درکارگاه «خشونت» و«دین»
نوشته : داکتر حمیدالله مفید
در این جستار(مضمون) بر هستی هیچ دینی تاخته نشده مگر تلاش شده تا کجروی های پتیاره یی(بلاها) انسانی پی ورزگرا(متعصب) از پیکر دین ها با بکار گماری خرد وفردانش(علوم) بر ملا گردد.
دیباچه: دیدگذرا به راز آفرینش وپیدایش:
فزیک پژوهان چنین میپندارند ، که جهان هستی نزدیک به ۱۱وشاید ۱۵ ملیارد سال پیش بر بنیاد یک تّرکش نخستین( انفجار اولیه) یا( بیگ بن) طی چند ثانیه با تیزش ( سرعت) غیر قابل تصور پدیدار گردید . این بستاخش (انبساط) وگسترش هنوز هم برپایی دارد .
بر بنیاد پیشداوری (فرضیه) نیروی کشش (جاذبه) انشتاین این گسترش پیدایش(خلقت)در سه راه( مسیر)
میتواند به جنبش(حرکت) افتد:
۱- این بستاخی (انبساط) همواره ( تا ابد) پایدار است .
۲- در یک زمان بی پایان ایستایی ( توقف) خواهد کرد .
۳- در یک زمانی دو باره به حالت بستاخی ( انبساط) نخستین بر خواهد گشت و هستی با یک ترکش
درونی نابود خواهد شد .این پندار تا اکنون مورد پذیرش همه فزیک دانان قرار دارد ،ولی گپ( حرف) پایانی ( آخری ) نیست وتا هنگامی پا بر جاست که دیدگاه دیگری جانشین آن نگردد.
پس از ترکش نخستین( انفجار اولیه) ملیارد ها سال به درازا کشید تا کره ی زمین پدیدار گردید.
زمان پیدایش کره ی زمین را نزدیک به پنج ملیارد سال پیش پیشبینی می کنند .و پیدایش انسان خردورز نزدیک به ۱۳۰ هزار سال را دربر گرفت . از پیدایش باورهای دینی نزدیک به چهار هزار سال می گذرد و دانشمندان به این باور اند،که انسان ۱۲۶ هزارسال رابدون انگیزه های دینی بسر میبرده است .
از دیدگاه دینی جهان را ایزد یکتا در هفت روز آفرید (تورات سفر پیدایش) ودر قران عظیم الشان خداوند(ج) جهان را در شش روز آفرید ( سوره بقره) در اندیشه ی برهمنیزم برهما به جهان هستی وپایداری داد .
پژوهنده گان دینی به این باور اند که نخستین انگیزه های دینی که بر برتری فرا انسانی بنیاد نهاده شد، ده قانون (هامورابی) بود که در آنها هامورابی خویش را بر تر از انسانها پنداشته ویک رده(سلسله) دساتیر کاری (اجرایی) را پی افگند.کسانیکه از این ده دستور سر پیچی می کردند به خشن ترین سزاها روبرو میشدند . واین آغاز خشونت در تاریخ انسانیست.
پس از آنکه هسته های دین باوری پا گرفت ، پهلو به پهلوی آن سزا های گوناگونی نیز به زایش نشست ، بریدن دست وپا مثله کردن ، در آوردن چشمها ، ریختن سرب گداخته در گلو، شکستن استخوانهای دست وپا با چکش ، سوزاندن بدن ، فروبردن میخ در دست وپا وسینه( نمونه ی آن پیکر عیسای مسیح(ع) در کلیسا های رومن کاتولیک ها) ، بریدن پی ها ، اره کردن ، چهار شقه کردن ، به میخ کشیدن ، به دار آویختن ، زنده ، زنده کباب کردن ، زیر پای فیل یا پیش سگ های درنده وگرسنه انداختن نیز رونما گردید .(رویه ۵۵۴ کتاب مشرق زمین، گهواره تمدن).
باستانی ترین دینی که در آسیا وبویژه در کناره های هند وآیرانویچه ( سرزمین اریایه) بودش وهستی داشت ریگویده پنداری است، که پسانها از آن انگیزه های برهمنیزم ، هندویزم ، زردیشتیزم ، میترایزم ، مانییزم ، مزدکیزم، بودیزم ونزدیک به هزار مذهب ، دین وفرقه پدیدار گردید .
در این جستار به گونه فشرده تآملی کوتاهی بر هریک از این ادیان انداخته میشود و خشونتهای که در آنها هستی دارد برجسته می گردد.
خشونت در ادیان هندویزم، برهمنیزم، بودیزم وسایر ادیان پیکر پرستی:
بنیاد اندیشه مذهبی در هند به تثلیث یا سه گانگی گذاشته شده است برهما ، ویشنو وشیوا ، برهما خدای دارای چهار دست در راس دوخدای دیگر قرار دارد ، ویشنو خدای عشق است که بار ها به هیات انسانی درآمده است ، ودر وجود کرشنا نمایان میشود ( کرشنا یک انسان است که در کودکی از ظلم مادر اندر (مادر ناتنی اش) فرار میکند ودر جنگلات پناه می برد ، در جوانی بر میگردد ، پدرش مرده است واو به کمک ویشنو مادرش را خلع میکند ، وبه جایگاه پدر مینشیند سپس مادر اندرش را میبخشاید به عدالت میپردازد وبالای شاه ظالمی که د ختران را میرباید می تازدو او را نابود میسازد آنگاه در هیات خدا درمی آید .) شیوا خدای سومی است که خدای باران ، باد وطوفان میباشد . ( پاروتی ، اوما ، ودورگا ) همسران شیوا اند ، این خدایان سه نیرومند وبا پارووتی ودورگا پنج خدا در راس سی ملیون خدای دیگر قرار دارند نام مجموع خدایان هند اگر نوشته شوند به صد جلد کتاب خواهد رسید
در سرزمین پهناور هندوستان از سالیان دور ودرازی که شاید به ۱۲۰۰ سال پیش از پیدایش عیسا یعنی در دوره ای ویدایی برسد، امور زندگی مردم توسط «درمه شاستره ها» یا «قانون نامه مانو» سر وسامان داده میشد .
این ایین نامه (قانون نامه )در اصل به منظور رهنمایی طبقه براهمه مانوه پیریزی شده بود اما بتدریج یا پیاپی به گونه قانون سراسر جامعه هندوستان در آمد ، بر بنیاد این آیین نامه اگر شخصی از طبقه ( سودره) طبقه عادی جامعه به خوانش کتاب مقدس ومتون وداهای وحی شده گوش فرا دهد ، میبایست گوشش را با سرب گداخته شده پُر کرد . اگر آنرا زمزمه کند باید زبانش را برید ،اگر آن را بیاد بسپارد باید او را دو پاره کرد .بر عکس بر بنیاد همین قانون نامه :«هر چی در این گیتی هست ملک برهمن است » برهمنان را میبایست با پیشکش های ویژه شاد گردانید واین پیشکش ها نمیبایست جنبه صدقه ویا کمک را داشته باشد بل این خدمتگذاری یک تعهد مقدس است ، حتا این خدمتگذاری در برخی از گروپ های دینی هندویزم بویژه میان برهمنان« نمبودری » برهمنان حق شب نخست همه عروسان خطه ی خود را بدست میاوردند . برهمنان «پشتی مارگه» در بمبیی تا همین سالیان نیز ازاین حق برخوردار بودند به گفتاورد(نقل قول) پروفیسور دوبوا، برهمنان معبد «تیروویتی» در جنوبشرقی هند به این باور بودند که نازایی زنانی که شب اول عروسی را در معبد نزد پندت بگذراند، در مان خواهد شد .(شاید افزایش سرسام آور باشندگان هنداز همین علت باشد (شوخی است).)
پذیرایی از یک برهمنی از والاترین تکالیف دینی بشمار میرفت . برهمنی که از صاحب خانه میهمان نوازی نمی دید ، می توانست تمام اندوخته ها وثواب های دینی او را بردارد وبا خود ببرد ، هیچ برهمنی را ولو مرتکب هر گونه جنایتی شده باشد ، نمی توان کُشت ، شاه میتوانست برهمنی گنهکار را تبعید کند با آنهم او اجازه داشت تا دارایی اش را با خودش ببرد . اگر کسی برهمنی را بزند به هزار سال عذاب دوزخ دچار میگردد . اگر کسی از طبقه «سودره» سودره ی دیگر را بکُشد باید صد گاو به برهمنان بدهد واگر کسی، شخصی از طبقه ی «ویسیه» را بکًشد باید هزار گاو به برهمنان بدهد . واگر برهمنی را کسی بکشد باید کشته شود .
مردم هند به چهار طبقه بخش بندی شده بودند :۱- سودره (طبقه پایینی) ۲- ویسیه طبقه میانه ۳- کشتریه طبقه اشرافی و۴- برهمنیه طبقه بالاترین ( وتنها طبقه ی که از مجازات بری پنداشته میشد، طبقه برهمنه بود ).
برهمنان حق داشتند تا گردنکشان ، بی دینان و گنهکاران را در دنیا مجازات کنند این مجازات ظالمانه وعبارت بود از قطع دست وپا ، مثله کردن، درآوردن چشم ، ریختن سرب گداخته در حلق ، شکستن استخوانهای دست وپا با چکش ، سوزاندن تن ، کوبیدن میخ در دست ، پا وسینه ، بریدن پی ها ، اره کردن ، چهار شقه کردن ، زنده ،زنده کباب کردن ،وزیر پای فیل انداختن . افزون بر اینها گنهکار به مجازات های دیگری نیز محکوم می گردید . از آن میان به گفتاورد دوبوا( مشرق زمین گهواره تمدن رویه های ۵۵۴و ۶۵۹) آزمایشی بنام( اوردالی) یا (ور) وجود داشت :
۱- «ور» روغن : که گنهکار باید دستش را تا ارنج داخل روغن جوشان نماید ۲- «ور مار» که سکه ی راد اخل سبدی که در آن مار زهری را گذاشته بودند میندازندو گنهکار باید چشم بسته دستش را داخل سبد می کرد از درون آن انگشتری را بیرون می آورد اگر در «ور» نخست دستش نمی سوخت ودر ور دوم مار او را نمی گزید، بیگناه پنداشته میشود . این بود مجازات در ادیان هندویزم باید خاطر نشان نمود که اکنون در کشور هندوستان از برکت قوانین انسانی همه ی این سزا ها( مجازات) وبهتر وری ها (امتیازات )از بین رفته وهمه هندوستانی ها بدون امتیاز وتبعیض از حقوق برابر در برابر قانون برخوردارند .وادیان هم همه بازتاب دهنده ی نیکو کاری ومحبت وعشق شده اند .
خشونت در ادیان زردشتی ، میترایزم ، مانییزم ومزدکیزم :
بر بنیاد بن مایه های( منابع) پژوهشی در اوستا چنین برایند(نتیجه) بدست می آید که :
ایزد( فر )خود را از سپهر ششم به زمین فرود میآورد وآنرا در وجود فراهیم پدر بزرگ (جد) زردشت
می دمد. این (فر) از پیکر فراهیم در پیکر( دغدوا) دختر فراهیم ، مادر زردشت می دمد و از وجود مادر در وجود پسرش زردشت سپنتما حلول می کند ،
نخستین خشونت :
فراهیم، دختر ش دغدوا را از خانه بیرون میکند واو در خانه سپنتما پناه میبرد ، زردشت در خانه سپنتما به گیتیپیدا می شود ودر همانجا به پیامبری میرسد بخش گاتهای اوستا را با الهام از سروش میسراید وآنرا به گشتاسب پادشاه توانمند پیشکش میکند، زردشت در سن ۷۷ سالگی در جریان جنگی با لهراسپ کشته میشود ، اگر بپذیریم که دین زردشتی ۱۸۰۰ سال پیش از پیدایش عیسا پدیدار بود پس نخستین پیامبری که کشته می شود زردشت است ، واین خشونت دامن دین زردشتی را خون آلود میسازد ، برخی ها چنین می پندارند که پیکر زردشت را در مزار شریف بخاک سپاریده اند ، اما نا آگه از اینکه زردشتیان مرده هایشان را به خاک نمی سپارند ، بلکه مرده های شانرا در جایگاه های ویژه میگذارند تا در خور خوراک پرندگان گوشتخوار قرار بگیرند .
خشن ترین رسمی که در دین زردشتی پدیدار است هما نا ازدواج خواهر با برادر است ، که در هیچ دینی دیگری به رسمیت شناخته نشده است . کشتار دشمن پیمانه ندارد ، مهربانی وترحم بر دشمن پذیرفتنی نیست ، کسی که با تو میجنگد او را بِکُش ، در قطعه ۲۰ بند ۱۸ گاتها چنین آمده است :
« هیچ یک از شما نباید که بسخنان وحکم دروغ پرست گوش دهید زیرا که در بخش جان ومان وشهر وده را دچار احتیاج وفساد سازد پس با سلاح او را از خود تان دور برانید »( گات ها کهن ترین بخش اوستا از ابراهیم پور داود چاپ انتشارات اساطیر)
ویا در بخش ۱۶۳ قطعه ۷۱ گات ها چنین آمده است :
« هیچ یک از این جرم ها نباید از مرد دانایی سر زند زیرا چنانکه معلوم است بعد از ازمایشی که با فلز گداخته مقرر است بنتیجه وسود خواهند رسید.» (همان کتاب) .
چنانیکه بدیده می آید راندن دگر اندیشان با سلاح ومجازات با فلز گداخته در این دین نیز مانند ادیان پیکر پرستی هندی هستی دارد .
بر خی ها باین باوراند که دین زردشتی نخستین دین یکتا پرستی است ، که در روی زمین پدیدار گردید . اما اگر به دیده ای بینا نگریسته شود همگونی های متعددی در دین های پیکر پرستی هندویزم ودین زردشتی پدیدار است :
۱- هم در اوستا وهم در ریگویدا نخستین انسان یا شاه( یم )نام دارد و. در ریگویدا( یم) نخستین انسان مرد وخواهرش(یمی) نحستین بانو(زن)است که افریده شده اند . در اندیشه ایرانویچه باستان کیومرث نخستین انسان است که اهورا مزدا او را آفرید واهریمن او را کشت وخورد واز پیکرش دو قطره خون بر درختی پرید واز آن دوانسان افریده شد. که انسانها همه زاده ی این دوانسان اند .
۲- قدسیت گاو : در دین برهمنیزم گاو(مادر) موجود مقدسی است . که کشتن آن ممنوع است وکسی که گاوی را بکشت گویا خدا را کشته است مجازاتش هزار سال در آتش میسوزد . در دین زردشتی نیز (گاو) موجود مقدسی است به گفتاورد( بندهشن ) اول که چنین است :
« چیزی که اهوره مزدا در میان مخلوقات جاندار بیافرید گاو (ورزاو) بوده است اهریمن از برای تباه نمودن این جانور سود مند ، دیو های آز ونیاز وآزار وناخوشی وگرسنگی را بر آن گماشت که گاو را نابود کند وقتیکه گاو جان سپرد از هریک از اعضایش ۵۵ قسم از حبوبات و۱۲ قسم از گیاها در مان بخش بوجود آمد(ند) نطفه گاو جان سپار بکره ماه نقل شد ه در آنجا پاک وتصفیه گردید واز آن یک جفت گاو نر وماده پدید گشت که سبب بوجود آمدن ۲۷۲ قسم چارپایان(چهارپایان) سودمند شدند . اما روان گاو جانسپار (گوشورون) از کالبد گاو بدر آمد ه در مقابل او ایستاد وبا یک آواز بلند ی که گویا از هزار مرد برخاسته است بدرگاه هرمزد شکوه کنان خروش برآورده گفت « کشور مخلوقات را بکه(به کی) سپردی زمین روی به ویرانی نهاد وگیاه ها خشکید ه آبها زهر آلود شد کجاست آن کسی که تو وعده آفریدن دادی ...» .
۳- همگونی در تعدد خدایان : در بالا نگاشتیم که تعداد خدایان هندویزم به سی ملیون میرسد اگر نوشته شوند به صد جلد کتاب خواهد رسید در دین اوستای نیز تعداد ایزدان نا محدود است بدین گونه: (رویه ۸۴ کتاب گات ها کهن ترین بخش اوستا اثر استاد بزرگوار ابراهیم پورداود انتشارات اساطیر)
« ایزادان جمع ایزد میباشد یعنی کسیکه سزاوار ستایش است یسنا ویشت نیز از همین ماده میباشد یشت ششم فقره اول از صدها وهزار ها ایزد صحبت می دارد .» .سپس به ادامه آمده است :
« در عالم روحانی خود اهوره مزدا در سر ایزدان جای دارد وبزرگترین ایزد خوانده می شود در جهان خاکی زردشت افسر ایزدان است بحسب ترتیب سی روزه پس از تفریق هفت امشاسپند ان ایزدان مهم از این قرار اند : آذر ایزد ، ابان ایزد ، خورشید ایزد ، ماه ایزد ، تیر ایزد ، گوش ایزد ، مهر ایزد ، سروش ایزد ، رشن ایزد، فروردین ایزد ،بهرام ایزد ،رام ایزد ، باد ایزد ، دین ایزد، ازد ایزد ، اشتاد ایزد ، آسمان ایزد ، زمیادایزد وائیران ایزد .
۴- قدسیت آتش: هم در ادیان پیکر پرستی هندویزم وهم در دین یکتا پرستی زردشتی آتش پدیده ای مقدسی است که قدسیت ایزدی دارد . در هردو دین پنج گونه آتش هستی دارد بدین گونه:
۱- برزی سوه یا آتش بزرگ یعنی آتش بهرام ۲- وه هوه فریان یا آتش بدن انسان که همانا آتش غریزه ی انسان است.۳- اُرووا زیشته یا آتشی که در چوب است .۴- وازیشته یا آتش رعد وبرق 5- سپنیشته آتشی که جاودان در برابر اهوره مزدا فروزان است که در فر فروغ ویژه شاهان است.
.نباید پنداشت که دین زردشتی یک دین خشن است این دین در کلیت آرام ترین وپر خرد ترین دین در جهان است بنیاد این دین بر سه اصل عمده که ( هومت (پندار نیک)، هوخت(گفتار نیک) وهوورشت( کردار نیک)است) استوار میباشد. دین بهی یا زردشتی یگانه دینی است که بر بنیاد خرد ودانش استوار است ، ویکی از ادیانی است که در برابر ستمگری وستمپنداری می رزمد واین پندار در قطعه ۱۶ گات ها چنین می درخشد :« از تو می پرسم ای اهورا چه چیز است سزای آن کسی که از برای سلطنت بدکنشی ودروغ پرستی در کار وکوشش است آن بدکنشی که جز ازار کردن بستوران وکارگران دهقان کار دیگری آزاوساخته نمی شود هرچند که از دهقان آزاری باو نمی رسد .» .
خشونت در ادیان ابراهیمی یکتا پرستی :
دید کوتاه در مورد حضرت ابراهیم ودین یکتا پرستی :
از دیدگاه دین پژوهی اسلامی حضرت ابراهیم پسر آذر است که با الهام از ذات یکتا به اندیشیدن می پردازد ودر آفرینش جهان میندیشد ، از خود می پرسد که جهان را کی آفریده است خدایانی که تندیسه اند واز سنگ وچوب بدست انسانها ساخته شده اند ؟ می پندارد که خدایان چوبی وسنگی نمیتوانند این همه جهان را بیافرینند خود آنها آفریده دست انسان ها اند. با خود میندیشد که آفریدگار جهان کیست؟ شاید آفتاب باشد ؟ ولی هنگامیکه آفتاب فرو می نشیند ، می گوید هر اینه من از غروب شوندگان بی زارم ، شب هنگام میپوید شاید مهتاب ویا ستارگان خدای این زمین وکهکشان هاست ولی فرداروز می بیند که همه زایل شده اند می گوید که من از زایل شدگان بیزارم ، پس میندیشد که راز آفرین این جهان به اراده ی ذاتی است که خدای یکتا ونیرومند است . ویگانه است ودر کارزار آفرینش وهستی شریکی ندارد .آنگاه دین ابراهیمی را پیریزی میکند .دین یکتا پرستی ابراهیمی توسط سه پیامبر بزرگ موسا ، عیسا ، وپیامبر اسلام (ص)ادامه داده میشود ، هرسه پیامبر دارای کتاب های آسمانی اند که از آن میان کتاب مقدس طورات موسا درمدت زیادتر از چهل روز به سنگ های نوشته شده به خط عبری نزول میشود . کتاب انجیل توسط حواریون عیسا ۷۰ سال پس از به صلیب کشیدن او به نگارش می آید وقران توسط جبریل به پیامبر اسلام(ص) فرود میاید ،
۱- خشونت در دین یهودی موسایی : در این شکی نیست که دین یهودی یک دین باستانیست وبا ویژه گی های نیکی که داشته توانسته در بهبود زندگی اجتماعی انسانها کار های ارزشمندی را بانجام رساند ولی در این جستار چنانیکه پیداست تنها به مسایل خشونت در ادیان پرداخته میشود، مسایل مربوط به نیکویی های دینی توسط پژوهشگران دین موسایی نگاشته شده اند که به هزار ها من کاغذ میرسند که من با احترام زیاد به همه ی آنها از دوستان دین پندار تقاضا میکنم تا به خواندن آنها ارضای خاطر سازند .
پیش از همه لازم میفتد تا در مورد حضرت موسا جسته وگریحته روشنایی انداخته شود :
بر بنیاد داستانهای طورات وآنچه که در سوره (بقره) قران در مورد موسا یاد آوری شده :از آیه های شماره ۹۱ تا۱۲۳ سوره بقره وبر بنیاد قصص القران چنین میتوان نوشت :
پیش از پیدایش موسا کاهنان در بار فرعون پیشبینی کرده بودند که در میان قوم بنی اسراییل پسری به دنیا می آید که مایه تباهی فرعون می گردد . ( قوم بنی اسراییل یا موسا توسط یعقوب پسر ابراهیم وبه کمک حضرت یوسف به کشور مصر پناهنده می شوند وتا بازگشت بزرگی که رود نیل برای موسا راه باز میکند در مصر بسر می برند. ) فرعون دستور میدهد تا تمام پسرانی را که در خانواده های بنی اسرایل بدنیا می آیند بکُشند ودختران آنها را زنده بگذارند، مادر موسا که درقصر فرعون کارگر است هنگامیکه موسا را بدنیا می آورد از ترس کُشته شدنش او را در سبدی می گذارد ودر آب رها می کند . آب موسا را در قصر خانم فرعون می آورد واو(فرعون) موسا را به فرزندی می پذیرد وبزرگ می کند دایه موسا مادرش است. زمانیکه موسا بزرگ میشود ،به پیغامبری می پردازد وبا فرعون می جنگ ودر پایان با قومش از طریق صحرای سینا به کنعان جایگاه پدریش بر میگردد . ودر راه سینا در وادی کوه طور، کتاب مقدس طورات نوشته در سنگ های خورد وبزرگ برایش فرود می آید .
در کتاب مقدس تورات به مسایل گوناگونی پرداخته شده است که در این جستار تنها به مسایل خشونت بار دینی بسنده میشود :
سزای سنگسار در کتاب مقدس:
در کتاب مقدس برای موارد زیادی سزا های سنگینی پیشبنی شده است که بخش از آنها از این قرار اند:
انکار خدای واحد وتوهین به ذات او :
«وخداوند موسی را خطاب کرده گفت : آنکس را که لعنت کرده است (خدا را) بیرون لشکر گاه ببر ... وتمامی جماعت او را سنگسار کنند.» (لاویان باب ۲۴ ، ایات ۱۳ ببعد.) سنگسار درکتاب مقدس چندین بار آمده است بویژه سنگسار آنانیکه خدایان دیگری را میپرستند در باب ۱۳ ، ایات ۶ تا ۱۰ وهمچنان در بخش اعداد باب ۱۵ ایه ۳۰ دستور جدی میدهد .
گاهی این خشونت به سرنوشت تمام باشندگان یک شهر میرسد چنانیکه در تثنیه باب ۱۳ ، ایات ۱۲ تا ۱۶ چنین آمده است :« البته ساکنان آن شهر را به دم شمشیر بُِکش آن را با هر آنچه در آن است وبهایمش را به دم شمشیر هلاک نما ... وشهر را به آتش کامل بسوزان وآن تا به ابد تلی خواهد بود وبار دیگر بنا نخواهد شد .»
ودر باره خورشید پرستان نیز دستور جداگانه داده شده است :
«اگر در میان تو ... مرد یا زنی پیدا شود ... که عبادت سجده نماید خواه آفتاب یا ماه را آن مرد یا زن را با سنگها سنگسار کن تا بمیرد». ( تثنیه باب ۱۳ ، ایات ۱۲تا ۱۶)
سزا های اطاعت نکردن از روحانیون:
در تثنیه باب۱۷ ایات ۲تا ۶ چنین آمده است:« مطابق مضمون شریعتی که بتو تعلیم میدهند... عمل نما وشخصی که از روی تکبر رفتار نماید وکاهنی را ... گوش نگیرد ، آن شخص کشته شود».
سزا های انحرافات جنسی :
در سفر لاویان باب ۲۰ ایات ۱۰ تا ۱۶ چنین آمده است :
« کسی که با زنی دیگری زنا کند ... زانی وزانیه البته کشته شوند وکسی که با زن پدر خود بخوابد ، وعورت پدر خود را کشف نماید هردو البته کشته شوند ،... واگر کسی با عروس خود بخوابد هردوی ایشان البته کشته شوند ... واگر مردی با مردی مثل با زن بخوابد ( لواط کند) هردوی ایشان البته کشته شوند ...واگر کسی مادرش را به زنی بگیرد این قباحت است هردوی شان بآتش سوختانده شوند . ومردی که با بهیمه ای ( چهارپایان) جماع کند ، البته کشته شود ، این بهیمه را نیز بکُشید، وزنی که با بهیمه ای نزدیک شود تا بآن جماع کند ، آن زن وبهیمه را بکُش »
جالبترین بخش مجازات در مورد دختران باکره در تثنیه باب ۲۲ ایات ۲۰ و۲۱ آمده است :
« مردی در شب زفاف زن را باکره نیابد ، در صورتیکه پدر ومادر دختر «علامت بکارت» دختر (پارچه خونین) را نزد مشایخ شهر نشان دهد ، باید مرد بخاطر تهمت ناروا به پرداخت ۱۰۰ مثقال نقره به پدر دختر متهم شود وتمام عمر اجازه طلاق دادن زن را ندارد « لیکن اگر این سخن راست باشد وعلامت بکارت آن دختر پیدا نشود آنگاه دختر را از خانه پدرش بیرون آورند واهل شهر او را با سنگ سنگسار نمایند تا بمیرد چونکه در خانه پدر خود زنا کرده است . »
در ایات ۲۳تا۲۵ همان باب در مورد تجاوز بر دختران چنین آمده است :
« اگر دختر باکره ای با مردی نامزد شود ودیگری او را در شهر یافته ، با او همبستر شود پس هر دوی ایشانرا نزد دروازه شهر برده با سنگها سنگسار کنند تا بمیرد ، اما دختر را چونکه در شهر بوده وفریادنکرده ومرد را چونکه زن همسایه خودرا ذلیل ساخت ... اما اگر آن مرد، دختر نامزد را در صحرا یابد وآن مرد به او زور آورد ، باو بخوابد ، پس باید آن مرد که باو خوابیده تنها کشته شود . » (همانجا ایات ۲۳تا ۲۵ ) و البته این تخفیف برای آنست که در بیابان اگر هم دختر فریا د بزند صدایش شنیده نمیشود .»
افزون بر این ها حکم اعدام در موارد زیرین نیز بدیده نگریسته شده است:
آدم ربایی : « وهر که آدمی را بدزدد واو را بفروشد یا در دستش یافت شود ، هر آینه کشته شود.» (خروج باب ۲۱ آیه ۱۶)
نفرین ویا لت وکوب پدر ومادر: وهر کسی که پدر ومادر خود را لعنت کند البته کشته شود.» خروج باب ۲۱ آیه ۱۶
بی احترامی در برابر روز شنبه: « پس سبت(روزشنبه) را نگهدارید زیرا که برای شما مقدس است ، هر که آنرا بی حرمت کند ، هر آینه کشته شود.» (خروج باب ۳۱ آیه ۱۴ وباب ۳۵ آیه ۲ ).
سزای جادو گران: «زن جادو گر را زنده مگذار.» (خروج باب ۲۲ آیه ۱۸) وهمچنان در بخش (لاویان) باب ۲۰ آیه ۲۷ به صراحت آمده است :« مرد وزنی که صاحب اجنه یا جادو گر باشند ، البته کشته شوند ، ایشانرا با سنگ سنگسار کنید» افزون بر سزا های خشن بالایی درمواردی دیگری نیز مجازات پیشبینی شده است .
خدای تورات هر کس را بنده خود نمیداند :« شخصی که کوبیده بیضه( خواجه است) وآلتش بریده شده باشد داخل جماعت خداوند نشود ، حرام زاده ای داخل جماعت خداوند نشود حتا تا پشت دهم ، عمونی وموابی داخل جماعت خداوند نشود حتا تا پشت دهم ... زیرا وقتی که شما از مصر بیرون آمدید شما را در راه به نان وآب استقبال نکردند »(تثنیه باب ۲۳ آیات ۱تا ۴).
خدای تورات خدای خشمگین وجبار است ( مانند چهره از خدا که طالبان در دین اسلام داده اند )که ویژه گی ها وکرکتر انسانی دارد . خشمگین میشود ، حسادت میورزد ، از کباب سوخته وقربانی خشنود می شود وحتا از پیدایش انسان پشیمان می گردد . در تورات آمده است :«وخداوند پشیمان شد که انسان را بر زمین ساخته بود ودر دل خود محزون گشت وخداوند گفت: انسانرا که آفریده ام از روی زمین نابود می سازم انسان بهایم وحشرات وپرندگان هوا را چونکه متآسف شدم از ساختن ایشان» (سفر پیدایش باب ۶ ایات ۵تا ۸). خشونت در تورات تا اندازه ای است که سزا های پدران به فرزندان آنها تا چندین پشت میرسد وحتا گناه وسزا به همه ی یک قوم میرسد یکی از این اقوان قوم «مدیان» بود خدا به موسا دستور داد تا انتقام قوم بنی اسرایل را از مدیان بگیرد در اینجا دشمنی ویژه گی های دستجمعی خود را نشان میدهد :« خداوند موسا را امر فرمود تا با مدیان بجنگد وهمه ذکوران را بکشند وزنان واطفال آنها را به اسیری بگیرند وتمامی شهر ها ومساکن وقلعه های ایشانرا به آتش سوزانند ، وموسا به ایشان(سرداران سپاه) گفت : آیا همه زنان را زنده نگهداشتید ؟ ... هر اطفال از ذکور را بکشُیدوهر زنی را که مرد را شناخته با او همبستر شده باشد ، بکُشیدواز زنان هر دختری را که مرد را نشناخته وبا او همبستر نشده برای خود نگهدارید »(اعدادباب ۳۱ آیات ۷تا ۹).
خشونت در دین یهودیت تنها به حضرت موسا پایان نمی پذیرد یوشیع نبی که جانشین حضرت موسا است نیز پیامبر جنگجو است در کتاب مقدس درباره تازش یوشیع به شهر (عای) آمده است : «وواقع شد که چون اسرایلیان از کشتن همه ساکنان عای در صحرا ودر بیابانی که ایشان را در آن تعاقب می نمود ند فارغ شدند وهمه ی آنها از دم شمشیر افتاده هلاک گشتند . .. وهمه ی آنانی که در آنروز از مرد وزن افتاده دوازده هزار نفر بودند یعنی تمام مردمان عای، زیرا یوشیع دست خود را که با مزراق(شمشیر داس مانند)دراز کرده بود ، پس نکشید تا تمام ساکنان عای را هلاک کرد ، پس یوشیع عای را سوزانید وآنرا توده ابدی وخرابه ساخت که تا امروز باقی است.»( یوشیع باب ۸ آیات ۲۴تا ۲۹). سزا های سنگینی برای کسی که روزه نگیرد ، گوشت قربانی را که برای یهوه ( خدا) بوده است بخورد ، وغیره که ازحوصله این جستار بیرون است ، نیز مجازات پیشبینی شده است .
خشونت دردین مسیحیت یا ترسایی : زندگی حضرت عیسا (ع)در میان پیامبران یکتا پرستی از پیچیدگی ویژه ای برخوردار است . پیدایشش ، زندگیش، آموزش هایش ومرگش همه پیچیده ونا پیدا اند ، از آثار دینی مسحیت واسلامی چنین بر می آید که عیسا یک انسان استثنایی است اندیشه وافکارش درست در نقطه مقابل اندیشه وافکار خشن دین یهودیت قرار دارد ، رهگذری است در تاریخ که مدت کوتاهی شاید سه سال در میان شاگردانش زندگی میکند ، آنچه بنام مسیحیت در هاله ی یک مذهب مستقل جدا از یهودیت پی افگنده شد ،در سده ی نخست ترسایی است ، انجیل های چهار گانه( که میان آنها تفاوت های برجسته ی پدیدار است) نزدیک به هفتاد سال پس از مرگ او گردآوری گردیده اند.همچنانیکه در دین مقدس اسلام قران در زمان حضرت عثمان جمع آوری گردید واحادیث حضرت پیامبر(ص)هم در زمان خلیفه سوم گردآوری گردید :
عثمان ابن عفان کو جمع کرد قران
میخواند از دل وجان ، سبحان من یرانی .
در این انجیل های چهار گانه در باره زندگی حضرت عیسا وسخنان او بسیار کوتاه یاد آوری شده است .حتا دوره رسالت او که چه مدتی را در بر گرفت بیان نشده است .مذهب شناس آلمانی رودلف بولتمن مینویسد:
«ما از دیدگاه تاریخی در باره حضرت عیسا چندان آگاهی نداریم ، وآنچه در باره زندگی نامه او میدانیم میتواند روی یک پستکارت هم نوشته شود .».(داکتر هادی رضازاده برگ سبز شماره ۱۳ سیپتمبر ۲۰۰۶ شهر هامبورگ)
حضرت عیسا خود را تنها همان ناجی میداند که در تورات به او بشارت داده شده است ، تا انسانها را از انتقامجویی خشونت وخود خواهی رهایی دهد .او خود را بنیانگذار یک دین جدید نمیدانست ، او خود را یک یهودی می شناساند که تورات را پذیرفته است او در یک موعظه ی بالای کوه می گوید :« گمان مبرید که آمده ام تا تورات وصحف انبیا را باطل سازم و نیامده ام تا باطل نمایم ، بلکه تا تمام کنم.»( متی باب۵ آیه ۱۷) ودر جای دیگری میفرماید:
«آسانتر است که آسمان وزمین زایل شوند ، از آنکه یک نقطه از تورات ساقط گردد.» (لوقا باب ۱۶ آیه ۱۷) .
فلسفه بودش حضرت عیسا زیر نام رها یی بخش بشر از ظلم و آورنده آرامش در روی زمین نمیتواند با جنگ اتمی وریزش هزار ها تن بمب در روی زمین وکشتار سی ملیون انسان توسط دولت های مسیحی سازش داشته باشد . او مردم را به ایستایی در برابر ظلم فرانمی خواند ، بلکه درست بر خلاف آن میگوید: « با شریر مقاومت مکنید ، بلکه هر که بر رخسار ه راست توبا تپانچه(سیلی) زند ، دیگری را نیز بسوی او بر گردان واگر کسی... قبای تو را بگیرد ، عبای خود را نیز بدو واگذار ... من بشما میگویم که دشمنان خود را محبت کنید ... وبه هرکه به شما فحش دهد وجفا رساند ، دعای خیر کنید .»( موعظه بالای کوه در انجیل متی باب ۵ آیات ۳۹ تا ۴۵ وبسیاری از آیات دیگر .) حضرت عیسا بطور قطع طرفدار نظام سیاسی مذهبی نبود ، پیش از مصلوب شدن در دادگاهش در برابر پیلاطیس حاکم روم میگوید:« پادشاهی من از این جهان نیست اگر پادشاهی من از این جهان میبود ، خدام من جنگ می کردند تا به یهود تسلیم نشوم ، لیکن اکنون پادشاهی من از این جهان نیست »( یوحنا باب ۱۸ آیه۳۶) . بر بنیاد همین آیه وآیات دیگر ایجاد دولت واحزاب کرستش(مسیحی) ودولت های دارای نظام جنگی تخطی از هدایات روشن عیسای مسیح(ع) است.
اکنون این پرسش پیش می آید که چگونه در سده های پسین کلیسا ها وپاپ ها توانستند از شخصیت انساندوستی که حتا در جایگاه صلیب برای قاتلینش طلب مغفرت می کند ، سوء استفاده کرده وبه خشونت های شرمباری در طول سده های تاریخ مانند: تفتیش عقاید، کشتار دشمنان ، راه اندازی جنگ های صلیبی سوزاندن دانشمندان، یهود ستیزی ، راه اندازی جنگ های اول ودوم جهانی ، کشتار مسلمانان در بوزنیا، عراق وافغانستان مشروعیت بخشند .
اما در انجیل های بعدی این شخصیت واین اندیشه مسخ میشود پاپ وکلیسا بنام عیسا دیدگاه جدیدی را در دوران اسکولاستیزم در اروپا پیگیری میکنند .
در انجیل در چندین مورد سخنانی از گفتاورد عیسا پدیدار است که درست بودنشان مایه تردید اند : به گونه نمونه : عیسا در انجیل خطاب به شاگردانش سفارش میکند که به روستا ها وشهر ها رفته وراه او را تبلیغ کنند :
«در تمام عالم بروید وجمع خلایق را به انجیل موعظه کنید ، هرکه ایمان آورده ، تعمید کنید و اما هر که ایمان نیاورد برای او حکم خواهد شد » ( مرقص باب ۱۶ ایه ۱۶) ویا در یوحنای ایه ۱۶ آمده است :« نیست پیرو من کسی که از پدر ومادرش ، برادرش ، خواهرش واولادش تنفر نداشته باشد .» .اینجاست که چهره خشنی در دین مسیحیت برانداز میشود وطی سده های ملیون ها انسان را بخاک وخون میکشاند .
خشونت در دین اسلام : پیش از آنکه بپردازیم به مسایل مربوط به خشونت در اسلام لازم پنداشته میشود تا به یک سلسله پرسش ها پاسخ ارایه گردد. نخستین پرسشی که بایست بآن پرداخت اینست ، که چی تفاوتی میان ادیان یهودی، مسیحی واسلام پدیدار است ؟
۱- ایاهرسه دین باورمند به خدای یگانه اند؟
۲- آیا هرسه دین فراقومی ، فراملیتی و فرا دینی می اندیشند؟
۳- ایا هر سه دین در زمینه مجازات انسانها یکسان میندیشند ؟
۴- آیا هرسه دین انسانها را بسوی خوشبختی می کشانند؟
۱-ذات خدا در ادیان سه گانه (یهودی ، مسیحی واسلام):
خدای ابراهیم ، خدایست که اورا از اتش نمرود رهانید ، آتش را برایش گلستان وسرد ساخت واو رابه قله های شامخ پیروزی رسانید ، در دین ابراهیمی بهشت ودوزخی وجود ندارد ، باورمندی به خدای یگانه که آفریدگار زمین وآسمانهاست همه بود ونبود دین اورا میساخت .نیایش به خدا در هنگام ضرورت لازم بود وبس .خدای موسا خدایست مانند یک پدر مانند یک پادشاه که همه ویژه گی های انسانی در او پدیدار است ، خشمگین میشود ، شاد می گردد. پشیمان میشود میندیشد ، با حضرت عُزیر کشتی می گیرد ، از بوی گوشت کباب خوشنود میشود ،به نیایش انسانها نیاز دارد ، هرکه او را عبادت کند مسرور میشود ، کینه توز است مانند یک انسان ، از دشمنانش سخت انتقام می گیرد ، حتا هفت پشت دشمنان خود را نمی بخشاید ونابودمیکند .
خدای عیسا مانند خدای موسا یک پدر است ، که عیسا نیز پسر اوست ومریم هم گویا ماری مقدس از او بار دار شده است . اما مهربان وصمیمی از نیایش وعبادت خشنود می شود وانسانها را در دنیا به بهشت موعود میر ساند .
اما خدای که در قران بازتاب شده ، خدای بزرگ وپر شکوه وجلال است ، یگانه است وهیچ شریکی ندارد، عامل اساسی قدرت است نیروی او در همه چیز وهمه جا پدیدار است . در همه جاست ، انسان ها برایش یکسان اند، با کسی دشمنی ندارد ، انسان خلیفه خدا در روی زمین است . انسان موجود والای است . انسان ذاتی ازخدا است هنگامیکه انسان را آفرید ، در پیکر او روح خود را دمید سوره ((ص)آیات۷۱تا۷۳ )«هنگامیکه پیکر انسان را آفریدم در درون او روح خود را دمیدم وگفتم به آنها( به ملایک)به او( به آدم) سجده کنید ،پس سجده کردند همه ملایک » از این آیات چنین بر می آید که جایگاه انسان بالاتر از جایگاه ملایک است ، همین دیدگاه در ایه 9 سوره سجده نیز چنین آمده است:« پس (پیکر ) او را درست کردم ودر درون او(انسان) از روح خود دمیدم وبرای او توانایی شنیدن ، نیروی دیدن ومهرورزیدن را با آفرینش دل در وجودش دادم .»محمد ابن عربی دانشمند بزرگ اسلامی با به دیده داشتن همین آیات در فصوص الحکم خود (فص یونیسی) چنین میپندارد : چون در پیکر انسان روح خدا است هیچ کس حق ندارد تا انسانی را به سیلی بزند ، زیرا در آنصورت او بر روی خدا سیلی میزند . » در قران بار ، بار از انسان (نه اروپایی ، یا عرب ویا افریقایی) برای همه خلیفه خدا در زمین خطاب شده است .(الاسراء آیه ۶۹ )« یه تحقیق کرامت (توانایی) دادیم بنی آدم را واو را توانایی باربری در خشکه ودریا( دانش کشتی رانی در دریا ودانش حمل ونقل در خشکه)وروزی دادیم (آنها) انسانها را از پدیده ها وخوراکه های پاکیزه وبرتری دادیم او را بر همه آفریده های دیگر ( ملایک ، اجنه ، وهمه حیوانات)با برتری ویژه».
پاسخ ۲-: جایگاه دین در جامعه:
از آیات ورهنمود های (کتاب مقدس) چنین بر می آید که خدا موسا را بخاطر رهایی قوم بنی اسرائیل فرستاد وهدف حضرت موسا نیز این بود تا قوم بنی اسرائیل را از شر قبطی های مصر رهایی بخشد وآنها را بسوی سرزمین موعود بکشاند.خدا ی یهود خدای یک قوم وآنهم بنی اسرائیل است . همه نعمات خدا وهمه رهنمود ها تنها برای بنی اسرائیل فرود آمده است .
حضرت عیسا این تعلق قومی را شکستاند واصل را بر تعلق دینی استوار ساخت ، خدای عیسا خدای مسیحیون است .عیسا وابستگی های قومی یهودی را شکستاند ووابستگی های دینی مسیحی را بنیاد نهاد ، او قوم مداری را به دین مداری دگرگون ساخت ، او انحصار قومی را به انحصار دینی پی افگند .بر همین بنا مسیحیت نه تنها در انجیل بلکه در تمام دوره ای رشد وگسترش خود هرگز نخواست تا دین دیگری را در کنار خود بر حق بداند .
اسلام یک گام از مسیحیت ودوگام از یهودیت فراتر نهاد وبودش دو دین دیگر یعنی یهودیت ومسیحیت را نیز پذیرفت وآنها را برسمیت شناحت.بنا برآن از انحصار قومی ودینی به انحصار عقیدتی (باور به خدای یگانه) گام نهاد .قران از سوره فاتحه که چنین است :« سپاس به خدای که پروردگار جهانیان است» آغاز میشود وبه( سوره الناس) که چنین است:« بگو( ای محمد) پناه میبرم به خدای انسان» پایان میپذیرد . این خدا تنها خدای یهود یا خدای مسیحیون یا خدای عرب یا خدای اسلام نیست بلکه خدای همه انسانهاست خدای بخشاینده ومهربانی که در جهان وتاریخ پیدایش نفوذ کرده است .یهود ونصارا هر کدام با خود خدای خود را آوردند ونام های خدا نیز قومی ودینی است (یهوه) نام خدای یهود است وخدای نصارا خدای دین مسیحیت است که در هیات پدر وپسر نصارنی بازتاب یافته است . همین جهانشمول بودن اسلام موجب شد تا این دین بزودترین فرصت در میان تمام اقوام وملیت ها نفوذ کند وهیچ قوم وملیتی خود را در آن بیگانه نیابد . هیچ یک از کشور های مفتوحه احساس این را نداشتند که مجبور به پرستش خدای عرب گردند . بلکه آنها خدای را پذیرفتند که به همه ی انسانها مربوط است . در قران آمده است « وخلقناکم شعوبآ وقبایلآ لتعارفو» وآفریدیم شما را به اقوام وقبایل تا با یکدیگر تان معارفت ومحبت کنید ، نه دشمنی وکینه توزی . حتا در مورد اعراب که قران به زبان آنها فرود آمده وپیغمبر اسلام از همان قوم است( در سوره توبه آیه ۹۶ )چنین ارشاد شده است :« الا عراب اشداُ کفرآ ونفاقآ» «اعراب در ناسپاسی ، کفر وجدای یا نفاق شدید ترین مردم استند» .
همین موضوع اسلام با وجود باورمند بودن به کامل بودن خود به رستگار شدن اهل کتاب نیز باور مند است در تاریخ ادیان امری جدید ونقطه ی عطفی است در تکامل انسان ودر ک او از خدا ومذهب . دین زردشتی چنانیکه در بالا یاد آوری شده با آنکه از سرود های ریگویدا وحتا خدایانش متآثر است ولی نه سرود های ریگویدا ونه خداهای او را به رسمیت نشناخته است . در قران همیشه از یهود ونصارا بنام اهل کتاب نامیبرده شده واژه کافر هیچگاهی برای یهودیان ونصارانیان بکار نرفته است وحتا به صراحت مسلمانان به خوردن غذا، دادومعامله وحتا ازدواج با اهل کتاب ازاد گذاشته شده اند .
مجازات انسان وگناه های دستجمعی: چنانیکه در بخش های پیشین یادآوری شد دین یهودیت یک دین محلی ومربوط به یک قوم است ، در این دین اقوام دیگر به مجازات های سنگین روبرو شدند اقوام مدیان وعای بخاطر گناه های پدران شان همه به عذاب سخت نابودی روبرو شدند . واین مساله در دین مسیحیت که کتاب مقدس را برسمیت شناخته نیز بدیده نگریسته شده است . ولی در دین اسلام این مساله به گونه ی دیگری است .
دومین تحولی که قران از دیدگاه حقوقی بدیده نگریست حذف سنت گناه ها وسزا های دستجمعی وتکیه بر مسوولیت فردی انسانهاست . هر انسان از کار کرد ها وکردارش خود خودش پاسخگو است.(در ایه ۱۹ سوره الانفطار) چنین آمده است :« روزی که مالکیت ندارد هیچ نفسی به نفس دیگر هیچ چیزی را واراده در این روز تنها به خدای یگانه تعلق دارد .»
در هیچ جای قران بر خلاف تورات وانجیل به مجازات افراد بیگناه ، زنان وکودکان وحیوانات به خاطر گناه گروهی دیگر تذکاری بعمل نیامده است . اگر جنگ وخشونت است بین سربازان دو لشکر است .
واما خشونت در اسلام :
انواع مجازات :
1- مجازات اعدام : نخست اینکه ایا اعدام نوعی از مجازات است ؟ پاسخ پیداست : اعدام نوعی از مجازات نیست بلکه نابودی زندگی انسان است ، فیلسوف وریاضی دان اطریشی (وفات ۱۹۵۱) بر این باور است که مرگ بخشی از رویداد های زندگی نیست ، چون مرگ را نمیتوان احساس کرد ، اگر آن را احساس کنیم ، پس زنده هستیم واگر بمیریم دیگر احساسی نداریم . انسان باید در قرن ۲۱ از خود بپرسد ، که ایا لازم است تا یک گنهکار را نابود کرد ؟(داکتر هادی رضا زاده برگ سبز شماره ۱۴ سال ۲۰۰۷) .
دین اسلام تاریخ بشریت را با پیدایش انسان در بهشت میآغازد وسپس با نافرمانی که ناشی از اراده خو او است نه تصویری از پیش برکشیده با فریب اهریمن یا شیطان از بهشت آرامش برای امتحان بسوی زمین پر از دشواری هافرستاده میشود ، خشونت انسان علیه انسان از همان فرودآیی پدیدار می گردد ، بین فرزندان آدم(هابیل وقابیل) بالای گزینش خواهر بهتر کشمکش رخ میدهد ،هنگامیکه هابیل از قصد قابیل برای کشتن او اگاه میشود ، می گوید:«اگر تو دست خود را برای کشتن من دراز کنی من دست خود را برای کشتن تو پیش نخواهم آورد ، زیرا من از خدای یگانه که خدای جهان است میترسم». ( قران سوره المائده آیه ۲۷ ) وقران از این قتل چنین نتیجه گیری می کند
«به همین منظور نوشتم...اگر انسانی انسانی را بکُشد بدون عوامل قصاص ویا کشته شده فسادی بر پا کرده باشد ، چنین است که گویا همه انسانها را کشته است واگر کسی انسانی را زندگی بخشد چنین است که به همه انسانها زندگی بخشیده است .» (سوره المائده آیه ۳۲).همین دو مورد یعنی قتل عمد وفساد در زمین در قران تا به آخر به عنوان تنها موارد اعدام باقی می ماند وچیزی به آن افزود نمی شود در آیه های پسین به تفصیل سزای کسانیکه با خدا وپیامبر جنگیده وفساد برپا کرده اند نام برده میشود ولی در پایان ایه آمده است :« اگر قبل از آنکه شما بر آنها پیروز شوید وآنها براه راست بازگردند ، بدانید که خدا مهربان وبخشاینده است .»( ایه ۳۴ سوره المائده).
مجازات اعدام در اسلام نسبت به دین های یهودی ومسیحی به کمترین حد خود رسیده است .در قران سزای اعدام تنها در دومورد بدیده نگریسته میشود .۱- کشتن انسان بیگناه ۲- شرارت مسلحانه (مفسد فی الارض). در سایر موارد کشتن انسان واعدام او بدعت است وناپسند زیرادر قران بطور قطعی مجازات ملحدین در آخرت بدوش خداوند است نه در دنیا. وآنچه در دین اسلام آمده حدیث است نه ایت .در مورد قصاص نیز از خانواده مقتول خواسته شده که اگر سزای قصاص را ببخشاید وبه گرفتن دیه اکتفا شود بهتر خواهد بود ، وسپس ذکرشده که هر آینه خداوند بخشاینده ومهربان است یعنی خانواده مقتول اگرقاتل را ببخشایند وبه دیه بسنده شود ، در جایگاه صفت ایزدی بخشاینده ومهربان قرار میگیرد .
۲- سزای سنگسار: نام سزای سنگسار بکلی در قران نیامده است برخی از صاحب نظران بر این باور اند که یهودان تازه به اسلام گرایده سزا های سخت ،نا پسند اجتماعی وغیر انسانی سنگسار رااز طورات زیر نام حدیث داخل دین اسلام نموده اند ، حتا از( آیه۲۵ سوره النسآ) که یک بخش آن چنین است :« اگر یک کنیز شوهر دار مرتکب زنا شود در آنصورت نصف مجازات زن آزاد شوهر دار باو تعلق می گیرد » پیداست که اگر پذیرفته شود که سزای زن زنا کار آزاد، اعدام ویا سنگسار باشد نصف اعدام ویا نصف سنگسارنمی تواند اجرآ شود، پس پیدا است ، که هدف خداوند از مجازات زنا اعدام ویا سنگسار نیست بلکه همان مجازات اخروی است که خداوند برای تمام گنهکاران در روز مجازات آخرت در قران پیشبینی کرده است .. وهر حدیثی که در این مورد روایت شده نیز جدآ خلاف هدایت صریح قران میباشد .
مجازات زنا که در ادیان یهودی ومسیحی سنگسار وکشتن بود در دین اسلام تخفیف پذیرفته به صد دره شلاق در ملای عام مبدل شده است(سوره نور آیه شماره ۲) ، که بادرد ودریغ این سزا نیز در همراهی با حقوق بشر وآزادی های انسانی نمیباشد .
آیا اسلام دین خونریزی وجنگ است؟ با ید پذیرفت که قران مانند سایر برگه ها وکتاب های آسمانی دارای آیات در باره جنگ، کشتار وبر خورد شدید با مخالفان ومشرکان است ، وهمین آیات امروز مایه درد سر برای مسلمانان شده وایاتی را که حاوی بخشایش رحمت ومهربانی است تحت الشعاع خود قرار داده است ،اما ایا این آیات جنگی وکشتار در همه امور زندگی ودر همه دوران ها قابل اجرآ وپیگیری اند ؟
لازم است قران را همانگونه که هست دید. این کتاب تاریخی بازتاب تمام رویداد ها ، دشواری ها ورهنمود های است که طی ۲۳ سال پیامبری حضرت پیامبر اسلام (ص) رخ داده است ، نزدیک به یک بر سوم این مدت در جنگ وستیز میان مسلمانان ومخالفان آنها سپری شده است .و آنچه در این جنگها روی داده به گونه ی در قران بازتاب گردیده است .پیگیری مخالفان ودشمنان ، تلافی وانتقام، بخشایش وستیز همه وهمه به گونه ی بدیده نگریسته شده اند .
در هیچ جای قران سخنی از کشتن وکشته شدن نیست مگر اینکه آیه ی مربوط به یک نبرد مشخص در یک زمان مشخص ودرجای مشخص مربوط نباشد . پس آیا لازم است همان آیات در زمان کنونی نیز بکار گماشته شود ؟
به گونه نمونه: در قران آیاتی درمورد برده ها وبرده داری ورفتار با آنها وجود دارد، اکنون که برده داری در جهان از بین رفته پس با این ایات چی باید کرد ؟ آیادوباره برده داری را از اینکه در قران تذکار شده پیریزی کرد؟ ویا این آیات را به مثابه آیات قرانی فقط قرائت کرد وخواند .ولی از جنبه های تطبیقی آنها گذشت وبس .
پیامبر اسلام ومسلمانان در مکه مدت ۱۳ سال را در توهین، تحقیر وپیگرد سپری کردند ، در این دهه آنچه در قران بازتاب شده آیات شکیبایی ، مدارا وصلح است ، اما هنگامیکه به مدینه هجرت کردند ، وتوانایی ستیز ونبرد را بدست آوردند ، به جنگ ونبرد پرداختند ، در همین هنگام آیات قرانی نیز بازتاب همین رویداد های جنگ ونبرد اند .
یکی از این آیات پردرد سر که پیهم به مثابه ناخون افگار به رخ مسلمانان کشیده میشود( آیه۱۹۱ سوره بقره )میباشد که چنین است :« وهر کجا که آنها را (کفار را) پیدا کردید ، بکُشید ، آنها را بیرون کنید ، از همانجا های که شما را بیرون کردند ، چون ایجاد فتنه وآشوب زشت تر از کشتن است ، تا هنگامیکه در مسجد الحرام به شما نتاخته اند بر آنها نتازید ، ولی اگر در آنجا به شما تاختند ، با آنان بجنگید ، این پاسخ شما به کفار است ، ولی اگر از کار های خود دست کشیدند ، بدانند که خداوند بخشاینده ومهربان است». اکنون به شان نزول این ایت می پردازیم وسپس به جنبه های تطبیقی آن :
زمینه نزول این ایت از این قرار است:« در سال ششم هجری میان پیامبر اسلام وکفار مکه (نه مسیحیان ویهودیان)
(کفار مکه دیگر وجود ندارد )صلح حدیبیه دستینه گردید ، بر بنیاد همین صلح قرار بران شد تا مسلمانان یکسال بعد از مدینه جهت ادای زیارت کعبه به مکه مسافرت نمایند .بر بنیاد این پیمان نامه ، لازم بود تا مشرکان (کفارمکه) سه روز مسجد الحرام را در اختیار مسلمانان بگذارند ، طرفین تعهد کرده بودند ، که هیچگونه اعمال خشونت صورت نگیرد ، ولی به مسلمانا خبر رسید ، که مشرکان تصمیم دارند مسلمانان را که فاقد سلاح اند بر خلاف پیمان نامه در مسجد الحرام غافلگیر کنند ، چون این جریان در ماه حرام(که ماه ممنوع جنگ است همزمان بود) وهم اینکه برای مسلمانان در مسجد الحرام جنگ ممنوع بود، بر این بنا مشرکان مکه با دست باز میتوانستند تا جریان سیاسی اسلام رایکباره خاموش کنند ، از اینرو این ایه نازل شد ومسلمانان صلاحیت یافتند تا در صورت حمله از خود دفاع کنند .
اکنون این پرسش به میان می آید اگر بجای مسلمانان کدام سازمان سیاسی دموکراتیک صلح طلب امروزی میبود چی میکرد ؟ شاهد قتل عام خود میبود ویا اینکه صلاحیت دفاع از خود را اشکار می کرد ؟
در همان زمان این آیت فرود آمد ومسلمانان صلاحیت دفاع از خود را بدست آوردند وهمین آیت موچب شد تا کفار از این موضوع پی ببرند ونبردی روی ندهد ومسلمانان به ادای حج پرداختند.
جنبه های تطبیقی این آیت :
۱- نخست اینکه دیگر کفار مکه وجود ندارد .
۲- این آیت بطور قطع برضد یهودیان ونصرانیان نبود ونیست زیرا در قران در همه جا برای یهودیان ونصرانیان نام های آنها گرفته شده واهل کتاب گفته شده اند .نه کفار .
۳- اینکه دیگر کفاری در نزدیک مسجد الحرام نیست تا بالای مسلمانان حمله کنند .
۴- آنچه از این آیت جنبه ی تطبیقی یا عملی دارد بخش پایانی ایت یعنی بخشاینده گی ومهربانی خدا است که همواره باید به دیده داشت واین صفت را تمام انسانها در امور زندگی خود بکار ببرند وهمیشه بالای یکدیگر بخشایشگر ومهربان باقی بمانند .واکنون که طالب ها والقاعده از این ایت سوء استفاده کرده وبه کشتار مسیحسان می پردازند هیچ ربطی به این ایت ندارد . بلکه در اسلام به گونه بسیار روشن قتل نفس وکشتار انسان ممنوع شده است .
آیا اسلام انتحاری را اجازه داده واین خشونت وحشتناک مجوز اسلامی دارد ؟ وآیا گردانندگان وانجام دهنده گان آن به جنت میروند ؟ بادرد ودریغ در جهان امروزی یک بخش بسیار خشن دین اسلام را کشتن انسانهای دیگر توسط خود کشی یا انتحاری می سازد . سقوط برج های دوگانه نیویارک وکشته شدن نزدیک به سه هزار انسان ، رویداد های خشن کشتار انسانها در کنیا ،بالی ، در بغلان افغانستان ، در مناطق مختلف پاکستان ، در شهر های گوناگون هندوستان، ودر این اواخر کشتن ۱۳ نفر سرباز وافسر امریکایی توسط یک افسر مسلمان امریکایی فلسطینی الاصل وکشتار هزار ها انسان بیگناه توسط مسلمانان طی یک دهه ی اخیر از اعمال وحشتناکی اند که مو بر بدن انسان راست می کنند.آیا این کشتار های گروهی با انتحاری اسلامی اند ؟
در اسلام کشتن انسان ممنوع است «ولا تقتل النفس التی حرم اللهُ علیک» برگردانی:« ونکشید هیچ انسانی را که کشتن او حرام است» . وهمچنان خود کشی بطور قطع حرام است در( ایه ۱۹۵ سوره بقره) چنین آمده است :« ولا تُلقو بایدیّکم الی التهلُکه واحسینو إنّ الله یُحِبُ المُحسنین»«ونیندازید با دستان خود ، خود را به هلاکت ونیکو کاری کنید ، هر اینه خدا نیکو کاران را دوست دارد .». از این ایه به چنین برآیند باید رسید که خود کشی ودیگران را باخود کشتن حرام وممنوع است .کسانیکه آنرا انجام میدهند نه به بهشت بلکه به دوزخ میروند . واین عمل زشت لکه ی بدنامی در تاریخ تمدن بشری پس از جنگ های جهانی ،کشتار مسلمانان در سرونیتسای بوزنیا ،عراق وفلسطین وافغانستان بشمار می آید .مسایل مربوط به قطع دست وحجاب زنان نیز به باز نگری وبررسی جدی نیاز مند است که در آینده به آنها پرداخته خواهد شد .
برپایی دولت های اسلامی وسیا سی شدن دین وپیوند دین با سیاست ایا یک حرکت دینی است ویا تقلیدی از مسیحیت ویهودیت میباشد :(این جستار را برای بعد میگذارم در باره مسایل مطروحه طالب دیدگاه های شما هستم .( داکتر حمیدالله مفید.)(مانده دار)
دیدگاه ـ بامداد۱۳/۱ ـ ۳۰۰۶