ترقیات عالم روبه بالاست ،ما از بالا به پایین می ترقیم

ترقیات عالم روبه بالاست

ما از بالا به پایین می ترقیم

میر عبدالواحد سادات

از شمس النهار، بنیاد گزاری مطبوعات مدرن ، آغاز تجدد و مدرنیته در نیمه دوم قرن (۱۹ م )

تا :

رادیو شریعت ، طالبانیزیم و مردود خواندن تجدد ، در اخیر ربع اول قرن (۲۱ م )

در نیمه دوم قرن ( ۱۹ م ) علامه سید جمال الدین و در اخیر ربع اول قرن (۲۱ م) هیبت اله آخوند طراز دیوبندی

اوایل قرن (۲۰ م ) نهضت مشروطیت و سر باختن سالار آن مولانا محمد سرور واصف قندهاری در راه آزادی و با این پیام وخشورانه تاریخی :

ترک جان و ترک مال و ترک سر

در ره مشروطه اول منزل است

در اواخر ربع اول قرن ( ۲۱ م ) برقراری امارت اسلامی ( اسارت اسلامی ) قندهار

در اوایل قرن ( ۲۰ م ) سراج الاخبار و مولوی عبدالروف « خاکی »

در اخیر ربع اول (۲۱ م ) شیخ عبدالحکیم « بحرالعلوم » اکوره ختک پاکستان

صد سال قبل :

قانون اساسی ، قانون مطبوعات ، نهضت امانی و محمود طرزی ، داوی ، محمد ولی خان دروازی ، لودین ، غبار ، نذیهی و در تداوم آن محمودی ، مولانا خسته ، سید اسماعیل بلخی ، انیس و …

در ربع اخیر قرن ۲۱ م ) و در روز مطبوعات :

فتوای قتل مخالفان در خارج توسط نطاق سابق شبکه حقانی.

با این مرور ارتجالی و نه ارتجاعی ، کلام شاعر که در شروع تذکار بافت ، مصداق حال و روز گار ماست .

مقصر کی است ؟

پاسخ عام و شعار زده ما این است که :

اجنبی و از انگلیس ، تا روس ، امریکا و پاکستان و …

اما :

جواب شعوری و نقادانه این است که :

خود ما و من مقصرم !

شاید این دلیل ساده پشتوانه استدلال ما شود که :

هیچگاهی و در تمام دوره ها در دفاع از ارزش‌ها و بویژه ارزش متعالی آزادی ، حق بیان و مطبوعات آزاد پیگیر و استوار نبوده ایم .

به همین خاطر در روز جهانی جهانی مطبوعات حرف و سخن محکم در تبجیل از ین روز نداریم .

به هر حال :

باید پاسدار و مدافع مطبوعات آزاد باشیم که وجدان جامعه متمدن و رکن چهارم قدرت است .

افغانستان در شرق و آسيا در رديف محدود كشور هاى قرار دارد كه سابقه داشتن مطبوعات ان تا يك و نيم ميرسد .

سوم ماه مى روز جهانى ازادى مطبوعات است و افغانستان زیر سیطره طالبان و در بیست ماه اخیر بسرعت دراه تهدید و تحدید ازادی مطبوعات سیر مینماید و حسب گذارش منتشره امروز ( ۳۴ ) مرحله سقوط نموده است .

شمس النهاربحيث اولين اخبار درنخستین مطبعه سنگی کشور ودر باغ علم گنج به اهتمام مرحوم میرزاعبدالعلی خان ، بچاپ رسيد . این اخبارنقطه عطف تلاش امیرشیرعلیخان درتطبیق ریفورم ها بخاطر دولت سازی و تغیرات اجتماعی بود و نشر آن درفهرست پیشنهادی سیدجمال الدین افغان به امیر موصوف نیز وجود داشت .

از آن زمان تا اکنون سیر و تطور مطبوعات با فراز و فرود های جدی همراه بوده است ، ریفورم های امیر حبیب اله ، زمینه نشر اولين و دومین اخبار ( سراج الاخبار ) را بوجود آورد و جنبش مشروطیت اول و دوم و تلاشهای محمودطرزی که بحیث « پدر ژونالیزم » شناخته میشود ، صفحه یی با اهمیت در گشودن دروازه های مطبوعات مدرن درکشورمیباشد .

در دهه دموکراسی شاهی بیشترین اخبار غیردولتی و آزاد فعال بود و تعداد آنرا تا ( ۳۴ ) قید نموده اند وزیاد ترین اخبار و نشرات دولتی بعد از نهضت امانی در سالهای حاکمیت ح د خ ا ( حزب وطن ) وجود داشت ، البته آزادی مطبوعات درتمام این چهارده دهه با مد و جذرهای جدی و متفاوت همراه بوده است .

در دو دهه اخير در افغانستان ( ۸۶ ) تلویزیون ، ( ۲۲۲ ) رادیو و ( ۱۴۶ ) اخبار و مجله بنشر میرسد و جایگاه ( ١٢٢ ) را در جهان بحساب مطبوعات و آزادی آن احراز مینمود . البته در سالهاى اخير چندين میليون افغان در داخل و خارج افغانستان در فیسبوک ، تويتر و ...فعال می باشند .

واضع است که تغیرات کمی چشمگیربود و اما متاسفانه « رکن » چهارم قدرت ( مطبوعات و رسانه ها ) از لحاظ کیفی درسطح نازل قرار داشت و آفت انجوسالاری ( ) نیز دراین تنزیل نقش داشته است .

طرح این سوال حایز اهمیت جدی است که :

چرا مجموع نشرات به محور منافع افغانستا ن فعاليت نميكردند ؟

موثریت این نشرات در مسایل اساسی صلح ، ثبات و گذار به بازسازی و رفتن بشاهراه ترقی از چه قرار بود ؟

آیا در راه وصل کردن روان بودند و یا در مسیر فصل کردن تیشه میزدند ؟

و در یک سخن ، در جدل تاریخی علم و جهل جایگاه آن در کجا بود ؟

البته بررسی این سوالات ایجاب نقد و ارزیابی دقیق و مسلکی را مینماید .

در یادهانی ازاین روز روان خبر نگاران و مبارزان آزادی مطبوعات را که جام شهادت نوشیده اند، شاد میخواهیم و بر اهالی مطبوعات و زحمات صادقانه شان حرمت مینماییم .

كمال مطلوب است تا حسن ختام با ذكر خير يكى از سابقه داران اهل مطبوعات و مبارز استوار و پيگيرازادی مطبوعات ، اين ياداشت را پايان دهيم :

اين شخصيت ارجمند ملى و حقوقدان سابقه دار جناب عبدالحميد « مبارز » نويسنده اثار فراوان ميباشد که با مشروطیت سوم افغانستان حشر ونشر داشته و درسال ( ١٩٥٧ م ) مدير مسوول روزنامه انيس و در رژيم هاى مختلف عهده دار وظايف مهم بوده است .و تا اخیر عمر و در بيشتر از نود سالگى كماكان مدافع ازادى مطبوعات بود و در حسرت آزادی به جاودانه گی پیوست ، که روانشان را شاد میخواهیم .

باذکر شعری که در پیشانی اخبار شمس النهار درج است و به امید آزادی و مطبوعات آزاد این یادواره را می بندیم :

کاری که بر تو کل تو کردم ابتدا

یارب به فضل خویش رسانش به انتها

با حرمت

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۲/ ۲۵ـ ۰۶۰۵