آلوده گی هوا، مرگ خاموش

آلوده گی هوا، مرگ خاموش

اخترمحمد

مردم کابل و دشواری های زنده گی

شهر کابل و مردم آن را پدیده های جنایی و امنیتی، نرخ بالای مواد سوختی و به خصوص آلوده گی وجاده ها توسط کراچی ها وعابرین در داخل سرک ها، وسایط نقلیه کهنه و فرسوده با مواد سوخت بی کیفیت و محیط زیست، به شدت تهدید می کند. کابل با تراکم بیش از حد معیاری نفوس و ساختمان های غیر پلانی به شهری آسیب پذیر برای صحت و سلامت مردم مبدل شده است. تردد وسایط نقلیۀ عاری از معیار های لازم برای یک پایتخت، ازدحام ترافیکی به دلیل بندش راه ها آلوده به گازهای زهری، نبود ترانسپورت دولتی و خدمات عامه شهری و استفاده بیش از حد وسایط نقلیه تیزرفتار که باعث بندش ترافیکی سنگین گردیده و برای رفع مشکل مردم نیز موثر نیست و از لحاظ اقتصادی هم برای مردم سنگین تمام می شود. سرک های خامه و گل آلود، سرازیر شدن آب های ناپاک حمام ها و منازل در جاده ها، عدم کانالیزاسیون و چاه های با پوشش مصوون، تخریب پیاده رو های داخل شهر به بهانه تمدید کیبل های شبکه های مخابراتی، برق و آب وغیره و پراکنده شدن خاک و گرد آن به داخل منازل و محلات مسکونی. اعمار ساختمان های مسکونی و ادامه آن تا به دهات و اطراف شهر که باعث از بین رفتن ساحات سبز و باغ های زراعتی شده است، قطع درختان در محلات زیست به خصوص زمانی که منازل قدیمی تجدید ساختمان می شود و یا بلند منزل جدید اعمار می شود، از پدیده های ملموس و انکارناپذیری اند که به موجب آن آلوده گی هوای محیط زیست شهر کابل بیش از حد شده است.

نبود برق کافی و بلند رفتن قیمت گاز به خصوص در فصل سرد و زمستان سبب شده است که استفاده از مواد سوخت دودزا مثل سنگ زغال، پلاستیک، چرم، رابر وغیره بیشتر گردیده و استفاده مردم بی بضاعت از مواد سوخت حیوانی و گیاه ها در بسیاری از مناطق و اطراف شهر کابل که باعث انتشار آن به داخل شهرمی گردد، نیز سبب آلوده گی هوا می گردد.مرکز گرمی های زغالی بدون فلتر در بلند منزل های رهایشی و ده ها هوتل و رستورانت و آشپزخانه های دست فروشان روی بازار با استفاده از داش های سوخت غیرمعیاری، داش های خشت اطراف شهر کابل، کارخانه ها و کارگاه های صنعتی به خصوص (فابریکه های ذوب آهن) به آلوده گی هوای محیط زیست می افزایند.

این همه، از یک طرف حساسیت ها مرضی را بیشتر نموده به صحت و سلامتی مردم آسیب رسانیده و امراض طرق تنفسی را سبب گردیده است و از جانب دیگر نباتات و مزارع، خوراکی ها و غذا های سرد و گرم، میوه و ترکاری روی جاده ها و مارکیت ها و حتا مغازه های بدون محفظه و روپوش را که در شهر کابل بسیار زیاد است، آلوده می سازد.

راه های حل چیست؟

این دشواری ها رقم شان زیاد است، ولی راه های پیشگیرانه هم وجود دارد، در صورتی که در آغاز به آن توجه صورت گیرد و در برابر آن احساس مسوولیت شود. بدون شک این عوامل مانند سیلاب و طوفان و زلزله، پدیده هایی نیستند که مردم و مسوولان امور از وقوع آن در زمان مشخص بی خبر باشند و یا به یک باره گی مردم را غافل گیرنماید. هر سال و در هر فصلی، بخشی از این مشکلات عاید حال مردم می گردد، که می توان راه هایی را برای رفع آن جست وجو کرد.برنامه های دقیق و پیش گیرانه از طرف حکومت باید طوری طرح شود که جنبه عملی داشته باشد و در موقع مناسب اجرا شود. اجرای برنامه ها محسوس باشد تا مردم به آن باورمند شوند و از آن حمایت کنند.

آماده گی های لازم و تدابیر مناسب دایمی در تمام بخش های خدمات عامه و برق، ذخایر گاز و آب از اولویت های رسیده گی به این مشکلات است. هماهنگی نهاد های مسوول برای طرح بدیل های موثر، تدابیر قبلی حکومت مبنی بر افزایش ذخایر مواد مهم و ضروری و اولیه مردم و توجه جدی و دلسوزانه در این خصوص قابل تامل است که قبل از فرارسیدن هر فصل رویداد ها، تدابیر لازم اتخاذ گردد تا وضعیت به بحران نرود.

ارایه خدمات دولتی با قبول سبسایدی در( گاز، برق، ترانسپورت، خدمات صحی) یک نیاز مبرم است که دولت باید به طور مستقیم و قانونی به آن مسوولانه توجه و مداخله نماید.حکومت باید ترانسپورت عمومی (بس های شهری و سایر شبکه ها) را تنظیم نماید که در رفع ازدحام و بندش راه ها کمک کرده و در کاهش آلوده گی هوا و ارایه خدمات عامه موثر خواهد بود.

نظارت مسوولانه

« محیط زیست صحی و سالم، از زیرمجموعه های حقوق بشری است و دولت مکلف است تا شرایط و امکانات لازم را برای آن تأمین نماید. »

ادارات مسوول حکومتی باید نظارت دقیق و دلسوزانه، همه جانبه، منطقی، کاربردی، موثر، دایمی، قانونی، هدفمند و اصلاحی نسبت به همه ی این دشواری ها را مورد توجه قرار دهند. دست زورمندان را باید قطع کنند، به خصوص آن هایی که عمدا زمینه آلودگی هوا و محیط زیست را مساعد می سازند. جلو احتکار مواد اولیه و گاز باید گرفته شود، حکومت باید در پروسه ی نظارتی با قوت و قدرت قانونی عمل کند، سیستم نظارتی ضعیف نمی تواند حلال مشکلات باشد. در بسیاری موارد، اقدامات مقطع ای، نمایشی و گذرا صورت می گیرد که نه تنها کار ساز نیست، بلکه باعث تشدید تخلفات می گردد.

جلب همکاری مردم، حمایت از برنامه های ابتکاری اشخاص و نهاد ها، برنامه های رضا کاری و هماهنگی برای جلب مساعدت های مادی و معنوی می تواند موثر باشد در صورتی که مورد حمایت دولت قرار گیرد. آگاهی عامه از طریق رسانه ها خیلی موثر است. حکومت باید، رسانه های رسمی و خصوصی را بسیج نماید تا در اوضاع وخیم و دشوار به صورت هماهنگ اطلاع رسانی نمایند. این امر مردم را به احتیاط کاری و توجه به حیات شان کمک خواهد کرد و در ضمن، متخلفین را هشدار داده و مردم متضرر را از آسیب های آن نجات و به اعاده حق متضررین معطوف شود.

اجرای برنامه ها و پیام های جلوگیری از تخلفات به وسیله رسانه ها نیز می تواند موثر باشد.

برگرفته از شماره دهم و یازده ام ، سال هفتم « ماهنامه حقیقت زمان » ارگان نشراتی حزب آبادی افغانستان

بامداد ـ دیدگاه ـ ۱/ ۲۰ـ ۰۲۲۳

یادداشت : دیدگاه های ارایه شده اندیشه و نظر نویسنده را بازتاب می دهـد. دیدگاه های حزب آبادی افغانستان دراسناد و اعلامیه های رسمی آن انعکاس یافته است .