درحاشیه رخدادهای قبرس
محمود فاضلی
همان طور‌که پیش بینی می شد سفر رجب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه، به قبرس شمالی در سالروز چهل وهفتمین سال عملیات نظامی ترکیه در قبرس با حساسیت های بین المللی، یونان و قبرس همراه بود. اردوغان در دیدارش از بخش ترک نشین قبرس ضمن حمایت از تقسیم قبرس و « راه حل دو کشور» اعلام کرد، « ازسرگیری روند مذاکره جدید تنها بین دو کشور میسر است. برای این امر نیز باید بر حاکمیت و جایگاه مساوی تاکید شود. بدون پذیرش وجود دو ملت و دو کشور مستقل نمی توان در مذاکرات پیشرفت کرد. کلید حل بحران جزیره قبرس در به رسمیت شناختن حق برابری ترک های قبرس در بحث حاکمیت است. رد کردن راه حل دو کشور به معنای نادیده گرفتن حقوق ترک های قبرس در حاکمیت، استقلال و حقوق است».
او خطاب به یونانی‌های قبرس مدعی شد آنها از عقده اقلیت دانستن ترک ها در جزیره قبرس دست نکشیده‌‌اند و راه حل مبتنی بر عدالت را رد کرده اند و به مواضع غیرصادقانه و به دور از حقایق این جزیره ادامه می دهند. هرچه زمان بگذرد، ملت ترک قبرس از استقلال و آزادی خود کوتاه نخواهد آمد. از ما انتظار نداشته باشید که همچنان ترک های قبرس را به عنوان یک اقلیت تحت اداره یونانی های قبرس بپذیریم. طرف یونانی به هیچ یک از وعده های خود متعهد نبوده و در گذشته نیز طرح صلح کوفی عنان، سزمنشی اسبق سازمان ملل متحد و همه پرسی اجرا‌شده برای برقراری نظام فدرالیزم در جزیره را رد کرد. ازسرگیری مذاکرات تنها براساس راه حل دو کشور نخواهد بود. از این به بعد، ما نمی گوییم بخش شمالی و بخش جنوبی جزیره قبرس، ما از حالا به بعد خواهیم گفت قبرس ترک. اردوغان در زمینه پیوستن قبرس جنوبی به ناتو مدعی شد: « اگر به اسناد ناتو نگاه کنیم فعلا ما جواب مثبت نداده‌ایم، الحاق قبرس جنوبی به ناتو درچنین شرایطی غیرممکن است. ترکیه اکنون آن کشوری نیست که زمان الحاق یونان به ناتو وجود داشت. اکنون ما اینجا هستیم. آنها نمی توانند ترکیه را دور بزنند ».
به گفته اردوغان در نشست ویژه مجلس قبرس شمالی، « وحدت جمهوری ترک قبرس شمالی بالاتر از همه ملاحظات سیاسی است. امروز برادری ابدی میان ترکیه و جمهوری ترک قبرس شمالی را که قدرت خود را از خون شهدای ما می گیرد، بار دیگر به تمام جهان اعلام می کنیم. آرمان قبرس، موضوع مهمی است. این آرمان ملت بزرگی است که سال 1974 قهرمانانه حماسه آفریدند.»
سخنان او با انتقاد هایی از سوی اروپا همراه بود. اتحادیه اروپا و امریکا با طرح اردوغان برای منطقه « ورشا » در جنوب شهر فاماگوستای در قبرس مخالفت کردند. این منطقه پیش از حمله ترکیه به قبرس در 1974 ترسایی یکی از مناطق مهم برای گردشگری در این کشور به شمار می آمد اما پس ازحمله نظامی ترکیه و فرارساکنان، ازآن زمان تا اکنون این شهربه یک منطقه متروکه تبدیل شده است، اما سال گذشته مقامات ترکیه و قبرس ترک نشین دوباره از بازگشایی آن خبر دادند.
جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از اردوغان خواست از تشدید تنش ها خودداری کرده و به گفت وگوهای مبتنی بر « فدراسیون دو منطقه ای دوجامعه‌ای» بازگردد. اتحادیه اروپا بر لزوم پرهیز از اقدامات یک جانبه ناقض قوانین بین‌المللی و اقدامات تحریک آمیز در جزیره قبرس که خطری برای بازگشت به میز مذاکرات برای حل وفصل فراگیر پرونده این جزیره به شمار می رود، تاکید کرد. وزیر خارجه امریکا اقدام ترکیه را « کاملا مغایر با قطع نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد» می داند. اقدامات ترک های قبرس در واروشا تحریک آمیز، غیرقابل قبول و ناسازگار با تعهدات پیشین این کشور برای تعامل سازنده در گفت وگوهای سازش است. بریتانیا مواضع اردوغان را در تضاد با مصوبات شورای امنیت و آن را تهدید کننده روند سازش در قبرس می داند. لندن در حال رایزنی اضطراری درباره این موضوع با سایر اعضای شورای امنیت است. فرانسه نیز دعوت اردوغان به راه حل دو کشور را تحریک آمیز می داند. به باور پاریس، این اقدام، بازگرداندن اعتماد لازم برای از سرگیری فوری مذاکرات به منظور رسیدن به یک راه‌حل عادلانه و دایمی برای پرونده قبرس را تضعیف می کند. مصر نیز اگرچه مذاکراتی برای بهبود روابط با انقره دارد اما این گام را در تعارض با قطع نامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد می داند. اسراییل نیز ضمن اعلام همبستگی با قبرس از طرح ترکیه در منطقه واروشای قبرس عمیقا ابراز نگرانی کرد. قبرس نیز که این اقدام را «غیرقانونی و غیرقابل قبول» توصیف کرده شکایت رسمی خود را به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارایه کرد.
یونان مواضع اردوغان را ضربه ای به چشم انداز حل وفصل مساله قبرس بر مبنای قطع نامه‌های شورای امنیت ارزیابی می کند. آتن که اقدامات ترکیه را باعث نگرانی سایر کشورهای اروپایی و رهبران اتحادیه اروپا می داند، مدعی است هرگونه تحول منفی در قبرس، روابط ترکیه با اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به اعتقاد دندیاس، وزیر خارجه یونان، در قبرس راه حل دوکشوری وجود ندارد. پیشنهاد تشکیل دو کشور از سوی ترکیه نمی تواند راه حلی برای مساله قبرس باشد. اتحاد مجدد قبرس تنها راه حل مساله این جزیره است و سایر گزینه ها راه حل نیستند و خلاف حقوق بین‌المللی هستند.
بامـداد ـ دیدگاه ـ ۳/ ۲۱ـ ۲۹۰۷
مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .
Copyright ©bamdaad 2021