کرونا سبب تغییر اتحادیه اروپا میگردد

کرونا سبب تغییر اتحادیه اروپا میگردد

نسیم سحر

نوام چامسکی زبان شناس ، فیلسوف ، نظریه پرداز مشهور و تحلیلگر سیاسی ۹۱ ساله امریکایی، چند ماه قبل با شبکه ی تلویزیون “دموکراسی در جنبش اروپا ۲۰۲۵ " (DiEM25) در باره موضوع کرونا به گفت وگو پرداخت و چنین گفت:

"بعد از پایان گرفتن بحران کرونا جهان با دو گزینه محتمل روبرو خواهد شد، یا بر تعداد نظام های تمامیت خواه و مستبد بمراتب ددمنش تر افزوده می گردد و یا یک بازسازی بنیادین با شرایط انسانی تر در جوامع ایجاد خواهد شد."(۱)

واینک اولین اثرگذاری کرونا بر اتحادیه اروپا درج تاریخ اتحادیه اروپا میگردد . زعمای ۲۷ کشور اتحادیه اروپا طی نشست های چهارشبانه روزی در بروکسل بعد از گفت و گوی های نفس گیر و بحث های طولانی و حتا اتهامات پیرامون علیه یکدیگر دو موضوع مهم یعنی تصویب یک بسته بزرگ مالی ۷۵۰ میلیارد یورویی برای جبران خسارت اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، و همچنان تصویب بودجه ۱۰۷۴ میلیارد یورویی طویل المدت ( هفت ساله از ۲۰۲۱ الی ۲۰۲۷) اتحادیه اروپا را طی یک قرارداد تاریخی به امضا رسانیدند.

این توافقنامه در نوع خود بی سابقه در تاریخ اتحادیه اروپا میباشد که نشانگر آغاز یک فاز نوین در تاریخ اتحادیه اروپا محسوب میگردد . دراجلاس این اتحادیه یک پاکت مالی بزرگ بازسازی ۷۵۰ میلیارد یورویی بنام ( RRF) بمراتب بزرگتر و متفاوت تر از پلان مارشال یعنی اعطای کمک بلاعوض مبلغ ۳۹۰ میلیارد یورو به کشورهای متضرر از ویروس کرونا و متباقی ۳۶۰ میلیارد یورو بقسم قرضه با بهره خیلی پایین به کشورهای نیازمند بتصویب رسید. پول این فوند از طرف کمیسیون اتحادیه اروپا از بازار آزاد برای مدت حدود چهل سال از طرف تمام کشورهای اتحادیه اروپا بطور دسته جمعی استقراض خواهد شد. بازپرداخت این قرضه بزرگ از سال ۲۰۲۸ شروع و تا سال ۲۰۵۸ بطور کامل بازپرداخت خواهد گردید(۲ ).

اختلافات و گفت و گوی دشوار درمیان سران اتحادیه اروپا :

مفکوره ایجاد یک بسته بزگ مالی 750 میلیارد یورویی برای جبران خسارت اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا از طرف امانویل مکرون رییس جمهور فرانسه مطرح شد و مورد حمایت انگلا میرکل صدراعظم جرمنی قرارگرفت که برمبنای پیشنهاد اولی مبلغ 500 میلیارد یورو بطور بلاعوض به کشورهای با بدترین درآمد کل ملی و بیکاری شدید به اثر شیوع کرونا که عمدتا کشورهای ایتالیا ،اسپانیا و یونان ...را دربرمیگرفت اعطا گردد . چهار کشوراین اتحادیه هریک هالند ، اتریش ، سویدن و دنمارک که بنام "کلوب صرفه جو" و گاهی هم "کلوب حریص ها " مسماشده بودند، مخالفت شدید شانرا علیه کمک های بلاعوض 500 میلیارد یورو نشان میدادند وپافشاری مینمودند که تمام مبلغ 750 میلیارد یورو بطور قرضه ویا وام د راختیار کشورهای عمدتا اروپای جنوبی و شرقی که از شیوع ویروس کرونا بیشتر متضرر شده بودند قرار گیرد . کشور فنلند نیز گاهی با این چهار کشورهمنوا میشد.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا در قسمت نحو توزیع این پول ها ، چی مقداری از قرضه و یا چی مقداری کمک بلاعوض و بر اساس کدام موازین وشروط در اختیار کشور های اتحادیه اروپا قرار داده شود،اختلافات شدید داشتند.

روزنامه داگنس نیهیتر ( DN) (3) سویدن ، مارک روته (Rutte Mark) صدراعظم هالند را رهبرغیررسمی این کلوب "صرفه جو" ویا " حریص" معرفی کرده است. روزنامه د رمورد مارک روته مینویسد که وقتی او ملبس با واسکت زرد در ماه اپریل غرض بازدید به یک ساختمان جمع آوری زباله ها و اشیا غرض استفاده مجدد واقع هاگ وارد شده بود ، یکی از راننده گان موتر انتقال زباله ها با صدای بلند به رییس حکومت خطاب نمود :

ببخشید ! این پول ها را به ایتالوی ها و اسپانیوی ها ندهید !

روته بلادرنگ پاسخ داد که " نی، نی، نی ". برطبق این روزنامه سپس مارک روته در مطبوعات اروپای جنوبی به " مستر نی ، نی، نی " ( ”Mr. No ,No, No”) شهرت یافت.

آقای مارک روته صدراعظم هالند نسبت به همتاهان سویدنی ، اتریشی و دنمارکی در گروپ " صرفه جوها " در گفت وگو ها با قاطعیت و انعطاف ناپذیری سخن میگفت و بعوض کمک های بلاعوض به اعطای قروض تاکید میورزید و در پایان تلاش کرد تا بخش کمک های بلاعوض هر چه کمتر باشد. امانویل مکرون رییس جمهور فرانسه ، ویکتور اوربن صدراعظم هنگری و جوزپه کونته (Giuseppe Conte) صدراعظم ایتالیا ، او را مانع اصلی برای یک توافق قلمداد میکردند. مارک روته برعلاوه طرفدار حق ویتو برای کشورهای اتحادیه اروپا بود درصورتی که از پول صندوق کمک غرض مجادله با شیوع کرونا به مقاصد دیگر استفاده شود( روزنامه DNمورخ 21 جولای 2020 ). لذا آقای مارک روته پافشاری به شروط واگذاری کمک های بلاعوض به کشورهای متقاضی میکرد و درصورتیکه آن شروط از طرف برخی کشورها مراعات نگردد ، کمیسیون اتحادیه اروپا امکان متوقف ساختن موقت این کمک ها را داشته باشد. این شروط عبارت بودند از اصلاحات اقتصادی و عدم نقض اصول و پرنیسپ های دولت قانونمدار ویا دولت بر مبنای قانون (Rechtsstaat) که عمدتا متوجه کشورهای پولند و هنگری میگردید.

این روز نامه در شماره مورخ 22 جولای 2020 (4 ) خود مینویسد که ویکتور اوربن صدراعظم هنگری در جریان گفت وگو ها پیرامون شروط بسته مالی برای جبران خسارت اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا شخص مارک روته صدراعظم هالند را به " تنفر از هنگری " متهم نمود.

در سویدن بحث های فراوان د رمورد موضعگیری بسیار ضعیف سویدن د رقسمت شروط واگذاری کمک های بلاعوض به کشورهای نیازمند صورت گرفت . حزب چپ سویدن ( V) از حکومت در زمینه به شدت انتقاد کرده و ازحکومت بخاطر عدم وضاحت این شروط در توافقنامه بروکسل ودر جریان نگذاشتن جزییات توافقنامه و شروط با کمیته اتحادیه اروپایی پارلمان سویدن به کمیته قانون اساسی (KU ) شکایت خواهد نمود.

قابل یادآوری است که کشورهای هنگری و پولند اکثرا به توصیه های صندوق بین المللی پول توجه نمی کنند و همچنان سیاست های مهاجرتی شان بیشتر با کشورهای چک و سلواکیا هماهنگی داشته و با سیاست های اکثریت اعضای اتحادیه د رمغایرت قراردارد و این اختلافات سبب شده که اتحادیه اروپا سیاست واحد مهاجرتی نداشته باشد.

گفتنی است که این توافقنامه بروکسل نخست باید در پارلمان اتحادیه اروپا و سپس در پارلمانهای کشورهای عضو مورد تایید و تصویب قرار گیرد و سپس میتواند قوت اجراییه وی پیدا نماید.

پارلمان اروپا در جلسه مورخ 23 جولای خویش بودجه اتحادیه اروپا را با اکثریت آرا (465 رای موافق ، 150 رای مخالف و 67 رای ممتنع ) درکل مورد تصویب قرارداد و خواستار یک سلسله تغییرات در آن شد. این تغییرات در اخیر ماه سپتمبر و یا آغاز اکتوبر در فیصله نامه نهایی علاوه خواهدشد.

دیوید ساسولی ، رییس پارلمان اروپا گفت که این نهاد در جریان نشست امروز خود «شماری اصلاحیه» را بر بودجه تصویبی اتحادیه اروپا اعمال خواهد کرد. وی کاهش بودجه مهاجرتی را از جمله موارد اختلاف خواند گفت این مورد منجر به «تضعیف واکنش اروپا» خواهد شد.

اوروزلاین، رییس کمیسیون اروپا، با اذعان به وجود مشکل قطع بودجه نهادها در طرح تصویبی کمیسیون اروپا، بودجه جاری را قرصی ( تابلیتی) خواند که بلعیدنش دشوار است.

شارل میشل، رییس شورای اتحادیه اروپا از نماینده گان خواسته بود که از بودجه احیای اقتصادی پشتیبانی کنند.

منتقدان درپارلمان می گویند کاهش بودجه در حوزه تحقیقات، صحت، ابداعات و اختراعات و سیاست اقلیمی از جمله کاستی های بودجه تصویب شده توسط کمیسیون اروپا است. ( 4)

این تغییرات شامل لغو تخفیفات درحق العضویت برخی کشورها ، از سرگرفتن بودجه کاهش یافته برای برنامه های مختلف و سخت گیری بیشتر درپیروی از اصول دولت های قانونمند به عنوان شرط دریافت کمک بلاعوض از اتحادیه اروپا خواهد شد.

توافق در تصویب بسته احیای اقتصادی و بودجه اتحادیه اروپا :

رهبران کشورهای اتحادیه اروپا بعد از گفت وگو های چهار شبانه روزه بالاخره مورخ 22 جولای 2020 در بروکسل به یک توافق رسیدند و بسته احیای اقتصادی مبلغ 750 میلیارد یورو و بودجه طویل المدت هفت ساله (2021 الی 2027) اتحادیه اروپا (MFF ) با مبلغ 1074 میلیارد یورو و در کل مبلغ 1.842 تریلیون یورو را به تصویب رسانیدند. تصویب این بسته مالی بزرگ این امکان را مساعد میسازد تا کمیسیون اروپایی مبلغ 750 میلیارد یورو را ازبازار آزاد مالی استقراض دسته‌ جمعی نماید.

تقسیم این فوند بزرگ کمکی ( بسته احیای اقتصادی ) در بین 27 اعضای اتحادیه اروپا بطور صد درصد هنوز مشخص نشده است و اما توافقات کلی در مورد صورت گرفته است . در کل توافق صورت گرفته تا مبلغ 390 میلیارد یورو بطور بلاعوض و مبلغ 360 میلیارد یورو بطور قرضه ویا وام د راختیار کشور های متقاضی قرار داده شود. کمک ها براساس معیار های تعیین شده از قبیل میزان تاثیر کرونا بر اقتصاد کشور ها وبادرنظر داشت درآمد کل کشور و بیکاری و آنهم پس از گزارش تاثیرات منفی شیوع ویروس کرونا بالای اقتصاد کشور های متقاضی به کمیسیون اروپایی پرداخته میشود. ازینرو هفتاد فیصد این کمک ها د رجریان سالهای 2021 الی 2022 بعد از گزارش وضعیت واقعی و اجرای موفقانه "کار خانگی" از سوی کمیسیون اتحادیه اروپا در اختیار کشور های متقاضی قرار خواهد گرفت. متباقی 30 فیصد کمک ها درسال 2023 پرداخته خواهد گردید . ازینرو رقم دقیق این کمک ها در جریان سالهای 2021 الی 2023 تغییر خواهد نمود.

کشورهای گیرنده قرضه د رمدت چهل سال یعنی تا سال 2058 فرصت خواهند داشت تا این قرضه را بپردازند و یک بخش پول قرضه اتحادیه اروپا از طریق وضع مالیات بر پاکت های پلاستیکی ، بیرون شدن کاربن دای اوکساید و گوگل بازپرداخت خواهد گردید.(5 )

بطور کل توافق صورت گرفته که بیشترین کمک های بلاعوض و قرضه د راختیار کشور ایتالیا قرار داده شود و این رقم 28 فیصد و یاحدود 209 میلیارد یورو ازکل فوند کمکی و یا احیای اقتصادی 750 میلیارد یورو خواهد بود . دومین بسته کلان کمک مالی نصیب کشور اسپانیا خواهد شد و سومین بسته کلان کمک مالی به کشورهای کرواسی ، پولند و یونان واگذار خواهد گردید که از جمله برای کشور یونان حدود 70 میلیارد یورو تعلق خواهد گرفت و بهمین گونه کشورهنگری سه میلیارد یورو بیشتر از آنچه درنظرگرفته شده بود دریافت خواهد کرد. و اما بیشترین ارقام ذکر شده در حد حدس و گمان می چرخند و هیچ کس بطور دقیق نمیداند که این کشور ها چی مقداری دقیق از کمک های بلاعوض و قرضه ( اعتبار ویا وام ) را نصیب خواهندشد( روزنامه DNمورخ 22 جولای 2020)(6 ).

سویدن و برخی کشور های دیگر تخفیف سالانه در پرداخت حق العضویت شان در اتحادیه اروپا به شرح زیر دریافت کردند:

جرمنی تخفیف سالانه 3671 میلیون یورو ، هالند تخفیف سالانه مبلغ 1921 میلیون یورو ، سویدن تخفیف سالانه مبلغ 1069 میلیون یورو ، اتریش تخفیف مبلغ 565 میلیون یورو و دنمارک تخفیف سالانه مبلغ 377 میلیون یورو بدست آوردند( 7).

در آغاز برآورد و تقسیم کمک ها براساس معیارها و شاخص های دیگر از قبیل وضعیت اقتصادی کشورها یعنی بدترین درآمد کل و بیکاری بیشتر قبل از پاندیمی کرونا شده بود ولی در جریان گفت وگو ها و چنه زنی های نمایندگان دول اتحادیه اروپا این شاخص ها و معیار ها تغییر یافت و تقسیمات و توزیع کمک های مالی براساس صدمات ویروس کرونا برکشورها صورت خواهد گرفت وجبران صدمات امسال کرونا بعد از راپور محاسبات دقیق آن در ربع اول سال آینده ( 2021) پرداخته خواهد شد.

قابل یاددهانی است که کشور های که قرضه دریافت میکنند فرصت خواهند داشت تا آنرا تا سال 2058 باز پرداخت نمایند. د راینبار زعمای کشور های اتحادیه اروپا در توافق بروکسل خویش تصمیم گرفتند تا کمیسیون اتحادیه اروپا مبلغ 750 میلیارد را از بازار آزاد مالی با بهره پایین استقراض نماید. این یک گام نو و برخورد جدید در تاریخ اتحادیه اروپا بود که هیچگاه به این پیمانه مبلغ بخاطر احیای اقتصادی کشور های عضو بطور دسته جمعی استقراض نشده بود. استقراض دسته جمعی بمعنی مسوولیت گرفتن همه کشور بشمول کشور های ثروتمند وبا ریتنگ بالا در قبال قرضه است که بهره خیلی پایین را همراه خواهد بود .. اگرایتالیا با قروض دولتی 135 فیصد درآمد کل ملی و با ریتنگ پایین خویش که نیازمند قرضه بزرگ میباشد ، به تنهایی تصمیم به استقراض از بازار آزاد میگرفت، واضح است که بهره آن خیلی بالا میبود.

چرا این تغییرات د رحال حاضر؟

درشرایط شیوع پاندیمی ویروس کرونا ( کوید 19 ) و جو سیاسی و بحران اقتصادی ایالات متحده امریکا و چین راه مخاصمت و تقابل را انتخاب کردند ولی کشورهای اتحادیه اروپا مسیردیگری را برگزیدند که دلایل و انگیزه های فراوان برای این امر وجود دارد.

قبل ازتماس به دلایل و انگیزه های این چرخش یک نگاهی اجمالی به پیشینه برخورد اتحادیه اروپا با بحران های دامنگیرکشور های عضو و بخصوص در نمونه یونان میگردد.

درسالهای بحران 2008 ، یونان به کمک مالی بلاعوض اتحادیه اروپا اشد نیازداشت ولی همین کشورهای بزرگ فرانسه و المان در آن سالها نخواستند که قرضداری های یونان را ببخشند ولی امروزبرای سومین ، چهارمین و حتا دومین اقتصاد اتحادیه اروپا خواستارو تاکید به کمک مالی بلاعوض از اتحادیه اروپا مینمایند واستدلال مینمایند که درغیرآن موجودیت این اتحادیه با خطرمواجه میگردد. بازهم پاشنه آشیل درحوزه یورو در راه بود.

شروط قروض صندوق بین المللی پول ، کشور یونان را طی بحران اقتصادی سال 2008 در حال خصوصی سازی و معرض فروش قرار داده بود که آن وضعیت یونان حوزه ایورو اتحادیه اروپا را با خطر مواجه ساخته بود( در این رابطه توجه تان به یک مقاله تحلیلی تحت عنوان " یونان ، پاشنه آشیل حوزه یورو" که در سال 2011 نوشته شده معطوف میگردد. ( 8 ) .یکی از اساسی ترین و مهمترین دلیل این تغییر، شیوع پاندیمی ویروس کرونا ( کوید 19) است و این مصیب که دامنگر تمام بشریت شده برای مجادله با این ویروس و عواقب مرگبار آن بنیازمند همکاری و هماهنگی دسته جمعی تمام بشریت است . اتحادیه اروپا به این چالش جدی روبرو بود و خواست با مساعی مشترک و همبستگی فشرده در قدم اول در میان اعضای اتحادیه به این چالش پاسخ منطقی ارایه نماید و نقش را که عصر بعد از کرونایی برایش قایل شده د رقدم نخست دراین اتحادیه پرقدرت اروپایی ایفا نماید.

دلیل دیگر فکتور اقتصادی :

در شرایط تسلط گلوبالیزم و نیولیبرالیزم شرکت های بزرگ و در قدم اول بانک ها در معاملات خرید و فروش اوراق بها دار با یکدیگر پیوند زنجیره یی پیدا کرده اند .

"میکانیزم در بازارآزاد به گونه ایی است که هرکی را امکانی پیدا شود به قیمت پایین تر میخرد وسپس آنرابه قیمت بسیارگزاف میفروشد واین میکانیزم با سازوبرگ دیگر دریک زنجیر در بازار آزاد باهم مرتبط میگردد. وقتی یک حلقه زنجیرگسست پیداکند ، تمام زنجیر کارآیی خود را از دست میدهد. "

" بانک های المانی و فرانسوی سهم بزرگی درسایر کشورهای پیگس ( پرتگال ، ایتالیا ، یونان، ایرلند و اسپانیا) دارند و ازاین جهت تلاش صورت میگیرد که منافع بانک های المانی وفرانسوی در تمام این کشور ها حفظ گردد."

به اساس نوشته روز نامه داگنس نیهیتر(DN ) چاپ سویدن قروض ایتالیا بیشتر از ۱۰۰ فیصد درآمد کل ملی ایتالیا ( فعلا 135 فیصد ) و بیشتر از قروض دسته جمعی یونان ، پرتگال ، ایرلند و هسپانیه میباشد . اما دولت ایتالیا بیشتر از مردم خود قرض گرفته است . بزرگترین قرضه دهنده گان ایتالیا کشورهای االمان ، فرانسه و بلجیم میباشند ( یونان پاشنه آشیل حوزه یونان).

ازاینرو طرح و پافشاری تصویب این بسته کمکی ( RRF) کشورفرانسه نه تنها بخاطر نجات این کشورها بلکه بخاطر نجات اقتصاد فرانسه نیز میباشد . این کشورها میباییست بپای خود ایستاده شوند تا قروض فرانسه را بتوانند بپردازند.

این یک مینتالیتیت خوب اروپایی است که وقتی همسایه ناتوان گردد باید به دادش رسید و آنرا به پای خود ایستاده کرد تا توان خرید این کشورها بالا برود و معاملات تجارتی مفید و ثمربخش داشته باشند . این را باید کشورهای همسایه افغانستان یاد بگیرند و نه اینکه هر روز یک دام جدید برای بربادی و نابودی وطن ما بگذارند.

کشور جرمنی بعنوان یک کشور صنعتی و صادر کننده علاقمندی فراوان برای احیای اقتصادی کشورهای اتحادیه اروپا وبازار فروش محصولات خود داشته که پیوسته بار سنگین هزینه این بحران ها را بعهده گرفته است.

به باور روز نامه ( DN) در بحران گذشته بیشترین مسوولیت و هزینه به عهده جرمنی قرار گرفته بود وبرعلاوه یونان نیز موضعگیری علیه جرمنی اتخاذ کرده بود و المان را مسوول این بحران میدانست. در بحران کنونی ، المان تصمیم گرفت تا مسوولیت بحران از گردن المان بعنوان لوکوموتیف اتحادیه اروپا به کل اتحادیه اروپا انتقال یابد. و ازینرو با پیشنهاد فرانسه همنوا گردید و موضعگیری سابق خود را تغییر داد.

دلیل سومی فشار های بیرونی :

دلیل دیگر فشار چین بالای تمام سیستم اتحادیه اروپا است و قروض چین یک الترناتیف برای کشور های اتحادیه میباشد . اگر اتحادیه اروپا کشورهای عضو اتحادیه را کمک نکند ، چین به کمک این کشورها خواهد شتافت . خرید بزرگترین بندر یونان توسط چین نباید به یک نمونه ای پیشینه و یا " سابقه ی قضایی که حکم قانون را پیدا کند ـ در مسایل حقوقی "(prejudikat و precedent ) مدیریت بحرانهای اتحادیه اروپا تبدیل گردد. گفتنی است که سرمایه گذاری های بزرگ چین در کشورهای افریقایی و امریکایی و خرید بندرهای مهم در آسیا نمونه های درخشان نفوذ روزافزون چین در جهان میباشد.

خروج بریتانیای کبیر از اتحادیه اروپا و کمپاین های تبلیغاتی رییس جمهور امریکا علیه اتحادیه اروپا و جرمنی که خطر ازدست دادن دو متحد مهم تهدیدیش میکند. همچنان تهدیدات از طرف روسیه ، جرمنی را در معاشرت جدید با فرانسه و ایتالیا که مهمترین کشورها اند قرار میدهد و آنها باید به هر قیمتی که تمام میشود یکجا با هم گره بخورند( 9).

اتحادیه اروپا اینبار قدرت و توان خود را بنمایش گذاشت و نقش را که عصر بعد ازدوران کرونایی برایش قایل شده میخواهد برای ایجاد یک نظم نوین نه تنها در اروپا بلکه در عرصه جهانی نیز ایفا نماید. امیدوارم که این چرخش و تحولات در سایر نقاط جهان بخاطرایجاد یک نظم نوین اقتصادی بر پایه عدالت اجتماعی ویک نظم که سبب حذف قروض سرسام آور برای کشورهای فقیر و به نفع و بخیر تمام انسانهای روی زمین که در زیر سقف گرسنگی قرار دارند تمام شود.

استاکهولم ، مورخ 24 جولای

2020

منابع و ماخذ:

1ـ https://engare.net/corona-neoliberalism/

2 ـ روزنامه DN مورخ 22 جولای 2020

3 ـ روزنامه DN مورخ 20 جولای 2020

4 ـ همان روزنامه مورخ 22 جولای 2020

https://per.euronews.com/2020/07/23/eu-parliament-to-discuss-eu-s-1-8-trillion-budget-deal

5ـ روزنامه داگنس اندوستری ( DI) مورخ 22 جون 2020

6 ـ روزنامه DN مورخ 22 جولای 2020

7 ـ

8 ـ یونان ، پاشنه آشیل حوزه یورو

9 ـ https://www.di.se/ledare/en-ny-eurodebatt/

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۴۰۸

اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .