خانم گودرون هاریر یکی از ژورنالیست های کارشناس اتریشی در امور کشورهای اسلامی است که رویداد های سیاسی و دیپلوماتیک را به ارزیابی می گیرد. او امروز، دهم ماه اگست ۲۰۲۱ میلادی با طرح پرسش و پاسخی طالبان را چنین معرفی مینماید :

پرسش : طالبان در اصل کی ها اند ، منشا آنها کجاست ، نام آنها به چه معنا ست ؟

پاسخ : طالبان افغانی حرکت مهاجرین پشتون ـ افغان است که در نتیجه جنگ در سالهای ۱۹۹۰ میلادی ایجاد و در سیمینارهای دینی در پاکستان تربیت شده اند . طالب معنای شاگرد و محصل را دارد . در اسلام خالص و شدید آنها سنت های قومی محافظه کارانه شدید پشتون نیز جاگرفته است . طالبان در اواسط سالهای ۱۹۹۰ میلادی افغانستان را تسخیر نمودند ، اما پایتخت کشور ، کابل در سپتامبر ۱۹۹۶ م تحت سلطه آنها درآمد. سازمان تروریستی اسامه بن لادن در« امارت اسلامی افغانستان » پناهگاه امنی را بدست آورد. پس از حملات تروریستی القاعده بر نیویارک و واشنگتن در سپتامبر ۲۰۰۱ م ایالات متحده امریکا و متحدینش برافغانستان حمله نموده و طالبان را سقوط دادند .

پرسش : در نتیجه کدام جنگ طالبان بعدی از افغانستان فرار کردند ، آنها در زمان تسخیر کشور در سال ۱۹۹۶ م کی ها را شکست دادند ؟

پاسخ : قطعات اتحاد شوروی در سال ۱۹۷۹ م وارد افغانستان شدند و در سال ۱۹۸۹م بدون آنکه موفق به تامین صلح شوند برگشت نمودند . جنگ سالاران اسلامیست که از سوی عربستان سعودی ، پاکستان و ایالات متحده امریکا حمایت میشدند در برابر آنها می جنگیدند. پس از خروج شوروی ها و ناکامی حکومت وابسته به آنها ، جنگ سالاران که بیشتر از گروه های اتنیکی ( پشتون ، ازبیک ، تاجیک ) نماینده گی مینمودند بجان هم افتادند. ازهمین رو طالبان در نخست بمثابه آورنده گان ثبات تلقی میشدند .

پرسش : نیروی نظامی طالبان از کجا سر چشمه میگیرد ؟

پاسخ : طالبان را سازمان استخبارات نظامی پاکستان ، آی اس آی تسلیح و تجهیز نمود و از آنها حمایت کرد .این سازمان خواهان آن بود تا در افغانستان رژیم متحد با خود را بوجود بیآورد . همچنان طالبان از نگاه ایدیالوژیک دارای متحد ینی در پا کستان بودند . سازمان مادر برای آنها «٬ جمعیت العلمای اسلام » بود که خود ریشه در حرکت بیداری اسلامی « دیوبند » دارد . دیو

بند در نیمه دوم سده نزدهم میلادی تاسیس شد .

پرسش : آمر طالبان کی بود ؟

پاسخ : ملا محمد عمر ( درگذشت ۲۰۱۳ م ) خود را امیر مومنین میخواند .تنها پاکستان ، عربستان سعودی و امارات متحده عربی « امارت اسلامی افغانستان » ( ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ م ) را برسمیت شناختند . رژیم طالبان اسلامی و خود کامه بود و تصورات آنها ازشریعت که زنان به خصوص از آن رنج می بردند با ابزار خشن تطبیق میگردید .

پرسش : طالبان پس از شکست خود در سال ۲۰۰۱ م چه کردند ، آمر شان امروز کی است ؟

پاسخ : چهره های برجسته آنها در خفا بودند و « شورای رهبری » آنها در کویته پاکستان اقامت داشت . در سالهای اول چنان معلوم میشد که قیام آنها نتیجه ایرا ببار نخواهد آورد . اما برگشت آنها در برابر چشمان ایالات متحده امریکا و ناتو که عملیات را در سال ۲۰۰۳ م بدست گرفت در سالهای پیشین بدرستی صورت گرفت . رهبر امروزی شان مولوی هیبت الله اخوند زاده است . سلف وی ملا اختر محمد منصور را که پس از ملا عمر رویکار آمد ، ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۱۶ م به قتل رسانید .

پرسش : نیرومندی طالبان و تمویل آنها چگونه است ؟

پاسخ : حدسیات خیلی از همدیگر متفاوت است . تعداد جنگجویان آنها را میان ۵۸ تا ۱۰۰ هزار نفر تخمین میکنند . پول آنها در سرزمین تریاک یعنی افغانستان در اصل از تجارت مواد مخدر و قاچاق آن سرچشمه میگیرد. طالبان از راه جمع آوری حق الحفاظت و باج گیری در مناطق تحت کنترول شان هم تقویت میشوند . همچنان از راه اختطاف نیز پول بدست می آورند .

پرسش : سازماندهی سیاسی آنها چگونه است ؟

پاسخ : رهبری طالبان متشکل از آخوند زاده و سه معاون وی است که هر کدام آنها مسوولیت معین را به عهده دارد . ملا محمد یعقوب بخش ایدیالوژی و دین ، سراج الدین حقانی عرصه نظامی و ملا عبدالغنی برادر امور سیاسی را به پیش می برند . این ریاست « شورای رهبری » را اداره مینماید و کمیسیون های مختص به موضوعات مختلف همچو وزارتخانه ها زیر نظر شورای رهبری کار می کنند . در ولایات افغانستان والی های احتیاطی و قوماندان ها ی نظامی بکار گماشته شده اند . حقانی همزمان شبکه حقانی فرامرزی افغانستان ـ پاکستان را رهبری می نماید . ملا برادر رییس مذاکرات با ایالات متحده امریکا بود .

پرسش : مذاکرات با ایالات متحده چگونه بوجود آمد و دستآورد آن چه بود ؟

پاسخ : زمانیکه ایالات متحده امریکا در سال ۲۰۰۱ م به افغانستان حمله کرد ، آنها طالبان را بمثابه بخشی از سازمان ترور جهادی بین المللی القاعده می دیدند . به هر پیمانه ایکه پس از دو دهه آرزومندی برای ترک افغانستان شدیدتر گردید به هما ن اندازه ایالات متحده امریکا حاضر گردید تا این تصور را تصحیح نماید . ازاین رو آنها طالبان را حرکت ملی پشتون ـ افغانی خواندند که در قیام اند و می خواهند در قدرت سهیم شوند . افغانستان از نگاه نظامی قابل کنترول نبود ، حکومت مورد حمایت ایالات متحده و ناتو در کابل ناتوان و فساد پیشه بود و طالبان دوباره نیرو گرفتند . بر این بنیاد رییس جمهور پیشین ایالات متحده امریکا دونالد ترامپ مذاکرات را با آنها آغاز کرد . در ماه فبروری ۲۰۲۰ م قرار دادی به امضا رسید که در آن طالبان در برابر خروج ایالات متحده امریکا از افغانستان خود را مکلف به مذاکراه با حکومت افغانستان در مورد تقسیم قدرت و عدم اجازه دادن مجدد سازمان های تروریستی در خاک افغانستان نمودند. با احتمال که نکته اول ( مذاکره با دولت ـ مترجم ) در این تعهد اکنون حذف گردیده است .

برگرفته از روز نامه لیبرال استاندارد، مورخ دهم اگست ۲۰۲۱ م

برگزارنده : عمر محسن زاده

یادداشت بامـداد :

این معلومات تنها بخاطر شناخت برخی از دیدگاه های بیرونی پیرامون رویداد های داغ کشور به نشر رسید . البته ارزیابی کارشناسان افغانی و پژوهشگران وارد به قضایای منطقه ما ، به ویژه در باره نقش پاکستان و متحدین آن در ادامه و مشتعل ساختن بیشتر آتش جنگ در افغانستان بر فاکت های انکارناپذیر و تحلیل های ژرفتراستوار است که ریشه های پرابلم ها را به خوبی نمایان میسازد . سلسله نشر آنها را ادامه خواهیم داد .

بامـداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۱ـ ۱۱۰۸

مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .