تکرار سناریوی لیبیا در سوریه
شاید بسیاری از اینکه موضوع ایجاد منطقه امن در سوریه بعد از شش سال از آغاز بحران مجددا بر سر زبان‌ها افتاده، تعجب می کنند. اکنون صحبت‌ها درباره ایجاد منطقه امن، در سایه تحولات زیادی صورت گرفته که از‌جمله آن کاهش تعداد آواره گان سوری، پیش روی ارتش سوریه در مناطق مختلف، خروج جبهه النصره از « وادی بردی» و تشدید درگیری‌ها میان احرار‌الشام و گروه تازه‌تاسیس « هیات آزادی شام » در ادلب است.
عبدالباری عطوان، سردبیر روزنامه مستقل رای‌الیوم، در گزارشی درباره ایجاد منطقه امن در شمال سوریه، می نویسد: صحبت درباره ایجاد منطقه امن در سوریه مساله جدیدی نیست؛ اما مساله جدید این است که دونالد ترامپ، رییس جمهور جدید امریکا، در گفت وگوی تلفونی با ملک سلمان
بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان، مجدد این بحث‌ها را بر سر زبان‌ها انداخت. دو طرف در این گفت‌وگوی تلفونی با ایجاد مناطق امن در سوریه و یمن توافق کرده‌اند.
ولید معلم، وزیر خارجه سوریه در دیدارش با فیلیپو گراندی، کمیشنر امور پناهنده گان سازمان ملل متحد تاکید کرد هرگونه تلاش برای ایجاد منطقه امن در سوریه بدون هماهنگی دمشق، نقض حاکمیت سوریه محسوب می شود و عواقب خطرناکی دارد. وی از همه آواره گان سوری خواست به کشورشان بازگردند. در این میان، مساله حایز اهمیت صحبت های سرگیی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، است. او گفت: ماسکو آماده بررسی طرح دونالد ترامپ برای ایجاد مناطق امن به شرط موافقت دمشق است. کاملا طبیعی است که دمشق با ایجاد چنین مناطقی موافقت نمی کند؛ چرا که از اهداف پشت پرده امریکا خبر دارد، دمشق نگران تکرار سناریوی لیبیا است؛ زمانی که ناتو به فرماندهی امریکا و با نقشه مشترک فرانسه و انگلیس از ایجاد مناطق امن در شهر بنغازی به بهانه محافظت از غیرنظامیان برای به راه‌انداختن کشتار و سرنگونی نظام معمر قذافی دیکتاتور سابق لیبیا و غرق کردن این کشور در تنشی خونین، استفاده کرد. رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه، نیز همین اظهارات را تکرار کرد. وی گفت: نیروهای «سپر فرات » ترکیه بعد از آزادی شهر الباب و ایجاد مناطق امن در آن، برای سرنگونی نظام سوریه در دمشق گام برخواهند داشت؛ اما ترکیه اظهاراتش را بعد از فشارهای روسیه پس گرفت.
بسیاری معتقدند ایجاد مناطق امن، مقدمه ای برای تقسیم سوریه به دولت‌ها و مناطق خود گردان بر اساس اصول طایفه ای و نژادی خواهد بود. پیش نویس قانون اساسی‌ای که روسیه بین شرکت کننده گان در نشست آستانه توزیع کرده بود، شک و تردید و نگرانی‌های مقامات سوریه را بیشتر کرد؛ به ویژه اینکه برخی از بندهای آن هویت عربی را از سوریه می گیرد. مناطق امن در بنغازی به بهانه محافظت از جان ساکنانش و باقی ماندن مردم لیبیا در داخل مرزهای این کشور ایجاد شد؛ اما آنچه اتفاق افتاد، این بود که نیمی از مردم این کشور در مصر یا تونس آواره شدند و در شرایط اجتماعی و اقتصادی بسیار سختی زنده گی می کنند؛ مردم بزرگواری که کشورشان دارای منابع نفتی فراوان است. ما معتقد هستیم هیچ عاقلی نمی‌خواهد چنین سرنوشتی داشته باشد./ ش
بامداد ـ رخداد های مهم جهان ـ ۱/ ۱۷ـ ۱۸۰۲