانه دیجیتالیزه سازی جراید تابناک خلق و پرچم
علی رستمی
کارشناس امور فرهنگی و اجتماعی حزب مردم افغانستان
درک درست افراد جامعه از روند تکامل سیاسی ،اجتماعی واقتصادی مربوط است به سطح اگاهی وآموزش تیوریکی آنها که در پروسه تاریخی شکل میکرد. این اگاهی خود جوش ویا خود بخود بوجود نمی اید، بلکه توسط نهادهای فرهنگی وآموزشی ویا افراد اگاهی که درسنت مبارزه ای انقلابی ومترقی دراجتماع آبدیده شده باشند و انرا بمثابه وظیفه رسالت تاریخی خود درقبال وطن ومردم درجامعه درک کرده هست، صورت میکرد.
جامعه به مثابه ارگانیسم تنها ازطریق فعالیت افرادی که زنده و باشعور و صاحب اراده هستند، میتواند رشد وعمل کند ؛ درحالیکه اگاهی وشعور فردی انسان ها توان ندارند تا تمام مراحل تکامل تاریخی را درمجموع درک نماید. این افراد بمثابه عنصر فعال جامعه در رشد وتکامل شعور اجتماعی ، اندوخته های اندیشه وی خو درا به افراد جامعه انتقال داده ومورد بحث همگانی قرار میدهند. به گفته کارل مارکس :« تاریخ اجتماعی انسان ها ، همیشه تاریخ تکامل فردی آنهاست » بنابرین برای تحقق این اصل ازشیوه های مختلفی ترویج وتبلیغ برای تفهیم اصول اندیشه های ناب انقلابی ومترقی و مردمی استفاده شده و به اذهان مردم میرسانند ؛ که باعث ارتقای شعور اجتماعی آنها میشود. این شیوه ها به ویژه از طریق چاپ کتاب ها ، جراید ، مجلات، اخبار ومتباقی وسایل اطلاعات جمعی صورت میگرد. این رویکردها زمینه پیوندهای ایدیالوژیکی واندیشه وی را در میان اجتماع مساعد میسازد .بربنیاد این شیوه هست که سازمآنها واحزاب سیاسی در پروسه مبارزات سیاسی و اندیشه وی خود به تشهیر ونشر اماج ها و کارکرد های خوداز طریق نشرات و خبر رسانی به ویژه روزنامه ها، جراید ، مجلات رسانه های مجازی و سایر امکانات استفاده نموده؛ وانرا به اذهان مردم انتقال میدهد .
بنابر بنیاد همین درک بود که « جریان دموکراتیک خلق افغانستان » بعد از حضور سیاسی در جامعه برای نشر مرام واهداف اندیشه وی خود جریده « خلق » را با صحافت زیبا چاپ (حمل سال ۱۳۴۵ خورشیدی ) و در جامعه پخش و بدسترس اکثریت اهالی منور کشور قرار داد که با استقبال و شتایش زیادی مردم روبرو شد. با نشر مرام حزب که با روحیه دولت وقت سازگار نه بود، این جریده به زودی و پس از نشر شماره توسط حاکمان وقت مصادر واز نشر بازماند. با آن هم مرام واهداف جریان دموکراتیک خلق افغانستان به مانند آذرخشی در کشور و در میان اقشار و گروههای مختلف جامعه بالخصوص طبقه کارگر جوان کشور که درنطفه ومراحل ابتدایی رشد وتکامل خود بود؛ و جامعه روشنفکری و منورین کشور جرقه های تازه ای از امید را به بار که باعث بیداری، حق خواهی وعدالت پسندی رنجبران وزجرکشان کشورمیشد.
با بسته شدن جریده خلق بزودی حزب در سال ۱۳۴۶ مجوز نشر جریده تابناک پرچم را گرفت که با نشر آن عصر جدیدی از ژورنالیزم مردمی استوار بر واقعیت گرایی ، مردم دوستی ، اینده نگری ، پخش و اشعه فرهنگ مردم دوستی و ترقی خواهی ، دفاع و جانبداری از اصول دموکراسی ، آزادی ، برابری و حقوق انسانی در کشور آغاز شد.
ویژه گی مهم و برازنده جریده تابناک پرچم را بازتاب خواسته های لایه های زحمتکش و ترقی پسند کشور اعم از کارگران ، دانشجویان ، دانش آموزان ، زنان ، پیشه وران و... تشکیل میداد. جریده پرچم با واقع نگری و عینیت به مشکلات بنیادی جامعه پرداخته و با زبان شرین و ادبیات گویا ریشه های فقر وستم اجتماعی در کشور را بررسی نموده ؛ و زبان ، فرهنگ سیاسی و ژورنالیزم تازه و معاصر سیاسی را اساس گذاشت. در این فرهنگ، پیوند با مردم ، روشنبینی سیاسی ، توضیح و بیان وضع ناهنجار اجتماعی ـ اقتصادی کشور و ریشه های آن، پیشکش نمودن راه های حل و چاره درد ها و مصایب بیشمار مردم ، تشویق مردم به مبارزه متشکل و اگاهانه بخاطر پیشرفت و عدالت اجتماعی ، صراحت و شجاعت انقلابی، اگاهی رسانی و تربیت سیاسی مردم و تلاش برای بسیج آنها در مبارزه سازمان یافته به خاطر پی ریزی یک نظام عادلانه اجتماعی و... جایگاه بلندی داشت .
مضامین علمی، مترقی وانقلابی که بربنیاد نیازهای جنبش وجامعه توسط رهبران وفعالین حزب آماده میشد؛ مردم را هرچه بیشتربرای کسب حقوق انسانی شان ترغیب مینمود؛ وازسوی دیگر سیاست های ارتجاعی ونا مردمی های زمامداران و « دموکراسی تاجدار » شانرا افشا می نمود.
« پرچم » بخش واشاعه اندیشه ها و دیدگاه های سودمند علمی ، ادبی ، اجتماعی و فرهنگی را سرلوحه کار خویش قرار داد. در ضمن بیان سیاست های جاری حزب با تکیه به شبکه گسترش یابنده حزب در محلات پیوسته از رخداد های مربوط به حیات سیاسی ـ اجتماعی کشور گزارش میداد.
در جریده تابناک « پرچم » ، اهداف مبارزه طبقه کارگر وهمه زحمتکشان ونیروهای ملی ودموکراتیک ، اندیشه های علمی و تیوریکی نو که سیاست های ارتجاعی دولت و استثمارجهانی را افشا مینمود ، بازتاب می یافت و با استفاده از منابع معتبر جهان تازه ترین مسایل تیوریکی وعلمی را به نشر میرساند .
« پرچم »اسلوب وشیوه های دقیق مبارزه اصولی بر شالوده اساسات تیوری علمی برای بیرون رفت ازعقب مانی تاریخی که ناشی از حاکمیت مناسبات قیودالی وخان سالاری در کشوربود را به اختیار روشنفکران واعضای حزب قرار میداد . با آنکه گروه هایی از روشنفکران و منورین کشور با افکار ،اندیشه ها و سلیقه های سیاسی متنوع مبارزه مینمودند ، با آنهم « پرچم » توانست که تا با نشر مضامین سمت دهنده ؛ تفاهم و نزدیکی روشن ضمیران کشور در مبارزه روزمره و عملی بخاطر رفع عقب مانی کشور را ایجاد ؛ و این نیرو را در دفاع از حقوق و آزادی های مردم ، دفاع از داعیه صلح و دموکراسی ، عدالت و پیشرفت اجتماعی سوق دهد.
بیاد دارم روزی که جریده پرچم از چاپخانه بیرون می برآمد دست بدست تا دانشگاه ، کارخانه و مکتب و ... نه در کابل ؛ بلکه به سایر ولایات کشور نیز رسیده به دسترس اعضای حزب ، علاقمدان ومشترکین آن قرار میگرفت؛ واز محبوبیت خاصی درمیان اگاهان سیاسی ، باسوادان و تحصیل کرده ها کشور برخوردار بود.
در گردهمایی های و تظاهرات کارگران ، دانش آموزان ، دانشجویان ، مامورین وسایر اقشار کشور در روزهای ملی وبین المللی تحت رهبری حزب دموکراتیک خلق افغانستان نیز جریده پرچم توزیع میشد. پیوند عمیق حزب و جریده پرچم با مردم و تلاش های ترقیخواهانه آنها باعث افزایش اعتبار آن شد. اثرگزاری کار سیاسی ـ تبلیغی حزب و نقش پرچم زمینه ساز اوتوریته بیشتر حزب شده و لرزه به اندام نظام استبدادی سلظنتی انداخت. این مشعل درخشان روشن گرانه مورد قهر وغضب حاکمیت ارتجاعی و نیروهای عقب گرای قرون اوسطایی قرار گرفته و آنها در پی یک دسیسه ناجوانمردانه تصمیم به توقیف و مصادره آن گرفتند. دیگر « پرچم » بمثابه ارکان محوری فعالیت های مبارزه عدالتخوهانه درجامعه شهرت یافت و اعضای این بخش حزب (پرچمی) بنام انسان های بافهم وبا دانش در میان اجتماع ازمحبوبیت توده ای برخوردار بودند.
« پرچم » منحیث مکتب وطن پرستی ، انسان دوستی و ترقی پسندی در تاریخ نهضت داد خواهی و مردمی کشور جایگاه برازنده ای را احراز مینماید. درسالهای بعدی تحلیل ها و مقالات پرچم در فعالیت های سیاسی ، آموزشی مورد بهره قرار میگرفت و درکورسهای آموزش درون حزبی به اعضای حزب تدریس میشد.
در خور یاد میدانم که در نتیجه اهمیت بزرگ کار سیاسی ـ رسانشی « پرچم » ؛ بخش های گوناگون کاری آن مورد پژوهش های اکادیمیک قرار گرفته و دوستانی تیزس های دکترا ویا اسپیرانتوری شانرا به این موضوع اختصاص داده اند . بادریغ در دو سه دهه گذشته در جو نامناسب و خصمانه تبلیغاتی امپریالیزم و ارتجاع تصورات و برداشت های نادرست و گمراه کننده در باره جنبش های انقلابی کشور و نقش رسانه های نشراتی آن پخش شده و مایه گمراهی مردم به خصوص نسل جوان کشور گردید است .
خوشبختانه در این تازه گی ها گروهی از رفقا به ابتکار بزرگ و ستایش برانگیزی دست زده و با استفاده از ابزار مدرن تخنیکی کلکسیون پرچم را کاپی « اسکن » و به ویرایش دوباره آن دست و بازو برزده اند. این رفقای ارجمند از سرمسوولیت پرچم را مال همه ترقیخواهان کشور و بخش جدایی ناپذیر جنبش مردمی و انقلابی کشور دانسته و با این خدمت بزرگ نسل های کنونی و آینده گان را با این مکتب بزرگ سیاسی و رسانه ای کشور آشنا می سازند.
« پرچم » را رفقا در سایت « پرچمداران رسالتمند » در نشانی :
نشر و آنرا در اختیار همه گذاشتند. مطالعه و خوانش داشته های جریده پرچم از یکسو کمکی به آشنایی از شرایط مبارزه ترقیخواهان دیروز کشور بوده ؛ و پرده از روی تبلیغات دروغین و تهمت زنی های ارتجاع و امپریالیزم بر نسلی از بهترین وطنپرستان کشور برمیدارد ؛ از سویی هم به مبارزین امروزی نشان میدهد که کارسیاسی ـ رسانشی در مبارزه سیاسی از ارزش سترگی برخورادر بوده و کم توجه ای به آن جفای بزرگی به حق مردم و جنبش میباشد.
تولد دوباره این جریده تابناک وستاره درخشان راه مبارزه عدالخوهانه را به همه رهروان راه مردم و سرفرازی و طن تبریک گفته ؛ به این باورم در شرایطی که نیروهای دموکرات وچپ کشور ازهم دور وپاشیده هستند ، این اقدام خواهد توانست در نزدیکی و تجمع رزمنده گان ترقیخواه کشور مانند گذشته نقش ارزنده ای را ایفا نماید.
امید این میراث گرانسنگ گذشته گان ارمغانی باشد برای نسل امروزین بخاطر نزدیکی ،همسویی ، پیریزی و تشکل یک حزب واحد در راه تحقق ارمانهای والای انسانی.
بامداد ـ اجتماعی ـ۱۵/۱ـ ۲۵۰۲