درهمسایگی ما چه میگذرد :

ایران در صدر جدول مصرف‌ کننده گان‌ تریاک دنیا

ستاره لطفی

شاید شنیدن کلمه « تریاک»  ناخودآگاه کشور افغانستان را در ذهن تداعی کند، اما اشتباه نکنید؛‌‌‌ این همسایه شرقی‌‌‌ کشور ما‌‌‌ با وجود این که اولین تولید کننده‌‌‌ این ماده مخدر‌‌‌ در دنیاست، اما بزرگ ‎ترین مصرف کننده آن درجهان نیست. این عنوان مانند بسیاری از عنوان‌های  منفی دیگر متعلق به کشور ماست.
ایران‌‌‌ در مصرف ماده مخدر «تریاک» نیز مانند اغلب موارد منفی دیگر‌‌‌ رکورد زده و در سرلیست کشورهای مصرف کننده این ماده مخدر در جهان قرارگرفته است. نزدیک به نیمی از تریاک تولیدی در‌‌‌ دنیا در ایران مصرف‌ می ‌شود. این خبر را چند روز پیش معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت اعلام کرد. رضا ملک ‌زاده گفت: ده هزار تن تریاک درجهان تولید‌ می‌ شود، از این مقدار تقریبا ۴۲ درصد آن در ایران مصرف‌ می ‌شود که بیشترین مصرف کننده تریاک درجهان است. وی همچنین اعلام کرد حدود ۸ تا ۱۰درصد ایرانیان بالای ۴۰ سال تریاک مصرف می‌ کنند.
این اولین بار نیست که مصرف بالای تریاک در ایران خبرساز‌ می ‌شود هر ازچند گاهی موسسات داخلی و ‌بین‌المللی با استناد به آمارهای جمع‌ آوری شده، ایران را پرمصرف ‌‌ترین ماده مخدر تریاک در دنیا معرفی‌ می ‌کنند.

مصرف تریاک ‌مقدمه مصرف مواد مخدر صنعتی

در حالی مصرف تریاک در ایران رکورد زده است که بسیاری مصرف تریاک را‌‌‌ مقدمه مصرف مواد مخدر صنعتی‌ می ‌دانند و‌ می ‌گویند بسیاری از افرادی که به مواد مخدر صنعتی معتاد شده‌اند، با مصرف تریاک شروع کرده و به این راه گام نهاده‌‌‌اند و بعدها الگوی مصرف ‌شان را از مواد مخدر سنتی به صنعتی تغییر داده‌‌‌اند. شاید به همین دلیل است که ایران در مصرف مواد صنعتی شیشه نیز در لیست بالای جدول قرار دارد و جز۵ کشور اول مصرف کننده این ماده دخانی است.

آمار معتادان به مواد صنعتی و سنتی نیز در حال افزایش است. چند روز پیش سیدعلی فاطمی، نایب رییس انجمن داروسازان از رشد‌‌‌ معتادان در کشور خبرداد و گفت:« آمار امروزه رشد تعداد معتادان در کشور تقریبا به سه برابر رشد جمعیت رسیده است!» وی در یادداشت‌اش که در رسانه آفتاب ‌نیوز منتشر شد نوشت:« به زودی تعداد مراکز ترک اعتیاد، از تعداد داروخانه‌ ها بیشتر‌ می‌ شود.» در ماه سنبله امسال نیز ناصر اصلانی، معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر در مورد آمار معتادان گفت: براساس آمار، دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر معتاد رسمی در کشور داریم و تخمین زده می ‌شود که یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر نیز معتاد شناسایی نشده وجود داشته باشد.  با توجه‌‌‌ به این آمار‌‌‌ احتمالا چهار میلیون و ۲۰۰ نفر معتاد در کشور وجود داشته باشد. اما بسیاری آمار واقعی معتادان کشور را بیشتر از آمار اعلام شده قلمداد‌ می‌کنند؛ آماری که روز به روز به تعداد آن هم اضافه‌ می ‌شود. مرگ و میر ناشی از اعتیاد یکی از شواهد آمار بالای اعتیاد درکشور است. چند سال پیش‌‌‌ وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایران طی گزارشی اعلام کرد‌‌‌ که طی پنج سال گذشته روزانه ۷۰نفر به معتادان کشور اضافه شده است و همچنین روزانه ۸ نفر بر اثر مصرف مواد مخدر جان خود را از دست می‌دهند.

نگاه درمانی به تریاک باعث رشد مصرف آن شده است

برخی از کارشناسان مصرف بالای تریاک در کشور را به یک باور غلط گره‌ می ‌زنند و معتقدند نگاه درمانی به تریاک باعث گسترش مصرف آن در میان طیف ‌های مختلف جامعه شده است. این طیف‌‌‌ قشرهای مختلفی از جامعه حتا قشر تحصیلکرده و پزشک را نیز شامل‌ می ‌شود، به همین دلیل بود که رضا ملک ‌زاده‌‌‌ به تازه گی از پزشکان خواست که از تجویز تریاک به عنوان دارو خودداری کنند. درحالی که بخشی از مردم کشور با تصور‌‌‌ غلط تاثیر مثبت تریاک بر سلامتی، به سمت مصرف این ماده دخانی کشیده‌ می ‌شوند که تحقیقات پزشکی خلاف این تصور را ثابت کرده است. آن گونه که محققان پزشکی‌ می‌ گویند مصرف تریاک نه تنها برسلامتی تاثیر مثبت ندارد، بلکه باعث بیماری‌های زیادی از جمله سرطان است و مصرف آن موجب سرطان شش، مثانه، حنجره، مری و حلق‌ می‌ شود.

« پیشگیری» به فراموشی سپرده شده است

علاوه بر نگاه درمانی به مصرف تریاک که درگسترش مصرف این ماده دخانی تاثیر گذاشته است، بی ‌توجهی به مقوله «پیشگیری» از مصرف مواد مخدر از جمله تریاک نیز یکی از دلایل رشد مصرف آن است.  براساس شواهد، در ایران‌‌‌ نه فقط در زمینه مواد مخدر بلکه در همه زمینه‌ها به «پیشگیری» توجه کافی نمی‎ شود و با وجود این که شعار پیشگیری بهتر از درمان است سر‌ می ‌دهیم، اما در عمل از این قاعده پیروی نمی ‌کنیم. در کنترول بیماری‌ها در ساخت‌ وساز و ... این رویه وجود دارد. این رویه‌‌‌ در مصرف مواد مخدر هم صادق است.
به گواه کارشناسان حوزه اعتیاد، کشورهای دیگر از جمله کشورهای اروپایی چندین برابر ایران برای پیشگیری از اعتیاد سارمایه گذاری‌ می‌ کنند. چند سال پیش هومن نارنجی‌ها،‌‌‌ مدیر کل وقت فرهنگی و پیشگیری ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به این که ایران از نظر پیشگیری از اعتیاد در رتبه بسیار پایین ‌تری نسبت به کشورهای دیگر به ویژه کشورهای اروپایی قرار دارد،‌‌‌ گفت: که مصارفی  که در ایران صرف پیشگیری از اعتیاد برای هر فرد‌‌‌ می‌شود، تنها ۰،۴ دلار است. این در حالیست که هزینه پیشگیری ازاعتیاد درکشورهای اروپایی برای هر فرد ۱۵ دلار است. البته با وضعیت‌‌‌ بد اقتصادی این روزها احتمالا این رقم‌‌‌ در کشور کمتر هم شده است. در این میان برخی همسایگی با افغانستان به عنوان بزرگ ‌ترین تولید کننده تریاک در دنیا را عامل افزایش مصرف این ماده مخدر‌ می ‌دانند. ناصر اصلانی چند وقت پیش با اشاره به شرایط جغرافیایی کشور و اثر این مساله در گسترش مواد مخدر، گفت: ایران در همسایگی افغانستان به عنوان بزرگ ‌ترین تولید کننده مواد مخدر جهان قرار دارد و عبور مواد مخدر تولید شده درافغانستان از ایران برای رسیدن به بازارهای جهانی، دسترسی به مواد مخدر را برای ایرانیان آسان ‌‌تر کرده و باعث گسترش اعتیاد در ایران شده است. / همدلی

 

 

بامـداد ـ دیدگاه ـ  ۲/ ۲۰ـ ۰۹۱۱

مضمون اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .

Copyright ©bamdaad 2020