آسیا آماده رقابت قدرت های جهانی

آسیا آماده رقابت قدرت های جهانی

محمد ولی

آسیا در متن دکتورین جدید سیاست خارجی روسیه جا داده شده گفته شده است که « سیاست راهبردی روسیه در قرن ۲۱ تبدیل اروایشیا به فضای تمام قاره ای با هدف صلح ، ثبات ، اعتماد متقابل توسعه و رفاه است.»

بخشی از روسیه در آسیا و بخشی از آن در اروپا واقع است ، این موقعیت چانس روسیه را در داشتن متحدین آسیایی نسبت به امریکا بیشتر میسازد .

گذشته تاریخی علایق روسیه در مورد آسیا به قرن هژده و نزده میرسد ، در دستگاه دیپلوماسی روسیه تزاری بخش « اداره آسیایی » وجود داشت که بیشتر به توسعه نفوذ روسیه بر آسیا توجه میداشت . روسیه اولین کشوری بود که در آن زمان با چین موافقتنامه امضا کرده بود و با جاپان نیز سرو کار داشت اما در جنگ سال ۱۹۰۵ترسایی با جاپان شکست خورد .

نظر روس ها در مورد امپراطوری ترکیه عثمانی چنان بود که آن مناطق آسیایی تنها بروسیه ارتباط دارد .روسیه با امیر نشین های ضعیف آسیای میانه مشکلی نداشت انچنانکه در جنوب شرق آسیا داشت ( شکست در جنگ با جاپان ) ازینرو به آسانی تا کناره های آمو دریا رسید ه توانست . آن وقت رقابت روس و انگلیس معین کننده مناسبات هردو امپراطوری در مورد آسیا بود .

پس از جنگ جهانی دوم علایق دولت جدید ( اتحاد شوروی ) نسبت به آسیای میانه کما فی السابق محفوظ بود که سیاست توسعه انقلاب سوسیالیستی تا هند را در برمیگرفت و برای پیشبرد آن نماینده گی کمینترن را در سرخان دریای ازبکستان در کنار دریای آمو تاسیس کرد که شبکه های مخفی تا باجور میرسید .

امریکایی ها بیش از یک قرن در مورد نفوذ روسیه در آسیا نگرانی داشتند ، رییس جمهور روزولت ضمن این نگرانی می گفت « هیچ ملتی در جهان نیست که به اندازه روسیه سرنوشت سالهای آینده در دستانش نباشد » .در سال ۱۹۰۴ که جاپان به روسیه حمله نمود امریکا جانب جاپان را گرفت ، با انهدام کشتی جنگی روسیه توسط جاپان گفت « من از پیروزی جاپان کاملآ خوشنودم ‌زیرا در حقیقت بازی ما را انجام میدهد » .

بعد از جنگ جهانی دوم که ادامه نفوذ در آسیا در نصب العین اتحاد شوروی قرار داشت امریکا سیاست مهار و سدبندی را پیش گرفته و در سال ۱۹۵۴ پیمان آسیای جنوب شرقی ( سیتو ) را تشکیل داد. سیاست سد بندی امریکا توام با حملات نظامی بر برخی کشور های آسیایی مانند لاووس ، ویتنام و کمبودیا بود . ایزنهاور رییس جمهور آنوقت امریکا میگفت سقوط لاووس بدست کمونیست ها به معنای سقوط همسایه های آن ( کمبودیا و یتنام جنوبی ، تایلند و برما ) میباشد .

حمله امریکا بر ویتنام و کوریا جز همین سیاست بود که می خواست خط مهار را از فلیپین تا جزایر ایکوارشی بلاکو ، اوکیناوا تا الاسکا وصل نماید و سد مانع در برابر تحرکات اتحاد شوروی گردد .

سفارت خانه امریکا در آن وقت در سایگون از بزرگترین سفارتخانه ها در جهان بود که علایق امریکا در آسیا را نشان میداد. امریکا تبلیغ میکرد که توازن جهانی در گرو هندوچین است .

با درنطرداشت سوابق رقابت روسیه و امریکا در مورد آسیا دکتورین جدید سیاست خارجی روسیه دراین مورد بی تشدید مداخلات امریکا باقی نمی ماند. امریکا حالا بیشتر روی تایوان متمرکز گردیده است تصویب سپردن سلاح های مدرن به آن جزیره در روز قبل مفهوم سیاست امریکا در مورد آن منطقه آسیا را بخصوص در رقابت با چین تمثیل میکند .

روسیه که با طرح این سیاست میتواند پشتوانه قوی در عرصه های اقتصادی ، محصولات زراعتی ، توسعه تجارتی و صادراتی بدست آورد برای امریکا قابل هضم نمی باشد زیرا آسیا از لحاظ منابع زیر زمینی ، نیروی فراوان کار ، حاصلخیزی زراعتی و کثرت نفوس برای هردو قدرت جهانی ارزش جداگانه دارد.

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۳ـ ۰۸۰۳

مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .